MUZAIEK PRESENTEERT'.
Componist laat
het woord in
de kou staan
Gouden stemmen
van deze eeuw
Klassieken houden
dapper stand
OUDE MUZIEK
GESPEELDE SPROOKJES
Beethovens
geesten
DE lange hete zomer loopt nu echt wel op een eind.
De dagen worden korter, de avonden langer. Er
komt weer tijd voor de grammofoonplaat en de platen
firma's hebben hun programma voor het komende
seizoen samengesteld.
Muzaiek heeft voor u een keus gedaan. De platen
werden beluisterd door Anthony Bosman, Jan Masseus,
Delboy Baer, Han Lammers en Simon van Adelberg.
Victorie
Zeldzame Rameau
Re oudste
Hoornen des over-
Sp:
radio
televisie i
radio
televisie"
N
De lichte muze in klein bestek
Zaterdag 17 oktober 1959 ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 9
Nieuwe
STEEDS weer voelen wijsgeren, theoretici en dichters zich ge
roepen om een poging te doen de ongebondenste aller kun
sten, de muziek, in het verband van hun gedachtenconstructies
te vatten. De geschriften die uit deze door de eeuwen heen
almaar opnieuw begonnen arbeid zijn voortgekomen vormen te
zamen het lijvige bewijs van het onvermogen van deze mens
om zonder meer op natuurlijke wijze met de muziek om te gaan.
Deze vrije kunst zal gehoorzamen aan de dwang van het
denken.
Hoe groot moet niet de teleurstel-
ling zijn van degenen die ten lange
leste ontdekken dat hun pogingen op
een steriel einde uitlopen terwijl de
muziek voortgaat zich vrijelijk langs
de paden van eigen, slechts vaag
grijpbare wetmatigheid te bewegen.
De ironie van het geval wordt des te
groter als een componist zich zet tot
het muzikaal bewerken van een tekst,
die het wezen van de muziek tot
onderwerp heeft. De toon maakt zich,
zoals dat nu eenmaal sinds mensen
heugenis altijd gaat, onversaagd mees
ter van het woord, neemt er loopjes
mee en komt tenslotte als overwin
naar uit het ongelijke gevecht te
voorschijn, het woord met zijn bete
kenis in de kou latend.
Zulk een op zichzelf komische ge
schiedenis kan men beluisteren in
Henry Purcells Ode aan Caecilia, een
in discotheken nog betrekkelijk onbe
kend werk, dat door Amadeo (AVRS
60681 bekwaam op de plaat is vast
gelegd. De dichter Nicolas Brady
schreef de tekst voor dit 14-delige
stuk, dat in 1692 door de koren van
de St. Pauls, de Westminster Abbey,
van de Koninklijke kapel en solisten
van Theaters op de Caecilia-dag in
Londen voor het eerst werd uitge
voerd.
Het is een langademig gedicht dat
eerst de bovenzinnelijke kwaliteiten
van de muziek bezingt om ongeveer
zes strofen voor het eind tot de con
clusie te komen dat alleen eigenlijk
het orgel het instrument is dat tot de
kern van de zaak voert. Alle andere
speeltuigen zijn maar stumpers ver
geleken bij het „wonderous machine".
Deze gedachtengang herbergt zo bij
het lezen een zekere waarheid. Wordt
St. Caecilia, de beschermheilige van
de muziek, niet steeds afgebeeld met
een draagbaar orgeltje? Maar o wee
als dan de „minderwaardige" trom
petten, hobo's, fluiten, strijkers en
cimbalen losbarsten om het vermete
le dichtwerk te „ondersteunen". De
zinnen worden uiteengerukt, de melo
die voert de taal naar hoogten en
diepten waar alleen nog een armza
lige rest van de oorspronkelijke
woordklank overblijft, en als dan ten
slotte de muzikale lijnen zich tot een
zelfstandig palet dooreemveven, is de
victorie voor de muziek compleet. Op
de Amadeo-plaat voert Michael Tip-
pett the Ambrosian Singers en het
Londens kamerorkest bij de repro-
duktie van Purcells werk aan.
