RIVELLA leder, die nu terug wil gaan, kan dat doen maar niemand deed het TIENTJE „GESMOKKELD BOETE 20.000 ROEPIAH „Gaatjesboordergearresteerd ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 9 Elf dappere vrouwen zwoegden naar de top van de Cho Oyu. Zij wilden iets bewijzen en zij hadden er alles voor over. Claude Kogan was de leidster. De vermetele tocht is haar noodlottig geworden jletmtekoofd Ak V TiBeryv o»*; Het kon wel! Dreigend gerommel De stilte Status weercommissie in het geding Nederlander van de Oranje weer vrij Honest John-raketten in Nederland Moeilijk begin Ontroerende trouw Uitgeput Nog twee Ze bleven achter Esso verlaagt prijzen van bunkerolie Op Tweede Kerstdag alleen briefpost Friese tweeling legt eerste steen Rivelia ook suikervrij? 1 Zaterdag 24 oktober 1959 „IK GEEF HET NIET OP... NOOIT" EVEREST ^'i V r»RT- WANSPAUK /fe.' RAS ffitaWtofr INCHS o«r KiiOMÊTck HOOG in het Himalaja-gebergte troont de Cho Oyu, Het Grote Hoofd, zoals de Tibetanen met ontzag zeggen. Van ruim 8000 meter kijkt hij naar beneden naar de kleine mensen die soms in hun hoogmoed hem, de bijna on genaakbare,. willen bestijgen. Tweemaal, inderdaad twee maal is dat gebeurd. Het is nog steeds geen derde keer geworden. Op 21 augustus vertrok een expeditie bestaande uit 11 vrouwen, uit Katmandoe, een bergplaatsje in het Himalajagebergte. Aan het hoofd van deze expeditie stond Claude Kogan. Een kleine vrouw, die zo graag wilde bewijzen dat ook vrouwen, vrouwen alleen in staat waren de Cho Oyu te beklimmen. Zjj is daarin niet geslaagd. Op 4 oktober kwamen zij, haar metgezel Claudine van der Stratten en een drager om bij een laatste wanhopige poging de top te bereiken. De expeditie is op de terugweg. ER IS GEEN KEUS. Wij be reiken de top of anders zo sprak nog niet lang geleden Claude Kogan, 39 jaar oud, met een veelzeggend gebaar. „Bergklimmen fascineert mij al jaren langik geef het niet op, nooit" dat waren de woor den van Claudine van der Strat ten oud 26 jaar. Woorden van twee dappere vrouwen, twee vrouwen die op 4 oktober om kwamen in de woeste kale ber gen van de Himalaya. En toch was alles twee jaar geleden zo hoopvol begonnen op een bijeenkomst in Londen van de leden der vrouwelijke Alpinis tenclub. Men stond voor een besluit, dat allen waren daar van doordrongen nooit eerder was genomen. Claude Kogan sprak, toen de ge dachte uit die moet hebben geleefd in de harten van haar toehoorsters: ..Wij zlillen het Himalajagebergte ingaanwij zullen bewijzen dat geen top, hoe hoog deze ook mag zijn, voor ons onbereikbaar is wij zullen bewijzen dat wij geen mannen nodig hebben om ons doel te bereiken". Had zij niet, vijf jaren tevoren, toen de top bijna was bereikt, de tocht naar de ruim 8000 meter hoge Cho Oyu in het Himalajagebergte moeten afbreken, omdat haar man nelijke metgezellen weigerden ver der te gaan? Hoe kón zij dat ver geten? Mannen die weigerden door te zetten, terwijl slechts 300 meter boven hen, de Cho Oyu, honend leek het wel, op hen neer keek! Nee Claude had het nooit kunnen ver geten. O, ja zij had diepe bewondering voor mannen als Sir Edmund Hillary en de sherpa Tenzing, maar „dat be tekende niet", zo hoorde men haar vaak zeggen, ..dat vrouwen géén pres taties van dergelijk formaat zouden kunnen leveren. Ik moet bewijzen, dat zij het wel kunnen. Men wees er haar op, dat dit bewijs wat haar aan ging reeds geleverd was. ..Neen" zei zij daarop. „Ik ben een kleine vrouw. Toen ik jonger was waren er die mij uitlachten, mij achterna riepen om dat ik niet zo groot was als andere meisjes. Ik moet ze laten zien, dat grootheid niets te maken heeft met een gestalte". Twee jaar geleden in Londen: het besluit was genomen, de voorbereidin gen konden beginnen. Een bedrag van 25.000 dollar werd bijeengebracht. De vrouwenexpeditie, die zich ten doel had gesteld dezelfde Cho Oyu te be klimmen waarmee Claude reed's oog in oog had gestaan, begon vaste vor men aan te nemen. Kogan. die zelf als leidster optrad, zou worden vergezeld door drie Engel sen: miss Darvall, mrs. Eileen Hea- Advertenne en was zelfs in staat deze daadwer kelijke hulp te verlenen. Gravin Gravina zei later, ,,dat ze er niet zeker van was of Kogan zon der haar Belgische metgezel verder zou zijn gegaan." Verder gaan., terwijl de dood elke minuut daaraan een einde kon ma ken. Verder, terwijl echos van lawi nes soms angstwekkend dichtbij de twee vrouwen in de oren klonken Nog eenmaal zochten beide vrouwen de andere leden van de expeditie op. Tevergeefs probeerden deze te bewerk stelligen dat men gezamenlijk de te rugtocht zou gaan beginnen. Tevergeefs. En buiten huilde de wind, stortte een lawine zich met don derend geweld vlak langs kamp 4, waarin de vrouwen zich bevonden. Bijna 7 km beneden hen was de be woonde wereld. De volgende dag 3 ok tober 1959 werd het weer iets beter en onmiddellijk besloten Claude en Claudine de tocht naar de top te on dernemen. Met haar ging Ang Norbu een van de dragers die grote ervaring in het bergklimmen had, maar die onder geen voorwaarde toestemming van bei de vrouwen kreeg, om vooraan te gaan. Hij mocht helpen dragen, meer niet. De klim zou worden voltooid zon der hulp van mannen In kamp 3 zag sherpa Wandi. een van de mannen die de tocht naar bo ven had ondernomen om de vrouwen te hulp te komen, hoe het-Aveer plot seling veranderde. Zware donderkop pen omspanden de bergmassa's en een dreigend gerommel verstoorde de ijle lucht. Wandi kende dit geluid, dat niet de aanrollende donder was, maar in het ijs zijn oorsprong vond. IJs, dat in beweging kwam, dat begon te krui en, ijs dat het leven van mensen zou kunnen verstikken. Wandi kon echter niets doen, er wa ren geen radioverbindingen tussen de zich in de bergen bevindende vrouwen en dit kamp. Tussen geen enkel kamp trouwens. Het noodlot voltrok zich. De zon was verdwenen achter de wolken die met een snelheid van 160 km per uur door de wind werden voortge- zwiept. Het was alsof de ganse berg meebewoog, meespeelde in dit spel van natuurkrachten. Twee dagen en nachten duurde het. Toen werd het stil, onheilspellend stil. Twee sherpa's die zich in kamp 2 bevonden vertrokken naar boven op zoek naar de vrouwen en hun kame raden waarvan een mee naar de top was vertrokken. Ze ontmoetten hun leider Wandi die rapporteerde dat in kamp 3 alle vrouwen, met uitzonde ring van madame Kogan en Claudine van der Stratten aanwezig waren. Van deze twee echter en van de sher pa die met haar mee was gegaan, had hij geen spoor kunnen vinden. Hij niet en wie dan wel? Wandi kon daar op toen reeds het antwoord geven. Niemand zal haar weervinden althans levend niet, deze twee vrouwen die samen de weg insloegen omhoog, om hoog naar de top, die fel begeerde top,,De top bereiken of an ders..." ,,Ik geef het niet op. NooitErgens niet ver van de top Cho Oyu vandaan, gedekt door de wit te laag van gestapeld ijs en zachte sneeuw moeten ze rusten, de twee vrouwen die meer dan wie ook wilden tonen dat ook zij tot klimprestaties in staat waren. Na vrijspraak van vissers IJMUIDEN. Het arrest van het Amsterdamse gerechtshof in de straf zaak tegen twaalf IJmuidense vissers die ondanks de uitspraak van de in IJmuiden bij c.a.o. bestaande zgn. weercommissie weigerden uit te varen tijdens een zware noordwesterstorm, is aanleiding geweest voor een overleg over de status van die