V.N. stomverbaasd over „vierjarenplan" i#!^niing
Utopie opent toch
nieuw uitzicht
PRINSES BEATRIX
WAS NET WEG
Kroesjtsjef
woedend
Kijk naar
u zelf
Hoogovens
breiden
uit
Geen paspoort
in Benelux
4
MINISTER LUNS:
ZEER IRREËEL
7
Chauffeur stierf
- patiënt stuurde
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Zaterdag 19 september 1959
COMPROMIS MET BRITS PLAN?
ALLES MOET WEG
Minister De Quay
kreeg zijn huis
Beroemde filmster
Kredietregeling voor
boeren gevraagd
Advies: 5 tot 6% meer
voor meubelindustrie
Wat weegt zwaarder
1 kilo wol of 2 pond lood?
I
VOLGEND JAAR
Premiebouwers kunnen
gerust zijn
Genoegdoening
aan IJsland
Staatssecretaris van
Verkeer en Waterstaat
De BiltEnige
opklaringen
Nog droog
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, Postbus 4,
Giro 116666, telefoon 01100-2438; bij geen gehoor:
Chefred. 01100-3991.
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009;
bij geen gehoor: 01180-4604; Vlissingen, Rembrandl. 24,
tel. 01184-3224; Terneuzen, Nieuwstraat 38, tel. 01150-3189;
Ziferikzee, Havenpark 24, tel. 01110-2991.
Directeur JACQ DE SMIT - Chefred.: G. J. BREUKER
4
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent.
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter*
7 cent per woord met een minimum van 1,—
15e Jaargang no. 4362
sémmmurn^ BRUSSEL (Re
KROESJTSJEF: WEG MET ALLE
WAPENS
Van onze correspondent
NEW YORK. De Sowjetunie heeft ondanks jarenlang verzet
tegen doeltreffend internationaal toezicht op ontwapening gisteren
bij monde van premier Nikita Kroesjtsjef aangedrongen op
1 volledige ontwapening en vernietiging van alle oorlogstuig
door alle landen ter wereld in de komende vier jaren,
2 een internationale overeenkomst waarbij alle landen zich ver
plichten alleen politietroepen voor handhaving van de binnen
landse veiligheid op de been te houden.
Kroesjtsjef liet blijken dat de Sowjetunie blijft bij het standpunt dat
er eerst een ontwapeningsovereenkomst moet komen en dat dan overleg
gepleegd kan worden over uitoefening van toezicht op naleving van de
overeenkomst. Hij formuleerde het zo: De Sowjetunie is voor strikte controle
op naleving van een overeenkomst zodra die is bereikt.
Dit voorstel, dat Kroesjtsjef uitvoerig toelichtte in de grote rede die hfj
uitsprak in de tot de laatste plaats bezette vergaderzaal van de Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties, opent, naar bleek uit de reacties van
de vele diplomaten onder het gehoor van de Russische dictator ondanks het
utopistische karakter ervan toch enig uitzicht op een compromis met het
uitvoerige ontwapeningsplan van de Engelse minister van buitenlandse zaken,
Selwyn Lloyd, waarvan de Algemene Vergadering een dag eerder kennis nam.
Het voorstel sloeg, tegen de verwachtingen in die Russische diplomaten
enige uren voordat Kroesjtsjef begon te spreken al hadden gewekt, niet
als een bom in. Wel wekte het, door de in het oog lopende onuitvoerbaarheid
ervan, grote verbazing.
Verbazing, omdat Kroesjtsjef dit in de komende vier jaren wil laten
gebeuren:
"J opheffing van alle legers, oorlogsvloten en luchtmachten ter
J wereld;
2 opheffing van alle generale staven en ministeries van defensie ter
wereld;
sluiting van alle militaire acade
mies ter wereld;
opheffing van alle militaire bases
ter wereld;
3 vernietiging van de totale voor
raad kernwapens en staking van
produktie van die wapens in de
gehele wereld;
6 volledige overschakeling op het
uitsluitend gebruik van kern
energie voor vredesdoeleinden in
de gehele wereld;
vernietiging van raketwapens van
elk kaliber in de gehele wereld;
8 uitsluitend gebruik van lanceer-
bases voor raketten voor het ver
keer en voor de verovering van
de wereldruimte ten voordele van de
gehele mensheid;
9 oprichting van een internationaal
orgaan voor toezicht op naleving
van de volledige ontwapenings
overeenkomst; alle landen moeten
daarin vertegenwoordigd zijn.
keren kunnen niet op gelijke voet on
derhandelen. Daarom zou het niet meer
dan billijk zijn wanneer die landen
een deel van hun onrechtvaardig ver
kregen rijkdom afstaan aan anderen,
opdat de levensstandaard van ge
knechte volkeren op hun kosten om
hoog gebracht kan worden.
