GEZIEN,
Draaimolens
in Kongo's
oerwouden
DE NATUUR
P. W. RUSSEL'S
KAPPIE EN DE DING-DONG
Uit de kerken
ZEEUWSCH DAGBLAD
In schoon Vlaams
Mager en zorgelijk
Dat zie je nooit meer
Massieve galerijen
Schril
U bent rijk
„Hollandse Boot" 75 jaar
Jack
Dunkley
in en om uw huis
1959 IETS MINDER DAN
JAAR DAARVOOR
Dinsdag 2 februari I960
Pag. 2
EL1SABETHSTAD Frans is behalve natuurlijk de
vele en verschillende negertalen de officiële spraak
in de Kongo. En daarom viel het op, dat ik ineens een
Kongolees van zestien jaar hoorde roepen: ..Poessie pas
soppo" Het was niets anders dan ,,Poes pas op" en de ge
waarschuwde kat sprong nog juist weg voor het wiel van een
vrachtwagen. Dat gebeurde allemaal een paar kilometer
voorbij Kapalowé, het dorp in het Kongolese binnenland,
waarover ik u de vorige keer verhaalde. Een missiepost
was er gevestigd en er werden jonge Kongolezen opgeleid
tot onderwijzer. Het „Poessie passoppo" is een van de wei
nige uit het Vlaams overgenomen woorden. O ja, plus een
knetterende uitdrukking, die u als Nederlander ook heel
best zou verstaan, maar die zich moeilijk hier laat afdruk
ken.
A RM was die missiepost, beslist wel.
Een kerkje met hele kleine bank
jes van ruwe planken, klassen met
voor ons middeleeuwse schoolbanken
en gestencilde vellen papier om van
te leren. Maar met vuur stond de
zojuist uit België gearriveerde onder
wijzer voor de klas en met oneindig
geduld ontleedde hij met zijn zwarte
leerlingen een zin.
Ergens over de binnenplaats van
ruwe leem liep een oude man met
een hele lange baard. Niet in klooster-
kleding; gewoon in lange broek en wit
openstaand hemd. Hij droeg een klein
ijzeren brilletje en hij had een kop.
die elke tekenaar onmiddellijk het
schetsblok uit de binnenzak had doen
halen.
..Een Nederlander' werd me ge
zegd, ..broeder Winkelman uit Rot
terdam". Het klopte, maar geen
spoor meer van een Rotterdams ac
cent bij deze zeventig-jarige missie
broeder. Verrast was hij een landge
noot te ontmoeten. ..Vijf en dertig jaar
geleden was ik voor het laatst in Ne
derland". vertelde me broeder Winkel
man en hij deed het in een schoon
Vlaams. ..Nog eens terug? Weineen.
ik blijf hier en ik zal hier wel dood
gaan.
Maar voorlopig niet. neem ik aan.
Ik heb nog teveel te doen. Er moet
getimmerd en geschaafd en de dieren
moeten ook verzorgd. Mijn rug is wel
wat krpm en ik loop niet meer zo
vlug. maar werken kan ik nog best."
..De dieren moeten verzorgd." Wat
voor dieren heeft u en hoe komt u
Tussen Leopoldstad* en Elisabeth stad
kreeg ik in de Sabena Boeing 707 Inter
continental nog iets uitgelegd. ,.We vlie
gen op 11 kilometer hoogte en onze cabine
is een drukcahinezei de stewardess.
Mocht er een storing in het systeem van
suurslofrijke-lucht-toevoér zijh in de ma
chinedan valt boven uti hoofd automa
tisch een luikje open en daaruit komt dan
een maskertje. Dat moet u voor mond en
neus houden en dan doorademenIk
mocht het een keer proherenmaar deed
het eigetdijk foutwant de neus moet ook
in dat maskertje. Intussen voel je je op
zon vlucht bijna ren Flits Gordon. I
iHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiL
I - r r -t I,
5 - -
I i
5 -• ,#l &g
1 hebben de lezers, die 's morgens i
=j m de krant het eerst kijken naar E
5 het weerbericht en de beschou-
5 wing van onze weerkundige mede-
s werker gelezen dat ..het kan vrie-
S zen en kan dooien". =j
sj Ze gaven, om met de vrouw s'
5 van onze sigarenwinkelier te spre-
ken. zowel 't een als 't ander af. S
5 Met zo'n weerbericht kun je
|j nog alle kanten uit. zei buur- Ei
2 vrouw-van-twee-hoog.
