Willem van Oranje was
weer in Oud-Beijerland
MAN DOOD OP STRAAT
NA RUZIE IN CAFÉ LAG
Commissie heeft
rust gebracht
ZOUTWATERGRENS
WAT DICHTER BIJ
INLAATSLUIZEN
VERRASSEND HOOGTEPUNT VAN HERDENKING
Mr. Klaasesz in
16e eeuwse kledij
met Esso bent u beter uit!
Maandag 19 oktober 1959
BENZINEPRIJS IN
FRANKRIJK
OMLAAG
GENOEG OVER
ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 5
Leden expeditie Nw.-Guinea
kregen medaille
Shelltanker te water
GRAVIN VAN BUREN
COMPLIMENT
Dirigent en duikelaar
hoge heer en handelaar
jonkvrouw in een grote slee
brommer met een takt-of-twee
rijden rustig door de straten
houden één ding in de gaten
roepen één zin altijd luid:
Onderzoek censuurkwestie
SCHIPHOL. De aanwezigheid van
de onafhankelijke onderzoekcommissie
voor de postcensuur heeft in Hollandia
een „rust brengende werking" gehad.
Dit was de enige mededeling, die prof.
dr. L. W. G. Scholten, lid van de com
missie, gistermiddag na zijn aankomst
uit Biak op Schiphol over de resultaten
van het censuuronderzoek wilde doen.
Hij liet een verder verslag over aan
de voorzitter van de commissie mr.
Witzen Elias, die vanavond laat met
de overige leden van het college met
36 uren vertraging uit Nieuw-Guinea
denkt te arriveren.
Professor Scholten voelde zich gisteren
op Schiphol, waar tv, radio en pers hem
goed vertegenwoordigd opwachtten, wel
eenzaam, maar zo grapte hij, niet
alleen. De onderzoekcommissie heeft in
Hollandia in volstrekt sociale afzonde
ring gewerkt. Er zijn tientallen verhoren
afgenomen. In Nederland zullen nog
enkele personen worden gehoord, voor
dat een definitief rapport wordt op
gemaakt.
Op de Schouteneilanden heeft de com
missie de verkiezingen van de streek-
raad meegemaakt. Professor Scholten
had de indruk, dat de Papoea's die
daaraan deelnemen bijzonder door
drongen waren van het gewicht van
hun verrichtingen. In dit gebied wordt
gestreefd naar het zo spoedig mogelijk
instellen van een autonome rechtsge
meenschap.
Men werkt op Nieuw-Guinea voorts
aan een plan om de radiovoorziening
in de binnenlanden te verbeteren.
Gedacht wordt aan de aanleg van Zg.
volksontvangers in de Papoeadorpen, die
de uitzendingen uit zes regionale om-
roepcentrales zullen kunnen opvangen.
In verband daarmee zal van de Neder
landse radio-instellingen technische steun
en bijstand worden gevraagd.
Van onze correspondent
PARIJS. Men verwacht dat de
Franse benzineprijs tegen 1 december
met vijf francs per liter zal worden ver
laagd tot 94 in plaats van 99 francs voor
de gewone kwaliteit. Minister-president
Michel Debré zou deze maatregel be
kend maken, wanneer hij rondom half
november de 650 km lange petroleum-
pijpleiding in de Sahara van Hassi Mes
soud naar Bougie officieel in werking
stelt.
Politiek zou een dergelijke aankon
diging dan natuurlijk van grote betekenis
zijn, omdat de Franse belastingbetalers
zouden begrijpen, dat hun opofferingen
tot een concreet resultaat hebben geleid.
Anderzijds zijn er echter economische
belangen in het geding.
De laatste jaren is het aantal auto's
in Frankrijk weliswaar toegenomen, maar
het gemiddeld aantal kilometers, dat zij
per jaar afleggen is tussen 1950 en 1959
gedaald van 15.000 tot 8500. De Franse
staat heeft de laatste jaren de automobi
listen als een onuitputtelijk melkkoetje
gezien. Iedere keer weer heeft zij een
nieuwe belasting gevonden om hen te
treffen. Het gevolg is o.a. dat de Franse
automobielindustrie er minder florisant
voorstaat dan enige tijd geleden.
Een daling van 5 francs op de 99 francs
zou de staat toch nog genoeg inkomsten
overlaten. Op de 99 francs die een Franse
automobilist aan de benzinepomp betaalt
zijn namelijk 13,02 franc voor de petro-
leummaatschappijen, die de petroleum
winnen, verschepen en raffineren; de
groothandel krijgt 3,15 francs; de kosten
van aflevering aan de benzinepomphou
ders bedragen 3,20 francs en deze laatsten
krijgen drie francs per liter. De rest, 76,63
francs, is dus voor vadertje staat.
