„Slordig beheer" bij Schrootkas
gaat achterdocht wekken
LINKERHAND -
RECHTERHAND
P.T.T. ZINT OP STRIJD
TEGEN VERONICA
VANAVOND EEN
STUK VOOR DE
FIJNPROEVERS
Gesprek
Regan
[Nines
AANGIFTE VAN HAAGSE KAS:
IN NEDERLAND TEN ONRECHTE
RUIM EEN MILJOEN BETAALD
Uitzending dienstplichtigen
werd
vorig
jaar mog
„Zoals je me wilt"
Niemand de deur uit
zonder een
Brinta-
SCHILDERIJ IN
NEGEN UUR
Hedenavond 9.05 uur:
Zoals je me wilt
MET FOTOKOPIEËN
dl
AAN DE KUST GEEN LAST VAN ZENDER
FINANCIEEL AANTREKKELIJK
EE
ARBEIDERS BIJ DEMKA
Financiële verhouding rijk-
gemeenten moet geregeld
handen
Donderdag 28 april I960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 9
(Advertentie)
Een T V.-spel van
Van onze speciale verslaggever
DEN HAAG. Terwijl in Brus
sel vorig jaar ambtenaren van de
Schrootkas druk bezig waren de
fraudes in verband met de schroot-
affaire uit te zoeken, terwijl er al
aangifte was gedaan van vermoe
den van fraude, werd door die
zelfde kas nog steeds uitbetaald.
Op grond van dezelfde papieren
waarover een onderzoek wegens
fraude gaande was.
De ene hand ter Schrootkas wist
niet wat de andere deed. Het aldus
na vermoeden van fraude uit
betaalde bedrag aan subsidie beloopt
naar onze berekeningen omstreeks
een miljoen gulden.
Op 20 december 1957 deed de lei
ding van de kas in Den Haag officieel
aangifte van het onrechtmatig indie
nen van vereveningsdeclaraties. Voor
zover het de schrootfraude in Neder
land betreft zou. aldus deze aangifte,
in totaal circa één miljoen honderd
vijftigduizend gulden ten onrechte
zijn geïncasseerd.
VIER DIRECTEUREN
Deze aangifte werd gedaan door de
voorzitter van het O.C.C.F. (het
schrootaankoopbureau). die tevens voor
zitter was van de'Schrootkas te Brus
sel. Tegelijkertijd werd aangifte ge
daan door de volledige directie van
deze instellingen, te weten drie direc
teuren van het aankoopbureau en de
directeur van de kas tte Brussel.
Met de afrekeningsstaten in de
hand kwamen deze heren tot 4e con
clusie dat door de fraude in Neder
land de Brusselse schrootkas ten on-
rechte een bedrag had uitbetaald van
in totaal 301.768.90 dollar. Tot op die I
datum was dit bedrag dus uitbetaald
op transacties die. naar de medede-
ling van dié aangevers, in feite niet
voor verevening, dus voor het uitbe-
talen van 'subsidies in aanmerking
hadden mogen komen.
Zes maanden later, op 10 juni 1958.
bleek uit een .brief van het Duitse re-
gionale bureau aan hét O.C.C.F. te
Brussel dat in die zes maanden op
frauduleuze transacties nog het be
drag van 248.375,84 dollar oftewel
meer dan een miljoen gulden was uit
betaald.
HOOG TIJD
Deze zonderlinge gang van zaken
overtreft wel alles wat tot dusverre
aan ..slordig beheer" bij de kas aan
het licht is gekomen. Tijdens het on
derzoek nog steeds aan de gang
is steeds betoogd dat er gebrek aan
controle aan de kas zou zijn geweest
en dat daarin de oorzaak van het
kvvaad hoofdzakelijk zou hebben ge
scholen.
Nog zeer bebfjéiv"wij. aan
getoond" dat diï -standpunt moet wór
den opgegeven en dat het hoog tijd
wordt de zaak eens van een andere
kant te bekijken. Immers, zowel de
kas te Brussel a-ls het regionale bu
reau te Dusseldorp heeft geweten dat
er vermoeden van fraude bestond.
