Nederland ze gt Belg ië
steun en sympathie toe
Krachtige nota van
Macmillan op komst
V oorrang voor Belgisch recht op zelfverdediging
GESPROKEN
OVER
KATANGA
Minister Wigny gaf dramatisch verslag
Dekzwabber
De Bilt: Buien
Bunche verwerpt
met verzoek aan Russen
Koersen
sterk
gedaald
Etna blijft
vuurspuwen
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Tj 77 Amerika moet feller optreden tegen rood gestook
Aan compromis in
zaak-Eichmann
wordt gewerkt
Het weer overal
Eerste reactie
Irreëel
een
Verzand
LAATSTE NIEUWS
V.N.-LEGER:
4135 MAN
Nederlander stak
Duitse chauffeur
Amsterdamse beurs:
Powers staat op 17 augustus terecht
Protest
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, Postbus 4, Giro
316666, telefoon Directie en administratie 01100-
2438. Redactie: 01100-2317, bij geen gehoor Chef
redactie 01100-3991.
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009,
bij geen gehoor: 01180-4604, Postbus 26. Vlissingen,
Nieuwendijk 33, tel. 01184-3224, Postbus 24, Terne trim,
Nieuwstraat 38, tel. 01150-3189; Zierikaee, Havenpark 24,
tel. 01110-2991.
Directeur: JACQ DE SMIT; Chefred.: G. J. BREUKER
Zeenwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent.
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters
7 cent per woord met een minimum van 1,
16e JAARGANG No. 460"Dingdag 19 jjjj 1960
v I tMt-w j n1*1 1 T i' i i«
TEGENSTRIJDIGE ULTIMATUMS
ASHINGTON. In afwachting van
de eerste grote Amerikaans-Russische
krachtmeting na de herleving van de koude
oorlog de krachtmeting in de Veilig
heidsraad over de chaos in Congo heeft
president de Gaulle de Amerikaanse rege-
EIGEN NIEUWSDIENST
gehele westelijke wereld feller dan tot dus
verre stelling te nemen tegeu het vuurtje
van eventuele gewapende Russische inter
ventie in Congo, dat sedert heet onstaan
vaii de chaotische toestanden in Congo
met instemming en medewerking van het
Kremlin stelselmatig wordt opgestookt.
Dat het de Verenigde Staten dusverre
heeft onbroken aan de wil, krachtig te
reageren op het communistische gestook
iri Congo kou volgens de opvattingen van
de Gaulle ook zijn gebleken in de recente
besprekingen van de toestand in de Congo
in de raad van de Navo.
Zozeer raakte een Congolese soldaat in vervoering tijdens een toespraak die premier Loemoemba (links)
gisteren in Stanleyville hield, dat hij achterover tegen de grond sioeg en saluerend bleef liggen.
Eigen telefoto
DEN HAAG „Nederland, dat in
de Benelux zo nauw met België is
verweven, zal alles doen om België te
steunen en de Belgische positie te
verlichten", zo zei minister Luns
van buitenlandse zaken gisteravond
na afloop van het in de Trèveszaal
gehouden politiek overleg van de zes
ÊEG-landen.
Het gesprek tussen de zes bewinds
lieden van buitenlandse zaken heeft
vooral na de middag, toen minister
Wigny van België ijlings met een heli
kopter uit Brussel in Den Haag was
aangekomen, betrekking gehad op de
Belgische problemen in Congo. Onmid
dellijk na zijn binnenkomst bracht mi
nister Wigny uitvoerig verslag uit over
de ontwikkelingen aldaar, een \'erslag,
zoals minister Luns later opmerkte, dat
bij wijlen zeer dramatisch was.
De collega's van minister Wigny heb
ben daarna van hun bijzonder grote sym
pathie met de Belgische problemen
blijk gegeven. Met voldoening consta
teerden zij dat de meningen over de
ontwikkelingen in Congo en haar ach
tergronden parallel liepen.
Of op de bijeenkomst ook tot een ge
meenschappelijke gedragslijn is beslo
ten, blijft voor de buitenwereld een
open vraag. De politieke consultaties
van de zes zijn immers altijd strikt ver
trouwelijk. De ministers- wachten zich
wel om die strikt vertrouwelijke sfeer
te doorbreken en daarmee deze confe
renties van hun nut te beroven.
Men kan echter wel aannemen dat be
halve die woorden die gewisseld zijn
over, wat minister Luns noemde, de
angstwekkende situatie op menselijk ge
bied. er ook gesproken is over de afge
scheiden Congolese provincie Katanga.
