Drie Zeeuwen met luxueus
jacht naar Genua
GEORGE de sigaar vol fijne trekjes
Voortdurende ongerustheid
over annexatieplannen
PAREL VAN PLEZIERBOTEN
EEN LUST VOOR HET OOG
Geen opheffing van Woonruimtewet
Nieuw schoolgebouw
te Poortvliet
M A IZE NA
DU RYEA
Geen rustig leven voor gemeente
van dominee Jean de Labadie
21 Ct.
Zaterdag 20 februari 1960
Pag. S
VOOR GEWONE MENSEN ONVOORSTELBARE RIJKDOM
Voor de zesde maal
de wimpel behaald
Raad Biggekerke
vergaderde
GRIEP
AKKERTJES
RAAD VAN SOUBURG BIJEEN
Somes! jgJslÜZ
„Landbouwbelang" te
Colij nsplaat bij een
Ouderavond van
M argrietschool
w&nöeLinqen 6oor öe zeeuwse histORie
Mussengilde ontving niet
veel schadelijk gedierte
Strijd tussen Veere en
Middelburg
In Amsterdam
Duitsland en Friesland
ZEEUWSCH DAGBLAD
TERNEUZEN.
eens een jacht gezien van zegge
en schrijve vier miljoen gulden?
Neen natuurlijk. Het is immers
in deze tijd bijna ondenkbaar
dat iemand zo'n enorme som
voor z'n loutere plezier uit kan
geven. Maar toch zijn ze er nog,
deze particuliere grootheden, die
krachtens hun geldelijke rijkdom
torenhoog boven de massa uitste
ken.
Hebt U wel Zoiets noemt men dan een jacht. Mid
scheeps staan twee motoren, die teza
men een renstal van duizend paarden
vertegenwoordigen. Wat zullen die bees-
ten vreten denk je dan. Nou ja, er is
voer genoeg aan boord.
In Terneuzen ligt momenteel
een jacht dat eenvoudig onze
stoutste dromen te boven gaat.
Als je aan boord gaat denk je
eerst aan koningen en keizers.
In de brandstoftanks kunnen der
tigduizend liter olie opgeborgen wor
den. Voldoende om veertien etmalen
achter elkaar te kunnen varen. Ver
der is er een radarinstallatie aan
boord. 'De kapitein was zo vriendelijk
om dat even aan te zetten.
Om kort te gaan: Alles gaat automa
tisch. Op de brug is het een lusthof
voor technici. Je kunt er eindeloos aan
knopjes draaien, en het leukste is dat
Drie Zeeuwen gaan reis maken met
luxueus jncht. Ze hebben alle reden
om een vrolijke discussie op touw te
zetten. Maar zij zullen ook hun handen
.'op een andere manier moeten laten
Maar hoe groot is dail de ver- wapperen. Van links naar rechts Daan
rassing als je te horen krijgt dat
dit fraaie schip het eigendom is1
van een doodgewone Italiaan die
de wind in de zeilen heeft ge
had.
Dan maken wij ons nog druk
over een televisietoestelletje of
over een scootertje. Neen, wie
de luxe kajuit van dit jacht heeft
betreden durft eenvoudig niet
meer over een scooter te denken.
Hij beseft ineens dat scooters
slechts kleinburgerlijke auto-'
pedjes zijn.
Te benijden zijn dan ook de drie»
Zeeuwen die het voorrecht heb-;
ben om dit fraaie schip naar.
Genua te mogen brengen.
Deze uitverkorenen zijn Daan
Klaasse, Jan Harms (zeg maar
Jan zei d'ie) en Piet Oppeneer.
Ze zullen het als matrozen niet
te druk hebben aan boord, maar
bovendien, wie de zon tegemoet
gaat heeft er wel een paar vuile
handen voor over.
Toen wij een beetje beschimmeld
en verlegen aan boord stapten kwam
Daan Klaasse juist uit het aller-onder-
ste compartement van het schip gekro
pen. Hij was daar bezig ..broodjes"
neer te leggen en toen we een beetje
ongelovig keken verduidelijkte hij
dat met die broodjes ballast werd be
doeld. Nee, het leukste werk is het niet
want je kruipt in roest en vuil over de
huidplaten van het schip. (Aan de bin
nenkant natuur.) Intussen begonnen
onze ogen een beetje te wennen aan
de adembenemende luxe waar we in
terecht waren gekomen.
