Nieuwe Groene Kruisgebouwen in
Wissenkerke en Kamperland
Betere arbeidsvoorwaarden
in Z.-Vlaamse kanaalzone
Arbeidsbezetting in Zeeuwse
landbouw sterk gedaald
Drukte bij peulvruchten-
centruiiL Middelburg
Voorouders beschikten over
een zee van tijd
Mevr. Micliaelis
opende „Zeeuws
volkssieraad"
-Jxusdag 15 september 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Zeeuwsch Dagblad
Mammoetwet III
MET GIFTEN VIT NIEUW-ZEELAND
BESTEDINGSKLAAR
Zwemster of fruitfee?
Jeugdvariété in
Zeeuwse fruitweek
Zeeuwse Westhill-
kring vertoefde
op Hedenesse
IN DE CONSISTORIE
Tentoonstelling volkssieraad leert:
Fee bezoekt vandaag
ziekenhuizen
Mr. dr. Mes opent
expositie
Handhaaf algemeen
ziekenhuis in
Bergen op Zoom
Rapport van Landbouw Economisch Instituut
Uitbreiding tuinbouw
vormt tegenkracht
Zendings- en wereldraad
Desastreus
Schipper zocht 's nachts
naar militairen
Vf. uitgesteld
Een unicum aanvoer bijna geheel
op drie procent export-kwaliteit
1
1
Pag. 3
Protestants-Christelijk
jVADAT we in de voorafgaande arti-
1 kelen de structuur en de grond
slagen van het wetsontwerp behandel
den, zullen we nu het geheel aan een
kritische beschouwing onderwerpen
en enkele conclusies trekken.
Ons eerste bezwaar geldt de
nieuwe naamgeving van de verschil
lende vormen van het voortgezet on
derwijs. Artikel 208 van de grondwet
onderscheidt expressis verbis lager,
middelbaar en voorbereidend hoger
onderwijs. Men kan van mening ver
schillen over de vraag of deze onder
scheiding in de grondwet past. Wij
zijn geneigd Thorbecke bij te vallen
als hij in zijn „Bijdrage tot de her
ziening van de grondwet" schrijft:
„Bovendien is de onderscheiding van
hoger- middelbaar- en lager onder
wijs in de grondwet ongepast. Zij be
hoort, zoveel zij juist is, in de wet,
welke de grenzen tussen de onder
scheidene soorten of trappen van on
derwijs zal trekken in overeenstem
ming met het ganse, door haar aan
te nemen systeem."
Nu echter de grondwet deze naam
geving wel kent, getuigt het van te
weinig respect voor deze hoogst be
langrijke staatswet (voor de wijziging
waarvan nog altijd een twee/derde
meerderheid vereist is) wanneer in
een door de grondwet vereiste wet
namen voor onderwijsvormen worden
geïntroduceerd, die deze zelf niet
kent. Wil men deze naamgeving
handhaven dan zal eerst de grondwet
moeten worden aangepast door art. 28
bv. te doen luiden (het desbetreffen
de lid): „De wet stelt de voorwaarden
tast, waarop voor het bijzonder voort
gezet onderwijs in zijn bij de wet
Vastgestelde vormen, bijdragen uit de
openbare kas worden verleend."
De het wetsontwerp vergezellende
memorie van toelichting achten we
zeer zwak en verre van overtuigend:
„Deze namen op zichzelf zijn niet van
zoveel belang, echter wel het feit, dat
in dit ontwerp bij de regeling van het
lavo en mavo een stuk onderwijs
wordt geregeld, dat thans nog zijn
regeling in de l.o. wet 1920 vindt."
En hier komt dan meteen ons
tweede bezwaar: nl. dat zomaar even
tjes het uitgebreid lager onderwijs
wordt beroofd van zijn wettelijke po
sitie en bescherming, die het als la
ger onderwijs bezit en waarvan het
als mavo niet in dezelfde mate pro
fiteert. De groei van het ulo en de
daarmee correllerende bouw van
scholen vindt zijn oorzaak enerzijds! er °P geattendeerd, dat wij in de krant
i_ m van zaterdag niet een foto van de Zeeuw-
in de maatschappelijke behoefte waar- se fruitfee en haar hofdames publiceer-
aan het tegemoetkomt en aan de re-1 den, zoals het onderschrift zou doen ver
geling in de l.o. wet voor wat be-i moeden, doch dat het hier zwemsters-in
WISSENKERKE Als het ontwerp bestedingsklaar is ge
maakt zal zo spoedig mogelijk worden begonnen met de bouw van
twee Groene-Kruisgebouwen in de gemeente Wissenkerke.
In Kamperland zal een Groene-Kruiscomplex neergezet wor
den en ook Wissenkerke zelf krijgt de beschikking over een derge
lijk gebouw met zusterwoning. De bouw van deze twee belangrijke
projecten wordt mogelijk gemaakt door een grote gift uit Nieuw-
Zeeland, die via het Nationaal Rampenfonds verkregen werd.
