Corps" no,
bevoorrechte
steeds
m
positie
Internationale klopjacht
op psychopaat uit Heiloo
7
11
SPAAR BANK BONI) NIET
VOOR GEPREMIEERDE
SPAARREGELING
sarbii de schriive: van de
Opheffing Amerikaanse bases
zon evenwicht verstoren
Wil Brittanniahet vasteland tegemoetkomen?
DELFTSE CORPS STICHT
DOCHTER VERENICING
Televisie krijgt functie
bij opsporingen
BIJ GRENS GEGREPEN MAAR WEER GEVLUCHT
Houdt liever waardevast geld
Met de pont naar
Engeland
Zaterdag 11 juni I960
ZËËUWSCH DAGBLAD
LEIDSE UNIVERSITEIT77STE LUSTRUM
Civitas «edach te
van Leiden
leed schipbreuk
IN BERLIJN
Oostduits protest
tegen dienstplicht
(die niet bestaat)
2
Wilde jacht
Niet representatief
Geen steun
21 vormen werkgroep
3
Nationale raad voor
maatschappelijk werk
LOS VAN PROPAGANDA
PERMANENTE LOTTO
„Gekkenhuis"
Weer weg
BIJ AUTOBOTSING
OMGEKOMEN
NIET NUTTIG
VOORZICHTIG
Studentrum
TOERISME Hét dagelijks bestuur van dê Nationale
Met. voetbalpool
DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE
VESTIGING IN OSLO
AANTAL ORDERS VOOR
KROMHOUT STIJGENDE
RESERVE
REKBAAR
VREES
KLACHT
CONCESSIE
EVENWICHT ZOEK
GEBOORTEBEPERKING
Waarom de minister
congres niet opende
PSYCHOLOGIE
Van een onzer redacteuren
LEIDEN Als vandaag de se hij nu er pers van de algemene belangstelling zich richten Op het
77ste lustrum van de Leidse universiteitstaat een andereprogram maloze herdenking in het duis
ter: het derde lustrum van een mislukt ideaal.
I zevenduizend studenten is ontworpen.
Dit studentrum zou dan niets met het
corps te maken mogen hebben. Alleen,
op Minerva denkt men er over om. als
dit trefpunt wordt gebouwd, aanspraken
te doen gelden op een deel van de ruim-
te of op een gebouw vlak in de buurt,
i Daar kan cle corpsgeest over een selecte
groep vaardig blijven.
Buiten het L.S.C. voelt men uiteraard
I weinig voor dit denkbeeld. De civitas-
j j gedachte, die eindelijk eens op natuur-
Vijftien jaai geleden, \lak na deijke wijze tot bloei zou kunnen komen
tweede wereldoorlog, nam men zich1
versiteit leeft de gedachte om de oprich
ting van een algemene Leidse studenten
vereniging, in de geest van de Amster
damse A.S.V.A., te stimuleren. Ook over
weegt men om de vertegenwoordiging
van de faculteitsverenigjngen mêèr ge
wicht te geven. Het is nu al zo, dat vele
niet-corpsleden in hun vakdisputen het
gezelligheidsleven vinden, dat zij elders
moeten ontberen.
Hoe het zij, de meerderheid van dê
Aan onze correspondent
BONN De regering van communis
tisch Oost-Duitsland protesteerde giste
ren tegen een haars inziens bestaande
dienstplicht voor jonge West-Bêrlijnêrs
diè in fèitè echter helemaal niet beslaat.
Het Oostduitsè regiem richtte zich hier
toe in Officiële nota's tot Rusland. Pólén.
Amerika. Engeland en Frankrijk. Mag
men déze nota's geloven dan dienen in
het Wèstduitse leger duizenden Wêstbêr-
lijners die officiéél door minister Strauss
als dienstplichtigen zijn opgeroepen, aan
geworven en naar militaire opleidings
centra in West-Duitslaild vervoerd.
tè -DUIUl IICCJ.L ue^C lAULtt LlllCLl lui, naai
warè proporties teruggebracht. Hét gaat Sint Willehrordusstichting
hier, aldus het ministerie, om èèn mèu-'
in Heiloo ontsnapte, ten nacli-
lelijk avontuur aan de Deens-
Duitse grens heeft die speur
tocht ingeleid.
Tan onze correspondenten
AABENRAA Deense en
Duitse politie zijn op zoek naar
een man, van tcie zij aannemen
dat het. Mathijs J. Schrijnema-
her is, de dertigjarige psycho-
Hèt ministerie van defensie van Strauss nnn1 rnr;af> lrpPl- rriidair uil
Bonn heêft deze nota direct tot haar Pam ale lo''oe weeK lrUaaë uu
we communistische verdraaiing dèr fei
ten want:
1 Er bestaan geen Westduitsè mili-
taire bureaus in West-Berlijn;
De Wèstduitse wet op de dienst-1
plicht maakt juist een uitzondering
In de nacht van dinsdag op
woensdag signaleerden twéé Deense
grensbeambten in Crusau, de hoofd
grenspost tussen Denemarken en
Duitsland, vagelijk een man, die
illegaal trachtte over de grens te
komen.
