GEHOORD
HET KWAM DOOR
de BEROEPENLIJST
IN AMSTERDAM
H
1 KAPPIE EN DE DING-DONG I
Uit de kerken
P. W. RUSSEL'S
aan-
FLITS
GORDON
in het
heelal
fSjhÈÉZiiZt
Gelderland stelt
kunstprijs in
I BOON EXPOSEERT
IN ARNHEM
Baanhoekbrug niet
op oude pijlers
Zweedse fabriek naar
Hoogezand-Sappemeer
Sloper door vallende
muur
gedood
GEHEIM
AGENT
JAMES
BOND
I lan Fleming
DE
TINTELS
j Jack
Dunkley
Dinsdag 9 februari 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 2
AARLEM Misschien komt het allemaal door de beroe-
penlijst van het Amsterdamse telefoonboek. „Om een
of andere reden ben ik daarin blijven staan en toen
kwamen die telefoontjes, drie jaar geledenof ik les wilde geven",
vertelde me gisteren de keramiste mevrouw Jos H. Eppens-van
Veen. „Ik kon het niet want we woonden in een heel klein flatje
en ik had geen plaats. Toen heeft mijn man zijn werkkamer ont
ruimd. Zijn bureau ging naar de slaapkamer en ik richtte een
atelier in. Dat is dan eigenlijk het begin geweest van wat u nu
hier ziet".
De zon scheen hevig, gistermiddag in de Wagenweg in Haar
lem. Bij nummer 12 zat een klein bescheiden bordje op de deur:
Keramisch Instituut stond er. En mevrouw Eppens maakte zelf
open.
LES GEVEN EN NEMEN
Nu is het misschien zo, dat „de keramiste Jos van Veen" u meer zegt
dan „mevrouw Eppens". De laatste is de echtgenote van de Haarlemse
bedrijfseconoom drs. H. E. Eppens. De eerste is de vervaardigster van de
urnen, die sinds 1947 in het Nationale Monument op de Dam in Amsterdam
staan. En die twee samen, tenslotte, zijn één en dezelfde. Kunt u het volgen?
Geboren in Amsterdam is ze en
school gegaan in Zwitserland, heeft ze.
Toen terug naar het vaderland en naar
de kunstnijverheidsschool. Vlak na
de oorlog, in 1945, was dat en tegelijk
had Jos van Veen toen haar eigen ate
lier op het Amsterdamse Olympiaplein.
Terwijl ze leerlinge van die kunstnijver
heidsschool was gaf ze zelf al les in
de glazuur-techniek en op dit moment
is ze vrijwel de enige in Nederland
die dat nog steeds doet, aan parti
culieren.
Zelf gaan doen i
Van wie leerde u die techniek?,
vroeg ik.
„Van niemand", was het verrassen
de antwoord. „Ik heb het geluk gehad,
dat ik een paar waardevolle boekjes
-uit 1923 in handen kreeg. Ik heb ze
gelezen en ben het zelf gaari doen.
Vijf jaar heb ik dat atelier in Amster
dam gehad en ik had er leerlingen die
nu grotere pottenbakkerijen hebben
dan ik".
Die kunstnijverheidsschool duurde
intussen niet zo lang, voor Jos van
Veen. Ze zei „Dag" tegen de school
en ging zelf experimenteren.
Lopend vuurtje
Wel, en toen kwam de econoom Ep
pens in haar leven. Er werd getrouwd
en niet meer met keramiek gestoeid,
als ik dat zo oneerbiedig zeggen mag.
Tot die telefoontjes. Zoals gezegd:
de naam van mevrouw Eppens (als
Jos van Veen, wel te verstaan) was
hi de beroepeniyst van het telefoon
boek blijven staan. Jaren. En drie jaar
geleden werd ze dus gebeld. „Ik wist
helemaal niet, dat mijn naam nog al
tijd in die lijst stond", zei ze gister
middag.
Goed, u weet al van dat ontruimen
van die ene kamer en mevrouw Ep
pens-van Veen ging dus weer les ge
ven. Zomaar, als een lopend vuurtje,
kwam de ene leerling na de andere.
„Dat moest eigenlijk anders kunnen",
vond mevrouw Eppens tegen haar man.
„Dat je ook belangstellenden buiten
Amsterdam kon bereiken".
