H
Het beklemmende relaas van een testpiloot
In bange, traag voortkruipende uren
vocht John Squier voor zijn leven
aar°tertmaker%
Uitgestorven
Schok
Waanzinnig
Hard als steen
Als tegen een muur
Branding
Radar
Kieviten sterven
langs de
grote wegen
'Zelf aan de slag
Zaterdag 10 oktober 1959
ZEEUWSCH DAtrBLAu
Pag.
IK VIEL VAN 13.000
METER HOOGTE
TOHN Squier, 39 jaar, ervaren testpiloot van
de „English Electric Aircraft Works", ver
trok met een „Lightning P 1" voor een test
vlucht op donderdag 34 september jl. en werd
een uur later ais vermist opgegeven. De Light
ning, goed voor 2100 km per uur, is geheim,
topgeheim en weldra was de jacht op piloot
en vliegtuig, die naar men vermoedde in de
Ierse zee waren neergestort, geopend.
In dit artikel vertelt Squier wat er met hem
en de Lightning P 1 gebeurde.
Alles heeft hij niet mogen onthullen.
De geheimhouding rond het nieuwe vlieg
tuig blijft ook nu nog angstvallig bewaard. De
gebeurtenissen echter, die elkaar in razend
tempo bijna achterhaalden, toen de Lightning
P 1 in een onbestuurbare demoon veranderde,
vindt u hier beschreven, zonder opsmuk, ver
teld door de man die de val van 13.000 meter
overleefde.
de lucht in werd geslingerd en dat is
tevens de tijd, die men na bericht van
vermissing gebruikt voor opsporing
van een testpiloot. Daarna wordt hij
opgegeven.
Ik dacht aan mijn vrouw en mijn
kinderen, die in ondragelijke spanning
moesten verkeren.
Toen het vloed werd, maakte ik de
boot los en roeide voorzichtig ma
noeuvrerend tussen de golven naar
de rotsen.
Het kleine bootje helde soms ver
vaarlijk, maar deze keer lukte het. De
kust was nu bijna tastbaar en toen in
eens was alles voorbij. Voelde ik weer
grond onder mijn voeten en waadde ik
door het water naar de rotsachtige
kust. die weinig uitnodigend voor mij
lag. Het water spatte in mijn rug en ik
moest mij schrap zetten, om niet voor
over op de scherpe stenen te vallen.
De Lightning P.l, een gevechtsvliegtuig, waarmee ik voor een proefvlucht was op
gestegen van het Warton vliegveld, zoemde tevreden, terwijl het steeds hoger boven de
Ierse zee klom.
Het was donderdag 24 september, een hete schroeiende dag. Ik vloog bijna op top
snelheid en was benieuwd of we de 2100 km. per uur zouden halen
ET LEEK er wel op en dat
gaf mij een gevoel van
ontzag en tevredenheid.
Alles liep volgens plan,
alles, totdat ineens het beeld ra
dicaal veranderde, totdat de
Lightning 1, gewillig instrument,
plotseling een gejaagd hortend
wezen werd, waarover ik elke
controle verloor.
Met angstaanjagende snelheid ver
volgde het een koers, die ik met alle
macht trachtte te wijzigen.
Tevergeefs.
De stijgende vlucht ging over in een
horizontale en toen merkte ik hoe het
vliegtuig verder van richting veran
derde, om daarna razendsnel bijna lood
recht naar beneden te duiken.
Wat er verkeerd is gegaan, mag ik
nog niet onthullen, maar u zult begrij
pen dat, toen de duik naar beneden
begon, er voor mij slechts één keus was:
Er uit, zo snel mogelijk.
Elke minuut, die ik daarmee wachtte,
kon immers de laatste zijn.
IK HAALDE de handel van de schiet
stoel over. Boven mij ging het
■sehuifdak open. Een schok volgde. Ik
werd opgeheven en weggeslingerd uit
het-vliegtuig, dat met een snelheid van
zeker 1500 km per uur nu bijna kaars
recht naar beneden jachtte.
De snelheid had me niet verontrust,
Dat kende ik.
Nieuw was echter de sprong naar
beneden, de wetenschap, te zijn overge
leverd. aan de beschermende constructie
van staal en rubber, van schietstoel,
parachute en opgevouwen reddingboot.
