Nederland ze gt Belg ië steun en sympathie toe Krachtige nota van Macmillan op komst V oorrang voor Belgisch recht op zelfverdediging GESPROKEN OVER KATANGA Minister Wigny gaf dramatisch verslag Dekzwabber De Bilt: Buien Bunche verwerpt met verzoek aan Russen Koersen sterk gedaald Etna blijft vuurspuwen PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND Tj 77 Amerika moet feller optreden tegen rood gestook Aan compromis in zaak-Eichmann wordt gewerkt Het weer overal Eerste reactie Irreëel een Verzand LAATSTE NIEUWS V.N.-LEGER: 4135 MAN Nederlander stak Duitse chauffeur Amsterdamse beurs: Powers staat op 17 augustus terecht Protest Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, Postbus 4, Giro 316666, telefoon Directie en administratie 01100- 2438. Redactie: 01100-2317, bij geen gehoor Chef redactie 01100-3991. Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009, bij geen gehoor: 01180-4604, Postbus 26. Vlissingen, Nieuwendijk 33, tel. 01184-3224, Postbus 24, Terne trim, Nieuwstraat 38, tel. 01150-3189; Zierikaee, Havenpark 24, tel. 01110-2991. Directeur: JACQ DE SMIT; Chefred.: G. J. BREUKER Zeenwsch Dagblad Losse nummers 13 cent. Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters 7 cent per woord met een minimum van 1, 16e JAARGANG No. 460"Dingdag 19 jjjj 1960 v I tMt-w j n1*1 1 T i' i i« TEGENSTRIJDIGE ULTIMATUMS ASHINGTON. In afwachting van de eerste grote Amerikaans-Russische krachtmeting na de herleving van de koude oorlog de krachtmeting in de Veilig heidsraad over de chaos in Congo heeft president de Gaulle de Amerikaanse rege- EIGEN NIEUWSDIENST gehele westelijke wereld feller dan tot dus verre stelling te nemen tegeu het vuurtje van eventuele gewapende Russische inter ventie in Congo, dat sedert heet onstaan vaii de chaotische toestanden in Congo met instemming en medewerking van het Kremlin stelselmatig wordt opgestookt. Dat het de Verenigde Staten dusverre heeft onbroken aan de wil, krachtig te reageren op het communistische gestook iri Congo kou volgens de opvattingen van de Gaulle ook zijn gebleken in de recente besprekingen van de toestand in de Congo in de raad van de Navo. Zozeer raakte een Congolese soldaat in vervoering tijdens een toespraak die premier Loemoemba (links) gisteren in Stanleyville hield, dat hij achterover tegen de grond sioeg en saluerend bleef liggen. Eigen telefoto DEN HAAG „Nederland, dat in de Benelux zo nauw met België is verweven, zal alles doen om België te steunen en de Belgische positie te verlichten", zo zei minister Luns van buitenlandse zaken gisteravond na afloop van het in de Trèveszaal gehouden politiek overleg van de zes ÊEG-landen. Het gesprek tussen de zes bewinds lieden van buitenlandse zaken heeft vooral na de middag, toen minister Wigny van België ijlings met een heli kopter uit Brussel in Den Haag was aangekomen, betrekking gehad op de Belgische problemen in Congo. Onmid dellijk na zijn binnenkomst bracht mi nister Wigny uitvoerig verslag uit over de ontwikkelingen aldaar, een \'erslag, zoals minister Luns later opmerkte, dat bij wijlen zeer dramatisch was. De collega's van minister Wigny heb ben daarna van hun bijzonder grote sym pathie met de Belgische problemen blijk gegeven. Met voldoening consta teerden zij dat de meningen over de ontwikkelingen in Congo en haar ach tergronden parallel liepen. Of op de bijeenkomst ook tot een ge meenschappelijke gedragslijn is beslo ten, blijft voor de buitenwereld een open vraag. De politieke consultaties van de zes zijn immers altijd strikt ver trouwelijk. De ministers- wachten zich wel om die strikt vertrouwelijke sfeer te doorbreken en daarmee deze confe renties van hun nut te beroven. Men kan echter wel aannemen dat be halve die woorden die gewisseld zijn over, wat minister Luns noemde, de angstwekkende situatie op menselijk ge bied. er ook gesproken is