Heksenzalf uit de middeleeuwen
ook nu nog magische uitwerking
Hfo
pos**
■p&tmu*
OORONTSTEKING - pijnlijk
maar NIET ERNSTIG
PIONIERSGEEST BEHEERST
NOG STEEDS LUCHTROUTE
NAAR HET VERRE OOSTEN
MAÏZENA
D U RYEA
Professor droomde als op folterbank
Zaterdag 4 juni 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 11
KRACHT EN WIJSHEID
ALGEMEEN ADVISEUR
ZONSOPGANG
Beperking veerdienst
naar Flakkee
Nc
NA 12 UUR
Or
Wordt U gekweld
Denk aan Uw lijn
pfWEEDE PINKSTERDAG
DE BEZEMT0CHT
WERKELIJKHEID
Nl
Een onzer redacteuren maakte een „inspectietocht" Vandaag
over de halve wereldbol langs de nieuwe route van de EERSTE
K.L.M. die de oude Indië-route met zo veel succes ver- STOP:
vangt, en voelde aan den lijve de Golden Circle Service KAIRO
DRIE PRINSESSEN
UIT SCANDINAVIË
NAAR AMERIKA
BAR VROEG in de ochtend bracht Emile
Morgan mij naar de sfinx hij Gizeh en de
pyratniden van Cheops, Chefren en My -
kerinos. Er was volop zon en inet mij stond ste
wardess Frances Weitjens met knipperende ogen
wat onwennig te kijken naar die bouwwerken
▼an ruwweg vijfduizend jaar oud. Vlakbij in de
theetuin bij het gebouw, dat eens een buitenver
blijf van konipg Faroek was, knikten wij alleen
maar.
Och ja de pyr amide van Cheops,
bijna honderdvijftig meter hoog,
opgetrokken uit 2,3 miljoen blokken
«teen a tweeënhalve ton per stuk, met
een oppervlakte van acht voetbalvel
den met internationale afmetingen.
Eigenlijk allemaal te veel om er als
mensje ineens tegenover te staan.
Daarom lachten wij maar wat om de
•volumineuze Amerikaanse toeristen,
die schuddend op kameelruggen het
Egyptische deel van hun vacantie ..de
den".
Voor Emile Morgan was er hier
geen sensatie. Voor deze ploegleider
van de gronddienst der KLM op het
vliegveld van Kairo ligt de opwin
ding op ander terrein. In de ruime
wachtkamer versierd met omvangrij
ke antieke reliëfs, zat hij naast mij,
toen ik 's nachts om drie uur een En
gels ontbijt nuttigde met een kopje
Turkse koflfie toe. Hij lette er wel op,
dat de vijf zwaargebouwde kelners in
lange witte kaftan met gele biezen,
compleet met. rode fez en zwarte
kwast, mij góed verzorgden.
SINDS zeven jaar wijdt hij
zich nu aan de KLM en
hij stelt er prijs op te verklaren, dat
het continu een kwestie is van je
verstand te gebruiken. Bij de sfinx
moest ik weer sterk aan zijn woor
den denken. Weliswaar 'heeft Emile
een prettig, open gezicht en spreekt
er ondoorgrondelijkheid uit het ko
ningshoofd op het leeuwenlichaam.
Maar als hij vertelt te maken te heb
ben met alle variaties tussen „men
sen. die onbeleefd zijn hoewel alles
in hun voordeel wordt gedaan en men
sen, die beleefd zijn hoewel zij het
niet naar hun zin hebben", dan lijkt
dat iets op de kracht-en-wijsheid
die de sfinx verbeeldt.
Hij verkiest te werken ten gerieve
van de passagiers, de maatschappij,
de autoriteiten en iedereen. Vandaar
dat hij altijd opgewekt op het vlieg
veld verschijnt, ondanks het feit dat
van de 21 toestellen van de KLM, die
hier elke week landen, maar een en
kel niet in de nacht aankomt. Hij
zuigt dan wel per etmaal drie pak
jes sigaretten leeg. maar dat deert
hem (voorlopig?) niet. Hij is er blij
om. dat de ..Flying Dutchman"
(over KLM of Royal Dutch Airlines
wordt hier nagenoeg niet gesproken)
een sterke positie inneemt te Kairo.
