Elise Hoomans in Ibsens
drama, Vrouw van de zee
I
WIJ KOMEN: roepstem
die weerklank vindt
ITALIANO
MET PEN EN CAMERA
TREKT F.P.R.O.
MIDDENOOSTEN
DELF1A
CALVÉ
SUCROSA
KOU O
gevat/,
VOLKSVERHUIZING LIET
KUNST ACHTER
de lekkere
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 7
Televisie presenteert vanavond:
Voor de slanke lijn!
Merkwaardige ponton in
aanbouw bij Boele
Mr. De Quay jr. getrouwd
I SPAAR- EN REISFONDS IN OPRICHTING
„Tv ook in Kamer
en rechtzaal
T elevisiekijkers
in staking
KWESTIE LAUWERSZEE
19 cent
per rol.
kritisch
bekeken
1
Niet interessant
PRINSES BEATRIX
PUZZELDE
100%
zuiver
100%
plantaardig
KLEIN-EUROPA
BIJ ARNHEM
Koop nu IVOROL
Jehudi Menuhin
onuitwisbaar
Donderdag 28 januari I960
Advertentie
Vanavond staat n
opnieuw een groot
werk uit de toneel
literatuur te wach
ten: „De vrouw van
de lee", dat de Noor
Ibsen een goede ze
ventig jaar geleden
schreef. Hoewel ook
dit stuk tot de dra
ma's behoort, krijgt
u vanavond toch niet
het vuur zo na aan
de schenen gelegd
als in „Spoken", dat
regisseur Ton Len-
sink vorig jaar van
dezelfde schrijver op
het scherm bracht,
of als in „De Vader"
van Strindberg dat
zeer onlangs nog
voor de nodige be
klemming in de huis
kamers zorgde.
Drukte bij deze twee
stukken van begin tot
eind de noodlotssfeer
loodzwaar. in ,,De
vrouw van de zee"
kan men in zekere
zin spreken van een
happy ending. Want
wat is er aan de hand?
Verhaal
In een klein Noors
stadje, dat aan een
fjord ligt. woont het
doktersgezin Wangel.
vader, en Bolette en
Hilde. zijn twee doch
ters, die alle drie de
overleden moedei
maar niet kunnen
vergeten.
Gezien deze ge
moedstoestand ligt net
voor de hand dat
Ellida, de tweede
vrouw van dokter
Wangel, het niet al te
gemakkelijk heeft. Zi.i
voelt op ieder uur
van de dag de aan
wezigheid van haar
voorgangster. Maar er
is nog iets anders dat
haar een vreemde, een
-afwezige doel zijn: de
onweerstaanbare aan
trekkingskracht die
de zee op haar uit
oefent. Daarom wordt
zij in het dorp dan
ook ,,de vrouw van
de zee" genoemd, hoe
wel niemand weet
wat haar zo trekt.
Ibsen heeft deze
figuur geschapen ten
einde daarmee een
bewijs te leveren, dat
de herinnering vaak
een zeer bedriegelijke
factor in het leven is.
Jaren en jaren ge
leden heeft Ellida,
dochter van een vuur
torenwachter, een
soort verbond geslo
ten met een zeeman,
waarbij de zee een
zeer belangrijke rol
speelde Met haar on
volgroeid en labiel karakter houdt zij
vast aan die herinnering, die zij in de
loop der jaren sterk is gaan idealise
ren, totdat zij, helemaal uit zichzelf,
gaat inzien dat haar idool niet beant
woordt aan de werkelijkheid.
Laatste regie
Dokter Wangel heeft zijn zenuw
zieke vrouw daarbij niet geholpen, en
in dit zelf-doen ziet Ibsen de enige
mogelijkheid tot genezen. „Ibsen heeft
Elise Hoomans niet gekend, anders zou
je zeggen dat hij het voor haar heeft
geschreven", zegt regisseur Bary, die
voor de tweede en tevens laatste keer
de nieuwe - in Amerika ontdekte - zoetstof,
waarover men in de hele wereld enthousiastf
BOLNES. Een kraanponton van op
vallende vorm en ongebruikelijke CC.-
I structie is thans in aanbouw bij de
j scheepswerf Boele te Bolnes. Zij moet
gebruikt worden bij de bouw van een
golfbreker aan een der mondingen van
de Nigerdelta aan de kust van Nigerië.
