Koloniale banden in korte tijd uit de weg geruimd HAMMARSKJOELD STELT BEZOEK EVEN UIT CUBA NAAST NAARSTIG Ex-gouverneur-generaal schildert Congo-groten Uit de kerken Betrekkelijke rust in Rhodesië ZEEUWSCH DAGBLAD MET GERUST BEROEP OP BELGEN Oranjebooms Olympiade prijsvraag AUTO SCHOOT IN KANAAL - 3 DODEN Financier: Belgen verlieten het schip Detwiier. man van luchtkastelen Plannen Gevangenen ontsnapten in Dahomey GEPROBEERD ZIJN GEWEZEN VROUW TE STEKEN PORTRET VAN TOP TOEN VANDAAG TOEKOMST iaterciag zo .an 1960 Pag. O EEN WERELDDEEL IS ONTWAAKT Loemoemba op stap met financier L. E. Detwiier Veilig was het voor de blanken in Congo gisteren nog allerminst, en ook kwam het ten westen van Elizabethstad tot een hevige botsing tussen Bel gische parachutisten en eenheden van het nog altijd ongedisciplineerde Congo lese leger, maar de toestand was toch zoveel ten goede gekeerd dat Dag Ham- marskjoeld, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, zijn vertrek naar Congo enige dagen uitstelde. Een van de redenen van Hammars- kjoeids besluit was zijn wens, overleg te plegen met premier Loemoemba na diens aankomst in New York. Ham- marskjoeld, op wiens schouders de zwa re taak is komen te rusten van het eco nomische herstel van Congo, zal var. Loemoemba willen vernemen wat zijr plannen zijn. Helemaal gerust kan Hammarskjoelcl nog niet zijn, want de man die met Loe moemba uit Leopoldstad op weg is ge gaan om in de Verenigde Staten, Cana da en wellicht nog andere landen de enorme kapitalen te verzamelen is nie mand minder dan de financier L. Edgar Detwiier, die in West-Europa de laatste tijd met verscheidene luchtkasteel-achti- ge projekten een bepaalde faam heeft verworven. Loemoemba deelde voor zijn vertrek uit Leopoldstad mede dat hij een over eenkomst had gesloten met de „Congo Advertentie International Management Corporation' waarmee „verscheidene miljoenen dol lars" gemoeid heette te zijn. Die maat schappij zou zich hebben verzekerd van de medewerking van bankiers, industri ëlen, ingenieurs, economen, juristen en specialisten op vele andere gebieden uit tal van landen, waaronder Engeland, Ja pan, Nederland, Ierland, West-Duitsland, Canada en Frankrijk. Loemoemba deed een beroep op de Belgische experts, Congo niet te ver laten. Zij kunnen volgens hem niet ge mist worden. Hij distancieerde zich van de gepleegde gruweldaden. Ontoelaatbare daden noemde hij ze, gepleegd door mis- DIT ZIJN DE GELUKKIGE WINNAARS VAN DE 2e RONDE Mej. M, Douw, Puisebocht 124b, Rotterdam V. H. Rijken Rapp, Marsdiepstr. 340, Den Helder H. A. Kloosterboer, Emmastraat 19, Rijswijk Ph. A. J. de Rop, Schenkkade 359, Den Haag W. Zoon, C.Trompstraat 27, Delft G. W. M. Weyers, Oostzeedijk 36, Rotterdam WELKE ALLEN EEN 2-PERS. 14-DAAGSE REIS NAAR ROME HERBEN GEWONNEN Os 500 winnaars van de extra prijzen krijgen hun prijs een dezer dagen thuis gezonden. LEEUWARDEN (ANP) Met grote snelheid is gistermorgen vroeg een per sonenauto in het ongeveer vier meter diepe kanaal langs de Meenscharweg bij Joure gereden. Drie van de zes inzit tenden van de auto zijn verdronken. De slachtoffers zijn de chauffeur J. van Olphen, H. de Boer en A. Veldhui zen, allen afkomstig uit Boyl in Fries land. De geredden zijn de veertienja rige J. van der Helm, de dertigjarige H. Vos en de vijftigjarige H. Hof mans. eveneens allen uit Boyl. Het is nog niet bekend hoe het onge luk zich heeft