KAMERAKKOORD
MET AANKOOP
STARFIGHTERS
TWEEDE N.R.C.V.-AVQND
Moch: verbod kernwapens
moet vrome wens blijven
Het waren maar nummers
„VLAG IN TOP"
Onderzoek
naar ramp
Coalbrook
moest wel
komen
Principiële beslissing als inzet
NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT N.V.
Frans realisme in vruchteloos ontwapeningsdebat
W oensdag 30 maart 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Uitgifte
310 miljoen
Sprookje
Subandrio waarschuwt
Chinezen
Jan van der Horst
zeventig jaar
nom. f 1.000.000,- 5 pCt. 20-jarige
in niet-royeerbare certificaten
van aandelen converteerbare obligaties
tot de koers van 100 pCt.
Vrijdag, 8 April 1960
AMSTERDAMSCHE BANK N.V.
VRIJDAG 8 APRIL
Dat zeggen 12.000 B.G.-deelnemers. Zij wonen ia
een eigen buis.
Zij hebben zekerheid dat de huurverhoging ben
niet raakt, dat ze nooit méér hoeven te betalen
dan vooraf is overeengekomen.
Zij hebben zekerheid dat ze 'aan zichzelf betalen
iedere betaling voor 't huis helpt mee, dat huis
verder onbelast bezit te maken.
Zij hebben zekerheid dat ze een prima huis be
zitten, tot de laatste cent waar voor hun geld.
Kies óók de aeekerfieid van Het eigen B.G»»Huis!
BON
Laat B.G. u - net als die 12.000 vóór u helpen,
bij de keuze van een bouwplan,
bij de hele paperas senboel, bij de controle van
prijs en kwaliteit, bij de financiering en
(vaak is dat immers nog nodig)
bij 't vooraf sparen van het nodige eigen geldi
Zet nog vandaag de eerste stap naar ów zeker-
g&rheid, naar üw B.G.-huis: zend de bon in voor
vrijblijvende inlichtingen
N.V. Bouwfonds Nedei*landso Gemeenten
Vrachtwagen sloeg
plotseling linksaf
Lettergieterij A'dam 14%
Vruchteloos
Arbeidsbureau gaat
bij vakantiewerk
bemiddelen
Voorlopig
Sarcasme
Hoeveel
tegen kanalenplan
Drie «lagen
gevestigd te Rotterdam.
Van onze parlementaire redacteur
DEN HAAG De Tweede Kamer
heeft gisteren de regering machti
ging verleend tot de aanschaf van
Starfighters voor de Koninklijke
luchtmacht. Het ging hier om een
principiële beslissing, in eerste aan
leg voor vijftig vliegtuigen, waar
mee volgens staatssecretaris Cal-
meyer ons land de beschikking zal
krijgen dver de modernste toestel
len, die een combinatie vormen van
een lichte bommenwerper, nacht-
jager en verkenner, dus het meest
geschikte type voor een kleine
luchtmacht als de onze. Minister
Visser noemde de keuze het beste
compromis tussen velerlei overwe
gingen.
Daar de produktie van deze toestellen
gezamenlijk door Belgische, Duitse en
Nederlandse industrieën ter hand zal
worden genomen en ons land al kan re
kenen op een Duitse order van 740 mil- i
joen gulden, was er enige ongerustheid
of onze industrie dat wel zou aankun
nen. Oud-staatssecretaris Moorman
(kath v.) was hierover nogal somber
en hij sprak van inflatiegevaar. Hü had
uitgerekend dat er al anderhalf miljard
is gemoeid met de tweehonderd Star
fighters die ons land in de loop van de
volgende jaren denkt te gaan aanschaf-
fen.
Minister Visser ontkende niet dat
deze gigantische order inflatore invloed
zou kunnen oefenen, maar volgens hem
zou het evengoed gunstig voor onze
werkgelegenheid kunnen uitpakken.
Van zijn kant vond hij de samenwer
king met de andere landen ook Ca
nada gaat tot dit type over uiter
mate belangrijk, zowel in militair als
in economisch opzicht.