He vorige keer hebben wij duide
lijk aangetoond dat de directeur van
het regionale bureau in Nederland
daarover zowel naar Dusseldorp als
naar Brussel waarschuwende brieven
heeft geschreven, waarschuwingen
die kennelijk in de wind zijn geslagen.
STEEDS
Maar nu blijkt zelfs dat niet alleen
deze waarschuwingen niet hielpen,
maar dat zelfs het doen van aangifte
van fraude niet voldoende was om de
kas te Brussel tot andere gedachten
omtrent de gang van zaken te bren
gen.
Er werd uitbetaald. Steeds.
Men moet aannemen dat zowel de
brieven van de directeur van het re
gionale bureau Nederland, als de aan
gifte van fraude door de directie van
nota bene de instelling zelf, intern
in Brussel de nodige beroering heb
ben gewekt.
Desondanks werd er uitbetaald. Als
gebruikelijk. Op dezelfde valse ver
klaringen. In Brussel begon het onder
zoek: mensen van de Fiduciaire
Suisse die de zaak moesten onderzoe
ken snuffelden in de bescheiden van
de kas, hielden zich bezig met de
vraag: Hoe, op welke documenten, is
hier zowat anderhalf miljoen fraudu
leus uitbetaald?
In hetzelfde gebouw gingen deson
danks de frauduleuze uitbetalingen
olijk verder.
Mag men zoals tot dusverre ge
daan is met een zekere neiging tot
vergoelijking zeggen dat er dan blijk
baar een zeker gebrek aan contro
le" was?
Het wordt steeds moeilijker dat te
geloven.
Dit is de rekening, die directie en bestuur van de Brusselse schroot
kas bij de justitie in Den Haag indienden:
Op 20 december 1957 was ten onrechte uitbetaald
Op contract no. 1380 (het befaamde contract betreffende
de Steel Traveller) Afrekening no. 314 d.d. 13-8-1957
Op contract no. 1456, afrekening no. 319, d.d. 21-8-'57
Op contract no. 1564, afrekening no. 349, d.d. 3-9-'57
S 97.494,43
S 88.749,11
S 115.525,36
Totaal S 301.768,90
Tegelijk met deze rekening werden de fotokopieën overhandigd van
de contracten no. 1355, 1678 en 1979, die ook frauduleus waren maar
waarop nog geen uitkeringen waren gedaan. Mëegedeeld werd, dat het
bedrag dat op contract no. 1564 als subsidie was gegeven, slechts een
gedeeltelijke betaling was.
Een half jaar later bleek, dat intussen (na de aangifte) de vereve
ningssubsidie was uitbetaald op de 'contracten, waarop nog niets was
uitbetaald op de dag dat de heren aangifte kwamen doen in Den Haag
en daar de rekening presenteerden. Bovendien was het restant van het
gedeeltelijk betaalde contract ook nog uitbetaald.
De fraude was ontdekt; het onderzoek was in volle gang; de kassiers
in Brussel betaalden evenwel gewoon door op de frauduleuze con
tracten. In totaal werd nog 248.375,84 dollar subsidie gegeven. Deze slot-
afrekening, die na de aangifte werd voldaan, zag er zo uit;
Op contract no. 1355, afrekeningsnummer 530 34.826,37
Contract no. 1564 (reeds gedeeltelijk afgerekend) num
mers afrekening' 562, 563 en 564 80.883,63
Contract no. 1678, nummers afrekening 519, 520 en 521 S 18.648,84
Contract no. 1979, nummers afrekening 533, 534 en 646. 114.017,00
Totaal 248.375,84
Houd het eerste teugje even
langer in Uw mond. U bemerkt
het direct. Die voortreffelijke
ZEER OUDE WF GENEVER van
Wynand Fockink is beter.
Fris en zacht van smaak
Robuust van karakter
Rijp en voL van geur
I 8.3S PER HELE LITER
In de handige kneepflea
GENEVER
I WFjde geheide gebeide van Wynand Fockintt -Anno 1679
In de Spoorstraat in Den Helder ik
de 44-jarige kelner P Hooyman dins- j
dagavond met zijn fiets onder een j
vrachtwagen gekomen. Een paar uur
later is hij' aan zijri verwondingen over-'
leden. Hij schijnt naar links te hebben
uitgehaald op het ogenblik dat d«
vrachtwagen hem inhaalde.
