KRIJG IK MIJN MAN TERUG?» Ode aan de biet TWEELINGEN I Doorberekenen hoger loon zaak van leven en dood WERKGELEGENHEID CHAUFFEURS IN GEVAAR DIT IS DE BANGE VRAAG DIE DE VROUWEN VAN DE ZEVEN ASTRONAUTEN KWELT: peis om de wereld LEVENDE OUDHEID Slaatje Lekker Uit Rusland DE RESA - HILVERSUM Zaterdag 30 januari 1960 ZEEUWSCH DAGBLAD Pu*. 8 OMS komt diep uit mijn binnenste de bange vraag op: Hoe moet het als mijn man daar boven in dat ding om de aarde zal draaien en ze zien geen kans hem weer levend naar beneden te krijgen? Wat zou ik dan moeten beginnen? Maar ik lach mezelf dan meteen weer uit, want ik weet dat geen van onze mannen omhoog geschoten zal worden voordat de cap sule, eerst leeg en daarna met aapjes erin, net zo lang is beproefd totdat men er absoluut zeker van is. Dit zijn de woorden van mevrouw Anne Glenn, de vrouw van een van de zeven Amerikaanse astronauten, die in het najaar hun eerste korte proef vlucht in een bemanbare kunstmaan gaan maken boven de Atlantische Oceaan. Mevrouw Glenn heeft twee kinderen: John David en Carolyn Ann. Met John en Carolyn heeft zij al heel wat ang sten om haar man, John Glenn, nu wkM De Astronauten voor een model van hun kunstmaan. Het „torentje" boven op de kunstmaan bevat aan de top de drie raketjes die de kunstmaan zullen lostrekken van de neus van de lanceer- raket. luitenant-kolonel bij de vliegdien<st van het Amerikaanse korps Mariniers, uit gestaan. Eerst tijdens de oorlog in Ko rea, toen hij diende als jachtvlieger; daarna toen hij invlieger werd en wist dat elke vlucht in een nieuw type straaljager zijn laatste zou kunnen zijn. EEUWIGE GEVAAR ZOALS zovele vrouwen van vliegers is mevrouw Glenn vertrouwd gè- raakt met dat eeuwig loerende gevaar en heeft geleerd te bouwen op de hoop dat haar man na elke vlucht behouden zal terugkeren. Gemakkelijk hebben mevrouw Glenn en de vrouwen van de zes andere astronauten het uiteraard niet. Marjo- rie Slay ton, de vrouw van de kapitein- vlieger van de Amerikaanse luchtmacht Donald Slayton, denkt er zo over: ,,Wij moeten proberen nog zoveel mogelijk een normaal leven te leiden." Geluk kig bezorgt haar zoontje, Kent, een peuter van twee jaar, haar genoeg afleiding. Toch zou zij niet graag zien dat haar main af viel als kandidaat. „Ik hoop dat Don als eerste de ruimte in zal gaan; dat is het waar hij zijn zinnen op heeft ge zet." Wij weten niet wat er omging in de harten van deze twee vrouwen en de vijf anderen toen gisteren dr. T. Keith Glennan, de directeur van het nationale bureau voor luchtvaart en ruimtevaart (NASA), bekend maakte dat binnen een half jaar de zeven as tronauten het voorbeeld van de aapjes Sam en miss Sam zullen volgen en korte proefvluchten boven de Atlanti sche Oceaan zullen gaan maken in dezelfde kegelvormige kunstmaan waarin later een van hen in vier en éen half uur drie maal om de aarde hoopt te gaan draaien. BLIKKEN BUS ZULLEN zij als ooggetuige aanwezig mogen zijn op Kaap Canaveral wanneer hun man, de vader van hun kind of kinderen, plaats neemt in „dat j-JET IS MIJ een bieteen ons allen welbekend gezegde! En juist dit gezegde bracht mij ertoe om deze week eens de lofzang te willen zingen over de biet. De biet als slade biet als groente én last but not least de biet als soep. Als sla en dan gedachtig het ge zegde: om een goede sla aan te maken zijn drie mensen nodig: de een moet een verkwister zijn: hij hanteert de oliefles, de ander moet gierig zijn, hem geven we de azijnfles in handen, de derde moet de wijze man zijn, hij mengt alle ingrediënten door elkaar. Allereerst dus een Lucullus bieten- slaatje: hiervoor gebruiken we voor 4 personen 2 ronde gekookte rode bie ten, 2 mooie stevige zeer witte stron ken witlof. 