GEYAN GE]\ EN V RA A GSTUK VEEL
BESCHIMPT STIEFKIND
GRANT
„IK SCHAAM MIJ
OVER DE GOEDE
BEHANDELING
MURGUPA
Rigoureuze
ingrepen
nodig
Uitrusting onvoldoende
tekort aan personeel
MEER HULP VOOR
SURINAME
Amerikaans vliegtuig
uit O.-Duitsland terug
Oostenwind was Westenwind
halfzwaar
Vrijdag 27 mei 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 5
REGIONAAL
Tienj arenplan verlengd
militairen Nieuw-Guinea
Suriname bijna
leeggelopen
Commandant zeemacht nam
afscheid op K. Doorman
Betogingen tegen
Japans premier
Bromfietser verleende
geen voorrang
Zeeuwse vissers willen
oesterproeven
Verder dan Venlo
Chinese ambassade wil niet
voldoen aan eis Djakarta
GEVANGENISSTRAFFEN VOOR
INFILTRANT EN HELPERS
Dhaulagiri bestegen
die lekkere shag
in de handige doos
Proces-Eiclimann in september
van Ceta-Bever
Paniek in flat
om „psychopaat
„VERZOEND"
Niet onder de zes
naar de bioscoop
Hogere rekening
Haast is nodig
Ook de lucht
FATALE FOTO
OOK HIJ
Advertentie
Van een onzer redaeteuren
AMSTERDAM. Nederland maakt geen ernst met zijn gevan-
genenvraagstuk. De gevangene psychisch gestoord of normaal
is voor de samenleving slechts dan een verschijnsel waarvoor
men zich interesseert, als een ontsnapping of wandaad is gemeld.
Blijft het op het front van de straf- en behandelingsgestichten rus
tig, dan is er vrijwel niemand die zich afvraagt hoe het met de
„moeilijke" leden van de gemeenschap is gesteld.
Dat de gevangenissen en inlichtingen bij lange na niet geschikt zijn
om de delinquent passend op de terugkeer in de maatschappij voor te be
reiden, dat een nijpend personeels- en plaatsgebrek in de psychiatrische
inrichtingen de behandeling van gestoorden ernstig belemmert het zijn
zaken, die nauwelijks enige belangstelling ontmoeten.
Sinds 1958 bestaat er een rapport
van de .commissie voor de bouwkun
dige voorzieningen van het gevange
niswezen". waarin ondubbelzinnig
wordt geconstateerd dat ..de door de
wetgever aan het gevangeniswezen
verstrekte opdracht" in de huidige
gevangenisgebouwen niet op verant
woorde wiize kan worden uitgevoerd".
Een nieuw bouwprogramma, zo con
cludeert het rapport, is hoogst nood
zakelijk.
NIETS
Wat is tot nu toe op grond van de
ze samenvatting gedaan? Niets.
Natuurlijk, het rapport is bestu
deerd door een commissie, die de
aanbevelingen van de adviseurs on
der ogen moest zien, maar op de be
groting van justitie voor het jaar
1959 stond geen enkel bedrag ver
meld. dat de uitvoering van de sug
gesties verried. Ook op de laatste be
groting. over 1960, speurt men tever
geefs naar cijfers. Misschien. zo_ is
ons meegedeeld, zal 1961 het jaar
zijn, waarin Justitie de aanpak van
een ..eerste fase" zal aankondigen.
Wat gaat er gebeuren?
TWAALF WEG
Twaalf van de achttien bestaande
gevangenissen zullen buiten gebruik
moeten worden gesteld. De quasi-mo-
numentaliteit van in- en exterieur, di»
vele der gestichten kenmerkt, stem
pelt ze tot sombere ruimtecomplexen,
waarbinnen de enkele mens onder de
massaliteit schuil gaat. Wel verre van
hen naar een terugkeer in de maat
schappij te richten, wenden deze ge
stichten. door hun totale architectoni-
sche-bouwkundige gesteldheid, de ge
detineerden veelal juist van de maat
schappij af. Zij maken daardoor
eigenlijk a priori reeds elke opbou
wende activiteit onmogelijk, zo zegt
het rapport s' Jacob zo genoemd
naar de voorzitter mr. H. L. s' Ja
cob.
De gevangenissen in Alkmaar, Arn
hem, Breda. Haarlem, Hoorn, Leeu
warden, Norgernaven. Esserheem,
Bergveen. Bankenbosch en Winscho
ten moeten dus of een totaal ande
re bestemming krijgen, of met de
grond gelijk gemaakt worden. Daar
voor, m de plaats moeten, aldus het
rapport s' Jacob, drié régionale gè-
vangeniscentra verrijzen.
