Twee werelden
meer dan één
in iets
etmaal
tarten makers
VAREN OP DE
BOSPORUS EN
THUIS KOFFIE
DRINKEN OP
ÉÉN DAGJE
ROUW PAST
ELECTRA
IH
KAPPIE en de KONINGSRUIL
Uit de kerken
Zelf aan de slag
Commandant Cubaanse
leger vermist
j FLITS
GORDON
in het
I heelal
DE
TINTELS
Jack
Dunkley
OLIE-EXPEDITIE
IN KANAAL
Zaterdag 31 oktober 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 2
ROTTERDAM,
vrijdag 30 oktober 1959.
ISTERMIDDAG om
half drie zat ik in een
roeibootje op de Bos
porus tussen Euro
pa en Azië en keek in de
verte naar Istanboel. Gister
avond om kwart voor tien
dronk ik op Schiphol koffie en
at beschuit met muisjes, om
dat een collega een zoon had
gekregen. Tussen die twee
tijdstippen in bekeek ikvan
boven de Olympus, zag Vene
tië in het donker als een zee
van lichtjes en maakte de reis
van het Ruhrgebied tot Amster
dam in één en twintig minuten.
Dat kon. Dankzij Venus.
Dit is geen wartaal, noch een stuk
uit het stripverhaal van de ruimte-
held Flits Gordon. Dit Is gewoon een
dagje uit van uw dienaar met een
Nederlands vliegtuig in 1959, het jaar
waarin uw kinderen nauwelijks meer
omhoog kijken naar een straaljager en
de kinderprogramma's op het televisie-
scherm reeds selecteren in leuke" en I
flauwe". Het is alleen een gang van
aaken, waaraan we nog even moeten
wennen, misschien.
Dat kun je doen
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiih
Op woensdagochtend vertelde ik u
die dag in. een vliegtuig
iHfiiniiiiiiiiififiiiiiiiiiii
stond een foto in de krant van 3
de heer P. Vermaire te Kapelle, 2
die vijftig jaar leider is geweest 2
van het zondagsschoolwerk. Vijf- f§
tig jaar heeft hij aan kinderen 3
de Goede Tijding mogen brengen 3
en wij durven met zekerheid te 3
voorspellen dat de heer Vermaire 3
voor die jaren dankbaar zal blij- 2
ven.
Momenteel wordt echter allerwe- 3
gen in Nederland geworsteld met 3
een tekort aan personeel voor de 3
zondagsscholen. 2
Ook in Kapelle kunnen ze daar
van meespreken. Onlangs moest 3
daar een klas worden opgeheven 3
omdat er geen leiders en leid- 3
sters voor te vinden waren.
Rechtgeaarde zondagsschool- 2
mensen kunnen zich dat bijna 3
niet voorstellen. Want weliswaar 2
vraagt dit werk vele opofferingen, 5
maar anderzijds schenkt het ook
een diepe voldoening. Bovendien
geeft het ons innerlijke rijkdom, 3
en de heer Vermaire zal de eer- 3
ste zijn die dit wil beamen. 2
Voor buitenstaanders lijkt het 3
misschien tamelijk onooglijk werk 3
om aan kleine kinderen steeds 3
weer die overbekende geschiede- 3
nissen in eenvoudige taal te ver- 2
tellen. Maar wie het gedaan heeft 3
weet wel beter. De eerste keer 3
dat je voor kinderen moet vertel- 3
len ben je in drie minuten schoon
uitverteld. Dan heb je werkelijk l|
alles gezegd wat je er van wist. 3
Daarom is ook voor de leiders en 3
leidsters het zondagsschoolwerk 3
ongemeen boeiend. 2
In de eerste plaats omdat ze 3
voortdurend in de Bijbelse ge-
schiedenis moeten blijven stude- 3
ren, waardoor ze verborgen rijk- 2
dommen aanboren die schier geen =s
einde nemen. Maar in de tweede 3
plaats is het boeiend omdat je 3
met kinderen te doen hebt. 3
Het kind is een universele en on-
geremde weerspiegeling van alles 3
wat des mensen is. 3
Twee aspecten dus van het zon- 5
dagsschoolwerk, die zuiver zijn. 2
verrassend en boeiend. 2
Mogen velen getrokken word 3
tot dit mooie werk. 3
iniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
V OORUITLOPENDE op wat deze
pag*ia u de volgende week
wil vertellen over een reis anno
Najaar-1959, nog iets over Harry
Pot, een Amsterdamse persfoto
graaf, die in Zandvoort woont en
die ook meevloog in die Electra
naar Istanboel.