Emile morgan werkt
daaraan mee, tezamen
met circa honderd andere KLM-ers.
onder wie acht Nederlanders. Hij
Slundert te kunnen vertellen, dat an-
ere luchtvaartmaatschappijen en ook
'wel autoriteiten naar de KLM komen
als er moeilijkheden moeten worden
opgelost. Hij verleent de KLM zelfs
de functie van ..algemeen adviseur"
in zulke aangelegenheden. Emile Mor
gan ds voor mij gebleven een van de
meest bezeten KLM-ers, die ik op
mijn reis -van dertigduizend kilometer
rondom een deel van de wereldbol
heb ontmoet.
Kairo is een belangrijke ,,stop"
voor de KLM. Niet alleen vanwege de
BAREND
MAASKANT
Engelse mevrouw Mary Brown rea
geerde haar verwachtingen af door
nu al de blaadjes van haar agenda
vol te schrijven.
Anderhalf uur later drink ik op het
vliegveld van München koffie met
K.L.M's assistent-stationschef Runge.
Hij vertelt over de nog lichte, hoe
wel onmiskenbare ontwikkeling van
het toerisme van Europa naar Azië.
Van Duitsland uit tot nu toe het
meest naar Indië. In feite is dit ook
weer niet zo opzienbarend, gezien de
sterke handelsconnecties, die Duits
land met de Aziatische landen heeft
aangeknoopt. Het zijn de reizen van
zakenlieden en industriële deskundi
gen, waaruit het vakantie houden in
die ..nieuwe" gebieden geboren en
bevorderd wordt.
„Goede reis" wenst mij kelner Jo
sef Schröbenhauser een uur later. Hij
is onze taal niet vergeten sinds hij
dertig jaar geleden op de Volendam
voer en „de mooiste jaren van mijn
leven" beleefde.
JOG GEEN twee uUr daarna
doet grondstewardess Pa-
ola Galli op het vliegveld van Rome
mij een verhaal over een vliegtuig
vol vrolijke priesters, onder wie
een a artsibis schop van 93 jaar, die de
KLM uit de Verenigde Staten naar
Itaïië bracht. En stationschef Eugenio
Muré vertelt over de 160 architecten,
die de KLM van Tokio naar Milaan
vervoerde.
Tussen Rome en Kairo heb ik de
zon niet zien opkomen. Ik heb nog
geen oog dicht gedaan. Ik weet, dat
daar waar de nieuwe dag is begonnen
sinds eeuwen de Nederlandse pio
niersgeest levend is geweest. Eén
vertrouwd gebied, dat ik nu binnen
ga. met de Golden Circle Service
van de KLM.
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM. Vanaf dinsdag 7
juni zullen er geen voertuigen die lan
ger zijn dan tien meter door het veer
van MiddeAiarnisHellevoetsluis kunnen
worden overgezet.
Deze beperking zal tot ongeveer 30
juni duren.
Advertentie
EMILE MORGAN
....iedereen ten gerieve.
Vijfduizend jaren zien neer op stewardess Frances Weitjens
eigen technische afdeling, maar ook
wat betreft het passagiersvervoer.
Een voorbeeld, dat ik straks zal kun
nen controleren, betreft het personeel
voor de petroleumindustrie van Aram-
co bij Dhahran in Saoedi-Arabië. Al
lerlei functionarissen en hun gezinnen
vliegen uit diverse landen naar Kai
ro, verpozen een paar dagen in Egyp
te en velen gaan dan met de KLM
naar hun standplaats.
Er zijn meer terreinen, waarop de
KLM in dit land actief is. Een 'belang
rijke opdracht lijkt mij, dat zij met
luchtfoto's de woestijn 'bij de plaats,
waar de Assoeandam moet komen, in
kaart brengt.