Al lang wordt met ongeduld uitgezien
naar de verwezelijking van deze objec
ten. En al lang heeft het bestuur van
de vereniging het Groene Kruis, afde
ling Wissenkerke-Kamperland-Geersdijk
onder leiding van dokter J. L. J.
Bruynzeel te Wissenkerke plannen be
raamd om te komen tot nieuwbouw.
Met grote spoed zijn deze plannen uit
gewerkt, toen de mededeling binnen
kwam dat een belangrijke gift uit
Nieuw-Zeeland verwacht kon worden.
Met deze aanzienlijke geldelijke steun
was een gezonde basis geschapen voor
de financiering van dit grootse project.
Het Groene Kruisbestuur had deze gift
toch echt wel nodig, want anders was
niet veel van de plannen tot stichting
van twee Groene Kruisgebouwen te
recht gekomen. En het bestuur is dan
ook erg dankbaar voor dit buitenkansje.
Het wordt echter wel betreurd, dat
de gebouwen er nog steeds niet staan.
Maar ja, er komt ook heel wat kijken
voor alles in kannen en kruiken is. In
ieder geval is de situatie thans zo, dat
de grond, waarop de gebouwen zullen
verrijzen in het bezit is van het Groe
ne Kruisbestuur, dat de plannen aller
lei instanties gepasseerd hebben en
goedgekeurd zijn, en dat de architect
R. Slotema uit Wissenkerke een bijzon
der fraai ontwerp heeft gemaakt. Het
is nog slechts wachten op het ogenblik,
dat het ontwerp bestedingsklaar is.
Daarna kan de aanbesteding worden ge
houden. En als dat achter de rug is
kan zo spoedig mogelijk met de bouw
van beide complexen worden begonnen
Dit punt vormt momenteel de enige be
lemmering voor de bouw.
MISVERSTAND
Door een betreurenswaardig misver
stand, werd maandag in het verslag over
de voetbalwedstrijd Spui—Terneuzense
Boys vermeld, a'at een minuut stilte in
acht werd genomen voor de heer Bolle-
man. Dit moet zijn de heer Lotsy. De
heer Bolieman, die bij een auto-ongeluk
was betrokken en daarbij ernstig werd
gewond, is aan de beterende hand1.
Van verschillende zijden werden wij
treft schoolstichting, omdat het vol
ledig kan profiteren van de gelijkstel
ling, als lager onderwijs,
Teveel wordt krachtens het wets
ontwerp geregeld bij algemene maat-|
regel van bestuur, waar de wetgever
dus niet aan te pas komt. De memorie
van toelichting schiet hier tekort:
„Overigens is wat de regeling bij
wet of algemene maatregel van be
stuur betreft, zoveel mogelijk
(spat. van ons B.) aansluiting
gezocht bij het systeem der bestaande
wetgeving. Dit brengt mede dat in
dit wetsontwerp in het algemeen
(spat. van ons B.) niet meer aan rege-
de-bloemetjes betrof. Waarvoor natuur
lijk onze excuses. Zowel tegenover de
zwemster als tegenover de fruitfee en
haar dames.
Feërieke verlichting
GOES. Terwijl de schijnwerpers de
mooie plekjes van Goes in een feëriek
licht plaatsen is de Zeeuwse fruitweek
te Goes gisteravond voortgezet met het
wie»». optreden van de jeugdvariétêgroep
otrivh ic nvArpclifpii dun reeds ••«lung Arfciestenbïoed Het bestuur van
ling bij amvb. is overgelaten «an reeus de stiChtmg Het Zeeuws Fruitcorso had
in de huidige wettelijke regelingen;n ^et programma een speciale kinder
van de daarmee overeenkomende tak- j avond opgenomen en het zal daar_zeker
ken van onderwijs het geval is."
Nauwkeurige bestudering van het
wetsontwerp echter stelt ons niet ge
rust en we zijn van mening dat men
niet ontsnapt aan het gevaar van de
legatie waartegen prof. v. d. Pot in
zijn Handhoek van het Nederlands
Staatsrecht reeds waarschuwde: „Men
kan zich niet aan de indruk onttrek
ken, dat een zekere neiging om de
regeling zelve binnen de departemen
tale sfeer te houden toch veelal ertoe
geleid heeft, om daarin verder te gaan
dan nodig was".
Bij alle voordelen die een amvb.
kan hebben blijft (en dat is bij de
tere onderwijspolitiek zeer zeker het
geval) het nadeel dat de volksverte
genwoordiging buiten vaak zeer in
grijpende regelingen wordt gehouden,
terwijl wetsontwerpen te voren wor
den gepubliceerd en de publieke opi
nie zich kan uiten voor ze in het
staatsblad komen.
In een volgend artikel hopen wij
nog enige kritiek op het wetsonwerp
te geven.
B. BUDDING'
CADZAND. De Zeeuwse Westhill-
kring heeft op Hedenesse bij Cadzand
een weekend gehouden en daarmee is
het winterwerk op het zondagsschoolter-
rein weer van start gegaan. Vijfendertig
jonge mensen kwamen bijeen. Twee on
derwerpen werden behandeld, die een
sterk bezinnend karakter droegen.