Klaasse. Jan Harms. Piet Openneer.
De Allebo 2 wordt klaar gemaakt voor
de trip naar Genua. Dit aantrekkelijke
jacht vertegenwoordigt een waarde
van 4 miljoen.'
al die knopjes nog een bedoeling heb
ben ook.
Volgende week gaat dit droomschip
naar Genua. Als tussenhavens zullen
Brest, Lissabon, Gibraltar en Monte
Carlo worden aangedaan.
Op 't ogenblik ligt dit jacht
nog bij de Terneuzense scheeps
bouwmaatschappij voor enkele
noodzakelijke reparaties, maar
vrijdag a.s. hoopt men het ruime
sop te kiezen.
Drie Zeeuwen gaan dan een
reisje maken waar menigeen ze
om zal benijden.
Nou ja, er zal onderweg na
tuurlijk gewerkt moeten worden,
maar wie zal het er niet voor
over hebben om veertien dagen
zo'n schip onder je voeten te
hebben?
In St. Philipsland
ST. PHILIPSLAND De afdeling van
het Rode Kruis ,,St. Philipsland en Anna
Jacobapolder" hield gisteravond haar
jaarvergadering onder leiding van de
voorzitter, doker H Menger.
De noemde het verheugend dat de ver
eniging nu reeds voor de zesde maal de
wimpel mocht ontvangen. Hij bracht j
dank aan alle leden, collectrices en col-
lectanten voor al het werk wat ze in het
afgelopen jaar weer hebben gedaan.
De voorzitter van de vereniging het
i Ned. Rode Kruis, mr. F. H. A. de Graaff,
noemde het een unicum dat 96,5 pet. van
de gezinnen lid is van het Rode Kruis.
Per inwoner werd een bedrag van 1,06
j opgebracht.
Kringcommissaris J. A. Heyn overhan- j
digde deze avond het campagnebord. Er j
werden nog enkele filmpjes vertoond o.a.
1 van de boottocht door de chronische
zieken uit Zeeland gemaakt.
Tijdens de eerste raadsvergadering
heeft de voorzitter, burgemeester J. L.
Dregmans, een kort overzicht gegeven
over het afgelopen jaar. Hij uitte daar
in de klacht dat in Giggekerke de par
ticuliere bouw minimaal is. Wat elders
kan, moet hier toch ook kunnen. Hij
hoopte op toewijzing van enkele woning
wetwoningen en zodoende de krotoprui-
i ming ter hand te kunnen nemen.
Ook in het afgelopen jaar nam het
aantal toeristen, dat op Biggekerke ver
bleef, weer toe. Over de terugloop van
de bevolking merkte hij op dat B. en
j W. is gebleken, dat hiervoor geen spe
ciale oorzaak is, ,,een vlucht uit de ge
meente" noemde hij sterk overdreven.
De belangrijkste besluiten over het af
gelopen jaar waren het aangaan van
een geldlening zodat het mogelijk werd
een nieuwe kleuterschool te bouwen, uit
breiding van de straatverlichting en het
gereedkomen van de electrificatie van
onrendabele gebieden. De aandacht van
de raad zal in het komende jaar wor
den gevraagd voor uitbreiding van re
creatie-gebied.
Overeenkomstig het voorstel van
en W. verklaarde de raad zich ook in
Biggekerke tegen de voorgestelde ophef
fing van de woonruimtewet. De gemeen
te stelde zich garant voor een lening
aan te gaan door de V.V.V. om te ko
men tot het aanleggen van een tweede
duinovergang, tot een bedrag' van
17.000. Verder werd besloten aan de
ambtenaren een voorschot van 3 pet.
toe te kennen over het eerste kwartaal
van 1960.
Advertentie
dreigt overal
neem vlug
„Akkertjes"
in huis
helpen direkt
Een gevaarlijk verkeersobstakel in
Middelburg wordt thans onder handen
genomen. Op de hoek Veerseweg-Sin-
gel wordt ten koste van enkele woon
huizen ruim baan gemaakt voor het
verkeer.
Advertentie
COL/IJ NS PLAAT. De weegbrugver
eniging r,Landbouwbelang" vergaderde
onder leiding van de heer C. J. Kole.