5 't Kan vriezen en 'i kan dooien. E
Als alle mensen een wapenspreuk E
moesten hebben, dan zou de zin =j
S over het vriezen en net dboien E
S een zeer passende zijn voor een E
E zekere categorie. Voor de lieden,
S die nooit precies zeggen, wat ze E
E willen, zelfs niet in zeer belangrij-
ke zaken, waarin een besliste keu- E
=j ze noodzakelijk is. Altijd een slag E
om de arm houden, zich steeds
dekken voor het geval de omstan- E
E digheden veranderen, dat is een E
levenswijze, die tal van mensen E
zich hebben aangemeten. E
5 Vriezen, dooien
5 Nooit weet je. waar je aan toe E
E bent met deze lieden. E
aan de kost?, vroeg ik de overste, een
Engelse pater, die vloeiend Nederlands
en Frans sprak.
..We hebben honderd koeien en vijf
tig geven er melk. En we hebben ook
varkens. Die zijn voor de verkoop.
Van het geld. dat het varkensvlees
opbrengt kopen we de nodige zaken.
We brengen de varkens met een
vrachtwagen naar Elisabethville. zo'n
honderd kilometer van hier dus. De
melk verkopen? Och neen, dat brengt
geen geld op. Daarvoor is de afstand
te groot. We drinken de' melk hier
zelf met de jongens en de rest voeren
we_op aan de varkens."
Het gezicht van de overste was
mager en zorgelijk, Hij heeft het moei
lijk. daar even voorbij Kapalowé in
de Kongo. Het is allerminst vet sop
pen op zijn missiepost. Voor hem is
de kunst elke keer de magere eindjes
aan elkaar te knopen. Maar hij weet
niet anders. En ze betalen hem een
prijs voor zijn varkensvlees, die ver
beneden de prijs ligt die hij er
was hij een zakenman voor zou
kunnen maken.
Maar hij is geen zakenman. Hij
leidt een missiepost en daar wordt
van geprofiteerd.
Heel anders was dat in Luisha, tus
sen Kapalowé en Elisabethstad. Ik
kwam er langs op mijn terugweg naai
de stad en ik was tevoren attent ge
maakt: ..Als je langs Luisha komt,
mag je vooral niet vergeten er langs
te gaan. Dat zie je nooit meer, dat
kom je nooit meer tegen."
Nu t\)i\ dat soort opmerkingen voor
mij genoeg om er heen te gaan. Er
stond weer zo'n klein bordje langs de
weg: Pensionat. Op dat punt stuurde
fk van de hoofdweg af. Een kilometer
of acht hobbelde ik over gaten en ste
nen. in r.'n twee, niet harder dan der
tig kilometer. Toen ineens achter die
bochtniet te geloven. Het paleis
van een rijke sjeik ergens in Koeweit
was er niks bij!
Midden in het oerwoud, helemaal
afgesloten van welke bewoonde we
reld ook, ligt daar dat Pensionat van
Luisha. Een complex van uit schit
terend natuursteen opgetrokken ge
bouwen. dat geschikt zou zijn om er
grootse diplomatieke ontvangsten of
bals te geven.
Meisjes worden hier opgeleid, Kon
golese meisjes. Ze leren er rekenen
en schrijven, converseren en om
gangsvormen. Rose jurkjes hebben ze
aan. allemaal en het zijn Belgische
zusters die er de leiding hebben.
„We hebben op dit moment 360
meisjes, maar we hebben plaats voor
ruim 400 hoorde ik. Op dat moment
wandelde ik door massieve galerijen,
aan een kant open en had het uitzicht
op vijvers en bloementuinen, volières
met vogels en statig trippelende
pauwen, die hun gekleurde verenpracht
wijd lieten uitstaan.
ik zag een eetzaal zo voortreffelijk,
zo schoon en zo modern, dat het mij
allemaal als ongeloofwaardig voor- i
kwam in deze omgeving.
Daar, midden in het oerwoud, speel
den de kinderen in draaimolens en op
schommels en zij dansten er hun eigen
inheemse dansen bij, met een paar
vingers roffelend op een leeg blikje.
Dit was de toekomst van het binnen
kort onafhankelijke Kongo, die hier
werd opgeleid.
de jeugdige kapsels. Versierselen, die soms
bestaan uit een witte wollen draad en
soms uit papieren sterretjes of bloemen.
