Congoleesvuur op Belgische vliegtuigen Uitbarsting Etna Veronica bedreigd met ondergang BELGIËPLEIDOOI VOOR KATANGA IN DEN HAAG Af scheidingsbeweging in binnenland groeit REITZE (14) HOOFDROL IN HET MES Onder invloed man met mes doodgestoken Admiraalzeilen voor Vorstin Grootscheepse invasie in Zoetermeer PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND Gesprek met de minister ZOON VOOR AUDREY HEPBURN Vuur op vliegtuig Voorraden Boeren vluchten voor lavastroom VIJFTIGSTE K 4 AG WEEK waarom ik een kocht Maukar ter dood veroordeeld De Bilt: bewolkt Kabinet verloopt Worosjilof naar de vergetelheid Breuk met Moskou onvermijdelijk? Druk contact ONDERGRONDSE PROEVEN MET KERNWAPENS Ontevreden adverteerders Tclenrgesteld personeel Rebellerende belanghebbenden Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90. Postbus 4. Giro 116606, telefoon Directie en administratie 01100- 2438. Redactie: 01100-2317, bij geen gehoor Chef redactie 01100-3991. Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009, bij geen gehoor: 01180-4604, Postbus 26. Vlissingen, Nieuwendijk 33, tel. 01184-3224, Postbus 24. Terneuzen, Nieuwstraat 38, tel. 01150-3189; Zierikzee, Havenpark 24, VI. 01110-2991. Directeur: JACQ DE SMIT; Chefred.: G. J. BREUKER Zeeuwsch Dagblad Losse nummers 13 cent. Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters 7 cent per woord met een minimum van 1, 16e JAARGANG No. 4606 Maan(lag lg juH I960 POLITIELÉGER VAN V. N. overvalt toeristen VERDUBBELD LEOPOLDSTAD De reuzentaak die de Verenigde Naties wacht in de chaos die Congo heet wordt met het uur zwaarder. Zo zwaar, dat de sterkte van het politieleger van de Verenigde Naties, vastgesteld op 5.000 man, verdubbeld zal moeten worden. Van enige centraal gezag in Congo was het afgelopen week einde geen sprake meer. Het kabinet-Loemoemba scheen zondag af te gaan brokkelen. Tegelijkertijd waren er tekenen van een groeiende afscheidingsbeweging in het binnenland. Premier Tsjombe van Katanga liet weten dat hij was benaderd door de regeringen van de provincies Kivoe en Kasai, en van het man daatgebied Roeanda-Oeroendi met het verzoek om onderhande lingen te beginnen over oprichting van een onafhankelijke fede ratie. In feite oefenden de Belgen in Congo meer gezag uit dan de Congolese re gering. Zij hadden in twintig belang rijke centra het heft vast in handen en waren besloten het in handen *e houden tot het ogenblik waarop de laatste Bel gische burger in veiligheid was ge bracht. LUZERN De 3l-jarige film- actrice Audrey Hepburn is gister middag moeder geworden van een zoon, die de naam Sean gekregen heeft (Sean is een in Ierland veel voorkomende naam). Audrey's echtgenoot, de film acteur Mel Ferrer, maakte het nieuws zondagmiddag om drie uur bekend. Hij zei, dat de bevalling van de jongen, die acht pond woog, gemakkelijk was verlopen. „Toen ik de baby in haar armen legde, kon Audrey het nauwelijks ge loven. Zij huilde van louter geluk", zei Ferrer. Eersteling Sean, een jongen met licht blauwe ogen en donker haar,-is het eerste kind van het filmechtpaar. De Ferrers hadden zich sedert mei in een chalet te Bürgenstock nabij Luzern gevestigd. Audrey, het filmsterretje dat in Nederland geboren werd uit een Ierse vader en een Nederlandse moeder (baro nesse van Heemstra), trad voor het laatst op als nonnetje in de film Zuster Luc (The nun's story). Die evacuatie, nog niet voor de helft voltooid omdat van de 80.000 Belgen nog 50.000 op vervoer naar het vader land wachtten, begon hoofdbrekens te kosten toen bekend werd dat een heli kopter bij het in veiligheid brengen van vluchtelingen was neergeschoten door muitende Congolese soldaten en j dat ook te hulp gekomen vliegtuigen van de Belgische luchtmacht waren be schoten. De stroom