Emile Morgan praat er zonder op
houden over, ook nog als wij door
woestijnachtig gebied rijden naar het
ruim aangelegde, nieuwe Heliopolis en
door het nauwelijks ontwaakte Kairo.
Tot wij de pyramiden hebben ge
zien en wat slaperig zijn geworden in
een restaurant-met-zwembad, met een
glas naar Nederlands recept bereid
Egyptisch bier erbij.
\P DAT moment was het
nauwelijks twaalf uur ge
leden, dat ik op Schiphol de lucht in
werd getild. Stewardess Maria van
Mol verkeerde in dezelfde spanning,
want ook zij maakte haar eerste reis
naar het Verre Oosten. En de jonge
Volumineuze toeristen „doen" de pyramiden schuddend op kameelruggen.
Advertentiën
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd
en zenuwpijnen, neemt dan Uw toe
vlucht tot Togal. Het middel dat kan
baten, waar andere falen. Laat U dus
niet langer kwellen, maar gebruik
Togal. Togal zuivert de nieren en is
veilig voor hart en maag. Bij apotheek
en drogist 0.95, 2.40 en 8.88.
Advertentie
volgens de nieuw
ontdekte formule.
Doosjes van ISÜ tabt. 4 f. 1.15
500 lab!. 4. f. 2.95.1000 tabl. 4 f. 5.50
bij apothekers en drogisten
N.V. H. TEN HERKEL, HILVERSUM
ER zijp nerioden xooral in de winter, dat de huisarts zijn oor-
spiegel bijna evenveel gebruikt als zijn onafscheidelijke stethos
coop. En als hij 's avonds de ogen sluit, ziet hij de schimmen van tal
loze rode gezwollen trommelvliezen voor zich: middenoorontste
king, een ware plaag voor vele kinderen (en hun ouders). Er zijn
er, die bijna iedere gewone verkoudheid moeten bekopen met oor
ontsteking.
Hoe komt dat nu, en wat hebben
de veelbeschuldigde amandelen er
eigenlijk mee te maken? Daarvoor
moeten wij eerst even een duik
nemen in het binnenste van het
oor. Daar vinden wij al op een
paar centimeter diepte het trom
melvlies, dat de gehoorgang lucht
dicht afsluit. Daarachter ligt het
z.g. middenoor, een kleine holte,
die door een nauwe buis in ver
binding staat met de neuskeelhol-
te. Deze buis van Eustachius vormt
dus de enige verbinding van het
middenoor met de buitenwereld.
DOOFHEID
T^EN VERBINDING, die even. kwets-
-I-1 baar is en gemakkelijk ai te slui
ten als het Suezkanaal. Een flinke
verkoudheid met zwelling van de
slijmvliezen is al voldoende en ook
een vergrote neusamandel. Lichte
doofheid is dan het gevolg. Dikwijls
(Advertentie)
maakt Uw groenten zo.lekker.
Advertentie
VAN 10 TOT 5 UUR - IN AL ONZE SHOWROOMS ^0^0
Volledia overzicht van de ontwlkkelïnn vnn d* JV
NEER LANDS GROOTSTE en MEEST GEVARIEERDE MEUBELCOLLECTIE
Volledig overzicht van de ontwikkeling van de
hedendaagse meubelkunst ih binnen- en buitervjand.
Ook het klassieke meubel ruimschoots vertegen-
woordigd. VR|J JQEGANG
Bij «ventuele aankoop von 350 gld.
of hoger worden 2 dagretours vergoed.