Van onze verslaggevers
DEN HAAG. De lichtschepen Texel en Terschellingerbank hebben bij het loodswezen in Den Hel
der geklaagd, dat ook zij last ondervinden van de proef uitzendingen van het radioschip Veronica. Op
andere plaatsen aan de kust blijkt het echter vooralsnog mee te vallen. De sleepdienst van Wijsmul
ler, de kustwacht in IJmuiden en het loodswezen in Den Helder zelf worden niet gestoord door de
zender, die steeds op de 185 meter uitzendt. Wel is er bij de P.T.T. een klacht van de Duitse P.T.T.
binnengekomen, die storingen in het kustverkeer heeft gemeld.
Naar aanleiding van deze klachten
heeft de technische directeur van de
Veronica,- de heer H. Oswald, medege
deeld dat men gaarne bereid is om de
uitzendingen 'naar een iets minder ge
voelige afstand óp de middengolf te
verschuiven.
SUORDIG AFGESTEMD
Wij hebben echter wel de indruk dat
de lichtschepen en de diensten van het
loodswezen vooral storing ondervinden
doordat zij hun toestellen slordig af
stemmen, aldus de heer Oswald. De di
rectie hoopt einde van deze week met
de officiële uitzendingen te kunnen be
ginnen. De heer Oswald zei ons verder
nog dat de directie van de Veronica
eventueel wil medewerken aan het in
stellen van een overheidscommissie, die
de uit te zenden programma's aan een
bepaalde censuur zou onderwerpen.
radio
vandaag
i
O
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De uitzending
- HAAG --- ~,rassingen:
van dienstplichtigen naar buiten puchtigen
onze landsgrenzen is mogelijk
door de wijziging' van de dienst
plichtwet, die kort na het optre
den van het kabinet De Quay
haar beslag kreeg.
Wel beloofde ir. Staf de Tweede Ka
mer dat de dienstplichtwet in haar nieu
we vorm het parlement niet voor .ver
zou stellen. Wanneer di^nét-
zullen worden uitgezonden,,
dan zal de kamer vooraf bericht ki;j-
gen. zo deelde hij mee. Aan deze toe
zegging heeft nu ook het nieuwe kabinet
zich gehouden door beide kamers op ie
hoogte te stellen van de plannen.
DONDERDAG Vandaag weer het
gebruikelijke donderdag-menu. Stemt
u dus om 19.05 af op Hilversum 2 voor
„Ga er eens even voor zitten", waarin
o.m. bij de familie De Koning de
zachtgekookte eitjes weer op de ont
bijttafel staan.
Meteen daarna kunt u op de andere
zender „Vlag in top" horen. Wij vinden
dat nogal een jubelende titel voor een
nauwelijks meer verrassend te noemen
programma. Maar goed vooral
..Entr'acte" (20.40) met Steye van
Brandenberg en als soliste van de week
de sopraan Erna Spoorrenberg, is -toch
zeker uw aandacht waard.
Gonny van Tright-van Rijn be
speelt de pauken en het slagwerk
uit het symfonieorkest met vaardige
handen en men zal haar vanavond
als soliste kunnen beluisteren tijdens
het concert, dat om vijf over acht
(Hilv. 2) verzorgd wordt door het
Brabants Orkest o.l.v. Hein Jordans.
Van een onzer redacteuren
VERONICADOORN
VRIJE SOLDIJ
De financiële kant van de uitzending
HL4 w— naar Nieuw-Guinea isvoor de ongehuw-
en was min of meer een voorloper van de vrijwilliger of dienstplichtige niet
Deze wijziging, die aansloot bij d*
grondwetswijziging, heeft in het parle
ment nog heel wat stof doen opwaaien
de kabinetscrisis van december 1958.
Het oude kabinet had de wijziging in j
gediend, maar de toenmalige minister
van defensie, ir. Staf. heeft het eind
ervan niet meer meegemaakt. Hij moes*
dit overlaten aan zijn opvolger.
