President breekt havenstaking KRIJGT PROCES PODOLA NIEUW Verwarrende seinen van de satelliet NA VIJFTIEN JAAR MODERNE ONTDEKKINGSREIS BRENGT DE RODE RAKET IN ONBETREDENGEBIED AAN ACHTERKANT VAN DE MAAN Oogkwalen door vuil water Siebe v, cl Zee eerder verlost van non-actief? Rivierwater nadert record Hard gelach had lunch hij politie tot gevolg De Bilt: minder wind Onderscheidingen voor KLM'er s Eén wachtmeester vrijgelaten TELEGRAFIST SUGGESTIEF VERHOORD Uniek besluit in Engeland: TERUGWEG BEGONNEN TIJDRACE VAN OOIEVAARS PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND „NATIONALE ECONOMIE IN GEVAAR" MILJARD AAN GOEDEREN LIGT STIL DE STAALSTAKING Ontvanger veroordeeld DR. BANKI OP WEG NAAR NEDERLAND Pret Zes maanden voor automobilist Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, Postbus 4, Giro 116666, telefoon 01100-2438; by geen gehoor: Chefred. 01100-3991 Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50. tel. 0US0-2009; bij geen gehoor: 01180-4604; Vlissingen, Rembrandl. 24, tel. 01184-3224; Terneuzen, Nieuwstraat 38, tel. 01150-3189; Zierikzee, Havenpark 24, tel. 01110-2991. Directeur JACQ DE SMIT - Chefred.: G. J. BREUKER Zeeuwsch Dagblad Losse nummers 13 ceM. Abonnementsprijs 0,56 per week, f 7,per kwartaal Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter* 7 cent per woord met een minimum van f 1,— 15e Jaargang no. 4377 Woensdag 7 oktober 1959 LOENIK ZAG HET .„ONZICHTBARE" PALM SPRINGS (Reuter, A.P.) President Eisenhower heeft gisteren de eerste maatregelen genomen om de haven staking aan de oostkust van de Verenigde Staten, die nu al zes dagen duurt, te doen beëindigen. De president heeft op deze staking de wet van Taft en Hartley van toepassing verklaard. Op grond van deze wet is een commissie van drie man benoemd, die de piesident vóór 10 oktober van de toestand op de hoogte moet brengen. Daarna kan de president het ministerie van justitie verzoeken de arbeiders door een gerechtelijk bevel voor een periode van tachtig dagen weer naar het werk te sturen. In die periode zal dan worden onderhandeld over een definitieve op lossing van het geschil. Nadat zestig dagen zijn verstreken moeten de werknemers zich uitspreken over het laatste voorstel, dat door de werk gevers zal worden gedaan. De president verklaarde dat deze staking de nationale economie ernstig in gevaar brengt als zij nog langer voortduurt. De staking komt het land per dag op twintig miljoen dollar te staan. In de havens aan de Amerikaanse oostkust en aan de Golf van Mexico liggen goederen voor een waarde van meer dan een miljard dollar. Meer dan tweehonderd schepen worden door de staking vastgehouden. Op de Londense vrachtenmarkt kwamen gisteren al bijna geen zaken tot stand. Verladers wilden eerst het verloop van de staking afwachten voor zich aan contracten te binden. IN SUIKERFABRIEKEN Eigen nieuwsdienst GRONINGEN In twee Gronin ger suikerfabrieken zijn bij arbei ders oogkwalen geconstateerd. De Noord-Nederlandse te Hoog kerk, die voor de suikerfabricage wa ter gebruikt uit het Eelder- en Pei- zerdiep, krijgt tengevolge van de droogte vuil water in de fabriek. Daarin ontwikkelen zich schadelijke gassen, die zelfs blindheid veroorza ken. Enkele leden van het personeel van de fabriek hebben zich al onder doktersbehandeling moeten stellen. KRUISING Bij de grote Friesch-Groningse coöperatieve suikerfabriek klagen eveneens vele arbeiders over oog pijn. Met een kuur van enkele weken frisse lucht zal de oogziekte waar schijnlijk weer verdwijnen. De kern van het vuilwaterpro- bleem is dat het vuile water van de fabrieken, dat langs het Hoendiep moet worden afgevoerd, het verse water dat uit het IJsselmeer wordt binnengelaten om