Bunche heden naar Katanga Snellere selectie van spijtoptanten Begin van paniek onder blanken in Elisabethstad SPEURDERS VAN DE YARD NAAR BRITS ERTSSCHIP Strop dreigt voor drie gemeentebestuurders ARKS beschuit u*£"/ Kalme reactie Minister Luns naar Italië Vriendjes van ome Agent.. PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND Donderdag 4 augustus 1960 LAATSTE NIEUWS Incident gesloten Communistisch verlies 50 pet, „Respecteren'/' Korreltje zout Compromis? Rust TWEE DODEN OP ONBEWAAKTE Turfschip van Breda geen originele list B. EN W. VAN BERGEN SLOOPMATERIAAL WEG Het weer overal Israëliërs hielpen Zind arresteren Belgisch disconto 5(4)% Wij Zeeuwen TONEELSPELER FRITS VAN DIJK VERDRONKEN WAARSCHUWING Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90. Postbus 4, Giro 116666, telefoon Directie en administratie 01100- 2438. Redactie: 01100-2317, bij geen gehoor Chef redactie 01100-3991. Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009, bij geen gehoor: 01180-4604, Postbus 26, Vlissingen, Nieuwendijk 33, tel. 01184-3224. Postbus 24, Terneuzen, Nieuwstraat 38, tel. 01150-3189: Zlerikzee, Havenpark 24, tel. 01110-2991. Directeur: JACQ DE SMIT; Chefred.: G. J. BREUKER Zeeuwsch Dagblad Losse nummers 13 cent. Abonnementsprijs f 0,56 per week, 7,per kwartaal Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters 7 cent per woord met een minimum van 1, 16e JAARGANG No. 4621 JERUZALEM (Reuter) Israël en Argentinië hebben gisteravond laat een gemeenschappelijke verkla ring uitgegeven waarin zij zeggen het incident-Eichmann als gesloten te beschouwen. De Argentijnse regering beschouw de de ontvoering van de oud-SS- kolonel Eichmann uit haar land als een inbreuk op haar soevereiniteit, maar acht de uitwijzing van de Is raëlische ambassadeur in Buenos Aires een „passende genoegdoening". VERKIEZINGEN EERSTE KAMER: DEN HAAG. Do communisten hebben gisteren bij de verkiezingen voor de Eerste Kamer een gevoelige klap gekregen. Zij verloren twee van hun vier zetels en dat betekent dat behalve dr. B. S. Polak, die .toch al van plan was af te treden, ook de heer L. Seegers niet meer naar het Binnenhof terugkeert. De 37 nieuwe Eerste-Kamerleden wer den gekozen door de Provinciale Staten van Zuid-Holland, Gelderland, Overijsel, Groningen en Drenthe. Om de drie jaar treedt de helft van het aantal senatoren af; ditmaal waren het er 37, in 1963 zijn de overige 38 aan de beurt. De Partij van de arbeid won een zetel, de Christelijk-historische unie en de Staatkundig gereformeerde partij drei gen er een te verliezen. De beslissing daarover valt pas morgen, wanneer over de toewijzing van drie zetels tussen K.V.P.. C.H.U., V.V.D. en S.G.P. zal wor den geloot. Als een van deze zetels niet aan de S.G.P. toevalt, zal deze partij niet langer in de Eerste Kamer zijn ver tegenwoordigd. TSJOMBE: GEWELD TEGEN V. Eigen nieuwsdienst LEOPOLDSTAD Hoogst verward was gisteravond de toestand in Elisabethstad, de hoofdstad van de afgescheiden provincie Ka- tanga, waar zaterdag troepen van de Verenigde Naties zullen binnen trekken. Onder de blanke bevolking van de stad heeft de aankondi ging hiervan grote onrust, hier en daar zelfs paniek teweeg gebracht. Velen maken zich al op om Katanga te verlaten. Bijzonder emotioneel was gisteren de reactie van premier Tsjombe van Katanga: Wij mobiliseren onze strijdkrachten; de troepen van de Verenigde Naties zullen zich met geweld een weg in Katanga moeten banen, hun komst zullen wij als agressie be schouwen. Wij zijn bereid te sterven, alles liever dan door buiten landse strijdkrachten te worden