1 grote handappel, 2 eet lepels rozijnen en als we een zeer ro yale bui hebben een twaalftal geschil de en fijngestampte amandelen. De slasaus maken we van zeer fijn gesnipperde uitjes, grofgehakte peter selie. mosterd, peper, zout en een tik keltje paprikapoeder. Deze ingrediën ten worden aangeroerd met 1 eetlepel mayonaise of slasaus uit een potje, 1/3 wijnazijn en 2/3 olie. Rangschik in een slakom heeft u een houten bak die is ingewreven met een beetje knoflook mige blaadjes groene sla en deooneer *iierop de door elkaar ge mengde. geschilde en in blokjes ge sneden rode biet, de in vingerlange stukken (een kinderpink als maat nemend) van de in de lengte door gesneden witlof, de blokjes geschilde appel, de gewassen rozijnen en de gestampte amandelen. Ongeveer 15 minuten vóór het opdienen giet u er de slasaus overheen. Laat dit mengsel in eikaars geuren opgaan! Serveer hierbij een aardappelpuree mét bruingebakken varkenslapjes. Die lapjes heeft u van te voren ingewre ven met pittig gekruide mosterd. Betteraves au gratin: neem ook hier voor ronde rode bieten. Zij zijn al ge kookt en u hoh ze ongeveer half uit. Reken een grote biet per persoon. Het met een lepel uitgeschepte vrucht vlees vermengt u met een mengsel van in boter gefruite snippers uit. wat var kensgehakt en paneermeel (van zelf gemaakt wittebrood). Meng hierdoor-- heen een mespuntje cayennepeper, zout. en kerriepoeder. Vul elke rode biet royaal rret dit mengsel en dek ze af met.paneermeel, veel geraspte kaas en boter. Zet elke biet op de met bo ter ingesmeerde bodem van een vuur vaste schotel en laat in de warme oven warm worden 'en goudbruin bak ken. Slechts een gekookt aardappeltje of wat gekookte spaghetti zijn bij dit maal nog nodig. Mocht u hel liever eenvoudiger wil len doen werk dan zó: Snijd de bieten In plakken en leg hiervan een laag in de vuurvaste schotel. Erop komt het gehaktmengsel aangemaakt zoals be schreven. Dit dekt u dan af met een laag bieten cn eventueel met een laag aardappelpuree. U ziet het wel, zo is het veel minder tijdrovend.... en even lekker. De smaak blijft hetzelfde mits u het paneermeel met de kaas niet vergeet om er ook een bruine korst op te maken. Bieten in roomsaus: fruit een uitje in niet te veel margarine goudgeel en strooi er wat broodkruim op. Leg er dan de in blokjes gesneden bieten bij en strooit er een mespuntje tym en paprikapoeder met zout en peper naar smaak op. Bestuif" het geheel met een halve eetlepel bloem. Maak dit scho teltje af door er ongeveer een half kopje koffiemelk of room doorheen te ding", de kunstmaan die de astronau ten zelf spottend „de blikken bus" noe men, en door een twintig ton zware en ongeveer twintig meter hoge ra ket, een Redstone, honderden kilome ters de lucht in geschoten wordt? Hoe dan ook, zij zullen er van verze kerd zijn dat op het grote moment van de start de astronaut in de kunstmaan, en met hem een ieder die een deel van de verantwoording voor het projekt Mercury draagt.er van overtuigd is dat er, na alle genomen proeven, niets mis meer kan gaan. De Redstone is de raket die de eer ste Amerikaanse kunstmaan feilloos in een baan om de aarde bracht, een ra ket die hoegenaamd geen gebreken meer heeft. De capsule zelf heeft alle proeven, leeg en met aapjes erin, glansrijk doorstaan. En men mag aan nemen dat eer men een man omhoog zal schieten in de komende maanden eerst nog proefvluchten zullen worden gemaakt waarbij een pop, gestoken in het 75.000 dollar kostende ruimtepak van de astronauten, de plaats van de eerste