De parachute zou, dat wist ik, na een
zekere spanne tijds automatisch open
gaan, wanneer de piioot het bewustzijn
had verloren. Maar ik was niet bewus
teloos, integendeel.
Na het moment, dat ik naar buiten
werd geslingerd, 13 km boven de aarde,
heb ik nauwkeurig hetgeen daarop
volgde kunnen registreren.
Ik wilde dat dan ook en besloot om,
zo lang als mogelijk was, te wachten
met het openen van de parachute, ten
einde beter de vlucht van het onbe
mande vliegtuig te kunnen volgen en
dat later te rapporteren.
HET WAS een waanzinnig idee. mis
schien, maar dat heb ik me pas
later gerealiseerd.
Nu had ik wél haast om naar beneden
te komen en ik schatte, dat ik zeker
met een snelheid van 190 km per uur
de aarde naderde. Het zuurstofapparaat
bewees nu zijn onschatbare waarde.
Ik schoot, langzaam om mijn as draai
end, naar beneden en zag weldra alleen
een witte zee van wolken, ver beneden
mij.
De Lightning 1 was reeds lang ui'
mijn gezichtsveld verdwenen. Het moet
op dat moment, zeker twee keer snel
ler dan het geluid, zijn weg naar bene
den hebben voortgezet.
Over enkele seconden zou het toestel
uiteenspatten op het wateroppervlak.
En toch was alles, tot aan deze dag,
zo goed gegaan.
De Lightning 1 had zich op de andere
proefvluchten als een engel gedragen en
als dit vandaag niet was gebeurd, zou
men het vliegtuig morgen hebben over
gedragen aan de R.A.F.
Ik wist, dat ik op het radarscherm
werd gevolgd.
Beneden mij hingen de wélken en
wat daaronder was, wist ik niet.
Waarschijnlijk zee, water.
Mijn lichaam deed overal pijn.
De wolken naderden snel.
De wolken waren onder mij.
Ik zag de zee ver beneden, 3 km nog,
schatte ik.
Ik trok de parachute open.
Mijn vaart werd met een schok afge
remd, maar niet genoeg!
Ik ging te hard, nog steeds veel te
hard!
Ik keek naar boven en zag hoe de
parachute open en dicht ging, als
een blaasbalg.
Er was wéér iets mis gegaan.
Met een snelheid van bijna 100
km per uur suisde ik verder
riC begon te zweten van angst in de
koude snijdende lucht. Ik besefte wat
zou gebeuren De mensen denken aan
water, als aan een zachte meegaande
vloeistof. Ik weet, dat het anders is:
„Water is zo hard als steen, wanneer
je het in razende snelheid neerko
mend op je weg ontmoet.
„Duik eens van een springplank en
kom dan terecht op je buik of je rug!"
Het is voldoende om je leven lang in
valide te zijn.
Ik weet alles v>an dat milde zachte,
o nee, keiharde water. Ik probeerde de
parachute- weer in orde te krijgen, trok
aan de koorden, maar tevergeefs.
Onder mij re.es de zee en steeds
sneller viel ik' erheen.
Waar ik precies was. wiet iik niet,
maar ik schatte, in het uiterste noorden»,
va.n de Ierse zee.
Op dat moment kwam de angst over
me, en greep- de wind- de parachute,
zwiepte mij landwaarts.
Ik smakte naar beneden met een
snelheid van ongeveer 90 km per uur
en ik wist, als ik niet in zee, maar op
de aarde terecht kom, dan is alles
voorby.
De kans om dat te overleven was uit
gesloten.
Ik rukte aan de koorden van de pa
rachute en slaagde erin de koers in
de richting van de zee te wijzigen.
En toen ineens was het zover.
Mijn voeten raakten het water <met
dezelfde kracht als wanneer een wagen
met een smelheid van 90 km per uur
tegen een muur klapt. Ik merkte, - hoe
ik naar beneden schoot in het ijskoude
water en had nog de tegenwoordigheid
van geest, om tijdig mijn parachute
af te gespen.
Ik moet op z(j.n minst tien meter aiaar
beneden zijn geschoten, voordat ik met
trapbewegingen de vaart kon afrem
men.
Mijn longen schenen te barsten.
Ik moest snel naar boven, snel naar
boven of verdrinken.
Maar het ging niet smel genoeg.