Ook zal een nieuw gesticht moeten
verrijzen, dat gedetineerden zal her
bergen die meer dan normale bevei
liging behoeven.
De gevangenissen in Den Haag,
Botterdam en Roermond zullen de
graderen tot huizen van bewaring. De
slrafgestichten in Groningen, (psy
chisch gestoorde gevangenen). Zut-
phen en Vught (jeugd! kunnen in hun
huidige bestemming gehandhaafd blij
ven. De uitvoering van het hele pro
ject werd in 1958 geraamd op 36 mil
joen gulden.
Het is een duur project, zoals dat
door de commissie s' Jacob is ont
worpen, maar het is nog lang niet
zo kostbaar als het eigenlijk zou moe
ten zijn, want de commissie laat zon
der meer buiten beschouwing de voor
zieningen, die hoog nodig moeten
worden getroffen voor de verbeterin
gen van de psychiatrische inrichtin
gen waar gestoorde delinquenten on
der de supervisie van de justitie wor
den verpleegd.
PERSONEEL
Ook over de personeelsbezetting van
de inrichtingen en gevangenissen
wordt niet gesproken. Men zou hier
tegen kunnen inbrengen dat de com
missie zich slechts te bemoeien had
met de bouwkundige situatie van de
gestichten, die vallen onder het ge
vangeniswezen. Dat is juist, maar
dan is de opdracht aan de commis
sie te eng geweest.
Het Nederlandse strafstelsel blijft
niet stil staan bij de architectonische
hoedanigheden van de inrichtingen,
die onder de hoede van het Rijk val
len. Het heeft ook te maken met de
particuliere gestichten, waar van
rijkswege delinquenten, die daarvoor
volgens de rechter in aanmerking ko
men, worden verpleegd.
Het strafstelsel eist daarenboven dat.
de personeelsbezetting van de gevan
genissen en inrichtingen de toets van
de kritiek kunnen doorstaan. Men
mag over het gebrekkige kaliber daar
van op het ogenblik de staf niet bre
ken, omdat de voorwaarden, waaron
der degenen die de. justitiële nazorg
uitvoeren moeten werken bijzonder on
gunstig zijn.
Het aanbod is mede door de slech
te salariëring zo gering, dat men zich
eenvoudig geen uiterst strenge keuze
kan veroorloven. Het personeel, dat
men nu tot zijn beschikking heeft,
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Het eerste
regionale gevangeniscentrum, dat
binnen het raam van de uitvoering
van het rapport s' Jacob zal ver
rijzen, zal worden gebouwd in het
westen van het land. Daar komen
de meeste delinquenten vandaan.
Men wil het centrum juist daarom
zo dicht bij de plaats van herkomst
van de bewoners stichten, omdat
gebleken is dat het bezoek aan de
gevangenen sterk afhankelijk is
van.de vraag of de familie en ken
nissen de vaak lange) reis naar
het strafgesticht kunnen betalen.
Bezoek heeft een sterk reclasse-
rende werking op de delinquenten,
zo is gebleken.
bestaat voor een aanzienlijk deel uit
mensen die tegen een matige beta
ling gaarne over hun medeschepselen
willen „vaderen" of „moederen". Die
categorie kan op den duur alleen
maar meer kwaad dan goed stichten.
SPANNINGEN BLIJVEN
Met een materiële en „personele"
verbetering van het Nederlandse straf
stelsel zijn de problemen de wereld
natuurlijk nog niet uit. Altijd zal de
spanning tussen het belang van de
maatschappelijke beveiliging en dat-
van de individuele delinquent blijven
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG De Nederlandse
regering heeft zich bereid verklaard
om behoudens goedkeuring van
de Staten-Generaal de nodige
middelen ter beschikking te stellen
voor uitbreiding van het Surinaam
se tienjarenplan. Boven het thans
nog beschikbare bedrag van 77 mil
joen Surinaamse guldens zal daar
door nog een Sf 80 miljoen (ruim
160 miljoen Nederlandse guldens)
kunnen worden besteed. Het tien
jarenplan, dat thans in zijn vijfde
jaar is, wordt verlengd tot 1969.
Dat is het. resultaat van besprekingen,
die een Surinaamse en een Nederland
se delegatie hebben gevoerd. De Suri
naamse delegatie stond onder leiding
van premier Emanuels; van de Neder
landse delegatie maakten de ministers
Korthals. Beerman, Zijlstra en Marij-
nen deel uit.