MEUBELFABRIEKEN TE WAALWIJK
Showroom* fe
Waalwijk, Maastricht Almelo
WAALWIJK-CENTRUM: Grotestraat 299
MAASTRICHT: St. Jacobstraat b/h Vrijthof
ALMELO-CENTRUM; Grotestraat 33
Van een correspondent
HET terugvinden van een mid
deleeuws recept voor een
heksenzalf uit het boek „Ma-
gia Naturalis" van de alche
mist Johannes Porta heeft een merk
waardig effect gehad. Toen de Göt-
tingse hoogleraar Peuckert en een
bevriend rechtsgeleerde zich dezer
dagen als proefkonijnen volgens het
voorschrift voorhoofd en oksels met
de zalf inwreven, deed zich al gauw
de voorspelde mysterieuze werking
gevoelen: beiden voelden zich ver
moeid, raakten beneveld en ten
slotte in een diepe slaap, waarin zij
de vreemdste hallucinaties kregen.
Het frappantst was echter dat hun
droomervaringen volledig bleken
overeen te stemmen met elkaar
en.... met de beruchte heksen-
bekentenissen uit de middeleeuwse
processen!
PROF. W. E. PEUCKERT, directeur
van het Volkenkundig Instituut der
Göttingse Universiteit, is een groot
kenner van de Duitse sagen en vooral
van de heksenprocessen. Aan de hand
van oude schrifturen over het hek sen-
verschijnsel in vroeger eeuwen recon
strueerde hij het recept voor een hek
senzalf, waarbij hij zichzelf als proef
persoon gebruikte en zijn ervaringen
met een vriend wilde delen om ver
gelijkingen te kunnen maken. Een
volle dag nadat de zalf zijn werking
had doen gevoelen ontwaakten zij met
droge mond en hoofdpijn uit hun trance
en zonder een woord te wisselen over
hun ervaringen begonnen zij terstond
hun aantekeningen te maken.
De wederwaardigheden stemden vol
ledig overeen, ook met de inhoud van
de bekentenissen die de „heksen" in
de middeleeuwen op de pijnbank werd
afgedwongen. In hun slaap beleefden
zij de wildste dromen. Verschrikkeliji
verwrongen mensengezichten doemdei
op en plotseling kwam de gewaarwor
ding van een vlucht door de luch
onderbroken door sterke dalingen, di
tenslotte uitliep op een groteske orgi
temidden van dansende gemaskerd
gedaanten
NA dit schokkende experiment staat
volgens prof. Peuckert wel vast dat
destijds vrouwen, hunkerend naar be
levenissen, zich bediend hebben van
deze heksenzalf als bedwelmings
middel. Zij beleefden dan hun dromen
zo realistisch, dat zij hun bezemtocht
door de lucht, het liefdesavontuur met
de duivel en het heksencarnaval als
werkelijkheid in zich opnamen en deze
hartsgeheimen ten slotte pas op de
folterbank bekenden.
Gebleken is dus nu dat de samen
stelling van Peuckerts effectvolle hek
senzalf dezelfde is als de duivelse
recepten die 700 jaar geleden langs de
Noord- en Oostzeekust in gebruik zijn
geweest. In wetenschappelijke kringen
wordt zoveel waarde aan de thans ver
kregen resultaten gehecht, dat een
gynaecoloog en een psychiater de
medische zijde van het experiment
verder zullen onderzoeken.
Het verkrijgen van de nodige litera
tuur ter voorbereiding van deze ge
slaagde proef heeft op grote moeilijk
heden gestuit, daar in opdracht van de
nazipartijleiding van 1933 tot 1945 alle
Duitse bibliotheken Uitgekamd werden
op boeken die zich met tovenarij bezig
hielden. Volgens prof. Peuckert is ech
ter wat veelal met tovenarij wordt aan
geduid, terug te voeren tot Paracelsus'
proeven, de beroemde arts uit de
middeleeuwen (14931541), de stel
lingen van de middeleeuwse Universi
teit van Salerno, en experimenten van
beroemde Franse en Italiaanse medici
uit vervlogen tijden. Veertig jaar lang
had de Göttingse hoogleraar zich reeds
beziggehouden met het wetenschappe
lijk onderzoek van ongeveer 60 heksen
zalfrecepten en steeds kon z.i. de uit
werking op grond van natuurlijke
reacties verklaard worden.
