INSEKTEN ETEN ONS OP!
I KAPPIE en de KONINGSRUIL
Maandag 28 december 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 2
Viervijfde van alle
leven is insekt
T anks in straten
van Kandahar
Spaanse diplomaat
zwaarder gestraft
600.000.000 Chinezen
kaartenmaker^
BZSEE!mm>y
FLITS
GORDON
in het
j heelal
-'ISSO
Speurwerk
Stok
Geniepig
Op Utrechtse rotonde
zes gewonden
Jack
Dunkley
liiiiiiiiiniiiniiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiii
Steeds sterker
Voorrangsfout had
dood ten gevolg
Uit de kerken
Schrikwekkend toekomstbeeld
Eigen nieuwsdienst
NIJMEGEN. Zal de mens liet
op den duur, zelfs wanneer hij al
le gevaren van A- en H-bommen
weet te ontlopen, afleggen tegen
het nietige diertje dat insekt heet?
Die vraag houdt met de dag meer
geleerden over de gehele wereld
bezig. Extra complicatie bij dit
fascinerende probleem is nog wel,
dat mèt de massale aanpak de
vliegende, kruipende en springen
de beestjes onverwoestbaarder ble
ken. Hoe giftiger een insekticide
(verdelgingsmiddel) bleek te zijn,
hoe sterker de overlevenden onder
de insekten zich tegen dit middel
toonden te kunnen verweren. Zo
dat we op hetzelfde moment dat
de mens op grootscheepse wijze
het insekt ging bestrijden, eigen
lijk een gevecht zijn begonnen
waarvan de einduitslag steeds on
zekerder wordt. Terecht zegt men
bij htst laboratorium voor insekti-
cïdenonderzoek te Utrecht dan ook
dat het noodzakelijk is alle men
selijke hersens op dit punt te ge
bruiken daar we anders nooit
meer uit het insektenproblcen zul
len raken. Vandaar dat met
Utrecht als centrum, een wereld
wijd gekoppeld onderzoek aan het
groeien is dat mogelijk eens be
langrijker zal blijken dan enige
topconferentie.
Het insekt dartelt langer over deze
aardbodem rond dan vrijwel elk an
der levend wezen. De monsterachtig
Om vierhonderd gevangenen
KARATSJI iAP UPI). Tanks van
het Afghaanse leger patrouilleren in de
stad Kandahar, nadat er in het begin
van de week relletjes waren uitgebro
ken. Een ambtenaar en twee militairen
werden daarbij gedood, aldus berichten
die de laatste dagen in Pakistan zijn
ontvangen. In de stad is een uitgaans
verbod van kracht.
Wat precies de oorzaak was van de
ongeregeldheden is niet bekend. Men
weet alleen dat er door een grote me
nigte werd betoogd voor de vrijlating
van 400 gevangenen De gouverneur van
Kandahar zou. met een aantal vooraan
staande burgers uit de stad zijn ge
vlucht, nadat men had gedreigd hen te
vermoorden. Een theater en drie win
kels werden door de betogers in brand
gestoken.
Eigen nieuwsdienst
MADRID. Een 31-jarige Spaanse
diplomaat, die onlangs drie jaar gevan
genisstraf kreeg wegens activiteiten te
gen het regiem van Franco, is bij een
hernieuwde berechting tot acht jaar
veroordeeld. Aldus verluidde zaterdag in
Madrid.
Er was door de militaire autoriteiten
tot een tweede proces tegen de diplo
maat. Julio Ceron Ayuso. en een groep
medestanders besloten, omdat men de
vonnissen tegen deze mensen te mild
achtte.
Ook de straffen tegen de helpers van
Ayuso werden verzwaard. Zij allen wer
den ervan beschuldigd de communisten
te hebben geholpen bij het voorbereiden
van een mislukte staking.
Een lid van het Britse Lagerhuis, de'
socialist Robert Edwards, die het twee
de proces tegen Ayuso als waarnemer
wilde bijwonen, is dat onmogelijk ge
maakt. Toen hij donderdagmorgen z:jn
hotel in Madrid uit liep. werd hij door
politiemannen meegenomen en twaalf
uur lang verhoord. Tenslotte liet men
hem vrij. Hij kreeg ,,de raad" Spanje
onmiddellijk te verlaten.
Edwards vocht tijdens de Spaanse bur
geroorlog aan de zijde der republikeinen.
Het bewind van Franco veroordeelde
hem later bij verstek ter dood.
