„Grootvorst onzer letterkunde
honderd jaar geleden: Isaac d
stierf
Costa
Felle discussies in raad
van Wemeldinge
Ingenieur Pacheco te
Vlissingen aan de galg
HONDS
Zaterdag 16 april 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Hoe de conservatieven over hem dachten
cl
„Hoofd! van dichterwereld
en van de zoogenaamde
gereformeerde rigting"
MEJUFFROUW R. J. J. LANSU
BRENGT VEILIG COMFORT
KREDIET VOOR BOUW
VAN NIEUWE U.T.S.
Optocht huifwagens
bij opening van het
provinciehuis
Smakelijk
T afeltenniseompetitie
Sla Raak 2 werd
drie maal
verslagen
W oningwet woningen
worden aanbesteed
w&nöeLmqen öoor be zeeuwse histoRie
Een gevarieerd, aantrekkelijk
feestprogramma te Poortvliet
baardige herdenking
voorbereid
Motor-cross door
Brabant en Zeeland
Programma bevrijdingsdag
„Spuitballen"
9 KASTELEN
VLISSINGEN
GEEN VRIJHEID
MASSALE INTERESSE
Rioolzuiveringsinst.
werd aanbesteed
Pag» 5
de kring zijner belangstellende
vrienden zich uitbreidde; vooral
toen hij, tot lid van het voormalig
Koninklijk Nederl. Instituut ver
kozen, in die betrekking herhaalde
gelegenheid vond om zijn gadeloos
dichttalent in ruimeren kring te
doen schitteren.
Een 20tal jaren stond hij (olschoon
tegen vele van de zijne dikwijls af
wijkende rigtingen polemisch optre
dende, te gelijk in zijne door chris-
telijken zin en algemeene menschen-
liefde zich bij een uitgebreiden kring
van warme vrienden aanbevelende
persoonlijkheid) in zekeren zin aan
het hoofd, eensdeels onzer dichter-
TTET verscheiden van Isaac da Costa, nu bijna honderd jaar ge-
-Tl leden, was in die tijd al aanleiding tot herdenkingsartikelen.
Een fraai voorbeeld van een In memoriam vonden wij in de A m-
sterdamsche Courant van 30 april 1860. Het conserva
tieve blad, dat niet al te veel van Da Costa's beginselen moest heb
ben, kon evenwel niet anders dan zijn talenten huldigen. Opmer
kelijk is daarbij de lof-met-een-slag-om-de-arm, waarmee het blad
duidelijke verwantschap bewijst met vele gedachtenisartikelen
van een eeuw later, al zijn die dan wat minder doorspekt me-?
negentiende-eeuwse bombast.
("INS VADERLAND en de letter-
kundige wereld hebben eergis
teren een onherstelbaar verlies ge
leden door het sints lang te gemoet
gezien, maar nog altoos schokkend
afsterven van „den grootvorst onzer j
tegenwoordige Nederlandsche dich- i
ters", mr. Isaac da Costa.
Een grootsch en wonderbaar genie, j
eenig in zijne soort, heeft Nederland i
in dezen algemeen gevierden, schoon
zoo verschillend beoordeelden dich- j
ter verloren; een man wellicht al
met zijn beroemden meester en voor
ganger, den voor ruim 28 jaar over
leden Bilderdijk, te vergelijken. Den
14den Januarij 1798 geboren, heeft
da Costa slechts een 62-jarigen leef
tijd bereikt; maar met eene naau-
welijks geëvenaarde werkzaamheid
en veerkracht begaafd, was zijn in
vloed op een groot aantal zijner tijd
en landgenoten buitengemeen.
DEEDS ZIJN vroegtijdig optreden
als bezield en krachtvol oor
spronkelijk dichter, en eene merk
waardige akademisehe loopbaan
deden in hem een man van eene
grootsche bestemming vermoeden,
vooral toen hij, die zich gedurende
dien tijd met gloeijende geestdrift
bij Neêrlands grootsten zanger had
aangesloten, in 1820 tot het Chris- J
tendom overging, en met zijne echt-
genoot en een kundigen geest- en
aanverwant, door den achtbaren
Leidschen leeraar Lucas Egeling
door den heiligen doop in de Chris
ten kerk werd opgenomen.
Reeds had hij zich door het ver-
tolken van den meest Oosterschen
en verhevenen der Grieksche dich- 1
ters. Eschylus, en door zangen, zijne
grooten voorouderen waardig, als
..profetenzoon van het Morgenland"
doen kennen.
wereld, anderdeels der zoogenaam
de gereformeerde rigting hier te
lande, en wist soms door edelmoed
en kordaatheid ook zijne tegenstan
ders voor zich te winnen, zoodat hij
voor de talrijke schaar zijner vele
christelijke en letterkundige vrien
den nog veel te vroeg uit hun mid
den werd weggenomen.