Van onze correspondent
NEW YORK. Als een van de eer
sten heeft de Nederlandse minister van
buitenlandse zaken, mr. J. M. A. H,
Luns, afwijzend commentaar gegeven op
de ontwapeningsvoorstellen van Kroesj
tsjef.
„Zij komen mij zeer irreëel voor", zei
hij.
Uit de herhaling van ö'e wensen van
de Sowjetunie ten aanzien van de rol
van de Navo in Europa proeft men dat
dat land geheel naar het eigen belang
toe redeneert.
Toch oordeelde minister Luns Kroesj-
tsjefs rede gematigd1. Wel zal het nodig
zijn dat het westen zich rustig op de
draagwijdte ervan bezint.
AANBOD
Zouden de westelijke grote mogend
heden dit plan afwijzen dan is de Sow
jetunie bereid een begin te maken met
onderhandelingen over deze geleide
lijke ontwapeningsmaatregelen:
a. schepping van een controle- en
inspectiezone in West-Europa en ver
mindering van de sterkte van buiten
landse troepen in dat gebied;
b. schepping van een zone zonder
kernwapens in centraal Europa vol
gens het bekende plan-Rapacki);
c. terugtrekking van alle buitenland
se troepen en opheffing van alle
buitenlandse militaire bases;
d. een niet-aanvalsverdrag tussen
de Noordatlantische Verdragsorgani
satie en de organisatie van het pakt
van Warschau;
e. een overeenkomst met betrekking
tot het voorkomen van verrassings-
aanvallen.
GEEN KRUISTOCHT
Kroesjtsjef hield de vertegenwoor
digers van 81 van de 82 bij de Ver-
énigde Naties aangesloten landen
alleen Nationalistisch China had ver
stek laten gaan voor dat onze eeuw
geen kruistocht tegen de ongelovigen
meer gedoogt omdat daarvan de groot
ste calamiteit in de geschiedenis van de
mensheid het gevolg zou zijn.
Daarom zou een tijdperk van inter
nationale onderhandelingen, conferen
ties en samenspraken van staatslieden
moeten aanbreken. Tevoren had hij al
ronduit verklaard dat de Verenigde
Naties niet hebben beantwoord aan het
doel waarvoor de volkerenorganisatie
werd ge^hapen.
VOOR ANDERE DINGEN
Uitvoering van Kroesjtsjefs ontwa
peningsplan zou natuurlijk tot gevolg
hebben dat er veel geld vrij zou ko
men dat nu voor bewapening wordt
besteed. De Sowjetunie is bereid, al
dus Kroesjtsjef, samen te werken met
andere mogendheden om met dat geld
onontwikkelde landen te helpen. Maar,
zei hij, de landen die nooit hebben
meegedaan aan het uitbuiten van ko
loniale volkeren en die welke door
gaan met het leegzuigen van die vol- R
Van onze correspondent
WASHINGTON. Anderhalf uur
voor Kroesjtsjef er zou arriveren
heeft prinses Beatrix gistermorgen
het gastvrije huis van mevrouw
Roosevelt te Hyde Park, waar zij de
nacht had doorgebracht, verlaten.
Dwars door een gebied, waar de in
vloed van de vroegere Nederlandse
kolonisten nog op tientallen plaatsen
merkbaar is, reisde zij per auto en
per boot naar Albany, de hoofdstad
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Het pand Waalsdor-
perweg 161 is, nu de drie dagen be
denktijd van de vei-koper zijn verstre
ken, voor de somma van 75.000 gulden,
in handen gekomen van de Rijksge
bouwendienst.
Minister-president prof. dr. J. E. de
Quay heeft daarmee eindelijk een huis.
De grafelijke zalen van het Binnenhof
kunnen nu van zijn opgeslagen meube
len worden ontdaan.
Advertentie
verloochent haar dochter
Een stralende carrière
was haar meer waard
dan hét samenzijn met
haar kind. Lees Libelles
nieuwe vervolgverhaal
„En toch overwon de
liefde" Ontroerend,
bijzonder romantisch.
Natuurlijk in Libelle,
want
Is nu eenmaal beter
van de staat New York. Daar zal zij
het weekeinde doorbrengen.
Nieuwe straat
Tijdens de tocht kreeg prinses
Beatrix tientallen geschenken aan
geboden van de bevolking, die haar
buitengewoon enthousiast begroette.