Mevr. J. A. v. Mierlo-van Kuipers
sprak over de taak van de assistent.
Daarbij kwam duidelijk naar voren, dat
het kerkewerk onder de kinderen aan
geen spijt van gehad hebben. Enkele
honderden toeschouwers, onder wie vele
kinderen, omzoomden het marktterrein
om te gemeten van het optreden van
deze groep. Natuurlijk gaf ook de fruit
fee acte d'e presence.
Vele malen kwamen de handen op el
kaar na de soms adembenemende toeren
van de jongelui, o.m. de levende pyra-
midebouw. En wat deze jongens en
meisjes onder leiding van het echtpaar
Jansen aan acrobatiek op de planken
weten te brengen grenst aan het onge
looflijke. Kortom: Het werd een program
ma da't klonk als een klok en waaraan
menigeen een genoeglijk uur heeft be
leefd. Evenmin ontbrak het ballet in dit
programma.
Na afloop van dreze speciale kinder-
avond hebben de ouders met hun kroost
ongetwijfeld nog een wandeling gemaakt
langs de singels om te kijken naar de
fraaie verlichting in het bladergroen der
bomen. De fonteinen spuiten intussen on
verdroten voort in een zee van kleuren.
Trouwens, de gehele stad is in een feest
verlichting gehuld. En deze prachtige
verlichting trekt eveneens honderden be
langstellenden naar de stad Goes tijdens
de fruitweek.
In Wissenkerke zal het Groene
Kruisgebouw verrijzen naast de wo
ning van burgemeester J. van Halst
en in Kamperland is de bouw gepro
jecteerd in het nieuwe gedeelte, bij
de diepvriesinstallatie.
Weliswaar heeft het Groene Kruis in
Wissenkerke de beschikking over een
gebouwtje, dat officieel te boek staat
als Groene Kruis wijkgebouw. Het pand
is te klein en voldoet geheel niet aan
eisen, die tegenwoordig aan een der
gelijk complex worden gesteld. Het on
derzoek van zuigelingen en kleuters en
alle andere takken van de medische
dienst, die meestal in een Groene Kruis
gebouw worden ondergebracht, dient in
een verantwoorde lokaliteit te geschie
den.
In Kamperland heeft men jarenlang
het gemeentelijk lokaal aan de Veer-
weg als consultatiebureau gebruikt.
Maar ook dat was een noodoplossing.
Enige tijd geleden heeft het Groene
Kruisbestuur naar een andere ruimte
om moeten zien. Het gemeentelokaal is
n.l. verkocht aan de Gereformeerde ge
meente ter plaatse met de bedoeling
om het om te bouwen tot kerk. Dank
zij de welwillende medewerking van de
kerkeraad heeft het Groene Kruis de
beschikking gekregen over de consisto
rie van de Gereformeerde Kerk. Maar
het blijft een noodoplossing.
En zo kan het gebeuren, dat de Kam-
perlandse moeders zich met hun kin
deren begeven naar een plaats, waar
de dominee zijn catechisaties houdt, de
jeugdverenigingen vergaderen en de
kerkeraad velerlei problemen bespreekt.
Geen wonder dan ook, dat met onge
duld wordt gewacht op de dag, dat het
nieuwe Groene Kruisgebouw in gebruik
kan worden genomen.
Wat het ontwerp betreft heeft archi
tect Slotema een smaakvol en efficiënt
geheel weten te scheppen. Op de be
gane grond vinden wij een ruime entree,
wachtkamer, boxenkamer, dokterska
mer, flink magazijn en een garage. Zo
wel voor Wissenkerke als Kamperland
is hetzelfde ontwerp gemaakt. Met dit
verschil, dat in Wissenkerke boven het
Groene Kruis wijkgebouw een zuster
woning zal worden gebouwd, waarvoor
een aparte entree is ontworpen.
GOES. Een uitgelezen collec
tie van oude Zeeuwse volkssiera
den werd in de wandelgalerij van
de Maria Magdalenakerk onder
gebracht. Het zwaartepunt van de
tentoonstelling ligt wel op de
kostbare sieraden en de voorbeel
den van de inmiddels verdwenen
klederdrachten.
Bij de sieraden is de collectie van de
heer De Bree uit Middelburg zeer op
vallend. Tussen de spelden, nahers en
mutsstukken uit neel Zeeland, ligt een
couvert gouden messen. Een zeldzaam
voorwerp is ook het broodmes waarvan
net kunstig gesneden handvat een cruci
fix unbeeidi. Alle afdelingen van Zee
land zijn vertegenwoordigd met buiten
gewoon fraaie voorbeeiaen van oude
goud- en zitversmeeakunst. Zo liggen er
m de vurine van de afdeling Zuid-Beve-
land-west een paai' mutsstukken uit de
tyd van iSapoieon. Dezelfde afdeling
toont de bezoeker een gaaf hanügeweven
nemd uit net jaar 1785, en een bijbeltje
waarvan het zilveren slot het keurstem-
pel van Napoleon draagt. Tussèn de bla
den liggen velletjes papier waarin op
zeer nnnutieuse wijze figuurtjes werden
geknipt.