UIJ leed zwaar, gedurende zijn
laatste en vaak zeer benaauwde
krankte, doch steeds met Christe
lijke lijdzaamheid en overgegeven
heid aan den goddelijken wil, tot hij
eindelijk in de hope des beteren
levens zacht en kalm ontsliep.
Het kan de bedoeling van dit
korte doodsbericht geenszins zijn,
hem hier naar zijn verschillende
gaven en eigenheden uitvoerig te
kenschetsen; maar dit kunnen wij
gerustelijk verzekeren, dat, hoe ver
schillend men zijn werken en stre
ven ook moge beoordeeld hebben,
de bewondering voor 'smans zelden
geëvenaarde talenten en de waar
dering van de opregtheid zijner
overtuigingen algemeen zullen zijn.
Als dichter althans heeft Neder
land naauwelijks eene meer edele
en grootsche persoonlijkheid aan te
wijzen dan Isaac da Costa geweest is.
VAN ÜIEPVRIESKLUIS TOT VLOERWRIJVER
VLISSINGEN. Aan de noodtoe-j
stand van de VHssings-e u.t.s., die nu i
reeds over te weinig lesruimte beschikt
zodat bij het aanstaande schooljaar, j
wanneer er een (klas Ibij zou komen, ---
normaal lesgeven een onmogelijkheid j heeft de Zeeuwse ^j^jp^^sverenigmg
zou worden, zal .binnen enige tijd een
einde komen.
B. en W. stellen de raad voor een
krediiet van 1.205.000 te verstrekken
voor de (bouw van een geheel nieuwe
school. 'De u.t.is., die in haar eerste
jaar van bestaan inwoonde" bij de
l.t.s zal in de komende jaren sterk aan
leerlingenaantal uitbreiden doordat de
eerstvolgende drie jaar er telkenmale
een 'klas bijkomt. B. en W. van Vl-is-
sinigen hebben (onlangs de nodige gege
vens ontvangen van de architect zo
dat binnenkort een begin met het bou
wen gemaakt kan worden.
Voor het examen adjunct-commies
der directe belastingen slaagde de heer
J. van Langenvelde uit Terneuzen. Even
eens slaagden voor dit examen de he-
MIDDELBURG Naar wij vernemen
in zijn laatst gehouden vergadering be
sloten de gevraagde medewerking te
verlenen aan de feestelijkheden bij de
opening van het provinciehuis op 17
mei a.s.
Het ligt in de bedoeling een optocht
van Walcherse huifwagens en andere
oude vervoermiddelen te formeeren.
Deze zal dan worden geëscorteerd door
ruiters te paard. Aan dit evenement
zullen vertegenwoordigers van alle bij
de Z.R.V. aangesloten verenigingen deel
nemen. Men zei ons de beschikking te
hebben over een tiental Walcherse huif
wagens alsmede over enkele oude Thool-
se wagens.
"Veertig ringrijders te paard zullen
voor het escorte zorgdragen. Het orga
niseren van het een en ander is in han
den gelegd van de heer P Brasser,
ren E. J. A. de Mul en F. G. de Footer, voorzitter van de Z.R.V.
Mej. R. J. J. Lansuklaar voor de start van een voorlichtingsavond.
MIDDELBURG. Hoofd raad geefster
is in België de schone betiteling voor
het beroep dat in Nederland officieel
met electro-huishoudkundige wordt aan-
geduid. Mejuffrouw R- J. J. Lansu is
de heftigste tegenspraak, omdat men in Zeeland de enige die dit wat vreemd
meer lette op zijne schijnbare mis- in de oren klinkende beroep uitoefent
kenning van het goede der 19de en met twee assistenten de Zeeuwse
jjj - - j i huisvrouwenwijst op de gevaren en ge-l
AJtr TRAD h(j, onder den Invloed
van Bilderdijk, in eene polemi
sche rigting tegen „den geest der
eeuw" op. Van alle kanten vond hij
Het onder wij» heeft mejuffrouw Lan
su dus niet helemaal de rug toegekeerd,
want nu „onderwijst" zij, als hoofd van
de huishoudelijke voorlichtingsdienst
van de PZ.E.M., huisvrouwen.
makken van dat moeilijke maar on
misbare ding: elektriciteit.
Lansu werd in het
eeuw, dan op de voor oud-Nederland
en de vaderlandsche kerk apologe
tische rigting van zijn streven.
Die vaderlandsche geest echter Mejuffrouw
vond steeds meer weêrklank, toen Zeeuwsvlaamse Zuiddorpe gebor^
i deerde voor landbouwhuisnoualerares
l eene nationale opwekking en werd directrice van de huishoud-
van geestdrift tegen het Belgische- sch0ol in Aardenburg. Om alle facetten
liberalismus ontwaakte en zijne be- van de electriciteitsvoorziening te leren
zielde taal op het glansrijke verle- kennen, trok zij vijf jaar geleden naar
de K.E.M.A. in Arnhem en keerde twee
jaar later, geladen met kennis van de
dene van Nederland wees.