over de afge scheiden Congolese provincie Katanga. Ook Den Haag heeft gisteren in de BUENOS AIRES (AP). Achter de schermen wordt er in Buenos Aires hard gewerkt aan pogingen om het Is raëlisch-Argentijnse geschil over de oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann uit de weg te ruimen. De Israëlische am bassadeur in Buenos Aires heeft hier over al besprekingen gevoerd met de Argentijnse minister van buitenlandse zaken. Een voorwaarde voor het tot stand komen van een compromis is, dat Ar gentinië af ziet van zijn eis dat Eich- man door Israël wordt uitgeleverd. De Argentijnse regering blijft evenwel aan dringen op de een of andere vorm van genoegdoening die de regering-Ben Goerion haar in verband met de ont voering van Eichmann moet geven. Intussen deelde de Argentijnse politie mee te geloven dat nog een andere Duitse oorlogsmisdadiger uit het land verdwenen is. Het gaat hierbij om dr. Josef Mengele. die in het concentratie kamp Auschwitz hoofd van de medische dienst was. Hij schijnt naar Brazilië te zijn gevlucht. West-Duitsland heeft al geruime tijd geleden om Mengele's uit levering verzocht. WEMELDINGE Eerzame hengelaars, die aan boorden van het kanaal door Zuid Beveland op hun dobber tuurden, zagen met één verschrikt oog een beurt schip naderen, dat op wonderlijke wijze over het water schoof. Van lij naar loef slingerde het vaartuig terwijl op het achterdek een luid-roepende vrouw de aandacht van de vissers poogde te trekken. Dat lukte. Mijn man is dronken! riep zij de lieden aan de wal toe, die hun vistuig in de steek lieten en de politie gingen halen. Ook deze constateerde, dat het schip zich niet gedroeg volgens het binnen- aanvaringsreglement en de schipper werd gesommeerd te meren, hetgeen na enige moeilijkheden lukte. De man, S. H., bleek in verregaande staat van dronkenschap te verkeren. De woeste tocht met een lading cement, begon al in Terneuzen, waar de schip per een stevig glas dronk voor hij aan de oversteek van de Westerschelde be gon. Laverend kwam hij in Hansweert terecht, waar andermaal een bezoek aan een café werd gebracht. De sluis leverde nogal wat problemen op, maar ten slotte wist H. er met assistentie van zijn vrouw zonder kleerscheuren uit te komen. De vrouw nam op kritieke momenten het stuurrad over en wist aldus enige aanvaringen te voorkomen. Bij de Postbrug nam de schipper kor daat het roer terug en, menend dat hij zich in de richting had vergist, wendde hij de steven om zigzaggend terug te koersen naar Hansweert. loop van de dag van premier Tsjombe van Katanga een officieel telegrafisch verzoek om erkenning ontvangen. Bui tenlandse zaken bestudeert op het ogen blik dat verzoek. Eerder op de dag vóór d.e komst van minister Wigny werd de algeme ne situatie van de Westelijke wereld en van de Navo in het bijzonder langdurig besproken. Alle ministers waren het er over eens dat sinds het falen van het topoverleg in Parijs en de schorsing van de ontwapeningsbesprekingen in Ge. nève, de politieke toestand slechter is geworden. Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte gisteravond om 23.15 uur: Veranderlijke bewolking met enkele buien. Matige tot krachtige en langs de kust aanvankelijk harde zuidwes telijke wind. Weinig veran dering in tem peratuur. MIES JE: Dan maar naa-r een zonnige film. 20 juli: zon op 4.43, zon onder 20.48; maan op 2.18, maan onder 18.03. max. neer- temp. slag in gr. 7-19 u. wind C. in mm 6 Helsinki geh. bew. ozo 25 Stockh. regen ozo 19 3 Oslo regen O 16 21 Kopenh. wolkbr. zzw 21 1 Aberdeen zw. bew. Z 19 5 Londen h. bew. ZW 21 1 A'dam h. bew. wzw 20 8 Brussel zw. bew. zw 2.0 2 Luxernb. zw. bew. zw 20 0 Parijs zw. bew. wzw 22 0 Bordeaux zw. bew. wzw 24 0 Grenoble zw. bew. NW 26 0 Nice zw. bew. zw 25 0 Berlijn 1. bew. w 26 0 Fran'kf. I. bew. w 24 0 Mtinchen regen z 21 2 Zürich regen NW 20 0,1 Genève zw. bew