Belgische militairen naar Congo hield onverminderd aan. Een hooggeplaatste Belgische stafofficier verklaarde zondag in Leopoldstad: Wij zijn van plan het vliegveld van Leo poldstad in handen te houden zolang j er nog een vluchteling wacht op red- ding. Zondagavond was het politieleger van j de Verenigde Naties in Congo vrijwel I op de oorspronkelijk bepaalde sterkte j van 5000 man, maar zo ernstig liet zich j de toestand aanzien dat op verzoek van i dr. Ralph Bunche, de assistent-secre- taris-generaal van de Verenigde Naties, i in het hoofdbureau van de Verenigde Naties in New York werd besloten nog vijf landen, waaronder drie Europese, te verzoeken contingenten voor het po litieleger beschikbaar te stellen. Die drie Europese landen waren vermoe delijk Ierland, Zweden en Zuidslavië. Nieuwe Nederlandse film Eigen nieuwsdienst ROTTERDAM. Op het nippertje is de Nederlandse Filmproductie Maat schappij er in geslaagd de jeugdige hoofdrolvertolker te vinden voor de nieuwe speelfilm Het Mes. Het is de veertienjarige Reitze van der Linden uit Amsterdam die het van honderden mededingers won door zijn uiterlijk en zijn aanleg voor acteren. Hij heeft zijn eerste paardrijles al te pakken, want behalve het uitbeelden van Thomas, die .zich in de puberja ren bezeert aan de realiteit van het leven, moet hij ook gemakkelijk te naard kunnen zitten. In een mes dat de jongen steelt, legde Hugo Claus de symboliek van verzet tegen de wereld, die weinig idyllisch en onschuldig is. Tegelijk met de vele^vliegtuigen die eenheden van het politieleger van de Verenigde Naties aanvoerden arriveer de een machige vloot toestellen met grote voorraden levensmiddelen voor het met hongersnood bedreigde Congo lese volk. Ook de Sowjetunie stelde een grote hoeveelheid voedsel in uit zicht, maar scheen er geen vliegtuig voor te kunnen missen. Premier Loe- moemba vernam ten minste uit Moskou dat die voorraad per schip vervoerd zou worden. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties maakte zich in New York gereed voor een behandeling van de toestand in Congo, zulks op verzoek van de Sowjetunie. Ook kwam een verzoek binnen van België, dat meldde dat een Pools vrachtschip met munitie en an- der oorlogsmateriaal onderweg zou zijn naar Matadi. aan de benedenloop van de Congo. Die Belgische beschuldiging werd onmiddellijk in Warschau tegen gesproken. België besloot verder bij de Veiligheidsraad te klagen tegen de be gane wreedheden in Congo, 'HOOGEVEEN De 26-jarige arbeider B. Kroezen uit Nieuwer- oord is zaterdagavond na een dron- kernansruzie voor een café aan de Hoogeveense Willemskade doodge stoken door de 45-jarige H. K. uit Hoogeveen, arbeider op de plaatse lijke werkplaats voor minder vali den. De Hoogeveense café's sluiten om elf uur 's avonds. Onder andere is dat indertijd zo vastgesteld omdat de zondagsrust zo geen gevaar zou lo pen. Als de café's om elf uur sluiten, zo redeneerde men, zou iedereen om middernacht wel thuis zijn. Kroezen en' de man die hem heeft doodgestoken hebben zich kennelijk niet om die overweging bekommerd. Om twintig over elf stonden zij ten minste nog ruzie te maken voor het café. H.K, beslechtte de twist toen met een wilde messteek. Hij trof Kroezen in de borststreek. Die zakte meteen in elkaar. Hij is later in het ziekenhuis Bethesda te Hoogeveen overleden. De man die hem heeft neergestok- ken was na de vechtpartij weggelo pen. Zondagmorgen vroeg werd hij door de politie achterhaald. Hij had het mes waar hij Kroezen mee had gedood nog bij zich. Toen hij op het politiebureau zijn roes had uitgesla pen bekende hij de fatale messtreek. MONNIKENDAM (ANP). De 23- jarige Amsterdammer J. Lautenbach, is zaterdagmorgen in de Vestinggracht te Monnikendam verdronken. Een