Zij x'iepen de man aan. die er snel'
vandoor ging. Een wilde jacht wérd
ingezet over hekken door tuinen van
weekendhuisjes. Tenslotte gebruik
ten de Denen hun vuurwapens. Na
een aantal waarschuwingsschoten
richtten zij op hem; hij werd echter
niet getroffen.
Leidse studentenbevolking hoopt dat voor de Westberlijnse bevolking, hoewel
dit 77ste lustrum het laatste zal zijn, dat
onder het bewind van de exclusieve
corpsgroep wordt gevierd. De komende
jaren zullen ongetwijfeld nog heel wat
krakeel te zien geven. Het L.S.C. is niet
geneigd zich zonder slag of stoot uit zijn
Eigen nieuwsdienst
i in de studentenflats en het studentrum,
voor dat het in het vervolg uit zouZOu opnieuw in gevaar worden gebracht,
zijn niet de gespletenheid in de uni- Vóór alles echter is men algemeen van
versitaire wereld. De civitas werd ge- oordeel dat het oligarchische principe,
introduceerd. de grote solidaire ge- volgens hetwelk „Leiden" wordt gere-
meenschao die allen nrnfessnren en geerd, zo spoedig mogelijk moet wordena
studenten, zou omvatten. De'universi- blaten. In het curatorium van de urn-bevoorrechte positie terug te trekken.
teit van Leiden had zich in de oorlog
een grote naam verworven in hel ver
zet tegen de Duitsers. Leiden, Neder
lands eerbiedwaardigste centrum van
wetenschap, zou nu ook vooraan gaan
bij de verwezenlijking van het nieuwe
ideaal.
Daarvan is niets terecht gekomen; nu,
drie lustra later, is het Leids studenten
corps, dat alle studenten in zich zou ver
enigen, niet veel meer dan een extreem,
klein gezelschap, dat generlei wijze re
presentatief kan worden geacht Voor de
gehele Leidse studentenmaatschappij,
Slechts 30 tot 32 procent van het totaal
aantal studerenden is er oij aangesloten.
De overigen zwerven in los-vaste vereni
gingen, of zijn nergens lid van.
Op zichzelf zou deze situatie geen aan
dacht waard zijd, als niet het corps vrij
wel alle sleutelposities in de academische
gemeenschap bezet hield. In het conci-G ander terrein'
hum. het hoogste overlegorgaan van de hadl taak op een anper terrein.
civitas. heeft alleen de praeses van het
L.S.C. een officiële plaats namens het
overwegend mannelijke „gezelligheids
leven".
De voorzitter van een klein „tegen-
•orps", Cathena, wordt er geduld. Hij be
et een tweede zetel van het L.S.C. Ver-
Ier zijn in het concilium de confessionele
•n faculteitsverenigir gen, de spoorstu
denten en de vereniging van vrouwelij
ke studenten vertegenwoordigd. Voor de
vertegenwoordigers van de confessionele
en de faculteitsverenigingen geldt vrij
wel steeds zonder uitzondering dat zij
corpsleden zijn. Zij treffen hun clubge
noten op hun exclusieve sociëteit Miner
va, en „regeren" daar de studentenge
meenschap.
DEN HAAG
spaarbankbond
stijging zijn in het verleden gevolgd door
.1 fasen van prijsdaling. Het zal in sterke
De JN eclerlanase j mate afhangen van de politieke ontwik
keling of dit in de toekomst weer het ge
val zal zijn, merkte hij op. Het leek prof
voelt niet veel
voor een algemene gepremieerde witteveen mogelijk in de toekomst l«i
overheid een meer evenwichtige ontwikkeling te
spaarregeling. Als de
het sparen wil bevorderen ligt
het waardevast houden van het
geld. Ook zou zij door het ver-!
lagen van belastingen en het ge
ven van belastingfaciliteiten aar,
de spaarders het sparen nog kun
nen aanmoedigen.
komen Ook internationaal zijn ontwik
kelingen aan de gang, die het ïnïlatiege-
vaar kunnen beperken, aldus de Rotter
damse hoogleraar.
Eigen nieuwsdienst
PARIJS. Een werkgroep zal zich
In deze zin sprak gisteren de voorzit- de volgende maand gaan bezig houden
ter van de bond, mr. J. J. C. R. van der met de problemen, die op korte termijn
Bilt, tijdens de 49ste Nederlandse spaar- zunen samenhangen met een eventue-
bankdag, die in Den Haag werd gehou
den.
De bond betwijfelt of een algemene ge-
premiëerde spaarregeling wel nodig is.
Ie toenadering tussen de E.E.G. en de
Kleine vrijhandelszone.