Ook Den Haag heeft gisteren in de
BUENOS AIRES (AP). Achter de
schermen wordt er in Buenos Aires
hard gewerkt aan pogingen om het Is
raëlisch-Argentijnse geschil over de
oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann uit
de weg te ruimen. De Israëlische am
bassadeur in Buenos Aires heeft hier
over al besprekingen gevoerd met de
Argentijnse minister van buitenlandse
zaken.
Een voorwaarde voor het tot stand
komen van een compromis is, dat Ar
gentinië af ziet van zijn eis dat Eich-
man door Israël wordt uitgeleverd. De
Argentijnse regering blijft evenwel aan
dringen op de een of andere vorm van
genoegdoening die de regering-Ben
Goerion haar in verband met de ont
voering van Eichmann moet geven.
Intussen deelde de Argentijnse politie
mee te geloven dat nog een andere
Duitse oorlogsmisdadiger uit het land
verdwenen is. Het gaat hierbij om dr.
Josef Mengele. die in het concentratie
kamp Auschwitz hoofd van de medische
dienst was. Hij schijnt naar Brazilië te
zijn gevlucht. West-Duitsland heeft al
geruime tijd geleden om Mengele's uit
levering verzocht.
WEMELDINGE Eerzame hengelaars,
die aan boorden van het kanaal door
Zuid Beveland op hun dobber tuurden,
zagen met één verschrikt oog een beurt
schip naderen, dat op wonderlijke
wijze over het water schoof. Van lij
naar loef slingerde het vaartuig terwijl
op het achterdek een luid-roepende
vrouw de aandacht van de vissers
poogde te trekken. Dat lukte.
Mijn man is dronken! riep zij de lieden
aan de wal toe, die hun vistuig in de
steek lieten en de politie gingen halen.
Ook deze constateerde, dat het schip
zich niet gedroeg volgens het binnen-
aanvaringsreglement en de schipper
werd gesommeerd te meren, hetgeen na
enige moeilijkheden lukte. De man,
S. H., bleek in verregaande staat van
dronkenschap te verkeren.
De woeste tocht met een lading cement,
begon al in Terneuzen, waar de schip
per een stevig glas dronk voor hij aan
de oversteek van de Westerschelde be
gon. Laverend kwam hij in Hansweert
terecht, waar andermaal een bezoek
aan een café werd gebracht. De sluis
leverde nogal wat problemen op, maar
ten slotte wist H. er met assistentie van
zijn vrouw zonder kleerscheuren uit te
komen. De vrouw nam op kritieke
momenten het stuurrad over en wist
aldus enige aanvaringen te voorkomen.
Bij de Postbrug nam de schipper kor
daat het roer terug en, menend dat hij
zich in de richting had vergist, wendde
hij de steven om zigzaggend terug te
koersen naar Hansweert.
loop van de dag van premier Tsjombe
van Katanga een officieel telegrafisch
verzoek om erkenning ontvangen. Bui
tenlandse zaken bestudeert op het ogen
blik dat verzoek.
Eerder op de dag vóór d.e komst
van minister Wigny werd de algeme
ne situatie van de Westelijke wereld en
van de Navo in het bijzonder langdurig
besproken. Alle ministers waren het er
over eens dat sinds het falen van het
topoverleg in Parijs en de schorsing
van de ontwapeningsbesprekingen in Ge.
nève, de politieke toestand slechter is
geworden.
Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte
gisteravond om 23.15 uur:
Veranderlijke
bewolking met
enkele buien.
Matige tot
krachtige en
langs de kust
aanvankelijk
harde zuidwes
telijke wind.
Weinig veran
dering in tem
peratuur.
MIES JE: Dan maar naa-r een
zonnige film.
20 juli: zon op 4.43, zon onder 20.48;
maan op 2.18, maan onder 18.03.
max. neer-
temp. slag
in
gr.
7-19 u.
wind
C.
in mm
6
Helsinki
geh. bew.
ozo
25
Stockh.
regen
ozo
19
3
Oslo
regen
O
16
21
Kopenh.
wolkbr.
zzw
21
1
Aberdeen
zw. bew.
Z
19
5
Londen
h. bew.
ZW
21
1
A'dam
h. bew.
wzw
20
8
Brussel
zw. bew.
zw
2.0
2
Luxernb.
zw. bew.
zw
20
0
Parijs
zw. bew.
wzw
22
0
Bordeaux
zw. bew.
wzw
24
0
Grenoble
zw. bew.
NW
26
0
Nice
zw. bew.
zw
25
0
Berlijn
1. bew.
w
26
0
Fran'kf.