Het raadsel van de zogenaamde over
loop dat zijn gelden die op een
vorige begroting zijn toegestaan maar
toen niet zijn gebruikt kon de mi
nister niet uit de doeken doen en daar
om beloofde hij dat dit in de eerst
komende begroting zal gebeuren. In
ieder geval is er voor de eerste aanloop
110 miljoen gulden uit de overloop be
schikbaar. De minister vroeg voor dit
jaar slechts een aanvullend begrotings
bedrag van rond drie-kwart ton en de
rest van de 310 miljoen, die deze vijftig
vliegtuigen in totaal kosten, zal op de
volgende begrotingen komen.
Een Starfighter kost 6.2 miljoen en
de pacifist Lankhorst had becijferd dat
als de minister zo'n vliegtuig voor zich
zelf zou willen aanschaffen, hij 150 jaar
lang zijn salaris zou moeten opsparen
en dat het een Kamerlid zelfs 450 jaar
aan schadeloosstelling zou kosten. Hier
maakte de c.h.-afgevaardigde Van de
Wetering de opmerking dat als wij de
vliegtuigen niet aanschaffen, het zelfs
geen dag kost!
mark aan heeft besteed. Van de Mirage
bestaat alleen nog maar het prototype.
Ook behoeven wij volgens de staats
secretaris niet bang te zijn dat met de
komst van de raketten dit vliegtuig
overbodig zou zijn. daar het nog jaren
zal duren eer de raketten operationeel
beschikbaar zijn en bovendien zal voor
de tactische aanval nog lange tijd be
hoefte blijven bestaan aan een vlieg
tuig, zeker zolang als de Starfighter
operationeel beschikbaar is.
Hoe het de komende jaren zal gaan,
kon minister Visser de Kamer ook niet
precies vertellen. Het wachten is op het
prioriteitenschema en daarna zal de
defensienota uitkomst geven.
De communisten deden twee vergeef
se pogingen om de hele zaak te torpe
deren. Eerst probeerde hun woord
voerder Bakker het debat uit te stellen
en tenslotte mislukte ook de truc om
de beslissing te laten wachten op de
defensienota. Zelfs de pacifisten wei
gerden daaraan hun steun. Wel lieten
zh met de communisten aantekenen dat
zij tegen waren.
Het voorstel werd zonder hoofdelijke
stemming goedgekeurd.
De overgrote meerderheid plaatste
zich achter het regeringsvoorstel. Aller
lei misverstanden kon staatssecretaris
Calmeyer nog uit de weg ruimen, o.a.
het sprookje dat de Starfighter een
ongelukstoestel zou zijn en dat de Mi-
rage wel zou hebben gevlogen en de
Starfighter niet. Zij vliegen nog geen
van beide, maar de Starfighter is ten
minste in ontwikkeling, dankzij het feit
dat Duitsland er ruim dertig miljoen
DJAKARTA (AP). De Indonesi
sche minister van buitenlandse zaken
Subandrio, heeft een scherpe nota ge
richt tot communistisch China, waarin
wordt gewaarschuwd dat de tegenwoor
dige pers- en radiocampagne tegen In
donesië dient op te houden.
In de nota wordt gezegd dat aan bei
de zijden een „gunstige sfeer" nodig
is voor een vriendschappelijke rege
ling van de repatriëring van Chinezen
uit Indonesië. Subandrio wees er op dat
het Chinese probleem in Indonesië ge
compliceerd is en door beide partijen
omzichtig moet worden behandeld.
pastoor Sonansee
Jan van der Ho-st als de pas
toor in Moutarde van Sonansee
ROTTERDAM Vandaag viert
de Rotterdamse acteur Jan van
der Horst zijn zeventigste ver
jaardag. Oudere Nederlanders,
vooral de Rotterdammers, zullen
zich ongetwijfeld Jan van der
Horst nog wel herinneren uit de
tijd van de bioscoop met als
extraatje een variétéprogramma.
