wapen-feiten
Caféhouder sloeg klant T?ering
met bierfles op hoofd
BOER MOET ZELF JONG
VEE OPFOKKEN
Jean de Labadie werd uit
Middelburg
ve annen
Schouwen^
Duiveland
Kruiswoordraadsel
Zuid-Beveland
Politierechter Middelburg Zaadtelersvereniging
Duitser wilde commanderen
Tuinbouwavond in
Sint Anna! and
Feestje thuis
Mobilisatie-oefening
van Rode Kruis
Veilig Verkeersrit op
eiland Tholen
ZONNEMAIRE
Duits commando
F,
de Groene nieuwe dat dit slechts een *lobale Mruk kon
kringvoorzitter
Middelburgse
Nutsspaarbank
Ir. Geuze sprak voor
Z.L.M. Nrd.-Beveland
Lyceumclub voerde
toneelstuk op
Bescherming mogelijk
Hij kwam uit Frankrijk
Filmavond N.B.G.
Verkeerscursus in
Kerkwerve geëindigd
Naar Middelburg
„Laudamus
Terneuzen uitvoering
geeft
Zaterdag 13 februari 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag.
I SI NT-ANN ALAND. In de jaarver-
MIDDELBURG. „Een boete
van 75 gulden of vijftien dagen
hechtenis, voor het ruwe optre
den", vorderde de officier van
justitie, mr. Th. Lebret, tegen de
caféhouder M. P. F. uit Zaam-
slag, die een van zijn klanten, de
30-jarige opperman G. van de V.
uit Zaamslag, op 14 oktober met
een bierfles een klap op het
hoofd had gegeven. De caféhou
der was niet ter zitting versche
nen. De politierechter, mr. B. S.
Sieperda, veroordeelde verdach
te bij verstek conform de eis.
Drie getuigen, onder wie het slacht
offer van de klap, verklaarden ter zit
ting dat er op de bewuste avond in het
café een heftige -woordenwisseling was
ontstaan tussen Van de V. en de café
houder, over een bierfles. Plotseling
stapte verdachte van achter zijn toog in,,. -
de richting van Van de V. die voordat gedronken, maar daar bleek de fa-
hij het wist een harde klap tegen zijn brieksarbeider C. E. van S. niet goed
hoofd kreeg, en een week niet kon wer- *effen kunnen. De Z. meende hem
ken. Het ging alles zo snel in zijn werk zekerheidshalve naar huis te
dat de getuigen niet goed hadden kun- brengen, omdat het wel eens nodig
nen zien of verdachte met de fles had kon z*,n Z1,n echtgenote
geslagen of gegooid. Een van de getui-
gadering van de zaadtelersvereniging
West-Friesland", die onder voorzitter -
schap van de heer D. Dormaar werd
gehouden, bleek, dat het afgelopen jaar
j niet algemeen gunstig te noemen was.
De aftredende bestuursleden, de heren
Mart. Ligtendag en Hubr. Overbeeke,
j werden herkozen. De heer Bakker hield
1 een uiteenzetting over de tuinbouwpro-
dachte gaf toe die avond veel te heb- duktie en constateerde een zeer grote
ben gedronken. Hij had in zijn woon-buitenlandse concurrentie op de Neder-
plaats een cafe bezocht, maar kreeg bij landse markt,
thuiskomst ruzie met zijn vrouw. Fami-
lieleden snelden te hulp, maar werden
door de dronken M., die met een
broodmes stond te zwaaien, bedreigd.
Een der familieleden ging naar de po
litie. Toen sprong M. op zijn bromfiets
en haastte zich ook naar de politie. Hij
werd er ter ontnuchtering ingesloten.
Bovendien werd meteen vastgesteld dat
hij onder invloed op zijn bromfiets reed.
De officier wees er op dat verdachte
op 31 januari weer onder invloed was
geweest. ,,Dit kan niet langer", meende
hij, en vorderde twee weken voorwaar
delijke gevangenisstraf met een proef
tijd van drie jaar met toezicht van het
Zeeuws Consultatiebureau voor Alcoho
lisme, en een boete van 80 gulden of
16 dagen. Het vonnis luidde conform.
ST. ANNALAND. Uitgaande van de
'Land- en Tuinbouwvereniging ,,Sint An-
naland en Omstreken" werd in 't Dorps
huis een tuinbouwavond gehouden, o.l.v.
de heer C. T. J. Kooijman.
De heer M. Wattel, hoofdassistent van
de Rijks Tuinbouw Voorlichtingsdienst,
sprak over het onderwerp: ..Groente
teelt". De heer A. Spruit, assistent bij
de R.T.V.D. behandelde het onderwerp:
1 ..Kleinfruit". Als derde en laatste spre-
iker hield ir. J. J. van Hennik. rijkstuin-
bouwconsulent voor Zeeland een ,,Alge-
1 mene Nabeschouwing."
J. de Z. te Terneuzen gaf een feestje
thuis ter ere van de verjaardag van
MUZIEK
KAPELLE.
EN TONEEL
gen had er zo dicht bij gestaan f,dat
de druppels op zijn jas zaten".
Druppels bier of bloed?", wilde de
officier weten. Het was bier geweest.
Verdachte kreeg de raad om vecht
partijen te mijden, want hij had ver
dachte uitgenodigd ,,even mee naar
buiten te gaan".
De administrateur R. C. E. L. uit
Terneuzen bezocht in zijn woonplaats
het café van F. met enige Duitsers.