I. bew.
w
24
0
Mtinchen
regen
z
21
2
Zürich
regen
NW
20
0,1
Genève
zw. bew
z
24
0
Locarno
zw. bew.
stil
23
0
Wenen
zw. bew.
zo
29
0
.nnsbr.
regen
ozo
33
0,1
3elgrado
onbew.
stil
31
0
Athene
onbew.
O
Rome
onbew.
WNW
33
0
Ajaccio
onbew.
ZW
27
0
Lissabon 1. bew.
NNW 25
0
Frankrijk acht de aanwezigheid van Belgische troepen in Congo
onontbeerlijk zolang het politieleger van de Verenigde Naties nog
niet in staat is er de orde te herstellen en volledig te handhaven.
Zij meent dat de Belgische regering volkomen terecht troepen
heeft gestuurd om de levens van de duizenden Belgen in Congo te
beschermen en gebruik heeft gemaakt van het recht van zelfbe
scherming. Dat recht, aldus de opvatting van Frankrijk, had ab
solute voorrang.
President de Gaulle zou zich in deze
zin hebben uitgelaten tegenover de
Amerikaanse ambassadeur in Parijs,
Amory Houghton, en daarna zou de
Franse ambassadeur in Washington,
Hervé Alphand, dit standpunt onder
de aandacht van de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken, Chris
tian Herter, hebben gebracht.
Deze Franse stap was de eerste reactie
van een grote mogendheid op de duistere
machten die in Congo en elders aan het
werk waren om de verwarring steeds
groter te maken.
Gisteren bereikte de verwarring een
hoogtepunt met een stroom van ultima
tums, in een waarvan het dreigement met
interventie van de Sowjetunie doorklonk.
Dat was het ultimatum van premier
Loemoemba. Binnen 24 uur, zo eiste hij
in een brief aan dr. Ralph Bunche, de
assistent-secretaris-generaal van de V.N.
die meteen na de aankomst van de
Zweedse generaal-majoor Von Horn het
bevel over het politieleger van de Ver
enigde Naties had overgedragen, moet het
politieleger alle Belgische troepen uit
Congo hebben verwijderd. Gebeurt dat
niet, dan zal Congo de hulp van de
Sowjetunie inroepen.
Bunche wees dat irreële ultimatum
resoluut van de hand. Het was irreëel
omdat de secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Dag Hammarskjoeld, be
slist over de vraag welke landen uitgeno
digd zullen worden troepen af te staan
om te helpen bij het herstellen van de
orde in Congo. Het gevaar van interventie
van de Sowjetunie is derhalve ook
irreëel,
Bunche kreeg de Congolese Senaat aan
zijn zijde. Die keurde met algemene stem
men elk streven naar Russische inter
ventie af.
Nog
Een ander ultimatum werd gesteld
door de Congolese Kamer. Die eiste het
vertrek van de Belgische troepen binnen
twaalf uren. Ook de Senaat bleef voor
een spoedig vertrek van de Belgische
troepen.
Verwarring genoeg dus. Ter verhoging
van die verwarring kwam Moskou met
de beschuldiging dat het Amerikaanse
vliegdekschip Wasp in de monding van
de rivier de Congo was aangekomen op
dat Amerikaanse militaire vliegtuigen op
konden stijgen voor het uitvoeren van
vluchten naar het binnenland van Congo.
Volgens een prompte tegenspraak uit
Washingtön^kon de Wasp pas woensdag
in de monding van de Congo aankomen
en vervoerde die grote oorlogsbodem
geen vliegtuigen die militaire operaties
konden uitvoeren, maar zes transport
vliegtuigen en acht helikopters, alle be
stemd voor de verlening van hulp aan de
duizenden blanken die in doodsnood zijn
en aan het Congolese volk dat met hon
gersnood wordt bedreigd.
Ook een gerucht over de beweerde aan
komst van een Pools vrachtschip met mu
nitie en ander oorlogstuig in het uiterste
westen van Congo, dat geheel in handen
van de muitende Congolese troepen is,
scheen niet betrouwbaar. De haven van
Matadi, aldus Belgische deskundigen, is
totaal verzand. Zo daar een schip was
aangekomen zou het er nooit de lading,
welke dat ook mocht zijn, kunnen lossen.
Het gevaar waarin de duizenden opge
jaagde blanken verkeerden werd zo groot
dat de Belgische regering gisteren alle
nog in Congo verblijvende blanken aan
ried hun vertrek naar Europa zoveel mo
gelijk te bespoedigen. Aan die versnelde
uittocht nam een groeiend aantal grote
vliegtuigen van vele landen nog steeds
in ijltempo deel. De luchtbrug-vloot werd
ook gisteren weer uitgebreid, hetgeen een
belangrijke verlichting was voor de bo
venmenselijke taak die de dappere man
nen en vrouwen van de Sabena al zo lang
verrichten.