E*en andere produktie van Amadeo,
die ten volle de aandacht van de
discophiel verdient, is de uitvoering
van Jean Philip Rameau's Pièces de
Clavecin en Concert (AVRS 6070), ge
speeld door de Nederlandse clavecinist
Gustav Leonhardt, Lars Fryden, ba
rok-viool en Nicolaus Harnoncourt, vio
la da gamba. Deze muziekjes schreef
Rameau (1683—1764, organist en hof-
componist van Lodewijk de Vijftien
de) eigenlijk ten gerieve van net
amateuristisch handwerk.
Het claveeimbel is het enige vaste
punt er in, de meespelende instrumen
ten kunnen naar believen door ande
re vervangen worden. De muziek is
licht van toets, bevallig, soms ruig,
maar nooit van hoofse coquetterie
verstoken.
Rameau's muziek beluisteren is een
heel wat simpeler tijdverdrijf dan
die van Amadeo AVRS 6052, het tri
pelconcert in a-klein voor cembalo,
fluit en viool en het dubbelconcert in
d-klein voor viool en hobo van J. S.
Bach. Twee brokken zwaar uitge
bouwde contrapuntiek, voor de lief
hebbers een uitgezochte lekkernij.
Er zit nogal wat musicologenwerk
aan vast. De concerten zijn namelijk
door Bach zelf gemaakte transcrip
ties van vroeger werk. Hij vervaar
digde ze voor het Collegium Musicum
in Leipzig. Maar waar is de oorspron
kelijke vorm te vinden? Bij het tri
pelconcert zijn de problemen snel op
gelost: preludium en fuga in a klein
voor claveeimbel en middendeel uit
de orgelsonate in dezelfde toonsoort.
Met het dubbelconcert is het anders.
Was de oorspronkelijke vorm een
concert voor twee violen, voor twee
clavecimbels of heeft het concert
zoals het op Amadeo door de Zagreber
Solisten gespeeld wordt het eerstge
boorterecht. Musicologen plegen zich
over zo'n vraag in kampen te verde
len. Hier wordt volstaan met vast te
stellen dat hoe dan ook dit concert,
evenals het tripelconcert, een kroonju
weel is.
De oudste muziek die op deze pagi
na aan u wordt voorgesteld, staat op
de Amadeo-plaat AVRS 6001. Zij stamt
uit de eeuw van de Engelse vorsten
Elizabeth 1 en Jacobus II, de tijd
waarin muziek en poëzie een innige
relatie hadden. De muziek van deze
plaat is van componisten die zelden of
nooit de programma's van concerten
of recitals sieren: John Dowland, Tho
mas Morley, Robert Johnson, John Jen
kins, Thomas Campian en Robert
Parsons. Maar er zijn ook maar wei
nig zangers die hun liederen kunnen
zingen, want ze zijn geschreven voor
een tenor met de stem van een alt.
Ook Bach en Purcell hebben voor
deze stemligging gecomponeerd en de
zanger van deze plaat, de Brit Alfred
Delier, brengt vaak liederen van d%ze
componisten ten gehore. Als men vöór
het eerst kennis maakt met dit soort
zang, dan kan men zich voorstellen
dat de luisteraar met gemengde ge
voelens deze liederen hoort vertolken.
vloeds zijn. de platen
winkels. Hoeveel pla
ten er uit komen is na
tuurlijk rqet na te gaan, maar
dat het er een reusachtige hoe
veelheid is blijkt wel uit het
lijstje dat wij hebben samen
gesteld van beroemde muziek:
Symfonieën van Beethoven
zijn in tenminste 15 verschil
lende uitvoeringen te koop, be
faamde pianomuziek van Cho
pin ook in zo'n vijftien versies.
Eine kleine Nachtmusik van
Mozart en de Onvoltooide van
Schubert in wel 25 versies, van
het eerste pianoconcert van
Tsjaikowski telden we 18 ver
schillende platen, van de Vier
seizoenen van Vivaldi een
twaalftal.
Is het wonder dat de keus
dan moeilijk is?