Gevondenin Haarlem
En intussen kwam die ongelukstij
ding. De heer Eppens, die in Haarlem
werkte (en werkt) kreeg op een be
ijzelde weg tussen Amsterdam en Haar
lem een ernstig auto-ongeluk. Gewond,
flink gewond, en met een hersenschud
ding (een zware) ging hij naar het
ziekenhuis.
„Hij knapte gelukkig weer helemaal
op, maar elke keer dat hij tussen Am
sterdam en Haarlem reed en het was
buiten glad, dan was ik zenuwachtig",
aldus mevrouw Eppens, gistermiddag.
De oplossing zou natuurlijk zijn: wo
nen in Haarlem.
Twee jaar hebben de Eppens naar
een huis in Haarlem gezocht en sinds
september vorig jaar hebben ze het.
Met alle voordelen: geen zenuwach
tige wachttijden meer voor zijn vrouw,
wanneer de heer Eppens van kantoor
naar huis gaat en plaats voor mevrouw
Eppens zelf om er een atelier op na
te houden.
Ook prinses Marijke
Er was ook een manier gevonden,
om de belangstellenden voor keramiek
buiten Amsterdam te bereiken. Een
schriftelijke cursus.
Nu had mevrouw Eppens-van Veen
die in 1947 ook verbonden was geweest
aan de school van Kees Boeke en prin
ses Irene onder haar leerlingen telde,
intussen een boek geschreven. Over
keramiek en de keramische kunst. „Het
manuscript was klaar, maar verder
kwam het niet", vertelde ze. „Voor
Iti een grote oven worden de keramische produkten van lerares of leerlingen
gebakken. Hier zet mevrouw J. H. Eppens-Van Veen een bak in de warmtegever.
En dat gekke mannetjedat eruit steekt? O, dat is een grapje van ons. Omdat ive
die oven zo leeg vonden.
33
Higgs brulde: „We hebben gewon
nen" en danste met de forse Calen
der door de zaal. Het lawaai hield
Nog nimmer hadden zich dergelijke
taferelen van opwinding en vreugde
in een Engels gerechtshof afgespeeld,
nimmer tevoren werden zoveel han
den gedrukt, schouders beklopt, nooit
klonken zo alom steeds maar weer
hysterische kreten van vreugde en
opluchting.
En in deze manifestatie van ont
spanning en geluk, wandelden Halli
nan, procureur-generaal, en A. F. Ad-
derley, openbaar aanklager, zwijgend
naar buiten.
De Marigny werd op de schouders
gehesen onder het gezang van ,,For
he's a good fellow".
Enkele maanden eerder had dezelf
de massa klaar gestaan om hem
te lynchen.... Eindelijk lukte het
hem om in een klaarstaande wagen
te stappen. Een juichende massa
mensen vulde de straten en omringde
de auto.
,,Vond u het proces interessant?"
schreeuwde een vrouw. Interessant
neealleen maar vervelend, ik
kwam er echter door uit de gevan
genis en geloof medaar voelde
ik me niet thuis..
De Marigny lachte bitter.
,,Ik neem aan dat hiermede het
doek zakt", zei hij nog.
Ook de meeste verslaggevers ver
trokken.
De volgende dag verzocht Alfred de
Marigny aan Keeler om nogmaals,
nu in aanwezigheid van Nancy,
Higgs en Callender de proef met de
leugen-ontdekker op hem toe te pas
sen.
Iedereen keek naar de naald die
heftig in beweging moest komen zo
dra de ondervraagde ook maar de
geringste leugen zou verkondigen.
Keeler vroeg: „Toen u de dames
naar huis had gebracht ging u daar
na direct weer naar huis terug?"
Ja
,,Ging u niet naar Westbourne?
,,Nee".
Heeft u Sir Harry vermoord?"
,,Nee".
,,Was u in zijn kamer toen iemand
anders hem vermoordde?"
,,Nee".
Heeft u het kamerscherm aange
raakt tussen het ogenblik van de
moord en de ontdekking ervan?"
,.Nee?"
De naald had geen moment bewo
gen.
De zaak Oakes was voorbij. De ju
ry liad uitspraak gedaan. Maar de
verslaggevers waren niet tevreden.
Ze vroegen Hallinan wat er nu ging
gebeuren.
„Niets meer", zei Haillinan, „de
zaak is gesloten alles is voorbij".
Nee, eigenlijk was niemand tevre
den en zeker Harold Christie niet.
Christie had meer dan iemand an
ders onder het proces geleden. Hij
zag er mager en jaren ouder uit.