Plots herinnerde ik mij het zwem
vest, dat imd'ertijd speciaal voor deze
tochten was geconstrueerd. Ik draaide
aan een knop en merkte hoe de samen
geperste lucht naar binnen floot.
Dat was mijn redding.
Bijna met een ruk schoot ik als een
kurk naar de oppervlakte.
Ik ontgespte de opgevouwen rubber
boot en draaide aan een schroef, waar
door zij automatisch werd opgeblazen.
De zee was rumoerig en in de boot
klimmen was bijna onmogelijk. Na een
hard gevecht van 20 minuten was ik
over de rand geklommen en pas toen
kon ik me met een dekzeiltje zo goed
en kwaa<f als het ging tegen de binnen-
spattende golven beschermen.
Ik was ijskoud, maar m'n angst was
verdwenen.
In het bootje waren rantsoenen voor
twee dagen opgeborgen.
Ver voor mij zag ik land schemeren.
Een situatie als deze had ik reeds
eerder moeten beoefenen en iik wist,
wat wel ?n wat niet te doen.
dat mijn vliegtuig tijdens de val van
het scherm was verdwenen en dat nie
mand mij nog in leven dacht.
Ook wist ik niet, dat om half twaalf
deze morgen, toen ik naar buiten werd
geslingerd, een dokter op het eiland
Wight mijn vliegtuig in zee had zien
storten.
Hij had onmiddellijk alarm geslagen,
maar tot nu toe had men geen spoor
van het verongelukte toestel kunnen
vinden.
Niemand had echter gezien hoe ik,
hoog boven hen, uit de Lightning 1
was geschoten en vliegtuigen en sche
pen, die in de omgeving van de plaats
waar het toestel was neergestort zoch
ten, vonden niets.
Natuurlijk niet, omdat ik veel ver
der noordwaarts in zee was neerge
stort.
Toen de nacht viel, zette de wind op
spoelden de golven over het dekzeil
en in de boot. Ik moest onafgebroken
hozen om niet te zinken, waarheen ik
dreef, wist ik al lang niet meer.
Ik deed alles om niet in slaap te
vallen. Ik dacht aan mijn vrouw. Mar
garet aan onze dochters, aan wat er
zou gebeuren als ik dit alles niet zou
overleven. De ochtend leek nooit te
komen. En toen hij kwam, was ik uit
geput van het voortdurend waterschep
pen, van het gebrek aan slaap, van de
kou. van mijn natte kleren. Mijn li
chaam deed pijn, m'n oren staken.
Ik wist niet dat mijlen verder, tal
loze vliegtuigen naar mij zochten en
zag alleen maar hoe ik verder dreef,
zonder in staat te zijn de rotsachtige
kust, die zich dicht voor mij aftekende,
te bereiken.
MOEIZAAM klom ik omhoog naar een
punt, vanwaar ik het land kon
overzien. Het leek uitgestorven.
Ik voelde me gebroken maar dank
baar in het besef dat het ergste nu
voorbij moest zijn. De avond begon te
vallen. Langzaam liep ik het grijze
vlakke land in. Een huis doemde op.
Iemand kwam naar buiten en snelde
naar mij toe. Zachte handen hielpen
mij naar binnen. Ik was in het huis
van miss Jocelyn Donaldson, onderwij
zeres van een kleine school, die
eten voor mij maakte, zodat ik weer
wat „bij" kwam. Zij was de eerste
die ik mijn verhaal kon vertellen.
„Ik heb een ongeluk gehad", zei ik
haar. „Ik ben testpiloot". „Wilt u de
politie en een dokter bellen?"
Zij vroeg niets, maar deed dadelijk wat
ik haar had gevraagd.
De bange uren van verschrikking
waren voorbij. Weldra, zo vertelde de
dokter die spoedig kwam, zou ik mijn
werk kunnen hervatten, zou ik met een
nieuwe Lightning, de proefvluchten
mogen voortzetten.
Weldra zou ik mijn vrouw en kinde
ren, niet in verkrampte gedachten,
maar in werkelijkheid, weerzien.
De val van 13.000 meter, de tocht
door het onbekende, was geëindigd.
67
Hij kwam naderbij en sloeg An
drea met de handschoen in het ge
zicht.