Dit merkwaardige vaartuig het eer-
ste ter wereld lijkt op een booreiland
voor oliewinning in zee. In dit geval ech-
ter laat men de ponton op de zeebodem
zinken om de invloed van de golfslag
te ontwijken.
De kraan, waarmee op een afstand van
363'2 meter lasten van vijftien ton ver
werkt kunnen worden, komt te staan op
j een 9J£ meter hoog platform. De ponton
j is 25 meter lang en even breed bij een
holte van 2,30 meter.
De golfbreker zal het verzanden van
fde monding tegengaan en de rivier toe
gankelijk maken voor de scheepvaart,
j Hij zal ongeveer negen kilometer in zee
steken en aan de zeezijde een breedte
SITTARD (A.N.P.). In Sittard is
gisteren de zoon van de minister-presi
dent, mrr.C, L. M. de Quay uit Nijme
gen, in het huwelijk getreden met me
juffrouw C. L. M. van Wessen uit Sit
tard. De minister-president en zijn echt;
genote woonden de plechtigheid, waarbij
burgemeester H. Dassen als ambtenaar
van de burgerlijke stand ODtrad, bij. De
kerkelijke inzegening van tiet huwelijk
is op 19 april in de hoofdparochiekerk
van Sittard.
Ongeveer een half miljoen Nederlanders is
sedert 1945 geëmigreerd.
Honderdduizenden ouders hebben dus afscheid
moeten nemen van hun kinderen. Deze honderd
duizenden kwelt de vraag: Zal ik mijn kinderen
ooit terugzien En zo ja, wanneer?
Onze redacteur M. Reckman, die geconfronteerd
werd met het leed dat voor zovelen uit deze
vraag voortvloeit, heeft een gedachte gehad op
grond waarvan zulk een weerzien mogelijk zou
kunnen zyn.
Een goede gedachte, die sedert hjj haar
voor het eerst in het openbaar uitsprak een
verbijsterende weerklank heeft gevonden: de
gedachte tot oprichting van een Nationaal spaar
en reisfonds.
In onderstaand artikel zetten wij uiteen, hoe
hij zich de schepping van zulk een fonds voorstelt.
Van een onzer redacteuren
de
BIJNA drieduizend brieven, briefkaarten en telegrammen zijn de laatste weken bij
A.V.R.O. binnengekomen, naar aanleiding van twee radiocauserieën die onze redacteur
M. Reckman heeft gehouden over zijn plan, ouders van emigranten en hun kinderen door
middel van een Nationaal spaar- en reisfonds in de gelegenheid te stellen, elkander nog
eens op te zoeken.
Er zijn sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog circa vijfhonderdduizend Nederlan
ders geëmigreerd.
dus
1N Nederland zijn
I zenden ouders van deze
met de toneelgroep Theater werkt;
1 april gaat hij de televisie verlaten
om het directeurschap van de schouw
burg in Tilburg op zich te nemen.
„Die hoofdrol is bijzonder moeilijk,
en ik geloof ook vast dat dat de reden
is waarom dit prachtige stuk de laat
ste dertig jaar niet meer door de
gezelschappen op het repertoire is
genomen."
Maar er zullen ook wel decoratieve
bezwaren geweest zijn: de beklemming
van de ongenaakbare fjorden moet
voelbaar zijn, en het laat zich aanzien
dat de mogelijkheden die de televisie
hiertoe biedt, groter zijn dan op de
planken.
Elise Hoomans, Wim Hoddes en
Richard Flink vanavond voor de
televisie in „De vrouw van de zee".
FORT WORTH. Texas (AFP). De
helikopterfabriek Bell heeft met succes
een zweefscooter gedemonstreerd, die
zich met een snelheid van veertig kilo
meter per uur op een luchtkussen voort
beweegt.
De luchtscooter weegt ruim 70 kilo en
ziet er ongeveer uit als een groot mo
del vloerwrijver.
honderddui-
emigran-
ten achtergebleven, in de hoop en het
vertrouwen, dat het de kinderen in
die verre landen goed zou gaan. En
het is velen daar in den vreemde goed
gegaan.