raketvaarder zal innemen. VOORLOPER WACHT even! De eerst raketvaarder? Juist" is dat niet helemaal. Er is iemand die sterke verhalen kan vertel len en dat ook heeft gedaan over een roekeloze vlucht in de voorloper van de machtige rhketten van onze tijd. Een vrouw nog wel, de Duitse pi lote Hanna Reitsch. Zij volbracht in 1943, toen Adolf Hitler de wereld vrees wilde aanjagen met zijig, „geheime, wa pens", éen duizelingwekkende vluchtin een prototype van de V-l. Zij kwam er af met een zesvoudige schedel breuk en hield er een voor altijd mis vormd gelaat van over. Toen waren echter de tijden anders. De oorlog liep voor de nazi's ten einde. Het was de tijd van de wanhoopspo gingen, van onbesuisde dwaasheden waarvoor alleen zelfmoordpiloten, die zich vrijwillig beschikbaar stelden, ge-« bruikt konden worden. Hanna Reitsch was een van die zelfmoordpiloten. De zeven Amerikaanse astronauten zijn dat niet. Zij weten dat, wanneer zij hun gevaarlijke tocht aanvaarden, al les is gedaan zonder overijling om de kans op veilige terugkeer naar de aarde zo groot mogelijk te maken. iiiiiiiiimmiiiiiMiiiiiiMiimiimHiimiiiiitmintiiiiuiifHiiiuiiiimimmiiiiHiiiiiiiimtitiiiimiiiimiiitiiHiiiiimiiiimiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiitiMiiiiimmiiri. DEZE doorsnede (boven) van „de blikken bus" zoals de Astronauten hun kunstmaan noemen, toont in welke houding de eerste Astronaut zijn tocht zal ma ken. ZO zal (rechts) de kunstmaan met de eerste Amerikaan se rakettenvaarder erin boven de At lantische Oceaan voortsuizen nadat hij zich heeft los gemaakt van de lanceerraket. if- Hnimiii j roeren. Het resultaat is een smeuig welriekend gerecht, waarbij een bal letje gehakt of een gebakken saucijsje met.neen geen aardappelen, maar een lekker aangemaakte kropsla het zeer goed doen. Beetensuppe: een oostpruisisch ge recht, dat opvallende gelijkenis ver toont met de Bortscti. .iets verderop afkomstig uit Rusland! Reken voor 4 personen 1% liter wa ter met 300 g in blokjes gesneden var kensvlees 'dit vlees moet niet te ma ger zijn» ongeveer 2 gekookte rode bie ten, 1 fijngesnipperde krop sla. 1 hele ui eveneens gesnipperd. 1 eetlepel to matenpuree of tomatoketchup en 100 g mager rookspek in blokjes gesne den. Laat de blokjes rookspek met een beetje margarine goudbruin bakken in uw soeppanLen fruit hierin de uien. de plakjes piet met de snippers sla en het vaiicensvlees goudgeel. Dan strooit u een theelepel tym. evenveel paprikapoeder, 1 mespuntje cayennepeper en zout naar smaak er-i op. Roer door dit mengsel 1 eetlepel bloem en giet er het water bij. Laat dit alles ongeveer 1 uur zachtjes trek- j ken. De soep is klaar en u kunt ze op dienen. Wilt er een feestelijke ..en tree" van maken, giet dan in elk soep bord een klein wolkje room waarover-, heen u een beetje grofgehakte peter-j selie strooit! Ik hoop nu maar dat mijn biet u geen biet zal zijn: proef deze gerech ten eens. u zult verrast zijn door de lekkere smaak. Mag ik li smakelijk eten wensen en tot de volgende keer. MICKEY WOODHOUSE HavrrTeriii" yO IN DEZE TIJD van het jaar, eind januari, staan ze 's avonds om een uur of acht in het zuid-oos ten, ongeveer even hoog hoven de horizon als de Poolster, de Twee lingen een sterrenbeeld in de vorm van een lange rechthoek, oos telijk van en in de lijn van de Stier het is het volgende beeld van de dierenriem. En de twee sterren aan de korte kant van die rechthoek, die het verst van Orion en de Stier af staat, zijn de twee, die aan dit ster renbeeld de naam hebben gegeven, onafscheidelijk van elkaar en van ongeveer gelijke helderheid. Hoe het komt, weet ik niet, maar