De bewoners van het dorpje High-
land hadden zelfs voor een gloed
nieuwe bestrating gezorgd, om de
prinses zo goed mogelijk te kunnen
ontvangen. Tien kisten met appelen,
de beste uit de streek, werden de
Prinses daar aangeboden.
Parade
Na een kort bezoek aan New Paltz
en Hurley, beide gesticht door Hu
genoten, ging de tocht naar Kings
ton, waar de prinses de oude Neder
lands hervormde kerk, die kort ge
leden driehonderd jaar bestond, be
zichtigde. De oude registers van de
kerk zijn jarenlang in het Neder
lands bijgeschreven. Op het kerk
hof er omheen liggen veel Neder
landse kolonisten begraven.
In de stad Hudson nam de Prinses
later op de dag een parade af, die
werd gehouden ter herdenking van
de tocht van Henry Hudson.
Met het jacht Dauntless van Lau
rence Rockefeller maakte de prinses
vervolgens een tocht van twee en een
half uur over de Hudson naar Alba
ny. Zij passeerde het dorpje Stuyve-
sant, gelegen op de plaats waar
Hudson in 1609 is geland. Tientallen
kinderen van Indianen stroomden
toen naar de oever om het vreemde
schip te bekijken. Hudson noemde de
plek Kinderhoek en tot de huidige
dag is deze naam bewaard gebleven.
Voor een herinnering aan die dagen
zorgden enkele groepen padvinders,
die als Indianen verkleed in kano's
om het jacht van de prinses cir
kelden.
Doordrongen van de ernst van de
woorden die hij tot de Algemene
Vergadering zal richten, loopt premier
Kroesjtsjef, gevolgd door voorzitter
Belaunde naar zjjn plaats.
"e*
NEW YORK (Reuter) Op
nieuw heeft Kroesjtsjef na een
moeilijke vraag de aandacht af
weten te leiden door een inte
ressante woedescène. Bij een
diner in de New York Econo
mie Club, de vesting van de
grote Amerikaanse zakenlie
den, werd hij door zijn twee
duizend gastheren bekogeld
met vragen.
De uitgever van het blad Look
vroeg hem botweg: „Waarom staat u
het Russische volk niet toe naar
Amerikaanse radiouitzendingen te
luisteren, waarom mogen Amerikaan
se tijdschriften in Rusland niet gele
zen worden, en waarom is er cen
suur op de berichten van Amerikaan
se journalisten in Rusland?"
Toen Kroesjtsjef de vraag ontweek,
klonk uit alle richtingen: „Eerst de
vraag beantwoorden!"
Woedend schreeuwde de Russische
premier toen: „U kunt mij niet in de
war brengen. Ik kom hier niet om te
smeken, ik ben de vertegenwoordiger
van een groot land en een groot
volk!"
Toen de rust was weergekeerd,
kwam zijn antwoord slechts hierop
neer: „Wij zullen zelf beslissen wat
ons volk horen en lezen mag
En wat de uitzendingen van de stem
van Amerika betreft: u stoort zelf
ook een Amerikaanse stem, de stem
van Paul Robeson, die in zijn eigen
land met welkom is maar di'e bij onj
graag gehoord wordt."
ASSEN. Het Drents landbouwge-
nootschap heeft aan het Koninklijk Ne
derlands landbouwcomité voorgesteld
om voor door de droogte getroffen boe
ren een soortgelijke kredietregeling in
het leven te roepen als na de waterover
last in voorgaande jaren.
De boeren zouden. daardoor op gemak
kelijke voorwaarden kapitaal kunnên
krijgen om de schade door de droogte
veroorzaakt enigszins op te kunnen van
gen.
Het Drents landbouwgenootschap heeft
verder voorgesteld de grenzen voor de
invoer van vee te sluiten en toeslagen
te verstrekken op <ïe aan- en verkoop
van vee. Daardoor zou een minimum
prijs worden gegarandeerd.
Het genootschap meent dat door voor
de (hoge zandgronden van een waar
rampjaar kan worden gesproken. De
IJMUIDEN. De Hoogovens in IJmui-
den zijn begonnen met aanzienlijke
uitbreidingen, die geheel uit eigen
middelen kunnen worden gefinan
cierd. Dit heeft ons de heer F. W. E.
Spies, bedrijfsdirecteur van de Hoog
ovens meegedeeld.
Naast de bestaande koudbandwalserij
zal een tweede walserij verrijzen.
Deze zal geheel worden ingeschakeld
voor de blikfabricage. De bestaande
walserij zal worden gebruikt voor
de produktie van stalen platen.