Hij bracht zijn gasten weg, keerde
weer naar het café terug en nam toen
een sigarettenkoker mee, die toebe
hoorde aan de eigenaar van het café.
te moeten be
schermen. Onderweg ontstond er echter
een vechtpartij, waarbij De Z. har
de klappen en stompen in zijn maag
en op zijn gezicht ontving. Ook de toe
snellende J. J. D. kwam er niet zon
der harde klappen van af. De ruwe
feestganger Van S. verscheen niet ter
zitting. Hij werd bij verstek conform
de eis tot een boete van 40 gulden of
acht dagen veroordeeld.
In het café van D. B. te Axel werd
op een avond gedanst, onder andere
door de los-arbeider G. L. de W. uit
Axel. Enige wachtmeesters der rijkspo
litie maakten hun ronde en verboden
het dansen in het café omdat daarvoor
Voor een goed gevulde
zaal gaf de muziekvereniging ,,Ons Ge
noegen" in hotel ,,De Zwaan" haar
jaarlijkse uitvoering. Nadat een zeven
tal muzieknummers ten gehore was ge
bracht, onder leiding van de dirigent de
heer D. Burger, werd het toneelstuk
..Een wespennest" opgevoerd. Het werd
op goede wijze voor het voetlicht ge
bracht.
KAPELLE. De afdeling
Biezelinge en Schore van het Neder
landse Rode Kruis hield in het Wijkge-
bouw te Kapelle een oefening, waarbij
"fj" geschminkte gewonden aanwezig waren,
moeien De schminking was verricht door de
speciale schminkploeg uit Kapelle, die
tot dit doel werd opgeleid. Ook was
aanwezig de jongere E.H.B.O.-ploeg uit
Kapelle.
De vele leerlingen kregen deze avond
aanschouwelijk onderwijs te zien in de
behandeling van een gecompliceerde
beenbreuk, oog-perforatié, enz.
Nadat de gewonden op deskundige
wijze behandeld en vervoerd waren,
hield instructeur Viergever uit Goes nog
een nabeschouwing.
de vereniging een zeer hoge omzet
heeft bereikt in het afgelopen jaar.
Ook het aantal leden is toegenomen tot
86 personen. Uit het verslag van de
penningmeester bleek, dat de financiële
positie der vereniging alleszins goed te
noemen is.
De aftredende bestuursleden de heren
J. L. de Jager de Vlieger en J. Gle-
rum werden beiden herkozen, terwijl de
heer M. Wisse benoemd werd tot lid
van de financiële commissie.
Een forum wisselde van gedachten
over het punt of het harde fruit nog
toekomst heeft voor het kleine be
drijf, terwijl de vraag van de chemi
sche onkruidbestrijding eveneens onder
Kauelle-1de loUPe genomen werd. Uit de drukke
bespreking die hierop volgde, bleek dui
delijk, dat de aanwezigen de behande
ling van dergelijke vragen zeer waarde
ren.
ST. ANNALAND. De afdeling Sint-
Annaland van het Verbond voor Veilig
Verkeer hield de jaarvergadering in de
zaal van de heer W. Rijnberg op het
Havenplein. De voorzitter, de heer P.
Moerland sprak een openingswoord. Hij
vond het jammer, dat er zo weinig be
langstelling bestond voor 'het volgen van
de verkeerscursus voor volwassenen. Uit
de rekening en verantwoording van pen
ningmeester C. J. van Oost, bleek, dat
er een batig saldo was van 42.06. Het
aftredende bestuurslid G. Hage werd als
secretaris herkozen.Van het verbond
zal er een actie gevoerd worden, om in
mei-juni een veilig verkeersrit van alle
afdelingen uit het eiland Tholen te or- watertje tussen Bommenede
ganiseren. Start en finish: Oud-Vosse-7
meer. Ook zal getracht worden een
riënteringsrit te •ïouden.
door L. van Waüenhurc
Jaarvergadering
Algemeen Belang
BIEZELING De Landbouw ver. Al
gemeen Belang" hield onder voorzitter
schap van de heer P. Scheele-Blok in de
hervormde school fe Biezelinge haar
jaarvergadering.
Uit het verslag van de admini
strateur de heer Landman bleek, dat
geen vergunning aanwezig was. ,,Vie-
Het was reeds laat in de nacht toen Izerikken!riep de los-arbeider kwaad
hij op straat werd aangehouden. Eenuit tegen de dienaren der wet. Deze
agent vroeg hem of hij iets van de ko- i beLediging van ambtenaren in functie
ker afwist. L. voelde in zijn zakken en kostte hem 30 gulden of zes dagen,
haalde tot zijn verbazing de koker te- conform de eis.
voorschijn en gaf die aan de agent. Hij
verklaarde erbij dat hij die als ge-
lrh4en.van "n der Duitsers had se" De heer J oh. de Veer tot Z.L.M.-ers
De volgende dag bezocht hij de Duit-1
sers en probeerde hen zijn spelletje te
laten meespelen. Die dag legde hij voor
de politie een verklaring af, die onge
veer gelijkluidend was aan het eerste
verhaal. Tegenover de politierecnter
luidde het: ,,Het schijnt dat ik de ko
ker in mijn zak heb gestoken, ik weet
niet precies hoe het gegaan is". Ten
slotte zei hij toch wel de koker te heb
ben weggenomen. Het kostte hem 25
gulden of vijf dagen conform de eis.