toegedragen. De politie neemt aan dat de personenauto, die uit de richting Heerenveen kwam, bij het passeren van een uit de richting Joure komende melkauto met grote snelheid is geslipt en in de berm is geraakt De auto schoot te water en kwam midden in het diepe kanaal terecht. De chauffeur van de melkauto sprong de wagen achterna om hulp te bieden, waarbij hij hulp kreeg van een veehou der en zijn zoon. Zij slaagden er in drie van de inzittenden te redden. De andere drie verdronken. OLYMPIADE TIP: Genist straks dubbel van de Ne derlandse successen met 'n qlas ORANJEBOOM met goud bekroond! umËBMMÊÊÊmsÊumÊBmÊammsMÊÊm LEOPOLDSTAD (A.P.l. Als het aan de financier Detwiier ligt is de rol van België in Congo uitgespeeld. Hij zei gisteren in een persconferentie, vlak voor zijn vertrek met premier Loemoemba naar de Verenigde Staten: „Het bezwaart me te moeten zeggen wat er met de bestaande maatschappijen gaat gebeuren. Het klimaat' hier is misschien voor het voortbestaan van die maatschap pijen niet zo geschikt meer. Zij hebben ten slotte het land verlaten; zij verlieten het schip. Kunnen zij nu nog wel terug keren?" dadige elementen, die ook in westelijke landen als Frankrijk, de Verenigde Sta ten. West-Duitsland en Italië wel voor komen. In New York zou hij wel het licht der waarheid over het gebeurde in Congo laten verschijnen en de indruk wegne men. die bepaalde belangengroepen in Europa hadden willen vestigen, dat Con go een eerloos land van bandieten en misdadigers was. Loemoemba wierp de schuld van de tragische gebeurtenissen geheel op de Belgische regering. De kwestie-Katanga wilde niemand forceren. Zeker niet het opperbevel van het politieleger van de Verenigde Naties. Dat liet bekend maken dat het voorlo pig niet in de bedoeling lag eenheden van het politieleger naar Katanga te sturen. Het bleef dan ook de vraag wan neer de Belgische troepen die afgeschei den provincie zouden verlaten. Premier Tsjombe van Katanga bleef op het aambeeld van de onafhankelijk heid hameren en bleef dreigen met ge wapend verzet tegen eenheden van het politieleger zo die Katanga zouden wil len binnenrukken. Van onze scheepvaartredacteur L. Edgar Detwiier is de man die in maart 1958 te Rotterdam zijn plan bekendmaakte om met vier reus achtige passagiersschepen tussen Ame rika en Europa te gaan varen. Verolme zou deze giganten bouwen. Inderdaad reuzen: lang 365 meter, groot 120.000 ton, machinevermogen 350.000 pk, snel heid 35 mijl, 8000 a 10.000 passagiers en 3000 hutten, 1400 bemanningsleden en als klap op de vuurpijl een retour zou maar 550 gulden kosten. De totale bouwkosten der vier schepen zouden echter lVs miljard gulden kosten en dat bleek in de loop der jaren het grootste probleem. Herhaaldelijk werd verzekerd dat de definitieve bestelling binnenkort of voor een zekere datum zou geschieden maar tot dusver schijnt de financiering nog niet rond te zijn. Op voorhand werd in de herfst van het vorige jaar bekendgemaakt dat in ons land in oprichting was de American European Lines N.V., waarvan de heer P. S. Gerbrandy president-directeur zou worden. Detwiier is zijn hele leven iemand met plannen van grootse allure geweest. Hij richtte in 1928 een onderneming op voor de financiering van waterwegen. Vijf jaar later stichtte hij een organisatie om op grote schaal theatervoorstellingen te financieren. Tien jaar geleden was hij betrokken bij de oprichting