Na het verscheiden van Bilderdijk
verkregen zijne denkwijze en werk
zaamheid een steeds meer zelfstan
dige rigting. en het scheen, dat de
profetenmantel zijns grooten mees
ters zijn deel was geworden.
AREN achtereen werd door hem
met onverminderde geestkracht
en leven aan de oud-Nederlandsche
beginselen eene hulde gebracht die
steeds meer ingang vond, naarmate
Tegenover Vondel
ISAAC DA COSTAdie deze
maand honderd jaar geleden
is overleden, to as reeds in. zijn
jeugdjaren te Amsterdam leer
ling van Willem Bilderdijk. Hij
volgde daarna diens privitatis-
simum te Leiden en door het
contact met Bilderdijk en door
omgang met Willem de Clercq
ktoam Hij tot bekering. Samen
met zijn vrouw Hanna Belmon-
te en zijn geloofsgenoot dr.
Abraham Capadose ontving hij
in de Leidse Pieterskerk de doop,
een gebeurtenis die in die dagen
grote indruk maakte.
Dat was 1822, maar een jaar
later bracht zijn brochure Be
zwaren tegen den geest der
eeuw grote consternatie in en
buiten protestantse kring. Iets
van deze indruk en deze con
sternatie komt nog lot uiting in
het herdenkingsartikel wit de
Amsterdamsche Courant dat wij
hiernaast afdrukken.
De Bezwaren worden gewoon
lijk beschouwd als hel begin van
het Reveil in ons land. Da Costa
is in de kring van het Reveil
dat zich later concentreerde
rondom de „christelijke vrien
den", van wie allerlei kerkelijke
en maatschappelijke impulsen
uitgingen een zeer geziene
figuur. Maar zijn rechtzinnigheid
was niet alleen een zaak van
verstand: als goed leerling van
Bilderdijk ontving hij het hoofd
accent in zijn opvattingen var
het gevoel. Hij was sterk chilias-
tisch gericht en een verklaard
tegenstander van leertucht: laat
het kwaad zichzelf uitzieken
Als docent en bestuurslid van
het seminarie der Vrije Schotse
Kerk te Amsterdam, trok hij
veel belangstelling voor zijn
voordrachten en bijbellezingen.
Honderd jaar geleden werd
hij in de Nieuwe kerk op de
Dam ten grave gedragen, tegen
over de pilaar van Vondel, ..on
der toevloed eener ontelbare
menigte". Bij het graf hebben
vele prominenten vit stad en
land het woord gevoerd, onder
wie zijn vriend Capadose, de
burgemeester van Amsterdam,
Groen van Prinsterer, mr. J. W.
van Loon, Nicolaas Beets, Hase-
broek en J. J. van Oosterzee.
Omdat ook dit „.onderwijs" niet zo
zeer een pleziertje maar noodzaak is,
tracht de voorlichtingsdienst het zo
smakelijk mogelijk voor te stellen en
daarin slaagt zij wonderwel. Bij de kook-
en bakdemonstraties bijvoorbeeld, een
van de meest gekozen onderwerpen uit
lezingen, demonstraties en films, valt
er licht wat te snoepen voor de kook-
lustige dames.
rug.
i Tijden» de praatavonden wordt het
electnciteit, op de Zeeuwse wegen te- J elektronisch materiaal door mejuffrouw
Lansu en haar assistenten onder een
zeer kritische loep genomen. Aanschaf,
aansluiting cn onderhoud van vloerwrij-
vers, stofzuigers, wasmachines enz.
worden besproken en daarbij moet dan
nog uit de vele honderden merken die
er van vrijwel ieder huishoudelijk voor
werp bestaan, een keuze worden ge
maakt.
Om deze kennis aan de vrouw te
brengen, heeft mejuffrouw Lansu Zee
land in drie stukken gekapt en zo keert
zij om de drie jaar in hetzelfde gebied
terug. V.G.L-O.* en huishoudscholen
worden eveneens regelmatig bewerkt,
om de meisjes die over enige jaren de
handen uit huishoudelijke mouwen ste
ken nu reeds vertrouwd te maken met
de terrein van de elektriciteit te koop is.
VLISSINGEN Sla Raak 2,
dat deze week niet minder dan
drie wedstrijden speelde heeft
ook drie maal een nederlaag
moeten incasseren. In de wed
strijd tegen Goes maakten vooral
Hermanides en v. Strien het de
i bezoekers lastig door beiden
twee maal te winnen van J. Koe-
ne en Van Liere. De wedstrijd
1 tegen Sorry 3 werd echter een
droeve vertoning voor Sla Raak
2.