Er zijn echter ook duizenden emi
granten die met de beste voornemens
bezield een nieuw bestaan in het
vreemde land trachtten op te bouwen,
maar die daarin niet of slechts ten de
le slaagden. Zij ploeteren nog voort in
de hoop dat zich ook voor hen in de
toekomst wellicht nieuwe perspectie
ven zullen openen. .Velen keerden na
een mislukte emigratie naar het oude
vaderland terug..
HET AFSCHEID
De moeilijkheid van het emigreren,
het doen van een grote stap in een
onbekende toekomst, zit vooral in het
Advertentie
VRIJDAG Ï9 JANUARI
RADIO
HILVERSUM I, 402 M
ochtend
VARA: 7.00 Nws; 7.10 Gym: 7.20 Gram:
7 23 Gram en reportages. 8.00 Nws: 8.18
Gram en act: 9.00 Gym v d vrouw. 9.10
Gram: 9.35 Waterst: 9.40 Schoolradio
VPRO- 10.00 Vrouwen in het Nederlairdse
zakenleven, lezing: 10.05 Morgenwijding
VARA: 10.20 V d vrouw; 11.00 V d kleu
ters. il.15 Oude muz; 11.40 Gram.
middag
AVRO: 12.00 Lichte muz; 12.20 Rege-
ringsuitz: Landb rubr; 12.30 Land en tuinb
meded: 12.33 Sport en prognose, praatje
12.50 Pianospel; 13.00 Nws; 13.15 Meded
of gram. 13.25 Metropole-ork; 13.55 Beurs-
ber; 14.00 Kinderkoor: 14.20 Voordr: 14.40
Gram: 15.00 Gevar progr VARA 16.00
muzikale lezing; 16.30 V d zieken; li.OO
Gram; 17.55 Act.
avond
18.00 Nws; 18.15 Pol lezing; 18.25 Lich
te muz; 18.50 De puntjes op de i. lezing;
10.00 V d kleuters; 19.D> Orgel en zang
VPRO: 19.30 Technische bijstand aan min
der ontwikkelde gebieden, lezing;
VPRO-nws; 20.00 Nws; 20.0d Overdracht
an waarden, gesprek: 20.20 Bas en pia
no; 20.35 Boekbespr: 20.40 De film als do-
cument. lezing; 20.50 Europa een. lezing
VARA: 21.00 Hobby-quiz; 21.50 De gyros
copen tollen, klankb: 22.15 Buiten! week-
overz: 22.30 Nws; VPRO: 22.40 Zorg om
de mens. gesprek. VARA; 23.00 Soc nus
in Esperanto: 23.10 Vergelijkenderwijs, mu
zikaal gesprek: 23.5524.00 Nws.
HILVERSUM II. 298 M
ochtend
NCRV: 7.00 Nws en S.O.S.-ber: 7.10
Gram; 7.30 Een woord voor de dag; 40
Gewijde muz; 8.00 Nws; 8.15 Radiokrant,
8.35 Gram: 9.00 V d zieken; 9.30 Gram.
9.40 V d vrouw: 10.15 Gram: 10.30 Mor
gendienst: 11.00 Gram; 11.15 V d oudere
luisteraars.
middag
12.00 Pianorecital; 12.30 Land- en tuinb
meded: 12.33 Lichte muz; 12.53 Gram of
act; 13.00 Nws: 13.15 Vijftien jaar gele
den. praatje; 13.20 Promenade-ork en so
list; 13.55 Gram: 14.05 Schoolradio: 14.25
Kamermuz: 15.10 Voordr; 15.30 Kamer-
muz; 16.00 Wenken v d tuin: 16.15 Ka
mermuz: 16.40 Gram; 17.00 Voordr: 17.20
Gitaarmuz: 17.40 Beursber; 17.45 Gram;
17.50 Koorzang en orgel.
avond
18.20 Gevar progr; 18.50 Regeringsuitz:
Industrialisatie I; 19.00 Nws en weerber;
19.10 Op de man af. praatje; 19.15 Vo
caal ensemble; 19.30 Radiokrant; 19.50
Gram; 20.00 Avondrust, hoorsp: 20.35
Gram. 20.40 Kunstrubr; 21.00 De Bijbel
in het tijdbeeld van de kunst, musik le
zing; 22.30 Nws: 22.40 Gram: 22.45 Avond
overdenking: 23.00 La.igs weger van kunst
—24.00 Nws.