Er werden het afgelopen jaiar 8.939.821
kg suikerbieten, 12.739.226 kg aardappe
len, 2.081.935 kg hooi en stro, 599.511 kg
uien, 249.082 kg pulp, 4.019.563 kg diver
se produkten en 172 stuks beesten
gewogen. Bij de bestuursverkiezing' wer
den de heren C. de Regt Mzn, Jac.
v.d. Weele en A. v.d. Zande herkozen.
Door het bedanken van de heer C. J.
Kole als voorzitter werd als bestuurs
lid en tevens als voorzitter gekozen de
[heer G. v. d. Weele. Als Öd van de
commissie van toeziciit werd' gekozen
de heer J. M. Breure. Voorts werd be
sloten tot telefoonaansluiting in de weeg
brug.
POORTVLIET. Aan de
Schoolstraat te Poortvliet zal,
mits de toestemming van toe
zichthoudende organen spoedig
wordt ontvangen, binnenkort
moeten worden begonnen met de
bouw van een drieklassige
school voor de vereniging
School met de Bijbel". De thans
in gebruik zijnde school is afge-
Droomschip keurd. Het is een oud gebouw,
dat niet meer aan de eisen vol-
Een rondgang door dit jacht is vol-,,
doende om je hele droomleven op een doet. De öemeenteraad heelt
nieuwe golflengte te plaatsen. Stel u zich nog niet uitgesproken over
y°or:_Alle ^^art^en'eH^belegdm^t j bestemming van het t.z.t.
buiten gebruik komende school-
een vaste vloerbedekking, waardoor je
bijna als vanzelf naar een paar lekkere
warme pantoffeltjes gaat verlangen. Lui
verlokkende rustbanken aan de kant en
een heuse echte bar in de hoek. Ach
mijne vrienden, waar moet ik beginnen
en waar eindigen? Dit is geen sohip,
dit is een wolkenwagen.
Aan de wand hangen lampjes van
Venetiaans glaswerk en in een hoek
ontwaar ik een schilderij dat je geen j
schilderij meer kunt noemen. Het is
een stuk inlegwerk van zuiver blad
goud. Om te huilen, zo mooi. De luxe
slaaphut van de eigenaar Iaat zich een
voudig niet beschrijven. Dat bed, nee,
dat is geen bed meer, dat is een
..slaapslee". En dan moet u zich voor
stellen dat alle compartimenten met
mooie, in verschillende kleuren uitge
voerde telefoons verbonden zijn.
U hoeft alleen maar een luie arm uit
te strekken, een knopje in te drukken
en te zeggen: ..Ober. breng mij even
gebouw.
De Vlissingse architect J. Jobse heeft
in overleg met het schoolbestuur en de
gemeente Poortvliet een modern en doel
matig schoolgebouw ontworpen dat uit
stekend zal passen in de omgeving,
waarin het zal worden gebouwd. D
Advertentie
maakt Uw groenten zo lekker.
Marechaussee Looy met
militaire eer begraven
o ELLEWOUTSDIJK. Onder ze..
ë'e'n glas^ch'ampagnV." De ober." of de ;grote belangstelling is gistermiddag het
steward, of hoe de goede man mag he
ten gaat de gang door en komt bij een
levensgrote ijskast aan. Het zijn eigen-
nieuwe school zal uit drie lokalen be
staan en bovendien enkele andere voor
het onderwijs noodzakelijke ruimten be
vatten.
Bij de aanbesteding werden negen in
schrijvingen ontvangen: D. Burgers, Tho-
len 76.800; A. MullerFrancke, St.
Maartensdijk 78.798; J. K. Krijger,
Poortvliet 79.2.50, fa. C. B. Bijl en
Zn. Tholen ƒ83.395; Gebr. Van den Berg
Bergen op Zoom 83.750; P. C. Soffers,
Hoogerheide ƒ83.950; C. Hoppenbrou
wers, Bergen op Zoom ƒ84.950, Aanne
mingsbedrijf Vos, Tholen 85.323, P. de
Raat, St. Philipsland 85.330. De bouw
was begroot op 77.572. De gunning is
in beraad gehouden.
KLOETINGE In het verenigings
gebouw werd de jaarlijkse ouderavond
gehouden van de o.l. Margrietschool.
De voorzitter der oudercommissie de
heer C. Beenhakker sprak een kort ope
ningswoord en richtte een bijzonder
woord van welkom tot burgemeester
Baron mr. H. N. Schimmelpenninck v.