Geen enkele partij wisten zij in de
wacht te slepen zodat de wedstrijd tegen
Will van Zoelen 2 beslissend was voor
zijn eindstand in de competitie. Sla Raak
2 wist het tot 64 te brengen, een alles
zins fraaie prestatie vooral omdat v.
Strien in het team ontbrak.
De Middelburgse kampioen Bram van
Gilst won prompt zijn eerste wedstrijd
tegen Hermanides en Engelse. Boogaard
moest door de knieën voor mevr. Her-
manides terwijl ook het dubbelspel naar
Sla Raak ging. Sia Raak 1 heeft zijn
laatste wedstrijd, tegen Wilno, met de 1 gramma.
overtuigende cijfers 82 kunnen winnen. De vertoningen zullen ruim twee uur
De eindstand in de eerste klasse: in beslag nemen en zullen plaatsvinden
WEMELDINGE In de laatst
gehouden vergadering van de ge
meenteraad van Wemeldinge
heeft de heer A. P. Schouwenaar
(p.v.d.a.) het schriftelijk ant
woord van burgemeester en wet
houders op zijn eveneens schrif
telijk ingediende beschouwingen
over de gemeentebegroting van
1960 in discussie gebracht. Ten
opzichte van zijn felle en zeer uit
voerige redevoering vond hij aan
de andere zijde van de tafel een
waardig en niet te intimideren
tegenstander in de persoon van
de voorzitter, burgemeester C. N.
F. Sas.
Aan het begin van de vergadering,
waarbij de publieke tribune behoorlijk
was gevuld, deelde de burgemeester
mee, dat de heer M. J. van Iwaarden,
adjunct-commies ter secretaris is be
noemd tot commies ter secretarie der
gemeente Poortugaal en dat de perso
neelsvoorziening op de kleuterschool na
de Paasvakantie haar volledig beslag
zal hebben gekregen.
De raad besloot hierna tot onbc-
woonbaarverklaring van de wonmgen
Dorpsstraat 48 en 50, beide eigendom
van de heer I. van Baal en de wo
ning Zuidelijke Achterweg 4, eigen-
dom van de heer J. Hoogesteger.
In verband hiermede .merkte de
heer P. J. J. Dekker (V.V.D.) op, dat
de onbewoonbaarverklaring van wo
ningen problemen schept. Deze gang
van zaken in een aaneengesloten oe-
bouwing bevredigt niet. Hij zag het
als een taak van het gemeentebestuur
om vooral de Dorpsstraat, wat aan
zien betreft, niet achteruit te laten
gaan.
Volgens een ontwerp van het cen
traal orgaan voor de gemeenschappelij
ke behandeling van gemeentelijke per
soneelsaangelegenheden werd een
spaarverordening voor het gemeente-
personeel vastgesteld. Eveneens werd
besloten tot toekenning van een tweede
uitkering ineens over het eerste kwar
taal 1980 aan het gemeentepersoneel
voor zover de bezoldiging daarvan door
de raad wordt geregeld.
Besloten werd een kasgeldlening van
150.000 bij de Rijkspostspaarbank te
verlengen, zulks met ingang van 1 mei
1960 en voor de tijd van een jaar te
gen een rente van 344 pet. De raad bc
sloot de woningwetwoning Prinses Ju-
lianasraat 42 met ingang van 6 maart
1960 te verhuren en de zes nieuw ge
reedgekomen woningwetwoningen aan
de Prinses Beatrixweg te verhuren met
ingang van 3 april i960.
De voorzitter deelde mede, dat een
plan voor 6 nieuw te bouwen woning
wetwoningen aan de Prinses Beatrix
weg voor preadvies is gezonden naar
Middelburg en dat hierop gunstig is be
slist. In verband hiermede machtigde
de raad burgemeester en wethouders
om tot aanbesteding over te gaan en
tevens om tot gunning over te gaan,
indien de prijs door de minister is
goedgekeurd.
Wat de restauratie van de gemeen
tetoren bij de Ned. hervormde kerk
betreft, deelde de voorzitter mede, dat
'de minister akkoord gaat met tiet ver-
N. H. kerk over het gebruik van de
grond rond de toren. Het werk dat ge
gund is aan de aannemer Versluys uit
Middelburg, zal onder volledig .toezicht
staan van Monumentenzorg. De raad
ging akkoord met aanvaarding van de
voorwaarden waarop rijkssubsidie wordt
verleend.
Aan de Oranjevereniging te Wemeldin
ge werd, ter gelegenheid van de vie
ring van 5 mei a.s. boven het norma
le gemeentelijke subsidie 'een garantie
verleend tot een 'bedrag van 200.
Een perceel grond aan de Oranje
boomstraat werd tot 1 september a.s.
verpacht aan de heer J. Schouwenaar,
terwijl een voorstel tot wijziging van
de gemeentebegroting voor 1959 werd
vastgesteld.