Frankrijks achtste wereldwonder
waarop de leiding van de
bouw met reclit niet wei
nig trots is. Een groot
bord aan de ingang van
de brug op de rechter
oever verkondigt het mèt
andere bizonderheden van
de constructie.
Zo kan men er ook le
zen dat er 700.000 klink
nagels zijn verwerkt. Wat
men er niet kan lezen
maar wat de pastoor van
het dorpje Tancarville
gaarne vertelt is, dat hij
tijdens de bouw van de
brug zes van zijn vrouwe
lijke schapen heeft mogen
trouwen aan mannen, die
eigenlijk alleen naar Tan
carville waren gekomen
om aan de brug te wer
ken maar die een oever
verbinding blijkbaar met
een oeververbintenis ge
paard wilden laten gaan.
Tol
VOOR- het heffen van
de tol heeft men, een
Amerikaans systeem vol
gend, op de rechteroever
zeven doorgangen gecon
strueerd. De tarieven va
riëren van 40 francs voor
een voetganger tot en met
1200 francs voor een bela
den vrachtauto met aan
hangwagen.
ledereen kan controle
ren of hij het juiste be
drag betaalt want op een
scherm terzijde van de
tolgaarderscabine worden
wagentype en prijs ver
licht. Tegelijkertijd regis
treert de kas en krijgt
men zijn biljet uitgereikt.
Wij hebben het systeem
op een zondagmiddag,
drukste uur van de week,
zien functioneren en za
gen niemand langer dan
een minuut of twee wach
ten.
De ontvangsten zijn bo
ven alle verwachting; der
tig jaar had de Kamer
van Koophandel van Le
Havre als termijn bere
kend; dan zouden kapi
taal en interest zijn te
rugbetaald en zou zij,
overeenkomstig de plan
nen, de brug aan de
Franse staat overdragen,
die hem dan verder tol
vrij zou exploiteren. Wan
neer het verkeer zo blijft
aanhouden als thans, zal
die termijn waarschijnlijk
de helft korter kunnen
worden.
De geweldige bundels kabels, waar de brug van Tancarville aan is opgehangen. De harpen zijn zo
geconstrueerd dat correctie altijd mogelijk blijft. Geregeld worden trouwens metingen verricht.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM. De zuidwester
storm van gisteren is ook van invloed
geweest op de zogenaamde zoutwater-
grens in de Nieuwe Maas bij Rotter
dam. De wind was voor het eerst een
ongunstige factor. Hij heeft die laag-
water-zoutgrens weer wat verder naar
het oosten verplaatst.
Dit viel op te maken uit de resul
taten van de metingen bij het Rotter
damse Drinkwaterleiding bedrijf. Zater
dag werd daar bij laagwater een j
chloorgehalte geconstateerd van 270 mg j
chloor per liter, gistermiddag bij laag- j
water om 13.11 uur van ongeveer 500
mg. Ter vergelijking; op 9 oktober be
droeg het minimum 350 mg. Aan het
eind van de eb stond gisteren in de
Nieuwe Maas bij de DW.L. ook onge
veer een meter meer water dan zater
dag.
Volgens ingewijden houden deze ge
gevens niet in, dat de kritieke grens
van 300 mg gisteren aan het einde van
de eb de kop van de Hollandse IJssel
zal hebben bereikt. Wel zal dat punt
wat meer zijn benaderd. De kans,
dat het inderdaad zal worden bereikt,
wordt groter naarmate de sterke wes
tenwind' langer zal aanhouden. Oosten
wind zal de situatie echter weer ver
anderen.
Met dat al is de ontwikkeling van
gisteren niet van invloed geweest op
het bij Gouda inlaten van water voor
de polders van de hoogheemraadschap
pen Schieland. Rijnland en Delfland.
Ook de eerstkomende dagen zal dat niet
het geval zijn, met andere woorden;
het te zoute water zal dan de sluizen
nog niet hebben bereikt.
AMSTERDAM (ANP). Het Aard
rijkskundig genootschap heeft de J. P.
Vethmedaille, die werd ingesteld bij het
tachtigjarig bestaan van het genootschap,
verleend aan de leden van de expeditie
in Nieuw-Guinea.
Het genootschap wil de expeditieleden
daarmee'eren voor het vele wetenschap
pelijke werk dat zij hebben verricht.
De voorzitter van het genootschap
heeft de medaille zaterdag uitgereikt aan
de leider van de expeditie, dr L. D.