twaalfjarige jongen vond het slachtof fer toen hij een hengel aan de water kant zag liggen. Toen hij die opnam zag hij bij het einde ervan het lichaam in het water. Het is niet bekend hoe de man te water is geraakt. Allemaal verwarring stichtende geruchten", zei Justin Bomboko (midden), de Congolese minister van buitenlandse zaken, over me dedelingen over de afbrokkeling van het kabinet-Loemoemba. U ziet hem hier de precaire toestand van zijn land bespreken met dr. Ralph Bunche, de assistent-secretaris-gene raal van de Verenigde Naties (links), en met een van de leiders van de voedselluchtbrug van de Amerikaan se luchtmacht, luitenant-kolonel Frank Merritt (rechts). CATANIA (Reuter) Een oorver dovende ontploffing, waarmee een dikke lavaprop de lucht in werd ge schoten, heeft zondagochtend een nieuwe uitbarsting van de vulkaan de Etna ingeluid. Functionarissen van het vulkanologisch instituut van het nabijgelegen Catania noemden de explosie enig in haar soort en meenden dat er in historische tij den niet zo'n geweld bij te pas is ge komen. Korte tijd later hing er een reusachtige rookwolk tot op 10 km boven de 3254 meter hoge vulkaan kegel. Stof en dampen verduisterden de hemel in een omtrek van verschei dene kilometers. REDDINGSPLOEGEN Enkele uren voor de uitbarsting die gro te stromen lava in beweging zette, was nog een gezelschap Britse en Franse toeristen een bezoek gaan bren gen aan de middelste krater. Tot op heden is er nog niets omtrent hun lot vernomen. Er zijn reddingsploegen naar hen onderweg, maar men acht het waarschijnlijk dat zij nog tijdig hun trip hebben kimnen uitstellen. Direct na de grote explosie in de mid delste krater volgden kleinere in snel le opeenvolging zodat het geraas soms het karakter kreeg van machinege weervuur. Over een gebied van 250 km2 kwamen gloeiende stukken lava neer die de wegen met as bedekten tol de stad Taormina toe. Duizenden boeren die dicht bij de vruchtbare vul kaanhellingen wonen, zijn in grote haast naar elders gevlucht. Brand weerkorpsen tot in wijde omtrek be strijden de bosbranden die door de lavabrokken zijn veroorzaakt. TOT RUST Vulkanologische deskundigen verklaar den enkele uren na de uitbarsting dat de dorpen in de naaste omtrek geen direct gevaar lopen, maar dat nieuwe erupties het beeld zouden kunnen wij zigen. De vulkaan is thans weer tot rust gekomen, maar door de dichte rookwolken kan men nog niets waar nemen. De laatste uitbarsting va nde Etna da teerde van een maand geleden. Van onze correspondent DE KAAG Op de Kager Plassen heeft Koningin Juliana zaterdag aan boord van de Piet Hein als admiraal het generaal saluut van de admiraal- zeilende vaartuigen van de leden van de Koninklijke roei- en zeilvereniging De Kaag ontvangen. De Koningin was naar De Kaag gekomen ter gelegen heid van de vijftigste Kaagweek. In de jachthaven van Warmond was koningin Juliana aan boord gegaan van de Piet Hein. Door de Leede voer die daarna van de oevers hartelijk toegejuicht naar het Zwei- land. Na een korte rondvaart over de plas ging de Piet Hein ten slotte aan het begin van de Sprietlaeck voor anker voor het admiraalzëilen. SALUUT Dat werd een schitterend schouwspel, ook al omdat het weer zo meewerk te. In gesloten linie kruisten eerst de Regenboogjachten langs de Piet Hein. Bij het passeren stond de bemanning in de houding terwijl de stuurman salueerde. Tegelijk werd als saluut de gaffel gestreken. Na de Regenbogen volgden al de andere wedstrijdjach ten. De jachten voeren door naar de Kaag sociëteit. Daar werd een frontlinie ge formeerd om nogmaals nu boord aan boord langs de Piet Hein te varen. Karei drinkt ze zonder melk suiker Advertentie zie adverienhe op pagina jq Van een onzer verslaggevers ZOETERMEER. In alle vroegte heeft de