De sinterinstallatie, die nu een jaar in
werking is, zal worden verdubbeld.
De directie hoopt hiermee volgend
jaar klaar te zijn.
Binnenkort zal een zevende cokesoven-
batterij in werking worden gesteld.
Deze krijgt een totale steenkolen-
doorzet van drieduizend ton per dag.
Waarschijnlijk zal de nieuwe batte
rij in oktober in bedrijf worden ge
steld.
De oxystaalfabriek zal verder worden
vergroot. De huidige capaciteit van
de oxystaalfabriek en de Siemens-
Martinstaalfabriek is 1,33 miljoen ton
per jaar. De totale capaciteit zal wor
den opgevoerd tot 1,6 miljoen ton
staal.
Tevens wordt een zesde cementmolen
aan het bedrijf toegevoegd. Hierdoor
wordt de produktiecapaciteit vergroot
van 600.000 tot 750.000 ton per jaar.
De nieuwe molen zal vermoedelijk in
mei 1960 klaar zijn.
De Hoogovens hebben op langere ter
mijn weer nieuwe plannen. Tussen
hoogoven IV en de bestaande sinter
installatie zal worden begonnen met
de bouw van funderingen voor een
nieuwe hoogoven. Bestuur en direc
tie hebben nog wel niet tot de bouw
van dit miljoenenproject besloten,
maar, zoals de heer F. W. E. Spies
zei: zij komen er niet om er een
standbeeld op te richten.
aardappel- en graanopbrengsten zijn ver
beneden peil gebleven. Omdat veevoer
schaars wordt zijn de marktprijzen voor
rundvee sterk gedaald. Door de droogte
is bovendien de melkproduktie sterk te
ruggelopen.
Door dat alles zoud'en de bedrijfsresul
taten een kwart tot de helft minder zijn
dan anders. Het zou nu al vast staan
dat verscheidene bedrijven door dat al
les moeten worden opgeheven.
AMSTERDAM. De vakraad voor de
meubileringsindustrie heeft besloten aan
de daarbij betrokken partijen te advise
ren in de per 1 oktober aflopende c.a.o.
een aantal wijzigingen, betrekking heb
bende op de lonen en secundaire bepa
lingen, aan te brengen.
Voor de lonen wordt geadviseerd over
te gaan tot een systeem op basis van
werkclassificatie met acht toongroepen.
Deze wijziging in de opbouw van de lo
nen doet naar raming van de vakraad
het totale loonniveau (hieronder begre
pen de hum-compensatie'1 met vijf a
zes procent stijgen.
FILIPSTAD (Reuter) In
het ziekenhuis van Filipstad, in
midden-Zweden, is gisteren een
ambulance aangekomen die werd
bestuurd door de patiënt; de
chauffeur was onderweg over
leden. De patiënt. Tors Elarn, lag
met hoge koorts vastgebonden
op de brancard. Even buiten
Filipstad stopte de wagen. Elarn
klopte na enige tijd op de voor
wand, maar kreeg geen ant
woord. Hij slaagde erin de rie
men van de brancard los te ma
ken, en toen hij in de bestuurs-
ca'oine kwam, zag hij de chauf
feur bewegingloos over het stuur
geleund hangen. Ondanks de
koorts, blootvoets en slechts ge
kleed in een pyjama, reed Elarn
de wagen naar het ziekenhuis,
waar geconstateerd werd dat de
chauffeur onderweg was over
leden aan een hartverlamming.
Hetzelfde? Weegt U Let eens met uw handen/
op tafel - een pak met 1000 gram wol op de ene'
en 2 pond lood op de andere.
Wat zegt uw gevóel U
En wat zegt uw gevoel U als U hel Zeeuwsch
Dagblad "weegt" tegen elke andere Zeeuwse
courant? De actualiteit van het landelijke, inter
nationale en plaatselijke nieuws? De gezellige
rubrieken? De boeiende verhalen en feuilletons?
Maak, als U nog géén abonnee bent, kennis met
deze gezellige krant voor héél het gezin. U krijgt
haar 4 weken lang thuis voor slechts f 1,1 2.
Aan de administratie van het Zeeuwsch Dagblad, postbus 4, Goes.
Bezorgt U het Zeeuwsch Dagblad gedurende 4 weken bij mij
thuis voor slechts f 1,12. Ik verplicht mij met deze kennismaking
verder tot niets.
BRUSSEL (Reu
ter) Geheel Bel
gië is verrukt over
het nieuws dat gis
teren officieel be
kend is gemaakt:
prinses Paola ver-
wacnt in het voor
jaar een baby.