„Wij zullen weer moeten gaan oom- De voorzitter van het produkt-
manderen!" riep de Duitse matroos E. schap voor Vee en vlees, de heer
?mFte ut^a5^e™eWetetan hef Duits Joh. de Veer, heeft de leden van
dan wel wordt gecommandeerd, greep de kring West-Zuld-Beveland van
hij een stuk.wrijfhout en sl5*®er de ZLM, die gistermiddag bijeen
Belg C., ook een matroos, hard mee a
op het hootd. waren m het verenigingsgebouw,
Het speelde zich af op de Wester- 0„ ^et hart gebonden zelf jong
«chcldc voor de haven van Terneuzen. i i
Het Franse binnenvaartschip Président jVee op te fokken. Toch zeker op
's-HEER ARENDSKERKE.
zijn. In eerste aanleg beperkte spreker
zich tot het rundvee.
Hij merkte op, dat de produktie mo
menteel de consumptie (200.000 ton)
overtreft, veroorzaakt door de uitstoot
van melkvee. Wel meende de heer De
Veer aanwijzingen te hebben, dat de
uitstoot minder wordt.
Op 'net ogenblik is de algemene vraag
naar mager vlees. En in dit verband
verklaarde hij, dat Nederland in de
eigen vleesvoorziening afdoende moet
kunnen voldoen. Voor de gemengde be
drijven zag hij als de beste oplossing,
het fokken van jong vee.
Ook de paarden kwamen ter sprake.
Uitvoerig behandelde de heer De Veer
het vraagstuk rond de invoer van
Crozier, en de Belgische Eiisa nader- de gemengde bedrijven. „De slachtpaarden (vorig jaar 23.000). Dit
den gelijktijdig de havenmand en zou- or) „f„i houden en na een ?rote aantal werkte storend. Het pro-
naar binnen worden oeebten op stdi nouuen en na eendukt3chap heeft nu een opiossing gevon-
anderhall jaar van de hand; den, die een normale gang van zaken
den naast elkaar naar binnen worden
gesleept De twee matrozen stonden oprol
de voorplecht om de trossen vast te doen j>an Jjan u dg beste dieren garandeert.
tTrakenech°lr.trDe Duitser werd'kwaad! hebben, die tegen een goede prijs
zei het commando te moeten overne- j verkoCht kunnen worden."
men, en sprong op het andere schip
om de Belg te lijf te gaan. De Duit- heer De Veer gaf op de kring-
ser verscheen overigens niet ter zitting, vergadering op klare en vaak ook gees-
Bij verstek werd hij conform de eis tige wijze zijn visie op de tegenwoor-
tot een boete van 50 gulden of tien dlge en toekomstige problemen in de
dagen veroordeeld. veehouderij. Het laat zich verstaan.
Ten slotte stipte de heer De Veer in
het kort de problemen in de schapen
en de varkenssector aan.
Afscheid
..Het wordt hier heel ernstig opge
vat". zei de politierechter tegen de
Axelse constructiesehilder J. F. de M.
die op 9 oktober dronken op zijn brom
fiets door zijn woonplaats reed. Ver-
De kring
van de Z.L.M.
bezochte voor- eerste vergaderin.
KORTGENE.
Noord-Beveland
heeJt een druk
■jaarsvergadering gehouden,
voorzitter, de heer G. M. F. Bom, bouw 'heeft
Voor de laatste maal stond de kring
vergadering onder leiding van de heer
J. M. Klompe uit Wolfaartsdijk. Hij
meende zich niet meer herkiesbaar te
"moeten stellen. Met een duidelijke
meerderheid werd de heer F. de Groe
ne uit Wilhelminadorp tot voorzitter ge
kozen.
De heer De Groene was het ook. die
de heer Klompe hartelijk bedankte voor
zijn vele werkzaamheden in het belang
van de ZLM. ,.In 1934 werd u secre
taris van de kring. Tot 1941. En op de
na de oorlog, 28 ju-
De'li *945. werd u tot kringvoorzitter ge
kozen. Met name in de periode van op-
u ontzaglijk veel werk ver-
vroeg in zijn openingstoespraak'richt U was van alle markten thuis.
ivorvnFT "RTTRG Volgens het maand- ,J tL-h'Wij hebben bewondering voor Uw werk.
overzicht van januari is er bij de Mid- de aandacht voor de verschillen- En daarom betreuren wij liet. dat u
del'burgse Nutsspaarbank in deze de problemen, die het eiland be- afscheid neemt", aldus de heer De
maand 1*8.809.» ingelegd.^rugbe- zighouden, 2oals de achterstanddie n,et m6t leg6 h»ndan W3S
maand bedroeg met de elektrificatie, de ruilver- Hij bood de heer Klompe. die wel
als bestuurslid aanblijft, het boek
Zeeland door de eeuwen heen", en
een prachtig schilderij aan. Tevens
stelde *iij de scheidende voorzitter een
oude tekening van Wolfaartsdijk in
het vooruitzicht. En last but not least
stelde de heer De Groene de verga
dering voor om d? heer Klompe te
benoemen 'tot ere-lid van de kring.
Met een klaterend applaus ging de
vergadering akkoord met dit voorstel.
De heren ir. A. E. Bruijning te Goes,
P 2.469.549.68. inleg ƒ199.594,-. mragbe'percelen 420.000 gulden zullen°bedragen.dankten'Ua-
•aatd 135.279.20, tegoed bij einde Hij wijdde voorts nog enige woorden aan ™r.d w diur jfw Klomp v»r
2.533.864.48. aantal rekeningen begin het^wertkmgenprobleem. Een klem be- mens llet bestuur de neer *u?mpe too
1912. nieuwe rekeningen 16, rekeningen
einde 1907.
Zitdag Oostkapelle: inleg 9.493.16.
terugbetaald 1.540,86.
Agentschap Kruiningen: tegoed bij be-;
gin 27.692.51. inleg 8.530.34. terug
betaald 3.012,34. tegoed bij einde
33.210.51. aantal rekeningen begin 49.
nieuwe rekeningen 1, rekeningen einde
50.
