Na affaire
Fokker, nu
werf in
geding
REGERING BEHOEFT NIET OP
ALLE VRAGEN TE ANTWOORDEN
Loterij schandaal
in Tweede Kamer
A
Verhitte debatten in Braziliaans parlement
Handjevol
zwetende
pioniers
-UNESCO
Wij wisten
niets van
loterij
Maandag valt de
beslissing over
Caryl Chessman
BEROEP VOOR
PODOLA
VERWORPEN
Uitputtend en
rumoerig debat
FLECKEN ZOU OP BROMFIETS
DOOR NEDERLAND RIJDEN
Commerciële
televisie
in 1960
verwacht
VRAGEN AAN MINISTER
Commissie kiest
Deventer als
universiteitsstad
Kamer beslist door verwerping van moties:
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Pijnlijke zaak
Niet
waar
Het geld
In 1960
Intensieve politiepatrouilles in noorden
DEURWAARDER ALS
WANBETALER
Eerst overleg
ft/d/imatiL
EXPORT
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, Postbus 4,
Giro 116666, telefoon 01100-2438; bij geen gehoor:
Chefred. 01100-3991.
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft SO, tel. 01180-2009;
bij geen gehoor: 01180-4604; Vlissingen, Rembrandl. 24,
tel. 01184-3224; Terneuzen, Nieuwstraat 38, tel. 01150-3189;
Zierikzee, Havenpark 24, tel. 01110-2991.
Directeur JACQ DE SMIT - Chefred.: G. J. BREUKER
Zeeuwsen Dagblad
Losse nummers 13 cent.
Abonnementsprijs i 0,56 per week, S 7,— per kwartaal
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters
7 cent per woord met een minimum van 1,—
15e Jaargang no. 4386
Vrijdag 16 oktober 1959
VEROLMEPOLITIEKE REL
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM Na de
intriges rondom de Fokker
fabrieken in Rio de Janeiro
is nu een tweede Nederlandse
vestiging in Brazilië het onder
werp geworden van kritiek: Ver-
olme's Verenigde Scheepswerven,
die een scheepswerf houwen aan
de baai van Jacuacanga.
Voorlopig wijst de hoofddirec
tie van Verolme in haar sum
miere commentaren er op, dat
de verhitte debatten in het par
lement met haar maatschappij
als inzet te verklaren zijn uit de
naderende Braziliaanse verkie
zingen.
Volgens enige Braziliaanse parle
mentariërs is er niet alleen bij de
kostbare verbouwing van het vlieg-
dekschip Minas Gerais, dat thans bij
Verolme in Rotterdam ligt, met geld
gesmeten en wordt er een duidelijke
vriendjespolitiek gevolgd, maar is ook
de werf op niet geheel oirbare wijze
tot stand gekomen.
„De vestiging aan de golf van
Jacuacanga is van meet af aan een
pijnlijke zaak in Brazilië geweest: van
bepaalde zijde is er meermalen heftige
kritiek op geoefend. Maar zowel de
bouw van de werf als de verbouwing
van de Minas Gerais zijn zozeer in het
landsbelang van Brazilië, dat de rege
ring deze beide projecten niet zal laten
vallen om der wille van een politieke
hetze", aldus Verolme.
De werf, zoals ze er volgens een bij
Verolme gemaakte maquette uit gaat zien.
O Het is niet waar, dat de marine
grote hoeveelheden geld in de ont
wikkeling van de werf te Jacuacanga
heeft gestoken: de plannen om in deze
baai een marinebasis te vestigen zijn
blijven liggen en dienen bij Verolme
hoogstens als waardevolle archiefstuk
ken. Verolme moet het gouvernement
daarentegen een stevige som betalen
voor de grond, waarop het bedrijf
wordt gebouwd.
Voor het overige: geen commentaar.
Met feiten kan de directeur van Ver
olme in Brazilië, jhr. ir. R. F. P. Röell
(37), de vroegere onderdirecteur van
Verolme's werf in Alblasserdam, een
aantal klachten ontzenuwen:
J Het is niet waar, dat de toen
malige directeur van Verolme in
Brazilië, admiraal Aroujo, aan het
hoofd stond van de missie, die de kost
bare verbouwing van de Minas Gerais
bij Verolme voorbereidde. Admiraal
Aroujo was op dat moment namelijk
helemaal geen directeur, maar advi
seur van de onderneming.