In de vroege ochtend van don
derdag wilde bij het hotel waar
wij logeerden, van buiten fotogra
feren en liep daartoe wat rond om
een geschikt plekje te vinden.
Een Turkse schoenenpoetser
maakte hem duidelijk, dat de
sohoenen van de fotograaf drin
gend een beurt nodig hadden en
Harry Pot stemde toe. De schoen
smeer zat er al dik op toen de
Turk vroeg of Pot even meeging,
een paar meter verder en achter
een muurtje, waar de ultwrjjfdoe-
ken lagen. Aan het verzoek werd
voldaan en achter dat muurtje
ontwaarde Pot een zeer louche
uitziend heer, die hem gemeen
aankeek.
Intussen begon de poetser de
schoenen glimmend te maken en
vroeg toen als prijs in Turks geid
een bedrag, dat gelijk stond met
vier gulden. Dat is belachelijk,
maakte Pot de Turk duidelijk.
Daarop nam de schoenpoetser de
Nederlandse persfotograaf stevig
bö vest en boord vast, drukte hem
tegen de muur en zei alleen: Be
talen.
„Ik keek even langs de poetser
heen naar die gluiperd naast me
en heb toen maar betaald", ver
telde Harry Pot.
Dit soort grapjes kunt u dus ook
meemaken, dankzij zo'n snelle
Electra!
85
„Dat zie ik volkomen in", zei
Dom Alfonso en vroom voegde hij
er aan toe: „Onze Genadige God
zal ons zekerlijk snel naar huis ge
leiden, opdat we spoedig kunnen
beginnen die arme heidenen de
heerlijkheid van Gods woord te
onderrichten!"
Andrea ging met Gomes Pires
naar het voordek, waar een van
de beide compassen in een kistje
voor de stuurman stond. Het ande
re bevond zich op het achterdek.
Daar overlegden ze een poosje
over de «koers die de beide sche
pen zouden volgen. Daarna werd
hij met Dom Alfonso en kapitein
Ugo teruggeroeid naar de Santa
Clara, waar de lichten al brand
den. Toen ze aan boord waren en
de sloep aan dek was gehesen, wer
den de zeilen bijgezet en met
steeds grotere snelheid voer het
schip over het water.
Ver in het noorden begon de
Poolster te schitteren. De boeg van
het schip wees iets links van dit
baken. De ster stond dus enigszins
rechts van Andrea, toen hij de
hoek waarnam om die in zijn
verslag te noteren, voordat het
schip begon te slingeren op de lan
ge deining die de zuidwestenwind
te weeg bracht. De zeilen stonden
strak als een trommelvel.
Hij kon een gevoel van opwin
ding niet onderdrukken bij de ge
dachte dat de grote verandering
in de navigatie die zijn nieuwe
methode om de koers te bepalen
succes zou opleveren, evenmin als
een gevoel van trots om het feit
dat hij, hoewel hij al veel verder
oostwaarts was geweest dan eni
ge Europeaan, zich nu ook ver
der naar het zuiden had gewaagd
dan iemand anders sinds de tijd
HAVANA (UPD De commandant
van het Cubaanse leger, majoor Cami-
lio Cienfuegos, is niet van een tocht
met drie anderen in een klein vlieg
tuig teruggekeerd. Sedert donderdag
avond is het toestel spoorloos.
van de Phoeniciërs in dienst van
Pharao Hanno, ruim tweeduizend
jaar geleden.
BOEK VIER
De reis naar Antillia
Het was ongeveer drie en een
halve week later de hemel was
onbewolkt en de zon scheen hel
der toen de Santa Clara met
trots wapperende scheepsvlag de
haven van Lagos binnenzeilde, on
middellijk gevolgd door de Santa
Maria, om aan de kade te* me
ren. Het grootste gedeelte van de
reis was het weer gunstig geweest
en de windrichtingen waren bijna
geheel overeengekomen met An
drea's voorspellingen.
Ter hoogte van Madeira An
drea had hun juiste positie zonder
enige moeite met behulp van de
Al-Kemal vastgesteld hadden
de kapiteins overleg gepleegd en
besloten water en proviand in te
slaan, daar de voorraden snel
slonken en nu er op ieder schip
bijna honderd mensen moesten
worden gevoed. Na een paar da
gen pal oost te hebben gekoerst
bereikten ze het schone eiland en
de voorraden werden snel aange
vuld voor ze op weg gingen naar
Lagos.