Voorts is overeengekomen dat voor
projecten, die niet in het nieuwe tien
jarenplan kunnen worden ingepast,
maar welker uitvoering toch gewenst
is, nader zal worden nagegaan of het
additionele bedrag van S80 miljoen
zal' worden overschreden of dat inter-
nationale financiering in aanmerking)*, I
komt Als een project dat in aanmer- Vrageil OVCr VOOrbereidUlg
king komt voor de eerste oplossing is - D o
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. Het Tweede-Kamerlid
Van de Wetering (c.h.) heeft minister
Visser gevraagd of de militairen, die zul
len worden uitgezonden naar Nieuw-Gui
nea. worden voorbereid op de lokale
omstandigheden, die zij daar zullen aan
treffen.
Zo ja, dan beveelt het kamerlid het
Koninklijk instituur voor de tropen aan
als de meest aangewezen organisatie
daarvoor. Het instituut verzorgt thans
reeds een dergelijke opleiding voor de
Koninklijke marine.
bij het overleg al genoemd het zgn.
kleine Sramaecaproject, waarvoor rond
S20 miljoen nodig zal zijn. Over dat
project zat het overleg spoedig worden
geopend.
De Surinaamse delegatie van minis
ters en Statenleden is woensdagmiddag
naar Ghana vertrokken. Premier Ema
nuels vertrekt vandaag pas.
PARAMARIBO (A.N.P.). Door
de vele reizen, die ministers en
Statenleden op het ogenblik naar
het buitenland maken, is Suriname
thans praktisch vrij van dergelijke
functionarissen
Van de 21 Statenleden zijn er op
dit moment maar twee in het land.
Van de negen ministers zijn er vier
afwezig. Bovendien is gouverneur
Van Tilburg met verlof in Neder
land.
DEN HAAG, (A.N.P.) De com-
mandant zeemacht Nederland, vice-
admiraal G. B. Fortuyn, heeft woens
dagmorgen afscheid genomen van de
opvarenden van het smaldeel, dat
over enige dagen een reis van vlag
vertoon gaat ondernemen naar lan
den in het Verre Oosten en Neder
lands Nieuw-Guinea.
Dat gebeurde aan boord van de Ka
rei Doorman te Rotterdam, waarbij de
putaties van de andere schepen van
het smaldeel, de. jagers Limburg en
Groningen, aanwezig waren. De com
mandant Nederland zei te hopen dat
allen in de verst afgelegen delen van
ong rijk zullen bewijzen, dat het moe
derland zich welbewust is van zijn taak.
Ik weet dat uw komst in Nederlands
Nieuw-Guinea met blijdschap tegemoet
wordt gezien, zei hij.
Wanneer u terugkomt zal ik u niet:
meer officieel kunnen verwelkomen, zei
de commandant, die omstreeks 1 okto-
ber met pensioen de dienst verlaat,
vervolgens in een persoonlijk woord
van afscheid. Vermoedelijk sta ik dan
in een burgerpak aan de kant te kij-j
ken wanneer u de Waterweg opstoomt.
bestaan. Dat ziet iedereen, die bij de
behandeling van de gestraften en jus
titiële patiënten betrokken is, duide
lijk in. Maar zolang er geen werke
lijk doortastende maatregelen zijn ge
nomen, heeft niemand, ook niet het
openbaar ministerie, het recht om
schimpende taal over bijv. de toepas
sing van het systeem van de terbe
schikkingstelling te laten horen. (Over
de wantoestanden in de gevangenis
sen wordt niet gesproken; de ontsnap
pingen uit de hoog ommuurde strafge-
stichtën zijn op de vingers van één
hand te tellen).
Nemen wij een concreet geval; een
man verschijnt voor zijn rechters, be
schuldigd van een misdrijf. De psy
chiaters achten hem rijp voor een me
dische behandeling, maar de recht
bank meent dat gevangenisstraf aan
de terbeschikkingstelling vooraf moet
gaan. De man in kwestie belandt in
een gevangenis, die volgens de des
kundigen (wij citeren het rapport
s' Jacob) ,,a priori reeds elke opbou
wende activiteit onmogelijk maakt".
Het effect, dat dit verblijf op hem
heeft, is onberekenbaar. Na het ver
strijken van zijn straftijd komt de
man in een psychiatrische inrichting,
waar men met een ernstig perso
neelstekort te kampen heeft. Boven
dien bestaat er, evenals overal el
ders, ruimte- en outillagegebrek.
WACHTLIJST
Wat wil men? Na enige tijd wordt
de betrokkene genezen verklaard. Hij
is wel niet door en door geobserveerd
en behandeld, maar er staan zoveel
lotgenoten op de wachtlijst. Er is im
mers nog altijd het passantenpro
bleem, het vraagstuk van de lieden
die ter beschikking van de regering
zijn gesteld, maar die in huizen van
bewaring op plaatsing zitten te wach
ten. Zijn in dit concrete geval de be
doelingen. die de rechters met hun
terbeschikkingstelling hadden, verwer
kelijkt? Het is zeer de vraag.