van een Canadees centrum voor vergaderingen en tentoonstellingen. Enkele jaren later wil de hij in New York een enorm perma nent internationaal tentoonstellingsge bouw oprichten. Interessant is evenwel ook dat hij kort na de jongste wereld oorlog gedurende twee jaar in nauw contact stond met de Amerikaanse hotel magnaat H. B. Cantor, die eveneens droomt van verwezenlijking van twee reuze passagiersschepen. Deze zullen weliswaar „maar" 90.000 ton groot be hoeven te worden maar de gedachten die achter het plan heersen zijn van even revolutionaire aard als die van Detwiier. Ook Cantor heeft tot dusver het benodig de geld niet bij elkaar kunnen krijgen. HAVANNA CAP). De Cubaanse re gering heeft gisteren drie fabrieken van de Cubaans-Amerikaanse Suikermij. in beslag genomen omdat de maatschap pij haar verplichtingen tegenover de suikerrietverbouwers niet zou zijn na gekomen. Deskundigen schatten de waarde van de genaaste fabrieken en het bijbehorende land op een waarde van 275 miljoen gulden. Daarnaast heeft Castro's, regering een fabriek van de North American Sugar Corp. in de provincie Las Villas genaast om deze „doelmatiger" te la ten werken. Ned. herv. kerk. Aangenomen naar Oostwoud—Midwoud J. Boersma. kand. te Amsterdam. Beroepbaarstelling. Deheer A. S. Klu- senaar, kand. te Delft is beroepbaar. Geref. kerken. Beroepen te Mu.'den G. van Halsema te Fijnaart; te Steenwijk J. Vogel, kand. te Wormerveer; te Eem- dijk A. J. Otter, kand. te Apeldoorn. SALISBURY (Reuter) De eindelijk teruggekeerde rust in Rhodesië dreigde gisteren even opnieuw verstoord te wor den toen enkele honderden negers zich ondanks het samenscholingsverbod in het stadscentrum verzamelden en wil den oprukken naar de negerwijk Harare. Het gezicht van twaalf vrachtwagens vol zwaarbewapende politie heeft de beto gers kennelijk van hun voornemen af gebracht om in Harare, waar de vorige dag politie en militairen werkwilligen hadden moeten beschermen, de boel op stelten te zetten. Toch moest een radio- wagen het ontgelden: de menigte be kogelde de auto met stenen echter zon der iemand te verwonden. In totaal zijn er nu sedert de jongste ongeregeldheden 180 negers gearres teerd, van wie de eersten reeds gisteren zijn veroordeeld. COTONOU (AP) Tweehonderdvijf tig gevangenen uit de staatsgevangenis te Cotonou in de voormalige Franse ko lonie Dahomey, westelijk van Nigeria, zijn gisteravond ontsnapt. De politie denkt dat de juist verworven onafhan kelijkheid de hoofden van de gevange nen op hol heeft gebracht en hen tot hun daad aanzette. Vijftig vluchtelingen zijn inmiddels weer gepakt. De gevan genen hadden gemakkelijk spel: zij werkten als schoonmakers in openbare gebouwen en als tuinlieden in stadspar ken. MIJNSHERENLAND. De 3C-jari- ge heer J. Bakker uit Gouda is gister morgen met zijn motor verongelukt op de Stoutjesdijk te Greup onder de ge meente Mijnsherenland. Van onze correspondent BRUSSEL De Belgische re gering beschouwt de resolutie van de Veiligheidsraad als het minste kwaad, doch zij wil zich niet definitief uitspreken voor Wigny, de minister van buiten landse zaken, uit New York is teruggekeerd. Van één onzer verslaggevers ROTTERDAM. De 32-jarige Rot terdamse glazenwasser B. V. heeft gis termiddag na een twistgesprek met zijn gewezen vrouw op de Stationssingel ge probeerd haar met een dolkmes te steken. Doordat de 22-jarige student W. K. C. van Meggelen