De commissie voor handelsvraagstuk-
STSWta spaarzaam het ken, bestaande uit vertegenwoordigers
Nederlandse volk al is. Bij de verschil
lende spaarinstellingen heeft het een te-
;an de achttien landen van de O.E.E.S.
de Verenigde Staten, Canada en de
West-Berlijn wel zetels in de eerste en
tweede Kamer te Bonn heeft en be
schouwd wórdt als een integrerend deel)
van de Bondsrepubliek;
Die West-Berlijners die thans dienst
doen in Wèstduitse legereenheden
zijn vrijwilligers.
Van onze scheepvaartredacteur
ROTTERDAM. Eindelijk zal het
zaterdagmiddag zover zijn, dat de
eerste afvaart zal geschieden van
Rotterdam naar Engeland van een
veerboot, die speciaal is ingericht
voor hel vervoer van auto's zonder
dal daarbij laad- of losgerei aan te
pas behoeft te komen. Eindelijk, om
dat al ongeveer tien jaar geleden
over deze plannen werd gesproken,
waarna ook vrij kostbare voorberei
dingen werden gemaakt, maar om
diverse redenen kon deze dienst niet
worden begonnen.
The Transport Ferry Service van de
Atlantic Steam Navigation Co. Ltd. te
Londen (waarvoor aan deze kant van
de Noordzee Hudig en Pieters agent is)
heeft deze voorlopig eenmaal per week
te varen lijn ingesteld. De frequentie
zal worden verhoogd als volgend jaar
twee nieuwe schepen in de vaart ko
men. Dan krijgt Rotterdam drie afvaar
ten per week.
Op Rotterdam gaat de Bardic Ferry
varen. Er kunnen tachtig tot negentig
opleggers en grote laadkisten mee wor
den vervoerd, en er is accommodatie
in twee klassen voor 53 passagiers. Het
schip kan de afstand van Rotterdam
Aan onze Haagse redactie televisie niet was gebruikt bij de op
sporing van het vermiste jongetje Tonme
DEN HAAG. Van de gelegenheid om Krabbenborg, dat eind april van dit jaar
via de N.T.S. de televisie te gebruiken was verdwenen te Lichtenvoorde,
voor het verspreiden van politieberich- j
ten. zal in de toekomst meer gebruik
worden gemaakt. Dat deelt minister
Beerman mee in antwoord op vragon van
het Tweede-Kamerlid de heer Meulink.
Deze vroeg de bewindsman waarom de
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. Het dagelijks be
stuur van de Nationale raad voor
maatschappelijk werk is op geen en
kele wijze betrokken bij de pro
paganda die het prijsvraagbureau
Laurens A. Daane te Amsterdam
voert voor een permanente nationa
le lotto.
Deze mededeling van de Nationale
raad voor maatschappelijk werk. waar
in alle toporganen op het gebied van
maatschappelijk werk zijn verenigd,
is het gevolg van de activiteiten van
het bureau van de heer Daane om de
instelling van een permanente lotto te
bereiken. Een van die activiteiten is ge
weest de verspreiding van een brochure
waarin het bureau Daane zegt zich tot
alle liefdadigheidsverenigingen in ons
Intussen was de hele grenspolitie
van Crusau gealarmeerd. Patrouilles,
tê voet en per auto, gingen met een
fijne kam door de bosrijke streek.
De vluchteling kon zich niet langer
schuilhouden.
Hij werd onmiddellijk aan een
verhoor onderworpen. Hij weigerde
zijn naam te zeggen en wilde even
min vertéllen waar hij vandaan
kwam. Woensdagmorgen gaf hij ein
delijk toe dat hij Nederlander was en
weer later vertelde hij uit een „gek
kenhuis" te zijn ontvlucht. Daarom
neemt men aan met S. te doen te
hebben.
Omdat hij afgezien van de illegale
grensoverschrijding geen strafbare
feiten in Denemarken had gepleegd,
werd hij in Duitslands noordelijkste
stad. Flensburg, aan de grenspoli
tie overgegeven, woensdagavond.
Donderdagmorgen zou hij voor de
officier van justitie worden geleid.
Op weg daarheen, ai in liet gerechts
gebouw. gaf hij de politieman die
hem begeleidde, een stomp in de
borst. Hij rukte zich los en nam de
vlucht. Buiten liet gebouw verdween
hij temidden van de vele mensen,
die op weg waren naar hun werk.
Hij bleef weg.
Over de Westduitse radio is gis
teren het signalement van S. om
geroepen. De Deense politie houdt
er rekening mee. dat hij weer en
nu met meer succes de grens
heeft overschreden. In geen van de
twee landen is tot dusverre een
spoor van hem gevonden.
Eigen nieuwsdienst
ERMELO. De vijftigjarige heer G.
J. P. uit Voorthuizen is gistermiddag
om het leven gekomen bij een autobot-
sing te Ermelo.