De gevangenen kwamen in veel
betere conditie aan dan met vroe
gere slavenschepen het geval was
geweest, die soms verscheidene
maanden rondzwalkten voor ze
voldoende noordelijke declinatie
hadden om de thuishaven te be
reiken. Op sommige tochten was
soms wel een derde van de men
selijke lading verloren gegaan,
maar door deze korte reis, vers
water in de vaten en vers voedsel
leed de kostbare lading van de
beide karvelen maar weinig ver
liezen.
De zwartjes die als vee op el
kaar gepakt zaten in het ruim
zouden veel slechter af zijn ge
weest indien Andrea er niet op
had gestaan dat ze elke dag een
poosje aan dek werden gebracht,
terwijl de ruimen werden uitge-
schuurd met zout water om het
zich snel ophopende vuil te ver
wijderen. Ofschoon Dom Alfonso
niets van zijn autoriteit wilde
prijsgeven had hij toch geen be
zwaar gemaakt tegen deze maat
regelen, omdat hij zag dat de ne
gers hierdoor veel gezonder ble
ven. En een gezonde neger bete
kende een hogere prijs op de sla
venmarkt.
Dom Alfonso stond naast An
drea op het voordek van de Santa
Clara terwijl deze aan de kade
van Lagos werd gemeerd. Even
als de anderen sloeg Andrea de
schepen die er lagen gade, maar
Joao Goncalves was de eerste die
uitriep:
„Gij en uw navigatiemethode
hebben inderdaad getriomfeerd
senhor Bianco! De andere karve
len zijn nog niet eens aangeko
men!"
Gespannen bekeek Andrea de
opgeheven gezichten van de me
nigte die de karvelen en de held
haftige bemanning kwamen be
groeten. Eindelijk ontdekte hij
wie hij zocht: Fra Mauro, dik en
blozend als altijd en naast hem
stond de tengere en sierlijke fi
guur van Dona Leonor; de zon
deed haar haren, die slechts ge
deeltelijk werden bedekt door een
grote kam en een mantilla, glanzen.
Wordt vervolgd
Eén stewardess, twee gezich
ten. In de ochtend op Schiphol
hij de vliegtuigtrap; geen
bordje niet een plaatsnaam
maar, in het kader van deze
reiü, wel een bordje met een
vraagteken. En de avond
stappen, zonder te weten waarheen te
gaan. Een Vraagtekenvlucht dus. Als
grapje van de K.L.M., die nu twee
van de twaalf bestelde vliegtuigen van-
het type Lockheed Electra heeft ge
kregen en aan zestig Europese jour
nalisten wilde laten zien: Dit is nou
een Electra en dat kun je er mee
doen.
Wel, je kunt er een heleboel mee
doen en snel ook. Kwart voor tien in
de ochtend van die woensdag tilde die
Electra, die luisterde naar de naam
Venus, ons van Schiphol op, kwart
voor vier zette diezelfde Venus ons
neer op Yesilköy, het vliegveld van
Istanboel. Een uur later hief ik in
's werelds grootste Hilton-hotel een
glas op en toastte tegen de Griekse
mejuffrouw E. Ivantcho en om mid
dernacht kwam een Turkse hotelbe
diende vertellen dat het telegram
naar Rotterdam niet verstuurd was,
omdat de Turken donderdag hun na
tionale feestdag gingen vieren maar
met die viering reeds twaalf uur te
voren waren begonnen. Had ik die
boodschap niet gekregen, dan had u
reeds eerder kennisgenomen van deze
(bedoeld: telegrafische) boodschap:
„Raadsel Vraagtekenvlucht opge
lost Doel de grens van twee
werelddelen: Istanboel aan de Bos
porus 6 uur vliegen sterke
tegenwind Electra enorm Cham
pagne op 22.000 voet hoogte bóven
Italië Koffie bij het passeren van
de Zwarte Zee ln kwart etmaal
naar andere wereld dankzij techniek
en gezagvoerder."