-;blad helpt u met deze pa
gina het zoeken en vinden te
vergemakkelijken. Onze mede
werkers hebben daarbij niet
alleen bekende paden betre
den, maar ook platen gekozen
die in discotheken nog betrek
kelijk onbekend zijn.
In hel kort
Het is vreemd een man zo hoog te
horen zingen.
Maar Alfred Deller doet het prach
tig, zeer muzikaal, genuanceerd en
expressief. In een kritiek is hij een
van de allerbeste zangers van deze
generatie genoemd. De prachtige lie
deren worden afgewisseld door instru
mentale stukken, die eveneens uit om
streeks 1600 stammen. Een kostelijke
plaat, die elke liefhebher van oude
muziek in zijn collectie wil hebben.
MUZIKALE komedies zijn er vele
op Broadway en de verhalen
van hun fameuze successen kent
iedereen, al was het maar omdat
het ons onbegrijpelijk voorkomt dat
een voorstelling een jaar tevoren is
uitverkocht. Zelden is er echter een
musical geweest of het moest
My fair lady zijn die succes met
artisticiteit combineerde. Met West
Side Story is dat het geval.
Bovendien kwam deze muzika
letragediekan men beter
zeggen, ver boven het gemiddelde uit
zowel door inhoud als bewerking. Nie
mand minder dan de Amerikaanse
danser en choreograaf Jerome Rob-
bins schreef het verhaal, zette de bal
letten en regisseerde. En de muziek
werd verzorgd door de vooraanstaan
de Amerikaanse componist Leonard
Bernstein, dirigent van het New Yorks
Philharmonisch orkest.
annul"
De muzikale hoogtepunten van West
Side Story zijn verzameld op lang
speelplaat Philips BBL. 7277. Het is
opmerkelijk hoe Bernsteins muziek
en de grandioze uitvoering daarvan
de sfeer oproept van de dramatisch
verlopende strijd tussen twee jongens-
benden in New York. De karakters
komen tot leven en de muziek bevat
een spanning, welke obsederend is.
Wie denkt dat hij een plaat te ho
ren krijgt van het gewone genre mu
zikale komedie, vergist zich. Hier
geen gemakkelijk in het gehoor liggen
de songs, maar composities, die welis
waar een volkse inslag hebben, doch
verwerkt op een modernere wijze dan
Gershwin dat heeft gedaan in zijn
opera Porgy and Bess. De spanningen
zijn hier evenwel heviger en zij open
baren zich met een felheid en dyna
mische kracht, welke de plaat tot een
fascinerend bezit maken.
De vertolkingen van Carol Lawren
ce als Maria, van Chita Rivera als
Anita en Larry Kert als Tony voldoen
aan de hoogste eisen welke men zich
in dit genre van zangers kan stellen.
Meer dan hun v-ocalistische prestaties
is evenwel de expressie van belang in
deze Amerikaanse „volksopera".
Plaat om te dansen
De liederen die begiftigd zijn met
een Academy Award een Oscar in
het dagelijkse spraakgebruik heeft
Decca op platen vastgelegd, gespeeld
door Frank Chacksfield en zijn orkest.
Kortgeleden kwam een plaat uit met
de liedjes die tussen 1934 en 1945 be
kroond zijn, thans is er een plaat
met de songs tussen 1946 en 1957.
Het blijkt dat de bekroningscommis
sie een goede keus heeft gedaan, want
na jaren blijken nummers als Tope-
ka and the Santa Fe, Zip-a-dee-doo-
dah, High Noon en Que Sera nog niets
van him glans te hebben verloren. Dat
komt ook omdat het orkest van Frank
Chacksfield ze perfect speelt. Boven
dien op een manier dat men de nei
ging krijgt om de stoelen op zij te
schuiven en een dansje te maken. (LK
4311).
Oh dokter....
Max Tailleur is de enige moppen
tapper, die het ooit tot ster van de
grammofoonplaat heeft gebracht. Hij
staat al op een langspeelplaat en nu
is er een 45-toerenplaatje van de pers
gekomen, dat almaar doktersmoppen
bevat. Het is, evenals de grote plaat,
opgenomen in zijn eigen Doofpot op
het Rembrandtsplein in Amsterdam.