De heer P. sloeg met zijn auto links-
-«=»--af de inrit van het blindentehuis Son-
nde1 gebrmkt' Bovenden zou dan neheerdt in. Daarbij botste hij tegen
??ei.l_„Y-?._nV^rrassmg\ het .su2des- een auto die van de andere kant kwam.
Bij hem, aldus minister Beerman, was
geen verzoek van de burgemeester bin
nengekomen om Tonnie Krabbenborg
met behulp van de televisie op te sporen.
Wel is daarover overleg gepleegd tussen
de plaatselijke politie en ambtenaren van
het departement, maar van 'de televisie
werd afgezien, omdat reeds in de lan
delijke en regionale dagbladpers ruime
bekendheid was gegeven met foto's 1
van de vermissing. De televisie kon hier'
geen aanwijsbaar nut meer hebben. j
Toen uit het onderzoek bleek dat dei
jongen wellicht in Duitsland zou zitten,1
heeft de burgemeester van Lichtenvoorde j
op 26 april 'n opsporingsbericht door de j
Duitse televisie laten uitzenden. Die had
tot resultaat dat het kind diezelfde dag
te Wezel is gevonden.
Met het gebruik van televisie voor der
gelijke opsporingsberichten moet men
voorzichtig zijn, zo meent de minister. In
ons land worden maandelijks rond twee
honderd minderjarigen als vermist op
gegeven. De televisie zou voor de opspo
ring van al deze gevallen onmogelijk kun-
tieve en spectaculaire van deze bericht
geving verloren gaan.
De inzittenden van die wagen, uit Win-
I schoten afkomstig, liepen geen letsel op.
goed van in totaal 8607 m
Deze toestand geeft de overgrote
meerderheid van de Leidse studenten
het onbehaaglijke gevoel dat zij geen
stem hebben. Ergermen vreest be
nadeeld te kunisrn worden omdat men
geen lid van het L.S.C. is.
Typerend is het onbetwistbare feit,
dat het vandaag begonnen universiteits
lustrum geheel door het corps is geor
ganiseerd. Aan de voorbereidingen is vrij
wel geen enkel niet-lid te pas gekomen.
Daarmee houdt weer verband de omstan
digheid dat het L.S.C. sinds mensenheu
genis zijn lustrum, dat eigenlijk een jaar
eerder moet worden gevierd, met dat
van de universiteit laat samenvallen.
Weliswaar zijn de officiële plechtighe
den van het universiteitsfeest op Minerva
voor iedereen toegankelijk, doch slechts
weinig buitenstaanders voelen lust die
bij te wonen. De kans dat zij als „knor
ren" op hun niet-exclusieve nummer
worden gezet is groot.
Waarom neemt Minerva, waar norma-
liter geen buitenstaander mag komen, i
zulk een centrale plaats in? De hoogle
raren borrelen er met de corpsleden, de I
studentendecaan komt er. men legt er I
contacten waardoor men zich in de stu- 1
dentenmaatschappij onmisbaar maakt.
Deze uitzonderingspositie wordt verklaar-
baar als men bedenkt dat voor meer dan;
zestig procent van de Leidse studenten
geen gelegenheid bestaat om samen te
komen. Zij kunnen niemand passend ont
vangen en zijn voor hun gezelligheids
leven aangewezen op hun eigen kamers
of op een cafeetje in de stad.
Buiten het corps kan men veel horen
praten over de noodzakelijke stichting
van een „studentrum", een trefpunt voor
de gehele universitaire gemeenschap Dat
zou dan moeten worden gebouwd in de
nabijheid van het grote flatproject, dat
voor de huisvesting van de straks zeker
Het jaar 1959 is het beste spaarjaar in j
de geschiedenis van de spaarbanken ge
weest.
Bovendien zou een dergelijke regeling
veel administratieve beslommeringen en
dus veel onkosten met zich brengen, al
dus mr. Van der Bilt,
Hij merkte verder op, dat de bond nog
al wat bezwaren heeft tegen de belang
stelling voor het sparen van de zijde van
de handelsbanken. Hij vindt het onjuist,
dat de concurrentie uit winstbejag wil|
iljoen gulden. E.E.G., heelt gisteren in Parijs tot het
vormen van de groep besloten..