Brongersma.
AMSTERDAM (ANP) Op de
werven van de Nederlandse dok- en
scheepsbouwmaatschappij in Amster
dam is zaterdag het 18000 ton metende
turbinetankschip Atys te water gela
ten. Het is bestemd voor Shell tankers-
De Atys is gedoopt door mevrouw
M. K. W. WieringaKey, de vrouw
van mr. W. K. Wieringa, lid van de
raad van beheer van de Bataafse pe-
troleummaatschappij
tellen.
De politie trok op verder onderzoek
uit en ontmoette daarbij iemand die kon
vertellen dat' hij op het Noordplein een
dronken man met een witte shawl was
tegen gekomen.
Een speurhond werd er bij gehaald en
zo kon de politie bij benadering de weg
bepalen die de man was gegaan. Ook
kon men toen zijn identiteit vaststellen.
De politie moest echter tot zondagmor
gen wachten voor de man van zijn bed
kon worden gelicht. Hij was toen nog
dronken.
Later, bij zijn verhoor op het hoofd
bureau, kon N. niet ontkennen de vorige
nacht in het café in de Benthuizer-
straat te zijn geweest en daar met S. te
hebben gevochten. Ook gaf hij toe dat hij
S. later op straat een paar vuistslagen
had gegeven, doch hij ontkent hem te
hebben doodgeslagen. Hoe nij zijn slacht
offer zou hebben achtergelaten zegt hij
zich niet te kunnen herinneren.
Het onderzoek naar de juiste toedracht
was zondagavond nog in volle gang. Het
resultaat daarvan zal moeten uitwijzen
of de voeger al of niet van doodslag kan
worden beticht.
Van een onzer verslaggevers
OUD-BEIJERLAND Mr.
J. Klaasesz, de commissaris
der Koningin in Zuid-Holland,
heeft zaterdag aan de viering
van het vierhonderdjarig be
staan van Oud-Beijerland een
verrassend hoogtepunt toege.
voegd. Toen omstreeks drie
uur burgemeester S. Hammer
in zijn historisch gelegenheids
gewaad met schout en schepe
nen de gouverneur opwachtte
om hem te laten zien hoe heel
Oud-Beijerland in stijl het ge
denkwaardige feit uit de zes
tiende eeuw viert, stapte niet
de twintigste-eeuwse commis
saris uit de auto met de stan
daard, maar stadhouder prins
Willem van Oranje, met zijn
gemalin gravin Van Buren, die
vergezeld werd door twee
schildknapen.
Commissaris Klaasesz, die al vele
malen blijk heeft gegeven van een
sprankelende originaliteit in zijn op
treden, speelde geheel in stijl het kleu
rige s-pel mee door te verschijnen in
dezelfde trant, die de Oudibeijerlanders
zich in deze twee weken van de her
denking hebben aangemeten.
Er ging een enthousiast gejuich op.
Uit de ö'rommen van rijk uitgedoste
poorters en poorteressen klaterde een
hartelijk applaus als dankbaar blijk
van waardering voor deze bijzondere
geste van commissaris Klaasesz.
„U allen bent ook in uiterlijk terug
gekeerd naar de roemruchte tijd waar
in uw plaats ontstond, aldus mr. Klaa
sesz. Daarom ben ik hier gekomen als
stadhouder. Mijn gemalin gravin Van
Buren en ik wilden getuigen zijn van
de wijze waarop gy hier gemeenschap
pelijk de stichting van Oud-Beijerland
herdenkt en wij meenden ö'at niet beter
te kunnen doen dan door te verschij
nen in de stijl van deze herdenking."
De officiële toespraak was daarmee in
overeenstemming en werd onderstreept
door een driewerf „Leve Holland!"
Van dat moment af was er geen sprake
meer van de commissaris der Koningin.
Oud-Beijerland had d'e roemruchte stad
houder binnen zijn muren!
Met dit gebaar gaf mr. Klaasesz Oud-
Beijerland het grootste compliment dat
denkbaar was. „Het is de eerste maal
dat in mijn gewest door de bevolking
van een gemeente op zo grote schaal
de historie zo intens wordt beleefd, dat
een groot deel van de bevolking ge-
dureno'e twee weken in de kledij loopt
uit de tüd waarin die plaats vond. Voor
die wyze van herdenken en voor de
grote eendracht die daaruit spreekt,
-heb ik zoveel waardering, dat ik meen
de niet te moeten verschijnen als com
missaris der Koningin, maar als de
figuur die bij een soortgelijk festijn uit
die dagen als eregast verwacht kon
worden," zo verklaarde mr. Klaasesz
zich nader tegenover ons.