z 24 0 Locarno zw. bew. stil 23 0 Wenen zw. bew. zo 29 0 .nnsbr. regen ozo 33 0,1 3elgrado onbew. stil 31 0 Athene onbew. O Rome onbew. WNW 33 0 Ajaccio onbew. ZW 27 0 Lissabon 1. bew. NNW 25 0 Frankrijk acht de aanwezigheid van Belgische troepen in Congo onontbeerlijk zolang het politieleger van de Verenigde Naties nog niet in staat is er de orde te herstellen en volledig te handhaven. Zij meent dat de Belgische regering volkomen terecht troepen heeft gestuurd om de levens van de duizenden Belgen in Congo te beschermen en gebruik heeft gemaakt van het recht van zelfbe scherming. Dat recht, aldus de opvatting van Frankrijk, had ab solute voorrang. President de Gaulle zou zich in deze zin hebben uitgelaten tegenover de Amerikaanse ambassadeur in Parijs, Amory Houghton, en daarna zou de Franse ambassadeur in Washington, Hervé Alphand, dit standpunt onder de aandacht van de Amerikaanse mi nister van buitenlandse zaken, Chris tian Herter, hebben gebracht. Deze Franse stap was de eerste reactie van een grote mogendheid op de duistere machten die in Congo en elders aan het werk waren om de verwarring steeds groter te maken. Gisteren bereikte de verwarring een hoogtepunt met een stroom van ultima tums, in een waarvan het dreigement met interventie van de Sowjetunie doorklonk. Dat was het ultimatum van premier Loemoemba. Binnen 24 uur, zo eiste hij in een brief aan dr. Ralph Bunche, de assistent-secretaris-generaal van de V.N. die meteen na de aankomst van de Zweedse generaal-majoor Von Horn het bevel over het politieleger van de Ver enigde Naties had overgedragen, moet het politieleger alle Belgische troepen uit Congo hebben verwijderd. Gebeurt dat niet, dan zal Congo de hulp van de Sowjetunie inroepen. Bunche wees dat irreële ultimatum resoluut van de hand. Het was irreëel omdat de secretaris-generaal van de Ver enigde Naties, Dag Hammarskjoeld, be slist over de vraag welke landen uitgeno digd zullen worden troepen af te staan om te helpen bij het herstellen van de orde in Congo. Het gevaar van interventie van de Sowjetunie is derhalve ook irreëel, Bunche kreeg de Congolese Senaat aan zijn zijde. Die keurde met algemene stem men elk streven naar Russische inter ventie af. Nog Een ander ultimatum werd gesteld door de Congolese Kamer. Die eiste het vertrek van de Belgische troepen binnen twaalf uren. Ook de Senaat bleef voor een spoedig vertrek van de Belgische troepen. Verwarring genoeg dus. Ter verhoging van die verwarring kwam Moskou met de beschuldiging dat het Amerikaanse vliegdekschip Wasp in de monding van de rivier de Congo was aangekomen op dat Amerikaanse militaire vliegtuigen op konden stijgen voor het uitvoeren van vluchten naar het binnenland van Congo. Volgens een prompte tegenspraak uit Washingtön^kon de Wasp pas woensdag in de monding van de Congo aankomen en vervoerde die grote oorlogsbodem geen vliegtuigen die militaire operaties konden uitvoeren, maar zes transport vliegtuigen en acht helikopters, alle be stemd voor de verlening van hulp aan de duizenden blanken die in doodsnood zijn en aan het Congolese volk dat met hon gersnood wordt bedreigd. Ook een gerucht over de beweerde aan komst van een Pools vrachtschip met mu nitie en ander oorlogstuig in het uiterste westen van Congo, dat geheel in handen van de muitende Congolese troepen is, scheen niet betrouwbaar. De haven van Matadi, aldus Belgische deskundigen, is totaal verzand. Zo daar een schip was aangekomen zou het er nooit de lading, welke dat ook mocht zijn, kunnen lossen. Het gevaar waarin de duizenden opge jaagde blanken verkeerden werd zo groot dat de Belgische regering gisteren alle nog in Congo verblijvende blanken aan ried hun vertrek naar Europa zoveel mo gelijk te bespoedigen. Aan die versnelde uittocht nam een groeiend aantal grote vliegtuigen van vele landen nog steeds in ijltempo deel. De