wie ze eenmaal heeft ontdekt, vindt ze al tijd weer zeer snel terug, waar ze ook aan de hemel staan. Niemand, die wel eens een twee ling onder zijn personeel of in zijn klas gehad heeft, zal daar principi eel bezwaar tegen gehad hebben. maar af en toe kan het wat irrite rend gaan werken, als men van de tien keer. dat men één van de twee toespreekt of noemt, er vijf keer van beleefd gecorrigeerd wordt: ,.Wim, meneer, niet Piet". Neem tweelingen alleen aan voor zittend werk. waarhij ze een vaste plaats hebben, dan heeft men niet meer dat ontmoedigende gevoel van een vruchteloze strijd tegen een speling der natuur als we ons dan nog vergissen is het tenminste onze ei gen stommiteit. Gelukkig behoren sterren tot die hemellichamen, die een vrij vaste plaats hebben, en zo hoeven we niet te twijfelen bij deze tweelingen: Kastor staat steeds een beetje „ho ger" dan zijn broertje Polydeukes. En voor wie er beter thuis is in hel Lattinin die taal heten ze Castor en Pollux. ALS STERRENBEELD en mytho- logische figuren waren Kastor en Polydeukes heel populair. Uit deze voorzichtige benaming „mytho logische figuren" blijkt al. dat ze niet gemakkelijk te klasseren zijn: ze zijn namelijk noch goden, noch ster velingen. maar eigenlijk is er één, Polydeukes. god. en één. Kastor. sterveling. Er zijn allerlei tegenstrij dige verhalen over hen. waarvan we er enkele zullen uitkiezendie het bekendst zijn geworden en mooie kopij bieden. Ze horen thuis in Sparta, de mili taristische en sportieve stad in het zuidoosten van het zuidelijke schier eiland van Griekenland, de Pelopon- nesos. Daar woonde koning Tynda- reos, terwijl in het naburige landje, Messinië. zijn halfbroer Aphareus, koning was, Tyndareos was ge trouwd met Leda. een wonderschoon vrouwspersoon. Nu moesten we ei genlijk een afkortingsteken hebben, zoiets als dat betekende: „Zèus liet zijn oog op haar vallen en wist tot haar door te dringen". Het zou elk mythologisch boek te rug brengen tot 75% van zijn hui- dige omvang. Wat nu precies de moeilijkheden waren, waarmee Zèus in dit geval te kampen had, is niet beJcetid, maar hij bezocht Leda in de gedaante van een zwaan van het mannelijk geslacht (bestaat daarvoor een technisch woord, zoiets als ■.zwanerik"?). Na enige tijd volgde een unieke, gebeurtenis: Leda legde een ei! Wat zou de vakgroep Groot handel in Eieren daar thans wel van zeggenOf het Pluimveestambnc Zou het geen aanleiding geven i„i een economische oorlog tussen kraamvrouwenklinieken en pluim- veevermeerderingsbedrijven gratis eieren in de kliniek en gratis kinde ren bij de eierboer)? Maar in die primitieve tijden was er nog geen sprake van branchebescherming en- het bleef dus alleen bij een ei- en op zien-barende gebeurtenis. TTJAT KWAM er uit dat ei? In elk geval, volgens de oudste traditie, was dat Helena, de fatale vrouw van die eeuw. onsterfelijk schoon en ook onsterfelijk, want in Sparta werd ze als godin vereerd. Volgens Inte ren zouden ook de tweelingbroers Kastor en Polydeukes uit hei ei zijn gekropen. Hoe modern dit idee ook zou zijn: een één-eïige tweeling, een andere traditie verzet zich daarte gen. nl. dat Polydeukes onsterfelijk was en Kastor sterfelijk, d.w.z. dat Polydeukes een zoon van Zeus zou zijn geweest en Kastor van Tynda reos. Laten we ons maar niet langer verdiener in deze genealogische ninYni^Yt'lcol pit p1»! +K -El n - 7 rif' ze tweelingen zijn, broeders van Helena, en dat één nan hen een mens was en één een goddelijk wezen. En dan de volgende keer hun leven j en sterven. Van onze sociaal economische redactie ROTTERDAM In een .vorige beschouwingheb ben wij laten zien