Verscheidene moppen die er op staan,
zijn al een tijdje bekend en andere
zijn niet zeer fijnzinnig, maar er zijn
ook juweeltjes bij zoals Max Tailleur
ze alleen maar kan verzinnen en.,
vertellen (HMV 7 EGH 186).
ZONDAG 18 OKTOBER
HILVERSUM I 402 M.
ochtend
KRO: 8.00 Nws; 8.15 Gram; 8.25 Hoog.
mis. NCRV: 9.30 Nws en waterst; 9.45
Geestelijke liederen. IKOR: 10.00 Oud-Kath.
mis; 11.30 Vragenbeantw; 11.45 De kerk in
de spiegel van de pers.
middag
NCRV: 12.00 Gram. KRO: 12.15 Actuele
geloofsproblemen, caus; 12.30 Strijkork;
12.55 Act; 13.00 Nws; 13.05 De hand aan
de ploeg, caus; 13.10 De Wadders, hoorsp;
13.30 Koorzang; 14.00 V d kind; 14.40 Viool
en piano; 15.00 Dankwoord op Wereldmis
siedag; 15.10 Gram; 15.25 Radiophilharm.
sext; 16.00 Sport; 16.30 De Profeet van de
nabijheid Gods, caus; CONVENT VAN KER
KEN: 17.00 Gereformeerde kerkd.
avond
18.15 V d jeugd. NCRV: 18.30 Gram;
18.35 Vocaal ens, ork en sol; 19.00 Nws uit
de kerken; 19.05 Koorzang; 19.30 Doe aan
mij een teken ten goede, caus. KRO: 19.45
Nws; 20.00 De Katholiek en zijn gemeen
schap, caus; 20.15 Zang; 20.45 U bent toch
ook van de partij?, caus; 20.55 Promenade-
ork en sol; 21.20 Stad zonder ogen, hoor
spel; 22.25 Boekbespr; 22.30 Nws; 22.40
Avondgebed; 22.55 Rep herdenking Peerke
Donders; 23.00 Religieuze muz; 23.55—24.00
Nws.
HILVERSUM II. 298 M.
ochtend
VARA: 8.00 Nws en postduivenber; 8.18
V h platteland; 8.30 Gevar progr; 9.45
Geestelijk leven, toespr.; 10.00 Radio Fil-
harm ork; 10.30 Gevar progr.
middag
AVRO: 12.00 Lichte muz; 12.30 Sportspie-
gel; 12.35 Orgelspel; 13.00 Nws en SOS-ber;
13.07 De toestand in de wereld, caus; 13.17
Meded of gram; 13.20 Gevar progr v d
strijdkrachten; 14.00 Boekbespr; 14.30 Sam
son, oratorium; 15.35 Toneelbeschouwing;
15.50 Lichte muz; 16.30 Sportrevue. VARA:
17.00 Gevar progr; 17.30 Het huis met de
gekroonde karnton, hoorsp; 17.50 Nws, sport
uitsl en sportjourn.
avond
VPRO: 18.30 Jeugdkerk. IKOR: 19.00 V
d jeugd; 19.30 De open deur. AVRO: 20.00
Nws; 20.05 Lichte muz; 20.35 Paul Vlaan
deren en het Conrad-Mysterie, hoorsp; 21.20
Hoornensemble; 21.35 Cabaret; 22.15 Act;
22.30 Nws; 22.40 Piano-improvisaties; 23.05
Sportuitsl; 23.10 New York calling; 23.15
Gram; 23.55—24.00 Nws.
NEDERLAND
KRO: 20.00 Amsterdams Kunstmaandork,
en solist. Gezamenlijk Progr: 20.35 Rep
Europese gymnastiekkampioensch. KRO
21.00 „Dat weekend bij oom Arthur", TV-
spel. Gezamenlijk Progr,: 22.15 Sportact.