Met André Rouge trad Van der
Horst dan op als het duo „De
Snarenzangers", die bij citer en
gitaar hun liedjes brachten, die
door het publiek zeer werden ge
waardeerd. Ook speelden Jan van
der Horst en André Rouge in de
theaters waar zij optraden konte
éénakters, die door Rouge werden
geschreven en waarin ook Van der
Horsts vrouw vaak meespeelde.
De acteur, die vroeger wel eens
voor de stomme film was opgetre
den, kreeg vorig jaar nog een rol in
een Nederlandse rolprent. Daardoor
kennen jongeren hem als de pas
toor in de film Moutarde van So
nansee van Toon Hermans. De toen
69-jarige acteur weerde zich danig
tijdens de talrijke repetities in de
studio's en deed ondanks de hoge
eisen die Toon Hermans aan zijn
medewerkenden stelde niet voor de
jongeren onder.
Kort voordat de film uit zou ko
men werd hij ernstig ziek, maar ge
lukkig kon hij de feestelijke pre
mière bijwonen. Hij zou dat ook
niet graag hebben gemist. Hij denkt
er nu nog met plezier aan terug
evenals aan de overige gebeurte
nissen uit zijn heus niet gemakke
lijke lange loopbaan, die bijna een
halve eeuw omvat.
van
in stukken groot nom. f250.- aan toonder
uitsluitend voor houders van claims van de thans uitstaande aandelen, onder-
aandelen en niet-royeerbare certificaten van aandelen in de verhouding van
nom. f 500.- obligaties op nom. f 750.- kapitaal.
Ondergetekende bericht, dat de inschrijving op bovenstaande obligatiën is
opengesteld op
van des voormiddags 9 uur tot des namiddags 4 uur,
bij haar kantoren te Amsterdam, Rotterdam en 's-Gravenliage, op de
voorwaarden van het prospectus dd. 29 Maart 1960.
De Vereeniging voor den Effectenhandel heeft bepaald, dat de claimhandel
zal aanvangen op Donderdag, 31 Maart 1960.
Prospectussen, afdrukken van de trustacte, van de administratievoorwaarden
en inschrijVingsbiljetteE, alsmede - tot een beperkt aantal - exemplaren van
het jaarverslag over het boekjaar 1959 en van de statuten zijn ten kantore
van inschrijving verkrijgbaar.
Amsterdam, 29 Maart 1960.
jV' /H'.C'V'
a Vyj
H*
r f
De belangstelling voor het programma
is zo groot, dat
in het CONCERTGEBOUW, TERNEUZEN, een her
haling zal plaats vinden. - Aanvang half acht.
Kaarten verkrijgbaar 1.80 (inclusief stedelijke belasting) op vertoon
van lidmaatschapkaart, aan de kassa van het l' -or-Theater, op maandag
4 april van 12—14 uur.
(Telefonisch worden geen bestellingen aangenomen.)
Ik wil graag alles weten ovet
het bouwen en sparen met B.G.
straat:
plaats
CjCQIGClltCflp 7j ASSC0»
de veilige weg naar het eigen huis
Bijkantoren ia Haarlem, Den Hnag, Goes, Zutphen en Assen.
DEN HAAG De 59-jarige Haagse
architect H. J. de Haan is gistermiddag
in Den Haag meit zijn auto door het on
verwachts linksaf slaan van een voor
hem rijdende vrachtwagen tegen een
lichtmast gereden en gedood.
Het ongeluk gebeurde aan de kant
van het Hildebrandplein van de tunnel
onder de spoorlijn over de Troelstra-
kade. De chauffeur van de vrachtwagen
wilde daar linksaf de Waldorpstraat in
rijden. Omdat hij niet bekend was in
Den Haag had hij niet kunnen voorsor
teren en had hij de meest rechtse van
de drie tunneldoorgangen genomen. Bui
ten de tunnel zag hij zijn fout in en
sloeg linksaf.
De heer De Haan die met zijn auto de
middelste tunneldoorgang had genomen,
kon niet snel genoeg meer stoppen om
een aanrijding te voorkomen. De vracht
wagen raakte de achterkant van zijn
auto, die daarna tegen een lichtmast
vloog.
