Water veiraste duizenden in veiligTuindorp
Onderzoek naar schuldvraag!
gang
HEIWERK VLAKBIJ
DIJK FUNEST
GEBLEKEN?
DIJKDICHTING
STAGNEERT
Interpellatie
DRIE EN EEN HALF UUR LATER: DE EERSTE VLET
Radio was er bii
De Bilt: Kouder
De heer Worms krijgt steun
van schroothandelaren
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Waterstaat: een raadsel
Raad in spoedzitting
Dam wand weggeslagen
I**»
Met geweld
Zie verder pag. 5
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, Postbus 4, Giro
116666, telefoon Directie en administratie 01100-
2438. Redactie: 01100-2317, bij geen gehoor: Chef
redactie 01100-3991.
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009;
bij geen gehoor: 01180-4604, Postbus 26; Vlissingen,
Nieuwendijk 33, tel. 01184-3224, Postbus 24; Terneuzen,
Nieuwstraat 38, tel. 01150-3189; Zierikzee, Havenpark
24, tel. 01110-2991.
Directeur JACQ DE SMIT - Chefred.: G. J. BREUKER
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent.
Abonnementsprijs f 0,56 per week, 7,— per kwartaal
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter»
7 cent per woord met een minimum van 1,—
15e JAARGANG No. 4460
Vrijdag 15 januari 1960
REDDING WAS COMPLETE CHAOS
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM Hoe is het in vredesnaam mogelijk dat van
het ene ogenblik op het andere een dijk, die een jaar geleden van
de provinciale waterstaat van Noordholland nog een brevet van
uitmuntendheid kreeg', voor de druk van het water bezwijkt? Deze
vraag is in Amsterdam op ieders lippen.
De officier van justitie in Amsterdam, mr. W. P. Bakhoven, stelt in
opdracht van de procureur-generaal bij het Amsterdamse gerechtshof een
onderzoek in. Hij wil weten of hier sprake is van schuld bij de instanties
die over de dijk moesten waken. Gisteren heeft hij met de rechter-com-
missaris, mr. Kamminga, het gat bezichtigd. Vandaag gaat hij weer,
ditmaai met een deskundige: professor Thijsse van de T.H. te Delft.
De dijk valt onder de jurisdictie van het bestuur van de Noorder IJ-
polder, dat een eigen opzichter in dienst heeft. De provinciale waterstaat
houdt uit Haarlem een oogje in het zeil. Een hoge functionaris van die
dienst constateerde gisteren dat, voorzover hij het kon bekijken, er niets
bijzonders met de dijk aan de hand kan zijn geweest.
Het overgebleven deel van de dijk verkeerde in een prima staat. De
provinciale waterstaat spreekt van een raadsel.
Voorlopig blijft alles onduidelijk, maar vast staat dat er tot
voor enige maanden dicht bij het gisteren ontstane gat binnen
een afstand van duizend meter van het gemaal is geheid en ge
baggerd.
Voor dit werk had het polderbestuur (voorzitter mr. G. van
't Huil) géén toestemming gegeven. Het werd uitgevoerd door de
dienst van publieke werken (wethouder mr. G. van 't Huil).
Niemand trekt nog definitieve conclusies. De komende dagen zuilen
leren wat er precies aan de hand is geweest met de dijk, waarachter dui
zenden Amsterdammers jarenlang rustig hebben gewoond. Vanmiddag komt
de gemeenteraad in spoedzitting bijeen om de zaak te bespreken.
Uren lang hebben politiemannen door het Ijskoude water
gewaad, hier helpend bij, daar verplichtend tót de evacuatie.
Tuindorp-Oostzaan is gisteren tot verboden gebied verklaard.
Niemand mocht er achterblijven. Alleen het hoogst noodzakelijke
konden de vluchtende bewoners meenemen.
Van onze Amsterdamse redactie
Eigen nieuwsdienst
AMSTERDAM De dichting van
het gat in de dijk van het zijkanaal H.
stagneert. Om half acht gisteravond
had men met het storten van zand wil
len beginnen, maar om twaalf uur
vannacht was er nog niets gebeurd.
Wel lagen toen enkele met zand
geladen lichters en een reusachtige
schuifkraan gereed in het zijkanaal.
Ze werden beschenen door het felle
licht van enkele schijnwerpers. Een
striemende oostenwind joeg intussen
het overdag de polder binnengestroom
de water weer naar buiten.