Wie werpt, wetende onder welke
druk de verzorgers van de justitiële
patiënten moeten werken, de eerste
steen?
Fouten zullen er altijd worden ge
maakt. Als echter de outillage wordt
verbeterd, zal de kans op misgrepen
verminderen. Nederland heeft een
prachtige humane wetgeving op het
gebied van het gevangeniswezen,
maar de voorwaarden, waaronder de
ze wetten tot uitvoering moeten wor
den gebracht, zijn uiterst ongunstig.
TOKIO (AP) Honderdduizenden
betogers hebben donderdag tot diep
in de nacht voor het Japanse parle
mentsgebouw te Tokio in spreekkoren
het aftreden van premier Kisji geëist.
Door de enorme oploop was niemand
bij machte het gebouw te verlaten, ook
de premier niet, tegen wie de betogers
zelfs een vijandige houding aannamen.
Er klonken, kreten van „Kisji is bin
nen, laat hem niet ontsnappen", en voorts
eiste men afzegging van president Eisen
howers aanstaande bezoek aan Japan en
nieuwe verkiezingen. De ondertekening
van het wederzijdse veiligheidsverdrag
met de Verenigde Staten, om de verlen
ging waarvan alles eigenlijk is begonnen,
is inmiddels reeds ten dele een feit
geworden.
Men- verwacht de Amerikaanse presi
dent op 19 juni, de dag waarop de ver
lenging van kracht wordt, tenzij het
Japanse hogerhuis het verdrag eerder
bekrachtigt.
Dode en zicaar getconde
Van onze correspondent
BORNE. Een bromfietser, de, héér
K. Boes (60) uit Hengelo verleende j
woensdagmiddag geen voorrang aan een
[personenauto op de autoweg bij Borne.
Dat kostte de duopassagier, *zijn achtja-1
rige buurjongetje B. Druif, het leven; 1
de heer Boes zelf werd zwaar gewond j
in het ziekenhuis opgenomen.
De auto kwam op zijn kant in de
berm terecht. De bestuurder, die al
leen in de wagen zat, liep slechts
schrammen op.
Eigen nieuwsdienst
VLISSINGEN. De Vereniging tol
bevordering van Zeeuwse visserijbe-
langen, die bijna alle Zeeuwse mossel
kwekers omvat, heeft zich in een tele
gram aan de minister op het standpunt
gesteld dat het nemen van oesterproe
ven in het Veerse Gat zeer gewenst
is. Zij noemt het behoud van verwa
terplaatsen in Zeeland van het groot
ste belang.
VENLO De 59-jarige procuratie
houder van de n.v. Inalfa te Venray, de
heer J. H. van Ligten, die sinds 3 mei
zoek was, is terecht.
Hij was op 3 mei met de bus naar Ven
lo vertrokken. Daarna had men niets
meer van hem gehoord.
De heer Van Ligten is nu gevonden op
een strand in Zuid-Frankrijk. Hij lijdt
aan geheugenverlies.
DJAKARTA (AFP) De Indone
sische regering heeft in een nota aan
de Chinese ambassade te Djakarta op
nieuw geëist dat de Chinese consul te
Bandjarmasin en die te Medan van hun
post worden ontheven.
De regering had dat vorige week ook
al geëist, omdat die functionarissen zich
zouden hebben gemengd in de kwestie
van de repatriëring van Chinezen uit
Indonesië. Het schijnt dat de Chinese am
bassade heeft geweigerd aan de eis van
de Indonesische regering te voldoen.
De Chinese consul te Bandjarmasin is
begin deze maand in conflict gekomen
met de Indonesische militaire autoriteiten
in zijn standplaats, omdat hij had ge
protesteerd tegen de manier waarop Chi
nese repatrianten werden behandeld.
BONN Het Amerikaanse tweemotorige transportvliegtuig van het type
Dakota, dat op 20 mei tot een noodlanding in Oost-Duitsland werd gedwon
gen, is woensdagavond met zijn vijfkoppige bemanning en de- vier inzittenden
te Wiesbaden in West-Duitsland geland. Op een gisteren gehouden perscon
ferentie zei de gezagvoerder, kapitein Lundy: „Zij hebben mij in Kopenhagen
bij het vertrek de verkeerde wind meegegeven
HOLLANDIA, (A.N.P.) Deland-
rechter van Manokwari heeft een ge-
vangenisstraf van 3^ jaar opgelegd
aan de Indonesische infiltrant Ibra-
aim Lapandanga. Deze was in fe
bruari geland nabij de districtshoofd
plaats Kokas en had daar met en
kele Indonesische en inheemse inge
zetenen een bende gevormd.