Een plan tot aanleg van een spc-.
weide achter de woningwetwoningen
aan de Prinses Beatrixweg en de
Oranjsboomstraat werd ter tafel ge
bracht. Het plan, dat ontworpen is
door de Nederlandse Heidemaatschap
pij bevat een speelweide en een kleiner
terrein met allerlei speetwerktulgen.
De raad ging akkoord met het plan
zowel als met dd voorlopige begroting
van kosten en machtigde burgemees
ter en wethouders zo vlug mogelijk het
nroject uit te voeren.
Hoewel de zon een twinkelend lentelicht over de daken uitgiet zijn aller
wegen de kragen nog opgezet. Een vinnige wind tocht door de straten en
houdt de zomerse behaaglijkheid nog op een afstand. De weerslag van dit
alles is duidelijk merkbaar in de jachthaven van Goes. Het aantal boten dat
gemeerd ligt is nog teleurstellend. In andere jaren is dat om deze tijd wel
anders geweest.
door L van Wallenburg
U^NLANGS las ik «en boekje over het leven van Alva (door
mr. W. C. Mees geschreven). We weten allemaal van Alva,
dat hij een tiran, een wreedaard was, die de direkte dood van
18.000 Nederlanders op rijn bezoedeld geweten heeft. Uit deze
levensbeschrijving blijkt dat hij ook nog wel enkele goede eigen
schappen had, zoals ik trouwens bij andere schrijvers ook wel
gelezen had.
alles wat op het zich steeds uitbreiden- fhoogde bedrag en dat overeenstemming
is bereikt met de kerkvoogdij van de
POORTVLIET. Voor de viering van
Koninginnedag en Bevrijdingsdag werd
een uitgebreid en gedetailleerd program
ma opgesteld dat ongetwijfeld „voor elck
wat wils" bevat.
Allereerst staat voor 30 april de ver
toning van een aantal films op het pro-
W. v. Zoelen 1 '4
Sla Raak 1 14
Goes14
Sorry 2 14
Wilno 14
Sorry 3 14
W. v. Zoelen 14
Sla Raak 2 14
12
11
6
7
5
3
2
1
25 110—30
23 89—51
76—64
34—56
63—77
64—76
35105
39—101
18
17
13
8
6
2
De uitslagen in de eerste Masse wa
ren: Sla Raak 1—Wilno 1 8—2, Sla Raak
2—Goes 4—6, Sorry 3—Sla Raa'k 2 10—0,
Will van Zoelen 2'Sla Raak 2 64.
De uitslagen in de tweede klasse wa
ren: PTT 1—Wilno 3 2—8. Wilno 2—
PZEM 3—7 en Sorry 4—Spirit 9—1.
In de tweede klasse van de Zeeuwse
tafeltenniscompetitie heeft het tot de
laatste wedstrijd geduurd eer 'beslissin
gen vielen. PZEM is kampioen gewor
den met een ruime 37 zege op Wilno
2. C. de Vos 'bleef bij PZEM ongeslagen
terwijl Oste twee maal verloor van me
vrouw Hummel en invaller W. Schroe-
vers. Ook Wouters moest in W. Schroe-
vers zijn meerdere erkennen. Spirit ver
loor van Sorry 4 waardoor het eerste
team definitief op de laatste 'plaats ein
digde. PTT heeft in zijn laatste wedstrijd
niet kunnen winnen van Wilno 3. Met
een zware nederlaag moesten de post
mensen hun Poolse gasten laten ver
trekken. doch wij wisten desondanks de
onderste plaats te ontlopen.
De promotie-degradatiewedstrijden zijn
als volgt samengesteld: le klasse: vrij
dag 22 april: Sia Raak 2PZEM I;
maandag 25 april: PZEM l^Sla Raak;
2e klasse: dinsdag 26 april: Spirit 1
SSW; donderdag 28 april: SSWSpi
rit 1.
BERGEN OP ZOOM. Een motor-
cross door West-Brabant en Zeeland
wordt door de M.A.C. St. Philipsland op
zaterdag 28 mei verreden. De finish is
op het recreatie-centrum De Kloof bij
Bergen op Zoom waar na afloop ook
de prijsuitreiking zal plaatsvinden.
Tevens zal op 10 juli a.s. door de
M.A.C. Schelde Gouwen op dit recrea
tiecentrum een terreinrit worden gehou
den. Deze manifestatie zal onder aus
piciën van de Koninklijke Nederlandse
Motorrijdersvereniging staan.
BORSSELE. Op de algemene ver
gadering van de Oranjevereniging is
uitvoerig gesproken over de feestelijk
heden van de bevrijdingsdag. Het pro
gramma voor die dag werd in grote
lijnen vastgesteld. In de morgenuren
zal er muziek zijn vanaf de toren.
's Middags zuilen er naast de kerk
diensten feestelijkheden georganiseerd
worden met medewerking van de ver
schillende verenigingen.