streek rond Zoetermeer en Woubrugge vandaag een invasie be leefd van een paar honderd voertui gen en zeshonderd manschappen van de mobiele colonnes van de B.B. Uit Laren is deze concentratie van nacht de dorpen binnengerold het convooi was een paar kilometerlang om zich op te stellen voor een drie daagse oefening in en rondom Den Haag. De oefening zal worden afgesloten met een geënsceneerde atoomaanval op een Haagse wijk. De mobiele co lonnes treden op in militair verband. Er is gisteren in het geheim kwar tier gemaakt in de betrokken dorpen een inkwartiering die .zelfs voor de betrokkenen hier en daar als een verrassing kwam. Overigens is het kwartiermaken in de grootst moge lijke gemoedelijkheid opgelost. Aanvaller Soekarno's paleizen DJAKARTA (Reuter) Een krijgs raad in Djakarta heeft zaterdag de In donesische luchtmachtpiloot Maukar ter dood veroordeeld. Deze 29-jarige offi cier had op 9 maart de paleizen van president Soekarno in Djakarta en Bo- gor beschoten. Maukar werd beschuldigd van samen zwering tot ontvoering van president Soekarno, steunverlening aan de vijand, militaire opstand, desertie, het uitvoe ren van onwettige acties, het landen op een verboden plaats, deelneming aan een ondermijnende beweging en het toe brengen van letsel. Hij verklaarde voor de rechtbank, dat hij lid was van de geheime Manguni- beweging, die van plan was de regering omver te werpen om president Soekarno ertoe te bewegen, vrede met de opstan delingen te sluiten. De beschieting van de paleizen van Soekarno had het sein voor de actie in Djakarta moeten zijn. Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte gisteravond om 23.15 uur: Wisselend bewolkt met hier en daar enkele buien. Matige tot krachtige, langs de kust af en toe harde zuidwestelijke wind. Weinig veran dering in tempe ratuur. MXESJE: Als vrouw heb je altijd de uitverkoop nog. 19 juli: zon op 4.42, zon onder 20.49; maan op 1.41, maan onder 17.09. De afbrokkeling van het kabinet- Loemoemba begon het afgelopen week- einde met het uittreden van de mi- nister van economische zaken, J. Yava, de Congolese minister-resident in Bel- j gië, A. Delvaux, en de Congolese ver- tegenwoordiger bij de Verenigde Na ties, Th. Kanza. Aanvankelijk was ook bericht dat de minister van buitenladse zaken, Justin Bomboko, ontslag had genomen, maar Bomboko sprak dat later tegen. De uitgetreden ministers konden zich niet langer verenigen met het beleid van Loemoemba, dat, zoals Yava het uitdrukte, geleid had tot de rampzalige ineenstorting van het vertrouwen in binnen- en buitenland in Congo, en tot de militaire en economische chaos in het land. Bomboko beweerde ook dat Yava niet was afgetreden en dat de mededelingen over het uiteenval len van het kabinet zouden zijn ver spreid door de Belgen oom onrust te zaaien en verwarring te stichten. De Belgische regering zond een afge zant naar Katanga, waar de opperbe velhebber van het Congolese leger, generaal Loendoela. gevangen werd genomen, en besloot haar ambassadeur uit Moskou terug te roepen. Daarover elders in dit blad meer. Nou een rol Regisseur Fons Rademakers oogstte bij zijn televisieoproep op woensdag- I avond, 125 kandidaten, maar daarbij i bleeft het. Met de meisjesrol Toni slaagde hij gemakkelijker. Voorlopig j blijft haar naam nog in onbekendheid gehuld, maar vast staat dat zij in Limburg woont. De opnamen die vandaag zouden begin- i nen in het kasteel Cortenbach waar I zich de voornaamste gebeurtenissen j afspelen, bij het Zuidlimburgse j plaatsje Voerendaal werden een I week uitgesteld. Cameraman Henk j Haselaar legt de laatste hand aan een documentaire van Haanstra en was daardoor niet vrij aan Het Mes mee te werken. LONDEN (Reuter) - De 79-jarige maarschalk Klimenti Worosjilof, die