DRAADOMROEP 4E LIJN
18.0020.00 Gram pi I. uit ..Anna Bo
lema": Piangete voil? Al dolce guidamj
rastel natio met Maria Meneghini Callas.
2. uit Linda di Chamonix": Ouverture
XI. Alfredo Catalani: uft ,,La Wally":
FOGGIA (U.P.I.) De Zuid-
italiaanse provincie Foggia zal
vanavond het toneel zijn van een
staking van televisiekijkers. Om
9 uur, als het programma van
quizmaster Mike Bongiorno be
gint, zullen de kijkers en bloc
hun toestellen afzetten
De achtergrond van dit sta
kingsconflict is, dat het zuiden
zich benadeeld voelt in de quiz
van Bongiorno.
Dat programma is gebaseerd
op de traditionele rivaliteit tus
sen noord en zuid. Het gaat zowel
om hersenwerk als om lichame
lijke vaardigheden.
Zo'n quiz is voor de warm
bloedige Italiaanse kijkers, en
voor de betrokken dorpen vooral,
geen kleinigheid. Met burge
meester of pastoor aan het hoofd
plegen de groepen naar het
dorpsplein te trekken om hun
aandeel in de strijd te leveren.
Er komt van alles aan te pas:
wild gejuich, ophitsende aan
plakbiljetten, gezamenlijke in
spanning. en koeriers op motor
fietsen, die heen en weer racen
om antwoorden te brengen.
Zo was er vorige week een
hengelwedstrijd tussen Castel-
franeo <in het noorden), en Man-
redonia (in het zuiden). De
noorderlingen haalden de meeste
(plastic) vissen op, maar nu
menen de zuiderlingen, dat er
met de visjes getruqueerd was.
Alom in het zuiden hebben
zich nu ..agitatie-comité's" ge
vormd, die de kijkersstaking
hebben uitgeschreven, protest
bijeenkomsten belegd, en een
delegatie naar Rome gestuurd,
waar drie parlementsleden de
kwestie al aan de orde hebben
gesteld in het parlement.
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. De televisie dient
reportages te gaan verzorgen van de
debatten in de Tweede Kamer, en van
rechtszittingen die het algemeen be
lang raken.
Dit is bepleit door de heer J. W.
Rengelink, tv-secretaris van de Vara,
in een lezing voor het Contactcentrum
op voorlichtingsgebied.
De heer Rengelink zei voorts o.m.
dat ministers zich vaak niet de moeite
willen geven om naar Bussum te ko
men voor een tv-interview. Het kij
kend publiek moet dan genoegen ne
men met een gefilmde verklaring, die
veel minder aanspreekt.
Naar aanleiding van het verbod van
tv.vertoning van de sexuele-voorlich-
tingsfilm „Kringloop" stelde de heer
Rengelink, dat men in ons land een
aantal problemen met schijnheiligheid
uit de weg gaat.
Van onze correspondent
LEEUWARDEN. Op een gisteren
door It Sudergear, een stichting die de
ontwikkeling van de Friese zuidwest
hoek bevordert, gehouden vergadering
over landbouwproblemen is besloten mi- j
nister Korthals telegrafisch te verzoeken:
op zijn beslissing inzake de Lauwerszee
terug te komen.
f
EEN PRODUKT VAN KING- EN RANGFABR1EKEN TONNEMA N.V. SNEEK
radio
vandaag
DONDERDAG. Voor licht amuse
ment bent u vanavond aangewezen op
de traditionele rubrieken. Flip van
der Schalie presenteert zijn platenpro-
gramma ..Ssssst in de show „Ga
er eens even voor zitten" (19.05).
Aansluitend geeft de NCRV om
20.00 „Vlag in top", waarin de „Spraak
waterval" nog eens terugkomt, en als
solist van de week optreedt de Ameri
kaanse zanger Richard Price.
De grote violist Yehudi Menuhin
zal vanavond met het Concertge
bouworkest o.l.v. Bernard Haitink
twee vioolconcerten vertolken. In
een directe aansluiting met het Con-
certgebonw te Amsterdam hoort u
om kwart over acht (Hilv. 1) aller
eerst Mozarts Linzer Symfonie en
daarna het vioolconcert in E van J.