De commissie zelf zal zich blijven
bezig houden met de problemen op
lange termijn, die aan de kwestie van
de toenadering vastzitten.
naar Tilbury (bij Londen) afleggen in land te hebben gewend om steun te
veertien uur. Het ziet ernaar uit, dat krijgen voor het plan.
dit schip een flinke hoeveelheid lading
te Rotterdam krijgt.
raad bétreurt het dat de incidentele
Intussen heeft ook het toerisme deze lotto-actie door de heer Laurens A.
het
vorm van transport ontdekt. In het bij-Daane wordt aangegrepen voor
Het IS de bedoeling, dat de werk- ZOnder is h-t aantrekkelijk voor mét voeren van een intensieve propaganda
groep rond 7 juli in Parijs bijeen zal
komen en tegen 15 september rapport
zal uitbrengen aan de commissie.
autobussen reizende vakantiegangers, voor een permanente lotto. Met die pro-
want de vrachtprijs wordt berekend paganda zou een doorlopende vergun-
naar de ingenomen ruimte en niet per ning moeten worden verkregen voor de
ton gewicht. Om die reden komt het exploitatie van het door de heer Daa-
voor passagiers, die hun personenauto i ue geïntroduceerde systeem van lotto.
smctfrdah De trmeelsroeD willen meenemen, zeker niet zo voorde-waarvan de opbrengst mede ten goede
profiteren van de spaarzin, die de spaar-1 Puck h0udt vanavond om acht uur in Hg uit. zou moeten komen aan het maatschap-
niolc» ïnetolincfpn vaa'c i
banken als sociale instelingen vaax ji Hvnnkriteriontheater te Amsterdam
met grote kosten aan propaganda heb- een dading van De Vrijheid van mijn Ten koste van 3% ton_ is op de kop
pelijk werk.
De nationale raad meent verder dat
ben gekweekt.
Prof. dr. H. J. Witteveen hield 's mid
dags een rede. waarin hij zich afvroeg
i volk. een nieuw toneelstuk van onze me-i van de Gustowêg in de Merwehaven een de vraag of het invoeren van een lot-
dewerker Manuel van Loggem. j oprij brug gemaakt. Door een onder dejto ten bate van het maatschappelijk
De reading zal worden gevolgd door! brug lopende staaldraad kan de brug op Iwerk wenselijk is, onder meer in sa-
- U oonlo -•Pk-ewlri-.li'il- 'UAtln.Avilsonimat
Eigen nieuwsdienst de vijf westelijke delegaties in de ko
mende dagen ernstig zullen streven
GENÈVE. De Amerikaanse de- naar de ophelderingen over het Russi-
iegatieleider, Frederick Eaton, heeft1 sche plan die essentieel zijn voor een
gisteren in de tienlandenconferentie eerlijke beoordeling van dat plan.
a. a a „«r Daarop vooruitlopend noemde hij een
over het ontwapenint,svraatostuk vei- aantaj bezwaren tegen het plan, na
j eerst nog eens de vier grondbeginselen
van het westen genoemd te hebben.
Met een daarvan handhaving van
ENGELAND TUSSEN 6
AMSTERDAM De Kromhout Moto
ren Fabriek D. Goedkoop Jr. was in 1959
voldoende van opdrachten voorzien. Het
laat zich aanzien, dat ook 1960 in dit op
zicht gunstig zal zijn.
Door vertraagde leveringen van onder
leveranciers ontstond een achterstand in
de aflevering., die de omzet ongunstig be-
invloedde. Deze beliep in 1959 15,4 mil
joen tegen 16 miljoen in 1958.
De invloed van het wegvallen van de
verkoop van autochassis werd door om
zetten in andere richting gecompenseerd.
De directe export beliep 19 (v.j. 35) G
van de omzet. De orderportefeuille, excl.
naleverings- en reparatieorders, bedroeg
eind december 1959 ƒ8,3 (v.j. ƒ6,5) mil
joen. Op 1 mei jl. waren voor bijna 9
miljoen orders in portefeuille. De liqui
diteit is bevredigend.
Het exploitatiesaldo daalde van
1.278.891 tot 1.205.418. Na o.a. reser
vering van ƒ487.000 «v.j. ƒ447.000) voor
belastingen en ƒ518.830 (ƒ320.328» voor
diverse belangen resteerde als winst
Van onze correspondent
LONDEN De in Parijs ge
houden besprekingen tussen de
21 vertegenwoordigers van de
landen van de O.E.E.§., de
V.S. en Canada, en de bespre
kingen die donderdag in Den
Haag zullen worden gehouden
tussen de ministers van buiten
landse zaken van de Westeuro-
pese Unie, erop gericht de ge
volgen van de dreigende eco
nomische splitsing van Europa
ten minste zo gering mogelijk
te houden, hebben het vraag
stuk van de Britse toenadering
tot het vasteland weer onder de
schijnwerpers gezet.
Verleden week verklaarde John Pro-
fumo, de Britse onderminister van
buitenlandse zaken, reeds voor de as
semblee van de W.E.U. in Parijs,
dat Engeland bereid was de eventue
le tetreding tot Euratom en de
E.G.K.S. opnieuw in studie te nemen.
Dit zou een onderdeel zijn van een
algemene toenadering tot het vaste
land, groter dan ooit tevoren, zij het
op bepaalde, slechts vaag aangestipte
voorwaarden, en met inachtneming
van ,,onze loyaliteit ten opzichte van
onze partners in het Gemenebest en
het Europese vrijhandelsgebied."