De bende had zich ten doel gesteld
Kokas en later ook Fak-Fak plat te
branden, te roven e.d. De in Kokas ge
boren Laoandanga had zonder veet
moeite enkele jonge avonturiers om
zich heen verzameld. Hij was daarbij
gul geweest met het uitdelen van al
lerlei titels.
De politie maakte de bende onscha
delijk voordat zij haar plannen kon uit;
voeren. Wel was zij erin geslaagd, bij
wijze van oefening, een huis ui brand
te steken.
„Officieren"
Terecht stonden behalve Lapandanga
zijn „officieren" Moh. Daewokas, Tera-
wi RumaLga en Kasi-rn Rumagesan, zijn
„adviseur" Moh. Tamher. zijn „secre
taris" Zacheus Hemathang (een schrij
ver van het districtskantoor te Kokas)
en zijn ..ordonnans" Umar Fuat. De
drie officieren werden veroordeeld tot
irie jaar. de ordonnans e:i de adviseur
toi twee jaar en acht maanden en d"
fecretaris tot twee jaar gevangenis
straf.
In dezelfde zitting werden drie man
nen uit Kaimana een Keiees en twee
inheemsen veroordeeld tot anderhalf
jaar gevangenisstraf met aftrek voor de
diefstal van een prauw met buiten
boordmotor. Met die prauw hadden zij
van Kaimana willen oversteken naar In
donesië.
Het toestel geraakte een week geleden
tijdens de vlucht Kopenhagen-Hamburg-
boven Oostduits grondgebied. Direct
daarop schoten enkele Russische straal
jagers op de Amerikaan af en dwongen
hem tot landen bij het plaatsje Grunds-
hagen in Noord-Mecklenburg, dertig ki
lometer van de Wes'tduitse grens
op Oostduits grondgebied. Zoals Lundy
ons gisteren zei: De Russen schoten
langs ons heen met machinegeweervuur
Zij hadden kennelijk de opdracht ons niet
te raken. Het landen op het weiland
slaagde wonderwel, hoewel er niet vol
doende ruimte leek om tot de laatste
meters toe normaal neer te komen.
Strafmaatregelen
Volgens kapitein Lundy heeft de me
teorologische dienst van het vliegveld
Kopenhagen hem een volkomen verkeer- j
de inlichting bij het vertrek gegeven.
Men vertelde de Amerikaanse piloot na
melijk, dat boven het gebied langs de I
Deens-Duitse grens en de Oostzee een i
oostenwind zou waaien. „In^plaats daar-
{Van'\ vertelde Lundy, „kregen wij bo-
jven de Oostzee last van westenwind en
I die duwde ons steeds meer oostwaarts
omdat onze koers uitgezet was in de
j verwachting van een oostenwind
Of de Amerikaanse autoriteiten deze
interpretatie zullen aanvaarden valt nog
te bezien. Reeds heeft de bevelhebber
van de Amerikaanse luchtmacht in
Duitsland, generaal Smith, het bevel
gegeven, dat de Dakota voorlopig niet
meer in de lucht zal komen en dat Lun - j
dy zelf in afwachting van de uitslag van I
een nader onderzoek niet meer zal vlïe-l
gen.
Uit verklaringen van andere inziten-
den is gebleken, dat de Russische mili
tairen, die hen hebben verhoord zich
geheel in het teken van de warme wind,
die nu weer uit Moskou schijnt te waaien,
hebben gedragen. Zij hebben Lundy en dc
andere bemanningsleden niet uitgeschol-.
den voor spionnen, en zich overigens cor
rect gedragen, zij het dat zij" Lundy zelf
hebben verweten een ernstige overtre
ding te hebben begaan.
De start van het toestel in Oost-Duits-
land is niet zonder grote moeite ge
schied. Een Amerikaans militair toestel
had daarvoor uit Wiesbaden aparte start
raketten naar West-Berlijn gebracht.
Daar gaven de Russen toestemming om
ze naar Grundshagen te brengen, waar
zij onder de Dakota werden gemonteerd.
Pas door het gebruik van deze raketten,
die direct na de start werden afgewor
pen kon de stijgkracht van het toestel
zo worden vergroot, dat Lundy zijn vlieg
tuig kon optrekken. En bij al deze werk
zaamheden moesten de Oostduitse com
munistische autoriteiten waarschijnlijk
tandenknarsend toekijken. Aan het Rus-
sisch-Amerikaanse onderonsje zijn zij
niet, zoals verwacht werd, te pas geko
men.