dat de functie van chauffeur op een autobus in het streek vervoer wat prestatie aan gaat niet ondergewaar deerd wordt in vergelij king tot geschoolde fa brieksarbeid, maar dat in de praktijk de beloning aanzienlijk achterblijft door het ontbreken van tariefstelsel, prestatiebe loning behoudens een enkel geval en extra beloning voor ploegen dienst. \E loonsverhoging van zes pro cent die een aantal grote buson dernemingen nu met hun werkne mers zijn overeengekomen, is ge goten in het vat van de extra belo ning voor tweeploegendienst. Dat is voor dit bedrijf van de drie genoem de mogelijkheden ook vrijwel de eni ge uitvoerbare op het gebied van de extra beloningen. Tariefstelsel komt al zo niet in aanmerking, omdat er in het vervoerbedrijf niets vervaardigd wordt; fen prestatiebeloning kan eigen lijk alleen goed toegepast worden in bedrijven met een zekere concentra tie van het personeel waar een conti nue observatie voldoende nauwkeurige heid van beoordeling waarborgt. mogen worden doorberekend in de ta rieven. De bedrijven hebben die ze kerheid vroeger, voor het huidige prijsbeleid van minister De Pous, ook nooit gehad. Vooral heeft steeds on behagen gewekt het feit dat de bij haar goedkeuringsbeleid door de over heid gehanteerde normen de vervoer ders in het algemeen niet in staat stelden onmiddellijk op een verande ring in de economische omstandighe den gepaard gaande met een verho ging van de kostprijzen, te reageren. De optredende verstarring maakte dat er of helemaal geen tariefsverhoging werd gegund of dat de toestemming pas afkwam als de gunstige conjunc tuur had plaats gemaakt voor een re cessie. En het tweede aspect van het ach terblijven van de beloning in het streekvervoersbedrijf is de aarzeling die de ondernemingen met het oog op de klandizie zelf aan de dag leg gen om omstandigheden te scheppen die een aanvraag tot tariefsverhoging noodzakelijk maken. Wordt deze een maal gegund, dan valt zij zoals ge zegd meestal in een periode dat de mensen wat meer op de dubbeltjes gaan letten en als gevolg daarvan heeft meer dan een busonderneming na zo'n verhoging minder gunstige tij den doorgemaakt. dustrie is deze zes procent over het algemeen natuurlijk al lang ingehaald. Wat de autobusbedrijven op het ogenblik van de regering vragen, is de toestemming om alle nieuwe loon kosten in de eerste plaats de twee- ploegentoeslag van zes procent maar ook die loonkosten die eventueel nog zullen voortvloeien uit de vrijere loon vorming als kosten te mogen be schouwen. Dat wil zeggen dat de overheid ze in aanmerking moet ne men als ze door een busonderneming ter tafel worden- gebracht bij een aan vraag om tariefsverhoging. In het beschouwde tweede aspect van de loonachterstand hebben wij al ge constateerd dat de directies helemaal niet zo happig zijn op een tariefs verhoging vanwege de mogelijke con sequenties voor het aantal te vervoe ren passagiers. Er zullen onderne mingen zijn waar dit ook nietaan stonds nodig" zal zijn, waar de zes -pro cent om te beginnen nog wel kunnen worden betaald zonder dat de renta biliteit beneden een redelijk peil daaLt. Maar waarom is de extra belóning voor ploegendienst voor de chauffeurs die toch direct voor de hand ligt, dan tot dusver achterwege gebleven? Twee aspecten zijn hier van belang. Wat betreft de prijzen die mogen worden bedongen voor geleverde pres taties verkeren de streekvervoersbe- drijven in een uitzonderingspositie. Is in andere1 bedrijfstakken de prijs vaststelling niet meer aan goedkeu ring van de overheid onderworpen en beperkt zich haar bemoeienis in dit opzicht ten hoogste tot overleg hier