Ook de tor wordt steeds sterker
grote oerdieren voelden al de venijni
ge prikken van vlieg en mug en de
mens stuitte -sinds zijn -ontstaan op
horden insekten die hem het leven
zuur maakten. Dat het insekt behoort
tot de oudste levende wezens bewezen
de vondsten van twintig miljoen ja
ren oude brokken barnsteen. Keurig
ingebed in deze verharde, fossiele
hars zijn vliegjes en mugjes aange
troffen die nauwelijks verschillen van
degene die we heden ten dage om de
honingpot zien zwermen.
De mens, die door zijn optreden
menig natuurlijk evenwicht verstoor
de, gaf het insekt de ongevraagde
kans zich steeds meer te vermenig
vuldigen Volgens schattingen van ge
leerden bestaat ongeveer viervijfde
deel van alle levende wezens op dit
moment uit insekten. Ruim een mil
joen verschillende, soorten vliegen,
muggen, kevers, mieren en luizen
staan opgeprikt in kastjes en met
eigen Latijnse benamingen vermeld in
de wetenschappelijke lijsten. Elk jaar
weer worden ettelijke honderden nog
onontdekte beestjes aan die immense
verzamelingen toegevoegd en voorlopig
is er geen kijk op, dat het einde in
zicht is.
Daarbij blijken de insekten onuit
roeibaar te zijn. Naast hun beslist
niet geringe intelligentie (wordt de
mier niet ten voorbeeld gesteld?) dan
ken zij dat aan hun onbegrijpelijke
teeltkracht. Een bladluis bijvoorbeeld
produceert in enkele tientallen gene
raties een gewicht aan nakomelingen
dat zwaarder is dan alle zeshonderd
miljoen Chinezen bij elkaar. Die ette
lijke miljarden van miljarden luisjes
worden in luttele maanden tijd op de
aardbodem gepoot en wee de mens,
wanneer hij niet een dam tegen deze
overstelpende vloeden weet op te wer
pen.
Om de zaak ingewikkelder te ma
ken dient deze dam ook lekken te be
zitten. De uit ons oogpunt nuttige in
sekten moeten gespaard blijven in de
verdelgingsslag. De horden ..onnutten"
vormen evenwel het vraatzuchtigste
leger dal over deze aarde rondkruist.
Zij zetten hun kaken in letterlijk al
les en ruwweg becijferd verdwijnt een
derde deel van het door de mens ge
teelde voedsel in hun magen.
kele sterke exemplaren de slachting
en die schiepen in korte tijd een na
komelingschap welke zeker zo groot
in getal is als voordien. Bovendien
vreten deze nieuwe vliegen rustig een
doos DDT-poeder leeg zonder zelfs
maar een aasje buikpijn te krijgen,
laat staan er hun hachje bij in te
schieten.
De natuurlijke selectie, een van de
meest essentiële eigenschappen van de
levende natuur, heeft het dus tot op
heden steeds kunnen winnen van de
met insekticiden aanvallende mens.
Dat maakt juist het probleem zo fas
cinerend en angstaanjagend. Met het
proberen van een middel alleen, de
meest gebruikte methode om een in
sekticide te testen, komen we er niet
meer uit. Vandaar dat in het Utrecht
se laboratorium op rationele en we
tenschappelijke wijze thans wordt ge
zocht waardoor een bepaald insekt in
staat blijkt de aanval met een zeker
insekticide te doorstaan.
De kustvaarder Borelly uit Delfzijl,
die ten noordoosten van Stockholm bij
de vuurtoren Kofoten aan de grond was
gelopen en lek was geslagen, is zater
dagavond vlot getrokken door het Zweed
se bergingsvaartuig Atlas. Vrijwel de
gehele deklast hout is overboord gegooid
om het schip minder diep te doen liggen.
132
.Spreek alleen fluisterend,"
waarschuwde zij, terwijl ze de
kaars op de grond zette en het
kruikje opende. Ze zette het aan
zijn lippen en gulzig dronk hij het
leeg. Dal de wijn vergif of verdo
vende middelen zou kunnen bevat
ten kwam niet bij hem op. Dood
was hij waardeloos voor zijn kwel
geest, levend kon hij hem nog al
tijd het geheim van de Al-Kemal
openbaren.
,,Wat bedoelde ge gisteren toen
ge zei dat het verstandiger zou
zijn met u samen te werken?"
vroeg zij.
,.Ik ben nu eerste navigator in
dienst van prins Henry," verklaar
de hij. „Hij zal zeker iemand stu
ren om mij te zoeken als ik niet
terugkeer." „Beloont hij u goed?
Ik bedoel heeft hij u veel geld
en een mooi huis gegeven?"