Prins Albert en
zijn 21-jarige echt
genote zijn deze
week in Brussel te
ruggekeerd na de
wittebroodsweken
in Spanje en Major
ca te hebben door
gebracht.
DEN HAAG. De controle van pas
poorten aan de NederlandsBelgische
en de BelgischLuxemburgse grenzen
zal volgend jaar verdwijnen.
Binnen het gebied van Benelux zal
ieder zonder paspoort kunnen reizen.
Daartoe heeft het comité van ministers
van Benelux besloten. Het ligt in de
bedoeling de maatregel op 1 januari in
te laten gaan.
Dat vereist een coördinatie tussen de
drie landen van allerlei regelingen tot
controle van vreemdelingen aan de
„buitengrenzen" van het Beneluxge-
bied, zoals afgifte van visa, justitiële
controle en dergelijke. De vreemdelin-
genpolities van de drie landen zullen
dan ook nauw moeten samenwerken,
zowel in de praktische uitvoering van
de maatregelen als in het bepalen van
het toelatingsbeleid.
DEN HAAG. In de meeste provincies
behoeft men er niet bang voor te zijn
dat op aanvragen voor premie voor eigen
woningbouw die tussen 16 april en 23 juni
zijn ingediend, afwijzend zal worden be
schikt.
Voor 1959 is met toekenning van 38.000
premies rekening gehouden. De toegeno
men vraag naar premies maakt slechts
het tijdstip van toekenning onzeker. De
belangstelling voor de premiebouw in
Friesland en Drenthe is echter in 1959
niet Zodanig geweest, dat op een even
grote activiteit als in de twee vooraf
gaande jaren moet worden gerekend.
WASHINGTON (A:P.) De com
mandant van de Amerikaanse luchtbasis
op IJsland, de brigade-generaal Gilbert
Pntchard, is van zijn functie ontheven.
Dit ontslag werpt geen enkele blaam
op het persoonlijke gedrag van de ge
neraal, maar is slechts een verzoe
nend gebaar van de Amerikaanse re
gering tegenover de bevolking van IJs
land, die hoogst verontwaardigd is over
een incident, dat zich vorige week op
de luchtbasis heeft afgespeeld.
Twee IJslandse functionarissen, die
zich volgens Amerikaanse schildwach
ten op yerboden terrein bevonden, wer
den gedwongen tien minuten lang on
bewegelijk in een ijskoude, diepe mod
derplas te gaan liggen.
De IJslandse regering eiste genoeg
doening, en stelde de Amerikaanse be
velhebber verantwoordelijk voor het
gedrag van zijn ondergeschikten.
Liberaal aangezocht
DEN HAAG Voor de functie van
staatssecretaris op het ministerie van
verkeer en waterstaat is aangezocht de
liberaal E. G. Stijkel.
De heer Stijkel is directeur van Eco
nomie en industrie bij Euratom in Brus
sel. Hij heeft vroeger een functie bekleed
bij de Hoge autoriteit van de KSG in
Luxemburg,
naam
straat:
plaats:
datum:
handtekening:.
gisteravond om 23.15 uur:
Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte
Droog weer met
zonnige perioden,
maar ook enkele
wolkenvelden.
Zwakke tot ma
tige wind uit noor
delijke richtingen.
Middagtemperatu-
ren van zeventien
tot twintig graden.
MIESJE: Fijn weer voor een ritje.
20 SEPTEMBER: zon op 6.21, zon
onder 18.46; maan op 20.18, maan
onder 9.56.
21 SEPTEMBER: zon op 6.22, zon
onder 18.43; maan op 20.48, maan
onder 10.58.
Onze weerkundige medewerker:
Tot nu toe is de regen deze
maand beperkt gebleven tot hier
en daar enkele druppels, uitslui
tend in de uoordelijke helft van
het land.
Het gebied van hoge druk, dat
zich van de Britse eilanden tot de
Azoren uitstrekt en daarmede de
oorzaak is van het langdurige
droge weer, werd gisteren aan de
noordzijde flink aangevallen door
depressies.
Eén depressie, hij de zuidpunt
van Groenland, is bijzonder ve
nijnig, maar desondanks vertoont
het gebied van hoge druk nog
nauwelijks een deukje, zodat dit
weekeinde de situatie wel zal blij
ven zoals deze tot nu toe is ge
weest: droog met weinig wind.
Wel zullen er wolkenvelden blij
ven, maar daar tussendoor zal ook
de zon zich wel eens laten zien.
Is het 's nachts helder dan bestaat
er kans dat het dicht aan de
grond wat vriest, zoals ook gister
nacht hier en daar is gebeurd.