luchtbrug-vloot werd ook gisteren weer uitgebreid, hetgeen een belangrijke verlichting was voor de bo venmenselijke taak die de dappere man nen en vrouwen van de Sabena al zo lang verrichten. Een van de vliegtuigen met evacué's maakte gisteren, nadat een motor in brand was gevlogen, een noodlanding in Frankrijk. Gelukkig bleven alle 95 passagiers van het propvolle vliegtuig, onder wie 51 kinderen, ongedeerd. Premier Loemoemba „regeerde" in Stanleystad, zeer tegen de zin van de Congolese Senaat, die hem en president Kasavoeboe verzocht naar Leopoldstad terug te keren, en speelde daar zijn spel terwijl zijn land op de rand van de onder gang zweefde. Tegen dat spel keerde zich ook de Con- golese Kamer. Die oordeelde dat de di plomatieke betrekkingen met België al leen kunnen worden verbroken nadat de Senaat en de Kamer daarmee akkoord zijn gegaan. Loemoemba's grote tegenspeler, premier Tsjombe van Katanga, kwam ook met een ultimatum. Hij eiste dat de Verenig de Naties binnen 24 uur zullen antwoor den op zijn verzoek om erkenning van de onafhankelijkheid van Katanga. Bleef dat antwoord uit dan zou hij een flinke de legatie naar New York sturen. Zie over dit laatste verder het nieuws van onze correspondent in Brussel op pa gina 7. NEW YORK (AFP) De Veiligheidsraad komt waar schijnlijk woensdag bijeen om de kwestie-Congo te hespre ken. De zitting is een dag uit gesteld om de Congolese ge delegeerde Kanza, van wie beweerd werd dat hij uit de regering-Loemoemba was ge treden, in de gelegenheid te stellen op tijd in New York te zijn. Na uren dreggen is gisteravond uit het Zuiderdiep te Nieuw-Buinen het vierjarige zoontje van de familie Weiters levenloos opgehaald. NEW YORK (Reuter) Het politie leger van de Verenigde Naties in Congo was gisteren 4.135 man sterk. Blijkens een mededeling van het hoofdkwartier van de Verenigde Naties was de samenstelling aldus: 3.500 man uit vier Afrikaanse landen en 635 man van het Zweedse contin gent van het politieleger van de Verenigde Naties in de strook van Gaza. De Zweedse militairen gaan woensdag per vliegtuig naar Leopoldstad. Het hoofdkwartier van de Verenigde Naties onderhandelt met 27 landen over deelneming aan het politieleger of over verlening van materiële hulp. In Amerikaanse, Engelse, Canadese en Russische vliegtuigen zijn al levens middelen en andere goederen naar Congo onderweg. Tot de landen die materiële hulp hebben toegezegd behoren verder Denemarken, Frank rijk, Indië en Zwitserland. IN HAMBURG AANGEHOUDEN HAMBURG (DPA). De politie in Hamburg heeft een Nederlander, de achttienjarige J. B. aangehouden wegens een overval op een taxichauffeur in Nürnberg. Hij was bij Nijmegen illegaal de Duitse grens overgestoken omdat hij ook in Nederland wegens geweld pleging werd gezocht. In Nürnberg heeft hij een taxichauffeur met een mes levensgevaarlijk in de hals gestoken. B. sloeg op de vlucht toen de gewonde man kans zag om hulp te roepen. Hij week uit naar Hamburg. Ik ben het moeten horen: zat om van iedereen te hij lijkt sprekend op zn 'noeder. AMSTERDAM De avond- handel in effecten in Amsterdam heeft een zeer flauwe stemming aan de dag gelegd. Hierdoor werden de tijdens de officiële middaghandel geleden koersver liezen nog aanzienlijk vergroot. De middaghandel bracht sa men met het avondverkeer op deze eerste beursdag van de week voor Koninklijke Olie een verlies van 5,10 per aandeel van 20 nominaal of 26 punten. Unilever moest 53 punten af staan, waardoor het fonds weer ver beneden de 900% is ge komen. Philips en Hoogovens verloren beide 51 punten en A.K.U. zakte 30 punten in. De avondhandel sloot op het laagste punt. Staande in een glanzende open auto beleefden premier Loemoemba en president Kasavoeboe van Congo gisteren een plechtige intocht in Stanleyville. Lachend en met de armen zwaaiend reageerden zij op het gejuich van de bevolking. Eigen