DUITSLAND
12.00—13.00 Intern borreluurtje en progr
overz; 14.30 Verhaal; 15.00 Sport; 17.00
18.30 Speelfilm; (Regionaal progr: WDR:
19.0019.25 Hier und Heute); 19.30 Week-
journ; 20.00 Nws; 20.05 TV-spel; 20.35 Ge
var progr.
MAANDAG 19 OKTOBER
TTR is een serie His Master's "Voice-platen 45 toeren die „Gouden
Stemmen van deze eeuw" heet. De programmaleider deed zeker geen
slechte keuze met de veelzijdige, lichte sopraan Erika Köth, wier lenige
stem genoeg lyriek bevat om de vocale avances van de imponerende bari
ton Marcel Cordes op 7 OPH 1015 in het duet uit Mozarts Don Giovanni
„Reich mir die Hand, mein Leben" te kunnen begrijpen. Aan de keerzijde
laat Gordes in de Serenade en de Champagne-aria horen, dat ook hij een
gouden stem heeft.
HILVERSUM I. 402 M.
ochtend
NCRV: 7.00 Nws. en S.O.S.-ber. 7.10
Gram. 7.30 Een woord voor de dag. 7.40
Gewijde muz. 8.00 Nws. 8.15 Radiokrant.
8.35 Gram. 9.00 V.d. zieken. 9.30 Gram.
9.35 Waterst. 9.40 V.d. vrouw, 10.15 Theo
logische eterleergang. 11.00 Gevar. muz.
11.30 De zevenklapper. 11.55 Viool, tenor en
piano.
middag
12.25 Voor boer en tuinder. 12.30 Land
en tuinb. meded. 12.33 Musette-ens. 12.53
Gram. of act. 13.00 Nws. 13.15 Lichte muz.
13.45 Gram. 14.05 Schoolradio. 14.30 Gevar.
progr. 15.45 Gram. 16.00 Bijbeloverdenking.
16.30 Holland Festival 1959: Strijkkwart.
16.50 Gram. 17.00 V.d. kleuters 17.15 V.d.
jeugd. 17.30 Gram. 17.40 Beursber. 17.45
Regeringsuitz.: Rijksdelen Overzee: Nieuw
Guinea's bodem, door Prof. Dr. F. A. van
Baren.
avond
18.00 Orgelspel. 18.30 Gram. 19.00 Nws. en
weerber; 19.10 Op de man af, caus; 19.15
Gram. 19.30 Radiokrant. 19.50 Lichte muz.
20.15 Dekblad eerste soort, hoorsp. 21.00
Gram. 21.20 Kinderkoren. 22.00 Parlementair
comm. 22.15 Gram. 22.30 Nws. 22.40 Gram.
22.45 Avondoverdenking 23.00 Orkestmuz.
jeugd; 16.35 V d kleuters; 19.00 TV-feuill;
19.30 Nws; 20.00 Ballet; 20.40 Film; 21.00
In de Zigeunerbaron van Johann
Strauss, een werk op de scheidslijn
tussen opera en operette, worden zang-
technisch aanmerkelijk hogere eisen
gesteld dan in de Fledermaus. Niet
voor niets handhaaft zich deze ver
kapte komische opera nu al een hal
ve eeuw op de wereldpodia.
Het is wederom Erika Köth, die op
HMV-Electrola E 41078 aan de oerge
zonde muzikaliteit van de befaamde
Schatzwalzer alle recht doet wederva
ren. Haar stralende sopraan wordt
wat vlak gesecundeerd door Rudolf
Schocks routineuze tenor. Men kan dit
plaatje editer gerust kopen voor de
23.40 Gram. 23.55—24.00 Nws.
HILVERSUM II. 298 M.
ochtend
VARA: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.23 Gram.
8.00 Nws. Daarna: Hammondorgelspel. 8.35
Gram. 9.00 Gym. v.d. vrouw. 9.10 Gram.
VPRO: 10.00 'Morgenwijding. VARA; 10.20
Gram; 11.15 Voordr; 11.35 Viool en piano.
middag
12.00 Lichte muz. 12.30 Land- en tuinb.
meded. 12.33 V.h. platteland. 12.38 Pianoduo
13.00 Nws. 13.15 V.d. middenstand. 13.20
Lichte muz. 13.45 Wikken en wegen, caus.