OP HET VASTELAND is deze verkla-
ring hier als grootste geste ge
proclameerd met grote reserve ont
vangen. Alles blijft er nog geheel mee
in het tactische stadium. Het via de
eigen pers ook uitsteken van voelho
rens doet vermoeden, dat Engeland de
verantwoordelijkheid voor eventueel
niet toetreden tot deze beide gemeen-
vnvti.->v mei lOeilCUCll tui U ueme 6U'"-W'
ƒ364.550 (ƒ364.003). Voorgesteld woidt schappen en tot de Europese econo-
weer 8' dividend.
Zowel de resultaten van de deelneming
in de Motorenfabriek Samofa als die van
de filialen in Rotterdam en Groningen
waren bevredigend. Sinds kort heeft
Kromhout een eigen vestiging in Oslo
met het oog op de exportmogelijkheden
naar Noorwegen.
AMSTERDAM Met een program
ma. dat Festivaria heet zal in het Am
sterdamse Leidsepleincabaret van 17 ju-
<m tot 15 juli een nieuwe groep optre
den. Daaraan werken o.a. mee Dora
Paulsen, het Israëlische zangduo ..Ha
Dudaim. Donald Jones, Cor Lemaire
•n Fred Ostejr.
mische gemeenschap naar het kamp
op het vasteland wil overdragen.
Al heerst er sedert enkele weken on
getwijfeld een betere sfeer, geen van
de partijen is van positie veranderd
en men kan moeilijk ontkomen aan
de indruk, dat Engeland, als het ge
woon wil toetreden, dat allang zou heb
ben gezegd. Nu wil het daar vermoe-
dellijk weer verregaande voorwaarden
aan verbinden, al heeft het de bus al
bij het beginpunt gemist. In de prak
tijk heeft de Britse houding ten op
zichte van de E.G.K.S. het eerste toe
naderingsobject tot dusver van wei
nig begrip, misschien zelfs gebrek aan
verlangen om te begrijpen, getuigd.
/^HURCHILL. die met zijn grote re-
de te Zürich in 1946 een lans
brak voor een verenigde staten van
Europa, zei later van de E.G.K.S.:
,,wij zullen met u zijn, maar niet van
-u."
In 1948 stelde Ernest Bevin namens
de labourregering. „de een of andere
formele of informele unie. gesteund
door de dominions en de V.S." voor,
maar collega Cripps wilde twee jaar
later niets weten van supra-nationale
lichamen: alleen van samenwerking
tussen regeringen.
Daar is het hoofdzakelijk bij geble
ven. al moeten wij toegeven, dat En
geland sedertdien overeenkomsten
heeft gesloten met de E.G.K.S. en Eu
ratom, dat het een permanente verte
genwoordiger bij de E.E.G. heeft en
dal de E.G.K.S. een ambassadeur
heeft in Londen.
Van samenwerking is dus al wel
sprake, maar Engeland lijkt nog niet
rijp voor het lidmaatschap en daar
door is de gezamenlijke groei tot wer
kelijke Europese eenheid jammer ge
noeg onmogelijk gebleven.
IN HET KORT: zowel de socialis-
tische regering als de conservatie
ve is totnutoe uiterst behoudend ge
weest in de betrekkingen met het vas
teland: het blijkt zelfs taalkundig.
„Europe" is hier een rekbare term.
Soms wordt daarmee Engeland en het
vasteland bedoeld, meest nog echter
alleen het vasteland, met Engeland
daarbuiten, in ..Splendid Isolation".
Toen in Messina de eerste stenen
werden gelegd voor de huidige econo
mische samenwerking stond, men
daar hier uiterst cynisch tegenover.
Het was een fantasie, een onmogelijk
heid.
De Britse waarnemer ging zelfs
wandelen tijdens de latere besprekin
gen. Er kon toch niets van komen.
Slechts uiterst langzaam zijn de
Britten ontwaakt en zij hebben zich
de slaap nog steeds niet uit de ogen
kunnen of willen wrijven. Bij dit
wreed ontwaken echter beseffen zij nu
zo langzamerhand wel. dat hun isole
ment niet meer zo „splendid" is. In
1959 is de interne handel van het
marktgebied van *het vasteland met
negentien procent gestegen boven die
van het voorgaande jaar.
Dit jaar lijkt tiet een daarbij ver
geleken ruimschoots dubbele stijging
te worden: bovendien is de Duitse en
Franse industriële produktie sedert
1950 met ruim 65 procent gestegen,
veel meer dan de Britse.
ONTSTAAN
markt-
HET ONTSTAAN van en
gebied, dat. groter is dan de V.S.
en de enorme vergroting van het in
dustriële potentieel daarbinnen vervult
de Britten langzamerhand met steeds
groter vrees. In de economische sec
tor gaan steeds meer stemmen op, die
aandringen op toenadering, of tenmin
ste een compromis. Het nieuwe markt
gebied telt immers 175 miljoen consu
menten. Blijft Engeland daarbuiten,
dan krijgt het de naar buiten gelden
de tariefmuur te overwinnen. Het ziet
dit als onaanvaardbare discriminatie.