Advertentie
geheel" zonder attracties. Zij ontvang.r,
een soldij vrij van belasting ".at
voor een soldaat 124 gulden, voor en
soldaat eerste klas 138 gulden, voor een
korporaal 135 gulden en voor een ser
geant tit. 256 gulden per maand be
draagt. Daarvoor moeten zij echter
hun uitrusting in orde houden en uit
eigen middelen bv. nieuw schoeisel of
kleding aanschaffen.
SPAARPOTJE
Bovendien wordt voor elke dag uit
zending een toelage gegeven van een
gulden voor de soldaat. 1.25 voor de sol
daat'eerste klas. 1.50 voor de korporaal
en twee gulden voor de sergeant. De zo
toelage wordt pas uitgekeerd na terug
keer in ons land. als een soort spaar
potje.
Vóór vertrek naar Nieuw-Guinea en r,2
terugkomst krijgen de mannen exr,ra
verlof.
Het gehuwde beroepspersoneel mag
vrouw en kinderen meenemen en blijft
dan drie jaar op Nieuw-Guinea. Onge
huwd beroepspersoneel kan rekenen op
een verblijf van anderhalf jaar.
Op deze wijze zou de regering controle'
op onze uitzendingen kunnen uitoefe
nen. Misschien dat we zodoende de pro
blemen kunnen omzeilen, aldus de
technische directeur.
GEEN STOORZENDER
De centrale directie der P.T.T. be
studeert op het ogenblik of en zo ja
welke maatregelen zij kan nemen tegen
de van zee uit werkende reclame
zender Veronica. Zoals wij hebben ge
meld, ondervinden bepaalde districten
van het loodswezen en het radio
verkeer van lichtschepen voor de
Nederlandse kust hinder van de proef-
uitzendingen.
De eenvoudigste oplossing zou zijn,
indien de P.T.T. een stoorzender zou
plaatsen. Psychologisch gezien zou dit
-echter een. verkeerde maatregel zijn en
er zouden waarschijnlijk ook nog wel;
enkele juridische kanten aan zitten. De
P.T.T. zou dan immers zelf iets gaan
doen wat zij aan anderen verbiedt. Een
dergelijk bestrijdingsmiddel is dan ook
niet in overweging.
Wel wordt aan andere maatregelen
gedacht. Welke dit eventueel zullen
worden wilde men ons nog niet mee
delen. De tegenpartij zou dan immers
zijn gewaarschuwd en er zich op kun
nen voorbereiden.
NOG GEEN CONTRACTEN
Vast staat inmiddels wel dat ieder
een die voor reclame-doeleinden ge
bruik gaat maken van de Veronica,
meewerkt aan het berokkenen van
overlast aan belangrijk radioverkeer.
De directie van een groot Rotterdams
bedrijf zei ons: Wij hebben nog hele
maal geen plannen in deze richting ge
had. Maar. dit wetende, zouden wij
zeker niet mee willen doen:
De heer Joustra. directeur van de
Bond van adverteerders te Amsterdam,
meende: Het zal zo'n vaart niet lopen.
Althans, wij hébben van geen van onze
ongeveer vijfhonderd leden die de
grootste Nederlandse bedrijven om-
vatten gehoord dat zij een contract
hebben afgesloten. Er zullen er ook i
wel niet veel komen, want hoeveel
mensen in Nederland kunnen de uit
zendingen op de 185 metergolf ont
vangen?
lln het kort
televisie
vandaag
ONTSLAG
DONDERDAG Ton Lensink regis
seert vanavond een stuk van de
Italiaanse Nobelprijswinnaar Luigi
Pirandello: ..Zoals je me wilt" (21,05).:
Vooraf dwalen we met Armand en
Michaëla Denis door Bangkok, in een
nieuwe aflevering van ..Safari to Asia"
(20.40).
Vlaanderen neemt om 21.05 het
Nederlandse tv-spel over. Vooraf ziet u
o.m. een poppenfilmpje (20.00) en een
klucht met Charlie Chaplin (20.40).
België Frans: 20.35 Télé-Match; 21.35
„Chapeau de paille dltalie", een klas
siek filmwerk van René Clair,
Vanavond zien we om 20.20 uit
Duitsland het toneelstuk „Schaduwen
der helden" van Robert Ardry, dat de
Hongaarse
heeft.
