formateur VERWARRING NEEMT IEDER UUR NOG TOE Rekenkamer peperdure signaleert fouten Opnieuw studie over plaats en mogelijkheden Chaotisch begin van Kongo's parlementaire geschiedenis BAAYENS De Bilt: Zon HOOGOVENS IN DE TANG rC nil treurige intocht van vrouwen en MANIPULATIES MET OVERHEIDSGELD Niet verschenen boek kostte 58.600 West-Hinder toch gezonken Boter goedkoper Weekeinde: mooi PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND 1 i 11u kinderen op brussels vliegveld KWESTIE VAiV PRESTIGE 2 Rumoer Warm Koninklijk bezoek uit Thailand LAATSTE NIEUWS Soekarno s parlement telt nu 283 leden Nieuw-Guinea-raacl ook bij wetgeving betrokken Duitsers in de tuin Toestand in Japan nog gespannen Oude vraag Negen hoogovens Klaar Moét slagen Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90. Postbus 4, Giro 116666, telefoon Directie en administratie 01100- 2438. Redactie: 01100-2317, bij geen gehoor Chef redactie 01100-3991. Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009, bij geen gehoor: 01180-4604, Postbus 26, Vlissingen, Nieuwendijk 33, tel. 01184-3224, Postbus 24, Terneuzen, Nieuwstraat 38, tel. 01150-3189; ZIerikzee, Havenpark 24, tel. 01110-2991. Direeteur: JACQ DE SMIT; Chef red.: G. J. BREUKER Zeeuwscli Dagblad Losse nummers lï cent Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kahoutera 7 cent per woord met een minimum van 1, 16e JAARGANG NO. 4587 Zaterdag 18 juni 1960 ELKE DAG MEER REGERINGEN LEOPOI.DSTAD Katanga, de rijkste provincie van Kongo «lat op 30 juni onafhankelijk wordt, lieeft gisteren een provinciale regering gekregen. Nauwelijks een paar uur later werd bekend gemaakt dat er een tegen regering in het leven was geroepen. Daarmee is liet gevaar ontstaan dat Katanga al eer de zelfstandig heid goed en wel een feit is geworden, in twee delen wordt gesplitst. Hetzelfde gevaar bedreigt ook de andere provincies en Kongo als geheel. Ook is er gisteren weer een nieuwe stam-regering gevormd. De Bianzi in de provincie Leopoldstad hebben verklaard dat nu de Abako, de partij van de Bakongo, een afzonderlijke regering heeft gevormd, zij wel verplicht zijn iets dergelijks te doen in hun deel van de provincie. Het was gisteren een zeer belangrijke dag voor Belgisch Kongo: GOEVERNEUR-GENERAAL HENRI CORNELIS HEEFT GISTEREN DE EERSTE BIJEENKOMST VAN HET KON GOLESE PARLEMENT GEOPEND. LOEMOEMBA IS ONTHEVEN VAN ZIJN OPDRACHT OM EEN EERSTE KONGOLESE REGERING TE VORMEN. Loemoemba's rivaal Kasavoeboe moet nu proberen een regering bijeen te brengen die over een behoorlijke nationale meerderheid beschikt. Over slechts twaalf dagen zal die regering gevormd moeten zijn. Onze correspondent in Brussel tele foneerde ons gisteravond: Enkele uren nadat de Kongolese kamer en senaat voor het eerst bijeen waren gekomen heeft de minister-resident aan Kasavoeboe, de afgod van de Bakongo- stam en de leider van de Abako, opdracht gegeven een regering te vormen. Loe- moemba bleek namelijk in zijn infor matiepoging nog altijd niet geslaagd. Loemoemba, leider van de grootste partij in Kongo, de nationale Kongo- beweging, zou dit falen vooral aan tegen werking van de partijen, die onder de mysterieuze (maar doeltreffende) leiding van Kasavoeboe tegen hem ageerden, moeten wijten. Hij zou dit Kasavoeboe wel betaald zetten en daarom lijkt de taak van Kasavoeboe al bijna even moei lijk als zij voor Loemoemba was. Kamer en senaat zijn met een gelegen heidstoespraak van goeverneur-generaal Comelis geopend in „het mooiste gebouw van Kongo" zoals de goeverneur-generaal het noemde. Dit spiksplinternieuwe ge bouw in de prachtige hoofdstedelijke wijk Kalina was eens voor de goever