telefoto CATANIA Reuter) Na een hele nacht onheilspellend rommelen is de Siciliaanse vulkaan de Etna gister morgen opnieuw tot uitbarsting ge komen. De eruptie was echter niet van dezelfde hevigheid als die van de dag tevoren. Een kolom zwarte rook steeg in korte tijd tot een hoogte van ruim een kilometer en opnieuw kroop een trage stroom hete lava van de hellin gen van Europa's onrustigste vulkaan. Door de grote ontploffing van zon dagochtend is er een nieuwe krater aan de oostkant ontstaan. Blijkens filmopnamen zijn er toen stukken rots met een snelheid van 200 km per uur de lucht in geslingerd, die tot in het op 30 km afstand gelegen Pie- dimonte Etneo terecht kwamen, waar enkele geparkeerde auto's beschadigd werden. Sedert 1928 is de centrale krater van de Etna niet meer zo actief ge weest als de laatste tijd. Het is vol gens vulkanologen een aanduiding dat de lavamassa in de vulkaan hoog ge stegen is. Een -groep deskundigen is uit Catania vertrokken om de nieuwe toestand te bestuderen. De vulkaan was gisteravond weer tot rust geko men. maar in midden-Italië werden bij het bergdorp Ferni gisteren drie aardschokken gevoeld, die enkele schoorstenen deden instorten. Over de vermiste groep toeristen die zondag een bezoek aan de Etna zou brengen is verder niets vernomen. Men neemt aan dat zij zich tijdig in veiligheid hebben kunnen stellen. Van onze correspondent LONDEN. Uit een klein berichtje op pagina drie van de Izwestia van gisteren bleek, dat het proces tegen de Amerikaanse piloot Francis Gary Powers op 17 augustus begint. Powers bestuurde het Amerikaanse verken ningsvliegtuig U 2, dat op 1 mei boven de Russische stad Swerdlofsk werd neergeschoten. Hij zit ergens in Rusland in de gevangenis. Zoals bekend zal Powers wegens spionage tegen de Sowjetunie terecht staan. De maximum straf die tegen hem geëist kan worden is de doodstraf. Het proces wordt gevoerd voor de mili taire kamer van het Russische Opperste gerechtshof het zal openbaar zijn. Intussen protesteerden de Verenigde Staten gisteren met kracht tegen het gevangen houden op ongeoorloofde wijze van twee leden der bemanning van de R.B.-47, het Amerikaanse vlieg tuig dat op 1 juli door de Russen werd neergeschoten boven de Baren-tszee. Dit protest was in een Amerikaanse nota vervat die gisteren in Moskou werd aangeboden. Amerika eist opnieuw dat de twee bemanningsleden onverwijld worden vrijgelaten en vraagt de Russen toestemming te geven voor het onmid dellijk opnemen van contact met hen. Tot nu toe heeft geen enkele verte genwoordiger van de Amerikaanse am bassade in Moskou toestemming gekre gen voor een bezoek aan de gevangen piloten. Op een verzoek om visa te verstrekken aan Amerikaanse advoca ten die Powers in opdracht van zijn familie willen verdedigen, heeft Moskou nog niet gereageerd. Het antwoord van de Britse regering op het Russische protest inzake de vlucht met de R.B.-47 zal ongemeen krachtig zijn. De Britse antwoordnota wordt vermoedelijk vandaag in Moskou overhandigd. Op hetzelfde tijdstip zal premier Macmillan een verklaring over het incident met het Amerikaanse vliegtuig, dat naar men zich zal her inneren van Engeland uit opereerde, afleggen in het Lagerhuis. In de nota daagt Macmillan premier Kroesjtsjef kort en goed uit met be wijzen voor den dag te komen dat het toestel het Russische luchtruim heeft geschonden. Kan hij dat niet. dan dient hij zijn beschuldigingen in te trekken. Macmillan beschuldigt er de Russen van, aldus staat naar men aanneemt in de Britse nota, internationale spanning te scheppen. Deze nota kan wel eens het einde betekenen van wat er nog over is van de persoonlijke betrekkin gen tussen Macmillan en zijn Russische ambtgenoot. De Britse premier lijkt vastbesloten in deze kwestie het been stijf te houden.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1960 | | pagina 1