En zo getuigen alle tentoongestelde
voorwerpen envan.dat het Zeeuwse voor
geslacht over een zee van vrije tijd heeft
Kunnen beschikken. Alle kledingstukken
zijn tot m de finesses afgewerkt, vele
versierd met kleurige borduurwerken en
zilveren knopen.
Ook de grote verscheidenheid der
hoofddeksels toont een vergaande af
werking. Elke afdeling brengt verschil
lende soorten hoeden, kappen en petten
die er door de opeenvolgende generaties
werden gedragen. Hoofddeksels van vilt,
laken en stro, die al zeer lang in on
bruik zijn geraakt. De bijpassende spa
nen hoedendozen zorgen ook voor de
nodige kleur op de tentoonstelling.
Daarnaast zijn er nog vele snuiste
rijen, kastjes, kandelaars en pijpen te
bezichtigen. Jn de afdeling Baarland kan
men in een oud scnoolschrift zien dat
de kinderen zowei links als rechts moes
ten leren scnrijven. Zelfs het jaartal
staat er netjes boven: 1860.
Op aanraden van de burgemeester van
Goes heeft men de expositie van het
het tentoonstellen van doeken en plastie
ken van de „Stichting Zeeuwse heelden-
Zeeuws volkssieraad gecombineerd met
de kunstenaars". De beeldhouwwerken
van Peter de Jong en Ad Braat die hier
12.45 Officiële ontvangst van de
fruitfee met hofdames in de veiling.
14.00 Bezoek van de fruitfee aan
ziekenhuis Ooslwal en ziekenhuis Sl.
Joanna. Standwerkersconcours op de
middagmarkt. 19.30 Mars van „Excel
sior" door bouwplan Oost. 19.30
Turndemonstraties op de markt.
21.00 Optreden Ballet Soesman op
de markt.
SLUISKIL De bij tie drie
grote vakcentrales aangeslo
ten werknemersorganisaties in
Zeeuwsch-Vlaanderen hebben
maandag in overleg met de
werkgeversorganisaties in de ka
naalzone volledige overeenstem
ming bereikt over de voorstellen,
de huurcompensatie in de Ionen
te verwerken, dit met ingang van
1 augustus jl. Dit geldt voor de
eerste klas gemeenten. Na het af-
de medewerkers zeer hoge eisen moet lopen van de huidige c.a.o. wordt
stellen Grote trouw en het zich volledig
inzetten voor dit werk zijn voorwaar- met ingang van 1 januari a.s. een
den, waaraan lang niet altijd wordt vol- loonsverhoging van zes cent per
daan en die toch zo gesteld moeten wor- mlr hwevneMl
den. Mej. R. Brandenburg sprak zon- ingevoerd,
dagmiddag over „Spelend voor Gods
Aangezicht'. Zij deed dit aan de hand
van het uitstekende boekje van mevr.
Snijders-Oomen. Spreekster liet zien,
hoe, ondanks vele verschillen in opvat
ting, met betrekking tot de kerkelijke
praktijk, de pedagogische vragen, de
geestelijke opvoeding betreffende, zowel
in rooms-katholieke als in protestantse
kringen gelijk ligen.
Zaterdagavond had mevr. Van Mierlo
de mogelijkheden van expressie bespro
ken en introduceerde een nieuwe vorm:
het werken met foto's, die de Bijbelse
Bodschap in het leven van alle dag
zichtbaar kunnen maken.
De zondagmorgen werd gevuld met
een stijlvolle wijding in de vorm van
de voordracht van het lekespel van Phi
lip Lamb, „Mozes", door de heer E.
Vooys.
pensatie worafen verleend, in plaats van
een uur, zoals nu.
Dit alles te zamen komt neer op een
loonsverhoging van zes proeent.
De maatregelen, die nog moeten wor
den goedgekeurd door de rijksbemidde
laars, gelden voor de Association Zelan-
daise cfe Carbonisation g.a„ de Comp.
Neerlandaise de l'Azote, beide te Sluis
kil, de N. V. Stijfsel en Glucosefabriek,
de N. V. Spiegelglas en Fosfaatfabriek
en de meelfabriek De Waizemolen Sas
van Gent n.v., alle te Sas van Gent.
en daar tussen de sieraden staan opge
steld, en de moderne doeken van An-
dries Minderhoudt, Jan Jongschaap en
Bram Pilil vormen een aantrekkelijk
contrast met de antieke tentoonstellings-
voorwerpen die het Zeeuwse voorge
slacht met zo veel zorg vervaardigde.