Naar wij vernemen zijn ver na
middernacht de laatste mensen uit
Tuindorp-Oostzaan geëvacueerd. Oor
spronkelijk zouden zij in hun huizen
blijven.
Hier, even ten noorden van
het elektrische gemaal aan het
zijkanaal-H van het Noordzee
kanaal, bezweek de dijk en
massa's water stortten zich uit
het kanaal (links) in de polder,
kolkend en vernielend in de
richting van Tuindorp-Oost-
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM Enige tijd geleden
is haaks op de nu doorbroken dijk een
damwand in het water van het zij
kanaal-H aangebracht ter bescherming
van de woonschepen, die er zouden
komen te liggen. Deze damwand is nu
verdwenen. Het gevaarte werd even
als de aanlegpalen langs de dijk, dooi
de dienst van publieke werken te
Amsterdam aangelegd.
HILVERSUM Een tiental Neder
landse radioverslaggevers zijn gisteren
van 's morgens vroeg tot het midder
nachtelijk uur in de weer geweest om
de luisteraars op de hoogte te houden
van de overstroming. In een samenwer
king van K.R.O., N.C.R.V., AVRO en
Wereldomroep werden bij elkaar vijf
radio-uitzendingen verzorgd, waarin di
recte reportages uit het rampgebied wer
den gegeven.
De eerste Uitzending zou al 's morgens
om ongeveer elf uur worden uitgezon
den, maar doordat de politie-autoriteiten
vrijwel de hele dag de verslaggevers wei
nig medewerking hebben verleend, kon
de eerste uitzending pas om 12.40 uur
plaatsvinden.
Jan de Visser, de verslaggever van de
N.C.R.V., wilde met een patrouilleboot
gaan. maar dat lukte niet. Wim Rut van
de AVRO is er gisteravond nog in ge
slaagd om met een politieboot een tocht
door het rampgebied te maken, vanwaar
hij 's avonds om vijf minuten voor twaalf
nog een korte reportage gaf.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Zowel in de
schroothandel als in kringen van
de Nederlandse industrie, is
nogal beroering ontstaan na de
ontstellende mededelingen, die
de heer L. Worms heeft gedaan
in zijn commentaar op het rap-
AMSTERDAM De voorzitter
van de socialistischefractie in de
Provinciale Staten van Noordholland,
mr. J. Roelse, heeft de staten toe
stemming gevraagd om naar aanlei
ding van de overstromingsramp die
Tuindorp-Oostzaan heeft getroffen
dinsdag de volgende mondelinge vra
gen te mogen stellen:
1. Is de Noorder IJpolder, gelegen
op het grondgebied van de gemeen
te Amsterdam, nog onderworpen aan
het toezicht van het provinciaal be
stuur?
2. Als deze vraag bevestigend
wordt beantwoord, kunnen Gedepu
teerde Staten dan mededelen hoe
het toezicht is en wordt uitgeoefend?
3. Kunnen Gedeputeerde Staten
dan reeds verklaren waardoor de
ramp werd veroorzaakt?
4. Bestaat er reeds inzicht in de
wijze waarop gedupeerden door hen
geleden schade vergoed kunnen krij
gen?
Directeur benoemd van het
geref. Alg. diak. bureau
UTRECHT. De generale synode
der Gereformeerde kerken heeft giste
ren de heer L. van Klinken ec. drs. uit
Groningen benoemd tot directeur van
het Algemeen diakonaal bureau, als op
volger van de vorig jaar overleden heer
A. Hofman,
De heer Van Klinken, Groninger van
geboorte, is 32 jaar. Hij zou aanvanke
lijk als sociaal-econoom in zendings
dienst gaan, maar daarvan kon door om
standigheden niets komen. Hij kwam in
contact met het maatschappelijk werk:
in 1955 werd hij directeur van de pro
vinciale Groninger gereformeerde stich
ting voor sociale zorg.
De heer Van Klinken promoveert dit
voorj.ar op een sociologisch onderwerp
bij prof. dr. R. van Dijk aan de Vrije
Universiteit tot doctor in de economie.
port van de Hoge Autoriteit
van de Kolen- en Staalgemeen
schap over het onderzoek naar
de schrootfraude.
Er zijn stemmen opgegaan die aan-
sluiten op de eis van de heer Worms,
dat het onderzoek in deze fraude
beter en objectiever ter hand moet
wprden genomen. In de schroothandel
wil men daarnaast krachtig stelling
nemen tegen de activiteiten van het
in de praktijk nog altijd actieve
schrootkartel.