Over de maand januari werdi n to-
•aal bij het sc'hoolsparen ingelegd
2.476,56 en terugbetaald 3.595.42. j
Het tegoed bij het begin van de maand j
was 62.239,51 en tegoed bij einde
61.120,65.
Er werden 17 babyboekjes uitgereikt.
Op het eind van de maand waren 1503
spaarbusjes in omloop, gespaard bedrag
2.336.46.
taald werd 957.259.27 Het teenert od zighouden,
het eind van de
15.978.646,60. bij he.t begin_ van janu- kaveling, en de mechanisering in
ari was er een tegoed van 15.697.096.59. ianjknn,,, Tr M A GÏ-pii7p
Aantal rekeningen bij het begin 14.504 de landbouw. Ir. M. A. Ueuze,
en op het eind van januari 14.531. algemeen voorzitter der Z.L.M.,
begmTi3™4bfog^ngeefegd ""werdjhield een inleiding met als on-;
M 030.684.94 en terugbetaald 818,976.73, derwerp „Oud en nieuw
'tegoed bij het einde 13.411.571.61aan-
tal rekeningen begin 12.543. nieuwe re- Men voert nog steeds besprekingen
keningen 123 en rekeningen einde met de P.Z.E.M. om de elektrificatie
[2 574 uit te breiden. Men heeft reeds begroot
Bijkantoor Oosttmrg: tegoed tv begin; dat de kosten van aansluiting van alle
IJsclub vergaderde
BIEZELINGE. In de hervormde
school hield de ijsclub „De Zwarte
Weel" haar jaarvergadering onder voor
zitterschap van de heer Chr. Goeree.
Het ledental is onveranderd gebleven.
Er is een batig saldo. De aftredende
bestuursleden, de heren J. de Puit en
C. Beenhakker werden herkozen.
ONDERLING BELANG"
VERGADERDE
NIEUWDORP. De coöp. kolen ver.
Onderling Belang" is in jaarvergade
ring bijeengeweest. Het ledental is in
stijgende lijn en bedraagt nu 283. Bij de
bestuursverkiezing werden de 'heren Jac.
de Kok, M. Speijke en J.C. Maat her
kozen. terwijl de héren A. Menhere en
C. Meyaard aan het bestuur werden toe
gevoegd.
Bestuurswisseling
GOES. De vereniging tot christe
lijke verzorging van geestes- en zenuw
zieken in Zeeland heeft donderdagavond
m De Opril aan de Grote Markt haar
jaarvergadering gehouden. Op deze bij
eenkomst werd een nieuw bestuur geko-
zen. De heer A. Maljaars werd tot voor
zitter, de heer J. den Doelder tot se
cretaris en de heer L. T. Wassenaar
tot penningmeester benoemd.
Geslaagd jeugdconcert
GOES. Voor een tot de laatste
plaats bezette zaal van de „Prins van
Oranje" heeft woensdagmiddag de heer
P. Pijnenborg, directeur van de Stich
ting Het Schoolconcert de jongelui op
innemende wijze met verschillende fa
cetten van de muziek vertrouwd ge
maakt. Deze middag stond vooral de
clarinet in het middelpunt van de b°-
langstelling.
Dit instrument, de jongste van de ve
le muziekinstrumenten, is ongeveer
tweehonderd jaar oud. In verschillende
werkjes, onder andere in een dans uit
Majorca en in een paar boerendansen,
liet de heer Pijnenborg door middel
van de clarinettist de heer De Wilde de
klankschoonheid van dit instrument uit
komen. Met een werkje van Mozart, op
gedragen aan de clarinet, en een boe
ket van Nederlandse volksmelodieën
werd deze middag besloten. De Stich
ting het Schoolconcert geeft 1690 con
certen per schooljaar.
LEZING OVER ISRAËL
VOOR N.C.R(EIS)V.
GOES. Via een bondige lezing en
vertoning van kleurendia's door de heer
C. H. Sonneveld, secretaris van de Ned.
Chr. Reisvereniging. bewandelden leden
van de afdeling Zeeland van de
N.C. R(eis)-Vereniging in de „Prins
van Oranje" oude en nieuwe wegen van
de staat Israël. De heer Sonneveld hield
een korte inleiding over deze staat en
ging daarna over tot zijn causerie. In
april vertrekt de heer Sonneveld voor de
derde maal naar Israël, in gezelschap
van o.a. mejuffrouw Hondius uit Grijps-
kerke en mevrouw C. Westeyn uit
Goes. Deze reis geschiedt per boot en
gaat over Italië. Egypte. Beiroet en Am
man.
Science-fiction
GOES. Rev. Père Dubarle. heeft
111 de Korenbeurs een lezing voor de
Allinace Frangaise gétreden onder de
titel; De Psycho-analyse van de ..scien
ce-fiction".
Na de inleiding behandelde spr. de
stroming in de literatuur, die, met als
uitgangspunt de tot op heden bereikte
successen bij de verovering van het
heelal, de mensen een, verder alléén in
de fantasie van de auteur bestaand, toe
komstbeeld onder ogen brengt.
Nieuwe tuinbouwvereniging
ST. PHILIPSLAND. In hotel „de
Druiventros" werd een algemene tuin
bouwvereniging opgericht. Als bestuurs
leden werden gekozen de heren J. Nee-
Ie, voorzitter, A. Beurkens, secretaris,
C. Wagemaker, penningmeester jn de
heren Andr. Maas en J. de Kok. leden.
De heer Spruit van de voorlichtings
dienst besprak uitvoerig de teeltvergun-
ning voor de bloembollenteelt.