weercommissie. Het overleg zal op korte termijn worden gepleegd tussen de Centrale van zeevarenden en de Vereniging van reders van vissersvaartuigen te IJmui den. Bij c.a.o. is een commissie van drie mensen ingesteld om als onpartijdig orgaan te oordelen over het weer, wanneer onenigheid bestaat tussen vissers, bemanning en rederij over de mogelijkheid van uitvaren. Doordat de vissers vrij zijn gesproken is het be staan van de commissie op losse schroeven komen te staan. j Boete voor belediging van joodse directeur DEN HAAG Het Haagse gerechtshof heeft de 28-jarige Leidse carrosseriema ker G. L. een boete van dertig gulden opgelegd, omdat hij de directeur van een Leidse bioscoop anti-semitische scheldwoorden had toegevoegd. De poli tierechter had hem veroordeeld tot tien dagen gevangenisstraf, waartegen L., en met succes, in beroep was gekomen. Hij had ruzie met de bioscoopexploitant ge had over de teruggave van plaatsb»- spreekgeld. SINGAPORE (UPI, AP). Een kleine verzameling munten van zijn kinderen heeft een Nederlander, die op het punt stond Indonesië te vey~ laten, een boete van 20.000 roepiah s opgeleverd wegens deviezensmok- kel". De arrestant, de heer C. J. Stolk, werd donderdag van boord van de Oranje gehaald. Gisteren werd hi; vrijgelaten. In Singapore, waarheen hij direct per vliegtuig vertrok om nogmaals aan boord van de Oranje te gaan, vertelde de heer Stolk (45). die directeur is van de Ne derlandse drukkerij en uitgeverij G. Kolff in Djakarta, dat de munten te voorschijn kwamen, toen vlak voor het vertrek van het schip tweehonderd gewapende In donesische soldaten aan boord kwamen, die de Oranje van onder tot boven door zochten. VAN DE KINDEREN „De muntstukken waren penny's, gul dens, francs en lires, die mijn kinderen op onze reizen hadden verzameld," aldus de heer Stolk. „Zij zaten in drie plastic beursjes en vertegenwoordigden een waarde van ongeveer tien gulden. De heer Stolk verklaarde dat de sol daten. toen zij de munten hadden ge vonden, hem hadden toegevoegd: ,,Wij kunnen u van het schip halen." Daarop had de heer Stolk gezegd: „Ik geloof u niet." Toen hadden de soldaten hem meegenomen, waarna de Oranje vertrok met zijn echtgenote Loes en hun twee kinderen, een jongen van vier en een meisje van zes De heer Stolk had zich toen tot een In donesische vriend gewend die advocaat is. De advocaat zorgde voor een snelle afwikkeling van de zaak. Gisteren al moest de heer Stolk voorkomen en de officier van justitie eiste een boete van 25.000 roepiah's „wegens het smokkelen van drie zakken muntgeld". Het vonnis luidde tenslotte 20.000 roepiah's boete. In donesische vrienden hebben die boete betaald. De familie Stolk heeft 24 jaar in In donesië gewoond. In de drukkerij Kolff werken drieduizend Indonesiërs. Er wor den regeringsstukken gedrukt; het be drijf staat thans onder Indonesisch toe zicht. DEN HAAG Raketten van het type Honest John zijn in Nederland aange komen en worden in de bewapening van de Koninklijke landmacht opgeno men. Schietoefeningen met deze raketten zullen zeer waarschijnlijk buiten ons land worden gahouden. Dat deelt minister Visser mee op vragen van het pacifistische Tweed'e-Kamerlia de heer Van der Veen. De regering, al dus de minister, is met de bondgenoten van oordeel dat er niet een zodanige ont spanning in de wereld is waar te nemen, dat het verantwoord zou zijn de defensie van de Navo te verzwakken. De Honest John-raketten, die zowel een gewone als een atoomkoplading kunnen meevoeren, zijn voor de Ne derlandse defensie nodig en nuttig, zo schrijft de bewindsman. Leuk voor in een avondtasje, maar beslist niet geschikt om er een paar briefjes van honderd