Driehonderd jaar hervormde gemeente in Zuidzande Grote werken bij Bath? Arbeider viel van steiger GUP Zeeuwse fruitweek is gisteravond begonnen Ook vaargeul voor Walsoorden moet worden verbeterd BAAYENS Op plaats van oud kapelletje verrees een kerkgeboutv Ds. Taay was niet taai genoeg Tegen uitvoerder voor rechtbank vijfhonderd gulden boete geëist Pag. 4 WEL EN WEE DER PREDIKANTEN Oud kapelletje Voorzichtiger rr door Ds. F. J. ter Beek, Geen diensten v Gematigd orthodox petroleum DE HAARDOUE Goederen gekocht maar niet betaald Vier maanden met aftrek voor kok Bloemententoonstelling in Retranchement Met drie charmante meisjes in raadszaal Zeeuwsch-Vlaanderen heeft B.L.O.-school Beschieting Moderne school Geen fondsen Belgen weten geen raad met baggerzand Schelde OPTIEK llSJ Harde bodem bemoeilijkt rooien van aardappelen Zaterdag 12 september 1959 ZEEUWSCH DAGBLAD Advertentie voor oliehaarden ZUIDZANDE In een feestelijke kerkdienst op zondag 13 sep tember a.s. zal de Ned. Hervormde gemeente het 300-jarig bestaan herdenken. De lijst van predikanten telt niet minder dan 37 namen en binnenkort zal ds. J. Eygendaal van Hoofdplaat zich als 38sté predikant aan de gemeente van Zuidzande verbinden. Tal van lot gevallen snuffelde ds. F. J. ter Beek, Ned. Herv. predikant te Breu- kelen en van 1946 tot 1950 predikant te Zuidzande op uit het kerke- raadsarchief. KORT na net sluiten van de vrede van Munster in 1648, die het einde van de tachtigjarige oorlog betekende en waar van men vergeefs overigens hoop te dat deze een vrediger tijdperk zon inluiden voor de Lage Landen, stelde men In Zeeuws Vlaanderen, (toen Staats Vlaanderen geheten) pogingen in het werk om te komen tot oprichting van een zelfstandige kerkelijke gemeente Zuidzande. In het dorp stond een reeds oud en vervallen kerkje, dat door de oorlogshandelingen veel geleden had. HET was een kapel, die door de mon niken, die de bedijking hadden uitgevoerd, gebouwd was voor huri ere dienst, uiteraard de Rooms Katholieke. Maar de „roomsgezinden" waren uit Zeeuws Vlaanderen verdreven. Toch was het tiendrecht van 2400 gemeten land onder Zuidzande in handen geble ven van de kapittels van St. Baaf te Gent en van Onze Lieve Vrouwe te Doornik. Na veel onderhandelingen, heen en weer gereis naar Gent, Doornik, Den Haag en Sluis, na ettelijke rechter lijke uitspraken en dank zij veel vast houdendheid der Zuidzanders, was men er in geslaagd te bewerkstelli gen, dat er in het dorp, waarschijn lijk op de plaats van het oude kapel letje in de Christoffelpolder, een Her vormde kerk gebouwd'werd, die door de Roomse kapittels van Gent en Doornik betaald moest worden. Op 9 juli 1659 vond de aanbesteding plaats, terwijl op diezelfde dag de eer ste kerkeraadsleden werden verkozen. Op 19augustus beriep de kerkeraad Daniël Hoornbeek, Izaakzoon, proponent bij de Classis Walcheren als zijn eerste predikant. Op 28 september van datzelf de jaar deed hij er zijn intrede. REEDS in 1668 moest de gemeente haar vierde predikant in successie beroepen. Het was ds. J. Lips, zoon van de Cad- zandse predikant, die echter eerst in 1671 bevestigd werd. Hij overleed en werd begraven in Zuidzande in 1705. In dat jaar bracht men in Zuidzande een beroep uit op ds. Dithardus Reijninck van St. Anna ter Muiden, een predikant die niet beroepbaar was, daar hij eerst anderhalf jaar in zijn gemeente was. Hoewel de tot het beroepen van een predikant naar Zuidzande afgevaardig de commissarissen van het Vrije van Sluis, de burgerlijke overheid dus, die ook meestemde, hun stem niet op ds, Reijninck wilden uitbrengen, hield de Zuidzandse Kerkeraad voet bij stuk. Toen hun onder het oog gebracht werd, dat zij, bij grjrdkeuring van het beroep behalve hun eigen kosten ook die kos ten moesten dragen die St. Anna ge maakt had inzake het beroep van ds. Reijninck naar die gemeente, verklaar de Pieter Pauwels uit Zuidzande, dat hij in dat geval goed was voor het geld. Het Vrije van Sluis, de Classis en de Raad van State kwamen er aan te pas, maar Zuidzande hield vol. Intussen was het zes maanden later, ds. Reijninck stond toen twee jaar te St. Anna ter Muiden, was dus beroepbaar en hij kwam naar Zuidzande. Andermaal had den de Zuidzanders bewezen, dat men met vasthoudendheid veel bereiken kan. MEN wordt echter toch in financiële zaken wat voorzichtiger. Als ds. Into ter Sweege in 1740 beroepen wordt, leeft men