Het bestuur zal binnenkort met een
volledig programma voor de dag ko
men
in een speciaal daarvoor gebouwde tent.
De voorstellingen beginnen 's middags
om halfdrie en 's avonds om haliacht.
Op maandag 2 mei zal een opstelwed
strijd worden gehouden voor leerlingen
van de derde klas en hoger en een teken
wedstrijd voor de kleintjes uit de eerste
en tweede klassen. Ook voor de vierde
mei, de dag van de dodenherdenking, is
een waardig programma opgesteld, dat in
de avonduren o.m. voorziet in igemeen-
schapszang en voordracht van verzets
poëzie.
De feestelijkheden op 5 mei beginnen
reeds om tien minuten voor acht 's mor
gens met klokgelui en sirenegeloei. Om
kwart over acht zal een vossejacht
plaatsvinden waarvoor een groot aantal
prijzen beschikbaar zijn gesteld.
Te elf uur volgt een rondgang van alle
schoolkinderen van de gemeente, de kleu
ters inbegrepen, hetgeen ongetwijfeld een
kleurig en vrolijk schouwspel zal opleve
ren. Dit te meer omdat de jeugd ook
verschillende vaderlandse liederen ten
gehore zal brengen.
Tussen elf en twaalf uur zullen voorts
toespraken gehouden worden door bur
gemeester Van Doorn en door de voor
zitter van de Oranjevereniging. Om
tien over twaalf volgt een officiële
ontvangst voor genodigden op het ge
meentehuis.
Het middagprogramma start met een
fleurige ballonwedstrijd. Te twintig voor
drie het programma is scherp gepro
jecteerd volgt een spel voor meisjes,
.getiteld „Tafeltje dek je'', terwijl ter zelf-
der tijd het zg. „stepringsteken" voor de
kleuters zal beginnen.
Vier uur 's middags: een ruige wedstrijd
voor jongens, die een gunstig Oranje
zonnetje in aanmerking genomen heel
wat volk op de been zal brengen.
Dit programmapunt voorziet nl. in een
spuitbaiwedstrijd en dit dreigt dus een
prachtig waterballet te worden, waarbii
de jongelieden allicht hun zondagse pak
thuis zullen laten.
Het avondprogramma geeft ten slotte
een concert, een lampionoptocht en een
groots vuurwerk te zien.
Al met al een dagprogramma dat er
zijn mag en dat heel wat voeten in de
aarde zal hebben gehad.
Toen hij in 1567 als landvoogd door
koning Filips II naar ons land gestuurd
werd, bracht hij zijn Italiaanse neef
Paciotto of Pacheco met zich mee. Wel
ke voornaam de man had is niet erg
duidelijk. Iedere schrijver noemt hem
weer anders.
Ik las de namen Francesco, Fernan
do en Petrus Alvarez. Zoek het dus
maar uit!
Deze Pacheco was niet alleen een dap
per krijgsman, maar ook een bekwaam
vestingbouwer, een van de uitstekend-
ste ingenieurs van zijn tijd- Zo iemand
had Alva juist nodig.
Bij alle grote plaatsen liet hij name
lijk kastelen bouwen. Ze deden dubbe
le dienst: de stad beschermen tegen de
vijand, maar ook kon hij vannit deze
vestingen de burgers van de stad in
toom houden als ze eens oproerig dreig
den te worden. Amsterdam heeft nooit
zo'n kasteel gehad, voor een grote geld
som heeft de stad de bouw ervan af
gekocht.
Alva begon met Antwerpen. Onder
leiding van ir. Pacheco werden 2009
werklieden ingeschakeld en zo ontstond
een sterkte van aarden wallen met een
stenen borstwering. Het werk kostte bij
na anderhalf miljoen gulden, een ge
weldige som in die tijd.
Het kasteel had 5 bolwerken.
Een ervan werd naar de bouwer
Pacheco genoemd, de andere vier noem
de Alva naar zichzelf: Hertog, Ferdi
nand, Toledo, Alva, (zijn volledige naam
was: Don Ferdinand Alvarez de Tole
do, hertog van Alva)- Bescheidenheid
is nooit een eigenschap van Alva ge
weest! Dat blijkt 4 jaar later als hij.
in deze citadel van Antwerpen een
standbeeld voor zichzelf laat oprichten,
gegoten uit de 6 veroverde kanonnen
in de slag bij Jemmingen, Toen in 1576
de Pacificatie van Gent gesloten werd
(Alva was al een paar jaar weg) heeft
het Antwerpse volk dit standbeeld ver
nield en het kasteel gedeeltelijk ge
slecht.
Onder leiding van Pacheco was men
ook in Vlissingen met de bouw van een
kasteel begonnen. In april 1572 stond
het nog maar 4 voet boven de grond.
Waarom ik juist deze maand april noem
zult u wel begrijpen. Dat is een bijzon
der belangrijke maand geweest van dit
jaar 1572.