SCHOUWEN-DU1VELAND is nu één eiland,
maar eeuwen geleden waren hier wel 4 eilanden.
Het grootste was Scoude of Schouwen. De Goude
of Gouwsee scheidde het van de andere eilan
den, een breed water waarop in 1304 een zeeslag
plaats had met de Vlamingen. In het noorden
ging deze Goude over in het Sonnemair, een
en Dreischor. Op
dit al lang ingepolderde water is het dorp van
dezelfde naam Zonnemaire ontstaan. Maire, mare,
maar betekent water, plas, meer, zee. Zo kon deze gemeente een eer
voudig sprekend wapen krijgen: een zon die ondergaat boven d
zee, voorgesteld door zilveren en blauwe banen.
Veel is er niet te beleven op historisch gebied in Zonnemaire. 1
1950 is hier een borstbeeld opgericht voor prof. Zeeman, die er i
1865 geboren werd als zoon van een predikant. Een geleerd natuv
kundige, winnaar van de Nobelprijs en ere-doctor aan niet mind
dan 10 bekende universiteiten.
Bij de waterramp van 1 februari 1953 is de polder Zonnemaire t
het dorp drooggebleven.
WAnöeLinqen öoor be zeeuwse histoRie
door l. v»n Wallenbura
In de vorige wandelingen hebben wij
de levensgeschiedenis nagegaan van ds.
Buddingh, de predikant uit Goes met
zijn zonderlinge manieren en opvattin
gen.
In een paar artikelen willen wij nu
een blik slaan in het leven van de Mid
delburgse predikant Jean de Labadie.
Eveneens een dominee die anders was
dan anderen. Een vreemde ster aan de
Zeeuwse kerkhemel. Maar door de glans
van die ster werden er velen bekoord.
Een „nieuwlichter" heeft altijd aanhan
gers, vooral in het mystieke Zeeland.
Aan de naam ziet u al dat Jean de
Labadie geen Nederlander was. 350 jaar
geleden, op 13 februari 1610, werd hij te
Bourg (niet ver van Bordeaux) in
Frankrijk geboren. Hij stak wat aan
leg en intelligentie betreft ver boven de
middelmaat uit. Die gaven wilde zijn
vader ontwikkelen en daarom werd hij
vanaf zijn veertiende jaar door de Je
zuïeten onderwezen. Zijn kennis werd
steeds groter, maar zijn gezondheid
slechter. Op advies van de dokter
moest hij het klooster verlaten en in de
gezonde berglucht nieuwe vitaminen op
doen. Hij was toen 29 jaar. Na wat op
geknapt te zijn werd hij tot priester ge
wijd.
In het Jezuïetenklooster had hij veel
gehoord over' de Hugenoten, de Franse
Protestanten. De grootste vijanden van
de Roomse kerk, was hem geleerd. Ket
ters die veel in de Bijbel lazen. Hij
wilde er meer van weten. Dus kocht hij
een Bijbel der Hugenoten om aan de
hand hiervan hun leer te onderzoeken.
Tijdens het lezen kwam hij steeds meer
tot de overtuiging: niet de Hugenoten,
maar de Roomse kerk week in veel
opzichten van. Gods Woord af. Zijn pre
diking werd nu heel anders. Hij wees
op de dwalingen der Kerk en spoorde
zijn hoorders aan in de Bijbel te le
zen. Vreemde, tot nu toe weinig ge
hoorde klanken uit een priestermond.
De Jansenisten in Parijs hoorden over
hem. Dat was een dissidente groep R.
Katholieken, die het in vele opzichten
niet eens waren met de officiële kerk
leer. Ze beriepen hem en De Labadie
vertrok naar Parijs. Door zijn welspre
kendheid trok hij duizenden hoorders.
Toen de bisschop van Amiens hem eens
beluisterd had, was hij zo getroffen, dat
hij hem het ambt van kanunnik in de
hoofdkerk aanbood met het doel in dit
gebied een vreedzame hervorming tot
stand te brengen.
Zijn vijanden zaten echter ook niet
stijl. Het waren vooral de Jezuïeten, die
hem van een vriend in een vijand za
gen veranderen. Hij moest vluchten,
kwam o.a. in Montauban terecht, de ze
tel van de Hugenoten. Daar ging hij
openlijk tot het Protestantisme over
en werd er bevestigd als predikant.
Later ging hij naar Genève, waar hjj
met veel zegen werkzaam geweest is.
Aan zijn verblijf hier kwam een eind
Wat waren de echte vromen blij dat
De Labadie naar Middelburg kwam.
Hij werd beschouwd als de hervormer
van Zeelands hoofdstad. Door sommi
gen vereerd als een engel uit de he
mel, rein in leer en leven. Ook de
rechtzinnige hoogleraar Voetius was
blij dat De Labadie naar ons land
kwam. Toen later zijn dwalingen aan
het licht kwamen, noemde hij hem een
scheurmaker.
De nieuwe Franse dominee versloeg
in Middelburg zijn duizenden. Niet al
leen uit de naaste omgeving, maar
zelfs van ver weg kwamen de kerkgan
gers. De begaafde en vermogende An
na Maria van Schuerman kwam er
zelfs voor uit Utrecht.
Hij had dan ook grote talenten en
machtige redenaarsgaven. Al gauw had
hij doorzien dat de Zeeuwen gevoels
mensen waren, dus werkte hij meer
op het gevoel dan op het verstand. Zel
den zou hij vergeten in zijn prediking
de zondaren te bestraffen, de bekom
merden te bemoedigen en de ware vro
men te vertroosten. Streng werd de
tucht gehandhaafd, niets en niemand
ontzag hij. Bij de mode van de Wal-
cherse-vrouwen-in-klederdracht droeg
men een halve eeuw geleden in de win
ter zwarte moffen aan de armen, labe
dissen genoemd. Men beweert wel dat
deze zo genoemd zijn naar De Labadie.