KATMANDOE (Reuter) Een Zwit
serse expeditie, geleid door Max Eise-
lin. heeft de Dhaulagiri bestegen, een
van de hoogste en moeilijkste toppen
in de Himalaja en tot het Zwitserse suc
ces de hoogste onbestegen lop in de
wereld. De Dhaulagiri is 26.795 voet
hoog.
Ongeveer tezelfder tijd is een van
Indische zijde ondernomen poging om
de top van de Mount Everest, 's werelds
hoogste berg, te bereiken, mislukt als
gevolg van verblindende sneeuwstormen.
De Indiërs kwamen tot 200 meter on
der de top.
Eigen nieuwsdienst
JERUZALEM „Ik schaam me
over de goede behandeling die u
me geeft." Aldus Adolf Eiehmann
tegen zijn Israëlische gevangenbe
waarders. Op een streng geheim ge
houden plaats ergens in de Joodse
staat wacht deze organisator van de
uitroeiing van zes miljoen Joden op
zijn berechting. Verwacht wordt dat
het proces tegen hem in september
zal beginnen.
Nog altijd heeft men in Israël niet
onthuld hoe men Eiehmann te pakken
heeft gekregen. Dat zal ook tijdens
het proces niet gebeuren, maakte de
Advertentie
Pleisterwerk repareren
Van een onzer verslaggevers
VENLO. Een neuriënde inbreker
stond woensdagmiddag aan de wieg
van een huilende baby in een flat aan
het Mgr. Nolensplein in Venlo. Hij
probeerde eerst het kind te sussen om
vervolgens zijn slag te kunnen slaan.
Hij was nog in het stadium van het
sussen toen de buurvrouw binnen
kwam, die tijdens de afwezigheid van
de moeder een oogje in het zeil iou
houden.
De „babysit" stelde zich voor als ver
warmingsmonteur, maar de buurvrouw
vertrouwde het zaakje niet en besprak
het geval met de buren. Toen bleek, dat
hij ook in een andere woning door een
thuiskomende vrouw was betrapt, juist
toen hij aan een radiator stond te morre
len. Al gauw verspreidde zich toen het
verhaal, dat een ontvluchte psychopaat
in.de buurt rondzwierf.
Andere vrouwen zagen nu plotseling
ook iets bijzonders in hun woning en de
verwarring was compleet toen korte tijd
later bleek dat die middag in vier wonin
gen was ingebroken. De politie werd er
bij gehaald en die kwam uit de werkwijze
van de inbreker tot de conclusie dat de
32-jarige verwarmingsmonteur J. van G.
wel meer van de inbraken af zou weten.
De man is gearresteerd, maar hij ontkent,
hoewel de twee vrouwen zeggen hem te
herkennen.
De inbreker maakte er een gewoonte
van huis aan huis te bellen. Kreeg hij
geen gehoor, dan forceerde hij het
raampje in de voordeur en stal hij wat
van zijn gading was. Waar hij wel gehoor
kreeg gaf hij zich uit voor monteur en
controleerde hij de verwarming.
Dit is Tuvia Friedmann, de man
die verantwoordelijk is voor de ge
slaagde arrestatie van Adolf Eieh
mann, die ervan wordt beschuldigd
zes miljoen Joden om het leven te
hebben doen brengen. Hij heeft ge
zworen dat hij iedere Nazi die schul
dig is aan oorlogsmisdaden, zal
opsporen.
Israëlische justitie bekend. Wel ont
hulde men dat Eiehmann op 8 mei 1945,
direct na de Duitse overgave, door de
Amerikanen gevangen werd genomen.
Hij wist zijn ware identiteit te verber
gen en zorgde ervoor dat men het
S.S.-teken op zijn linkerarm niet zag.
Hij deed zich voor als officier van de
Waffèn S.S. Anderhalf jaar bleef hij in
krijgsgevangenschap, toen wist Eieh
mann te ontsnappen. Niemand koester
de enige argwaan tegen hem.
Ergens in het noorden, van Duitsland
dook Adolf Eiehmann onder in de
hut van een boswachter. Vijf jaar
later verliet hij Duitsland, voorzien van
valse papieren. Zijn vrouw en kinde
ren volgden hem later.
Hoewel de vroegere S.S. Obersturm- WATER STEEDS VUILER
bannführer Adolf Eiehmann minuten
lang geen Woord kon uitbrengen toen
de Israëliërs hem arresteerden, zei hij
later dat het een hele opluchting voor
hem was na vijftien jaar ondraaglijke
spanning te zijn gegrepen. „Ik ben nu
verzoend met mijn lot", klonk het
timide uit de mond van de man die
eens heeft gezegd, dat hij lachend het
graf zou ingaan en dat men hem nim
mer te pakken zou krijgen.