over met; de betrokken bedrijven, voor de tarieven in het personenvervoer is nog altijd de goedkeuring van de overheid vereist. Voor .de autobusbedrijven in het streekvervoer is het de directeur-ge neraal van het verkeer die de vast stelling van de tarieven en eventuele verzoeken tot wijziging daarvan per bedrijf bindend beoordeelt. Heeft hij voor een- bedrijf een bepaalde tarief sleutel vastgesteld, dan vereisen de aan de hand daarvan uitgewerkte ta rieven nog de goedkeuring van de rijksinspecteur van het verkeer. Geeft nu een bedrijf zijn fiat aan extra beloningen als de genoemde, dan is het er dus helemaal niet ze ker van dat de meerdere loonkosten Is cle achterstand in het busver voerbedrijf dus historisch gegroeid op het ogenblik is het volgens de richtlijnen van loon- en prijsbeleid in élk geval onmogelijk deze oude achterstand in te lopen omdat geen enkele loonsverhoging nu een prijs verhoging tot gevolg mag hebben. Opvoering van de produjetiviteit is de enige vlag waaronder een loons verhoging thans mag varen. Dat is in het streekvervoerbedrijf nauwe lijks een haalbare trek. Er zijn wet telijke grenzen gesteld aan aard en gebruik van de bussen en de dienst regeling maakt de wettelijke ver- voerplicht uit. Dat zijn produktie- omstandigheden waarin de directies niets zonder toestemming van de overheid kunnen wijzigen. Vcor de industrie ligt dat allemaal veel beter. Niet slechts kan de pro- duktiviteit daar over het algemeen veel gemakkelijker worden verhoogd, ook is het mogelijk met betrekkelijk ondergeschikte wijzigingen, andere ty pen producten op de markt te bren gen waarvoor, vaak onder het motto van betere kwaliteit, hogere prijzen kunnen worden bedongen. Op deze wijze is bijv. de loonron- de van 1956 die van nul tot zes pro cent mocht belopen, door de industri voor een deel gecompenseerd. He was toen zo, dat wie zes procent gaf. niets mocht doorberekenen in zijr prijzen, maar wie drie procent gaf alles. Het slot van het lied was dat rijp en groen zes procent gaf, ook de streekvervoersbedrijven. Maar er is nooit één cent van doorberekend om dat de directeur-generaal van het ver keer zich nu eenmaal aan de voor schriften moest houden. In de in- Maar er zijn er meer waar het er bepaald niet af kan zonder tariefs verhoging. En dan staat het voor de ondernemingen die het nu nog wel kunnen betalen te bezien of zij dat straks ook nog kunnen. Want in het algemeen zit er op het ogenblik een dalende tendens in het busvervoer, als gevolg van de toenemende aan schaf van eigen auto en televisie. Zouden de ondernemers de gevraag de toestemming krijgen, dan kunnen zij zelf aan de hand van hun eigen commerciële inzicht bepalen of en en wanneer hun tarieven omhoog moe ten, waarvoor dan in elk afzonderlijk geval weer goedkeuring van de over heid vereist is. De chauffers zouden dan althans zonder bezwaar een eer ste inlopen van hun achterstand kun nen incasseren. In de laatste instantie is de zaak echter veel gewichtiger. Het handha ven van een band tussen loonsverho gingen en tarieven is niet slechts van vitaal belang uit het oogpunt van ae publieke vervoersvoorziening, maar evenzeer ten aanzien van de chauf feurs. Onvermijdelijk zullen een aan tal busondernemers het hoofd niet bo ven water kunnen houden als zij niet mogen doorberekenen. Van die kant bekeken is er thans ook een brok werkgelegenheid in gevaar. Advertentie Geslaagddank zij Bekende Schriftelijke Inruim) H.B.s. Gymnasium, Ondenv akte. Middelbare Akten: Fr., D., Eng. en Ned. M.O Tolk-Vertaler Hoofdcorr. V.T.H.-diploma

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1960 | | pagina 8