In deze kringen acht men het tijdstip
aangebroken zich thans openlijk achter
de heer Worms" te scharen.
Het idee is geopperd om gezamenlijk
een demonstratieve bijeenkomst te
houden, waarop men de heer Worms
alle steun wil toezeggen in zijn strijd
tegen dwang en onrecht De heer
Worms) is door een aantal van zijn
collega s gevraagd een zodanige demon
stratieve bijeenkomst te beleggen.
De heer Worms heeft in principe
toegezegd dat hij dit verzoek wil aan
vaarden, indien hij ervan verzekerd
kan zijn dat de goedwillende schroot-
handelaren, die hierdoor mogelijk ook
ruïneuze tegenwerking riskeren, bij hun
protest .voet bij stuk zullen houden
Hij zei ons dat hij uiteraard verheugd
is over de blijken van sympathie met
zijn strijd, die in de afgelopen twee
jaar vaak een hopeloze strijd leek. Hij
is blij met de steun die hij thans van
zijn collega's schroothandelaren krijgt
maar hij is zich ervan bewust dat op
velen zware druk zal worden geoefend,
die onmiddellijke financiële verliezen
voor hen zal kunnen opleveren, zoals
"I de„,laatste tw«e jaar in alle
schei pte heeft gevoeld.
Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte
ons gisteravond om 23.15 uur:
Half- tot zwaar
bewolkt en op
de meeste plaat
sen droog weer.
Zwakke tot ma
tige oostelijke
wind. Overdag
lagere tempera
turen dan gis
teren.
MIESJE: Voor Tuindorp-Oostzaan!
16 JANUARI: zon op 8.42, zon
onder 16.58; maan op 20.03, maan
onder 9.34.
AMSTERDAM Achtdui
zend Amsterdammers ontwaak
ten vanmorgen niet in hun
eigen woning. Zij waren ver
dreven uit de gewaande gebor
genheid van huis en haard door
het geweld van de overstro
ming, die gistermorgen het
stadsdeel waarin zij woonden
trof. Binnen enkele uren in de
morgen van gisteren was het
drama gebeurd.
Mensenlevens zijn niet ver
loren gegaan. Dit is het enige
goede dat kan worden gezegd
van een zaak die nog lang de
gemoederen in beweging zal
houden. Groot is de ontsteltenis
omdat dit heeft kunnen ge
beuren en allerwegen rijst de
vraag, hoe het mogelijk is dat
zo iets heeft kunnen gebeuren.
Om ongeveer zeven uur gis
termorgen, na een nacht van
vredige sneeuwval, brak plot
seling, zonder dat iemand dat
ook maar in de verste verte
had vermoed, de dijk die de
Noorder IJpolder moet be
schermen tegen het water in
een zijkanaal van het Noord
zeekanaal.
Langzaam siepelde het wa
ter door het aanvankelijk klei
ne gat de weilanden achter het
zijkanaal-H binnen, waar kleine
boerderijen stonden te dromen
als landelijke voorposten van
bet Amsterdamse Tuindorp-
Oostzaan. In minder dan geen
tijd breidde de breuk zich uit
tot over tientallen meters, en
met zwaar geweld brak de
stroom zich een weg.
Toen het daglicht nog maar
enkele uren oud was stond het
water anderhalve meter hoog
in de straten en in de 2750 pro
pere huisjes van de beschei
den, in 1920 gebouwde uithoek
van Amsterdam-noord.
De chaos, die in de laaggelegen
uithoek van Amsterdam-noord ont
stond, was verschrikkelijk. Het eer
ste alarm, dat om zeven uur werd
gegeven, werd maar door weinigen
ernstig genomen. Militairen, die op
de dijk van de IJ-polder de wacht
hielden bij een lager gelegen munir
tie-bunker, brachten met ontstelde
boeren de onheilstijding aan de sla
perige stedelingen.
Slechts weinigen reageerden prompt.
Waarom ook zou men menen dat er
werkelijk gevaar dreigde? Men woonde
immers in de hoofdstad des lands, be
schermd door dijken die door polder
bestuur en provinciale waterstaat ter
dege werden gecontroleerd? Strekten
zich niet duizenden meters polder uit
tussen dijk en stad?
Toen zag men ineens het water ko
men. Eerst druilerig stromend langs
de straatkant, later over de trottoirs,
tot er plotseling geen houden meer aan
was. Hoger en hoger steeg het water,
het deed de vloermatten in de portaal-
vloer bewegen, het beklom de treden
van de trap.