Voor Allah
Ik ben het nu ik weer in Rotter
dam achter mijn typmachientje zit
zelf ook nog aa,n het verwerken. Mag
ik even? Gisterochtend in Istanboel
door d'e Aya Sofya wandelen en horen
dat keizer Justinianus rond het jaar
530 deze beroemde kerk (nu moskee)
heeft laten .bouwen en vanmiddag weer
iemand aan de telefoon, die zegt „dat
de Gekro in Rotterdam nog altijd zul
ke nare luchten verspreidt".
Ik kan het ook anders zeggen; don
derdagmorgen duwt een bejaarde Turk
diie zonder benen in de zon op de bin
nenplaats van de Blauwe Moskee
in Istanboel zit mij een Tasfoih
in de hand. Dat is dan een ge-
bedssnoer, deze keer met 33 dik
ke kralen. En omdat de man
zijn Tuirks met Engels combineerde
begreep ik uit zijn verhaal, dat 'hij
met dat snoer Allah eerde, d'oor bij
elke kraail een verheerlijkende naam
voor Allah te zeggen. Negen en negen
tig van die namen zijn er en daarom
diende men het srioer ook drie keer
door de vingers te laten gaan.
En vanmiddag iemand, die het nog
eens met me wilde hebben over Rijks-
van diezelfde dag eenzelfde
stewardess op een cocktailparty
in Istanboel., En als u de naam
wilt weten van deze blonde
vlieg-ster, hier is hy: Dolly
van Nek uit Amsterdam.
weg 13. Dat Is dan weetr tussen Rot-1
terdam en- Den Haag.
Ooknaar gevoel
'iiiiiiiiuiiuiiiiiiunniiiiiHpiiiiiimiiiiiiK
Gaarne wil ik u de' komende dagen
op deze plek dus iets gaan vertellen
over de elf uren, die ik in dié lElectra
„Venus" achter de rug van gezagvoer
der M. Xi." van Oort zat en over de
ongeveer 28 uur waarin ik werd ge
leefd, in- Istanboel.
Over de stewardessen, die zich
meer dan drieduizend kilometers vin
de lucht pyn aan de hielen lppen in
hun pumps, om htm passagiers vooral
maar op tijd het borreltje en de kip
aan te reiken en die dan 's avonds toch
weer niet zóveel last hebben van dat
ge-ren en in cocktailjurk over de dans
vloer van een Hiltonhotel zweven.
Over landgenoten, die je op de
meest onverwachte momenten en
plekken tegenkomt. Over een Neder
landse professor die in Istanboel
werkt. Over iemand van de K.L.M. in
Turkije, die aan zijn ontbijt deze krant
niet wil missen. Over het nare ge
voel dat ik kreeg toen ik dat enorm
dure hotel uitstapte na rondge
wenteld te zijn in weelde en luxe en
nog geen vierhonderd meter verder
Turken zag wonen en leven in huizen
die meer op hutten lijken.
Ja, daarover wilde ik u iets zeg
gen. Omdat ik de kans kreeg dat te
zien binnen die krankzinnig korte tijd,
die er ligt tussen woensdagochtend
half tien en donderdagavond kwart
voor tien.
Omdat het in die tijd mogelijk blijkt
de meest ongewone dingen te doen,
zoals daar zijn het eten van aan een
vlammend spit opgediend schapen
vlees én het dansen met de dochter
van de Nederlandse consul in het
oude Constantinopeh dat nu Istanboel
heet.
Zoon per foto
iniiiiiimiiiiiiiiiniiiiiiniiiniiniii!.
O ja, en die beschuit met muisjes?
Wel, toen we op het Nederlandse
vliegveld terug waren kreeg daar de
collega J. Kopp, de correspondent in
Nederland van de Deutsche Presse
Agentur, direct een slabbe omgebon
den plus een grote foto in de hand,
waarop een welgeschapen zoon te zien
was. Die was geboren, toen wij er
gens op de terugweg van deze blik-
semreis boven Rhodos vlogen en- de
Duitse journalist, wanneer hem ge
vraagd zou zijn wanneer de baby
kwam', gezegd zou hebben: Over
veertien dagen.
Het zal niet zoveel vaders gebeuren,
dat ze hun zoon eerst per foto en dan
in echtheid Jte zien krijgen.
De journalist Kopp wel.
HjlllllllHlllllllllllllllllK
g Vrij naar
1 Maurice Leblanc
illllllllllllllllllllllllltilllKM!
sfliiiiuiiiiuuuiniuiiiiiiiniuiiiui
OE NATUUR IN EN OM UW HUIS
iiufiiiiiiiiiiiiiiiiiimifHiiiiiiiiiiii
'lUltllllfiHiilllllllllUlltillltUIHIIItllllllllllUHIIHIilinHHIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIinillllMIHHIIItlllllllllllllllllllllllllHIIIIIIlilllllllllinilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliJ!