LOS ANGELES (U.P.I.) Nog al
tijd weet Caryl Chessman, de ter dood
veroordeelde Amerikaanse misdadiger,
niet of hij volgende week naar de gas
kamer wordt gebracht om te worden
terechtgesteld. Een beslissing of het
doodvonnis, dat elf jaar geleden over
hem is geveld zal worden voltrokken,
wordt maandag genomen.
Dit deelde de gouverneur van de
staat Californië, Brown, donderdag
mee. Hij zat toen een bijeenkomst voor
van de clementieraad. Deze raad be
handelt het verzoek van Chessmans
verdedigers om de doodstraf om te
zetten in levenslange gevangenisstraf.
Wordt dit verzoek geweigerd dan zijn
de advocaten van plan de zaak voor
te leggen aan het Hooggerechtshof in
Washington, de hoogste juridische in
stantie in de Verenigde Staten.
Schuldig
Gouverneur Brown verklaarde over
tuigd te zijn van Chessmans schuld
aan het ten laste gelegde. De enige
vraag die voor hem bestaat is hoe hij
moet handelen uit gemeenschapsoog
punt. Een comité dat er voor pleit het
leven van Chessman te sparen, heeft
in drie dagen een miljoen handteke
ningen bijeengebracht.
Van onze correspondent
LONDEN De vijf rechters van
het Britse hof van appel hebben gis
teravond het beroep in de zaak tegen
Günther Fritz Podola, die is ter dood
veroordeeld wegens moord op een on
gewapende detective, afgewezen.
De Britse procureur-generaal ver
klaarde: „Het Hof zal op later datum
zijn redenen hiervoor schriftelijk be
kend maken."
Podola's advocaat zei na afloop van
de zitting: „Wij beraden ons nu over
de volgende stap. Wij kunnen de pro
cureur-generaal om zijn fiat vragen
en de zaak naar het Hogerhuis zen
den". Dit zou binnen vijf dagen moe
ten gebeuren.
Tijdens de slotzitting verklaarde de
advocaat: „Wat Podola betreft, is zijn
Hoe is het met de financiering van
de werf?
De heer Röell zei:
Het project gaat in eerste aanleg
ongeveer dertig miljoen gulden kos
ten. Daarvan moeten worden ge
bouwd een dok voor schepen tot
50.000 ton, eventueel uit te breiden
voor grotere eenheden, een kademuur,
een helling en een stuk van de fa
briek. Bovendien een begin van de
nederzetting voor het personeel, dat
wegens de grote afstanden niet van
Rio of Santos kan pendelen.
Van die dertig miljoen is mis
schien als de onderhandelingen
lukken twintig procent als lening
van de Braziliaanse regering los te
krijgen. De rest moet uit eigen mid
delen worden betaald.
HET ENIGE, dat aan de
blauwe baai van Jacuacanga
doet denken aan menselijke
activiteit is af en toe een stof
fige jeep, die met materialen
sjouwt of ermee in een ra
vijn duikelt en een handjevol
zwetende pioniers. Zij hakken de
delta, die een naamloos riviertje
voor de bergen heeft uitgespreid,
alvast vrij van bomen en struiken.
AF EN TOE hijgt er een treintje
over een provisorisch spoor naar
deze plaats. Meestal komt het
treintje helemaal niet.
ER WORDT een berg omgehaald.
In zee uitstekend staat op het
strand van Jacuacanga een vijftig
meter hoge heuvel, die met de
grond gelijk wordt gemaakt. Daar
moet de werf van Verolme komen.
ERGENS ANDERS kan niet,
want de grond is er te zacht en
dat zou schatten aan gewapend be
ton kosten.
OP DEZE PLEK, die nauwelijks
onder enig gezag valt en waar een
paar vissers hun paradijselijk be
staan zullen moeten offeren aan het
geluid van de klinkhamers, moet
een werf komen. Met een dorp, een
kerk, scholen en natuurlijk een
voetbalveld.