S. Bach. Na de pauze geeft Y'ëhudi
Menuhin een eerste uitvoering voor
Nederland van hel door Bela Bartok
op 27-jarige leeftijd voltooide viool
concert. Het concert wordt besloten
met een uitvoering van Richard
Strauss' symfonische gedicht Don
Juan.
Voor de kamermuziekliefhebbers
is er in het middagprogramma over
Hilversum 1 om. kwart voor vier een
uitzending van strijktrio's van Viotti
en Kreutzer. uitgevoerd door de
violisten Han van de Ven en Heinz
Hermann en de cellist Jean Busch.
De VPRO gaat in een serie
televisiereportages uitgebreide
aandacht besteden aan een aan
tal landen in het oosten, waar
voor drie specialisten twee
maanden lang met pen en ca
mera door Egypte, Syrië, Iran
en Turkije zullen trekken.
„Zelf blijf ik het kortste weg," zegt
regisseur Ben Klokman, onder wiens
vlag deze reportages op het scherm
zullen komen, „en wel drie weken in
Egypte, met de cineast Emile van
Moerkerken, die dan doorgaat met
mevrouw Roshan Dhunjibhoy naar
Syrië, Iran en Turkije."
„Wie is deze mevrouw?"
„Zij is van huis uil Pakistaanse, met
een Nederlander getrouwd, en werkt
hier onder meer geregeld mee aan
programma's voor de Wereldomroep.
Zij heeft voor ons de contacten gelegd
via de diverse ambassades. Men was
zo enthousiast over ons plan, dat wij
een gratis verblijf in die landen kregen
aangeboden. dat is maar goed ook
want dat hadden we van ons tv-budget
nooit kunnen bekostigen."
„Wat voor reportages gaan het pre
cies worden?"
De Vara-tele>visie bood gisteren een
slecht uitgebalanceerde avond. Tus
sen vier ernstige, gesroken program
ma's twee politieke commentaren,
de kunstrubriek, en het forum -
stond als enige lichtere noot de ijs-
hockeywedstrijd.
In de Spiegel der kunsten blijven1
de onderwerpen te zwaar en hun be-
handeling ook. Het brede publiek I
wordt op die manier niet bereikt, ter-
wijl de rubriek voor de „high-brows"
toch te oppervlakkig is. Dit program
ma zou beter aan zijn doel beant
woorden als er ook eens wat luchti
ger kost in verwerkt werd, en de meer
zwaarwichtige onderwerpen wat een
voudiger werden aangepakt, wat
heel goed mogelijk is.
Het nieuwe Vara-forum debuteerde
met matig boeiende vragen, veel clo
se-ups, veel sigarettenrook en veel
peuken. Dit programmaonderdeel had
bijna even goed per radio kunnen
worden uitgezonden, wat trouwens
gold voor een groot deel van de deze
avond.
9 Ben Klokman
IJrie weken Egypte
vandaag
DONDERDAG. Vanavond een
zwaar, maar waarschijnlijk zeer boeiend
spel: Iben's „De vrouw van de zee"
uitgevoerd door de Toneelgroep Thea
ter (20.45). In de hoofdrollen Richard
Flink en Elise Homans; Wim Bary
heeft de regie.
„Vademecum" (20.20) is gewijd aan
de rol van Cyprus in de geschiedenis
van het Christendom.
Vlaanderen vertoont een alleraar
digste filmkomedie, waarin Fernandel
de rol speelt van een modekoning: „De
couturier de ces dames" (20.30).
België Frans: 20.35 Télé-Match:
21.35 filmkroniek.
Jan de Hartog's toneelstuk „Dc
ondergang van de vrijheid" wordt van
avond in vertaling van Rolf Italiaander
om 20.20 op de Duitse schermen ge
bracht.
UITERSTEN
„Wij willen het leven daar in beeld
brengen met het accent op het moder
ne, waarbij we natuurlijk niet aan de
oude culturen voorbij zullen gaan. Over
het algemeen komt de romantiek in
die landen te sterk op de voorgrond,
schatrijke sultans of schilderachtige,
in lompen gehulde fellah's terwijl
weinigen weten van de geweldige
krachtsinspanning die er heerst op het
gebied van geneeskunde, industrialisa
tie, en óók televisie!"