Evenals Nancy Oakes, besloot hij
zich in verbinding te stellen met een
particulier detective in New York,
die alsnog de moordenaar zou moe
ten opsporen. ,,Nu was het nog niet
te laat", dacht hij.
Maar Hallinan wees Christie erop,
dat alleen wanneer nieuw bewijsma
teriaal werd gevonden, het proces
zou kunnen worden heropend. Chris
tie protesteerde, hij zei, dat de auto
riteiten zélf een onderzoek moesten
instellen, zélf bewijs moesten verza
melen. Maar Hallinan kón niets doen,
ook hij zat in een weinig benij
denswaardige positie.
De hertog en hertogin van Windsor
kwamen terug. Zij vonden echter een
ander eiland, dan dat zij hadden ver
laten. Angst en achterdocht namen
steeds meer bezit van Nassau.
De rechter Sir Oscar Daly, be
zocht enkele dagen na het proces-
Betty Roberts en wenste haar geluk
met de ferme wijze, waarop zij haar
verklaring had afgelegd. ,,Je bent een
flinke meid", zei hij.
Raymond Schindler, in New York,
deed nog een poging om de zaak
weer op gang te krijgen. Hij schreef
een brief aan de hertog van Windsor:
.Aangezien het mij bekend is, hoe
uwe Hoogheid meeleeft met. het wel
en wee van de Bahama-eilanden, ben
ik zo vrij uw aandacht te vragen
voor een uiterst belangrijke kwestie.
Het is mijn vaste overtuiging dat de
moordenaar van Sir Harry Oakes kan
worden gevonden, veroordeeld en te
rechtgesteld.
Tijdens het verhoor en het proces
van Alfred de Marigny was geen
volledig onderzoek mogelijk.
Bewijsstukken werden veronacht
zaamd. Het is daarom dat mijn col
lega Leonard Keeler en ondergete
kende, zonder enige betaling of ver
goeding te vragen, onze diensten aan
bieden om alsnog de moordenaar te
ontmaskeren."
De hertog antwoordde niet persoon
lijk.
Schindler kreeg een hoffelijk be
dankbriefje van zijn secretaris.
De Nassau-Tribune, geredigeerd
door Etienne Dupuch, gaf het volgen
de commentaar: ,,Na dit proces kan
Nassau weer vrijer adem halen
Men heeft deze zaak weieens de
zaak van de tragische vergissingen
genoemd.
De eerste en wellicht de grootste,
werd gemaakt door Zijne Koninklijke
Hoogheid de Gouverneur, die kenne
lijk het verkeerde telefoonnummer
moet hebben gedraaid, toen hij in-
plaats van Scotland Yard, Melchen
en Barker aan de lijn kreeg....
Men mag echter toch niet vergeten
dat Z.K.H. in alle goede trouw heeft
gehandeld en gedaan heeft, wat hij
goed achtte voor deze kolonie.
Verder willen wij niet nalaten onze
vreugde uit te spreken over het feit,
dat ook onze geëerde ingezetene Ha
rold Christie zich van nu af aan ze
ker weer heel wat onbezorgder aan
zijn groot levenswerk kan wijden. De
heer Christie heeft veel voor ons
eiland gedaan en wij zijn hem grote
dank verschuldigd
De volgende dag stapte De Marig
ny in zijn wagen en reed naar de
gevangenis. Hij stopte en liep in de
richting vanwaar hij gezang hoorde.
Wordt vervolgd
de schriftelijke cursus heb ik in het
boek geput en alle gegevens, omge
werkt natuurijk, uit dat eerder ge
schreven werk gebruikt".
Q In oktober vorig jaar zyn de schrif
telijke cursussen in pottenbakken be
gonnen. En nu: nu zijn er leerlingen
in Delfzijl en Goes, in Dongen, Velp,
Valkenburg, Hengelo, Perzië en Israël.
Plus aanvragen uit België. Ja, en een
van de cursisten is een meisje, dat u
bepaald wel kent: prinses Marijke.
aimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiir
Somsonzin
„Natuurlijk, er zijn een heleboel pot
tenbakkers die les geven", zei mevrouw
Eppens-van Veen nog. „Ze zetten de
mensen ac'hter een draaischijf. Daar
leert men draaien, zeker, en soms zeer
goed. Maar ze leren er niet hoe je giet-
klei maakt, hoe je tegels maakt, hoe
je een oven stookt, hoe je de tempe
ratuur opvoert, hoe je gips giet en hoe
je de glazuur-techniek onder de knie
krijgt. Er bestaat bijna geen vaklite
ratuur en verzamelaars vertellen soms
de grootste onzin. Wat wij beogen?