bezet nen komen: Dat de regering in Leopold- stad zich namelijk voorlopig neerlegt bij het bestaan van een zekere mate van zelf bestuur in Katanga. Juist omdat er in Katanga normaal wordt gewerkt in de vitale en bijzonder rijke koper-, kobalt- en uraniummijnen, waar vrijwel alle blanken op hun pos ten bleven, is het van zo veel belang dat de orde en rust in de provincie niet worden verstoord. Een vlucht van de blanken óók uit Katanga zal zonder twij fel een catastrofale economische crisis tot gevolg hebben. Kalm reageerde het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in Leopold- stad op deze alarmerende uitlatingen van de teleurgestelde Tsjombe, die zijn positie thans ziet wankelen. Za terdag zullen onze eenheden Katanga binnen gaan, zei een woordvoerder van de volkerenorganisatie, ongeacht wat er wordt gezegd. Tsjombe is vooral teleurgesteld door de houding van België, dat zijn goedkeuring heeft gegeven aan het optreden van de Verenigde Naties. Maar dat de Belgische regering deze goedkeuring pas na krach tig aandringen van verschillende zijden gaf, bleek gisteravond uit de verklaring van premier Eyskens in Brussel. Eyskens waarschuwde de Verenigde Naties namelijk onomwonden, dat zij door het zenden van troepen naar Katanga waar orde en rust heerst een taak op zich nemen die zij niet effectief kun nen volbrengen. Volgens de Belgische premier moeten de Verenigde Naties het bestaan van een wettige regering in de provincie respecteren, ook de wens van Katanga onafhankelijk te zijn. Men realiseert zich in Leopoldstad maar al te goed dat er in Katanga moeilijk-; heden kunnen komen. Vandaar het voor-1 nemen de provincie alleen door blanke I eenheden te laten bezetten, om de 1500 man Belgische militairen af te lossen. Men hoopt dat het verschijnen van niet-i zwarte soldaten de angst onder de 20.000 Europeanen in de rijke provincie zal kunnen bezweren en een paniek voor komen, die daar een even rampzalig ef fect zou hebben als elders in de roerige Congo. De Belgische autoriteiten in Elisabeth stad nemen het dreigement van Tsjombe, dat hij zich tegen het politieleger zal verzetten, voorlopig nog met een korrel tje zout. Men vraagt zich namelijk af waarmee hij dit verzet zal plegen. Wat Tsjombe aan militairen en politie ter beschikking staat zal zeker de duizend man niet overschrijden! Honderden leden van de Force Publique in Katanga wer den bij het binnenrukken van de Belgen namelijk ontwapend. Alle hoop is thans gevestigd op het bezoek dat dr. Ralph Bunche, de assistent van Hammerskjoeld, aan Tsjombe zal brengen. Bunche gaat vandaag al naar Elisabethstad. Wellicht zal hij Tsjombe weten te bewegen zijn onverzettelijke houding te herzien. Secretaris-generaal Hammarskjoeld, die zijn vertrek naar Zuid-Afrika nu voor onbepaalde tijd heeft uitgesteld, deed gis teravond ook zelf een poging de gemoe deren tot bedaren te brengen. Hij zei dat de komst van het politieleger in Katan ga niet betekent dat zijn organisatie zich mengt in de binnenlandse aangelegenhe den van Congo of de afgescheiden pro vincie. Misschien duidt dit op een com promis, dat wel eens uit de bus zou kun- De Belgische premier Eyskens legde gisteravond ook nog eens de nadruk op de volkomen rust die er in Katanga heerst. Volgens hem hebben de Verenig de Naties, noch enig land, het recht zich in de binnenlandse aangelegenheden van Congo (hij doelde op Katanga) te men gen. De tussenkomst van de Verenigde Naties mag niet betekenen dat er in Ka- tanga wanorde gaat heersen, zei Eys kens. Intussen arriveerden de eerste Belgi sche militairen die uit Congo werden teruggetrokken gisteren in Brussel. Ze kregen een grootse ontvangst en werden o.a. door koning Boudewijn verwelkomd- De Belgische minister van buitenland se zaken Wigny voerde gisteren in Brus sel besprekingen over Congo met de am-| bassaöeurs van Engeland, Frankrijk en; Italië. Zijn 'Amerikaanse ambtgenoot Her-1 ter besprak de toestand in Congo met, hoge functionarissen van de Britse en) zich heeft voorgenomen het selectie- Franse ambassades in Washington. 