De gevolgen van de toepassing van
dit soort heksenzalven kan men nu
mogelijk verklaren als louter ver
giftigingsverschijnselen met diepte-
psychologische reacties.
blijft het daarbij, maar soms ont
staat in het afgesloten middenoor in
fectie door bacteriën, oorpijn en koorts
treden op en al spoedig verzamelt
zich etter achter het trommelvlies,
die na enige dagen zich een weg naar
buiten baant.
Een middenoorontsteking is dus niet
veel anders dan een soort abces en
nu weet iedereen nog wel zoveel van
geneeskunde af, dat hij de regel kent,
dat een abces moet worden geopend.
Het is ook bij de oorontsteking vaak
nodig de natuur een handje te helpen
door met een speciaal mesje het trom
melvlies even door te prikken.
Dit is een zeer dankbare behande
ling; het kind wordt dadelijk rusti
ger, de pijp. is veel minder èrUbinnen
een halve dag verdwijnt meestal ook
de koorts. Kortom, het is een heel
ander kind, dat de volgende dag in
zijn bedje zit. Wel loopt er dan nog
steeds, vuil uit het oortje; dat gaat
nog enige dagen of weken door
het z.g. loopoor. Als men het oortje
dan alleen maar geregeld reinigt,
wordt het op den duur vanzelf droog.
Het wonderlijke is nu, dat het trom
melvlies zich geheel herstelt en er
weer even glad en gaaf uitziet als te
voren.
NAAR OORARTS
EEN enkele keer wil een oor maar'
niet droog worden, ook niet na
weken of maanden. Dan is het tijd
naar de oorarts te gaan, want het
oor moet beslist droog worden! Het
heeft geen zin zich te beroepen op
oom Joost, die het al een halve eeuw
met zijn loopoor heeft uitgehouden,
want oom beseft niet, dat hij rond
loopt met een geladen pistool in zijn
hoofd!
Altijd bestaat de kans, dat het ont-
stekingsproces zich een weg baant
door de wand van het middenoor en
een hersenvliesontsteking veroorzaakt.
Bij een verse oorontsteking of een
loopoor, dat niet ouder is dan een
week of zes behoeft men dergelijke
complicaties niet te vrezen hoge
uitzonderingen daargelaten.
WEG AMANDEL
["u het duidelijk is, waarom een ver-
grote neusamandel het ontstaan
van middenoorontstekingen bevordert,
spreekt het vanzelf, dat kinderen die
herhaaldelijk hieraan lijden, soms
baat kunnen vinden bij verwijdering
van deze amandel. Toch vormt zo'n
operatie niet een absolute garantie,
dat het kind niet vroeg of laat op
nieuw een oorontsteking zal krijgen.
Het is dan een troost te weten, dat
ook na vele oorontstekingen, bij goe
de behandeling, later een volkomen
normaal getioor en gaaf trommelvlies
kunnen overblijven.
De cirkel is van goud
KOPENHAGEN (Reuter) Drie aan-
trekkelijke, blauwogige Scandinavische
prinsessen alle drie in de twintig en
ongetrouwd zijn gisteravond voor een
bezoek van vijf dagen naar de Verenig
de Staten vertrokken.
Het zijn de 20-jarige Deense Kroon
prinses Margrethe, de 28-jarige Noorse
prinses Astrid en de oudste Zweedse
prinses, de knappe 25-jarige Margare-
tha die tezamen uit Kopenhagen ver
trokken voor een programma van par
tijen, recepties en officiële bezoeken in
Californië, waaronder een galabal in
Los Angeles op zaterdagavond.
Oqk Hollywood en Disneyland staan
op het programma van de drie vor
stenkinderen die door een twintigtal hof-
dignitarissen en anderen begeleid wor
den.
Aanleiding tot het bezoek is de ope
ning van een nieuwe S.A.S.-dienst met
straalvliegtuigen van Kopenhagen via
de Noordpool op Los Angeles.