neur-generaal zelf bestemd. In de kamer had de voorlopige voorzitter al meteen de grootste moeite het voorlopige regle ment te begrijpen en te hanteren, en poli tieke tegenstanders zorgden voor het nodige rumoer. In de senaat ging alles veel vlotter. In beide huizen houdt men zich nu bezig met het onderzoek van de geloofsbrieven en volgende week zal men verder zien. In de Senaat hebben enkele sprekers gezegd dat Kongo niets met Zuid-Afrika te maken wil hebben, dat Zuid-Afrika maar geen vertegenwoordiger moet stu ren voor de onafhankelijkheidsfeesten en dat Kongo met Zuid-Afrika ook geen diplomatieke betrekkingen wil. De afgevaardigden en senatoren waren voor het grootste deel op zijn westers gekleed, maar een enkele verscheen in de nationale dracht van zijn stam, gehuld in roofdiervellen en met veelkleurige kralenkettingen om hals en armen. Een actentas scheen zelfs voor deze volks- Eigen nieuwsdienst SCHIPHOL. De koning en de ko ningin van Thailand zullen in oktober een bezoek aan Nederland brengen. Staatssecretaris dr. G. M. J. Veld kamp van economische zaken, de leider van de Nederlandse goodwill-missie die gistermogen na een bezoek van een week aan Thailand op Schiphol terug kwam. deelde mee dat behalve het ko ningspaar ook vele hoge Thailandse autoriteiten naar Nederland zullen ko men. Zij willen dan verder praten over de problemen die de Nederlanders tij dens hun reis hebben aangesneden. vertegenwoordigers een onmisbaar attri buut. Het viel op dat de westers gekle- den er in de hete zaal de voorkeur aan gaven, hun jasjes uit te trekken. LEOPOLDSTAD (Reuter) Loemoemba, de van zijn opdracht ontheven Kongolese kabinetsformateur heeft laten weten dat hij toch een rege ring zal vormen. Hij zal zijn partij uit het nieuwe parle ment terugtrekken en hij wei gert samen te werken met andere Kongolese politici. HONDERDEN vrouwen en kinderen arriveren sinds enkele dagen met de regelmaat van de klok op het Brusselse vliegveld Za- ventem. Zij komen uit de Belgische Kongo, waar de wenkende onafhankelijkheid een zo onzekere toestand heeft veroorzaakt, dat de mannen het raadzaam hebben geoordeeld hun gezinnen naar Europa te zenden. Twee peuters op de toio zijn juist uit eeu vliegtuig .yan Leopoldstad gestapt. Zij zitten wat verbaasd en stil bij hun schamele bagage. Zij dur ven niet blij te zijn over het onverwachte uitstapje, want hun moeder loopt zenuwachtig rond terwijl haar gedachten bij haar man zijn, die in de Kongo achterbleef. De luchtbrug Belgische Kongo Brussel werkt op volle toeren. De grote Boeings vliegen met weinig passagiers naar de Kon go en komen tot de laatste plaats bezet terug. Enkele weken gele den bleek de capaciteit van de gewone lijndienst niet in staat de golven passagiers, die de Kon go willen verlaten, te verwerken. Er werden extra vliegtuigen inge last. Sinds enkele dagen is de maximumcapaciteit bereikt. Zou den in de komende weken nog meer vliegtuigen nodig zijn, dan zal dit ten koste van andere Sa- bena-lijnen gaan, of dan zullen andere maatschappijen ingescha keld moeten worden. Van onze Haagse redactie DEN HAAG Het jaarlijkse rapport van de Algemene re kenkamer, door minister Zijl stra aan de Tweede Kamer aangeboden, vermeldt weer tal van volgens de rekenkamer aanvechtbare manipulaties met overheidsgeld. De geschiedschrijving van de Konink lijke marine in oorlogstijd heeft ruim 58.600 gulden gekost, zonder dat het boek tot stand is gekomen of er ooit zal ko enen. Het geld is besteed aan assistenten, reiskosten, boekwerken, kantoorbehoef ten e.d., waartegenover geen prestatie staat, zo zegt het college. ARCHIEF 0 Dit heeft indirect tot