1 apparaat voor de toelating van AMSTERDAM Minister-presi dent prof. J. E. de Quay heeft gis teren meegedeeld dat de regering tllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllimilillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll iiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiii iiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiimiiiiimimiiim Eigen nieuwsdienst ZAANDAM. Alle auto's, die gisteren door de Zaandamse Wibautstraat reden toen de politie er controleerde, bleven netjes onder de snelheidsgrens. De agen ten begrepen er niets van tot een burger hen uit de droom hielp. Verderop ston den op enkele tientallen meters van el kaar drie kinderen. Zij waarschuwden automobilisten tegen de politiecontrole. De eerste hield een kaart vast met het opschrift „Pas op. 50 km-controle". De tweede had een kaart met de woorden „Op 100 meter" en de derde kaart ver meldde: „Draad op 50 meter". De kinderen hadden de waarschuwings borden gekregen van J. H., een vertaler, die in de Wibautstraat woont. De politie denkt, dat de man uit wraak gehandeld heeft, omdat hij zelf een bekeuring heeft gehad wegens te snel rijden. Hij heeft nu een proces-verbaal gekre gen wegens bemoeilijken van de taak van de politie. Eigen nieuwsdienst TILBURG. Op een niet beveilig de overweg tussen Gilze-Rijen en Til burg zijn gisteravond twee ongehuwde broers W. en A. Zandbergen uit Tilburg op een bromfiets onder een trein gekomen en gedood. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiftiiiimiiiiiiiiiiiimmi Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM Nogal consterna tie verwekte gisteren de komst naar Rotterdam van twee topspeurders van Scotland Yard om de bemanning te verhoren van het onder Britse vlag varende ertsschip Sept lies, waarop sabotage zou zijn gepleegd. Wilde geruchten over roestige stuk jes ijzer in vitale machinedelen en zand in de lagers deden de ronde, toen inspecteur John du Rose en bri gadier Edward Taylor met een vlieg tuig op Zestienhoven waren geland. De Sept lies, een vijf jaar oud schip met een draagvermogen van 31.000 ton. was maandag uit Boston met erts aan gekomen bij het overslagbedrijf Mul- ler-Hanna in de Botlek. Na te zijn gelost vertrok het naar de Rotterdam- sche Droogdok Maatschappij VERVOLG.... Nauwelijks waren de detectives aan boord in gezelschap van. een recher cheur van de Rotterdamse rivierpolitie, of bii de commissaris van deze afdeling meldden zich drie verslaggevers van Engelse kranten, die van nabij het naadje van de kous wilden weten. Vermoedelijk dachten zij een vervolg te krijgen op de moord, die de twee mannen van Scotland Yard zojuist in Cambridge tot oplossing hadden ge bracht met de arrestatie van een zi geuner. Gezagvoerder D. O. Robertson heeft toen verteld, dat de politiemannen wel behoren tot de afdeling moordzaken, maar dat zij nu niet voor zo'n geval waren gekomen. Of het om sabotage ging wilde hij niet zeggen. Met die „toelichting" scheen de zaak even duis ter te blijven. VROLIJKE BUI Wij vernemen, dat dit het geval is: in Het Kanaal verkeerde een groep bemanningsleden in een