De 54-jarige dr. Severo Ochoa (links) en de 41-jarige dr. Arthur
Kornberg zullen op 10 december de Nobelprijs geneeskunde 1959
ontvangen. De eervolle Zweedse prijs, die dit jaar 158.000 gulden bedraagt
is de beide Amerikaanse hoogleraren toegekend voor hun pionierswerk
op het gebied van de fundamentele factoren die van invloed zijn op de
erfelijkheidsverschijnselen.
De werf aan de baai van Japua-
canga moet in 1960 haar eerste schip
een tienduizend tonner voor de
regering van Brazilië in het water
zien glijden. Tegen die tijd moet de
nederzetting in een klein rivierdal er
staan.
Binnenkort worden vijftien Neder
landers vooruitgestuurd om als in
structeurs op te treden voor het Bra
ziliaanse personeel. In Brazilië wordt
bovendien uitgekeken naar Indische
Nederlanders, die bewezen hebben
uitstekende werkkrachten te zijn bij
zomertemperaturen, die rond deze
baai kunnen oplopen tot veertig gra
den Celsius.
Van onze parlementaire
redacteur
DEN HAAG De regering be
hoeft niet te antwoorden op alle
vragen van een Tweede-Kamer
lid. Indien men dat nog niet wist,
is dit wel duidelijk komen vastlop beleidsoverwegingen, zo zei prof.
,..-i -i, -t 1 Dn Di vur wi o m ol I i Ir* Rq+ TionrRiotzan non
te staan tijdens het uitgebreide
staatsrechtelijke debat dat de
Tweede Kamer gisteren naar
aanleiding van de interpellatie-
Burger vier uren lang heeft
beziggehouden.
Minister-president prof. dr. J. E. de
Quay heeft dan ook wederom geen
antwoord gegeven op de vraag van de
socialistische fractieleider of oud-minis
ter mr, D. U. Stikker al dan niet is
aangezocht voor de portefeuille van
defensie. Deze weigering was gegrond
Eigen nieuwsdienst
AMSTERDAM Hans George
Flecken, de veertigjarige Duitse ver
tegenwoordiger, die wegens moord
wordt gezocht door alle politiekorpsen
van West-Europa, zou op een brom
fiets door Nederland rijden. Sinds gis
termiddag verkeert de Rijkspolitie,
vooral in het noorden van het land, in
een soort alarm toestand, doordat een
inwoner van Harlingen de Duitser
heeft gesignaleerd.
De 58-jarige heer D. Oldenburg, Frane-
kereind te Harlingen, is er vast van over
tuigd, dat de Duitse bromfietser, die hij
gistel-morgen de weg naar Amsterdam
heeft gewezen, de gezochte vertegen
woordiger was. „Al direct toen ik hem
zag ik stond aan de Willemshaven
verdediging heel eenvoudig: hij her
innert zich niets van wat gebeurd heet
te zijn tijdens de moord op de detec
tive en alle volgende vijftien dagen,
die van zijn arrestatie inbegrepen. De
kern van de zaak is deze: als de geest
van een man zo gestoord is, dat hij
zich niet goed verdedigen kan, dan
mag hij niet terechtstaan!"
naar het lossen van zand te kijken
dacht ik: die man heb ik kort geleden
in de krant zien staan. Pas toen hij al
weg was herinnerde ik me ineens, dat
het Hans Flecken was", vertelde hij.
Hans Flecken wordt ervan verdacht
het zestienjarige meisje Margarete Rührig
te hebben vermoord, kort nadat zij er
met 14.500 Duitse marken van haar werk
gever in Leichtlingen vandoor was ge- "7?j'jl-
gaan. Haar vriend, de 25-jarige HeinzTPinS?" ln§
Monshausen, die ook bij de zaak betrok
ken zou zijn geweest, pleegde vrijdag
avond zelfmoord in de D-trein van Am
sterdam naar Rome.
Groot alarm
Na zijn ontdekking is de heer Olden
burg naar de politie gehold, die onmid
dellijk tot een grootscheepse actie over
ging.
De posten van de rijkspolitie van de
Afsluitdijk werden gewaarschuwd en op
de rijkswegen in Noordholland werd in
korte tijd zwaar gepatrouilleerd. De te
lex alarmeerde de politiekorpsen in de
rest van het land.