MIDDELBURG. Vrijdag 18 septem
ber des avonds om acht uur zal mr.
dr. A, J. J. M. Mes, lid van gedepu
teerde staten van Zeeland, in het Kunst
museum te Middelburg een expositie
openen van werken door leden van de
Zeeuwse Kunstenaarskring (opgericht
1955).
Kerkeraden schrijven
BERGEN OP ZOOM. De kerkeraden
van de protestantse kerken in Bergen op
Zoom hebben zich met een schreven ge
wend tot het college van regenten van
het Algemeen Burgergasthuis en het be
stuur van de stichting St. Elizabeth zie
kenhuis over de bekende ziekenhuis
kwestie.
In dit schrijven wordt opgemerkt, dat
de kerkeraden indertijd geen behoefte
hadden aan een nieuwe regeling voor
het beheer van het ziekenhuis door een
college, dat zou worden benoemd door
de kerkeraden en aangevuld met twee
leden van het gemeentebestuur. De
kerkeraden voerden als argument aan,
dat door deze beslissing de verantwoor
delijkheid voor het ziekenhuis aan de
gemeenteraad zou worden gerukt.
Het grootste bezwaar van de kerkel-
raden is nu, dat thans zonder enig over
leg plannen zijn om te komen tot de
bouw van een r.k. ziekenhuis. Indien
deze plannen zouden doorgaan loopt het
Algeme enBurgergasthuis de kans opge
heven te worden.
De kerkeraden schrijven, dat bij deze
oplossing de rechten van de minderheid
zouden veranderen in gunsten. De ker
keraden geven de voorkeur aan het feit,
dat het Algemeen Burgergasthuis zo
spoedig mogelijk begint met de bouw van
een nieuw ziekenhuis, zoals aanvankelijk
in de bedoeling lag.
De kerkeraden pleiten voor handhaving
van het huidige algemene ziekenhuis en
schrijven, dat het r.k. ziekenhuis niet
aanvaardbaar is voor de protestantse be*
volking van „stad en achterland" (27.000
van de 95.000 bewoners van dit gebied).
GOES. Mevr. L. Michaëlis-Lastotsi-
kin Pelsky heeft gisteravond de tentoon
stelling' „Het Zeeuwse Volkssieraad" in
de wandelkerk van de Maria Magdalena
kerk geopend. Namens het hestuur heet
te de presidente van de Nederlandse
Bond van Plattelandsvrouwen, afdeling
Zeeland, mevrouw W. van Veen-van
Loghem, de vele genodigden welkom,
onder wie behalve de burgemeester en
echtgenote ook wethouders en vertegen
woordigers waren van de Z.L.M. en het
fruitcorso.
Mevrouw Michaëlis vond deze tentoon
stelling een rustpunt tussen de vele
manifestaties en festiviteiten, die Goes
deze week kent. Men kan zich verdiepen
in de historie van het Zeeuwse volks
sieraad, terwijl de tentoonstelling een
grote charme heeft door het feit dat vele
Zeeuwen hun bezittingen bijeen brach
ten. Mevrouw Michaëlis noemde het
een manifest van Zeeland om de Zeeuw
se dracht een ereplaats te geven.
Na het zingen van het Zeeuwse volks
lied opende mevrouw Michaëlis de ten
toonstelling door het wegtrekken van
gordijnen, waarna een tweetal meisjes,
in Zeeuwse klederdracht, haar en de
presidente van de Bond van Plattelands
vrouwen, mevrouw A. Dethmers-Brou-
wer, eenij ruiker bloemen aanboden.
In de loop van de avond verscheen
de fruitfee met haar hofdames, die van
de Bond een geschenk in ontvangst
mocht nemen.
9 Een beeld van een gedeelte van het
peulvruchtencentrum in Middelburg,
waar het op het ogenblik een drukte
van belang kan zijn.
Tijdens het inrichten van de tentoon
stelling konden enige dames van de
organisatie de verleiding niet weer
staan enige oude maar charmante kle
dingstukken aan te trekken. Mej. Ina
van Koeveringen (rechts) toont als vol
leerd mannequin hoe een hemd uit het
jaar 1785 wanneer het op elegante wij
ze gebracht wordt dienst kan doen als
een zakjurk. Geheel links mej. J. Dek
ker die de supervisie over de tentoon
stelling heeft, in het midden mej. A.
v. d. Leede.
DEN HAAG. Het Landbouw-Econo-
misch Instituut heeft verslag gegeven
van een onderzoek naar werkgelegen
heid, arbeidsvoorziening, afvloeiing, be
roepskeuze en onderwas in de Zeeuwse
landbouw. Dit onderzoek is verricht
door de afdeling Streekonderzoek van
het Instituut.