Volgende week vertrekken Klokman
en Van Moerkerken naar Egypte: me
vrouw Dhunjibhoy is hun al vooruit
gereisd, en als deze landen binnen twee
maanden in beeld zijn gebracht, be
staan er serieuze plannen om eenzelfde
onderneming op touw te zetten naav
Indië, Pakistan, en Japan.
GOUDA (A.N.P.). Prinses Beatrix
heeft gisteren deelgenomen aan een
puzzel-rit, die door de Nederlandse vrou
welijke studentenvereniging uit Leiden
ter gelegenheid van het zesde lustrum
van de vereniging werd gehouden. De
puzzel-rit voerde de deelnemers en decl-
I neemsters van Leiden naar Gouda,
j waar een controlepost was gevestigd en
j waar de inwendige mens werd versterkt,
ilie Prinses lunchte in het Waaggebouw,
j Daarna vertrok zij met de ander* stu-
denten naar Florida in Boskoop, waar
een the-dansant werd gegeven.
Advertentie
HET BAK- EN BRAADVET
Van onze correspondent
ARNHEM Het is mogelijk, dat
de al aardig Europees georiën
teerde Gelderse hoofdstad in de
verre toekomst een nieuwe toeris
tische attractie zal kunnen openen.
Enkele plannenmakers van tor-
maat stellen thans de eerste pogin
gen in het werk om te komen tot
de stichting van een Klem-Europa
m Arnhem, een soort amusements
park, waaraan zoveel mogelijk Eu
ropese landen hun medewerking
zouaen moeten verlenen.
Het moet niet zoiets worden als
Madurodam. vinden de initiatief
nemers. Hun gedachten gaan meer
in de richting van een soort
sprookjesland met een kinderboer
derij en misschien zelfs wel een
Donald Duck-stad.
De plannenmakers zijn nog met
mei concrete dingen ter tatel kun
nen komen, omual het plan zich
nog in een zeer voorlopig stadium
bevindt Daarbij speelt met name
de kwestie van de financiering een
voorname rol.
Of dit Klem-Europa gedoemd is
een Europees luchtkasteel te zijn?
De Arnhemmers, die met deze
plannen kwamen opdraven, zijn
dezelfden, die destijds de NATO-
taptoe hebben weten te realiseren.
En daarom bestaat er bij menig
een een meer dan gewone belang
stelling voor deze denkbeelden.
Het Arnhems gemeentebestuur
staat er sympathiek tegenover,
maar het vindt, dat het particulier
initiatief hier de weg moet banen.
Dc tentoonstelling Contour van de he
dendaagse beeldende kunst in Nederland
zal van 20 maart tot 1 mei in het mu
seum Prinsenhof te Delft gehouden wor
den.
afscheid nemen door kinderen van hun
ouders en natuurlijk ook omgekeerd.
De zekerheid dat men elkaar in vele
jaren of misschien wel nimmer meer
terug zal zien, is een realiteit die
wel zeer duidelijk naar voren is ge
komen, nu plotseling onder het Neder
landse volk door die twee radiopraat
jes een soort enquête is gehouden over
de vraag:
„Zoudt ge er iets voor gevoelen,
door middel van een Nationaal spaar
en reisfonds samen met uw kinderen
in den vreemde, zoveel geld bij el
kaar te sparen, dat ge straks in gro
te gezelschappen eens een reis per
schip of per vliegtuig zoudt kunnen
maken naar uw kinderen? Het ant
woord op die vraag is verbijsterend
geworden!
BIJ HONDERDEN
Na het eerste praatje stroomden de
brieven bij honderden binnen. Brieven,
briefkaarten en telegrammen, waarin
ouders uit alle delen van ons land ge
tuigden van het grote leed dat zij in
stilte lijden. Omdat zij na vele jaren
hun kinderen nog steeds niet hebben
teruggezien.Of omdat zij zich reeds
hadden verzoend met de gedachte dat
zij hun kinderen nooit weer zouden te
rugzien.
Uit zo vele van die brieven bleek
dat vaak de geëmigreerde kinderen
„papieren kinderen" zijn geworden,
postkinderen, die de verbinding met
hun ouders slechts door een wekelijk
se of maandelijkse brief kunnen on
derhouden.