AMSTERDAM De Lettergieterij
Amsterdam v/h N. Tetterode stelt over
1959 een onveranderd dividend voor van
14 procent.
DE ZWARTE SLACHTOFFERS?
Eigen nieuwsdienst
GENÈVE Een verbod van kern
wapens moet altijd een vrome wens
blijven, omdat de mensheid er waar
schijnlijk nimmer achter zal komen
hoeveel kernwapens de grote mo
gendheden in voorraad hebben.
De Franse ontwapeningsdeskundige
Jules Moch. die deze pessimistische me
ning weergaf in de tienlandenconferen-
tie, verklaarde dat het met geen van de
thans bestaande inspectiesystemen mo
gelijk is het juiste aantal nu opgeslagen
kernwapens te onthullen en de opslag- j
plaatsen te vinden.
Daarom, aldus Moch. hebben de wes-
teliike landen afwijzend gereageerd op I
de Russische voorstellen over een alge-1
meen verbod van kernwapens zonder
een daaraan gekoppelde controle op de
produktie van splijtbaar materiaal, op
net gebruik daarvan voor uitsluitend
vreedzame doeleinden en op raketten
en andere middelen van vervoer van
kernwapens naar hun doelen. Hij vroeg
zich af of een dergelijke controle ooit
effectief uitgevoerd zou kunnen worden.
leider van de Amerikaanse delegatie,
dat het westen bereid is meteen te gaan
praten over de zozeer door de oostelijke
delegaties gewenste „concrete ontwape
ningsmaatregelen" indien tegelijk zou
worden gepraat over de nodige con
trole- en inspectiemaatregelen. De con
ferentie zou volgens Eaton dadelijk
kunnen beginnen met een bespreking
van de wijze waarop in het tweede
stadium van het westelijke ontwape
ningsplan controle kon worden uitge
oefend op de vermindering van de
sterkte van de strijdkrachten van de J
Verenigde Staten en de Sowjetunie tot
2,1 miljoen man.
Van een speciale correspondent
JOHANNESBURG. De Zuidafrikaanse regering zal spoedig een onderzoek instellen naar
de oorzaken van de grootste mijnramp in de geschiedenis van dit landde ramp in de Coalbrook
steenkolenmijn die op 21 januari meer dan vierhonderd slachtoffers eiste.
Dit onderzoek sal zich ook uitstrekken tot de tvijze waarop het reddingswerk werd ver
richt en men verwacht hier algemeen dat het de reputatie van de mijndirectie niet onaangetast
zal laten.
Toen de fatale instorting van de
Oostelijke galerij in de mijn op don
derdag 21 januari een volle ploeg ar
beiders van de buitenwereld had af
gesneden, verklaarde de directie, dat
er 515 slachtoffers waren, van wie zes
blanken. Een dag later werd dit to
taal teruggebracht tot 485. Drie da
gen daarna was het totaal 435 en na
een week heette het dat veertien van
de vermeende zwarte slachtoffers wa
ren „opgespoord". Zij waren naar Ba-
soetoland teruggekeerd zonder de
mijndirectie te verwittigen. Dit bracht
het totaal dus terug tot 421 doch tot
dusver is geen verder „officieel" cij
fer verstrekt, waarschijnlijk omdat
de mijndirectie het spelletje van gis
sen was moe geworden.
lijkheid van het voortbestaan van vele
landen raakt.
Zorin liet doorschemeren dat hij niet
weet wat de conferentie, indien de be
sprekingen het huidige patroon blijven
volgen, zal kunnen bereiken.
Op ongeveer zestig kilometer
afstand van Johannesburg, op
het terrein van de Coalbrook-
mijn, bevindt zich thans het
enige graf in Zuid-Afrika, waar
de rassen niet gescheiden zijn.
Zes blanke mijnwerkers en
meer dan vierhonderd zwarten
liggen daar gezamenlijk begra
ven in een ingestorte tunnel
bijna tweehonderd meter onder
de grond.