14.00 Kamermuz. 14.40 Dit is uw leven. 15.35
Gram. 15.45 Zestig minuten voor boven de
zestig. 16.45 Lichte muz. 17.00 Gram. 17.35
Hammondorgel en zang. 17.50 Mil. comm.
avond
18.00 Nws. en comm. 18.20 Lichte muz.
18.50 Openbaar kunstbezit. 19.00 Parleipen-
tair overz. 19.15 Regeringsuitz.: De stich
ting bevordering bescherming bevolking
vraagt de aandacht v.d. Nederlandse nood-
wacht. Tom Lodewijk, hoofd afd. publiciteit,
spreekt over het onderwerp „Don Quichotte".
19.30 Gevar progr. 20.00 Nws. 20.05 Gevar.
progr. 21.25 Cabaret. 21.55 Marimba. 22.30
Nws. 22.40 Gram. 23.55—24.00 Nws.
DRAADOMROEP 4e LIJN
18.0020.00 Gram pl L van Beethoven: 1)
Sonate v piano en viool nr 2 in a gr t
op 12 nr 2; 2) Romance v viool en orkest
2 in f gr t op 50; 3) Symphonie nr 3
in es gr t op 55 (Eroica); 4) Cone v piano
en orkest nr 5 in es gr t op 73.
BELGIË FRANS
19.00 Sportprogr. 19.30 Le Fil d'Ariane.
20.00 Journ. 20.30 Speelfilm. Daarna: we-
reldnws.
BELGIË VLAAMS
19.00 Progr over ratten. 19.05 V.d. jeugd
TV-film; 21.45 Sportrep; 22.10 Kamermuz; 19.35 Nws 20.15 Pilmrep 20.45 Speelfilm
22.30 Nws en journ. 22.15 Wetensch progr; 22.45 Nws en journ.
Scène uit West Side Story
46 Is het wonder dat er drie paters
Franciscanen zijn gaan zingen? Zij
zijn immers de geestelijke zonen van
de innigste zanger van de dertiende
eeuw, Frans van Assisië. De paters
zijn al een paar keer door de ether
in de huiskamer gekomen. Nu zijn ze
er op Philips 318 277 PF met twee
liedjes; het vlotte en geestige Tempo
en een liedje dat Wonderen heet.
Kclling is een naam in de Latijns-
Amerikaanse muziek. Van het Phi-
lips-plaatje 422 403 EP is het liedje
Manha de Carnaval uit de prach
tige film Orfeu Negro het mooiste
en het beste gebracht, rijk aan sfeer
en warme melodiek. Vooraf gaat het
Spaanse Disque vai vai en aan de
andere kant staan twee befaamde
liedjes met Engelse tekst. Thom Kei
ling doet het groots.
46 De Engelse zangeres Anne Shelton
(zachtjes zeggen; ze wordt de tiende
november al 36) is vooral beroemd
geworden in de tijd dat ze optrad met
het orkest van Bert Ambrose. Ze heeft
eigen programma's voor de BBC en
is in enkele films opgetreden. Dat ze
ondanks haar 35 jaar nog niets ver
loren heeft van haar charme en zang
kunst laat het Philips-plaatje 326 381
PF horen, waarop Anne Shelton zingt
Taking a chance on love en Broken
Heart Melody.
46 De Amerikaanse Peggy Lee is de
ontdekking van Benny Goodman. Een
paar jaar is zij met zijn orkest opge
treden. Later heeft zij een zelfstan
dige loopbaan gekozen. Zij componeert
zelf liedjes, deels in samenwerking
met haar man David Barbour. Capitol
heeft met F 4189 een klein plaatje van
Peggy Lee uitgebracht met twee zeer
geslaagde songs: I'm lookin'. out the
window en Hallelujah, I love him so.