Uit het rapport blijkt, dat de ar
beidsbezetting in de Zeeuwse landbouw
sedert 1947 sterk is gedaald, namelijk
met ongeveer 2 per jaar; dit betekent
een evenredige stijging van de arbeids-
produktiviteit. Na 1947 is een afneming
van alle categorieëënë ëarbeidskrachten
opgetreden; vóór dat jaar daalde welis
waar het aantal landarbeiders al, maar
Utrechtse synode vandaag
Van een medewerker
UTRECHT Vandaag zet de gerefor
meerde synode in de Westerkerk de
bespreking voort van de vraag, wat de
Nederlandse zending te doen staat, wan
neer de Internationale zendingsraad
1.M.C. zijn werk gaat verrichten bin
nen het verband van de wereldraad
van kerken. Zoals bekend staan aan
de Nederlandse zendingsraad drie mo
gelijkheden open: 1. hij neemt volledig
deel aan het werk van de I.M.C. (die
dan heet: commissie van de wereldraad
voor wereldzending en evangelisatie);
2. hij treedt alleen to overleg met de
I.M.C., zonder enige verantwoordelijk
heid; 3. hij wordt meewerkende raad
van de I.M.C. Die derde mogelijkheid
stellen de- zendingsdeputaten voor en
de synodecommissie nam dit voorstel
over.
De toekomstige verhouding tussen I.M.C.
en wereldraad is nog niet helemaal
helder. Men zoekt daar nog naar een
vorm, waarin de eigen aard van de
zending tot zijn recht kan komen, zo
dat nog mogelijkheden genoeg aanwe
zig zijn om op de totstandkoming van
zuivere toestanden invloed uit te
oefenen.
Het was te verwachten dat vrijdag nie
mand uit de synode zich voor de eerste
mogelijkheid uitsprak. Het ging dus
tussen 2 en 3. De discussie werd door
een der sprekers emotioneel genoemd.
En met recht kan men zo spreken,
wanneer èn prof. Dijk èn prof. Bavtock
van een „geloofsbeslissing" spreken,
waarbij de één uiteraard zijn bekende
bezwaren tegen de wereldraad ont
vouwde en de laatste daarentegen van
mening zei te zijn, dat Christus de
Geref. kerken deze weg wijst.
JUIST met het oog op de toenaderings
pogingen zaten de meeste sprekers
vrijdag wat in met deze voorstellen.
Heeft het zin, als" dit voorstel wordt
aangenomen, nog de vervangingsfor
mule op te heffen? Prof. Bergema zei
te verwachten dat men hier en daar
zegt: zie je wel, daar glijden ze weer
af. Maar niet herenigingstactiek moet
een besluit inspireren, maar de vraag:
is deze weg principieel juist? Als men
dat meent, moet men het doen en niet
laten op andere gronden. Waarbij meer
malen met nadruk gewezen werd op de
desastreuze gevolgen, die een verbre
king van het contact zal hebben voor
het werk in Indonesië. De zending daar
is 'voor de Geref. kerken alleen moge
lijk omdat de zending deel uitmaakt
van de raad voor de zending in Indone
sië. Het verbreken van die band be
tekent dat men niet meer op faciliteiten
hoeft te rekenen van het gouverne
ment.
De discussie mocht dan emotioneel be
gonnen zijn, broederlijk bleef ze; prof.
Dijk haastte zich te zeggen, dat hij de
voorstanders even gereformeerd achtte
als zichzelf en drukte terugkerend van
het spreekgestoelte zendingsdeputaat
Harrenstein de broederhand.
nam het gezinspersoneel in aantal toe.
Door deze ontwikkeling is in de loop
van de laatste vijftig jaar het aandeel
van de gezinsarbeid in de totale ar
beidsbezetting voortdurend gestegen;
dit aandeel bedraagt op het ogenblik
ongeveer 60 °/o. De seizoenwerkloos
heid vormt nog altijr een ernstig pro
bleem.
Verwacht kan worden, dat de agra
rische werkgelegenheid in de toekomst
verder zal afnemen, door vermindering
van de oppervlakte cultuurgrond, door
bedrijfsvergroting en door rationalisatie
en mechanisatie. De afneming van de
werkgelegenheid zal zich echter vermoe
delijk in een minder snel tempo vol
trekken dan in het afgelopen dennium
het geval is geweest. De uitbreiding van
de tuinbouw (fruitteelt!) vormt een
tegenkracht. In dde verschillende onder
delen van de provincie zal de werk-
gelegenheidsdaling geen gelijke omvang
aannemen.
Dit is evenmin het geval met de te
verwachten afneming van het aanbod
van arbeidskrachten. In de toekomst
kunnen in bepaalde delen van Zeeland
discrepanties tussen vraag en aanbod op
de agrarische arbeidsmarkt optreden. In
ieder geval zal de toekomst een verder
gaande afvloeiing uit de landbouw te
zien geven, al zal deze niet haar om
vang uit het recente verleden handhaven.
Voor het opvangen van de afvloeiing is
de ontwikkeling van de bestaansbronnen
buiten de landbouw noodzakelijk.
Onderwijs
Wat het onderwijs betreft wordt in het
rapport geconcludeerd, dat door de be-
drijfshoofden en hun zoons meer onder
wijs is gevolgd naarmate zij jonger zijn.