Maar deze broederschap des doods
eindigde bij de levenden. Verleden
week zijn er twee rouwdiensten gehou
den. Een voor de zwarte slachtoffers
in de open lucht en een andere voor
de blanke doden in een kerk in het
nabijgelegen dorp Sasolburg.
De smart werd echter gedeeld door
allen en was voor allen gelijk; voor
de blanke mijnwerkersvrouwen in hun
rouwdracht en voor de zwarte Basoe-
tovrouwen. die. gehuld in hun kleur
rijke dekens, onbewegelijk en zonder
hun emoties te verraden luisterden!
naar.de woorden van hun predikant. Oll«tailkS VOOrtckCllS
Het was overigens opmerkelijk, dafc
van het begin af aan vast stond, dat
er zes blanke mijnwerkers onder de
slachtoffers waren. Hun namen wer
den onmiddellijk bekend gemaakt. De
Afrikanen, zo zei de directie, waren
gewoonlijk alleen bekend onder een
nummer. Slechts na lang aandringen j
van de zijde van enkele couranten, is
de directie er toe overgegaan om een
voorlopige" lijst van namen van de
zwarte slachtoffers te publiceren.
ontwapenmgsmaatregelen alleen
gevaren inhoudt omdat ontwapenen
zonder gelijktijdige controle de
De woorden van Moch staken door de
werkelijkheidszin die er uit bleek, ver
uit boven de algemene toon van het
ook gisteren weer vruchteloze debat
over de vraag wat voorrang verdiende.
rfng1" van ontwapeningsrnaatregelen of Voorne-Putten-Rozenburg
een regeling van de ontwapening in I *->
etappes in afwachting van controle-
waarborgen.
Het was ook Moch die de dreigende
impasse probeerde te doorbreken met een
voorstel over wat hij noemde een eerste
praktische maatregel. De conferentie
AMSTERDAM (ANP) Het Gewes
telijk arbeidsbureau in Amsterdam gaat
dit jaar bemiddelen bij het vakantie
werk voor scholieren. Samen met enke
le instellingen heeft het bureau richtlij
nen voor deze specifieke bemiddelings-
taak opgesteld. Daarmee hoopt men de
nadelen van het vakantiewerk door
scholieren te beperken. De hoofden, di
recteuren en rectoren van scholen in
Amsterdam zijn van deze nieuwe taak
van het GAB 'op de hoogte gesteld.
gèïèri. Zorin vergat eraan toe te voegen Semite vakant^gt
dat P0nrPlCCd°SegevaSaar kan b'utk vin de dfenrten van scholieren. Ge-
VT f™ ™tSg zonder ont" middeld 48 procent van de jongens op
opleveren omdat controle zonder ont scholen blijkt in de vakan-
ÏÏSÏÏ? wel tie betaalde arbeid te verrichten.
Aan het vakantiewerk zijn volgens het.
GAB.geT'iren verbonden, waarvan het
voortwoekeren moet worden voorkomen.
Daarom eeft het GAB vijf beperken
de voorwaarden vastgesteld:
De Russische delegatieleider, Valerian
Zorin, reageerde op een opmerking van
de Canadese luitenant-generaal E. L. M.
Burns over de controlekwestie met de
sarcastische vraag of het er misschien
om ging eerst over de controlekwestie
te praten en daarna misschien, of mis
schien niet, over ontwapeningsmaatre-
terwijl een kille regen neergleed uit
een lei-grauwe hemel.
Deze ramp heeft heel wat vragen
doen rijzen, zo veel vragen dat de
regering zich gedwongen heeft gezien
om niet alleen een technisch onder
zoek te doen instellen (hetgeen de ge
woonte is na elk ongeval van enige
omvang) maar ook een gerechtelijk
onderzoek.
De eerste vraag die het officiële on
derzoek zal moeten beantwoorden is:
hoe komt het dat de mijndirectie niet
in staat is geweest om te zeggen, hoe
veel -mijnwerkers precies om het le
ven gekomen zijn?
Van onze correspondent
OOSTVOORNE
1. De scholieren moeten ten minste zes.
tien jaar oud zijn.