'AMEN als Beethoven, Brahms,
Mozart, Haydn en Mendelssohn
zijn schering en inslag op de eti
ketten van grammofoonplaten. De tijd
van klassieken en vroege romantici
is nog steeds zeer geliefd bij een
groot publiek.
Philips zette kort geleden de Ita
liaanse symfonie van Mendelssohn op
de plaat, de elegantste, meest mu-
zikanteske van de symfonieën van
deze componist. Hij schreef de vier
de toen hij 23 was en zij is de weer
slag van een reis die hij in 1830
naar Italië maakte.
De jonge musicus was overdonderd
door Italië. Het is zo geweldig hier,
schreef hij aan zijn zuster Rebecca,
dat je niets kunt doen, zelfs niet den
ken. Ik heb het nog niet tot een rus
tige gedachte kunnen brengen.
Bernstein
Toch begon hij in Italië al aan zijn
symfonie en als er niet allerlei an
der werk was tussen gekomen had
hij zijn Italiaanse ook daar afge
maakt. Nu duurde het tot maart 1833
voor ze klaar was.
Op deze plaat voert Leonard Bern
stein zijn eigen orkest, de New York-
QE techniek is wel ver gevorderd
Zij komt zelfs vaders en moeder
te hulp die niet zo sterk zijn in hel
vertellen van sprookjes. Ze hoeven
hun kroost voor het naar bed gaan
slechts voor de grammofoon te zetten.
Reeds enige tijd geleden heeft Philips
sprookjes voor de plaat laten vertel-
'en, nu is deze firma nog verder ge-
;aan en heeft een aantal acteurs
sprookjes laten spelen. Luisterspel
letjes in miniatuur. Acteurs als Eva
Jansen, Willem de Vries en Hetty
Berger leveren daarvoor stemmen.
Aardige plaatjes en geschikt voor
alle leeftijden.
se filharmonie, aan in een brillante,
zeer strakke uitvoering.
Aan de andere kant van deze plaat
staat een werk van Haydn, de laatste
van de drie symfonieën welke hij
schreef voor de operaconcerten in
King's Theatre, die op 2 februari
1795 begonnen. De Londense symfo
nie is werk van de rijpe Haydn, met
een voor die tijd stoere harmoniek,
een moderne behandeling van het slag
werk en reeds binnentredend in het
tijdperk van Beethoven en de vroege
romantici. Het New Yorks Orkest
geeft er een enigzins droge, maar
zeer indrukwekkende reproduktie van.
Beethoven
De zevende symfonie van Beetho
ven is met allerlei indrukwekkende
uitspraken omgeven. Wagner noemde
haar de „apotheose van de dans" en:
„een triomferende vreugdenhymne die
leed overwint". Dat is niet mis,
maar Wagner hield wel van holle re
toriek. Maar ook andere, meer be
zonken musici hebben de zevende ho
gelijk geprezen. Wilhelm Furtwang-
ler vond haar het grootste werk dat
Beethoven geschreven heeft.
Of nu de zevende het mooiste werk
is dat Beethoven heeft gecomponeerd,
daar zuilen de meningen wel over uit
eenlopen, maar een feit is het dat
geen ander symfonisch werk dezelfde
extase, dezelfde pathos (in de beste
zin), dezelfde explosieve harmoniek
heeft. Het tweede deel is een van de
prachtigste langzame stukken uit
Beethovens oeuvre en de finale is in
derdaad groots.
Op Amadeo AVRS 6086 geeft het
Londens philharmonisch promenade
orkest onder Sir Adrian Boult er een
uitvoering van. Sir Adrian springt in
deze uitvoering bijzonder vrij met de
tempi om vooral het snelle presto
zal niet iedereen bekoren maar het
is toch een fraaie reproduktie.
prachtige gezongen koorfragmenten
zigeunerkoor en koor van de smeden.