uit Barendrecht er tus sen sprong en de vrouw zich tijdig wist los te rukken, werd erger voorkomen. De student liep in de worsteling met de gla zenwasser een steekwondje in de rech terarm op, dat in het Coolsingelzieken- huis is verbonden. Voorbijgangers kwamen de student te hulp en wisten de glazenwasser te over meesteren. Hij is door de politie gear resteerd. Moeten de Belgische bases in Congo ontruimd worden, vroegen journalisten aan leden van de regering. Hun ant woord luidde, dat naar hun oordeel het probleem van de bases thans niet ge steld is. Eerste-minister Eyskens zei, dat de toekomst van de bases uitdruk kelijk gereserveerd is in het op 29 juni gesloten Belgisch-Congolese vriend schapsverdrag. Dit verdrag is weliswaar nog door geen van beide parlementen goedgekeurd, maar het drukt duidelijk uit wat beide regeringen wilden. Hetzelfde geldt trouwens voor de fi nanciële hulp - aan Congo, die in het vriendschapsverdrag in uitzicht wordt gesteld. Over al die zaken moet onder handeld worden, zei Eyskens. Wij zijn nog nergens en op het ogenblik zijn on derhandelingen onmogelijk. Hendrik Cornelis, die tot 30 juni gou verneur-generaal van Belgisch Congo was is gisteren met de boot uit Congo in Antwerpen aangekomen. Hij werd zo veel mogelijk verborgen gehouden, want gevreesd werd voor manifestaties. Cor nelis verklaarde nooit te hebben voor zien, dat de gebeurtenissen zich zo zou den ontwikkelen, als zij gedaan hebben. Loemoemba noemde hij een gevaarlijke gek, Kasamoera, de communistische mi nister van voorlichting in de Congolese regering, vond hij de gevaarlijkste man van Congo en van minister Mpolo, die thans chef van de generale staf van het Congolese leger is, zei hij dat de man een tijd in een inrichting heeft gezeten. Cornelis was van oordeel dat voor de Belgen in Congo niets definitiefs verlo ren is. als men het hoofd maar koel houdt. - Van een onzer redacteuren ZWART AFRIKA is in ontzagwekkend snel tempo geëvolueerd. Letterlijk dagelijks verwerven nieuwe Afrikaanse staten voormalige koloniën, protectoraten, beheerschapsgebieden en wat dies meer zij de onafhankelijkheid. Vaak al enkele jaren geleden ingeluid door een erkenning van autonomie, soms nog onverwacht en slecht voorbereid. Voor wie de gebeurtenissen heeft bijgehouden is het niet moeilijk voorheelden te vinden. Voor wie uit de dagelijks wassende stroom berichten slechts chaos resulteerde, zijn bovenstaande kaarten bedoeld. Duidelijk wordt hier geïllustreerd dat „zwart Afrika" steeds sterker opdringt. Zwart Afrika hier in de zin van onafhankelijk Afrika. Immers, zowel op de eerste als op de tweede kaart is met een zwart gebied een onafhankelijk gebied bedoeld, toen, nu, of in de naaste toekomst voor zover we daarin met enige zekerheid kunnen kijken. Met elkaar in unies, federaties of ententes, of met de voormalige machthebbers in lichamen als het Britse Gemenebest of de Franse Gemeenschap. Van de thans onaf hankelijk geworden voormalige Franse koloniën in Afrika heeft al leen Guinee verkozen buiten deze band te blijven: het vaart een eigen, uiterst-linkse koers en zal mogelijk nog eens eer. federatie tie met Ghana (de vroegere Brit se Goudkust) aangaan. 