-)(- De hemden en britehen zijn allang
doorgedrongen in.de omgeving van Kapa
lowémaar een beetje schim voor alles
wat blank is zijn de kinderen nog nel.
Een zak zuurtjes blijkt liét middel te zijn
om hel ijs te breken en ook: bewondering
en aandacht voor de versierselen in en op
in zo'n mooie omgeving ons werk i tz
mogen doen", antwoordde zij. Daar- zz
mee had ze bijzonder diplomatiek mijn
opmerking omzeild. Maar intussen 1 tt
had ik de spijker wel degelijk op de
kop geraakt.
Het hele pensionaat met al zijn rf
schitterende, tuinen en aanplanten is j
het gevolg geweest van een belofte.
Toen madame Coussin in 1949 stierf,
vroeg zij haar echtgenoot haar te be-
loven een pensionaat voor inlandse
meisjes te bouwen. Die echtgenoot
was en is de directeur van de Union I rz
Minière de mijntrust in de Kongo.
Monsieur Coussin hield zijn belofte
en reeds in 1950 trokken de eerste i
bulldozers veertig kilometer buiten I
Elisabethstad het oerwoud in om er 7111)111111111111111)11111111)1
het eerste egaliserende werk te doen.
Meteen werd met de bouw begonnen.
i ^IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIÜI
Twee jaar geleden werd het laatste
cement gebruikt en nu is dat enorme,
luxueuse, schitterende en magnifieke i
gebouwencomplex klaar. Miljoenen
en miljoenen heeft het gekost en het;
is nog steeds monsieur Coussin die er j
de dagelijkse kosten betaalt. j
27
.Barker vertelde o.a. van de vin
gerafdruk of vingerafdrukken van de
beklaagde, die hij op het kamer
scherm had gevonden."
..Tegen wie zei Barker dit?"
.Tegen lady Oakes en de anderen
in haar slaapkamer."
,Op welke dag vond de begrafenis
plaats?"
,.Ik geloof dat dat de 15e juli was.
..Hoe lang heeft u samen met ka
pitein Barker aan deze zaak ge
werkt?"
..Sinds 8 juli."
..Ging u. na de onderzoekingen in
Nassau., samen met hem naar Mia
mi?"
..Ja".
..Wanneer zag u hem daarna
weer?"
..Toen we uit Miami naar Bar Har
bor vertrokken."
..Wanneer kwam u in Bar Harbor
aan?"
„Woensdagmiddag."
..Wanneer was de begrafenis."
„Donderdagmorgen".
„Reisden u en Barker samen?"
„Ja."
„Sprak u samen ook over de
moordzaak?"
„Ja."
„Kwamen ook de vingerafdrukken
ter sprake?"
Er volgde een stilte.
Toen zei Melchen: „Nee de vinger
afdrukken kwamen niet ter sprake."
Er ging een gemompel door dt
zaal.
Sir Oscar Daly keek op van de aan
tekeningen. die hij maakte en staar
de in stomme verwondering naar
Melchen.
Callender juichte inwendig. Alles
ging veel beter dan hij had durven
honen.
Hij vervolgde: „Geeft u toe dat d«
ontdekking van een vingerafdruk in
de kamer, waar de moord heeft
plaats gevonden, een zeer belangrijk
bewijsstuk is?"
„Dat zou ik niet willen ontken
nen."
..Wanneer hoorde u voor het eerst
dat de vingerafdruk van de beklaag
de op het kamerscherm werd aan
getroffen?"
„Ik verklaar hierbij voor eens en
altijd, dat ik dit hoorde in Bar Har
bor. op de middag na de begrafenis,
toen Barker het lady Oakes vertel
de". zei Melchen geprikkeld.
„U hebt met hem dus de gehele
reis gemaakt èn naar Miami èn naar
Bar Harbor èn terug?"
„Ja."
,.U is samen in dienst genomen en
heeft samen alles onderzocht?"
„Ja."
„Barker, uw collega, heeft ontdekt
dat de vingerafdruk die hij op de
plaats van de moord vond. van be
klaagde was. Wanneer zal dat ge
weest zijn?"
„Hij moet het geweten hebben
vóór we naar Miami vertrokken."
„Hij verklaart, dat hij het reeds
wist op de 9e juli op de dag dat be
klaagde werd gearresteerd. Hij
heeft dat in een interview meege
deeld. En ondanks dat durft u te
zweren dat u met hem de hele reis
naar Miami en Bar Harbor hebt ge
maakt, daar aangekomen bent op de
16e juli, zonder dat Barker u dit be
langrijke feit heeft verteld?"