Zijn echtgenote vergezelde hem als
de gemalin van de figuur die hij uit
beeldde en de kamerbewaarder L. C.
Staal van het kabinet der commissaris
der Koningin alsook een zoon van mr.
Klaasesz veranderden eveneens naar
uiterlijk door zich te steken in het
kleurrijke costuum van schildknapen.
Meer dan achthonderd Oudbeyerland"-
se reünisten, die in de loop der jaren
hun geboorteplaats hadden verlaten,
waren zaterdag getuigen van dit bij
zondere eerbetoon door de hoogste
autoriteit in de provincie en enkele
tienduizenden toeschouwers die uit alle
windstreken naar de Hoeksche Waard
waren gekomen, genoten med'e van het
fantastische schouwspel, dat het défilé
van meer dan duizend historische fi
guren opleverde.
Na de officiële ontvangst, die onver
wacht tot een hoogtepunt van het mid
dagprogramma uitgroeide, werd het
vastgestelde programma afgewerkt met
als hoogtepunt het historische spel
„Uit ruighten geboren" en de burger-
maaltijd' waaraan ook de reünisten
aanzaten.
Reeds bij de eerste schemering gloei
den de duizenden lampjes aan die het
water, de bruggen en officiële gebou
wen omzomen, en kerk en raadhuis,
fraaie bomenpartijen en andere mar
kante punten in deze zo intens levende
historische plaats bloeiden op in de
zachte tinten van de gekleurde schijn
werpers.
Hedenmiddag begint Oud-Béijerland
aan de tweede herdenkingsweek, die
evenals de eerste, die zaterdag zo glo
rieus werd afgesloten, fraaie hoogte
punten zal bieden met als slot een bui
tengewone zitting van de gemeenteraad,
die via de luidsprekers in alle straten
hoorbaar zal zyn.
Ofschoon na vier uur Oud-Beijerland
naar historische trant wordt bestuurd
door schout en schepenen, meende bur
gemeester S. Hammer, die tijdens de
herdenking van het 400-jarig bestaan
ook in historisch costuum optreedt, aan
zijn eregast verplicht te zijn even door
de entourage te moeten heenkijken om
de commissaris der koningin, mr.
Klaasesz, die als stadhouder naar Oud-
Beijerland was gekomen, hartelijk toe
te spreken. Op het bordes van het fraaie
stadhuis naast de sprekende burgemees
ter de commissaris der Koningin (in het
midden) en links mevrouw Klaasesz,
die nu echter optrad als de gemalin van
de stadhouder, gravin van Buren.
Advertentie
ROTTERDAM. In de Benthuizerstraat
tussen de Gerard Scholtenstraat en het
Pijnackerplein troffen twee politie
agenten zaterdagnacht omstreeks één uur
een man aan die daar tegen een muur
geleund op het trottoir lag. De man had
een bloedende hoofdwond en bij nauw
keuriger onderzoek bleek dat hij dood
was.
Kort voordat de beide politiemannen
hun ontdekking deden was de politie door
omwonenden gewaarschuwd dat er in de
Benthuizerstraat een hevige vechtpartij
aan de gang was. maar die was al afge
lopen toen de politieagenten los van
de waarschuwing het vermoedeiyke
slachtoffer van de twist vonden.
Bij informatie in een naburig café
bleek dat daar tegen sluitingstyd twee be
zoekers onenigheid hadden gehad. Dat
was op een vechtpartij uitgelopen. De
caféhouder en andere bezoekers waren
tussenbeiden gekomen. Daarbij zouden
zij er in zijn geslaagd de 57-jarige ge
meentewerkman W. P. S. uit de Zaag
molenstraat er toe te bewegen het café te
verlaten.
Zijn tegenstander, de 21-jarige voeger
C B. N., eveneens uit het noordelijk
stadsdeel, had later ook het café ver
laten. Hy was kort daarop teruggekomen
om te zeggen „dat hij het niet nam en
dat hij met die ander had afgerekend"....
De later in de Benthuizerstraat gevon
den man bleek identiek te zijn aan de
gemeentewerkman S., maar wie tijdens
de vechtpartij in het café zijn tegenstan
der was geweest wist niemand te ver
deel 11
Zo tekende ir. André Naud, de ont-
verper van de brug, voor France-
ooir het principe van de betonnen
verankering van de kabels: de vorm
van zijn fox-terrier, die zich verzet
Van onze Parijse
correspondent
Tancarville. wie
thans de brug van
Tancarville ziet, vraagt
zich af hoe men ooit over
de Seine de enorme ka
bels heeft kunnen span
nen waar het brugdek
aan hangt. Het is een le-
kenvraag; de technici
hebben met het. probleem
wel weg geweten.