2. De maximum duur van het vakan
tiewerk door een scholier is drie weken.
zóu"v'oigens hërri moeten beginnen met ruimtelijke ordening Voorne-Putten-Ro
e installatie van een commissie van
i <eskundigen die moest gaan uitmaken
elke vermindering van de voorraden
.-logstuig zou moeten samengaan met
i^i bepaalde vermindering van troe
pensterkten. De vermindering van de
voorraden oorlogstuig, zo betoogde hi),
is belangrijker dan de vermindering
van de troepensterkten.
Mochs verklaring had betrekking op
de mededeling van Frederick Eaton, de
3. De werkweek mag het normaal ge
Het contactorgaan bruikelijke aantal uren niet overschrij
den (geen
WEER HOGERE WINST
VEENKOLONIALE BANK
zenburg. waarin de gemeentebesturen jbeij).
van de eilanden zijn verenigd, heeft zich 4 joon of salaris i
leeftijd in de betrokken
gebruikelijke.
5. Het werk mag niet zo inspannend,
pertinent uitgesproken tegen een trace
ring van het Hartelkanaal tussen Nieu-
wesluis en Heenvliet en het Drieweg
kanaal ten zuiden van Heenvliet en Geer
vliet.
Met de andere oplossingen voor het
kanalenplan zijn de gemeenten ook niet
gelukkig, maar als het dan moet, willen
SAPPEMEER. De Veenkoloniale
Bank voor hypotheek en seheepsver-
band behaalde over 1959 opnieuw een
hogere winst, en wel van 315.751 (v. j.
ƒ304.928». Voorgesteld wordt een onver
anderd dividend van 16%.
De nakomingen van de verplichtingen
van de debiteuren van de bank wezen
overwerken, geen nachtar- 0p de nog vrij moeilijke situatie in de
kustvaart gedurende een groot deel van
1959. De rente-achterstand was evenwel
op 1 februari 1960 geheel verdwenen.
Ook dit jaar vertrouwt de directie,
mede door de grotere kredietverlening,
tot gunstige uitkomsten te komen.
het voor de
onderneming
zij daarvoor wel capituleren, zeggen zij. nen ontstaan.
zwaar of gevaarlijk zijn, dat aantasting
van de lichamelijke of geestelijke ge
zondheid of belemmeringen voor het
verder volgen van het onderwijs kun-
Canadian Pacific Railway heeft over
de eerste twee maanden van dit jaar
een nettowinst behaald van 2,02 (v j.
1,03) miljoen.
De tweede vraag betreft een ge
rucht. dat met steeds meer geloof
waardige bijzonderheden werd verteld
en dat door de mijndirectie nimmer
bevestigd of ontkend is. Voordat de
fatale instorting plaats had. was er
een kleinere instorting, waardoor en
kele mijnwerkers licht gewond wer-1
den Dit is door de autoriteiten van de
mijn toegegeven. Het gerucht wil ech
ter, dat een groep zwarten daarop te
rug naar de schacht rende en eiste
om onmiddellijk naar de oppervlakte
te worden gebracht.
Zij waren er van overtuigd dat er
een tweede instorting zou volgen. Blan
ke voormannen, zo luidt het gerucht,
stuurden deze groep echter terug in
het hart van de mijn. Enkele Afri
kanen ihet totaal varieert van vier tot
tien) zouden er evenwel in geslaagd
zijn om boven de grond te komen,
waarna zij wegens dienstweigering
prompt in de mijngevangenis zou
den zijn opgesloten. Intussen werd
ondanks de vege voortekens. een
tweede ploeg de mijn ingezonden, kort
voordat de fatale rotsstorting plaats
had. Die ploeg heeft het daglicht
nooit weergezien. Het gerucht wil, dat
onmiddellijk 11a de ramp de zwarte,
mijnwerkers, die waren opgesloten, j
vrijgelaten zijn met de opdracht niets j
van hun inhechtenisneming te ver-,
tellen.
