Ideaal van P.B.O.
werd karikatuur
ieUeth
Van Nelle's koffie en thee!
S
i
EEN VERRASSING
eek!
PRACHTIGE
KOEKJESTROMMEL
Bolletje - EIERBESCHUIT
Beslissing inpoldering
Lauwerszee vóór I960
voor alle
huisvrouwen
oll»
niet voor
doch
slechts M N
bonnen
Van Nelle bestellen!
ponderdag 1 oktober 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Bedrijfsleven versplintert in vakjeswaar
bagatel geperfectioneerd ivorden uitgekiend
Bij bloempjes plukken
verdronken
Jacht op fazanten
JUIST ARGUMENT
LEVEND
VERBINDING
AMBTENARIJ
VERSNIPPERING
VRIJHEID
NIET RIJP
VERLOREN
Bestuur N.T.S. gaat
zich beraden over
fotografenverlof
twmwwtmw 11
Op de bruine
waardebonnen van de
echte BOLLETJE
eierbeschuit
■m
i
en bijbetaling van 85 ct.
Van Nelle, afd. cadeaus - Postbus 817, Rotterdam
verrassend lekker i|
Pag. 9
HILVERSUM. De twee-en-halfjarige
Teddy de Paepe uit Hilversum is daar
gisteren in de Gooise Vaart verdronken.
Het jongetje was langs het kanaal aan
het bloempjesplukken. Daarbij is hij
voorover het water in gevallen. Met zijn
voeten bleef hij op de wallekant hangen.
Zo werd hij later gevonden. Kunstmatige
ademhaling hielp toen niet meer.
DEN HAAG. Minister mr. V. G. M.
Marijnen heeft de jacht op fazanten
in Noordbrabant vervroegd met in
gang van vandaag opengesteld.
Hij heeft hiertoe besloten omdat de
landbouw grote schade ondervindt var.
de trek van de fazanten naar de gewas
sen, die nog op het veld staan.
De jacht op fazantenhanen zal tot 30
januari geopend zijn en die op fazant-
hennen tot 31 december.
Tot deze minder gewenste, bureaucratische ontwikkeling der
schappen zal stellig de opzet der ondernemingsraden hebben bijge
dragen. Mag ik even terugkeren tot de oorspronkelijke bedoelingen
der socialisten met de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie? Een
economisch parlement, gekozen langs de weg van functioneel kiesrecht
veronderstelt bedrijfsschappen, die gekozen worden door de bedrijfs-
genoten. De basis daarvoor zou de ondernemingsraad moeten zijn, die
een bijeenkomst is van de vertegenwoordigers der bedrijfsgenoten.
Niets zou dus meer in de lijn van deze gedachte hebben gelegen, dan
dat de zaak der ondernemingsraden geregeld zou zijn in dezelfde wet
als die welke betrekking heeft op de publiekrechtelijke organen. In
werkelijkheid echter werd de ondernemingsraad een jaar later geregeld
bij afzonderlijke wet.
Als argument daarvoor is o.m. wel
aangevoerd, dat in werkgeverskringen
o'e tegenstand tegen de publiekrechte
lijke organen nog veel groter zou zijn
dan tegen de ondernemingsraad, die
immers alleen een adviserend college
is. Regeling bij slechts één wet had
dus tot gevolg kunnen hebben, dat de
tegenstand* tegen het één (het schap)
een nodeloze vertraging had betekend
voor het ander (de ondernemingsraad).
Dit is wel juist gebleken: in de meer
genoemde metaal- en textielindus
trieën, waar men van een bedrijf
schap nog niets wil weten, heeft ö'e
ondernemingsraad reeds grote vorde
ringen gemaakt. In de textielindustrie
telt men een tweehonderd onderne
mingsraden.
De praktijk van deze raden is na
tuurlijk zeer verschillend en zou een
afzonderlijke bespreking waard zijn.