Een van de vliegtuigen met evacué's
maakte gisteren, nadat een motor in
brand was gevlogen, een noodlanding
in Frankrijk. Gelukkig bleven alle 95
passagiers van het propvolle vliegtuig,
onder wie 51 kinderen, ongedeerd.
Premier Loemoemba „regeerde" in
Stanleystad, zeer tegen de zin van de
Congolese Senaat, die hem en president
Kasavoeboe verzocht naar Leopoldstad
terug te keren, en speelde daar zijn spel
terwijl zijn land op de rand van de onder
gang zweefde.
Tegen dat spel keerde zich ook de Con-
golese Kamer. Die oordeelde dat de di
plomatieke betrekkingen met België al
leen kunnen worden verbroken nadat de
Senaat en de Kamer daarmee akkoord
zijn gegaan.
Loemoemba's grote tegenspeler, premier
Tsjombe van Katanga, kwam ook met
een ultimatum. Hij eiste dat de Verenig
de Naties binnen 24 uur zullen antwoor
den op zijn verzoek om erkenning van de
onafhankelijkheid van Katanga. Bleef dat
antwoord uit dan zou hij een flinke de
legatie naar New York sturen.
Zie over dit laatste verder het nieuws
van onze correspondent in Brussel op pa
gina 7.
NEW YORK (AFP) De
Veiligheidsraad komt waar
schijnlijk woensdag bijeen om
de kwestie-Congo te hespre
ken. De zitting is een dag uit
gesteld om de Congolese ge
delegeerde Kanza, van wie
beweerd werd dat hij uit de
regering-Loemoemba was ge
treden, in de gelegenheid te
stellen op tijd in New York
te zijn.
Na uren dreggen is gisteravond uit
het Zuiderdiep te Nieuw-Buinen het
vierjarige zoontje van de familie Weiters
levenloos opgehaald.
NEW YORK (Reuter) Het politie
leger van de Verenigde Naties in
Congo was gisteren 4.135 man sterk.
Blijkens een mededeling van het
hoofdkwartier van de Verenigde
Naties was de samenstelling aldus:
3.500 man uit vier Afrikaanse landen
en 635 man van het Zweedse contin
gent van het politieleger van de
Verenigde Naties in de strook van
Gaza. De Zweedse militairen gaan
woensdag per vliegtuig naar
Leopoldstad.
Het hoofdkwartier van de Verenigde
Naties onderhandelt met 27 landen
over deelneming aan het politieleger
of over verlening van materiële hulp.
In Amerikaanse, Engelse, Canadese en
Russische vliegtuigen zijn al levens
middelen en andere goederen naar
Congo onderweg. Tot de landen die
materiële hulp hebben toegezegd
behoren verder Denemarken, Frank
rijk, Indië en Zwitserland.
IN HAMBURG
AANGEHOUDEN
HAMBURG (DPA). De politie in
Hamburg heeft een Nederlander, de
achttienjarige J. B. aangehouden wegens
een overval op een taxichauffeur in
Nürnberg.
Hij was bij Nijmegen illegaal de
Duitse grens overgestoken omdat hij
ook in Nederland wegens geweld
pleging werd gezocht. In Nürnberg heeft
hij een taxichauffeur met een mes
levensgevaarlijk in de hals gestoken.
B. sloeg op de vlucht toen de gewonde
man kans zag om hulp te roepen. Hij
week uit naar Hamburg.
Ik ben het
moeten horen:
zat om van iedereen te
hij lijkt sprekend op zn
'noeder.
AMSTERDAM De avond-
handel in effecten in Amsterdam
heeft een zeer flauwe stemming
aan de dag gelegd. Hierdoor
werden de tijdens de officiële
middaghandel geleden koersver
liezen nog aanzienlijk vergroot.
De middaghandel bracht sa
men met het avondverkeer op
deze eerste beursdag van de
week voor Koninklijke Olie een
verlies van 5,10 per aandeel
van 20 nominaal of 26 punten.
Unilever moest 53 punten af
staan, waardoor het fonds weer
ver beneden de 900% is ge
komen.
Philips en Hoogovens verloren
beide 51 punten en A.K.U. zakte
30 punten in. De avondhandel
sloot op het laagste punt.
Staande in een glanzende open auto beleefden premier Loemoemba en president Kasavoeboe van
Congo gisteren een plechtige intocht in Stanleyville. Lachend en met de armen zwaaiend reageerden zij op
het gejuich van de bevolking.