vrolijke bui. die omsloeg in een minder prettige stemming. In die situatie is op de eer. of andere manier zand in een wissel stroomdynamo terecht gekomen. De hiervan in kennis gestelde rederij, de Iron Ore Transport Company te Lon den. heeft dit meegedeeld aan Scot land Yard. Om uit te zoeken of het sabotage was of alleen maar laakbare -X- Het 31.000 tons ertsscliip Sept Hes in het Prins Bernhard-dok van de R.D.M. te Rotterdam. Geen saboteur maar een werf- arbeider, die met „routinewerk" aan de schroefaskoker bezig is. baldadigheid, kwamen de twee detec tives naar Rotterdam. Vast staat, dat de Sept Hes op eigen kracht heeft kunnen varen van zee naar Rotterdam en heeft kunnen ma noeuvreren naar de losplaats en ver der naar de werf. Ongetwijfeld were het rumoer rondom het schip vergroo doordat de kapitein niemand wenste t. ontvangen en doordat de politieman nen uit Engeland zich schuil hielder Bij de R.D.M. zei men: Op de lijs van te verrichten reparaties staat niet: dat tot bedenking aanleiding geeft. spijtoptanten sneller te laten func tionerend Hij zei dat op de Zuider kruis, die gisteren met 743 passagiers onder wie 409 spijtoptanten, in Am sterdam aankwam. De regering heeft daartoe besloten op dat zoals de premier zei de Ne derlanders en spijtoptanten, die nog in Indonesië zijn, zo spoedig mogelijk naar Nederland kunnen worden overge bracht. De criteria bij de selectie zullen hetzelfde blijven. Deze uitspraak van prof. De Quay zou er op duiden dat de regering de strengste richtlijn voor het toelatings beleid toelating van slechts twee duizend spijtoptanten per jaar heeft laten varen. Ruw geschat wachten thans nog een veertienduizend spijtop tanten in Indonesië op toestemming om naar Nederland te vertrekken. De spijtoptanten die gisteren aan kwamen, waren overwegend jonge men sen. De groep maakte een goede in druk. De gepatrieerden hebben het zeer op prijs gesteld dat de minister-presi dent persoonlijk ter begroeting aan wezig was. Een vertegenwoordiger van het mi nisterie van maatschappelijk werk deel de gisteren mee dat sinds 1945 drie honderdduizend landgenoten uit Indo. nesië in Nederland zijn teruggekeerd. Vijftigduizend van hen zijn inmiddels weer verrokken naar de Verenigde Sta ten en Brazilië. Van de overigen is 95 pet. vlot in het arbeidsproces op genomen. De Zuiderkruis vertrekt volgende week weer met emigranten naar Aus tralië. Op de terugweg naar Nederland zullen weer spijtoptanten in Tandjong Priok worden opgehaald. Ook de Wa terman, die eerst emigranten naar Ca nada zal brengen, gaat in oktober spijt optanten halen. Eigen nieuwsdienst BREDA. Het schijnt dat de list van de zestiende eeuwse schipper Adri- aan van Bergen om in 1590 met zijn schip, verborgen onder een lading turf, een groep soldaten in het door de Span jaarden bezette Breda te smokkelen, niet origineel is geweest. Men heeft altijd gedacht dat de turf schipper na de Grieken de enige was die iets dergelijks heeft gedaan, maar in het gemeente-arcief van Hulst is nu een document gevonden dat onthult hoe in 1491 een transport soldaten verstopt onder levensmiddelen Hulst is binnen gevaren om de stad te bevrijden van de Gentse bezetting. Dat was een eeuw eerder dan de turfvaart van Breda die zo veel geschiedenis heeft gemaakt. ROME (Reuter). Minister Luns' is door zijn Italiaanse ambtgenoot Segni uitgenodigd om eens te komen praten over de plannen van president De Gaulle voor de Europese samen werking. Minister Luns heeft de uit nodiging aangenomen. Het gesprek zal op 16 augustus in Venetië worden gehouden. Officieel zullen zij spreken over „de situatie in Europa en in de wereld". Zoals bekend denkt president De Gaulle aan een grotere Frans-Duits-Engelse invloed in de Westeuropese alliantie. De kleinere partners vrezen dat zij daardoor te veel gepasseerd zouden worden. 