Voor het ogenblik is het voldoende
om vast te stellen, dat de onderne
mingsraad volkomen los staat van een
eventueel in de betreffende bedrijfstak
bestaand bedrijfschap, dat er tussen
beide geen enkel organisch verband
is en dat de man in h^t bedrijf enige
principiële verwantschap dan ook niet
kan voelen.
De ondernemingsraad echter is een
lichaam, dat hij zelf kiest, waarin hij
zelf' als lid' gekozen kan worden; hij
weet meestal welke zaken daar be
sproken worden en hoe het verloop
daarvap is. Hij is met de gang van
zaken daar tevreden of niet tevreden,
maar de ondernemingsraad lééft voor
hem. Of er echter in de bedrijfstak
waarin zij werkzaam zijn een „schap"
bestaat, dat is een vraag waarop
heel veel arbeiders u het antwoord
schuldig zullen blijven.
Hier moet echter wel aan worden
toegevoegd, dat de weg naar een la
tere organische verbinding tussen ö'e
schappen en de ondernemingsraden is
open gelaten. In bedrijfstakken waar
in nog geeu schap bestaat, zijn be-
drijfscommissies ingesteld. Deze heb
ben tot taak de oprichting van onder
nemingsraden te bevorderen, te con
troleren of ö'it geschiedt en zo neen,
waarom niet, de moeilijkheden, die
de totstandkoming in de weg staan op
te ruimen, de reglementen van de
ondernemingsraden goed te keuren of
te helpen verbeteren, en verö'er al
les te doen wat met de organisatie
van de ondernemingsraden in verband
staat. Zodra echter in een bedrijfstak
een schap tot stand is gekomen, gaat
de taak van de bea'rijfscommissie aan
het schap over.
Een organisatorisch verband is
hiermede dus gelegd, inaar de ver
kiezing van de ondernemingsraad
leidt niet tot de trapsgewijze ver
kiezing van het bestuur van het be
drijfschap. De bestuurders van het
bedrijfschap worden immers niet
gekozen maar door de „erkende or
ganisaties" benoemd.
De schappen missen dus het orga
nisch verband met de ondernemings
raad en daardoor het verband met het
bedrijf, met ö'e realiteit. Wat men
met de P.B.O. ook ooit bedoeld mag
hebben, zeker niet deze ambtenarij,
deze versplintering van het bedrijfs
leven in een ontelbaar aantal vakjes
en deze tot in de perfectie uitgekiende
regeling van kleinigheden, ó'ie de
schappen thans te zien geven. Bedoeld
was een beperkt aantal schappen
in de eerste jaren na 1945 dacht elkeen
in de arbeidersvakbeweging aan on
geveer vijftien. die hoofdzaken van
produktie en distributie zouó'en rege
len.
Doordat de regering, tengevolge van
welke oorzaken dan ook,1 de zaak niet
in de hand kon houden, ontstond een
grote versnippering. De tegenstand van
ö'e ondernemers in de grote industrie
leidt er bijna nood
zakelijkerwijze toe,
dat men tot oprich
ting komt van klei
nere bedrijfschap-
jes en onderdelen
daarvan, in afwach
ting van de latere
grotere eenheden,
die dan maar hoofd
bedrijfschappen zul
len heten. De con
sequentie van de
aan de P.B.O. ten
grondslag liggende
ordeningsgedachte
zou bijv. zijn, dat
wij kenden een
Produktschap „Kle
ding" of „Textiel"
genaamd. Het zou
moeten omvatten:
katoen- en wol
spinnerijen, katoen
en wolweverijen,
grossiers in geweven stoffen, confec
tiefabrieken, maatkledingbedrijven.
Slaagt men er in hier of daar de tegen
stand te doorbreken, dan ontstaat in die
sector een bedrijfschap en is de een
heid in de gehele sector voorlopig van
de baan.