gevolg gehad dat ook de geschiedschrijving van de koopvaardij in oorlogstijd niet zal kunnen verschijnen. Hiervoor was al 81.000 gul den uitgegeven. De verzamelde gegevens zijn echter gebundeld en bestemd voor een der archieven van een maritiem in stituut, zodat de hier verrichte arbeid niet geheel vergeefs is geweest. Een standje van de rekenkamer krijgt de rijksuniversiteit te Utrecht, die betalingen deed voor een particuliere stichting ten bedrage van 3300 gulden en doorhalingen maakte op de facturen, „met het oogmerk te verheimelijken dat de goederen niet voor de universiteit wa ren bestemd". Een slechte transactie van de staat, die een stoomtrawler kocht voor 150.000 DJAKARTA (AP. Reuter) Presi dent Soekarno heeft gisteren nog 22 le den voor de Gotong Rojong zijn par lement van wederzijdse bijstand be noemd. om tegemoet te komen aan de verlangens van de Islamitische groepe ringen in de republiek. Van de 22 zijn zestien Islamieten. Het aantal leden van het nieuwe parlement bedraagt thans 283. dvertentie gulden en moest verkopen voor 120.000 gulden, signaleert het rapport uitvoerig. BESPARINGEN Dank zij de rekenkamer is een ver beterde en kostenbesparende regeling ontworpen voor de ambtenarenspaarre- geling. Een onderzoek van de rekenkamer naar de administratie en organisatie bij de ontvangkantoren der directe belas tingen leidde tot niet onaanzienlijke be sparingen. Overigens zegt de kamer hier dat zij getroffen is door de grote nauwkeurigheid op deze kantoren. Geen enkel nuttig doel, zo conclu deert de rekenkamer, is gediend ge weest met de opdracht aan twee archi tecten, een ontwerp te maken voor een academie voor de Koninklijke Lucht macht, waarmee 20.500 gulden was ge moeid. De minister van defensie tekent hierbij aan dat vermoedelijk in de toe komst nog van die ontwerpen gebruik kan worden gemaakt. ONTOELAATBAAR Boekingen van de aankoop van goe deren bij de dienst der Zuiderzeewerken onder posten van heel andere aard, ko men de rekenkamer ontoelaatbaar voor. Als voorbeeld noemt zij de aanschaf van serviesgoed, verantwoord op de stelpost, voor nieuwe onderdelen en reparaties aan elektromotoren, lichtpunten e.d. DE SPECIAALZAAK VOOR UW BRIL Van onze Haagse redactie DEN HAAG. Het voonstel in Neder lands Nieuw-Guinea een vertegenwoor digend lichaam de Nieuw-Guinea raad op te richten, is thans bij de Tweede Kamer ingediend. Deze raad, die minstens 24 en hoog stens 48 leden zal tellen, krijgt niet alleen een adviserende taak, maar zal direct be trokken worden bij de wetgeving. Even- leens zal zij van het begin af meespreken over de vaststelling van de begroting I voor Nieuw-Guinea en over het te voeren j beleid. I De leden van de raad zullen zo ver dit mogelijk is worden gekozen in aan I te wijzen kiesdistricten; de regering ver- wacht de helft van het aantal leden door deze verkiezingen te kunnen laten be- palen. De gouverneur krijgt de bevoegdheid leden te benoemen. De voorzitter van de Nieuw-Guinea raad wordt door de Kroon aangewezen. Het zou goedkoper zijn, aldus de rekenkamer, alle departementale auto's op te ruimen en het vervoer der ambte naren te laten geschieden door taxi's. Een andere mogelijkheid zou zijn alle wagens in een pool onder te brengen, waardoor zeker negen auto's overcom pleet worden. Besparing per auto met chauffeur: 7500 gulden per jaar. Over dit voorstel moet de regering nog be slissen. Een kapitaalverlies van 460.000 gul den is gemoeid geweest met het afbre ken van een nieuw gebouwd woonoord voor Ambonezen en de herbouw ervan elders. De almanak van de Leidse studenten zal het voortaan moeten stellen zon- zonder de 5000 gulden rijksgeld, die