in op te bergen, is een van metaaldraad vervaardigd beursje, met grove mazen. Deze beursjes zijn in een goudkleurige uit voering in de handel. De laatste foto die werd gemaakt voor de tocht naar de Chi Oyu hegon. Vierde van links staat Claude Kogan, de kleinste van het gezelschapdie de moei lijkste en grootste taak zou hebben te vervullen. Staande van links naar rechts: Eileen HealeyNima Margaret DarvallClaude Kogan, Dorothea Gravina, Colette le Bret, Douma en Claudine van der Stratten. Knielend: Pen-Lem, Loulou Boulaz en Jeanne Franco. ley en gravin Gravina. Mrs. Healey, een jonge vïouw, kreeg node toestem ming van haar echtgenoot om mee te gaan. De gravin was 51 jaar oud. Andere deelneemsters waren: Lulu Boulaz uit Zwitserland, Jeanne Fran co, Colette le Bret uit Frankrijk, Dou ma uit India en ten slotte Claudine van der Stratten uit België. Aan de voet van de berg zouden zich nog twee anderen bij hen voegen: Nima en Pen Pem, dochters van de beroem de bergbeklimmer Tenzing, die zelf vergeefse pogingen had gedaan om toestemming te krijgen de expeditie te vergezellen. Zij en Claude Kogan wa ren eigenlijk de enigen van het gezel schap die voldoende ervaring hadden om de klim naar boven te onderne men. De 21ste augustus van dit jaar na derde. Het was alsof de natuur zich tof het laatst wanhopig verzette tegen de drieste onderneming: het vliegtuig waarin de vrouwen uit Marseille naar India vertrokken, werd de eerste keer dloor zware stormen tot terugkeer ge dwongen. De klim vanuit Katmandoe, vooraf gaand aan de bestijging van de Cho Oyu, werd bemoeilijkt doordat de re gen bruggen had weggeslagen, wegen had vernield. Verraderlijke ravijnen en felbijtende muskieten plaagden voortdurend! de vrouwen, die zich in slapeloze nachten trachtten te harden tegen geluiden en insecten van een nieuwe wereld. De stemming bleef echter goed. Langzaam vorderde de karavaan, die behalve de 11 vrouwen nog 120 dragers met bagage telde. Claude was onvermoeibaar: De kleine 1.20 meter lange vrouw, die in haar dagelijks leven ontwerpster was van bikini-zwempakken, kon men over al vinden, overal waar iets spaak dreigde te lopen Toen de anderen aarzelden bij een rotanbrug die ver vaarlijk boven een gapende afgrond zwiepte was zij de eerste die moedig naar de andere kant liep. Op het mid den van de brug klemde een der vrouwen zich vast aan de wankele leuning. Zij snelde de brug op en nam de vrouw aan de hand. Een grijze regen drensde onophou delijk naar beneden en veranderde de smalle wegen in kilometers lange modderpoelen. Ver onder haar wacht ten overal in de wereld, mensen-fami lieleden-vreemden-, met spanning op berichten over vorderingen. Eindelijk vernam men dat Namche Bazar, de laatste rustplaats vóór d'e beklimming van de Cho Oyu was bereikt. Bijna alle dragers werden hier achtergela ten. In de kranten verschenen artikelen over de expeditie en er werd nog eens de nadruk op gelegd dat, zouden de vrouwen erin slagen de op 7 na hoogste top van de wereld te beklim men, hiermee een prestatie van for maat was verwezenlijkt. Slechts twee andere expedities van mannen im mers, een Oostenrijkse en een Indi sche, waren er eerder in geslaagd de ze bergtop van ruim 8000 meter te bedwingen. Tot aan Namche Bazai waren de moeilijkheden niet onoverkomelijk ge bleken. Met een bijna ontroerende trouw en onverzettelijkheid hadden de dappere vrouwen het spoor van hun leidster naar boven gevolgd en ieder was dan ook nog steeds vol goede moed. Moed echter, die nadat Namche Bazar in het grauwe kleed van de regen werd opgenomen, langzaam maar zeker minder werd. De lucht, die steeds ijler werd deed haar invloed gelden: Slechts