De ondernemers motiveren hun te
genstand uiteraard met een beroep op
de vrijheid'. Mijnerzijds betreur ik het
collectivisme en de massificatie,
waaraan wij allen in deze tijd ten
prooi vallen. Er wordt in Nederland
veel te veel geregeld, vooral in klei
ne, ondergeschikte dingen. Straks is
alles geregeld en is dus niets meer
mogelijk. Vrijheid wil echter niet zeg
gen: onbeperkte ordeloosheid, afwe
zigheid' van alle regeling. De samen
leving behoeft regeling in grote trek
ken. En vrijheid in gebondhei-d.
Wat echter in de tegenwoordige
vorm van de P.B.O. mislukte en te
leurstelde, beperkt zich niet tot de veel
te breedvoerige en bureaucratische or
ganisatie. Ik wil niet eens spreken van
het feit, dat de P.B.O. zeker niet gaat
in ö'e richting van een verschuiving
van de beschikkingsmacht, zoals de
socialisten dit aanvankelijk bedoeld
en verwacht hebben. De meerderheid
van ons volk is nu eenmaal aan de
socialisatie van produktie en distri
butie nog niet toe. Wie dat wensen,
zullen het principe langer moeten ver
breiden en verdedigen alvorens het
kans heeft op verwezenlijking.
Maar voor dit laatste zou nodig zijn,
dat de vertegenwoordigers van de
vakbeweging er zelf sterker in geloof
den en er door geleid werden. Zij zou
den dan ook in de P.B.O.-organen, in
de schappen dus, de vertegenwoordi
gers zijn van en de strijders voor de
denkbeelden, die eenmaal de socialis
tische beweging bezielden.
Men ontkomt echter niet aan de in
druk dat de oorspronkelijke bedoelin
gen van de publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie zoals men <Jie van so
cialistische zijde zag, voor hen vrij
wel geheel verloren zijn gegaan. Zo
werd het ideaal via een minder be
vredigende wet tot een nog minder
bevredigende praktijk. De meeste ar
beidersvertegenwoordigers zien in ó'e
P.B.O. thans niet veel meer dan een
aantal toch in de grond van de zaak
wel goede maatregelen, die je moet
helpen uitvoeren, zoals dat met alle
goede maatregelen het geval is. En
van de economische ordening, die een
vorige socialistische generatie zo ern
stig en geestdriftig nastreefde, ziet het
jonge geslacht slechts een karikatuur,
die het beginsel uiteraard niet popu
lair gemaakt. (Slot)
Van onze parlementaire redacteur
DEN HAAG De beslissing over de inpoldering van de Lau
werszee zal vallen by de openbare behandeling van de begroting
van verkeer en waterstaat in de Tweede Kamer, dus in november
of december.
Minister drs. Korthals gaf de Kamer gisternamiddag bij de re
plieken op de algemene politieke beschouwingen de verzekering
dat hij dan ook het laatste advies, namelijk dat van de Raad voor
de waterstaat, in handen zal hebben en dat mee aan de hand daar
van dan het kabinet een beslissing zal kunnen nemen.
Hij wilde deze zaak nu niet „rauwe
lings" bij deze algemene beschouwingen
in behandeling nemen. Toen hij -in mei
aan het bewind kwam en het probleem
Lauwerszee onder handen had genomen
bleek dat ook de economische kant van
de zaak bestudeerd moest worden, zo
zeihij. Het rapport daarover was pas
eergisteren binnengekomen en nu zou
den alle rapporten voor een laatste ad
vies aan de Raad voor de waterstaat wor
den gestuurd.
De minister verklaarde zich bereid
deze raad te verzoeken zijn advies op
de kortst mogelijke termijn, dus in ieder
geval voordat de begroting van verkeer
en waterstaat in de Tweede Kamer ter
sprake komt, uit te brengen. Drs. Kort
hals had er vertrouwen in dat de raad
daarin wel zou slagen.