Inmiddels heeft de programmaleider
van de Veronica, de heer Max Appel
boom. zijn functie neergelegd, omdat
naar hij meent de zender een
stabiele basis heeft gekregen. Zijn
drukke werkzaamheden in zijn eigen,
in België gevestigde, textielzaken eisen 1
hem nu geheel op. De programma
leider wordt opgevolgd door de huidige
omroepster van de Veronica, mevrouw
Ellen van Eek.
VRIJDAG 29 APRIL
RADIO
HILVERSUM I, 402 M
ochtend
KRO: 7.00 Nws; 7.15 Gram; 7.30
jeugd; 7.40 Gram: 7.45 Morgengebed en
overweging; 8.00 Nws; 8.18 Gram; 8.50
V d huisvrouw; 9.35 Waterst.; 9.40 V d
jeugd; 10.05 Gram; 10.25 Pontificale hoog
mis.
middag
12.15 Gram; 12.30 Lancl- en tuinb me-
ded: 12.33 Gram; 12.50 Act; 13.00 Nws;
13.15 15 jaar geleden, praatje; 13.20 Lich
te muz; 13.45 V d vrouw; 14.00 Promena-
de-ork en sol; 15.00 V d kind; 15.30 V d
zieken. 16.30 Pianorecital; 17.00 Boektaespr:
17.15 Kinderkoor; 17.40 Beursber; 17.45
Lichte muz.
avond
18.10 Vaticaanse act; 18.25 Metropole
ork en solist; 18.50 Regeringsuitz: Emigra
tierubriek. Het emigratiepraatje door H A
van Luyk; 19.00 Nws; 19.10 Act: 19.25 Me-
mojandum: 19.30 Pol lezing; 19.40 Verz
progr v d mil; 20.35 Water in Europa,
klankb; 20.55 Lichte muz; 21.15 Theater
andersom: en dat er vruchten, vlinders,
veulens, vogels, vissen zijn, satire; 21.45
Kamerork; 22,25 Boekbespr; 22.30 Nws;
22.40 Mgr OR Alfons Ariëns: Apostel van
de kentering, toespr; 23.55—24.00 Nws.
HILVERSUM II, 298 M
ochtend
VARA: 7.00 Nws; 7.10 Gym; 7.23 Lichte
muz en reportages; 8.00 Nws; 8.18 Gram
en act; 9.00 Gym v d vrouw; 9.10 Gram:
9.40 Schoolradio. VPRO. 10.00 Voor de
oude dag. lezing: 10.05 Morgenwijding.
VARA 10.20 V d vrouw; 11.00 V d kleu
ters; 11.15 Pianorecital; 11.45 Gram.
middag
AVRO: 12.00 Lichte muz; 12.20 Rege
ringsuitz: Uitz v d landb; 12.30 Land- en
tuinb meded; 12.33 Sport en prognose;
12.50 Carillon en draaiorgelspel; 13.00 Nws;
13.15 Meded en gram; 13.25 Lichte muz:
13,55 Beursber. 14.00 Vioolduo; 14.25 Voor-
dr; 14.50 Gevar progr VARA; 16.00 Or
gelspel en zang 16.30 V d zieken; 17.00
Gram; 17.55 Act.
avond
18.00 Nws; 18.15 Vlaamse notities; 18.20
Lichte muz. 18.50 Hulp aan vluchtelingen,
lezing; 19.00 V d kind; 19.10 Kinderkoor.
VPRO' 19.30 Het platteland nu, lezing;
19.45 VPRO-nws; 19.50 Literair progr;
20.55 Nws. VARA: 21.00 Quizprogr; 21.55'
Jazzmuz; 22.15 Buitenl weekoverz; 22.30
Nws; vpro: 22.40 Zorg om de mens. ge-
sprek. VARA: 23.00 Soc mvs in Esperan
to; 23.10 Muziekrevue; 23.5524.00 Nws.