de kanalen in Oost- en Zuid-Groningen voor de scheepvaart op peil te houden, kruist. Het uit de Friese boezem binnenstro mende water drukt daarbij het vuile water tot in de kanalen van Hun- singo. STANK Door de droogte van de laatste maanden is het vuil zich in de Gro ninger kanalen gaan ophopen. De stank is ondragelijk. Duizenden dode vissen drijven aan de oppervlakte. Vandaag zal de provinciale water staat van Groningen proberen enige verlichting te brengen. Gisteravond zijn de gemalen stopgezet, is de in laat te Gaarkeuken gesloten en is de sluis te Zoutkamp geopend. De westerhavensluis te Groningen zal vandaag de hele dag openstaan om het water te laten doorstromen. De scheepvaart in de kanalen zal daardoor de hele dag stilliggen. Hoe wel Groningen midden in de bieten campagne zit, hebben de fabrieken daar bij deze omstandigheden vrede mee. Eigen nieuwsdienst SCHIPHOL Vijf leden van het per soneel van de KLM. allen oudgedienden zijn bij het veertigjarig bestaan van de maatschappij koninklijk onderschei den. De secretaris-generaal vanTiet mi nisterie van verkeer en waterstaat, mr. A. H. C. Gieben zei gisteren tijdens een bijeenkomst in Aviorama op Schiphol, dat koningin Juliana in het bijzonder belangstelling heeft voor de menselijke kant in ons maatschappelijk leven; al leen door menselijke toewijding en be kwaamheid zijn de groei en de uitbouw van de KLM mogelijk geworden. Daarom heeft de Koningin goedgevon den dat de heer A. M. van der Paauw, directeur van de vestiging Nederland van de KLM. bij bevordering wordt be noemd tot officier in de orde van Oran- je-Nassau; dat commodore L. A. Brug man (gezagvoerder) tot ridder in de or de van Oranje-Nassau wordt benoemd en dat de eremedaille in goud van de orde van Oranje Nassau wordt toege kend aan de heren J. van Lit, van de centrale administratie op het Haagse hoofdkantoor van de KLM, C. den Blan ken, assistent-bedrijfsleider en H. de Reus, chef inklaring. President Eisenhower heeft nog geen maatregelen genomen inzake de staalstaking, die nu al 84 dagen duurt. De resultaten van verschei dene maatschappijen worden al ern stig beïnvloed. Zo zijn de winsten van de Amerikaanse spoorwegmaat schappijen door het geringer vervoer in augustus met 26 miljoen dollar te ruggelopen. Het geschil tussen werkgevèrs en werknemers in de staalindustrie be gint volgens de president meer en meer de allure te krijgen van een krachtmeting tussen twee groepen met het Amerikaanse volk als groot ste verliez'er. Verwacht wordt dat ook in deze staking de president spoedig zal ingrijpen. Eigen nieuwsdienst AMSTERDAM Een van de vijf wachtmeesters van de verkeersgroep der rijkspolitie te Amsterdam, de heer S„ is door de rechtercommissa ris op vrije voeten gesteld. Er zijn geen bewijzen gevonden dat deze wachtmeester zich aan corruptie heeft schuldig gemaakt. Door zijn arrestatie werd de man geschorst. De schorsing zal nu eerst moeten worden opgeheven, alvorens hij weer dienst kan doen. De arresta tie heeft de wachtmeester evenwel zo aangegrepen dat hij nu in over spannen toestand verkeert. Hij zal daardoor voorlopig zijn werk niet kunnen doen. Met deze tekening heeft de Rus sische pers de vlucht van de zondag gelanceerde kunstmaan aan haar lezers duidelijk gemaakt. Het cijfer 1 geeft de positie weer van de maan- raket op het moment van de lan cering en de stand van de maan op dat ogenblik. De 2 staat bij het punt waar de satelliet „Loenik III" de maan liet dichtst genaderd moet zijn. Dat moet dus volgens de berichten uit Moskou gistermiddag om ongeveer kwart over drie gebeurd zijn. De 3 is op het punt geplaatst waar de raket na zijn vlucht achter de maan om de terugreis begon, om in een permanen te baan