Dit is natuurlijk een volkomen onlo
gische redenering. Engeland klaagt
hierover, maar nauwelijks over de veel
hogere Amerikaanse tariefmuren,
waar het vaak met succes overheen
springt. Dit is echter een van.de vele,
over het algemeen geen steek houden
de argumenten, die Engeland aan
voert als redenen tegen aansluiting.
T\E BANDEN met het Gemenebest,
eigen souvereiniteit. en de „impe
rial preference", hoezeer het belang
daarvan ook terugloopt, zijn andere.
Minister Maudling verklaarde dezer
dagen nog in Canada, dat hij vasthoudt
aan de imperial preference. Bovendien
blijft hij zich nog steeds vastbijten aan
het idee van een vrijhandelsgebied.
Dat. is voor de zes zo dood als Dic
kens spreekwoordelijke deurnagel.
Daarbij komt. dat de relaties van
Engeland met de E.G.K.S. doen twij
felen aan de mate, waarin Maudling
dit meent. Op de keper beschouwd is
de E.G.K.S. immers ook een vrijhan
delsgebied.
De deelnemers staan geheel vrij in
hun betrekkingen met buitenstaanders
De Engelsen klagen nu. dat België,
een der leden, geen kolen van hen
koopt tijdens de crisis in eigen indus
trie. Wijst men hen erop, dat dit nu
op gebrand geweest naast de V.S. en
Rusland te staan, als enige Europese
mogendheid. Werci zij lid van de ge
meenschappen dan zou dat „degra
datie" betekenen: e pluribus unum.
Deze bezorgdheid voor eigen positie
tussen beide „grote der wereld" doet
haar de geweldige winst uit het oog
verliezen, die zowel zijzelf als het vas
teland daarbij zou boeken.
HET IS MOEILIJK te zien hoe het
Foreign office nu vist naar een
uitnodiging van de Europese gemeen
schappen. Deze staan immers wijd
open. Wil Engeland werkelijk toetre
den, dan hoeft het dit slechts te zeg
gen. Het bevindt zich daarbij boven
dien in de internationaal unieke situa
tie, dat het niet eens het verdrag hoeft
te aanvaarden zoals het nu klaarligt.
Er zullen eventueel zeker, tot op
zekere hoogte, enkele concessies van
de zijde van het vasteland mogelijk
zijn.
Niet mogelijk zijn echter concessies,
die de dynamische groei van de ge
meenschappen drastisch zouden aan
tasten. De E.G.K.S. zal het nu in wer
king tredend gemeenschappelijk tarief
zeker niet kunnen her-negotieren. Geen
van de gemeenschappen kan stagnatie
dulden. Zeker niet omdat Engeland
elke kans heeft gehad.
Het totnutoe gebleken gebrek aan
besef voor wat er op het. vasteland
gaande is en het gebrek aan wil of
Van onze correspondent
DELFT Het Delftsch studenten
corps, dat even hard groeit ais het
aantal studenten aan de Technische
hogeschool, zal een nieuwe gezellig
heidsvereniging voor studenten op-
richten, die zo spoedig mogelijk zelf-
juist zon door hen gepropageerd vrij- standig moet worden,
handelsgebied-in-werking is, dan tonen - Tt.
zij onbegrip en een mond vol tanden Veie" gj,ng 'fal oen
Doorslaggevend is echter bij Britan- hechte band tussen de leden kunnen
nia, dat het lidmaatschap haar posi- worden geschapen; de leden kunnen
tie als ..een van de grote drie" zou zelf een eigen stijl scheppen en de ver-
verzwakken. Zij is er immers steeds eniging een eigen karakter geven.
klaard dat het gewijzigde plan van eerst
de Sowjetunie voor „algemene en to-1
tale ontwapening" ondanks de nega-
tieve aspecten ervan in sommige op- de militaire machtsverhoudingen tijdens
zichten de schijn heeft van positieve aIIe stadia van ontwapening is vol-
nadering tot sommige elementen in f.®°f êP f v?n r,et Rus-
het westelijke ontwapen,ngspian ^^Ms^ °Sp
Eaton stelde m het vooruitzicnt dat vreemde bodem, in strijd.
Zouden Amerika en de Sowjetunie hun
bases op vreemde bodem opheffen dan
moest dat, omdat de Sowjetunie zoveel
dichter bij de landen waar die bases zich
bevinden ligt. duidelijk in het nadeel'van
het westen zijn en moest daardoor de
balans der militaire krachtsverhoudin
gen naar communistische kant gaan
doorslaan.
Amerika zal zijn bondgenoten niet op
deze wijze in de steek laten, zei Eaton.