Op zijn bevel moesten de vrouwen haar
gens anderen werden deze labedissen
vervaardigd door de Labadistengemeen-
schap toen deze zich in Wieuwerd had
gevestigd. Dat de Labadie zich aan
niets en niemand stoorde is zijn val ge
worden.
Toen hij de eerste synodevergadering
te Amsterdam bijwoonde, moest hij de
Waalse belijdenis ondertekenen. Bij het
doorlezen kwam hij de uitdrukking te
gen dat Christus geleden heeft op het
altaar des kruises. Die uitdrukking
vond hij te Rooms, het kruis is geen
altaar. Men probeerde hem dez verge
lijking uit te leggen, maar hij nam er
geen genoegen mee en weigerde te te
kenen.
Hij verklaarde een geschrift van zijn
Utrechtse collega Louis Wolzogen voor
zeer onrechtzinnig. Maar de Waalse sy
node had dit geschrift juist voor zeer
rechtzinnig verklaard, dus precies het
tegenovergestelde. Hij had zich bij dit
synodebesluit neer te leggen, maar dit
wilde de hartstochtelijke fanatiekeling
niet, evenmin als de lasterlijke woor
den over zijn collega terugnemen. Erg
voorzichtig was hij niet, bovendien op
vliegend en onhandelbaar.
Tenslotte werd hij in maart 1669 door
de Waalse synode te Dordrecht (waar
op ook 3 leden van de Staten van Zee
land aanwezig waren) afgezet.
Als beschuldigingen werden genoemd
dat hij zich niet hield aan de kerken
orde en ook tegen formuliergebeden was.
Wij mogen niet vergeten, dat de Mid
delburgse predikanten dapper 'nebben
drijf van 20 a 30 ha. heeft om de oogst de altijd prettige samenwerking,
binnen te halen, machines nodig die het f1 Nl°mne sprak een
zelf niet kan exploiteren. Hij adviseerde w°°rd. Aan het begin der vergadering
(nar rl n h por K nmtlP in 71in aatSL©
tot samenwerking te komen. Reeds wordt
overwogen over te gaan tot stichting van
een comité om deze zaak nader te be
zien.
Voorts wees hij er op dat polder en
gemeenetn waarschijnlijk veertig pro
cent zullen moeten bijdragen aan de in
vestering in de aanpassingswerken van
het deltaplan. Ir. Geuze deed een greep
in het verleden ook op agrarisch gebied.
Een terugblik gevend op de crisis van
1880 toen Europa overstroomd werd met
Amerikaans graan, wees hij erop dat de
Verenigde Staten momenteel hun over
schotten naar de onderontwikkelde ge
bieden kunnen spuien. Dit probleem blijft
noch.ans als een zwaard van Damo
cles boven Europa hangen, aldus spre
ker.
liet de heer Klompe in zijn laatste
openingswoord zich weinig rooskleurig
uit over de toekomst voor de landbouw.
Hij riep op tot eendracht en eenheid
in de organisatie.
Auto's botsten te Axel
AXEL. Op de provinciale weg ter
hoogte van Vaartwijk is een auto, be
stuurd door W. uit Axel tegen een be
stelwagen, bestuurd door G.. uit Zaam
slag gereden. G. stopte omdat ter
plaatse werkzaamheden aan de weg
worden uitgevoerd en W. merkte dit te
door het beroep naar de Waalse kerk i meegehcapen aan deze afzetting. Ze kon-
zedeloze7 blote armen bedekken! Vol-!den het slecht verdragen dat hij zo'n
HAAMSTEDE. Voor de filmavor
van het Ned. Bijbelgenootschap, die i
de winterkerk werd gehouden, bestoi
goede belangstelling. De heer Chr. R-
bouw sprak een openingswoord, waaf!
enkele Haamsteedse zakenmensen, d
.bejaarden uit het rusthuis belangelo
naar de kerk hadden gebracht, dar
werd gebracht voor deze geste. De be
de films: Hoe de bijbel tot ons kwar
en een film over Japan werden me
grote aandacht gevolgd. De heer W. R
Scheuing sprak over het werk van he
Bijbelgenootschap en ds. L. Boer sloo
de avond.
KERKWERVE. In het Vereniging!
gebouw werd de eindles gegeven van d
verkeerscursus. Tijdens deze les were
door de heer W. H. Ooms, postcorr
mandant der rijkspolitie, aan de deelnr
mers een groot aantal vragen gestek
waaruit bleek, dat het geleerde goc
werd beheerst. Als beste cursist eindi-
de de heer B. Root, op de voet gevolge
door mej. N. Vos. Als jury voor he
beoordelen van de antwoorden tradei
op de heer W. Mudde, groepscomman
dant van de rijkspolitie te Brouwersha
ven en de heer A. Lemson te Kerkwer
ve.
De heer M. van de Velde dankte de
heer Ooms namens de cursisten voor
de gegeven lessen.
Burgemeester Francke, die met wet
houder Hanse namens het gemeentebe
stuur de eindles bijwoonde, wees op het
grote nut van de cursus en op de ont
wikkeling van de verkeerswetgeving.
„Even Buiten" vergaderde
OOSTERLAND. De weegbrugver
eniging „Even Buiten" hield haar jaar
vergadering onder leiding van de heer
M. J. Zeijler. Er werd het afgelopen
jaar ongeveer een miljoen kilogram
meer gewogen dan het jaar daarvoor.