Zelfs de negers werden stil, als
of ze dit nieuwe drama aanvoel
den, ofschoon ze de woorden niet
konden verstaan. Andrea's eerste
opwelling was Gil Vicente in zijn
blote handen te grijpen en hem in
tweeën te breken alsof hij een stuk
hout ware, maar hij begreep dat
zo iets hier niet op zijn plaats zou
zijn. Met de formele uitdaging had
de hidalgo de erecode eevolgd en
hoewel Andrea geen ridder was en
ook n-iet de minste aandrang voel
de er ooit een te worden, moest hij
zich aan de regels houden, anders
zou hij zich een lafaard tonen en
door de anderen worden gemeden.
„Ik ben niet bang, senhor," zei
hij rustig. Hij keek even om zich
heen naar al die ernstige gezich
ten die hem aanstaarden. „Gij zijt
allen getuigen dat ik ben uitge
daagd."
Dom Allonso verbrak de ge
spannen stilte, die deze onver-,
wachte gang van zaken had te
weeggebracht. „Wat heeft dit te
betekenen, senhors?" vroeg hij.
„Senhor Bianco heeft me van
morgen tijdens de aanval op het
dorp beledigd," zei Gil Vicente
snel, voordat Andrea de mond kon
openen. „Ik kon hem niet eerder
uitdagen, maar nu de strijd voor-
bij is eis ik voldoening van mijn
eer!"
Lancarote wendde zich tot An
drea. „Wat hebt gij te zeggen, sen
hor Bianco?"
Andrea haalde de schouders op.
„Indien senhor Vicente aan alles
wat ik doe aanstoot verkiest te ne
men, dan is dat zijn voorrecht."
Dom Alfonso schudde langzaam
het hoofd. „Op zulk een ogenblik
moeten we tegen de vijand strij
den en niet tegen elkaar. Ik moet
u beiden verzoeken dit geschil op
een andere manier bij te leggen."
„Ik eis alleen een gevecht op
leven en dood", zei Gil Vicente.
Hij was er kennelijk van over
tuigd dat hij als aanstaand ridder,
bedreven in de wapenhandel, de
overwinning zou behalen.
„Het zal mij een voorrecht zijn
Senhor Vicente voldoening te ge
ven indien hij dat wenst," zei An
drea rustig.
x::
fRANKG-. 5ZAU6HT&
lltfl»;.
„Dan blijft mij geen andere
keus over," zei Dom Alfonso wei
felend. „De zaak zal deze middag
hier aan het strand worden uitge
maakt, met zwaard en
„Uno momento, senhor".
Verwonderd keek Dom Alfonso
Andrea aan, want zijn stem klonk
luid en waarschuwend. „Ja, senhor
Bianco?"
„Senhor Vicente heeft me uit
gedaagd zoals ge allen hebt ge.
hoord. Ik ben geen ridder noch
een soldaat, en ik verlang ei niet
naar een van beiden te zijn. Hij
weet dit en hoopt me te verwik
kelen in een,, gèvecht op die wa
pens, die hij behendig weet te ge
bruiken." Hij glimlachte wrang.
„Ik zal u eerlijk zeggen dat ik
niet het minste verlangen koester
hier op de kust van Afrika zelf
moord te plegen".
Een minachtende trek verspreid
de zich over Dom Alfonso's gezicht.
„Dus ge wenst, uw verontschuldi-
gen' aan te bieden en u op die
manier aan een gevecht te ont
trekken."
„Ik onttrek me nergens aan",
zei Andrea en zijn stem klonk
scherp als een zweepslag. „Daar
Senhor Vicente mij heeft uitge
daagd sta ik erop de wapens te
kiezen."
„Volgens de wetten der ridder
lijkheid is dat uw goed recht,"
gaf Dom Alfonso toe.
„Dan wens ik te vechten met
dolken, terwijl we beiden het bo
venlichaam ontbloten."
„Geen ridder vecht op die ma
nier," beet Gil Vicente.
„Trekt ge dus uw uitdaging in?"
Langzaam week de kleur uit
Gil Vicente's gezicht. Het gebruik
van dolken trok hem niet bijster
aan. Trok hij nu echter zijn uitda
ging in of weigerde hij te vech
ten, dan werden de rollen omge
keerd en zou men hem een laf
aard kunnen noemen.