Op de 'eerste april
Verloor Alva zijn Bril."
Daarvan weet iedereen af, die een
klein beetje geschiedenis kent. De Wa
tergeuzen, uit Engeland weggestuurd,
hebben Den Briel veroverd. De eerste
stad die van het Spaanse juk bevrijd
werd-
,,Op april zes
Verloor Alva zijn fles."
Deze geschiedenis is minder be
kend. In Vlissingen (het wapen is een
fles) ging het ook heel anders dan in
Den Briel. Daar wilde men eenvou
dig op 6 april de Spaanse soldaten
niet in de stad laten. Men beschoot
de schepen die op de Tede lagen. La
ter kwamen er Watergeuzen uit
Den Briel te hulp. Het is de Span
jaarden niet gelukt, nu niet en nooit,
om Vlissingen terug te winnen.
Weer een stad voor de Prins.
Een paar dagen later kwam Pacheco
naar Vlissingen. Kijken hoe het met de
bouw van de vesting stond. Van wat er
op de zesde april gebeurd was wist hij
niets af-
KATS. In het teken van het ko
mende Paasfeest heeft de vrouwenver
eniging in het verenigingsgebouw een
middag belegd met de ouden van da
gen. De Bijbelinleiding werd gehouden
door mevrouw de Regt. Voorts werden
er gezelschapsspelen gedaan. Tot slot
werd een gezamenlijke maaltijd gehou
den.
Hij wist dus ook niet dat het volk de
eerste beginselen van dit vestingwerk
inmiddels ondersteboven had gehaald.
Als hij van boord stapt weet hij niet
dat hij zich op vijandelijk gebied be
vindt. Daar komt de Rijk naar hem
toe, Jacob Simonsz. die in het be
kende lied over Den Briel „de poort
heeft gerammeid". Zeker om hem te
verwelkomen? Pacheco verstaat geen
Nederlands, maar aan de dreigende ge
zichten rondom hem bemerkt hij wel dat
dit geen vriendelijk welkom is- De Rijk
die Spaans spreekt legt hem. de si
tuatie uit. Dan trekt Pacheco zijn zegel
ring van de vinger, kuist die en geeft
hem aan De Rijk. „Heer, ik ben uw
gevangene." Pacheco met zijn gevolg
wordt gn de gevangenis gezet. Hij wil
een hoge losprijs betalen als men hem
de vrijheid geeft. De Rijk heeft er wel
oren naar, maar de komst van Bloys
van Treslong heeft het verhinderd.
Treslong was- enkele dagen later met
3 schepen en 200 man uit Delft, Rot
terdam en Den Briel naar Vlissingen
gekomen om zo nodig te helpen.
Hij voelt er niets voor om aan Pache
co de vrijheid te -geven. Hij zegt dat
de zaak voortgang moet hebben. Nu kan
iiij wraak nemen over zijn broer, die
door Alva ter dood gebracht was.
Bovendien liepen er rare geruchten
over Pacheco. Hij zou in Deventer en
kele burgers om him geloof hebben la
ten ter dood brengen. Ook zou hij een
lijst bij zich hebben met namen van
personen, die Alva wilde ter dood bren
gen, maar op weg naar de gevangenis
had hij die lijst stilletjes verscheurd.
Wat er van die geruchten waar was
weten we niet precies. In ieder geval
wordt Pacheco veroordeeld tot de galg.
Hij vraagt nog of hij ter dood gebracht
kan worden met het zwaard evenals de
edelen Egmond en Hoorne; zijn geslacht
is even aanzienlijk. Maar die meer eer
volle dood wordt hem niet gegund.
„Durf jij je met Egmond en Hoorne
vergelijken, jullie bent geen heren.
maar schelmen!" roept het woedende
voik hem toe.
Er is moeilijk een beul te vinden om
het vonnis uit te voeren. De beul van
Walcheren woonde te Middelburg, een
Spaanse stad, dus moeilijk te bereiken.
Tenslotte weet men een gevangen
moordenaar er toe over te halen met
als beloning zijn vrijheid. Eerst weigert
hij, maar als hij hoort dat het een
Spanjaard is die hij moet ophangen,
wil hij dit karweitje wel opknappen. On
der deze voorwaarde: Als iemand hem
later durft verwijten beulswerk te heb
ben gedaan, mag hij zo iemand onge
straft doodslaan.
Ik heb hier voor me de afbeelding
van een ets, die de dichter-etser Jan
Luyken van deze terechtstelling heeft
gemaakt. Een grote menigte mannen,
vrouwen en kinderen is op de been. Otn
maar goed te kunnen zien zitten er
zelfs op de daken en in de masten der
schepen. Gewapende Geuzen zijn er m
overvloed, sommigen met monnikspijen
aan, in Den Briel of ergens anders uit
een klooster -gestolen.