DIT IS
Joan
het Engelse zangeresje
Regan. Joan (31) heeft
vlasblond haar, ogen als blauwe
sterren, een gebit dat geschapen
lijkt voor tandpasta-publicity, en
een gezichtje en figuur die alle be
koorlijkheden hebben van Marilyn,
Kim. Diana en Debbie, en geen
van de nadelen.
BEHALVE DAT ALLES kan Joan
bovendien nog zingen, en dat is
voor een zangeresje toch nooit te
versmaden. Ze zingt zó goed zelfs,
dat ze in Engeland aan de top
staat, en terloops ook nog lauweren
oogstte op B.roadway, waar ze
kwam toen ze trouwde met een
Amerikaan.
OP DE BBC-televisie heeft ze nu
een eigen show. waarin ze
artiesten uit de internationale
business ontvangt. Vanavond kun
nen onze radioluisteraars kennis
maken met Joan Regan in het
Avro-programma Discotaria (23.10).
Jan Koopman heeft Joan daarvoor
speciaal geïnterviewd in een erg
rommelige studio ergens in Londen.
EN ONGELOOFLIJK mooie
vrouw! Echt beeld- en beeld
schoon!" vertelde Jan Koopman na
zijn terugkeer
Iets heel anders: hij had in Lon
den ook veel waarderends te horen
gekregen over de Nederlandse
radioprogramma's, „Veel Engelsen
luisteren dikwijls naar Hilversum",
zei hij, „en vaak zijn ze beter te
spreken over onze muziekuitzen-
dingen dan over die van de BBC!"
TELEVISIE
NTS. 20.00 Weekjourn. NCRV:
Act; 21.00 Ballet: 21.30 Film: 22.15
ben Ik?
20.30
Wat,
VENLO In het Belgische plaatsje
Lommei is dinsdag de 38-jarige heer
J. Vocks uit Blerick <L) eigenaar van
een accountantskantoor, in zijn wagen
tegen een autobus met mijnwerkers ge
reden. De heer Vocks werd zo ernstig
gewond dat hij later overleed.
De heer C. Wekx. eveneens uit Ble- ken
DEN HAAG De Haagse raad
heeft gistermorgen in een motie zijn
ernstige ongerustheid uitgesproken over
CA AN KORTFR W17RI£Ï?1V ket uitblijven van een definitieve re-
\Jl\rYiJ iv II1 Ij li. W IjIiIYIjI1 geling van de financiële verhouding tus-
sen het rijk en de gemeenten.
T, r* i xarT?,ers bij dei De motie, die werd ingediend door
Koninklijke Demka staalfabrieken in i de socialistische fractieleider, was on-
Utrecht gaan met ingang van maan- j dertekend door alle fractieleiders,
dag een uur per week minder wer- De regering wordt in de motie met
In de toekomst zal hun werktijd
revolutie lot onderwerp j rick, die in de auto meereed, werd licht i biet nog twee uur per week worden
gewond verkort tot 45 uur per week.
verkort tot 45 uur per week.
klem verzocht de totstandkoming van j
een definitieve regeling met alle midde-l
len te bevordieren.
BUSSUM
Vanavond ver
schijnt er voor
de fijnproevers
weer een stuk
°P rhetbeeld
scherm uit de
wereldlitera
tuur en van
een schrijver
die hier nieG
zoveel bekend
heid geniet, al
thans niet bij
het grote pu
bliek: de Itali
aan Pirandello,
van wie Ton
Lensink een
van zijn laatste
spelen presen
teert: „Zoals je-
me wilt", dat
Pirandello in
de laatste ja
ren voor zijn
dood in 1936
schreef.
Eerst maar iets
over het leven van
de schrijver zeil
want met die ach
tergrond is het ge
makkelijker. of lie
ver: minder moei
lijk, om het werk van deze Siciliaan te
begrijpen. Bij het woord Siciliaan denkt
men allicht aan die harde, ongenaak
bare lieden die al sinds jaar en dag be
rucht zijn om de wijze waarop zij rijke
eilandbewoners op gezette tijden ter
roriseren, aan onwrikbare grootgrond
bezitters of vurige jongemannen die als-
plichtsgetrouwe romantici lieftallige
meisjes op groteske manier plegen te
schaken. Van alle drie categorieën heeft
Pirandello wel iets in zich, zij het dat
hij als „terrorist" alleen geestelijke
middelen gebruikt.