Er zijn nu volop chrysanthen,, zowel
groot- als kleinbloemige; prima snij
bloemen waarvan men lang plezier kan
hebben, doch die men vooral niet te zon
nig en te warm moet zetten; vooral
aan kunstmatige warmte hebben ze een
hekel. Als de atmosfeer in de warme
kamer te droog is zal het blad spoedig
verschrompelen en houdt men alleen de
bloemen over.
Van chrysanthen kunt u veel langer
plezier hebben, doch dan zal men
chrysal in het water moeten oplossen;
per liter water heeft men slechts één
C-WQV^ANTHE^, US "POTTEN
GEKWPFKT NU BINNENBGENCiErJ.
poeder nodig; uw kostbare grootbloe-
mige chrysanthen zullen zeker een paar
dagen langer fris blijven.
Chrysanthen die men in potten heeft
gekweekt en dan denk ik speciaal aan
de laagblijvende Blanche Poitevine,
zullen nu binnen gebracht moeten wor
den; nachtvorst kan nu optreden en
daar kunnen de open bloemen niet te
gen. Trouwens ook de bloemknoppen
hebben er. een hekel aan. Als de potten
binnen gezet worden zal men voor hen
echter een onverwarmde en lichte en
liefst zonnige kamer moeten hebben; te
gen droge warmte zijn ook de planten
niet bestand.
Als uw kleinbloemige chrysanthen in
de tuin nu nog niet bloeien, hebt u voor
de tuin niet de goede soorten. Er zijn
vele soorten chrysanthen; vroeg- en
laatbloeiende; de laatbloeiende staan nu
in knop en kunnen alleen maar binnens
huis in bloei gekweekt worden of o'ndèr
glas bij -de bloemist.- Wie dus chrysan-
,then in eigep, juin. f wenst .te., kweken
dient steeds vroegbloeiende soorten te
bestellen en die zijn er heus voldoende.
9. Om tien uur de volgende ochtend
kondigde een luid tromgeroffel de komst
van de koning aan. De militaire kapel
was versterkt met de twee plaatselijke
harmonie-korpsen van Niez: Kunst bo
ven Kracht" en „Zonder ophouden' en
dit geheel marcheerde aan het hoofd
van de stoet de kade op.
- Daarop volgde een groot aantal rij
tuigen met hoogwaardigheidsbekleders,
die dienden om afscheid van te nemen
en tenslotte verscheen het gouden rij
tuig van koning Liberties III.
Na een lang ceremonieel onder aan
de loopplank, waarbij telkens na iedere
handdruk het gehele volkslied gespeeld
werd, betrad de koning met zijn hof
maarschalk het dek van de Kraak.
Kappie trad op hem toe. „Deze kant
uit, majesteit," zei hij, „ik zal u naar
het laadruim ik bedoel de koninklij
ke suite brengen."
Maar de hofmaarschalk interrumpeer
de hem: „Men spreekt niet tegen Zijne
Majesteit, voor het Zijne Majesteit
heeft behaagd om het gesprek te ope
nen. Hebt gij de voorschriften niet ge
leerd?"
„Wat een gezever eh uitstekend,"
zei Kappie.
„Dan wenst Zijne Majesteit nu over
te gaan tot het inspecteren van de be
manning," zei de hofmaarschalk koel-
tjei.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Harlingen (toez.l; G.
Wassenaar te Harderwijk. Bedankt voor
's-Heer Arendskerke (toez.M. v. d.
Bosch te Nigtevegt; voor Elspeet (toezl
A. J. Timmer te Huizen N.H.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Dingeloord: F. L. v d
Bom, kand. te Amsterdam.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Zwaagwesteinde: W.
Heerma te Veenendaal.
LONDEN (UPIl Op twee schepen
zijn geologen bezig te onderzoeken of
er onder de zeebodem bij de kust van
het Kanaal olie aanwezig is. Zij passen
daarbij de seismische methode toe. On
der water brengen zij ontploffingen te
weeg. Aan de hand van de aard van
de trillingen die zij opvangen kunnen
zij opmaken of er olie in de grond aan»
wezig kan zijn.