op 7 mei jl. aftrad als president van Sow- jetrusland. is nu ook eigener beweging uit het presidium der communistische partij teruggetreden. Tegelijkertijd is Worosjilofs opvolger als president. Leo nid Breznjef, in verband met zijn be noeming tot president afgetreden als se cretaris van het centrale partijcomité. Hij is echter nog wel lid van het pre sidium. Er zijn geen opvolgers voor bei de functies bekend gemaakt. Het aan tal leden van het presidium is hiermee tot 14 geslonken. Van onze correspondent BRUSSEL. De Belgische am bassadeur te Me.skou is voor overleg naar Brussel ontboden. „Iedereen", aldus eerste-minister Eyskens toen hij dit zaterdag meedeelde, „weet wat dit in diplomatieke taal bete kent". De redenen voor dit besluit zijn de laatste dagen maar al te duide lijk geworden door de hevige cam pagne die door Moskou is ontketend en het vreemde optreden van de Russische ammassadeur te Brussel, die vrijdag een eerst door hem aan gehoord antwoord op de Russische nota van donderdag later in een open enveloppe liet terugbrengen en aan een kamerbewaarder van het ministerie ven buitenlandse zaken deed afgeven, was de aanleiding. De Belgische minister van buiten landse zaken, die maandag in Den Haag zal beraadslagen met de mi nisters van buitenlandse zaken van de landen der Europese gemeen schappen, heeft dit weekeinde druk contact gehad met de regeringen I van bevriende naties. De Belgische regering zal het kennelijk op prijs stellen, indien deze bondgenoten ten aanzien van het streven naar onafhankelijkheid van Katanga een meer positieve houding zouden aan nemen dan tot dusver. De Belgische regering is zelf nog niet tot officiële erkenning van Ka- tanga's onafhankelijkheid overge gaan, maar zaterdag bleek er dui delijk beweging te zitten in de zeer voorzichtige houding die de Bel gische regering tot dusver had aan genomen. De toestand begint te lij ken op een erkenning de facto. De Belgische regering heeft namelijk graaf d'Aspremont Lynden, adjunct chef van het kabinet van de eerste- minister, die zeer nauwe betrekkin gen onderhoudt met het Belgische hof, als bijzonder vertegenwoordiger naar Katanga gezonden. Hij is daar zondag aangekomen en kondigde aan, dat België zich bereid verklaard heeft Katanga economische en tech nische bijstand te verlenen, doch hij voegde daar voorzichtigheidshalve aan toe: „gelijk aan de andere delen van Congo". Zie verder pag. 3 -X- Dat hij een internationaal politie leger van 10.000 in plaats van 5.000 man onder zijn hevelen zou krijgen in Congo wist de Zweedse generaal- majoor Carl von Horn nog niet toen hij de reis naar Leopoldstad aan vaardde. Hier ziet u hem bij zijn vertrek uit het hoofdkwartier van de bestandscommissie van de Ver enigde Naties in Jeruzalem. (Eigen telefoto) De 71-,jarige mevrouw M. C. Lcbon uit Amsterdam is gistermorgen overle den aan de gevolgen van een val van het keukentrapje in haar woning aan het Mariniersplein die zij zaterdagmor gen maakte. AMERIKA KONDIGT AAN: Eigen nieuwsdienst WASHINGTON. Ter verbetering van de methoden voor het ontdekken van proeven met kleine ondergrondse kernwapens methoden die thans nog verre van volmaakt zijn zullen in de komende twee jaren in de Verenigde Staten 32 ondergrondse proeven, waar- jvan 11 met kleine kernwapens, wor den gehouden. Dit maakte het Ameri kaanse ministerie van defensie gisteren bekend. Dit besluit kan men zien als een aan wijzing dat de Amerikaanse regering weinig heil meer ziet in de Geneefse conferentie over staking van proeven met kernwapens. Sedert 1958 zijn in verband met die conferentie geen Amerikaanse proeven met kernwapens meer genomen. De nieuwe serie proeven hebben ten doel de Amerikaanse commissie voor) atoomenergie een indruk te geven van i de