de uitgave kreeg voor het opnemen van een adreslijst. Hierin zijn de namen van hoogleraren, lectoren, etc. vermeld. De rekenkamer acht het niet juist dat het ministerie deze kosten heeft gedragen. Minister Cals heeft meegedeeld, dat de betalingen hiervoor zullen worden ge staakt. OOSTENDE. Een eindje uit de Belgische kust, ter hoogte van zijn thuis'.iaven Oostende, is het Belgische lichtschip West-Hinder in de vroege ochtend van vrijdag gezonken. Het schip was aangevaren door de Noorse tanker Branita en werd, zwaar be schadigd, door een sleepboot en een loodsboot naar Oostende gesleept. De bemanning was tijdig van boord ge gaan. Het wrak ligt in ondiep water en zal geborgen kunnen worden. Bij laag- water steekt de lichtopstand van het lichtschip boven water uit. DEN HAAG Het" heeft zo storm gelopen met Duitse toeristen, dat niet alleen alle hotelruimte uitver kocht was, maar dat er bovendien geen plekje meer vrij bleef op de Nederlandse kampeerterreinen. Het Haagse Ockenburg was gister morgen al helemaal vol zodat een groot aantal kampeerders langs de weg een plaatsje voor hun linnen onderkomen probeerde te vinden. Dat mocht niet van de politie. Begaan met het lot van de kam peerders hebben enige Hagenaars bij het kampeerterrein zelfs hun tuintjes afgestaan als kampement. Een onzer redacteuren is gis teren op het Belgische vlieg veld Zaventem geweest en heeft gesproken met de men sen, die de Belgische Kongo ontvluchtten. Zijn indrukken vindt u op pagina 7. Op de zelfde pagina vindt u een his torische beschouwing over de Belgische Kongo. Eigen nieuwsdienst DEN HAAG Minister Marijnen heeft zijn fiat gegeven aan het plan van het produktschap voor zuivel om de prijs van de boter met een kwartje per pakje te verlagen. Maandag of dinsdag zal deze prijs daling in de winkels merkbaar zijn. Van onze weerkundige medewerker Stap voor stap is de laatste dagen het weer verbeterd. De lucht die naar ons land stroomt is warmer geworden. Bo vendien hebben de wolken de zon meer ruimte gegeven zodat er twee redenen waren voor een stijging van de tempera tuur die dan ook niet is uitgebleven. Gisteren werd in het oosten van het land 24 graden bereikt. In het westen zorgde de zeewind voor een wat lagere temperatuur. Het ziet er naar uit dat het mooie weer zich het weekeinde zal handhaven. Het gebied van hoge druk dat behalve Benelux ook de zuidelijke helft van de Britse eilanden en verder het grootste deel van Frankrijk beslaat, verkeerde gisteravond nog in blakende welstand. Het leek toen in staat ons een prachtig weekeinde te bezorgen, waarbij de tem peratuur maar weinig mfir omhoog zal gaan en aan de kust zeewind voor enige verfrissing zal blijven zorgen. DEN HAAG. De schilders Jan Gregoor, Friso ten Holt, Leo Horn, Dick Kouwenaar, en de grafici W. den Ouden, Ab Sok, Toon Wegner en Ek van Zanden hebben van de staatssec retaris van O. K. en W. opdrachten ont vangen voor het vervaardigen van schilderijen en prenten van objecten in de Deltawerken. Heb je zin om met me te eten ran avond? Ik betaal je vrijdag terug Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte gisteravond om 23.15 uur: Droog weer met zonnige perioden. In het binnenland warm, maar aan de kust koeler tengevolge van zeewind. In het zuiden van het land zwakke tot matige wind, in hoofdzaak tussen west en noord. In m ij n tuin is het tenminste rustig! TOKIO (Reuter) De politieke spanningen in Japan zijn gisteren weer toegenomen. Een van de oor zaken daarvan was het neersteken van een prominent lid van de socialistische partij, de 71-jarige Dzjotaro Kawakami, door een heet hoofd van 21 jaar bij de ingang van