Heeft van de oudere bedrijfshoofden
slechts 10 °/o agrarisch dagonderwijs ge
volgd, bij de huidige generatie van mee
werkende boerenzoons is dit al 45%. De
belangstelling voor algemeen vormend
voortgezet onderwijs is bij de boeren
zoons gering. Dit is eveneens het geval
bij de boerendochters. Onder de land
arbeiders is de interesse voor voortgezet
onderwijs nog gering, maar zij stijgt wel.
In de belangstelling voor het land- en
tuinbouwonderwijs treden in Zeeland ge-
biedsgewijs grote verschillen op; dit is
ook bij het overige onderwijs van boe
renzoons het geval. Evenmin is de af
vloeiing van boerenzoons in de gehele
provincie gelijk. Naast gebieden die in dit
opzicht een gezonde indruk maken, zijn
er, waarin de opvolgingssituatie veel te
wensen overlaat (Walcheren en vooral
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen). Voor beroe
pen- en beroepskeuzevoorlichting bestaat
onvoldoende belangstelling.
BRUINISSE. Schipper C. de Kei
zer uit Brumisse heeft bij nacht en
ontij het Voikerak bevaren, op zoek naar
een schip in nood. Maar geen schip
wflton maken3" assistentie Struik te
De rijkspolitie te Oude Tonge had bo-
Ven „Y.olkerak lichtkogels gezien en
onmiddellijk aan een schip in nood ge
dacht. Schipper De Keizer staat bekend
ais een ervaren redder en daarom vroeg
n't' lel]u P°olsfloogte te gaan ne
men. uok de bemanning van een vaar-
e„ Mkspolitie té. Water uit
Dordrecht, dat de schipper kwam assis
teren, slaagde er niet in een boot in
nood te vinden.
.„TSnsïot!e ^leek- dat militairen te Roo
sendaal de kogels hadden afgeschoten.
Aij hielden die nacht in West-Brabant
een oefening. De commandotroeper heb
ben inmiddels toegezegd, de politie even
te zullen waarschuwen, als er weer eens
van lichtkogels gebruik zal worden ge-
maakt....
VANDAAG wordt deze discussie voort
gezet. Er zal dan nog nader uit de
doeken komen hoe sterk de waarborgen
zijn tegen vervlechting met de wereld
raad. En vooral zal dan blijken hoe de
verhoudingen in de synode liggen.
Het oorspronkelijke plan om vandaag de
kwestie van de vervangingsformule af
te ronden gaat dus niet door. Dit ge
beurt pas volgende week (waaruit
blijkt dat de eerste synoderonde inder
daad vijf weken gaat duren).
MIDDELBURG De directeur
van het coöperatief peulvruchten-
bewerkingscentrum Zuidwest-Ne
derland, de heer R. Meyering,
kan verheugd zijn; de kwaliteit
van de erwten en de schokkers is
dit jaar prachtig. Een verblijdend
verschijnsel voor dit centrum,
dat nu in Middelburg .vijf
jaar in bedrijf is. Volgens De Bron
begon men de nieuwe campagne
praktisch zonder oude voorraad en
de nieuwe aanvoer vond drie we-
Vanaf 1 januari 1961 wordt een
uur minder per week gewerkt,
terwijl 48 uur wordt uitbetaald.
Minimum twee procent van het
jaarloon zal worden uitgekeerd;
als bezitvormende maatregel. Er
is nog overleg gaande over de
wijze waarop deze uitkering zal
worden belegd.
De produktietoeslag wordt per 1 ja
nuari verhoogd van veertien naar zes
tien, van zestien naar achttien en van
achttien naar twintig procent. Twintig
procent geldt als het maimum. Bij de
semi-continudiensten zal twee uur dis-
ken eerder plaats dan verleden
jaar. De eerste duizend ton pro-
dukt was vijf weken eerder bin
nen dan in 1958.
Het produkt is zeer droog, zodat er
geen vochtschade (bruine vlekken) is
opgetreden. Wei komen er nog partijen
binnen, die teveel piksel bevatten door
te weinig en ontijdig spuiten. Door be
werking is hier gelukkig veel goed te
maken. Ook wordt er nog steeds hier en
daar slordig gedorst.
Door de goede kwaliteit en de uitste
kende outillage van het Middelburgse
peulvruchtencentrum kan de aanvoer
bijna geheel op 3 pet. exportkwaliteit
bewerkt worden. Dit zai een unicum zijn.
De schokkers vertegenwoordigen een
groter deel van de aanvoer dan in de
vorige campagne. Doordat de oude oogst
geruimd en het erwtenareaal niet groot
is, zijn de afzetverwachtingen niet on
gunstig. De heer Meyering plaatste
achter de schokkers een vraagteken: de
Nederlandse oogst is groot en ook de
Engelse is goed.
De directeur van het peulvruchten-
centrum is optimistisch gestemd ten
aanzien van de omvang van de aan
voer. De bewerkingscapaciteit is bij
de huidige goede kwaliteit groot eii
kan geschat worden op vijf ton gereed
produkt per uur. Met het inschakelen
van de silo en door de jongste in
vesteringen kan het bedrijf met een
minimum aan personeel (tien em
ploye's in twee ploegen werkend) zijn
taak vervullen.