1 Van onze correspondent BERGEN De gemeenteraad van Bergen heeft de burgemeester en de twee wethouders van die plaats verweten dat zij vier jaar geleden wat van afbraak afkomstig bouwmateriaal eigendom van de gemeente zonder toestemming van de raad hebben weggegeven. De gemeente zou daardoor ongeveer 2100 gulden schade hebben geleden. Dat is zevenhonderd gulden de man, zo rekende burgemeester A. van Mac- kelenbergh dinsdagavond droogjes voor in de raadsvergadering. Ik ben bereid mijn deel te betalen, zo voegde hij er aan toe. Wethouder Geenen, optredende in plaats van de op zijn berechting wachtende wethouder G. S., wees er meteen op dat hij nog geen wethouder was toen B. en W. het sloopmateriaal weggaven en dat hij zich dus niet ver antwoordelijk voelde. De tweede wet houder van Bergen, de heer P. J. Weys, zweeg in alle talen. OUDE ZAAK Het was een oude affaire die de rebelse raad heeft opgegraven. In 1946 en later nog eens in 1956 heeft Bergen een paar stukken grond gekocht voor de bouw van woningen. Op die grond stond een oude boerderij. Slopen, be sloot de raad in 1956. Wat er met de afgekomen materialen moet gebeuren, zien we later wel. In een onbewaakt ogenblik deelden B en W. de eigenaar van de boerderij echter mee dat hij de stenen, deuren en ander houtwerk mocht gebruiken. Voor een groot deel zijn die dan ook terechtgekomen in 's mans nieuwe boerderij. Jarenlang kraaide daar geen haan naar. Maar de Bergense raad, door alle schandalen van de laatste tijd extra op zijn qui-vive, kwam er nu achter. RUITERLIJK Met als gevolg dat B. en W. hun eigenmachtig optreden in de schoenen geschoven kregen. De voorzitter gaf de fout ruiterlijk toe en bood aan zijn deel van de door de gemeente geleden schade te vergoeden. De Gemeentewet verplicht hem en de mede-verantwoor delijke wethouders daar overigens ook toe. Van terughalen van de materialen kan geen sprake zijn. De betrokken landbouwer bezit trouwens een schrif telijk bewijs dat deze hem zijn ge schonken. De raad sprak zich voorlopig niet uit over het aanbod tot terugbetaling van de burgemeester. Eerst willen de leden afwachten wat de Limburgse Gedepu teerde Staten over de zaak zeggen. De raad denkt er echter niet over om de beslissing van B. en W. alsnog goed te keuren, zodat het bestuurscollege vermoedelijk wel voor de 2100 gulden zal moeten opdraaien. DETROIT (Reuter) De autopro- duktie in de Verenigde Staten daalde in juli tot 434.377 wagens. Deze maand wordt nog een lagere produktie verwacht, aan gezien meer fabrikanten er toe over gaan fabrieken te sluiten om over te kunnen schakelen op andere modellen. In juni kwamen 613.100 personenauto's van de band en in juli 1959 555.419 j Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte gisteravond om 23.15 uur: /_^2\ In het noorden van het land veel bewolking. Tijdelijk enige regen. Elders aanvankelijk op klaringen, later toenemende be wolking met kans op enige regen. Zwakke tot ma tige wind in hoofdzaak uit westelijke rich tingen. Weinig verandering in temperatuur. MIESJE: Je weet nooit hoe lang zo'n opklaring duurt! 