De derde vraag: Waarom duurde
het drie volle dagen, voordat er een
aanvang werd gemaakt met het ma
ken van een boorgat, waardoor zuur
stof en voedsel naar de slachtoffers
konden worden gebracht? En waarom
had men nog enkele dagen nodig om
vast te stellen, dat de eerste boorma
chine het werk niet snel genoeg kon
doen, zodat er een tweede nodig was
en zelfs een derde?
Dr. W. Busschau, voorzitter van de
Zuidafrikaanse Kamer van Mijnen,
zei op een diner in Johannesburg
enkele weken geleden: „De mijnen
in Zuid-Afrika zijn de meest effi
ciënte ter wereldVelen vroegen
zich toen af, of hij Coalbrook ver
geten was.
Het feit, dat deze ramp het leven'
geëist heeft van slechts zes blanken i
en meer dan vier honderd zwarten.
heeft aan de wereld wel duidelijk ge
maakt. wie in Zuid-Afrika het werk
doen.
Zoals in elke andere tak van indus
trie, is alle geschoolde arbeid in de
mijn voorbehouden aan blanken. Al
leen blanken mogen dynamiet hante
ren. dat gebruikt wordt om steenkool
lagen of goudaders los te maken. Al
leen blanken kunnen voorman van een
ploeg worden en de scholing, die daar
voor nodig is, sj-aat slechts voor blan
ken open.
Een voorman in de mijnen verdient
gemiddeld achthonderd gulden per
maand en met senioriteit kan dat sa
laris tot 1300 gulden per maand stij
gen. Zwarte mijnwerkers verdienen
gemiddeld 1-oon van 55 gulden per
maand plus kost en behuizing. Die be
huizing bestaat uit een serie barak
ken waar de zwarten een kazerne
achtig leven leiden. De meesten ko
men uit het doodarme Britse protecto
raat Basoetodand of uit Portugees
Oost-Afrika, waar zulk een schreeu
wend tekort aan goed bouwland be
staat, dat een groot deel der manne
lijke bevolking zich gedwongen ziet
om vrouw en kinderen voor lange tijd
te verlaten en als contract-arbeiders
in de Zuidafrikaanse mijnen te wer
ken. De apartheidspolitiek van de re
gering staat echter niet toe, dat zij
Een muur van het pomphuis
begaf het en zo duurde het extra
lang voordat de ingesloten mijn
werkers van lucht voorzien konden
worden.
zich in de nabijheid van de mijnen
met hun gezinnen komen vestigen,
omdat dit zou leiden tot een aanwas
van de zwarte bevolking.
Statistici hebben uitgerekend, dat
men in Zuid-Afrika met een gezin op
zijn minst 300 gulden per maand no
dig heeft om niet ziek te worden van
ondervoeding. Men kan dus begrijpen,
dat de contractarbeider elke cent,
die hij verdient, naar zijn gezin
tracht te zenden en dan nog ziet, dat
zijn vrouw en kinderen een kommer
vol bestaan leiden.
De Coalbrook mijndirectie heeft nog
niet bekend gemaakt, hoeveel compen
satie de zwarte nabestaanden zullen
ontvangen, maar als men op de com-
pensatiebetalingen van verleden jaar
afgaat (toen niet minder dan 733
Afrikanen het leven in de mijnen ver
loren!) zal een weduwe op zijn
hoogst 2600 gulden kunnen verwach
ten en. als zij geen kinderen heeft,
ongeveer 1200 gulden. Deze cijfers
zijn niet geschikt om tot meerdere glo
rie van Zuid-Afrika in het buitenland
te strekken en het is dan ook niet te
verwonderen, dat de directie van Coal
brook niet toeschietelijk was. toen bui
tenlandse journalisten inlichtingen
vroegen over de financiële zijde van
de ramp.
Het was ook bepaald onfortuinlijk,
dat vrijwel op dezelfde dag dat de
meer dan vier honderd mijnwerkers
voor immer bedolven werden, een goud
mijn aan de Witwatersrand een maan
delijkse zuivere winst bekend maakte
van negen miljoen gulden, met de
blijde belofte aan de aandeelhouders,
dat de 'geraamde winst voor maarl
tien miljoen gutden zou bedragen.