Een echte deskundige voorlichting ge
ven op het gebied van pottenbakken
en glazuren en zodoende een cenTum
van Nederland te vormen".
Voor mij persoonlijk is het al weer
heel lang geleden dat ik gebakken
heb in het algemeen en potten in het
bijzonder.
Maar wellicht zit u al een hele tijd
met het probleem: waarheen met mijn
bakneigingen? Wel, ik dacht, dat u
dan met het werk van mevrouw Ep
pens-van Veen op de hoogte diende
te zijn.
door
llllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
V r
bent u misschien ook onder de in
druk gekomen van het bericht dat
in de Overijsselse plaats Diepen
veen de landarbeider Bally vijf
tig jaar lang bij een boer heeft
gewerkt voor één harde rijksdaal
der per week.
Zo'n vrek van een boer, zei
mijn vriend. Zo'n vrek, ze moes
ten hem in een konijnenhok doen
en door de tralies laten eten.
Die vriend van mij staat name
lijk nog al gauw met zijn oordeel
klaar.
U en ik zijn op dat punt wat
voorzichtiger.
Natuurlijk.
Die vriend van mij hij heeft
dit stukje voor het is gepubliceerd
gelezen is op het ogenblik een
sociaal voelend mens. Hij heeft
een bedrijf met 21 man personeel
en zelfs waterspoeling in de toi
letten voor de arbeiders laten aan
brengen. Twee jaar geleden. Toen
moest hij wel. want anders hield
hij geen personeel meer.
'Daarom heeft hij nu het recht
een krasse opmerking over die
Diepenveense boer te maken.
Had hij dat twee jaar geleden
gedaan, dan zou hem onder de
neus zijn gewreven dat hij dan ze
ker zelf eerst eens een paar uur
boven „de doos" moest hangen.
Maar nu kan buurman fors van
zich af spreken. Hij heeft het be
wijs geleverd zeer sociaal voelend
te zijn....
WEERSLAG.
4é Joyce Boekee uit Bloemendaal is een
van de leerlingen van mevrouw Eppens,
die ik gisteren in dat Haarlemse atelier
aantrof. Onder leiding van haar leer
meesteres is Joyce hier aan het werk op
de kleine draaischijf.
Van onze correspondent
ARNHEM Aan de vele culturele prij
zen die in Nederland worden uitgereikt,
heeft de provincie Gelderland er nog een
toegevoegd: de Quarles van Ufford-prijs,
toe te kennen voor een bijzondere presta_
tie op het gebied van de beeldende kunst,
letteren en muziek.
De prijs, groot 4000 gulden, komt be
schikbaar uit de rente van het fonds, dat
bij het vertrek van jhr, dr. C. G. C. Quar
les van Ufford als commissaris der Ko
ningin in Gelderland is gesticht. Tot dus
ver werd deze rente bestemd voor jeugd
werk en de studie van culturele vraag
stukken.
De Quarles van Ufford-prijs wordt dit
jaar voor het eerst toegekend. Er zal dan
een schilderij bekroond worden.
Van onze correspondent
Van een onzer verslaggevers
DORDRECHT De plannen, om
bij Baanhoek een nieuwe verkeersbrug
over de beneden Merwede te bouwen
naast de bestaande spoorbrug in de lijn
Dordrecht-Gorkum, gebruik makend
van de pijlers van de spoorbrug, is
door een onaangename verrassing aan
zienlijk achterop geraakt.
Bij belastingsproeven is gebleken,
dat de op hout gefundeerde pijlers, die
de spoorbrug al sinds het eind van de
vorige eeuw torsen, er ondanks hun
dubbele breedte, geen tweede brug bij
kunnen dragen.
Van meet af aan had men daar even
wel bij Rijkswaterstaat en bij de Spoor
wegen wèl op gerekend, zodat er nu
in allerijl een nieuw plan moet worden
ontworpen. Daarbij wordt rekening ge
houden met een aparte verkeersbrug
op eigen pijlers. Dit plan zal niet alleen
enige slordige miljoenen meer moeten
kosten, maar gaat bovendien een aan
zienlijke vertraging met zich brengen.
Het idee, om op de bestaande pijlers
een tweede brug te leggen, dateert al
uit de jaren dertig.