5 aug.: zon op 5 07, zon onder 20,24; maan op 19.00, maan onder 3.05. Helsinki Stockh. Oslo Kopenh. Aberdeen Londen Amsterd. Brussel Luxemb. Berlijn Frankf. München Zurich Genève Locarno Wenen Insbr. Athene Rome Ajaccio Madrid Lissabon weer zw. bew. regen zw. bew. h. bew. bew. zw. bew. onbew. zw. bew. onbew. bew. zw. bew. onbew. onbew. onbew. onbew. zw. bew. h. bew. 1. bew. onbew. onbew. onbew. onbew. wind ONO ONO NO ZZO N W W NW O WNW w stil WNW O stil WNW O ZO NW WNW WZW NW max.t. n.sL 16 0,2 Minister-president De Quay heeft gisteren op de Zuiderkruis de harten van alle repatrianten veroverd, door hen persoonlijk te komen begroeten. Waar ga jij naar toe?, vroeg hij het meisje van de foto. Dat wist het meisje, dat Ne derland nog nooit had gezien, niet zo best, maar de premier kon het op het kaartje dat aan haar hals hing lezen. HAIFA (A.P.) Het blijkt dat de recente arrestatie van de gezochte nazi-leraar Zind, die in West-Durtsland tot een jaar werd veroordeeld wegens anti-semitisehe agigatie, mogelijk is gemaakt door het resolute optreden van drie Israëlische zeelieden in Na pels. Deze bemanningsleden van het lijnschip Theodor Herzl herkenden hem tijdens een wandeling in de stad en volgden Zind tot de haven waar hij aanstalten maakte aan boord te gaan van een Egyptisch schip naar Libye. De Israëliërs waarschuwden enige andere zeelui die Zind aan de praat hielden terwijl zijzelf de politie waar schuwden. Waarschijnlijk zal Zind, gezocht ook door Interpol, aan de Westduitse jus titie worden uitgeleverd. BRUSSEL (Reuter, AP). De Bel gische nationale bank heeft het offi ciële disconto met een procent ver hoogd van vier tot vijf procent. De verhoogde rentevoet wordt van daag van kracht. Het sinds dinsdagavond vermiste Rot terdamse jongetje P. Stokman, uit de Schijndelstraat, blijkt te zijn verdronken in de vijver aan het Zuidplein. Het lijk je van het vierjarig kereltje, werd hier uit gistermiddag opgehaald. Advertentie Frits van Dijk eten ZANDVOORT De 64-jarige Amsterdamse acteur Frits van Dijk is gistermiddag bij het ba den in zee te Zandvoort in een mui geraakt en verdronken. Een vijftienjarig meisje, dat zich bij het gezelschap van de acteur bevond en dat in dezelfde mui terecht kwam, kon door andere baders tijdig gered worden. Voor de acteur kwam hulp echter te laat. Toen twee Amsterdamse zwemmers hem aan land hadden gebracht, werd di rect begonnen met het toepassen van kunstmatige ademhaling. Daarna volgde nog overbrenging naar het St. Elizabeths- gasthuis te Haarlem, maar bij aankomst bleek de heer Van Dijk te zijn overleden. Het meisje, de vijftienjarige Hendrika Ranger uit Oostenrijk, dat bij kennissen van de acteur logeerde, en met hem naar Zandvoort was gegaan, kon via kunst matige ademhaling worden bijgebracht. De heer Van Dijk en het meisje waren ongeveer een kilometer uit het strand in zee gegaan. Dat zich op deze plaats ook een verraderlijke mui zou bevinden was tot op dat ogenblik onbekend. Reeds eerder had de Zandvoortse strandpolitie per megafoon de badgasten gewaarschuwd voor muien in zee. Vrij kort voor de heer Van Dijk in deze mui terecht kwam, waren op een andere plaats aan het strand een 32-jarige Am sterdamse zwemster en een vijftienjarig meisje uit Amsterdam in een mui in moeilijkheden gekomen. Hun hulpgeroep werd echter gehoord door de langs het strand patrouillerende hoofdagent van politie, A. van Waardenburg. Die wist zowel de vrouw als het meisje van een zekere verdrinkingsdood te redden. Ook een twaalfjarig Duits meisje, dat nieuwsgierig van dichtbij de redding wil de volgen, kwam op het moment dat de politieman het Amsterdamse meisje aan land bracht, in moeilijkheden. De hoofd agent dook opnieuw de zee in en hij wist ook dit meisje behouden aan land te brengen.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1960 | | pagina 1