Zelfs heeft Adolf Eeichmann be
loofd alles over de rol die hij in de
oorlog speelde te vertellen aan zijn
Israëlische ondervragers.
Legio zijn de geruchten die de ronde
doen in en buiten Israël over de manier
waarop Eiehmann is gearresteerd. Een
verhaal wil dat men hem in Argentinië
overmeesterde en aan boord bracht van
een Israëlische onderzeeër.
Van uitlevering van Eiehmann zal geen
sprake zijn, deelde het ministerie van jus
titie in Jeruzalem mee. De misdaden die
hij heeft begaan waren gericht tegen het
Joodse volk. Daarom wordt hij in de
Joodse staat berecht. De politie heeft een
speciale afdeling opgericht voor het ge-
val-Eichmarm, het zesde bureau.
PARIJS (AFP) De ministers van
maatschappelijk werk of sociale zaken
van de zes E.E.G.-landen hebben op
hun vergadering te Parijs de wens
uitgesproken dat geen kinderen beneden
de zes jaar in bioscopen worden toege
laten.
Voorts wensen zij dat alle films vóór
vertoning aan een controle worden on
derworpen en dat er twee leeftijdsgren
zen worden gesteld.
Opgelucht stappen de negen Amerikanendie sinds hun landing in Oost-Duitsland
op 20 mei in spanning hebben verkeerd over hun lot, op het vliegveld van Wiesbaden
uit hun vliegtuig. Tegen de stellige verwachting in zijn zij door de Russen uitstekend
behandeld en zeer vlug vrijgelaten.
Van onze correspondent
NIJMEGEN. Binnen dertig jaar
zal het waterverbruik in Nederland
per hoofd verviervoudigen. Dit bete
kent ook vier keer zoveel afvalwa
ter als thans vrijkomt. Door de che
mische industrie en de produktie van
kernenergie zal dat afvalwater scha
delijker en zelfs giftiger zijn dan wij
het thans kennen. Er is weinig fan
tasie voor nodig om te beseffen dat
het probleem „gezond water" een
knelpunt kan worden voor de be
woonbaarheid van ons dichter be
volkte land. Het kan zelfs een rem
worden voor verdere verhoging van
produktie en welvaart
Die ernstige les hield prof. W. F. J.
M. Krul, hoogleraar in de civiele ge
zondheidstechniek aan de T.H. te Delft,
woensdag duizend burgemeester en wet
houders voor. Het duizendtal hoogste
gemeentelijke gezagsdragers was te Nij
megen verzameld voor hun congres van
de Vereniging van Nederlandse Ge
meenten. Zij hielden er zich bezig met
de ernstigste toekomstproblemen van
het moment: die van de water- en.
luchtverontreiniging.
De natuur presenteert nu al de reke-
Prof. Krul toonde het met een
vloed van bewijzen aan. Die rekening
zal hoger worden, onafwendbaar. We
staan eigenlijk nog aan het begin van
onze industriële ontwikkeling. De geo
grafische ligging van Nederland, zijn
wetenschappelijke en maatschappelijke
kundigheid en ervaring maken ons land
in het steeds meer geïntegreerde Euro
pa tot een der aangewezen vestigings
plaatsen voor de zware, de staal- en
chemische industrie. Met al hun na-'
sleep van toeleverings- en verwerkings
bedrijven.
Voor die taak hebben wij arbeiders
nodig. Daaraan is nu al een tekort. We
zijn een onderbevolkt land, zo hield
prof. Krul zijn toehoorders voor. Ver
der eist de industriële ontwikkeling
ruimte, meer ruimte dan heel Neder
land bezit. Om alle te verwachten fa
brieken te bevatten moet er een stuk
van West-Duitsland en van noord-België
worden bijgetrokken. Alleen zo kan de
vereiste economisch-technische eenheid
worden geschapen.
Industrie en stijgende bevolking eisen
kwaliteitswater, zo betoogde prof. Krul
verder. Het grootste deel hiervan moet
h,et oppervlaktewater worden bereid.
V." ie.. Rl.)n' om concreet te zijn. Maar
die Kijn is reeds nu hopeloos vervuild.
UnAno 1S lvr^ Z?HS Z°' dat de samen"
leving m Nederland, waterland, staat
voor de noodzakelijkheid van een rigou-
TvffJu®, ?g*Yan de waterhuishouding.
moet b^facr jVan die reSebngen
moet haast worden gemaakt, grote
haast. Daarbij moeten we niet stilstaan
bij gienzen. Het gehele rivierbekken
van de Rijn en dat van de Maas moet
erm worden betrokken. Op korte ter
mijn dient het afvalwatervraagstuk van
de zuidwestelijke Randstad all één ge-
heel bestudeerd te worden. Daarbij be-
horen Nieuwe Waterweg zowel als de
badstranden m Zuid-Holland.