Van onze correspondent
GRONINGEN. De Zweedse confec-
tie-industrie Melka te Gotenburg is van
plan in Hoogezand-Sappemeer een fa
briek te bouwen. Zeker enkele honder
den arbeiders zullen hier na verloop van
tijd werk kunnen vinden. Vandaag ko
men enige mensen van Melka naar Hoo
gezand-Sappemeer voor het voeren van
besprekingen. Waarschijnlijk zal dan al
een contract worden getekend.
Het industrialiserende Hoogezand-Sap
pemeer heeft de komst van de Melka-
fabriek te danken aan een reis, die
burgemeester Boekhoven het vorige jaar
naar Zweden maakte. Toen werd het
eerste contact gelegd.
Melka heeft in Denemarken, Noorwe
gen, Zwitserland en Duitsland al ver
kooporganisaties gesticht. Omdat de
plannen voor een Europees vrijhandels-
gebied nog een beetje in de lucht zwe
ven, heeft de directie van Melka het
raadzaam gevonden binnen de tolmu
ren van Klein-Europa een produktiebe-
drijf te stichten. De keuze is op ons land
gevallen vanwege de lage lonen en de
steun van de overheid.
De Melka heeft in de Zweedse hoofd
vestiging te Gotenburg vierduizend man
aan het werk.
1 ARNHEM In het Gemeentemuseum
van Arnhem wordt tot 14 maart een ten-
toonstelling ingericht van het grafische
werk van Jan Boon. De expositie wordt
I samengesteld uit eigen bezit, aangevuld
1 met een aantal schilderijen en tekenin-
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllH «en uit Particuliere collecties.
O DOYLBIS GEN
SPI O/S. MAAK,
OATüESiooe
."Z.ENDERKOMT.
5lllllHIIIIIIIIIHIIIIHIIIIMIKIIimil
RifiiiiiiiKiiiiifiiiniuiiiiiiiniuiiiit}
liiiniiiiiHiiiiiniiiiiiiniuiiiiiHiii
minui
Eigen nieuwsdienst
SINT ANNAPAROCHIE Bij het
slopen van een onbewoonbaar verklaar
de woning is de 55-jarige heer A. Ho
gerhuis uit Sint Annaparochie gisteren
onder een vallende muur gekomen en
gedood. Zijn dertigjarige zoon die mee
hielp bij het slopen, werd ook door de
muur geraakt. Hij werd vrij ernstig
gewond.
7. Iedere minuut, die Kappie en de
meester langer wegbleven, werd de
stemming aan boord van de Kraak
somberder. De maat zat mismoedig het
hoofd te schudden en slaakte diepe
zuchten.
„Ik heb nog zó gezegd, dat zij hier
moesten blijven," zéi hij. „Dat heb je
toch gehoord, Okki? Daar komt niks
dan ellende en narigheid van, zei ik.
Wie gaat er nou ook naar een eiland,
dat elk moment in zee kan zakken? Dat
is spelen met je leven
„Glimpiepers!" riep Okki, die aan de
reling stond te turen. „Hel eiland is al
niet meer te zien I"
De maat luisterde een ogenblik naar
het geruis van de go! /en in de verte.
„D-dan z-zijn ze ver-verloren, Okki,"
stamelde hij. Maar Okki maakte een
ongeduldig gebaar.
„Stil nou 'ns, Ome Tjeerd, ik zie wat!
Ja! Daar komen ze! Ze hebben het ge
haald! Maar maar wal heelt de
ouwe nou toch opgevist?! Het lijkt wel
'n uit z'n veren gegroeide kip!"
NED. HERV. KERK
Beroepen te Bodegraven: L. Blok te
Capelle a.d. IJssel.
Aangenomen naar Meppel: vac. dr. Th.
C. Frederikse. H. de Noo te Jutrijp-
Hommerts.
Bedankt voor Bosfcopp: H. S. J. Kalf
van Bennebroek. Ds. G. J. J, Rensink
te Idaard slaagde aan de Gem. Univer
siteit te Amsterdam (cum laude) voor
het doctoraal examen theologie.
GER. KERKEN
Benoemd tot predikant in vaste dienst
bij het gevangeniswezen en de psycho
patenzorg te Avereest: H. Munnik te
Maastricht.
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te Veen: M. Blok te Rijssen
te Noordseschut en P. H. Feggelink te
Maarssen.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Sint Annaland: Chr.
van Dam te Rotterdam-Zuid.
Tweetal te Veen: M. Blok te Rijssne
en C. Molenaar te Leiden.
Beroepen te Benthuizen'. M. Blok t«
Rijssen.