Eigen telefoto
CATANIA Reuter) Na een hele
nacht onheilspellend rommelen is de
Siciliaanse vulkaan de Etna gister
morgen opnieuw tot uitbarsting ge
komen. De eruptie was echter niet van
dezelfde hevigheid als die van de dag
tevoren. Een kolom zwarte rook steeg
in korte tijd tot een hoogte van ruim
een kilometer en opnieuw kroop een
trage stroom hete lava van de hellin
gen van Europa's onrustigste vulkaan.
Door de grote ontploffing van zon
dagochtend is er een nieuwe krater
aan de oostkant ontstaan. Blijkens
filmopnamen zijn er toen stukken
rots met een snelheid van 200 km
per uur de lucht in geslingerd, die tot
in het op 30 km afstand gelegen Pie-
dimonte Etneo terecht kwamen, waar
enkele geparkeerde auto's beschadigd
werden.
Sedert 1928 is de centrale krater
van de Etna niet meer zo actief ge
weest als de laatste tijd. Het is vol
gens vulkanologen een aanduiding dat
de lavamassa in de vulkaan hoog ge
stegen is. Een -groep deskundigen is
uit Catania vertrokken om de nieuwe
toestand te bestuderen. De vulkaan
was gisteravond weer tot rust geko
men. maar in midden-Italië werden
bij het bergdorp Ferni gisteren drie
aardschokken gevoeld, die enkele
schoorstenen deden instorten.
Over de vermiste groep toeristen
die zondag een bezoek aan de Etna
zou brengen is verder niets vernomen.
Men neemt aan dat zij zich tijdig in
veiligheid hebben kunnen stellen.
Van onze correspondent
LONDEN. Uit een klein berichtje op pagina drie van de Izwestia van
gisteren bleek, dat het proces tegen de Amerikaanse piloot Francis Gary
Powers op 17 augustus begint. Powers bestuurde het Amerikaanse verken
ningsvliegtuig U 2, dat op 1 mei boven de Russische stad Swerdlofsk werd
neergeschoten. Hij zit ergens in Rusland in de gevangenis.
Zoals bekend zal Powers wegens
spionage tegen de Sowjetunie terecht
staan. De maximum straf die tegen
hem geëist kan worden is de doodstraf.
Het proces wordt gevoerd voor de mili
taire kamer van het Russische Opperste
gerechtshof het zal openbaar zijn.
Intussen protesteerden de Verenigde
Staten gisteren met kracht tegen het
gevangen houden op ongeoorloofde
wijze van twee leden der bemanning
van de R.B.-47, het Amerikaanse vlieg
tuig dat op 1 juli door de Russen werd
neergeschoten boven de Baren-tszee. Dit
protest was in een Amerikaanse nota
vervat die gisteren in Moskou werd
aangeboden. Amerika eist opnieuw dat
de twee bemanningsleden onverwijld
worden vrijgelaten en vraagt de Russen
toestemming te geven voor het onmid
dellijk opnemen van contact met hen.
Tot nu toe heeft geen enkele verte
genwoordiger van de Amerikaanse am
bassade in Moskou toestemming gekre
gen voor een bezoek aan de gevangen
piloten. Op een verzoek om visa te
verstrekken aan Amerikaanse advoca
ten die Powers in opdracht van zijn
familie willen verdedigen, heeft Moskou
nog niet gereageerd.
Het antwoord van de Britse regering
op het Russische protest inzake de
vlucht met de R.B.-47 zal ongemeen
krachtig zijn. De Britse antwoordnota
wordt vermoedelijk vandaag in Moskou
overhandigd. Op hetzelfde tijdstip zal
premier Macmillan een verklaring over
het incident met het Amerikaanse
vliegtuig, dat naar men zich zal her
inneren van Engeland uit opereerde,
afleggen in het Lagerhuis.
In de nota daagt Macmillan premier
Kroesjtsjef kort en goed uit met be
wijzen voor den dag te komen dat het
toestel het Russische luchtruim heeft
geschonden. Kan hij dat niet. dan dient
hij zijn beschuldigingen in te trekken.
Macmillan beschuldigt er de Russen
van, aldus staat naar men aanneemt in
de Britse nota, internationale spanning
te scheppen. Deze nota kan wel eens
het einde betekenen van wat er nog
over is van de persoonlijke betrekkin
gen tussen Macmillan en zijn Russische
ambtgenoot. De Britse premier lijkt
vastbesloten in deze kwestie het been
stijf te houden.