'T'IEN JAREN GELEDEN: ■*- Afrika nog vrijwel volop in het koloniale tijdperk, al was dat ook toen al geen on beperkte uitbuiting meer en waren de eerste geluiden van ontwakend Afrika reeds ge hoord. Afrika verdeeld. Verdeeld tussen de oude Europese grootgrondbezit ters; Engeland, Frankrijk, Spanje, Portugal en België. Duitsland was al sedert 1918 geen partij meer en had zijn koloniën door de Volken bond aan de overwinnaars in man daat zien geven; Italië onderging na de tweede wereldoorlog eenzelf de lot en moest zijn gebieden aan de Verenigde Naties in beheer ge ven; Libye, Eritrea en Somaliland. Zuid-Afrika was een Brits domi nion waar de Britse kroon het hoog ste 'gezag was, evenals in Zuidwest- Afrika, de voormalige Duitse kolo nie die de Unie in mandaat van de Volkenbond had gekregen. Soedan toen nog evenals de Congo met het lidwoord d e Soe dan geheten genoot de eer een Brits-Egyptisch condominium te he ten en zo voornamelijk in de Britse invloedssfeer te liggen. Dat gold ook wel voor Egypte. maar niettemin was dit als koninkrijk, en waren Ethiopië als in rechte her steld keizerrijk, en Liberia als reeds in 1847 bij wijze van Ameri kaans experiment uitgeroepen neger republiek, toch de enige drie werke lijk onafhankelijk Afrikaanse landen. TVTU >s Afrika in zijn verlam gen naar zelfstandigheid en onafhankelijkheid ont waakt. Vele landen verwier ven op eigen aandringen of in verstandig vooruitzien van de koloniale mogendheden reeds hun soevereiniteit, en voor nog vele anderen is reeds een datum in de naaste toe komst vastgesteld. Afrika niet langer verdeeld, maar verdeeld Afrika. Verdeéld in zijn opvattingen over democratie, over de wenselijkheid tot samenbunde ling, over het aanhouden of verbre ken van oude banden met vroegere kolonisators. Toph wint het inzicht veld dat al die onafnankelijke land jes m.et vaak slechts kunstmatige grenzen maar beter in de een of andere vorm kunnen samenwerken. CTRAKS zal ook in de laat- ste sluimerende gebieden het geluid van de wekker zijn doorgedrongen. In hoeverre het ontwaken ruw zal zijn of mild en prettig, hangt van eigen rijpheid af, van de wijs heid der wekkenden of van sferische omstandigheden in de internationale politiek- Met Spanje dat tot nu toe alleen Spaans Marokko aan het nieuwe koninkrijk Marokko heeft afgestaan is Portugal de Europese mogend heid die zijn bezittingen m Afrika het langst onaangetast heeft geweten. In Angola zijn wat moeilijkheden geweest, maar uit Mozambique is geen gerucht nog vernomen. Het Afrika van nu kent vele zor genkinderen. Sommige redden zich zelf uit de moeilijkheden, andere moeten worden geholpen. Of de voor dit najaar aangekondigde Cen- traal-Afrikaanse Federatie van de beide Rhodesiës en Njassaland ook inderdaad een feit zal worden, staat nog te bezien. Het rommelt in Rhodesië en het probleem neger- blanke speelt er evengoed, zij het minder sterk als in Zuid-Afrika, een rol. In de Unie bestaan sterke neigin gen tot uitroeping van een repu bliek; nog dit najaar wil men er zich in een volksstemming over uit spreken. De status van Zuidwest- Afrika zal ook dan nog wel een steen des aanstoots blijven. Zuid- Afrika heeft immers stelselmatig geweigerd om de Verenigde Naties als wettige erfgenaam van de Vol kenbond te beschouwen, van welke volkerenorganisatie het Zuidwest- Afrika als mandaatgebied had ge kregen. In de praktijk kwam dit neer op inlijving tot vijfde provin cie. En Congo met Katanga is op het ogenblik het grootste zorgenkind. Maar alle kleine kinderen worden toch ééns groot!

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1960 | | pagina 6