Dank zij het feit, dat het Centraal
Bureau al vroeg goede exportorders
boekte, liggen er belangrijke afleverin
gen voor het peulvruchtencentrum in het
verschiet.
1 programma's
Ir» het kort
RADIO
WOENSDAG 16 SEPTEMBER
ochtend
VARA: 7.00 Nws; 7.10 Gym: 7 SO
Gram; 8.00 Nws; 8.18 Gram; 9.05 Gvm
y- 9.15 Gram (9.35—9.40 Wa-
VPRO: 10.00 Schoolradio. VARA:
10.20 V d vrouw; 11.00 Gram.
middag
ri-OO Dansmuz; u.3o Land- en tuinb
i 3 v h Platteland; 12.38 Gram;
13.00 Nws en tentoonstellingsagenda; 13.20
Hammondorgel en zang; 13.50 In de wol
ken, rep: 14.00 Gram14.30 Jazzmuz met
comm; 15.00 V d jeugd; 17.O0 Hammond
orgelspel; 17.20 Roemeens ork; 17.50 Re-
geringsuitz.Rijksdelen Overzee: Over
rivierdammen en nog wat in Suriname,
door W. Joseph.
avond
18.00 Nws en comm; 18.20 Latijnse
1S'50 Act: 19'00 v d joogd; 19.10
VARA-Vana en gram; 19.15 We zijn er
toch zelf bij, toespr. VPRO: 19.30 V d
jeugd. VARA: 20.00 Nws; 20.05 De mil-
I?eJieii?ota- comlto 20.15 Metropole ork:
to-00 De droom, hoorsp; 21.45 Gram; 22.15
Strijkork; 22.45 Tussen mens en nevel-
vlek, caus; 23.00 Nws; 23.15 Gram; 23.35
idem; 23.5024.00 Soc nws in Esperanto.
HILVERSUM n, 298 m
ochtend
NCRV: 7.00 Nws en SOS-ber; 7.10 Ge-
wijde muz; 7.5'" Een woord voor de dae-
on2 £Wt; 8A5 Gram: 8-35 Lichte muz;
9.00 V d zieken; 9.30 Gram; 9.40 V d
yfnnWi~ ,10*30 Morgendienst;
11.00 Gram; 11.30 Lichte muz.
middag
12 00 Volksliederen; 12.30 Land- en tuinb
meded: 12.33 Meisjeskoor en instr kwint;
12.o3 Gram of act; 13.00 Nws; 13.15 Met
pit op pad, caus; 13.20 Lichte muz; 13.50
Louise, opera; 15.30 Kamermuz; 16.00 V
S* 17,20 Idterscholair jeugdtoernooi:
17.40 Beursber; 17.45 Kinderkoren.
avond
18.15 Spectrum van het Christelijk or
ganisatie- en verenigingsleven, caus; 18.30
j<f!Ar*Tdes Heüsmuz; 18.45 Boekbespr;
J2-S2 *^n w?erber; 19.10 Vrouwenkoor;
19.30 Badiokrant; 19.5: Gram; 20.00 Om
roeporkest; 20.55 Eigen stijl bij cultuur
en ontspanning, caus; 21.10 Gram; 21.15
Muzikale luisterwedstrijd; 22.00 Rep; 22.15
Kamermuz; 22.54 Avondoverdenking; 23.00
Nws; 23.1524.00 Platennieuws.
DRAADOMROEP 4E LIJN
18.00—20.00 Gram pl. Lichte muziek, o.a.
Jan GaTber- Gerhard Gregor, Teresa Bre
wer, Ella Fitzgerald, Les Compagnons de
la Chanson.
TELEVISIE I
NEDERLAND
AyR,0: 17.00—17.40 V d kind. NTS:
20.00 Journ en weeroverz KRO: 20.20 Do
cumentair progr; 20.40 Toneelkron; 20.55
Pr°sr; 21.15 Zangersportret;
21.30 Filmpror
BELGIË VLAAMS
19.30 Nws net en journ; 20.00 Speel
film; 21.25 V d vrouw; 21.55 Nws en
Journ.
BELGIË FRANS
19.30 Polit uitz; 20.00 Nws; 20.35 De
Heer Kahn; 21.10 Filmprogr; 21.40 Progr
over Mexico: 21.55 Lectuur voor allen
Daarna: Wereldnws.
DUITSLAND
17.00 Raden wie ik ben; 17.25—18.00 V
d vrouw. (Regionaalprogr: 18.45 NDR: die
Nordschau. WDRHier und Heute. WDR-
19.25 Heer Pelham. NDR; 19.30 Inspec
teur Garrett); 20.00 Nws, act en weer-
ber; 20.25 Familie Scheuermann; .20.51
TV-film; 21.40 Polit gesprek; 22.10 Win
naars v h muziekconcours v d Duitss
Omr. verenigingen.