HET VERHAAL
De jonge Luigi Pirandello bracht zijn
jeugd door in een luxueus landhuis als
zoon van een rijke bezitter van zAvavei-
mijnen. Een ontzettende overstroming
verwoestte het bezit van zijn vader om
streeks 1890. Luigi was toen 20 jaar én
sinds kort getrouwd. Het onmogelijke
gebeurde: De Pirandello's waren óp
slag straatarm en Luigi's jonge vrouw
door de confrontatie met het fantoom
armoede zo uit hetlood geslagen dat
zij zelfs vlagen van volledige verstands
verbijstering ondergihg. Ook nadat Pi
randello zich een bestaan had verze
kerd als docent in de letteren aan een
meisjesschool in Rome bleef de geeste
lijke gestoordheid van zijn vrouw voort
duren, werd zelfs met de dag erger
wat met zich meebracht dat hij voort
durend, aan uitbarstingen van een hy
sterische jaloezie bloot stond. Dat heeft
bijna dertig jaar geduurd: de laatste
jaren van haar leven bracht ze in een
krankzinnigengesticht door.
JONG DEBUUT
Al jong was Pirandello begonnen met"
het schrijven van novellen die een
sterk afwijkend karakter vertoonden
van de lichtelijke romantische geschrif
ten rond de eeuwwisseling: ze waren
zeer somber, van een uitgesproken le-
venspessimisme dat in de loop der jaren
groter werd naarmate zijn huwelijks
leven de grens van het dragelijke na
derde. Dit pessimisme bracht ook een
levensangst met zich mee die zich in
vrijwel al zijn novellen en toneelstuk
ken manifesteert op een zeer indrin
gende wijze.
Grote angst heeft hij voor de vaste
vormen waar het mensdom het leven
heeft willen inkapselen want iedere
kanalisatie betekent voor Pirandello
verstarring en dood maar anderzijds
is hij zich bewust dat het mensdon
juist die beperkingen aanvaarder
moet om zich veilig te künhèn voelen
Een levensgroot romantisch schil
derij van Heieen Pimentel hangt
aan het dunst denkbare staaldraad
in Studio 3 te Bussum. „Heeft ze
lang 'voor u geposeerd" vroegen we
aan de decorateur Jan Blaak die er
de laatste hand aan legde. „Hele
maal niet" klonk het lakoniek, „me
vrouw moest steeds maar repe
teren. Ze hebben me dus een stapel
foto's gegeven en daarmee moest
ik het doen!"
Negen uur heeft Blaak aan dit
schilderij gewerkt. „Het moeilijke
is dat het met het oog op de licht
effecten op grof gaas geschilderd
moest worden en dat was wel een
beetje vreemd voor me," voegt hij
eraan toe. „maar meneer Lensink
zei dat hij het zich niet beter had
kunnen wensen."
Zelf erkent hij slechts de voortduren
de beweging van het leven, het on
grijpbare leven.
TRAGEDIE
In het spel van vanavond ziet men
de tragedie van allen die erbij betrok
ken zijn, dus niet alleen van de hoofd
personen Bruno Pieri, zijn vrouw en
de schrijver Carl Salter, maar tevens
van alle bijfiguren die steeds maar
weer wanhopige pogingen doen om hun
ware gedaante, hun eigenbelang te ver
bergen. De vrouw in kwestie is na de
eerste wereldoorlog door de Duitsers
meegevoerd naar Berlijn. Tien jaar
lang zocht haar man haar.
Hij ondekt haar in Berlijn, als een
danseres in een tingeltangel, ze gaal
mee terug naar het landgoed in Italië,
de schrijver Salter met wie zij leefde
in vertwijfeling achterlatend. Terug in
het echtelijk huis valt zij ten prooi aan
allerlei twijfels en in een flits ziet zij
hen die haar omringen in hun ware
gedaante en neemt een besluit dat alle
aanwezigen, op een na, met ontzetting
vervult.
Advertentie
11^ nnurn r
ruw of schraal
HAMEA-GELEIIrubepsd