!d. Oye en de heer P. A. van Huet. uit
Rotterdam. De heer Huet, die zeer
nauw bij alle onderwijszaken betrokken
is, hield voor de pauze een causerie
over het onderwerp: Hoe geef ik mijn
kinderen een sexuele op'voeding.
Het hoofd der school de heer A. Spee
deed enkele mededelingen betreffende
de schoolzaken en 'de heren C. Been
hakker en J. Verburg werden herkozen
als leden van de oudercommissie.
SOUBURG. In de gisteren
gehouden raadsvergadering
deelde de heer W. M. Janssen
(K.V.P.) mede, dat hem was ge
bleken, dat er een geheime ver
gadering was belegd tussen de
gemeentebesturen van Middel
burg en Vlissingen om de struc
tuurplannen van beide steden op
Souburgs grondgebied met
elkaar in overeenstemming te
brengen. Hij vroeg de voorzit
ter of B. en W. van deze verga
dering op de hoogte waren ge*-
steld, of B. en W. bereid zouden
zijn hiertegen te protesteren,
deze zaak ook bij het college van
Ged. Staten aanhangig te maken
en dat college te verzoeken bij
die vergadering aanwezig te
mogen zijn.
Burgemeester A. H. S. Stemerding zei
in zijn antwoord niets van de betreffende
vergadering af te weten en er ook niet
te zijn uitgenodigd. Hij zei de vragen van
het raadslid aan het college van B. en W.
voor te zullen leggen.
Tevoren had de voorzitter in zijn
nieuwjaarsrede reeds opgemerkt dat er
weer een jaar was verstreken zonder dat
er een einde was gekomen aan de onr
zeke-heid over het voortbestaan van
Souburg als zelfstandige gemeente. In een
uitvoerig betoog onderstreepte hij het
feit, dat Souburg met zijn 500 zielen niet
onder de te kleine bestuurseenheden
valt, temeer daar er gemeenten van 2000
zielen worden gehandhaafd.
Do bedreiging van de zelfstandigheid
was volgens de voorzitter het snode
annexatieplan van Vlissingen, vanwege
de wens naar meer industriegebied en
bouwgrond hij meende echter, dat die
plannen ongegrond zijn, daar Vlissingen
verschillende braakliggende industrie
terreinen en leegstaande woningen rijk
is. Daarbij komen nog de verschijnselen,
dat het inwonertal van Vlissingen terug
loopt en dat vele Vlissingers een woning
in Souburg verkozen.
Verder wees de voorzitter in eijn jaar
overzicht nog op de bouwaktiviteit. Er
kwamen in 1959 48 woningen gereed,
waarvan 36 premiewoningen, alsmede
enkele scholen.
De raad achtte het moeilik de Woon
ruimtewet 1947 op te heffen en besloot
hiertegen bezwaar te zullen maken.
Men meent, dat er in Souburg nog
lang geen sprake is van het verdwijnen
van de woningnood. Het raadslid A. W.
Bouff achtte het bovendien niet onmo-
geli_tcl ook Souburg toeristen zal
gaan trekKen, wat voor huiseigenaren
aanleiding zou kunnen zijn de huur op
te trekken om de woning in het zomer
seizoen aan toeristen te kunnen ver
huren.
Aan de Staat der Nederlanden za
grond verkocht worden voor de bouw
van 55 woningen voor Ambonezen aan
de Molenweg en aan de N.V. Bouwfonds
voor Ned. Gemeenten aan de Irenestraat
voor enkele woningen.
In West-Souburg zal worden overge
gaan tot de aanleg van een riolering, en
de bouw van een zuiveringsinstallatie
aan de Vrijburgstraat. Met het totale
project zal een bedrag van ongeveer
283.000 gemoeid zijn.
De gemeente zal een bedrag van 377
beschikbaar stellen voor de uitgifte van
een brochure over de economische ont
wikkeling van Walcheren. Enkele raads
leden spraken er hun ongenoegen over
uit, dat Middelburg en Vlissingen niet
wensen bij te dragen in de kosten.
De burgemeester deelde tenslotte mede,
dat hij, wat de verbetering van de te
smalle kanaalbrug betreft uitziet naar
een eventueel vrijkomende brug van
het kanaal TerneuzenSas van Gent.
Die bruggen zijn naar zijn mening ge
schikt voor Souburg.