Voorts werd medegedeeld, dat vorig
jaar op de 'bank aan diverse goederen
werd gewogen 14.767.644 kg, 213 stuks
free, drie auto's en een motorrijwiel. De
secretaris werd herkozen en weger. Mol
werd herbenoemd.
WEMELDINGE Ter gemeentese;
retarie zijn inlichtingen te verkrijge
over een gevonden autoband met vel
ter waarde van 200 gulden.
GOES. De B.B. heeft haar tweede
rnstructie-avond gehouden. Het plaatse
lijk hoofd. de heer J. Oranje,hield èen
inleiding over individuele zelfbescher
ming, waarna de heer H. de Moet aan
de hand vari lichtbeelden liet zien hoe
men een bruikbare schuilplaats kan ma
ken. De heer Oranje beklemtoonde dat
ondanks de afschrikwekkende werkin<*
bescherming tegen a. en h.-bommen mo-l
gelijk is. Slechts op het explosiepunt zijn
geen overlevenden maar op een bepaal- tx
de afstand er van verwijderd kan, men ,3
een catastrofe overleven door vakkundi
ge bescherming toe te passen.
hrgrafici zagen films
te Middelburg, dat hij aannam. „God
heeft mij in het hart gegeven deze roe
ping op te volgen," zei hij.
Wij zijn in het jaar 1666, dus De La
badie was al 56 jaar, toen hij naar
Middelburg ging. Het was een rumoe
rige tijd op kerkelijk gebied. Vooral
veel getwist over de onderhouding van
de sabbath. Vele kerkmensen, ook in
Middelburg, lichtten daar de hand mee.
's Morgens naar de kerk vond men
voldoende, soms in de zomer helemaal
niet. Dan ging men liever duinrijden
naar Domburg, dat was gezonder dan
in een warme kerk te zittën! De Mid
delburgse Hervormde en Waalse kerk
hadden wel een groot aantal lidmaten,
maar met het geestelijk leven was het
treurig gesteld.
geweldige toeloop had en dat hij hen on-i j;„j.
verbloemd op hun slapheid en gebreken I d,ende het Avondmaal.
Maar De Labadie trok zich niets va
de afzetting aan. De volgende zondag
preekte hij net als altijd in de W-aaIsc
kerk en vierde met zijn volgelingen het
H. Avondmaal. Het stedelijk bestuur van
Middelburg zorgde er toen voor dat zo
iets niet meer kon gebeuren door het
kerkgebouw niet beschikbaar te stellen.
Geen nood. ,.Ik ben geen Waals predi
kant meer, dan sticht ik een eigen kerk
buiten elk kerkverband," zei de Labadie
Hij verzamelde zijn trouwe volgelingen
j om zich heen, preekte voor hen en be-
i-I flvi n o V\o4
wees. Wat kunnen zelfs dominees ver
schrikkelijk jaloers zijn.
Ook zijn kerkeraad. die in alles met
hem meeging, werd afgezet en de Sta
ten van Zeeland verboden hem het pre
diken. Zijn twee hulppredikers Pierre
Yvoh en Pierre du Lignon werden even
eens geschorst.
Een hevige godsdienststrijd was ii
Middelburg uitgebroken. „Voor of teger
De Labadie", was de strijdkreet.
Toen heeft de Middelburgse Magistraa
er radicaal een eind aan gemaakt: T
Labadie werd uit Middelburg verbannr
In het volgend artikel ontmoeten
hem in Veere.
Horizontaal: 1. bewegingloosheid; 4.weelderig; 40. voorzetsel; 41. modt
ontrouw; 9. Vader; 13. niet thuis; 14. ker; 43. loofboom; 44. daar; 46. afko
voorzetsel; 15. lokspijs; 16. tegen; 17.(ting; 48.'niets; 50. voegwoord; 51
vaartuig'; 18. zode; 20. afkorting (munt)
22. afkorting; 23. echtgenoot; 24. afdoen;
27. familielied; 30 halsbont; 31. tijds
duur; 33. jong dier; 35. apensoort; 37.
GOES In „Slot Ostende" is, georga-
mseerd door het hoofdbestuur van de
Ned. Chr. Grafische bond een filmavond
gehouden. Alle Zeeuwse afdelingen en
de afdeling Breda waren vertegenwoor-
De leiding berustte bii de heer
laat. Er ontstond materiele schade. M. D. van der Slikke, voorzitter van de
de
Op levendige wijze schetste ir. Geuze
tijd die nimmer in de geschiedenis zo
TERNEUZEN. De feestavond die nauw verbonden is geweest met de eco-
de jongelui van de Terneuzense lyce- komische situatie. In de gehele wereld
umclub gisteren hebben gegeven is i ^eeft economische blokvorming plaats en
geen overweldigend succes geworden *n ^eze wordt aanpassing vereist. Zo zul-
Of het aan de plankenkoorts lag of rc leni n de E E G- wel moeilijkheden ont-
weinig repeteren laten we in het mid- staan want waar gehakt wordt vallen
den. Het blijspel ..Toontje heeft eeni spaanders, maar indien men zich aan-
paard getekend" kreeg niet die ver- past zal het wellicht meevallen,
tolking. die men mocht verwachen. Door het groeiende onderscheidingsver-
Het had er de schijn van dat de spe-j mogen van het publiek kan Nederland
Iers en speelsters hun rollen niet goed door zijn kwalitatief goede produkten een
kenden en zij stelden de souffleuze voor afzetgebied behouden
een zware taak.