rond de aarde te geraken. Ook de stand van de maan op dat tijdstip is met een 3 aangegeven. Vol gens de deskundigen in Moskou heeft de kunstmaan een onbepaaldé levens duur. Het instrumentarium is zo ge construeerd dat het deze gehele tijd kan werken. Zonnebatterijen zorgen voor de voeding. NEW YORK (Rtr/UPI). De raadsman van de dertigjarige Neder landse scheepstelegrafist W. van R. die wordt verdacht van de moord op de gescheiden Amerikaanse mevrouw Lynn Kauffmann (23), heeft geprotes teerd tegen de langdurige en sugges tieve manier, waarop Van R. is onder vraagd. Overigens deelde de raadsman, Joseph Fontana, mee dat Van R. er geen bezwaar tegen heeft dat het pro ces in Boston wordt gevoerd, waar het lijk van frevrouw Kauffmann in de haven is gevonden. „Zeer te laken"' Reeds gisteren is Van R. van New York naar Boston gebracht. Met hem reisde mr. F. J. J. van Heemstra, de raadsman van het Nederlandse con sulaat in New York, die zal meewer ken aan de verdediging van Van R. Ook mr. Van Heemstra heeft gezegd dat het optreden van de New Yorkse politie „zeer te laken" was. Van R. zou vijftien uur lang zijn ondervraagd. Van R. was scheepstelegrafist op het Nederlandse vrachtschip Utrecht. Toen dat schip medio september uit Boston vertrok werd in de haven het gedeel telijk ontklede lichaam van mevrouw Kauffmann gevonden. Van R. werd, verdacht van moord, in New York gearresteerd. Van onze correspondent LONDEN Door mensenhanden vervaardigde instru menten hebben dinsdag gedaan wat nog nimmer tevoren is geschied: zij hebben waarnemingen verricht, terwijl ze in een kunstmatige satelliet langs de achterkant van de maan door het hemelruim vlogen. Deze satelliet was de „Loenik III", die zondag in de Sowjetunie was gelanceerd in een meertrapsraket. Indien deze berichten uit Moskou juist zijn dit voorbehoud moet worden gemaakt bereikte de kunstmaan gistermiddag om zestien minuten over drie Nederlandse tijd de kortste afstand tot de maan: 7000 kilometer; van de aarde was de raket toen 378.000 kilometer verwijderd. Op dat mo ment begon zij de zwenking rond de maan langs de van de aarde af onzichtbare zijde van dit he mellichaam. Eigen nieuwsdienst HILVERSUM. - Siebe van der Zee maakt een goede kans op korte termijn te worden bevrijd van de hem opgelegde beperkte non-activi teit. Het ziet er naar uit, dat het bestuur van de Avro nog vóór de aanvankelijk aangekondigde datum van 14 oktober een beslissing zal nemen, en dat die zal neerkomen op het opheffen van de non-activi teit, die dit weekeinde door de voor zitter van de Avro, jhr. Röell, werd gelast. Ondertussen is de heer Van der Zee, die alleen niet mocht deelnemen aan gezamenlijk overleg tussen de omroepverenigingen, niettemin ge bannen uit een televisie-uitzending. Donderdagavond verzorgt de Avro een reportage van de uitreiking van de Tel avisieprijs van het Prins Bern- hard Fonds. Siebe van der Zee stond op de nominatie om hierin op te treden als commentator. De Avro echter vreesde daardoor weer wrijving te krijgen met Vara-kringen, en be sloot Siebe van der Zee niet te laten meewerken aan deze uitzending. Van onze correspondent LONDEN De executie van Gunter Fritz Podola die na een ge ruchtmakend proces in de Old Bai lee wegens moord op de inspecteur van politie Purdy ter dood werd ver oordeeld, is uitgesteld. Podola had vrijdag over een week opgehangen zullen worden. Butler, de minister van binnen landse zaken, heeft op grond van een bepaling in de wet op het hóger beroep van 1907 de zaak verwezen naar het Hof van appèl. Daarom moest de datum van de terechtstel ling worden ingetrokken. Peze dramatische interventie van regeringszijde kwam volkomen on verwachts. Bovendien is zij, voor