het parlementsgebouw. Hoewel Kawakami geen levens gevaarlijk letsel kreeg en zijn wonden waarschijnlijk spoedig ge nezen zullen zijn, ziet het er naar uit dat de oppositiepartijen het incident willen gebruiken als aan leiding voor hernieuwd krachtig aandringen bij premier Kisji op spoedig aftreden. Kisji bleef echter ook gisteren weigeren te wijken voor de poli tieke druk en voor het getier en geraas van duizenden betogers. Hij wil in functie blijven, in ieder geval totdat de ratificatie van het Amerikaans-Japanse defensiever drag haar beslag heeft gekregen. Onvoorziene omstandigheden daar gelaten zal dat op zondag gebeuren. Wat er daarna zal gebeuren staat nog niet vast. Men houdt rekening met de mogelijkheid dat de regering dan nieuwe verkiezingen zal uit schrijven in de hoop dat die een nieuw parlement zullen opleveren dat wil meewerken aan het tot stand komen van wetten die de overheid de bevoegdheid zullen geven krach tig op te treden tegen massale orde verstoringen. ROTTERDAM. De onenigheid over de vestiging van hoogovens en staalfabrieken op het eiland Rozenburg heeft plotseling een hoogtepunt be reikt. Gisteren is uit naam van de di recties der drie zijdelings bij de plan nen betrokken ondernemingen IJmui- dense Hoogovens, Staatsmijnen en Ne derlandse Kabelfabrieken in Alblasser- dam een verklaring afgelegd, waar in buiten de Staalstudiestichting te Rotterdam om een onverwachte draai aan de plannen wordt gegeven. Het komt er op neer, dat er opnieuw een „studie" wordt opgezet om de mogelijk heid van een tweede ijzer- en staal bedrijf van grote opzet te onderzoeken. Mocht dit onderzoek, waarin een on afhankelijk deskundige prof. dr. P. P. van Berkum uit Tilburg een be langrijk aandeel zal hebben, positief uitvallen, dan zal er „naar een plaats voor het nieuwe bedrijf worden uit gekeken". „Op deze wijze hopen de drie on dernemingen tezamen in nationaal ver band bij te dragen tot een industrieel inzicht over plaats en toekomst van deze industrie binnen het raam van de Europese gemeenschap voor kolen en staal", zo wordt gezegd. Op deze aankondiging heeft mr. dr. Van der Mandele, de voorzitter van de Staalstudiestichting, tevens voorzit ter van het bestuur van het syndicaat Atlantische staalfabrieken laten weten, dat deze afspraak tussen de drie be drijven (die vertegenwoordigd zijn in het curatorium van de Staalstudie stichting) „gewaardeerd wordt als bij drage tot verwerkelijking van het pro ject het project, waarvoor de Staal studiestichting het initiatief heeft ge nomen". Mr. Van der Mandele vertrouwt er op, dat er nu gauw een duidelijke uit spraak komt over het hoe en het wan neer van de bouw der nieuwe hoog ovens en staalfabrieken, die als At lantische staalfabrieken N.V. al zo lang in de pen zitten. Het terugdraaien van de klok in een stadium, waarin de fi nanciering van het nieuwe be drijf op Rozenburg een kwestie van weken leek, heeft nogal wat verwondering gewekt. Men was klaar, het terrein was uit gezocht en in diverse lijvige en weldoordachte rapporten was de levensvatbaarheid van de nieuwe industrie duidelijk aan getoond. Weliswaar is de laat ste maanden door de IJmui- dense Hoogovens bij voortdu ring betoogd, dat de nieuwe hoogovens op Rozenburg aan zienlijk minder rendabel zou den zijn dan een uitbreiding van de capaciteit in IJmuiden, maar tegenover dit standpunt werden zovele argumenten in het vuur gebracht, dat de re denering van prof. J. F. ten Doesschate, economisch direc teur van de KNHS te IJmuiden, zoais hij haar neerlegde in een artikel in Economisch Statisti sche berichten, werd ondergra ven. De vraag, die door de nieuwe studie zal