wijze waarop kernexplosies gebruikt l zullen kunnen worden voor vreedzame I doeleinden, zoals de aanleg van grote havens, het verleggen van rivierbeddin- i gen en het ontginnen van bodemschat- ten. De serie proeven zal de Amerikaan- 'se belastingbetalers ruim 65,8 miljoen dollar kosten. Van onze Amsterdamse redactie AMSTERDAM De direc tie van de commerciële radio zender Veronica kampt sinds enkele weken met ernstige in terne moeilijkheden. Als gevolg daarvan is de technische kwa liteit van de uitzendingen sterk teruggelopen. De interesse van de adverteerders daalt zien derogen en een belangrijk deel van het personeel van de Vero nica is bijzonder ontevreden gestemd. Zo moest dezer dagen een matroos van het radioschip van boord worden gehaald, omdat hij de kapitein had aangevallen. Omdat de Veronica on der vreemde (en onbekende) vlag voor anker ligt, valt deze „muiterij" uiteraard buiten de Nederlandse ju risdictie. Ernstiger nog is de ontevredenheid binnen de leiding van de radio-onder neming zelf. Zo hebben enkele belang hebbenden (officieel is er bij dc Ve ronica geen sprake meer van aandeel houders) zich uitgesproken tegen het beleid van de huidige generaal-agent, de heer N. C Jurgens en diens directe medewerkers. In de afgelopen maanden de Ve ronica begon in de week na Pasen met zijn eerste proefuitzendingen is na melijk gebleken, dat het Veronica- project commercieel gesproken zeer gunstige resultaten kan hebben. De steeds terugkomende storingen en het feit, dat de zender zelfs een week lang door technische gebreken moest uit vallen. zijn uiteraard geen reclame voor de Veronica, die tot doel heeft de reclame te dienen. Verkeerd beleid De revolterende groep belangheb benden blijkt van mening dat de tech nische tegenvallers, waaronder men ook de inbeslagname van een aantal zen deronderdelen rekent, onder meer te wijten zijn aan verkeerd personeels beleid. De technische staf van het schip werd kortgeleden ingekrompen en de dienstdoende technici moeten nu worden geassisteerd door een matroos. Bovendien is er onenigheid over de salarissen en de outillage van het schip. Het radioschip Veronica kraakt in al zijn voegen. Zal het schip het geweld van de commerciële branding kunnen doorstaan? Eén van de kapiteins, de heer C. A. R. de Vries zou hierom ontslag heb ben genomen Dezelfde bezwaren zou den de vroegere programmaleider van de Veronica, de heer M. Appelboom hebben genoopt te vertrekken. Zoals wij reeds meldden heeft de P.T.T. vrijdag voor de derde maal een deel van de zendapparatuur in beslag genomen. Na een van de Veronica» technici ons meedeelde, betreft het hier een hoeveelheid montage in strumenten, die aanvankelijk reeds aan boord van het schip zouden zijn ge bracht, maar die wegens het gedwon gen personeelsgebrek weer naar de wal moesten worden vervoerd. Op het schip was namelijk niemand aanwezig die zich met de montage van deze in strumenten kon belasten. Protestvergadering Vandaag zal een aantal belangheb benden van de Veronica in protest vergadering bijeenkomen. Op deze vergadering zal onder meer de eis tot schadevergoeding ter sprake komen, die de vroegere directeur van de Ve ronica. de heer Oswald, kort geleden heeft ingediend. Onder zijn beheer werd namelijk de zender vervaardigd die thans op het schip in gebruik is. De heer Oswald werd enkele we ten geleden ontslagen en de huidige directie heeft zijn financiële eis van de hand gewezen. Maar verscheidene anderen hebben zich achter de heer Oswald gesteld. Naar de advokaat van de vroegere Veronica-directeur ons meedeelde, zon de halsstarrige houding van de tegen woordige directie wel eens het roem loze einde van het radioschip kunnen betekenen.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1960 | | pagina 1