zo ver men kon nagaan, uniek in de historie van het Britse recht. De reden daarvan ligt in de eveneens unieke aard van het proces, waarin de verdediging betoogde dat de Duitser aan algeheel geheugenver lies leed. Ondanks de getuigenissen a décharge van eminente psychiaters achtte de jury Podola echter in staat terecht te staan en vervolgens werd de man ter dood veroordeeld. POLSSTOK Volgens het Britse recht is in dergelijke gevallen geen hoger be roep mogelijk, zodat de verdediging weinig anders kon doen dan gratie verzoeken. Minister Butler, in verlegenheid gebracht omdat hij onmiddellijk na Podola's arrestatie, toen de zaak dus sub judice was, de politie pu bliekelijk geluk had gewenst met haar I vangst, heeft nu een polsstok gevon den om deze juridische hindernis te elfder ure te overwinnen. Butler acht de zaak nu zo belang rijk, dat de procureur-generaal, Manningham-Buller, waarschijnlijk persoonlijk het appèl zal bijwonen, zelfs al zou Labour de verkiezingen winnen. In Engeland kan men niet tweemaal voor hetzelfde feit te rechtstaan, zoals juist weer is ge bleken in de moordzaak tegen Do nald Hume. PRECEDENT Maar misschien zal tegen Podola toch een nieuw proces worden be gonnen. Twee jaar geleden werd daar een precedent voor geschapen in Brighton, toen bleek dat een van de juryleden van de straat was op gepikt. Het proces werd ongeldig bevonden en bij het tweede proces werd de man vrijgesproken. Bij het appèl inzake Podola dat als een volkomen verrassing kwam voor diens advocaten zou kunnen worden beslist dat de jury verkeerd werd geïnstrueerd wat betreft de bewijslevering. Dat zou betekenen dat er wettig geen proces heeft plaats gehad. De Kroon is bijzonder op een appèl gesteld, maar het is daarom nog niet gezegd, dat de Kroon tegen de eerste beslissing van de rechter zal ingaan. NIJMEGEN. Nog slechts ander halve decimeter water scheidt de Rijn bij Lobith van het absolute laagterecord gedurende anderhalve eeuw. Dat record werd in 1947 ge vestigd, maar met de voortdurende val kan een evenaring en ver moedelijk zelfs een „verbetering" ervan worden verwacht. Op de rest van Waal, Rijn en IJssel is de toestand even ongunstig. De twee laatste rivieren kunnen thans ter nauwernood meer een schip dragen en daarmee wordt de noodtoestand voor de binnenscheepvaart in ons land wel acuut. Sinds zaterdag hebben de rivieren in ons land weer vijf centimeter diepte verloren. Dat betekent nog strengere beperking van de diep gang. Nog steeds blijft het water vallen. Helemaal bovenaan de rivier wordt wel wat was gemeld, maar zes centimeter bij Straatsburg betekent voor onze benedenrivieren nog geen millimeter verhoging. Boven dien worden in de middenloop nog steeds lagere standen gemeten. Mainz meldde zes centimeter val. Bingen zeven en Kaub zelfs negen. Ook Koblenz meldde nog zes centi meter val. Hiertegenover staat dat de waterspiegel bij Keulen slechts een centimeter zakte. Daarom kan vandaag voor Lobith, Nijmegen en Arnhem een onveranderde stand worden verwacht. ARNHEM De rechtbank te Arn hem heeft gisteren de voormalige ont vanger van het polderdistrict Rijk van Nijmegen - Maas en Waal, de 43-jarige A. van K.. wegens verduistering en vals heid in geschrifte veroordeeld tot tien maanden gevangenisstraf, waarvan vier maanden voorwaardelijk. Van K. zou in vier jaar tijds ruim Vijftien jaar geleden werd een vrouw in Düsseldorf onder de puinhopen van een gebombar deerd huis vandaan gehaald. De vreugde over haar redding ver anderde in groot verdriet toen men haar vertelde, dat haar beide dochters, een van drie maanden en een van vijf jaar werden vermist. Kort daarop was er voor deze vrouw geen enkele hoop meer, toen zij ook bericht