Alle moeite is tot dusver tevergeefs
geweest. Nergens was een Duitser op
een bromfiets te bekennen.
De nieuwe Russische ambassa
deur in ons land, Ponomarenko
(links) is gisterochtend op
Schiphol aangekomen. De on
derdirecteur van buitenlandse
zaken, de heer Hardenberg
(rechts), begroette hem. In het
midden een Russische tolk.
Eigen nieuwsdienst
EDE. Een deurwaarder te Wa-
geningen, die voor de centrale wo-
te Ede achterstallige
huurbedragen heeft geïnd, weigert de
door hem ontvangen zevenhonderd
gulden af te dragen, ondanks herhaal
de aandrang.
Daarmee heeft de stichting er een
moeilijkheid bijgekregen. Zorgen ge
noeg had zij al met een huurachter
stand van vijftienduizend gulden, waar
drieduizend woningen bij waren be
trokken. De twaalf ergste gevallen
dacht zij tot een oplossing te brengen
door ze in handen te geven van de
deurwaarder.
De stichting is het met zachte hand
manen -nu moe. Zij heeft failissement
van de deurwaarder aangevraagd.
Voor de huurvorderingen heeft zij de
hulp van een advocaat ingeroepen
Vier wanbetalers zullen uit hun huis
worden gezet.
De Quay, namelijk het handhaven van
de vertrouwelijke sfeer, waarin een
formatie zich moet voltrekken.
Kwestie geen kwestie
De kwestie-Stikker welke overi
gens in het geheel geen kwestie is
ging volkomen verloren in de prin
cipiële woordenstrijd, die ontbrandde
nadat mr. Burger de stelling had ver
dedigd, dat de regering verplicht zou
zijn om de inlichtingen te verstrekken,
die een Kamerlid wenst te ontvangen.
Minister-president en Kamermeerder
heid huldigden echter het standpunt,
dat de regering slechts de verplichting
heeft om de Kamer als geheel in te
lichten, behalve uiteraard in geval het
staatsbelang zich daartegen verzet.
Mr. Burger wilde er nu maar uit
halen, dat hiermee een ongunstige
draai werd gegeven aan de volgens
hem gegroeide gewoonte en gevestigde
praktijk, dat de regering de plicht
heeft om alle inlichtingen te verstrek
ken aan ieder afzonderlijk Kamerlid.
Hij sprak zelfs van een „kruispunt in
onze parlementaire positie".
Niet dramatisch
is geen enkele reden om deze
zo dramatisch voor te stellen,
Er
zaak
meende de liberale fractievoorzitter
prof. mr. P. J. Oud, die er nog aan
toevoegde dat mr. Burger geen ogen
blik bang behoeft te zijn dat er ver
andering in de praktijk zal komen.
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG Nederland zal
waarschijnlijk vóór het eind van
1960 commerciële televisie heb
ben: programma's en reclame,
uitgezonden door een onafhanke
lijke televisiemaatschappij.
Naar wij vernemen mag aangenomen
worden, dat de Televisie-nota van
staatssecretaris Scholten nog voor het
eind van dit jaar de Staten-Generaal
zal bereiken. Dat zou in elk geval pas
in december zijn, omdat de nota eerst
nog het kabinet moet passeren.
In de nota, waarvan de inhoud nog
niet openbaar is, zou voorlopig een
beperkt aantal zenduren worden toe
gewezen aan de Otem, de Onafhan
kelijke Televisie Exploitatie Maat
schappij.
Negen maanden
Is een zendmachtiging eenmaal
verleend, dan heeft de Otem nog
ongeveer negen maanden voor voor
bereidingen nodig, alvorens in de ether
te kunnen komen.
In die periode zou de maatschappij
eigen studio's moeten inrichten, tech
nische apparatuur aanschaffen, perso
neel aantrekken, artiesten contracteren
e.d. De Otem kan met deze voorbe
reidingen pas beginnen, wanneer zij
precies en definitief weet wat zij mag
gaan doen.
DEN HAAG - Het Tweede-Kamerlid dr. I. Meulink (a.r.)
heeft de minister van justitie vragen gesteld over de in
ons blad gesignaleerde gang van zaken met de loterij van
het Unesco centrum Nederland.