TWINTIG JAAR
Onder die lionderden en honderden
brieven zijn er veel van ouders die
hun geëmigreerde kinderen in tien,
twaalf, soms zelfs in vijftien of twin
tig jaar niet meer hebben gezien.
Maar het meest verheugende is wel
dat de initiatiefnemer ook uit het Ne
derlandse bedrijfsleven niet mis te
verstane reacties heeft ontvangen.
Van de directies van scheep- en
luchtvaartmaatschappijen, van reisbu
reaus en van tal van vooraanstaande
Nederlanders die het initiatief van
harte toejuichen en hun medewerking
voor het welslagen van het plan heb
ben toegezegd.
Daar is een brief van de oud-voor
zitter van het N.V.V., de heer Ooster
huis, die zijn hartelijke sympathie
met het plan betuigt. Dat doet ook de
directeur van de Postcheque- en Giro
dienst, de heer A. J. H. Teyen die
zich, evenals vele anderen, beschik
baar stelde om het plan te doen sla
gen. Daar is een brief van de bank
directeur mr. W. G. Wendelaar uit
Hilversum, van de directie van de
Rijkspostspaarbank, van de K.L.M.,
een brief van de voorzitter van de
Vereniging Indische Nederlanders, van
de heer R. Hagoort van het Christe
lijk nationaal vakverbond, van de Ko
ninklijke Rotterdamsche Lloyd en an
dere scheepvaartmaatschappijen. Al
len willen zij medewerking verlenen
aan dit plan.
Er is zelfs een hartelijke brief van
de minister van sociale zaken en volks
gezondheid die de initiatiefnemer o.a.
schreef:
„Het lijkt mij in dit stadium verre
de voorkeur te verdienen, dat uw
belangwekkend initiatief zich in par
ticuliere kring ontwikkelt en uitkris
talliseert
En dit zijn nog slechts enkele brie
van uit de honderden.
HULP
Anderen boden zich spontaan aan
om het administratieve werk belange
loos te verrichten; mevrouw Ida de
Leeuw-van Rees heeft een gedeelte
van haar kantoor te Amsterdam afge
staan voor dit werk. Het kantoor zal
hier spoedig worden geopend.
Uitermate belangwekkend is het
prachtige voorstel dat de directeur
van de Rijkspostspaarbank te Am
sterdam aan de initiatiefnemer tieeft
gedaan. Door gezamenlijk sparen van
oud-ers en kinderen op één boekje
voor één familie, snel te komen tot
het bedrag dat nodig zal zijn voor
het maken van een reis. Door al die
boekjes van al die honderden emi-
grantenouders zal men snel komen tot
een groot kapitaal, waarvan welis
waar het gespaarde geld blijft toebe
horen aan de individuele families,
maar waarmede men toch samen een
basis kan gaan vormen, waarop de
reizen van duizenden mensen tegen
verlaagd tarief kunnen worden geor
ganiseerd.
„De ouders der émigranten kun
nen dus elk een spaarrekening ope
nen waarop zowel hun eigen stor
tingen worden geboekt als de door
hun kinderen uit het buitenland aan
de Rijkspostspaarbank overgemaakte
bedragen," zo stelt de directeur van
de Rijkspostspaarbank voor.
WIJ KOMEN
Voorts stelt de directeur van de
Rijkspostspaarbank voor een stich
ting van het Nationale spaar- en reis
fonds te maken. Ook dat is een uit
muntende gedachte. Het Nationale
spaar- en reisfonds door en voor de
emigrantenouders en hun kinderen op
te bouwen zal de naam krijgen: „Wij
komen". Een thartekreet van ouders
die naar hun kindern verlangen en ze
zullen weerzien als Nederland de roep
stem van een goed denkbeeld zal ver
staan.
JTEN HAAG. De tentoon
stelling van Friezen, Fran
ken en Saksers is geruime tijd
in Leeuwarden geweest. Wij
hebben haar toen in deze krant
reeds een aanbeveling mee
gegeven. Nu zij in het Ge
meentemuseum in Den Haag is
geëxposeerd (bijzonder fraai en
dat is in het labyrint van het
Haagse museum een knappe
prestatie) willen wij deze aan
beveling graag herhalen.