kreeg, dat haar man als Duits soldaat aan het front was gesneuveld. Kort na de oorlog trouwde zij met een Engelse piloot van de R.A.F. die haar mee naar Enge land nam waar zij onder de naam mevrouw A. Ball een tweede leven begon. Dit leven is veertien dagen geleden ruw onderbroken toen er een telegram uit Duitsland kwamTwee dochters in uit stekende welstand, de jongste komt zondag in Londen aan. Hoewel de beide vrouwen el kaar in feite niet kenden renden zij zondag zonder enige aarze ling naar elkaar toe. Doris is een lief meisje van vijftien jaar, dat in een weeshuis \yerd opge voed. De oudste dochter Rosemarie is getrouwd en heeft nu zelf kin deren. Mevrouw Ball gaat zo gauw mogelijk naar Düsseldorf om haar oudste en haar klein kinderen te ontmoeten, Doris moest in dat Engelse huis wel even wennen om Mummj^tflge'n die „vreemde" vrouw en Daddy tegen die Engelse meneer te zeggen. Daarom lijkt het plaatje van moeder en dochter niet zo vrolijk. dertienduizend gulden uit de kas van het polderdistrict hebben genomen en om de daardoor ontstane tekorten te dekken valse boekingen hebben laten verrichten. Hij heeft de verduistering ontkend, maar de valsheid in geschrifte toegegeven. De uitspraak was conform de eis. Om zes uur gisteravond meldde Moskou dat de afstand van de raket tot de maan al weer was gegroeid tot 15.000 kilometer. Twee uur later kwam het bericht: de satelliet heeft de tocht om de maan volbracht. Om 20 uur 20 was de kunstmaan 371.000 km van de aarde verwijderd. De mededelingen die men dinsdag in Moskou verstrekte waren uiterst summier en voorzichtig. De satelliet volgt precies haar voorgeschreven baan, verklaarden de deskundigen van het planetarium in de Russische hoofdstad. De snelheid tijdens de omloop om de maan was ongeveer twee kilometer per seconde, aldus de deskundigen in de Sowjetunie, dë ge ringste snelheid tijdens de vlucht die de satelliet maakt. Langzamer mocht de kunstmaan niet gaan, omdat zij anders binnen de aantrekkingskracht van de maan zou geraken. Wanneer de satelliet „Loenik III" de baan rond de maan voltooid had liet men in Mpsliou jn .bet midden. VERWARRING In 's werelds grootste radiotele scoop, bij Jodrell Bank in Engeland was men gisteren eveneens uiterst voorzichtig in zijn mededelingen over de bewegingen van de Russische maansatelliet. Gedurende enige tijd ving men de signalen van de „Loenik III" helder en duidelijk op. Maar anderhalf uur nadat de satelliet ach ter de maan om had moeten ver dwijnen ving men ze nog altijd op. Op een bepaald moment stierven de signalen op de ene golflengte weg, maar op de tweede bleven ze even krachtig als tevoren. Na vijf minuten werden ook de verdwenen seinen weer hoorbaar, zij het zeer verward en af en toe bijzonder luid. „Ik begrijp er niets van", zei dr. John Davies, onderdirecteur van deze grootste luisterpost ter wereld. „De jongste gebeurtenissen zijn volkomen onverwacht. Misschien is de raket uit de bocht gevlogen en nu op weg naai de zon". FOTO'S Vandaag zullen de zenders van de kunstmaan opnieuw gedurende enkele uren werken. Dan zal misschien kun nen worden vastgesteld waar de ge heimzinnige satelliet zich bevindt. Niet alleen over de positie van de kunstmaan heerste gisteren de groot ste onzekerheid, ook over het instru mentarium aan boord ervan. Zondag hadden de deskundigen in Moskou verzekerd dat camera's in de „Loenik III" opnamen zouden maken van de achterkant van de maan. Deze foto's zouden dan langs radiografische weg naar de aarde worden overgebracht, tijdens de terugvlucht van de kunst maan naar de aarde. Dinsdag evenwel weigerde men in Moskou te bevestigen of er inderdaad camera's aan boord zijn. „In principe is het mogelijk", zei een