Dr. Meulink wil weten
Van onze correspondent
PARIJS ,,De Unesco wist
van niets. Uit het Algemeen Dag
blad van woensdagochtend heb
ben wjj pas vernomen dat er in
Amsterdam een loterij is ge
weest, waarbij ons embleem is
misbruikt. Men kan dan ook ze
ker niet zeggen dat wij er beter
aan zouden hebben gedaan een
officiële verklaring uit te geven
in deze kwestie, of dat wij bang
waren dat te doen om niet onze
organisatie in opspraak te bren
gen. Wij hebben geen verklaring
afgegeven omdat wij niets wis
ten."
Dat heeft ons gisteravond een
woordvoerder van de Unesco te Parijs
zetelend in een door de Nederlandse
architect Rietveld ontworpen kantoor
gebouw met nadruk verklaard. Het
artikel was toen juist door de verta
lers van de Unesco in het Frans en En
gels vertaald en het was voorgelegd
aan degenen die zich met deze kwes
tie zullen bezig houden.
Of er van Parijs uit een officiële
reactie zal volgen, was nog niet zeker,
omdat men uiteraard eerst de natio
nale Nederlandse Commissie voor de
Unesco (ieder land heeft een der
gelijke commissie) die is gevestigd
in het ministerie van Onderwijs
Kunsten en Wetenschappen in Den
Haag, wil raadplegen.
Bovendien, zo zei men, beschouwt
men in Parijs in principe deze loten-
kwestie als een binnenlandse Neder
landse aangelegenheid, waarop het de
Unesco nauwelijks past commentaar te
leveren. Men erkent dat men van het
bestaan van het Unescocentrum Neder
land te Amsterdam op de hoogte is en
dat men het ook een kleine subsidie
heeft gegeven om het in staat te stel
len de Nederlanders voor te lichten.
Is het juist, dat op 5 maart 1959
aan het Unescocentrum Nederland In
Amsterdam een ministeriële vergun
ning is verleend tot het houden van
een loterij?
Indien de minister deze vraag be
vestigend zou beantwoorden, kan do
minister dan meedelen:
of vóór het verlenen van deze ver
gunning zekerheid was verkregen, dat
de opbrengst der loterij in overeen
stemming met artikel 3 van de Loterij-
wet uitsluitend zou strekken tot een
liefdadig doel of bevordering van
wetenschap, kunst of een ander alge
meen belang;
welke bepalingen in de vergunning
tot het houden van de loterij zijn op
genomen, ten einde te waarborgen,
dat deze loterij in overeenstemming
met de wettelijke bepalingen gehouden
werd?
Zijn deze bepalingen door het
Unescocentrum Nederland nageleefd?
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM. De commissie
spreiding hoger onderwijs is tot de
conclusie gekomen dat een nieuwe
universiteit in Deventer moet komen.
Dat vertelde gisterochtend de burge
meester van Rotterdam mr. G. E. van
Waisum tijdens een ontvangst in het
stadhuis van het Corps van studenten
aan de Rijksbeiastingacademie ter ge
legenheid van het vierde lustrum.
Misschien, zo zei de burgemeester,
is er bij de komende gedachtenwisse-
ling over de keuze van de commissie
iets in het midden te brengen over de
aspiraties van Rotterdam als univer
siteitsstad.
Men kan zich afvragen, zo ging hij
voort, of Rotterdam het academisch
onderwijs dat het heeft, zal kunnen
behouden.
De Unesco heeft zich echter tot regel
gesteld zoveel mogelijk processen te
vermijden en daarenboven wil men
nooit juridische acties beginnen wan
neer dat niet volkomen onvermijde
lijk is.
In het onderhavige geval, zo zei men
ons, zijn, zoals de krant meldde, zo
wel de Amsterdamse politie als de
Amsterdamse officier van justitie als
het ministerie van justitie op schrome
lijke wijze tekortgeschoten. Het ligt
niet op de weg van de Unesco daarop
in het openbaar kritiek te oefenen.
Eerder zou dat kunnen gebeuren door
de Nederlandse commissie.
Advertentie
now made in Holland
with imported tobaccos
fl
1.-
BY SPEOAl APPOINTMENT
'UIDI ifnrnit
A