Biddend, de handen gevouwen, klimt
Pacheco op de ladder die hem naar de
galg brengt. Twee edelen uit zijn ge
volg hangen er reeds aan.
Volgens een Spaans schrijver heeft
men later het hoofd van Pacheco afge
slagen en op een piek op de wal gezet.
Dat kwam dus nog enigszins overeen
met 'de dood van Egmond en Hoorne, zo
als Pacheco die gevraagd had. Hun
hoofden zijn te Brussel ook op een
paal te kijk gesteld.
De zegelring had De Rijk ge
kregen, Treslong kreeg zijn gou
den keten die Pacheco als Vlies
ridder droeg. Zijn wapenuitrus
ting (harnas, zwaard en storm
hoed) zijn op het stadhuis van
Vlissingen bewaard.
RILLAND. Onaangenaam
werd de postbode C. O. verrast
toen hij een pakje moest bezor
gen bij de heer J. S.
Doorgaans zou men zo zeg
gen moet het afgeven van
pakketpost een niet-onaardige
bezigheid zijn.
De postbode kwam echter tot
andere gedachten toen zijn be
stelling werd aangenomen door
de hond.
Het beest had evenwel meer
belangstelling voor de hand van
de postbode dan voor het pakje
van zijn baas.
Tot de pijnlijke verrassing
van de heer O. hapte de hond
flink toe. Dr. Kamps moest er
aan te pas komen om de bloe
dende wond te verbinden.
Ja, ja, dat was een hondse
behandeling, zal dr. Kamps ge
zegd hebben.
RIJDENDE EXPOSITIE
IN ZEELAND
GOES. De rijdende tentoonstelling
van het Bouwfonds Nederlandse Ge
meenten komt naar Zeeland. „De veili
ge weg naar het eigen huis" heet de
expositie die op 25, 26 en 27 april in
Krabbendijke op het parkeerterrein
van Flipse's Cafetaria komt. In Goes
is de tentoonstelling op 28 en 29 april
op de Markt te zien en op 30 april
op de Vlasniarkt.
„De veilige weg naar het eigen huis"
biedt een tentoonstellingsruimte die ze'er
modern en praktisch is aangekleed. Er
is een ruimte vrijgehouden, waar een
ieder wordt voorgelicht over het eigen
huis in het algemeen, het eigen huis
via Bouwfonds Nederlandse Gemeenten
in het bijzonder en over het systeem
dat het intergemeentelijke bouwfonds
heeft ontwikkeld om dit eigen huis voor
zoveel mogelijk mensen bereikbaar te
maken.
RENESSE. De laagste inschrijver
bij de aanbesteding van de rioolzuive
ringsinstallatie door de gemeente, was
de firma H. Stouten, Brouwershaven
met een bedrag van 81.000 gulden. Hier
op volgden de firma Oude, te Biervliet,
en M. v. d. Velde en Zn., uit Bruinis-
se, met respectievelijk 81.100 en 82.100
gulden. De hoogste inschrijver was de
firma P. en T. K. de Jonge uit Renes-
se met 119.200 gulden. De architect is
het Ingenieursbureau Witteveen en Bos
uit Deventer.
EERSTE ASPERGES
AANGEVOERD
TERNEUZEN. Op de coop, vruch-
tenveiling werden gisteren die eerste
asperges aangevoerd door de kweker
B. C. Baart uit Koewacht De asperges,
welke -van goede kwaliteit waren,
brachten 3.163.40 gulden per kg op.
Gevonden voorwerpen
MIDDELBURG. Op het bureau van
politie zijn inlichtingen te bekomen over
de navolgende gevonden voorwerpen:
De Commissaris van Politie te Mid
delburg maakt bekend, dat aan zijn bu
reau inlichtingen zijn te bekomen om
trent de navolgende voorwerpen, welke
aldaar in het tijdvak van 6 t.m. 13
april 1960 als gevonden zijn aangege
ven:
diverse handschoenen en wanten, een
muntbiljet 2.50; kettinkje met 7 sleu
tels, verschillende portemonnees met
inhoud, combinatietang met blauwe
handvaten, hondenpenning no- 100,
zwarte jongenspet, portefeuille met in
houd, zonnekap van fototoestel, imita
tiekettinkje, damespolshorloge, snelbin
der, vierkante doek met Franse op
schriften, plat sleuteltje, blauwe cein
tuur met koperen knoopsgaten, 1 50 gr.
gewicht, groen-witte muts, wit-zwarte
hond, damesceintuur, rose rozenkrans.
3 m zwart rubberslang, gevonden te
Kruinlngen, plug, 2 sleutels aan ring,
grijze jongensjas, sikkel, damespolshor
loge met zwart bandje, plastic ei met
boertje en boerinnetje en geHeurd lint»
?laPie met .persoonsbewijs, bank»
biljet, groene sjaal, en wit gymna»
tiekschoentje.