der Russische deskundigen. Intussen heeft men berekend dat de „Loenik III" de aarde inderdaad tot 2000 kilometer moet naderen bij zijn terugkeer, om dan weer in de richting van de maan te schieten tot ongeveer 400.000 km van de aarde. Eigen nieuwsdienst ROERMOND. Het mysterieuze verblijf in Oost-Berlijn van de Roer- mondse zenuwarts dr. Banki, schijnt ten einde te zijn. Gisteren ont ving zijn familie in Roermond bericht, dat dr. Banki op weg was naar Neder land. Of hij naar zijn huis in Roermond zou komen Wist men nog niet. Van ochtend vroeg was de arts niemand weet nog waarom hij naar Oost-Berlijn is gegaan en of dat al dan niet vrij willig is gebeurd nog niet in Roer mond aangekomen. Honden en katten mogen sinds gisteren alleen in of door ons land worden ge bracht als bij hun aankomst in Neder land een verklaring van een dierenarts wordt getoond, dat het dier volledig tegen hondsdolheid is ingeënt. Dat heeft minister Marijnen besloten. LONDEN (A.P.). In het hartje van Londen ontdekten politiemannen maandagnacht een jacht waaruit luid keels gelach opsteeg. De politieman nen trokken één wenkbrauw op. De kreten, die erop volgden waren echter dermate on-Engels, dat de andere wenkbrauw omhoog en de politie mannen omlaag naar het jachtje gingen. Het was een Duits jacht, afkomstig uit Düsseldorf, hetgeen duidelijk op het scheepje stona\ Dat was alles, want de Engelse agenten kregen geen ant woord in -hun taal en de twee jonge op varenden zeiden wel wat, maar dat ver stonden de Engelsen niet. Scotland Yard is er uren serieus mee bezig geweest en heeft via een tolk de opvarenden, die natuurlijk mee naar het politiebureau moesten, ondervraagd. Schaterend van de pret (althans-in het begin van het onderhoud) vertelden ó'e jeugdige Duitsers, dat bet echt een weddenschap was. Zij bestond hierin, dat zij met hun jacht de Rijn zouden afvaren, vervolgens via Oostende naar Dover zouden gaan en dan de Theems zouden opvaren naar Londen. De weddenschap zou zijn gewonnen als zij midden in Londen een briefkaart naar Düsseldorf konden posten, zonder dooi- politie of douane-ambtenaren te zijn aangehouden. Na een uitgebreide lunch op het po litiebureau mochten zij gaan met de uitdrukkelijke en vriendelijke wens het nooit meer te doen. Eigen nieuwsdienst ARNHEM. Wegens dood door schuld is de 43-jarige verkoopleider W. L. uit Nijmegen gisteren door de Arn hemse rechtbank conform de eis veroor deeld tot zes maanden gevangenisstraf en twee jaar ontzegging van de rijbe voegdheid. L. zou op 6 april met zijn auto veel te snel langs een colonne marcherende militairen op de Heyendaalsewég bij Nijmegen hebben gereden. Een sergeant werd door de wagen gegrepen en op slag gedood. DEN HAAG (ANP). In vierentwin tig Amerikaanse steden is vannacht een ongekende race tegen het horloge gehou den. Twee dozijn baby's zouden de ge lukkige winnaars worden. In deze vierentwintig steden zijn kan toren van de KLM gevestigd. Voor het eerste kind, dat in elke stad precies na de twaalfde klokslag het eerst ter we- l'erltL20u komen lag een aandeel van de KLM van 25 dollar klaar. De KLM heeft het middernachtelijk uur van 6 op 7 oktober gekozen met het oog op de veertigste verjaardag van de luchtvaartmaatschappij. Bij een autobotsing op de kruising Haringkade—Verheulweg in Den Haag, gisteravond even na zes uur, is de 23-jarige Haagse drukker N. de Mos gedood. Het KNMI in Dc Bilt berichtte gisteravond om 23.15 uur: Droog en over wegend zonnig weer met een ma tige wind tussen oost en zuidoost. Weinig verande ring in tempera tuur. MIESJE: Ha-tsjie! 8 oktober: zon op 6.51, onder 18.04; maan op 13.40, onder 22.43.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1959 | | pagina 1