Op de kruising Weststraat is een be
stelauto van Van Gend en Loos. be
stuurd door K. uit Goes in botsing ge-
- - n, komen met een auto, bestuurd door D.
politieke ontwikkeling van de laatste uj^ Oostburg. De Oostburgse wagen liep
rl i a i w, m tn A n ïfoconlunül'.i - 7A
vrij veel schade op. Bij beide aanrij
dingen vonden geen persoonlijke onge
lukken plaats.
lil
TERNEUZEN. Het christelijk ge-
Het belangrijkste is echter dat land- mengd koor ..Laudamus" geeft op 18
en tuinbouw de ontwikkeling bijhouden februari m het Concertgebouw een uit
en tijdig mee integreren. voering, waaraan de Belgische dames
Een geanimeerde gedachtenwisseling Delause, sopraan, en mevrouw M. Cor-
volgde. nek a'tt- medewerking verlenen. De heer
J. Wisse uit Axel, cello, en het strijk-
In de vergadering* van de afdeling orkest van de Terneuzense Muziek-
zwaar aan de benen gewond. Zonder Nieuwdorp van de C.J.B.T.B. sprak de school zijn deze avond eveneens te be-
zich om het meisje te bekommeren is heer M. J. Dekker uit 's-Heerenhoek over luisteren. Het programma vermeldt
de jongen doorgereden. De politie stelt het onderwerp „Plezier in en door je werken van Pachelbel, Vivaldi, en Han-
- - -- orortoV ïn UfArlf1'.
TERNEUZEN. De veertienjarige
wielrijdster M. Z. uit Sluiskil, rijdende 1
op het rijwielpad aan de oostzijde van 1
het Kanaal, werd aangereden door een j
nog onbekend gebleven jongen. Zij werd
een onderzoek in.
deL
afdeling Goes. Hoofdfilm was: .Verló
ren grenzen" als voorfilms werden, ver-
toond: Jeugdzomerkamp en Unescodie-
renreis 1959. In de pauze sprak bonds
voorzitter Conjongh een propagandis
tisch woord.
Auto greep voetgangster
's-HEERENHOEK. De 17-jarige
mej. J. Jansen is vrijdagavond, toen zij
na het verlaten van de bus bij de halte
Goese Straatweg-Nassauweg de straat
overstak, gegrepen door een passerende
auto, bestuurd door de heer J. de H.
uit Nieuwdorp. Met een dubbele been
breuk is het slachtoffer naar het zieken
huis St. Joanna te Goes vervoerd.
Batig slot Weegbruggen
BORSSELE. In de vergadering van
de weegbruggen ..Automaat" en „Ieder
't zijne" zijn tot bestuursleden benoemd
de heren Jac. Priester, W. A. Mol en
P. van den Dries. Er is een batig sal-
do van 35,99. De weger werd voor het
zelfde salaris herbenoemd en het weeg
loon werd onveranderd vastgesteld.
li
orde; 52. insekt; 53. gewoonterecht; 54.
Europeaan; 55. gemeente a.d. Veluwe-
zoom; 56. afkorting; 57. afkorting; 58.
benaming; 60. afkorting; 62. reeds; 63.
lidwoord: 65. Eng. titel; 67. het Ro
meinse Rijk; 69. gebied; 72. gaan zien;
75. kippenloop; 76. nauw; 78. snel; 80.
schikgodinnen; 82. streven: 86. fris rie
kend gas; 88. spil; 90. slede: 91. ge
vleugelde godin; 93. dof; 94. achter; 95
schelle kreet; 97. oude lengtemaat; 98
Aurora; 99. deel v.e. boom; 100. orde
nen; 101. genoegen.
Verticaal; 1. vlinderlarve; 2. naehtvo
gel: 3. grote plaats; 4. verrot; 5. rond
hout; 6. soort; 7. spil; 8. terstond; :0
staaf edel metaal; 11. onderdompeling:
12. putemmertje; 19. gemis, euvel; 21.
pers. vnw.22. noot; 23. laag; 25. haar
krul; 26. heden; 27. afk. titel; 28. in
sekt: 29. lidwoord; 32. staat met groot
zoutmeer; 34. deel v.h. been: 35. reken-
stok; 36. voegwoord; 38. aanhef op brie
ven; 39. dierengeluid; 41. vogel; 42 ri
vier in Italië; 45. register; 47. hoofddek
sel; 48. vochtig: 49. deel v.h. oor: 50.
ik; 51. familielid; 57. verhoogde stoep
op station; 59. telwoord; 61. hard
schreeuwen; 63. titel; 64. liefhebber; 66.
achten; 68. pers. vnw.; 70. voedsel: 71.
fatsoen; 73. voertuig; 74. getij; 76. voeg
woord; 77. pers. vnw.; 79. zo nu en dan;
80. kleine rekening; 81. verlaagde toon;
83. vader; 84. inwendig orgaan; 85
vruchtbaar makende stof 87 meer dan
genoeg; 89. vragend vnw.; 92. rund; 95,
afkorting; 96. afkorting.
kryptogram
Horizontaal: 1. Oranjeklant; 8. omko
men; 10. rugslag; 11. lama; 12. aster;
13. fair; 16. markthal; 17. dolmen; 19.
persen; 21. verarmen; 25. page; 26 al
les; 27. Inka; 30. afbraak; 31. toelage;
32. leermeester.
Verticaal: 1. opkamer; 2. arme: S.
karpet; 4. alge; 5. telraam; 6. oorlam-
7. ageren; 9. naslag; 14.otter: 15. Do-
nar; 18. recent; 19. papzak: 20. rage
bol: 22. minnaar; 23. na-apen; 24 sia-
|kom; 28. made; 29. tent.
JL
A