Gemeenteraad Kerkwerve
vergadert maandag
KERKWERVE. De gemeenteraad
komt maandagavond bijeen. De agenda
vermeldt onder meer een voorstel om
een krediet beschikbaar te stellen ten
behoeve van de kleuterschool, een ver
goeding voor de bijzondere lagere school
over de jaren 1953-1957, een voorschot
aan de bijzondere lagere school over
ƒ1960, de aankoop van een chassis voor
een nieuwe trekker manschappen wagen
,voor de brandweer en de rekening 1953
van het burgerlijk armbestuur.
Waar 1. van Waüenfcw»
stoffelijk overschot van de wachtmees
ter der Kon. Marechaussee, de heer M.
Looy ter aarde besteld. Aan de geopen-
lijk twee ijskastjes boven elkaar. Eén j de groeve sprak de commandant van
voor het normale huis-tuin-en keuken- zijn brigade, die de heer Looy schetste
werk. en één waar je vijftien graden J als een oprecht man, die met grote
onder nul mee kunt bereiken. plichtsbetrachting zijn dienst vervulde.
j Ook een collega van wachtmeester
Looy sprak enkele woorden en de Ned.
Herv. predikant ter plaatse, ds. L. W
Blok, sprak woorden van troost tot de
nabestaanden.
Op bidflag geen eerste
postbestelling
THOLEN Op het eiland Tholen
wordt woensdag a.s. biddag voor het
gewas gehoiiden. De posterijen zullen
op deze dag de eerste bestelling niet
uitvoeren. Het kantoor sluit om één uur
Een zwager van de overledene dank
te voor het medeleven.
Een afvaardiging van de Hollandse en
Duitse., douane was bij deze teraarde
bestelling aanwezig. De heer Looy is
maandagnacht met zijn motor op een
SINT-MAARTENSDIJK In de jaar
vergadering van het „Mussengilde", die
on'der voorzitterschap van de heer J. B.
Hoek in het Hof van Holland werd ge
houden. is gebleken dat de inlevering
van schadelijk gedierte in 1959 niet best
was. Er werd ingeleverd een bunzing.
ratten en 512 mussen. Tijdens deze
bijeenkomst werd als koning gekozen
de heer J. Nelissen, als hoofdman de
heer P. Noordijke en als deken de heer
C. Hoek. De voorzitter werd evenals
het bestuurslid de heer M. W. Bazen
herkozen.
en kwitanties worden niet aangenomen, vrachtauto gereden.
In de hervormde gemeente van Re-
tranchemerA werden als ouderlingen ge
kozen mevrouw A. Risseeuw en de heer
J. A. Poissonnier en als diakenen me
vrouw M. Robeijn en de heer D. de Feij-
ter.
Raad Tholen vergadert
THOLEN. De gemeenteraad komt
vrijdagmiddag 26 februari des middags
om vier uur in openbare vergadering
bijeen. De agenda vermeldt o.m. voor
stellen tot benoeming hoofd der o.l.
school, tot vaststelling van 'de begroting
1960, tot afschaffing van muntgas en tot
aankoop van grond.
Kolenhond St. Maartensdijk
hield jaarvergadering
SINT-MAARTENSDIJK De kolen-
bond „Algemeen Belang" vergaderde in
hotel Steketee onder voorzitterschap van
de heer C. Priem. De omzet in 1959
bedroeg 411.850 kg; 238.000 kg anthra-
ciet, 164.000 kg eierkolen. 5000 kg bri
ketten en 4850 kg cokes. Het batig saldo
was 41.08. Bij de bestuursverkiezing
werd de heer Fr. Lindhout herkozen en
de heer C. Scherpenisse werd in de
plaats van zijn vader gekozen. Het le
dental van de kolenbond bedraagt thans
469.
Zwervend langs wildpaden
GOES. De vereniging voor Algeme
ne Wetenschappelijke Belangen heeft
de leden, die gisteren de filmvoorstel
ling in de Prins van Oranje hebben
bijgewoond, enkele onvergetelijke uren
bezorgd. De kleurenfilm „Zwervend
langs wildpaden", die werd ingeleid en
toegelicht door de heer C. Sipkes liet
het natuurleven zien in een Hongaars
bosreser-vaat bij de stad Baja, 130 km
ten Zuiden van Boedapest.
De film bracht het intieme leven van
een aantal kenmerkende dieren naar vo
ren en liet verder uitkomen, op welke
wijze een natuurreservaat wordt be
heerd.