moeten worden beantwoord, naar de aard van de produkten die zullen moeten worden vervaardigd, is even min nieuw: van meet af aan is van een veredeld Thomasstaai uitgegaan, waarvoor de draad- en schroefbouten industrie in Nederland intense belang stelling had en waarop de saipenwer. king met de NKF in Alblasserdam goeddeels was gebaseerd. Dit plan is eerder ietwat afgebrok keld. toen de Nederlandse Kabelfa- briek in Alblasserdam haar plannen om eigen hoogovens te bouwen, enigszins losmaakte van de plannen op Rozenburg: er werd in Alblasserdam grond gereserveerd voor een grootse fabrieksuitbreiding „voor het geval de Rotterdamse plannen niet snel genoeg van stapel zouden lopen". De snelheid, waarmee Rotterdam op de plannen van de Staalstudiestichting heeft gerea geerd, is door deze stichting inderdaad meermalen aangevochten. De Atlantische staalfabrieken op Ro zenburg mikken voor de verre toe komst op een produktie van ten minste vier en een half miljoen ton ruwijzer per jaar, drie series van elk drie hoog ovens en een fabriekscomplex, dat na de completering het meest efficiënte ter wereld zal zijn. Deze opzet zal worden verwezenlijkt op het terrein, dat thans voor deze tweede Nederlandse basisindustrie in gereedheid wordt gebracht tussen de Nieuwe Waterweg, het natuurreser vaat De Beer en het Kanaal door Ro zenburg een terrein van 3,2 kilome ter breed en 1,7 kilometer diep. Negen hoogovens moeten in deze nu nog barre zandwoestijn in 1975 aan het werk zijn met daarachter èèn of meer staalfabrieken en èèn of meer walse- rijen. Het plan voor het industrieterrein ligt klaar. De opzet ervan is dermate doordacht, dat het interne transport, dat bij bestaande ijzer- en staalbedrij ven een gevoelig hoog percentage van de kosten oplevert, tot het uiterste mi nimum kan worden gereduceerd. De schepen met erts kunnen namelijk voor de „deur" van de hoogovens worden gelost, doordat de tweede mond van de Nieuwe Waterweg, zuidelijk van en parallel aan de thans bestaande aan de rechteroever (van zee uit gezien) het erts direct naar de hoogovens voert. Via de hoogovens en de staalfabriek wandelt het product verder naar het zuiden tot het aan de achterkant van de fabrieken wordt opgevangen door binnenschepen, die het via de Brielse Maas naar de klanten of naar Alblas serdam vervoeren. In Alblasserdam zal vooral in het begin als de walserijen op Rozenburg nog niet op capaciteit werken, het staal worden gewalst tot draad. Voor de afnemers overzee en voor de export, waar grote verwachtingen over bestaan gezien het gebrek aan het op Rozenburg te vervaardigen staal en ijzer, kunnen de op langere termijn te graven zeehavens voor het staalproject dienen. Er zijn de afgelopen weken vele be zoeken gebracht aan het terrein, dat eerlang de negen hoogovens moet dra gen. Er is eindeloos gepraat en onder handeld over de financiering, die nog steeds niet in kannen en kruiken is maar die naar het oordeel van vele deskundigen uit de iizer- en staal- wereld moet slagen, wil Nederland zijn positie in Europa en de wereld op het vlak van de staalproductie dermate kunnen versterken, dat er weer re kening mee wordt gehouden. Van de kant van verscheidene toe leverende en afnemende bedrijven blijft de belangstelling voor vestiging m de buurt van het ijzer- en staalpro- jekt groot. De mogelijkheden zijn vele- de speerpunt van de Nederlandse eco nomie kan op den duur door Rozen burg worden gevormd. Bij een ongeluk met een autobus van de Hongaarse luchtvaartmaatschappij dicht bij Boedapest zijn zeven mensen om het levenge komen en 28 gewond

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1960 | | pagina 1