Dan zullen we veel meer geld moe-
Voor onderzoeken naar de
mogelijkheden tot zuivering. Daarvoor
^tïïenSfn^°dl,g' Er moet oen voort-
sü ?"g komen voor ingenieur-s
d'?, deze onderzoeken en de zuivering
zelf kunnen leiden. Het is dringend
noodzakelijk, wil in ons land tenminste
ven g bestaan mogelijk blij-
Hetzelfde geldt, zij het nog in iets
ni£in!rewTat?' v°,or- de 'uchtverontrei-
i 'n 5 ln het stadium dal
schade wordt veroorzaakt. In wezen is
- - dit een nationale aangelegenheid waar
voor het laatst iets van ze mee het vestigingsbeleid voor dè nieu
we industrie samenhangt.
Vast staat dat een foto van Eiehmann
die in het bezit was van een van zijn vele
vriendinnen tot zijn arrestatie leidde. De
Israëlische geheime dienst ging er mee
aan het werk. Meer dan honderd tips over
Eichmanns verblijfplaats waren het ver
dere materiaal waarmee werd gewerkt
Als een man met een baby-achtig ge
zicht en nogal vrouwelijke gelaatstrek
ken, zo werd Eiehmann beschreven aan
degenen die hem moesten opsporen. Ge
durende lange tijd werd hij geschaduwd.
Tuvia Friedmann. directeur van het do:
cumentatiecenti-um van nazi-misdaden in
Haifa, was de man die alle gegevens over
Eiehmann verzamelde en aan de politie
doorgaf. Aan zijn volharding is het te
danken dat de gevreesde nazi-misdadiger
werd gegrepen.
Eichmanns plaatsvervanger in de
ti i dat hij zijn luguber werk ver
richtte m Boedapest. Hermann Kru-
mey, oud-opperofficier van de SS is
op Hemelvaartsdag opnieuw gearres-
Wocf- ïerkteals dr°Sist in het
WestQuitse Korbach: deze man wordt
beschuldigd van medeplichtigheid aan
moord op Hongaarse Joden.
Krumey werd al eerder gearresteerd,
maar wegens gebrek aan bewijs vrij
gelaten. Men hoopt door bekentenis
sen van Einchmann ook bewijzen in
handen te krijgen die Krumey en vele
van zijn andere medewerkers alsnog
hun gerechie straf zullen bezorgen.
Velen van hen wisten de dans tot nu
toe te ontspringen.
Charles Coward, die als Brits krijgs
gevangene in het concentratiekamp
Auschwitz zat en daar nogal veel met
Eiehmann te maken had. heeft laten
doorschemeren dat ook hij iets van de
opzienbarende zaak af weet. Deze 56-
)a"ge Londenaar vertelde gisteren dat
hi) vijf weken geleden bezoek kreeg
van drie geheimzinnige heren, die
hem vroegen of 'hij bereid was te ge
tuigen m een mogelijk nieuw proces
tegen een oorlogsmisdadiger. Meer
kan ik u niet zeggen. Maar het is een
heel speciaal geval", zei een van hen.
De heer Coward, die ook getuige was
in het proces legen de nazi-leiders in
Neurenberg, heeft Eiehmann tweemaal
ontmoet toen hij zelf in Auschwitz zat
en door een list 400 Joden het leven
redde. Hij zei nog: „Ik kan u niet zeg
gen wie deze drie heren waren. Ik
heh geheimhouding moeten zweren".
„Ik ben bereid hem te verdedigen
als hij me Iaat komen". Dat zei giste
ren de 36-.iarige Oostenrijkse advocaat
dr. Robert Eiehmann, halfbroer van
Adolf. De advocaat woont in de stad
Linz, in dezelfde woning waar ook de
latre Obersturmbannführer heeft
gewoond.
„In mijn hart geloof ik niet in zijn
schuld", aldus Robert Eiehmann. „ik
geloof dat hii onder zware druk cle
bevelen van Hitier en Himmler uit
voerde en ik ben bang dat het proces
als het in Israël wordt gevoerd
een wraakproces wordt. Hitier en
Himmler zijn nu dood er. Adolf Eieh
mann is een groot man geworden.
Daarom ben ik bang dat het een
wraakproces zal worden".
Waar Eichmanns vrouw en drie
kinderen zijn gebleven zei de advocaat
niet te weten. Negen jaar geleden
heeft hij
gehoord.
- %*»- T