„Ik ben bereid met Senhor Bian
co te strijden op de manier die
hij verkiest", zei hij toonloos.
„Gun mij echter wat tijd om.uit
te rusten en mezelf te verfrissen".
„Daarvoor kunt ge een uur ne
men," stemde Dom Alfonso toe.
„Het gevecht zal hier op het
strand plaatsvinden."
Martin Vasques bood zich aan
als Andrea's secondant en deze
nam het aanbod van de grijze
strijder gaarne aan. Ze gingen wat
terzijde zitten maar toen Martin
hem een beker wijn bracht wei
gerde Andrea die. „Wijn heeft nog
nooit iemand dapper gemaakt,
mijn vriend," zei hij. „Mijn hand
moet vast zijn."
„Ge hebt geen vaste hand nodig
om die windbuil de strot af te
snijden."
„Ik ben niet van plan hem te
doden."
„Waarom niet? Hij vraagt er
toch om? En geloof mij, hij zou
u met genoegen aan zijn lans heb
ben geregen."
„Och, hij is nog jong. Ik zal
hem laten zien wie er de baas is,
en hem dan het leven schenken.
Misschien wordt hij dan een man."
Martin Vasques schudde het
hoofd. „Gij zijt een merkwaardig
man, senhor Bianco. Waarom hebt
ge vanmorgen niet deelgenomen
aan de overval?"
„Er is iets in mij wat zich ver
zet tegen het vermoorden van hul-
rJoze mensen. Ook al zijn het
heidenen."
Wordt vervolgd.
Pi wist ooik, dat men naar mij zocht
en dat radar daarbij een grote rol
speelde. Maar wat ik niet wist, was,
Ik worstelde tegen de branding en
tegen het onpasselijke gevoel, dat over
me kwam en dat wel zeeziekte moet
zijn geweest.
Ik wist nog steeds niet, waar ik was.
Het zou misschien de kust van Wig
townshire kunnen zijn, een streek die
mij totaal onbekend was. De rest van
de dag had ik de stroom tegen en pas
laat in de middag lukte het mij na uren
van peddelen, vain water hozen, van
moedeloos vechten tegen de branding,
een punt te vinden, waar ik even kon
rusten.
Aan een paar palen, overgebleven
van een noodhaven uit de oorlog, bond
ik de boot vast.
Het was nu 30 uren geleden, dat ik
AMSTERDAM De Nederlandse
vereniging tot bescherming van vo
gels zal een onderzoek instellen naar
de sterfte onder de kieviten.
Uit vrijwel alle delen van het land
komen berichten, dat grote aantallen
van deze vogels verongelukken langs
de wegen. Nu zij op de droge weiden
niet voldoende voedsel kunnen vin
den, strijken zij vaak neer op de ber
men langs de wegen om te proberen,
daar nog iets eetbaars op te pikken.
De vereniging vraagt gegevens over het
verongelukken. Voorts verzoekt zij even
tueel nog gave kieviten, die zijn veron
gelukt, naar baar op te sturen. Het adre$
is Reguliersgracht 9 te Amsterdam. Vooi;
het versturen van de vogels is een vo
gelvergunning c 2 nodig, die kan worden
afgegeven door de politie.
Als kieviten zioh op de gazons van tui
nen vertonen wat nu herhaaldelijk ge
beurt kan men proberen hen te voe
ren met meelwormen, die in de aqua-
riumhandel te koop zijn.
DE NATUUR IN EN OM UW HUIS
Het is nu de goede tijd uw krokussen
voor tuinbeplanting te bestellen en doe
het zo veel mogelijk bij een solide fir
ma. Er zijn allerlei soorten krokussen:
niet alleen de zogenaamde species die
heel vroeg in het voorjaar bloeien, doch
ook de grootbloemige tuinsoorten. Witte,
gele en blauwe kleuren en alle mogelijke
tussentinten. Zitten er veel mussen rond-
,om het huis dan kan men echter beter
geen gele of oranjekleurige krokussen
poten; zij staan op voet van oorlog met
die krokussen en zullen niet rusten voor
dat ze de gele bloemen geheel uit elkaar
getrokken hebben; de blauwe en witte
laten ze echter wel met rust.