enkele vrouwen konden zich met succes hier tegen verzetten, de meesten werden bergziek. Met moeite sleepten zij zich voorwaarts, vochten zij wanhopig ook tegen de verleidelijke gedachte „om Claude Ko^an, zoals men zich haar zal blijven herinneren éeh vrouw die zich pas gelukkig voelde, ivanneer zij de ge makkelijke kleren Jcon aantrekkèn, die hoorden bij de sport welke haar tenslotte noodlottig zou worden. maar terug te gaan". Ze vertraagden het tempo van de expeditie maar Het was zoals Margaret Darvall uit Londen kortaf zei: „We zijn er aan begonnen, wij moeten er mee door gaan.." Lulu Boulaz uit Zwitserland, aan het" einde van frun krachten. Zon der hen trok de expeditie verder. Op eigen gelegenheid moesten de twee vrouwen proberen de terugtocht naar Namche Bazar, dat 3 kilometer onder hen lag te volbrengen. De expeditie intussen, trok niet meer voort, ze strompelde. Uitputting stond te lezen op de vertrokken gezichten van de wanhopig volhoudende vrou wen. De klim werd steeds gevaarlij ker. Langzaam in ganzenpas, tot aan de heupen wadend in een dikke laag sneeuw, naderden de vrouwen tenslot te de beruchte Nangpa-la pas, de eni ge toegang van de bewoonde wereld naar Cho Oyu. Hier draaide Claude Kogan zich om. Ze zag de gezichten van de anderen, gezichten die vertrokken waren van kou, uitputting en ellende. Ze zag, ze moet het gezien hebben, de dreiging die boven de expeditie hing. „Ieder die terug wil gaan kan dat nu doen", zei ze. Maar niemand deed het. blëef voor zich zelf déze zin herhalen, keer op keer»„v; „doorgaan nu...." Maar toen de vrouwen het kamp bereikten dat op 5 km hoogte lag was zij een uitputting nabij. Bij het volgende kamp, 300 meter hoger dat na een inspannende urendurende klim werd bereikt, kón zij niet meer. Zij en ook Margaret Darvall waren een blok aan het been van de expe ditie geworden. Ze waren uitgeput, De Nangpa-la pas omsloot nu de ex peditie. De cneeuv reikte tot boven de heupen van de moeizaam voorploe- terende vrouwen. Alleen Kogan en Claudine van der Stratten schenen geen last te hebben van kou, pijn en uitputting. Ze wa ren steeds vooraan en moesten soms wachten op de anderen die ver achter waren gebleven. Een van de groot ste problemen waarmee de expeditie worstelde, waren de verbindingen Men was volledig afgesloten van de buiten wereld waar in angstige spanning op de terugkeer van de vrouwen werd gewacht. Tenslotte vertrokken Sherpa- gidsen naar 'de top om zo nodig, hulp te verlenen. Hulp van mannen dus en in Kat mandoe herinnerde men zich maar al te goed hoe „madame" Kogan had gereageerd op een aanbod van sherpa Tenzing om met hen mee te gaan. ,,Als u meegaat, u ervaren bergklim- mer, kunnen wij beter niet gaan. Dan zegt iedereen dat is geen kunst. Dit is een vrouwenexpeditie." Op 2 okto ber kreeg de expeditie een nieuwe te genslag te verwerken. Was reeds eer der een van de dragers door bevrie zing gedwongen terug te gaan, dit maal stierf een van zijn kameraden een verschrikkelijke dood, toen hij in een ravijn van 300 meter diepte stortte. De tocht was waanzin geworden. Voor de kleine groep van vrouwen steeg een bijna loodrechte wand van 600 metervoort, vóórt, steeds ver der. Claude Kogan vreesde dit alles geenszins. Ze was hier eerder ge weest, kende deze hel van ijs en doodsgevaar. Maar voor haar metge zellen was het moment bijna' geko men, waarop zelfs moed en verbeten heid het onderspit moeten delven te gen eenvoudig niet meer kunnen. Zij bleven achter, de een na de an der, moeizaam adem halend in de steeds ijler geworden lucht. Alleen Claudine van der Stratten hield nog vol, ze bleef dicht bij madame Kogan AMSTERDAM Esso Nederland en haar Europese