Men is begonnen met
het bouwen van de twee
betonnen torens, waar
over en waartussen de
kabels lopen. Zij zijn 123
meter hoog; die aan de
linkeroever, welke moe
rasachtig is, heeft een
fundament van acht en
twintig meter; aan de
rechteroever, waar de bo
dem uit kalksteen bestaat,
is het negentien meter.
Het grootste betonwerk
is het blok geweest, waar
in aan de linkeroever de
kabels zijn verankerd:
het meet ongeveer vijftig
bij vijftig meter en het is
een meter of twintig
breed. Men heeft uitgere
kend dat het een volume
heeft, bijkans zo groot als
dat van de Are de
Triomphe te Parijs.
André Naud, de inge
nieur van de brug. heeft
verteld dat hij op het
idee van de vorm was ge
komen, toen hij zijn fox-
terrier zich eens zag ver
zetten; het dier ging op
zijn hurken zitten met
zijn voorpoten schuin. Zo
kon het de grootste
kracht opbrengen tegen
het trekken aan zijn hals
band.
Werkliften
T ANGS de betonnen to-
rens bouwde men
werkliften en tussen de
toppen spande men een
eerste, betrekkelijk lichte
kabel, waarlangs een klei
ne kabelbaan met een ca
bine voor drie personen
kon worden heen en weer
gehaald. In de zomer van
1958 is het grootste werk
volbracht: het aanbrengen
van de kabels, waaraan
men later het brugdek
heeft opgehangen.
Omdat men juist in de
tijd was. waarin de Alge
rijnse nationalisten aan
slag op aanslag pleegden,
had men een heel regi
ment militaire politie op
gecommandeerd om de
toegangswegen te bewa
ken.
De ene dag liet men
van een sleepboot de twee
kabels in de rivier zinken.
De volgende ochtend, tus
sen zeven en negen wer
den zij omhooggehesen.
Een bleef er aanvankelijk
steken onder het wrak
van een Grieks stoomboot
je, dat er in 1940 juist op
de plaats van de brug
was gezonken en waar
van men het wrak nooit
had gelicht.
Snel daalden duikers af
om met snijbranders een
stuk van het wrak te kap
pen en even later kon de
kabel omhoog. Het bracht
een vertraging van ander
half uur met zich mee en
reeds helde de Kamer
van Koophandel van Rou-
aan naar die van Le Ha
vre: men had daar toch
immers beloofd dat de
scheepvaart geen uur ge
stremd zou worden
Frankrijk's sectarisme op
zijn smalst.
Die kabels, welke men
thans, wanneer men over
de in totaal twaalf en een
halve meter brede rijweg
(vier banen) rijdt of over
de een meter 30 smalle
trottoirs wandelt van
dichtbij kan zien bestaan
uit 56 strengen, die weer
gevormd worden door 169
staaldraden van 4.7 milli
meter doorsnede.
Staal en beton
TN HET midden van de
1 naar beneden hangen
de boog heeft men toen
het eerste element van
het brugdek opgehangen
en van de torens uit is
men met het bouwen van
de brug begonnen; 7000
ton staal en 6000 ton be
ton voor het wegdek. Een
paar honderd werklieden
hebben het gigantische
werk volbracht.
Toen men de betonnen
caissons ging gieten om
de kabels te verankeren
en later de fundamenten
van de torens zijn er eert
paar gevallen van cais
sonziekte geweest; eens
is een arbeider op de
rechteroever van de brug
gevallen, drie en twintig
meter lager kwam hij te
recht in een bosje; hij
had een paar onbeteke
nende verwondingen opge
lopen en na drie dagen
ging hij weer aan het
werk.
Midden boven de rivier
sloeg op een winterse dag
een andere arbeider met
zijn stalen hamer tegen
een plaat; de plaat was
even van te voren wat
verschoven en door de
kracht, waarmee de man
sloeg, slingerde hij van
de brug: zestig meter bó
ven het kolkende water
van de Seine. Vier meter
onder de brug bleef hij
hangen want hij had een
veiligheidsgordel aan; die
was met een touw aan de
brug verbonden. Zijn ka
meraden konden hem na
een kwartiertje met be
trekkelijk weinig moeite
in veiligheid brengen.
Trots
TyAT zijn de voornaamste
A* ongevallen geweest.
Doden zijn er niet geval
len, een omstandigheid,
tegen meegetrokken worden.