0 De collecte ten bate van de Christe
lijke school in Sint-Annaland bracht
69,10 op.
0 De Nationale Levensverzekering Bank
in Rotterdam organiseerde in Brouwers
haven een filmavond. De belangstelling
was groot.
De meeste bewoners van
Veere kenden dominee De La
badie. Hoe velen zullen de wan
deling naar Middelburg wel eens
gemaakt hebben om naar zijn
prediking te luisteren. Hij had
er veel vrienden. De Magistraat
van Veere was verontwaardigd
over zijn afzetting. Om hem
hierheen te krijgen werd er be
sloten een Waalse kerk te
stichten. Van de Ned. Herv.
en Schotse gemeente vond men
het uitstekend; deze predikanten
schijnen dus geen last van jaloe
zie gehad te hebben.
Natuurlijk kon dit geen kerk worden
die bij het Waalse kerkverband was
aangesloten, het werd een aparte kerk
gemeenschap, die zich Evangelische kerk
noemde. Men was niet gebonden aan de
liturgische geschriften van de Ned.
Hervormde en Waalse kerk. Los van
alle menselijk gezag had men geen an
dere regel dan de leer van de Heilige
Schrift.
Veel voorname families verhuisden
uit Middelburg naar Veere. Ook Anna
Maria van Schuerman kwam in Veere
wonen en sloot zich aan bij de nieuwe
gemeente. De afgezette kerkeraad van
Middelburg werd in Veere als zodanig
aangesteld.
Niet alleen 's zondags, ook in de week
preekte De Labadie meermalen. Wat.
was het dan druk op de Veerse weg
van Labadistische kerkgangers uit Mid
delburg. Tot grote ergernis van de Ma
gistraat van Middelburg. Nu was er nog
geen eind gekomen aan de kerkstrijd.
Bovendien kwam Veere tot bloei door
het toenemen van de bevolking, tot
schade van Middelburg.
Daarom wendde het stadsbestuur van
Middelburg zich tot de Staten van Zee
land om hulp en raad. Met ais gevolg
een bevel aan de Magistraat van Veere
om De Labadie uit haar rechtsgebied
te verbannen.
Maar Veere weigerde beslist het be
vel op te volgen, het beriep zich op zijn
stadsrechten.
Ging het niet goedschiks, dan maar
kwaadschiks. Middelburg wapende zich
om met geweld Veere te dwingen en
De Labadie te verwijderen. Maar ook
de Veerse burgers werden gewapend
om hun rechten en hun vrijheid te ver
dedigen. Bij de poorten en op de wallen
zullen ze de Middelburgers wel ontvan
gen. Zo was de burgeroorlog uitgebro
ken tussen twee plaatsen die vlak bii
elkaar lagen.
Tot bloedvergieten is het niet geko
men door het verstandig optreden van
De Labadie. Vanaf de pui van het stad
huis sprak hij de gewapende burgers
toe. Hij wilde niet dat er burgerbloed
zou vloeien, dat de rechten en vrijhe
den van Veere zouden worden gekrenkt
Het koninkrijk dat hij predikte was
niet van deze wereld en mocht niet
worden uitgebreid door het zwaard. Hii
dankte de burgers voor hun liefde en
zou vrijwillig Veere verlaten.
Het eert de onstuimige man met
zijn vurig Frans temperament dat hij
op deze manier de twist tussen beide
steden heeft bijgelegd. Hij vertrok
nog m hetzelfde jaar 1669 naar Am
sterdam.
Ongeveer honderd personen uit Mid
delburg, Veere en andere plaatsen volg
den hem naar Amsterdam. Ook de bei
de Waalse kandidaten Yvon en du Lig-
non gingen met hem mee. Later trok
ken ze het land door om overal ge
meenten, meest kleine gezelschappen,
te stichten.
In Amsterdam woonde De Labadie in
een groot huis, waarvan een gedeelte
als kerkzaal werd ingericht. De stadsre
gering ontving hem vriendelijk en ver
zekerde hem volkomen vrijheid en be
scherming. Onder zijn aanhangers had
hij zelfs een paar burgemeesters.
Groot was ook hier de toeloop. Er wa
ren er echter ook die zich van hem af
keerden, omdat zijn prediking te streng
was. Hij predikte strenge tucht en eiste
grote zelfverloochening. Wie de wereld
nog lief had werd niet toegelaten tot zijn
gemeente. Zijn ideaal was ,,een heilige
gemeente van enkel wedergeborenen.