Krokussen voldoen uitstekend indien
ze in het gazon gepoot worden en voor
al indien men alle mogelijke kleuren
door elkaar heen poot. Met een puntig
stokje kan men een zeven centimeter
diep gaatje in de grond prikken en daar
laat men het bolletje in zakken. Doe er
nog een beetje grond overheen en trap
het daarna even vast: er is dan niets
aan het gras te zien. Vroeg in de lente
kunnen ze dan blogien; het is van be
lang hen na de bloei rustig af te laten
sterven; als het groene loof wordt af
gemaaid of afgeknipt behoeft men een
volgend jaar geen bloemen meer te ver-
wrehten.
Krokussen kunnen ook op de voor
grond in de border gepoot worden of in
een rotstuintje voldoen ze ook uitste
kend. Ze verlangen wel een voedzame
grondsoort en het is wel nuttig wat
oude mest onder te spitten, doch verse
mest kunnen ze beslist niet verdragen.
Indien de grond echter voldoende humus
bevat kan men ook heel goede resulta
ten bereiken met de bekende roze tuin
en gazonkorrelmest. Krokussen zijn vol
komen winterhard, zeker als ze vroeg
gepoot worden en het is dus niet nodig
hen extra af te dekken.
71. Voor de tewaterlating van het
jacht had men op de werf van de N.NV.
Gebrs. Wasserlief een kleine feestelijk
heid georganiseerd. Mevrouw Wasserlief
had zich beeldschoon uitgedost, omdat
zij de doop moest verrichten en nadat
zij kordaat op het plankier was gestapt,
sloeg zij de champagnefles met een fer
me zwaai tegen de boeg aan scherven
Statig gleed het schip de helling af.
„Dit is ja het zevende schone schip,
dat mijn man heeft gemaakt," riep zij
vol trots tot de aanwezigen, „en alle ze
ven heb ik tewater gelaten!"
Op dat ogenblik echter stoof er in ra
zende vaart een walvis met draaiende
staart over de rivier. Dit afschrikwek
kende monster was wel meteen weer
uit het gezicht verdwenen, maar geheel
zonder gevolgen bleef zijn verschijning
toch niet, want de huizenhoge boeggolf,
die door zijn snelheid werd teweeg ge
bracht, nam het pas te water gelaten
jacht speels op zijn rug en plaatste het
weer keurig op de helling, vlak voor me
vrouw Wasserlief.
„Wat is dat voor dols?" riep zij ver
bolgen. „Zulke monsters moesten toch
van rijkswege worden uitgeroeid?"
Er restte haar echter niets anders,
dan de ceremonie opnieuw te verrichten,
voor de achtste maal.
Dikke Mobie maakte intussen goede
vorderingen, zulke goede zelfs, dat de
zware stuwdam niet ver meer was
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Klundert-Zevenbergen: C.
M. v. d. Loo te Dordrecht.
Geslaagd voor het doctoraalexamen
theologie aan de v.u.: de heer S. Kis
tenmaker te Hamilton, Ontaril (Cana
da) en ds. A. H. Schippers, chr. geref.
pred. te Hillegom.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen te Dordrecht: K. de Gier te
s-Gravenhage.
TERNEUZEN. Op het bureau van poli
tie zijn inlichtingen te verkrijgen over de
volgende gevonden voorwerpen: kinder-
schopje met lange steel; bruine portemon
nee met inhoud; rode kinderstep; blauw
kinderportemonneetje met inhoud; oorbel;
leesbril met lederen étui; ballpointpen en
potlood: blauwe jas met wol gevoerd; zilv.
rozenkrans; muntbiljet; kindervest m. witte
strepen; kinderportemonnee met inhoud;
zwarte damesportemonnee, driehoek; blauw
grijze autoped: koperen gewicht van 100 gr.;
rood grijze step met vlaggetje; rood plastic
kinderportemonneetje: sierring van pers.-
auto: bruine kinderschoen; pakje ondergoed
en zakdoek; bruine herenportemonhee;
gymschoen maat 39: groen petje van 'pad
vinder: witte meisjesmantel; lichtblauw
jongensjasje: bruin jongensjasje; pakje hlf.
zware shag kinderwagen: kentekenplaat PK
02-63; moker en kinderpop: beklede dames
ceintuur: herenpolshorloge; twee dames
polshorloges; diverse soorten portemonnees;
meisjesvesten; jongensjasjes; fletssleutels.