„Ja."
Callender ging zitten en kon niet
nalaten triomfantelijk te gluren naar
een plechtig voor zich uitkijkende Ad-
derley.
Sir Oscar Daly vroeg: „Kapitein
Melchen, vindt u het niet vreemd,
dat kapitein Barker u op de reis naar
Miami, niets van die vingerafdruk
vertelde?"
„O, ja", zei deze, „dat vind ik
zeer zeker".
De volgende dag echter herriep
Melchen wat hij gezegd had. Hij zei
dat hij zich nu herinnerde dat in zijn
tegenwoordigheid „Op 9 juli Barker
en Pemberton naar het laboratorium
van de RAF waren gegaan, om een
vingerafdruk te onderzoeken, die,
naar zij zeiden, van beklaagde was.
Sir Oscar smeet zijn pen ongedul
dig voor zich neer. Callender stond
op en werd bijtend sarcastisch.
„Kijk, kiik". riep hii uit: „Wat
toevallig! Welk een merkwaardige
vergissing!"
De volgende getuige was James Ot
to Barker.
De detective had zich terdege voor
bereid.
Wetende dat een stevig maai niet
goed is voor een man, die wordt ver-
hoord, had hij alleen een glas limo
nade genomen. Hij zag er gedistin
geerd uit met zijn grijzende har«n
en knap gezicht.
Hij maakte dan ook een uitsteken
de indruk op de menigte in de stamp
volle zaal.
Higgs begon overrompelend.
Hij protesteerde tegen het feit dat
de foto van de vingerafdruk als be
wijs werd aangenomen.
„Het beste bewijs", zei hij, „was
het kamerscherm mét de afdruk er
op".
Sir Oscar interrumpeerde: „Uw
protest is ongegrond."
„Maar op het kamerscherm staat
geen vingerafdruk meer", zei Higgs.
„Is de foto ervan dan niet voldoen
de?"
Higgs zei: „U en ik weten dat het
ongebruikelijk is een vingerafdruk
„af te nemen". Wij hebben alleen
het woord van Barker, dat deze var,
het kamerscherm afkomstig is. Het
is mijn mening dat de vernietiging
van de oorspronkelijke afdruk op het
scherm bewust en met voorbedachte
rade is geschied."
„Suggereert de verdediging." vroeg
de rechter, „dat de vingerafdruk wel
licht een vervalsing is?"
„Dat suggereert zij."
Eric Hallinan stpnd op en protes
teerde heftig.
Adderley bleef koel voor zich uit
kijken.
Toen de zitting verdaagd werd had
de verdediging' goede hoop, dat de
rechter de foto van de vingerafdruk
niet meer als bewijsstuk zou erken
nen, maar de volgende dag werd de
ze verwachting de bodem ingeslagen.
Wordt vervolgd
Omdat hij het zijn vrouw beloofde.
Op haar sterfbed.
En zo zag ik dan op een middag
tijdens een bliksembezoek aan. twee
missieposten het verschil.
U bent rijk, zei jjc tegen de mij
rondleidende zuster. „Ja. rijk, dat we
Arme paters die geen zakelijke in
slag hebben, beduveld worden met de
prijs van het varkensvlees en geen
afzetmogelijkheid voor hun koeien-
melk zien; die scharrelen om het
meest noodzakelijke te kunnen aan
schaffen en door een geweldig enthou
siasme op de been worden gehouden
om hun moeilijke werk voort te zetten.
En een uiterst rijk meisjespensio
naat, waar het aan niets ontbreekt,
waar ijskasten net zo voorhanden zijn
als schoenenrekken, plastic borden,
personen- en vrachtauto's.
Een bijzonder schrille tegenstelling,
als ik zo mag zeggen.
Waardoor mijn ontzag voor zo'n
Rotterdamse broeder Winkelman met
zijn vijf en dertig Kongolese oerwoud-
dienstjaren" wel heel groot gewor
den is.
AMSTERDAM Haar vijfenzeven-
tig jarig bestaan heeft de Hollandsere
Stoomboot Maatschappij te Amsterdam jE
zonder veel ophef gevierd. Een korte E
herdenkingsrede ging op een bijeen
komst 'van commissarissen, directie en
vertegenwoordigers van varend-, kan
toor- en kadepersoneel vooraf aan de
uitreiking van vier koninklijke onder
scheidingen. Hel gehele personeel zal
op een feestavond worden onthaald.