zustermaatschappijen heb ben de prijzen van bunkerolie met 10 shilling per long ton verlaagd. Deze prijsverlaging geldt voor de meeste Europese havens, inclusief die in Groot- Brittannië. Het motorschip Willemstad van de K.N.S.M. met aan boord militairen van de derde Suriname-compagnie van de Koninklijke landmacht, zal in afwij king van vorige meldingen al van daag omstreeks 18.00 uur uit Paramari bo te Amsterdam aankomen. De ont scheping aan de Surinamekade zal di rect na aankomst beginnen. HILVERSUM De Hilyersumse po litie heeft een 44-jarige technische amb tenaar, een zekere J. M. te Hilversum gearresteerd als verdacht van het al sinds 1957 plegen van inbraken in het Gooi, Utrecht en omstreken. M. was een zogenaamde „gaatjes- boorder" die met een 7-millimeterboor in raamkozijnen gaatjes boorde om ver volgens daar doorheen de spanjoletslui tingen open te krijgen. Bij zijn laatste inbraak in een villa in De Bilt moest de man overhaast de vlucht nemen en zijn bromfiets achter laten doordat hij gestoord werd door thuiskomst van de bewoners. Het ver voermiddel bracht de politie op zijn spoor. M. bleek bij het bezoek aan zijn wo ning van enkele rechercheurs helemaal DEN HAAG In aansluiting op de aankondiging dat op Tweede Kerstdag één briefpostbestelling (ook in de bui tenwijken) zal worden uitgevoerd, deelt de P.T.T. thans mee dat op die dag de bestelling van aangetekende stukken, postpakketten, briefpakjes, massadruk werken en ongeadresseerde stukken wel achterwege zal blijven. Inlichtingen over het uiterste tijdstip van terpostbe zorging op donderdag 24 december van correspondentie, die onvoorziene om standigheden voorbehouden in de be stelling op zaterdag 26 december zal worden opgenomen, zijn op de postkan toren te verkrijgen. Op vrijdag 1 januari 1960 zal geen post worden besteld. Wel zal op de daarop volgende zaterdag 2 januari een extra, tweede, bestelling worden uitgevoerd (be halve fn de buitenwijken). niet verrast. Hij nodigde de heren har telijk uit binnen te komen -met de woor den: „Ik had u al lang verwacht." Hij nam vervolgens niet minder har telijk afscheid van zijn vrouw en vijf kinderen en bereidde hen er op voor dat zij hem de eerste tijd wel zouden moeten missen. Bij zijn eerste verhoor heeft hij het door de politie telastgelegde volledig toegegeven. De omvang van de buit is nog niet te schatten. Eigen nieuwsdienst LEEUWARDEN De vijfjarige Frie se tweeling Folkje en Tjitske de Vries heeft gisteren de eerste steen gelegd voor het kinderziekenhuis, dat bij het Diaconessenhuis te Leeuwarden wordt gebouwd. Folkje en Fjif&ke, die als een Siamese tweeling werden geboren, zijn indertijd in het Diaconessenhuis van elkaar gescheiden. Een groot aantal genodigden was er getuige van, dat de meisjes de steen inmetselden. Van dr. C. A. Kruik, de geneesheer-directeur, kregen zij daarna ieder een met goudblad overtrokken troffel. Mevrouw mr. M. H. Dorhout Zuy- ling, het enige vrouwelijke lid van de bouwcommissie, bood de meisjes een pop aan. DE RIVELLA-GLAZEN-ACTIE GAAT DOOR Blijft dus doorsparen. Vanaf 1 November a.s. zijn de RIVELLA-glazen gratis verkrijgbaar tegen inlevering van 50 punten. De letter E van het etiket van de grote gezinsfles (Va Itr.) heeft een waarde van 2 punten en de E van het normale flesje (Va Itr.) 1 punt. Opzenden in gesl. envelop: Postb. 345, Leeuwarden. De ideale drank voor diabetici en voor hen die slank willen blijven, i slechts 14 kcal. per Hesje van 240 cc. goedgekeurd door de N.V.S. Lage prijs: 32 cl. let op het blauwe etiket tflnde'ii dan andeii I EEN FRIESCHE VLAG-D0H0 PRODUCT

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1959 | | pagina 9