Geen kaf onder het koren, geen huiche
laars en geveinsden in de gemeente".
Predikanten, die bekommerd waren
over de afval van de kerk, waren zeer in
genomen met De Labadie. De bekende
Wilhelmus a Brakel heeft zelfs een paar
keer op het punt gestaan zich bij hem
te voegen. Maar het merendeel der pre
dikanten ging niet met hem mee.
Ze 2ochten naar middelen om hem
kwijt te raken. Het is hun gelukt, eigen
lijk door een misverstand. In zijn huis
gemeente was namelijk een weduwe uit
Middelburg gestorven. Met een rouw
kleed bedekt stond het lijk opgebaard
om na een paar dagen begraven te wor
den. Op die dag kwamen juist een paar
werklieden om aan een riool te graven.
Een paar straatjongens zagen dit, trok
ken daaruit een totaal verkeerde conclu
sie en verspreidden het gerucht dat men
in het huis van De Laibadie de mensen
doodsloeg en stilletjes begroef.
Er ontstond een relletje, de ruiten
werden ingegooid, tegen de deur getrapt,
zodat de stadsregering tussenbeide
moest komen en het huis bewaken. Om
erger te voorkomen nam de Magistraat
toen het besluit dat het bijwonen van de
godsdienstoefeningen verboden werd.
Van uitbreiding der gemeente was dus
geen sprake meer. Het was een klein
groepje, dat bij elkaar woonde. Het vol
gende jaar (1670) verliet men de hoofd
stad.
Ze hadden een uitnodiging gehad van
prinses Elisabeth van de Paltz om in
Herford (Westfalen) te komen wonci.
Deze prinses kende Anna Maria van
Schuerman goed, had haar wel eens in
ons land bezocht. Met genoegen maakte
De Labadie van dit aanbod gebruik. Hier
werd de gemeenschap nog meer dan in
Amsterdam een echte huisgemeente.
Voortaan leefde men in gemeenschap
van goederen, zoals de eerste gemeente
uit Handelingen 2. Het was een groepje
van vijftig personen, dat soms na het
gebruik van het H. Avondmaal in vol
voering geraakte. Men ging dan elkaar
omhelzen en kussen. Wellicht goed be
doeld, maar op buitenstaanders maakte
het wel eens een zonderlinge indruk. De
Labadie wilde ook hier slechts een ge
meente van enkel wedergeborenen. Daar
om mochten alleen aan het H. Avond
maal beproefde godzaligen komen. Ook
het andere sacrament, de Doop, was al
leen voor ware gelovigen. Beter dan de
kinderdoop was dus de volwassendoop na
het afleggen van geloofsbelijdenis meen
de hij. Voor zijn bekeerde gemeente was
bijbellezen niet zo zeer nodig, ze moesten
meer letten op de inwendige uitspraken
van Gods Geest en zich lijdelijk onder
werpen aan Gods wil.
Door de tegenstand van de Lutherse
predikanten in Herford (..de Labadisten
waren noch Paaps, noch Luthers, noch
Gereformeerd") moesten ze in 1672 (toen
de bekende oorlog uitbrak) Herford ver
laten. Enkele jaren hebben ze in Altona
(toen Deens gebied) gewoond, waar De
Laibadie juist op zijn 64e verjaardag
stierf (13 febr. 1674). Toen het volgend
jaar de oorlog tussen Zweden en Dene
marken uitbrak, vertrokken ze weer naar
ons land. Ze vestigden zich in de Thetin-
ga-state te Wieuwerd in Friesland Deze
behoorde aan de adellijke familie Aers-
sen van Sommelsdijk. waarvan drie zus
ters lid van de La'badistengemeenschap
waren. Een van haar is getrouwd met
Pierre Yvon, de opvolger van De Laba
die als geestelijk leider van de groep
Een halve eeuw hebben ze hier een rus^
tig leven geleid. Ze werkten hard zowel
in de landbouw als in het beoefenen van
allerlei handwerk. Eenvoudig en nederig
fooJeh tm°-esl?n ze zich niet schamen
voor het minste en verachtelijkste werk.
aan hoogmoed moesten ze afsterven. Hun
Söot&tigf26 van doen had iêtJ
in ?ing de £roeP achteruit, tof
vertrok Ult het Sl0t Tlletin8a
Advertentie