Een lichtpunt achtte hij het dat in het
gewijzigde Russische plan meer aan
dacht is geschonken aan het vraagstuk
van toezicht op uitvoering van overeen
te komen ontwapeningsmaatregelen. Ook
was er tot zijn genoegen voor het eerst
in gerept van staking van de produktie
van splijtstoffen voor militair gebruik
in een van de eerste stadia.
Eaton zei de indruk te hebben gekre
gen dat de Sowjetunie is afgestapt van
de eis dat de „algemene en totale ont
wapening" in vier jaar moet worden
uitgevoerd, maar toch nog wil blijven
aansturen op een star tijdschema. Het
westen wenst zich niet bij voorbaat aan
een dergelijk schema te binden.
Tegen een van de vier westelijke
grondbeginselen maakte de Russische
delegatieleider. Valerian Zorin. bezwaar.
Dat is het beginsel dat de eerste ont
wapeningsmaatregelen waarover de con
ferentie het eens wordt zo spoedig mo
gelijk uitgevoerd en op uitvoering ge
controleerd zullen worden.
Zoiets zou volgens Zorin neerkomen op
een weigering te streven naar „alge
mene en totale ontwapening" bij ver
drag. In westelijke ogen handhaafde Zo
rin dus het streven naar ..alles of
niets" in één keer.
DEN HAAG. De minister van
sociale zaken en volksgezondheid, dr.
Van Rooy, heeft het in Den Haag ge
houden internationale congres over
geboorteregeling niet geopend. Op
.vragen van het Tweede-Kamerlid de
heer Van der Veen geeft de minister
toe dat hij een verzoek daartoe afwees
wegens de in verschillende kringen
van dc Nederlandse bevolking uiterst
principiële bezwaren tegen de doel-
stelling van dit congres.
Deze bezwaren, aldus de minister,
berusten voornamelijk op de telkens
gegeven voorstelling van zaken, die de
geboortebeperking als een plicht voor
i gehuwden doet voorkomen. De be-
zwaarden vinden dat de vrijheid van
gehuwden om de grootte van het gezin
vermogen om zich aan te passen, doen
mede verwachten, dat Engeland voor
lopig zal blijven zeggen, dat de Zes
hun verdragsbepalingen zo drastisch
moeten wijzigen, dat het zal kunnen
loetreden zonder een werkelijk nieuwe
eigen instelling ten opzichte van het
snelgroeiende nieuwe Europa.
TI/TEN MOET onder al deze moei-
-^-Mijkheden, in deze malaise die En
geland doormaakt, niet uit het oog
verliezen, dat het een groot land is,
met grote mogelijkheden, waaraan wij
op het vasteland nog veel verschul
digd zijn. Engelands standvastigheid
in 1940 heeft het huidige overleg mo
gelijk gemaakt. Al heeft het echter se
dert de oorlog enkele malen gevoeld
en gezegd waar het met Europa heen
moet. en aangedrongen op samengaan,
het wil nog steeds niet verder reiken
dan tot overeenkomsten op basis van
eenparigheid. Het koestert nog steeds
een jammerlijk overdreven vrees
voor alles wat supra-nationaal is.
De werkelijke redenen waarom En
geland nog steeds voor de sprong te
rugdeinst moet men echter niet in de
eerste plaats zoeken onder de vele
aangevoerde politieke en economische
argumenten, lechts zeer weinige daar
van blijken bij nader onderzoek reëel.
De werkelijke redenen zijn le vinden
in de zachtgezegd merkwaardige col
lectieve psychologie van dit land, dat
op het ogenblik een bijzonder ernsti
ge, gigantische geestescrisis door
maakt. Deze crisis doet de Britten
de werkelijke toestand zien door een
mist zoals men alleen in Londen kan
meemaken en die een uiterst pijnlijk
aanpassingsproces vereist. Dit is nu be
gonnen. maar de lengte ervan kan men
moeilijk voorspellen.
(Slot volgt)
guuun uCJi sjm nv S' VUU1- v a
Voorlopig zullen vooral aankomende te bepalen hun toebehooi't.
studenten worden aangezocht als lid. Geboortebeperking onder druk van
Wie zich opgeven, kunnen een ge-belangen, buiten bet huwelijk staande,
zamenlijk kamp meemaken van 5 tot j is voor hen niet acceptabel. Uit de
15 september op Schouwen. Hoog- 1 weigering van de minister mogen geen
leraren en studenten zullen daar le-j conclusies worden getrokken over het
zingen houden, waarin voorlichting standpunt van de regering ten aan-
wordt gegeven over studie en studen- zien van geboortebeperking, zo waar-
tenleven.
In Delft zal de nieuwe vereniging
schuwt dr. Van Rooy.
Er is geen ministeriële verplichting
bouweSDeÜRnlk kri'igen oveL I)et ge" ieder congres te openen, dat door pai-
eei1: ,k.leine so-t tieuljeren is georganiseerd zonder enig
ciëteit kan worden ingericht.
overleg met de overheid.