„De Prins leeft eenvoudig, even
als zij die hem dienen. Maar in
dien gij mij bevrijdt zal ik u het
Palazzo Bianco in Venetië schen
ken."
„Wat verlangt ge om mij te be
vrijden?" vroeg hij.
Ze keek hem even aan, kennelijk
de beide zijden van de toestand
overwegend: de toekomst met hem
tegen hetzelfde vooruitzicht met
Mattei. „De helft van wat het
werktuig u oplevert" zei ze ten
slotte. „En dan het Palazzo Bian
co in Venetië."
Die voorwaarden waren beter
dan Andrea had durven verwach
ten als hij haar ten minste kon
vertrouwen. Op dat punt was hij
niet gerustgesteld. Slechts van
één ding was hij zeker: of ze hem
dan later zou laten doden en dan
alles voor zichzelf te nemen zou
niet afhangen van haar gevoelens
voor hem, maar wat haar het
meest zou opleveren.
„Natuurlijk moet ge allereerst
Mattei dóden," voegde zij er aan
toe.
„Om dan gevangen te worden
genomen wegens moord?"
„Ik zal verklaren dat ge me
kwaamt bezoeken om familieaan
gelegenheden te bespreken en dat
Mattei op de loer lag en trachtte
u te vermoorden."
„Wat zijt ge van plan?" vroeg
hij, zonder op haar woorden in te
IS /r
«S&SSSSilg
gaan. Zoals hij al hoopte be
schouwde zij het als vanzelfspre
kend dat geen man de belofte van
haar gunst zou kunnen weerstaan.
„Vanavond zal alleen Dominic op
wacht staan" zei ze snel. „Hij
heeft zekere redenen om mij van
dienst te willen zijn, dus daarom
zal hij mij niet beletten u te be
zoeken ogenschijnlijk met het
oogmerk u te winnen voor Mattei's
doeleinden. Ik zal uw touwen door
snijden en u een dolk bezorgen.
Later kunt ge dan Dominic bin
nenroepen en
In de loop van de morgen kwam
Mattei, samen met de grofge-
bouwde Angelo. Zijn zwaard had
hij verwisseld voor een lange
zweep.
„Hebt ge besloten te doen wat
ik wens?" vroeg hij onmiddellijk
na zijn binnentreden.
„Laat mij eerst vrij," zei An
drea. „Dan ga ik onmiddellijk
naar Lagos en stuur u een nieuwe
Al-Kemal."
„Ziet ge me voor een zot aan?"
En Mattei sloeg hem zo hard hij
kon met de zweep, tot zijn krach
ten hem begaven. Je liegt, dat was
de Al-Kemal niet." Laat in de mid
dag werd hij gewekt door een licht
straal, die hem recht in de ogen
scheen. Menend dat het Angeïita
was, die hem kwam bevrijden en
dat hij haar niet had horen binnen
komen, rolde hij zich snel om,
maar hij zag onmiddellijk dat hij
nog steeds alleen was. Er was
maar één raampje van glas in
lood en hij zag dat er een gat in
zat, ongeveer zo groot als een
duim. Daardoor was die lichtstraal
gevallen.
Waarschijnlijk hadden de jongens
dat ruitje stukgegooid met stenen.
Het zou ongeveer gelijk liggen met
de begane grond buiten de kelder,
meende hij, maar het lag bijna
twee meter boven de keldervloer.
Het dikke glas liet maar weinig
licht door. Hij rolde zich om en
keek naar de lichtplek die de zon
nestraal door het gat op de muur
wierp. Opeens kreeg hij een inval.
Een inval, die hem met zoveel
hoop vervulde, dat hij bijna zijn
pijn vergat. Als die glasscherf naar
binnen was gevallen, dan moest
die nog op de grond onder het
raampje liggen, want de kelder
maakte niet de indruk, dat die de
laatste tijd was schoongemaakt.
En met die glasscherf zou hij mis
schien die touwen kunnen doorsnij
den
Geen acht slaande op de pijn,
rolde, kroop en schoof Andrea
naar de muur met het raampje.
Te oordelen naar de hoek van de
invallende lichtstraal had hij nog
iets meer dan een uur daglicht,
wat betekende dat hij snel te werk
zou moeten gaan, indien hij het
plan, dat zich in zijn geest vormde,
wilde uitvoeren. Allereerst moest
hij die driehoekige glasscherf vin-
«den.