Motie
Het openen van dit nieuwe perspectief
in deze voor Friesland zo belangrijke zaak
was een gevolg van het indienen van de
eergisteren reeds aangekondigde socialis
tische motie, waarin de regering werd
uitgenodigd op de kortst mogelijke ter
mijn maatregelen te nemen voor de in
poldering van de Lauwerszee. Hoewel
voorzitter dr. Kortenhorst voorstelde de
motie meteen in behandeling te nemen,
kwam het toch niet zover.
Prof. mr. Oud (lib.) wees er namelijk
op dat de zaak eigenlijk niet aan de orde
was bij de politieke beschouwingen. Zij
hoort thuis bij de begroting van verkeer
en waterstaat. Prof. mr. Romme (kath. v.)
droeg nog het argument aan dat de rege
ring gevraagd had om enige tijd voor be
raad. Nadat minister Korthals zijn stel
lige toezeggingen had gedaan, nam de
socialistische fractieleider, mr. Burger,
die de motie had ingediend, genoegen
met het uitstel.
Prof. De Quay wilde voorop stellen dat
de regering groot gewicht heeft gehecht
aan de veiligheid en dat er geen sprake
van is dat de veiligheid van de bevol
king bij de Lauwerszee uit financiële
overwegingen geriskeerd zou worden.
Men kan twee dingen doen: afsluiten
en al of niet inpolderen, maar ook de
dijk rond de Lauwerszee op de delta
hoogte brengen. In het eerste geval ge
beurt er hetzelfde als in het deltagebied,
met dezelfde veiligheid. In het tweede
geval kan men een parallel trekken met
de maatregelen rond de Nieuwe Water
weg en de Westerschelde.
Nu kan men, aldus de minister-presi
dent, de werkgelegenheid in Friesland
het beste bevorderen met industrialisatie
en daarom zijn extra-maatregelen ten be
hoeve van dit gebied voorgesteld. De in
poldering van de Lauwerszee heeft op
de werkloosheid geen grote invloed.
De beslissing is nog niet gevallen, alle
adviezen zijn nog niet binnen, maar prof.
De Quay gaf de Kamer de verzekering
dat de regering werkt aan de zaak met de
voortvarendheid die zij vereist. Daarom
vroeg hij de Kamer dringend de regering
daarvoor de tijd te laten.
BUSSUM. Het bestuur van de Ne
derlandse Televisie Stichting zal in
zijn vergadering van 14 oktober de
situatie bespreken, die ontstaan is door
dat staatssecretaris. Y, Scholten het
besluit van de N.T.S. alleen f'ótógrafen
van het A.N.P. toe te -la'tèn hééft ver
nietigd.
Tot 14 oktober zal ten aanzien van
het fotograferen in de studio's van de
N.T.S. geen wijziging worden gebracht.
De fotografen zullen dus tot die datum
op precies dezelftfe wijze als dat tot
nogtoe het' geval was kimriën fotogra
feren.
Wat hebben ze 't „rijk" samen, op hun gezellige zolder-
woning. Die hebben ze ingericht met liefde en smaak.
Dezelfde goede smaak tonen deze twee-met-idealen
door hun keuze van die andere „ideale twee":
Van Nelle's koffie en thee.
Van Nelle's koffie:
Koffie om je hart aan op te halen! Pittig, krachtig, op
wekkend Koffie, die je verlangend doet uitkijken
naar de „koffiepauze"!
Per 250 gram
Van Nelle's thee:
Een fijnproever herkent die direct. Meer geur, meer
„fleur", meer kleurEn altijd die zeldzaam ver
frissende smaak. Telkens valt dat weer op!
Neem morgen eens Van Nelle's ASSAM thee in huis.
De échte Engelse melange.
De ideale twee: Van Nelle's koffie en theeI
ttu
tXT»*
i a
GOUDMERK f1."
ROODMERK fl."
PAARSMERK f1
Van Nelle's
Assam thee.
Een ongekend
90 Ctper 100 gram.
i f i-
■k Vraag onze cadeaufolder bij uw winkelier of bij