De tentoonstelling bestrijkt in hoofd
zaak de tijd tussen het einde van de
Romeinse overheersing en de vestiging
van het Frankische gezag. Ons land
lag in die tijd in een uithoek.
Trouwens al erder, want de grens
van dc Romeinse civilisatie, de Limes,
liep dwars door ons land. De eigen
lijke volksverhuizing heeft zich maar
zeer ten dele op ons grondgebied
afgespeeld.
Smeedkunst
Van de kunst uit deze tijd vrijwel
uitsluitend smeedkunst toont de
tentoonstelling een reeks fraaie spe
cimina. Voor een deel zijn die „im
port", afkomstig uit gebieden als
Ierland, Gallië en het Donaugebied.
De Germaanse kunst van deze tijd
heeft een ietwat boers, stug karakter,
maar anderzijds geeft zij blijk van een
expressieve stijl. Vele voorwerpen
hebben een fraaie ornamentiek en zijn
versierd met kleurige stenen. Zij
hebben vaak diermotieven, in het
bijzonder van vogelkoppen.
Eigen gezicht
Zij hebben echter een zeer eigen
karakter. De Australische archeoloog
Gordon Childe heeft in verscheidene
geschriften betoogd dat reeds de pre
historische Europese voortbrengselen
een „eigen gezicht" hadden en dat de
mensen in het voorhistorische Europa
zich reeds op typisch Europese wijze
gedroegen. Zij zijn daarom geen
barbaarse navolgers geweest van
oosterse culturen, maar hebben in
tegendeel een voorafschaduwing ge-
Advertent.i
Dubbele tuben: Voordeliger prij».
Uw tonden vragen het beste.
geven hoe vaag ook van het
latere contrast met andere gemeen
schappen. Dit typisch eigen karakter
is ook gebleven in de kunst der Volks
verhuizing, in het bijzonder de Oost-
go+hisehe.
De prachtige tentoonstelling blijft in
Den Haag tot 7 februari.
AMSTERDAM. Er zijn by uit
zondering, uat kan niet anders, con
certen waarbij de toehoorder voelt dat
zich een onuitwisbare herinnering bij
hem vastzet. Zulk een bijzondere er
varing dankte men gisteren aan
Jehudi Menuhin met steun van
Bernard Haitink en het Concertgebouw
orkest.
Een iets te gespierde verklanking van
Mozarts Linzer symphonic vormde de
inleiding. Haitink deed zijn best niets
met deze muziek te doen, met als ge
volg een niet geheel geslaagde dosering
van vaart en strakheid, van een zich
overgeven en zich inhouden.
Toen kwam Menuhin niet aanstonds
geheel zichzelf maar halverwege het
eerste allegro van Bachs vioolconcert in
E dur ontstond ineens het begenadigde
evenwicht. Dat werd Bach in de groot
heid en rijkdom van zijn eenvoud, het
adagio zonder zwaarwichtigheid of
klagelijk mineur, gespeeld met de slanke
kracht die Menuhin's geheim is.
Jaren geleden hebben wij Menuhin
eens in deze zelfde stampvoUe grote
zaal van het Concertgebouw de solo
sonate van Bartok op onvergetelijke
wijze horen herscheppen. Gisteren
evenaarde hij zich met Bartoks eerste
vioolconcert, niet het bekende.
Bartok schreef dit schier onbeken-
1 de werk in de jaren 1907, 1908 en
droeg het op aan de Zwitserse violiste
Stefy Geyer uit wier nalaten
schap het te voorschijn is gekomen.
Het tweedelige werk (andante
sostenuto allegro giocoso) vangt aan
m de geest van de metamorfosen van
Richard Strauss wiens invloed ook
verder werkzaam bleef, naast de Hon
gaarse inslag en het persoonlijke element
van Bartok.
Deze synthese bracht Menuhin op
een zo hartverwarmende wijze tot
klinken, zo liefdevol en zo overtuigend
tegelijk, dat er ademloos is geluis
terd. Haitink en het orkest stonden
hem, gelijk in het Bach-concerto met
al hun toewijding terzijde.
Menuhin moest een toegift geven; een
Bachfragment voor viool alleen. Mei
een uitvoering van Don Juan var
Richard Strauss is deze hoogst opmer
kelijke avond besloten.
De Witte