Op zijn buik schommelend be
woog Andrea zich langzaam heen
en weer onder het raampje, terwijl
hij vaak zijn kin of zijn neus tegen
de vloer stootte als hij zich te snel
bewoog. Scherpe pijnscheuten
vlijmden door zijn handen en voe
ten daar de gespannen koorden de
bloedsomloop weer belemmerden,
maar hij durfde niet te rusten. Hij
was er zeker van dat zijn enige
kans om in leven te blijven was
gelegen in het vinden van die
glasscherf.
(Wordt vervolgd)
HjllllllllllllllllllllllHIIII
door
OATlS'TEiNoe.DBMACHIN6J
|<AM6R IS GETROFFEN, wej
KUNNEN NIET5TAR~
TEN.
Op dit terrein heeft de Nederlandse
instelling, eepresultaat geboekt dat
alom in de wereld verbazing heeft ge
wekt. Het wist na veel, speurwerk vast
te stellen, dat één bepaalde genetische
factor de aanwezigheid van een en
zyme veroorzaakte. De giftigheid van
een fosforinsekticide werd nu veroor
zaakt door de mate, waarin het dit
enzyme aantastte. Geen nood, zei het
gen, dan maak ik gewoon een ander
enzyme en dat kan dan wel de giftige
stof afbreken. Op zich dus het gewone
aanpassingsverschijnsel dat elk le
vend wezen aan de dag weet te leg
gen.
Meestal gaan er echter duizenden en
miljoenen jaren overheen voordat die
aanpassing een natuurlijke verworven
heid is geworden. Dat is dan te wij
ten aan het feit, dat niet voldoende
specimina voorhanden zijn. Bij de in
sekten zijn er evenwel telkens meer
dan genoeg. Vandaar dat elke in-
sektensoort telkens weer door de na
tuurlijke selectie de aanvallen met in
sekticiden te boven weet te komen.
Het onderzoek naar de werking van
het insekticide op het insekt vormt het
speciale terrein van het Utrechtse la
boratorium. Dit vergt telkenmale veel
tijd, veel werkkracht en veel vernuft.
Ook elders in de wereld worden dit
soort onderzoekingen, meestentijds met
de huisvlieg als proefdier, onderno
men. Algemeen is men tot het inzicht
gekomen, dat voor deze onderzoekin
gen alle beschikbare hersens gemobi
liseerd dienen te worden.
Dit besef noopt tot een grote inter
nationale samenwerking om doublures
te voorkomen. Vandaar dat het Neder
landse laboratorium voor insekticiden-
onderzoek het initiatief genomen heeft
tot de jaarlijkse uitgave van een
boekwerk, waarin de op dat moment
in gang zijnde onderzoekingen in het
kort staan vermeld. Een twintigtal
landen levert reeds bijdragen voor de
samenstelling van dit boekwerk. Wie
het ontvangen wil, en dus ingelicht
wil worden van de stand der onder
zoeken in vele landen, dient een bij
drage te leveren.
Met 'leze stok achter de deur (of
zo u wilt: beloning in het vooruitzicht)
hoopt men binnen enkele jaren alle
geleerden in de gehele wereld te be
reiken. Mogelijk dat dank zij deze
bundeling van krachten de mens de
overwinning op het nietige, maar o zo
geniepige insekt kan belialeu.
Van onze correspondent
UTRECHT. Bij een botsing tussen
twee auto's op de rotonde de Beren
kuil aan de buitenkant van Utrecht op
de weg naar De Bilt zijn gisteravond
zes mensen gewond, waarvan drie zeer'
ernstig.
uit- De hotsing werd veroorzaakt door de
zelfde moment zijn over de gehele aH*° .Xa?Tx^e Van Doorn,
wereld vele honderden vliegtuigen in^ie Utrecht kwam en de weg naar
de lucht met hetzelfde doel. En in la- Pe Bllt, °P Wllfe njden. De wagen slip-
boratoria van industrieën en rijksin- IJ® fn ^.warH ^wars voor de auto van
stanlies buigen chemici zich over bor- familie K. uit Barendrecht terecht.
De bestuurder daarvan kon een botsing
niet meer voorkomen.
Van de inzittenden van de eerste auto
werden mevrouw Van V. en een doch
tertje zeer ernstig gewond, van die van
Bovendien streeft het insekt elk an
der levend wezen in geniepigheid
voorbij. De anophelesmug, waarvan
tweehonderd variëteiten voorkomen,
infecteert een zesde deel van de mens
heid met malaria. Elke tien minuten
sterft op deze aarde een mens aan
de slaapziekte, opgelopen door de beet
van een onnozele tsetsevlieg. Alle in
sekten tezamen, zo beweren vele me
dici, veroorzaken de helft van de sterf
te onder de mensheid. Daarmee wordt
elke tot nu toe gestreden oorlog be
paald humaan naast de stille strijd
die het insekt tegen ons voert.