IiniiiiiiiiiiiniiiiiiiiHiHiiiiiiifiiii
lllllllillllIllllliliIIlllllllllllllilllIIIIII1IIIIIII1III1
Vaak rollen ze in de maatschap
pij ér nog wonderwel doorheen.
is hun portemonnee goed
maar maatschappelijk,
en geestelijk zijn ze viezer
modderplassen, die in pe-
tussen vries- en dooiweer
straten worden gemeden
E dikwijls
gevuld.
E moreel
dan de
E riodes
op de
WEERSLAG.
iTlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliMlllllimillllllHIIUIIIIIIIIIl
llij is Italiaandoctorandus in de eco- 1
nomie en hij beheert aan de buitenkant
van Elisabethstad een farm. Met zijn
Italiaanse vrouw en Kongolees personeel,
dat met veel vrouwen en kinderen op het
terrein van de boerderij woont. O ja,
dat wilde ik u juist zeggen: de koeien
daat zijn zwart-wit.„Kan Hollandse en
Friese origine, via Xuid-Afrika hier ge
ïmporteerd", hoorde ik.
De vierjarige René Jongstra van het
Ericaplein in Capelle aan den IJssel
is gisteren in de Rozensingel verdron-
ken Hij was met een vriendje aan het
spelen en is daarbij in een onbewaakt
ogenblik in het water gevallen.
Admiraal Barjot, onderbevelhebber
i van de Europese zeestrijdkrachten van
i het Noordatlantische pact, is, zestig ja
ren oud. te Parijs overleden. Hij was
sinds 1954 opperbevelhebber van de
Franse vloot,
Nog steeds komen er klachten binnen I
over de Aphelandra; de mooie sier-
bladplant die na de bloei de bladeren
laat vallen. Toch is dat niet nodig; het
komt door een veel te droge atmos-
feer; men zal veel meer moeten sproei
en en de mooi getekende bladeren kan
men wel behouden, doch dan dient men 1
ze alle dagen even vochtig te maken 1
met lauw water. De potgrond dient
men ook matig vochtig te houden en
vooral met met koud leidingwater gie
ten: het water moet beslist eerst op
kamertemperatuur zijn.
Aangenomen naar Slochteren: J. Feu-
nekes te Zandeweer.
Bedankt voor Stavenisse: A. Breure
te Ond-Vossemeer.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Dieren (vac. H. v. d.
Plaat! H. J. Heynen te Oude- en Nieu
we Biltzijl: te Medicine Hat. Alberta
Canada (Christian Reformed Church):
J. H. Binnema te Lemmer.
Aangenomen naar Barendrecht voor te
stichten derde pred. plaats: P Joose te
1 Andel Nbr.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Wageningen (tweede
maali: C. Hegeman te Arnemuiden.
1. Hei kan zeer onrustig zijn nabij
Kaap Vergetelheid; verraderlijke zee
stromingen maken het er de schepen
onveilig en een storm steekt er even
snel op. als een schip kan vergaan.
De goede sleepboot Kraak hadden de
elementen echter met rust gelaten, die
dag. Kappie kon dan ook met een zucht
van verlichting zijn zeekaart ter zijde
schuiven.
,,Trek die rimpels van je gezicht,
jong!" riep hij tegen de maat, die
achter het stuur stond. Eenmaal on
der de Admiralen, behoeft men niks
meer te betalen! zegt het spreekwoord.
Heeft je opa je dat nooit geleerd?
Kijk. nou varen we midden lussen de
op de watervlakte. Nauwelijks echter
was hij uitgesproken, of met donderend
geraas werd de Kraak opgenomen en
pardoes weer neergesmeten!
..Alle kniezebietersstamelde Kap
pie, terwijl hij zijn normale stand
trachtte te „ervinden, ..Dit was ja een
vloedgolf...Er moet iets bijzonders aan.
En Kappie wees naar enkele stipjes(de hand zijn.."
Admiralen-eilanden door... het gevaar is
voorbij!"
DEN HAAG <ANP>. Het landelijk
prijsindexcijfer van het levenonderhoud
was gemiddeld in 1959 één punt hoger
dan in het jaar daarvoor. Inclusief
a.o.w. bedroeg het 123 en exclusief
a.o.w. 118 (op basis 1951 is 100).