Jacques Vrlus
Met de nieuwe persing van Jacques
Urlus, technisch knap gereconstrueerd
naar opnamen uit 1912, zijn wij erg
blij. Ook deze wereldberoemde land
genoot was een van de gouden stem
men, die bijna volle veertig jaren aan
de top der heldentenoren stond. In
New York was de plaats van Urlus
naast Caruso, zangkunstig volkomen
gelijkwaardig op grond van een inge
schapen vocale oerwijsheid, die Urlus
vrijwel geheel zijn eigen zangpeda
goog liet zijn. Natuurlijk zingt hij op
HMV 7 EPH 1025 twee Wagnerfrag-
menten, waaronder de Gralserzahlung.
Maar ook in de Mozart- en Bizet-aria
weet Urlus zijn metalliek timbre al
lergelukkigst te plooien naar de eisen
van de lyrische partituur.
Nieuwe sopraan
Een betrekkelijk nieuw geluid in
langspeelland is de zuiver instrumen
taal zingende soprano leggiero Anna
Moffo, wier vocale instelling haar
voorbeschikt voor Mozart. Van hem
zingt zij dan ook op Columbia 33 HC
119 een bijzonder fraaie plaatzijde
met religieuze muziek, waarin Oosten
rijkse blijmoedigheid en oprechte
stembandvreugde samengaan. Aan de
keerzijde schakelt Anna Moffo deskun
dig om van het religieuze naar hét
theatrale in een aria uit de Tovefi-
fluit, de concertaria Misera, dove son,
en een fragment uit II re Pastore.
Liederen van Chopin
Chopin ontmoet men zelden in de
vocale sector. Toctn schreef hij 17
Poolse liederen, bijzonder mooie vo
cale miniatuurtjes, die hij echter om
persoonlijke redenen in portefeuille had
willen houden. Alleen een bepaalde
zangeres mocht deze liederen zingen.
Op Columbia C 50501 zingt de mez
zo-sopraan Eugenia Zareska er echter
een vijftal. Het is goed dat dit plaat
je aan de markt is gekomen, want
dan kan men horen hoe ver deze
sprankelende originaliteit verwijderd
is van de smakeloze bewerkingen van
pianomuziek van de Poolse meester
tot liederen, waardoor o.a. een wan
gedrocht als „Tristesse" ontstond.
Beniamino
Een Italiaan met - in dubbel op
zicht goud in zijn keel was Benia
mino Gigli. His Master's Voice heeft
op GHLP 1021 een serie Napolitaanse
liederen opgenomen, die deze grote
tenor tijdens zijn leven vele, vele ma
len gezongen heeft.
Bijzonder is dat ze op één na
(Santa Lucia) alle in het dialect van
Napels worden uitgevoerd. Beroemde
liederen zijn er bij zoals Torna a Sur-
riento en O sole mio, maar ook min
der bekende. Ze kunnen zich nauwe
lijks een enthousiaster vertolker vin
den dan Beniamino, die op de plaat
door voortreffelijke orkesten wordt
begeleid.
HET WAS in de herfst van het jaar
1808. Beethoven legde de laatste
hand aan zijn zesde, pastorale,
symfonie en werkte tegelijkertijd al
aan schetsen voor een piano-trio. Het
moest ditmaal een compositie worden
voor de Hongaarse gravin Erdödy, een
groot bewonderaarster van Beethoven en
zelf zeer bedreven in het pianospel.
Aan de uitnodiging, om voor enige
tijd in haar villa rustig aan zijn com
posities te kunnen werken, had Beetho
ven gretig gehoor gegeven en in deze
inspirerende omgeving ontstonden de
beide pianotrio's opus 70. Het eerste in
D kreeg, vanwege de bovenaardse sfeer
van het largo, de bijnaam van Geister
trio.
In de Philips-serie „Musik für Sie"
kan men nu op de G 05365 R de Live-
recording" beluisteren van het Geister
trio, uitgevoerd door de violist Sandor
Végh, Pablo Casals als cellist en Miec-
zyslaw Horszowski aan de vleugel.
De opname, die gemaakt werd tij
dens een concert voor genodigden in het
Beethovenhuis te Bonn, heeft, vooral wat
de strijkersklank betreft, enige scherpte
in de forte-passages, doch overigens kun
nen de Beethovenbewonderaars hier hun
hart ophalen aan subliem spel van dri«
wereldvermaarde artiesten.
9