De mens van zijn kant voert de
strijd bij lange niet zo stille. Met ron
kende motor rijdt de boer tegenwoor
dig zijn boomgaard of groenteveld bin
nen om insekticiden te spuiten. Op dit-
41.iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiirniiitriiHiiiiiiiiitiiiMiiiiiti!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiit!iiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiitiiiiiiitiunitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii<itiiiiiMiiituiiiiiiiiiiiiiiiiiHj
reiende kolven waarin een nieuw, nog I
giftiger verdelgingsmiddel wordt sa
mengesteld.
In het dal van de Eufraat komt
misschien een grote stuwdam. De Sowjet-
^russische organisatie Techno-export zal
een bouwplan uitwerken. Techno-export
heeft al een contract daarover gesloten
met het Syrische deel van de Verenigde
Arabische republiek. Het ligt in de be
doeling dat het te vormen stuwmeer
water voor de bevloeiing van 200.000
hectaren zal leveren.
Met die insekticiden heeft de mens
aanvankelijk onbewust een zeer ge
vaarlijk terrein betreden. Insekten be
zitten een tot vertwijfeling brengend
resistentie-vermogen. Zo leerde b.v.
een Deense ervaring vlak na de oor
log De Denen dachten met het won
dermiddel DDI eens en voor goed al
hun nationale vliegen te verdelgen Het
hele land werd volgespoten en inder
daad kon men aanvankelijk bij schep-
penvol de dode vliegen opruimen.
Maar hier en daar overleefden en-
de tweede auto mevrouw K.
tr n
Van onze correspondent
OSS De 36-jarige heer H van
Haaren uit Oss heeft op een wegkruising
daar in de buurt gistermiddag met zijn
motor geen voorrang gegeven aan een
personenauto. Hij werd door de auto
gegrepen en overleed later aan zijn ver
wondingen.
NED. HEEV. KERK
Beroepen te Ee. Fr.: A. F. Verheule.
kand. te 's-Gravenhage.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Grijpskerk: H. J. Heinen
te Oude- en Nieuwe-Bildtziji; te Dirks-
horn en te Munnekeburen: A. v. d.
Zwaag, kand. te Groningen.
DOOPSGEZ. BROEDERSCHAP
Beroepen te Holwerd-Blija: B. Homan
te Ameland, die dit beroep ook aannam.
56. De woedende kreten, die Liber-
tien III uitstiet, moest Kappie allemaal
uit het Opdols vertalen. Bij iedere uit
roep van Libertien schudde de eiland-
vorst verbijsterd het hoofd
„Uw koning maakt veel tam-lam!"
sprak hij tenslotte. „Dat begrijp ik
niet! Ik heb hem toch met onderscheid
behandeld hij heeft een ereplaats,
apart van de anderen, hij hoeft niet
te regeren, want ik zorg voor zijn on
derdanen.. wat wil hij nog meer"
„Laat me vrij! Zeg dat hij mij vrij
moet laten!" brulde op dat moment
Libertien door de tralies.
Kappie vertaalde
„Vrij? Wanneer is iemand vrij?"
vroeg de inboorling nieuwsgierig. „Dat
is iets. wat ik in beschaafde streken
zeker heb vergeten te leren...."
Kappie herhaalde de vraag in het Op-
dols.
„Ik weet het metgaf Libertien
somber ten antwoord. „Ik heb in mijn
leven nog nooit vrijheid gekend
De koning der wilden haalde zijn
schouders op. „Nu dan," sprak hij.
„Hoe kan hij iets vragen, waarvan hij
niet weet wat het is?"
De heer A. W. J. van der Woude te
RETRANCHEMENT is benoemd tot adspi-
rant bij de Gemeentepolitie te Rotterdam.
De collectes die in het vierde kwar
taal 1959 te RETRANCHEMENT zijn ge
houden voor „Kinderzorg" te MIDDEL
BURG, hebben in totaal 64,17 opge
bracht.
Te Westkapelle is voor de Hervormde
Kerkbouwactie een bedrag van 4.196,—
opgehaald, terwijl aan girostortingen een
bedrag van 620,— is binnengekomen, to
taal dus 4.816,
De totale aanvoer van suikerbieten
op het station Ellewoutsdijk bedroeg dit
jaar 1.852.70Ü kg.
Met ingang van 1 januari is te Aagte.
kerke benoemd tot kleuterleidster mei,
L. Louwerse te Serooskerke (W).