in de tijd van de Oostenrijkse Suc cessieoorlog. Men stelt de arme propo nent als clausule bij zijn beroep. ,,dat Zijn Eerwaarde soude hebben te dragen eenige extra-ordinaris on kosten van het beroep, zo die boven In de jongste oorlog werd de her vormde kerk in Zuidzande finaal in puin geschoten. Na enkele jaren ver rees een nieuw kerkgebouw, waarvan u hier de afbeelding ziet. ming van het beroep zou vertrekken. Met de komst van ds. Geerloff ont staan er allerlei moeilijkheden (zie hier naast) WANNEER ds. Bosboom, vertrekt, moet ds. Geerloff als consulent fungeren. Hij wil of kan dit echter niet, maar blijft op zijn rechten staan. Om die te behouden, biedt hij aan de consulent, toen director geheten, al die emolumen ten welke hem bij reglement zijn toe gestaan, te zullen „rembourseren". Maar als de opvolger van ds. Bosboom, ds. Boekelman in 1772 bevestigd moet wor den, komt- ds. Geerloff, die aanvan kelijk. evenals de fungerend consulent van zijn recht tot bevestiging afstand had gedaan ten behoeve van een vriend van ds. Boekelman, ds. Callenfels ge naamd, op dit besluit terug en eist de bevestigingsdienst voor zich op. De Ker keraad verzoekt het Vrije van Sluis te helpen de rust te bewaren. Het Vrije beveelt ds. Geerloff de dienst aan ds. Callenfels over te laten. De Ring, die Ned. Herv. pred. te Breukelen in de predikdienst heeft te voorzien, be sloot echter dat niet de consulent, noch ds. Geerloff, noch ds. Callenfels zou be vestigen, maar de predikant die op die dag de vacaturedienst had te doen. De burgerlijke overheid trekt aan het lang ste eind en op 28 juni bevestigt ds. Cal lenfels ds. Boekelman. Ook deze ver trekt weer binnen twee jaar, evenals zijn opvolger, ds. Taay. DS. Rijks, die van juli 1781 tot januari 1790 predikant was, moet emeritaat aanvragen wegens „eoileptique aanval len." In 1793 wordt ds. Holsappel be roepen. In dat jaar verklaart de Fran se Republiek ons land de oorlog en in 1794 vallen de Franse troepen het Zui den van ons land binnen. Er volgt een rumoerige tijd. De Zuidzandse predi kant vlucht kort na 11 juni 1794 naar Zeeland, zoals te lezen staat en laat niets of kan niets meer van zich laten horen. Later blijkt hij in Wissenkerke predikant te zijn. Eerst twee jaar na de vlucht van Holsappel wordt een con sulent benoemd. l)S. Geerloff kwam in 1756. In november 1754 verzoekt hij om een adjunct-predikant, we gens zijn Heesheid. Intussen ko men er klachten binnen, dat die dominee maar op zijn boerderij in Baarzande verblijft en de ge. meente aan haar lot overlaat. Ds. Geerloff schijnt inderdaad ziek te zijn en men moet een adjunct-predikant beroepen. De archieven maken melding van een hele reeks van deze titula rissen. Geerloffs ziekte is blijk baar alleen lastig, maar niet ernstig. Intussen komen de ad juncten. Zij verdienen f 440 tot f 450 per jaar plus vrij wonen. Inbegrepen zijn zekere tienden waarvan Geerloff, die nog altijd predikant blijft, afstand doet. Dat Geerloff predikant blijft, laat hij zo van tijd tot tijd uit komen. Nu eens eist hij de no tulenboeken op, om ze direct weer over te dragen, dan weer verschijnt hij als voorzitter van de kerkeraad. Het mag geen wonder heten, dat in de tien jaar tussen 1766 ên 1776 noch ds, Gerssen, noch Bosboom, noch Boekelman noch ook, in weerwil van zijn naam, ds Berend Taay het twee jaar hebben uitgehouden. Allen zijn zij vertrokken, meestal hun eigen verhuis- en beroepings- kosten betalende, voordat zij eigenlijk beroepbaar waren, dus binnen de twee jaar. Die be- roepingskosten waren overigens niet mis. Dit had men er blijk. baar graag voor over om weg te komen intussen op 1200 gebracht was hielp blijkbaar niet veel. NA drie jaar overleed de ds. Van der Weijde, zodat predikant, men in 1889 opnieuw met het beroepingswerk moest beginnen. Het was blijkbaar een moeilijk werk. De kerkvoogdij legt de hoorcommissie een personele toelage van 30 toe. Maar als in september 1890 weer een predikant bedankt, besluit men ..wegens het seizoen" het beroepings werk uit te stellen. In „gunstiger sei zoen" worden weer vele beroepen uit gebracht. De 13e beroepene neemt aan! Het was ds. ten Brummeler An- driesse, die echter slechts juist twee jaar te Zuidzande verblijft. In de nu volgende vacature worden zelfs 15 be roepen uitgebracht, voordat ds. van Dis, die later naar Zaamslag zou ver trekken, het beroep aannam. Men is intussen weer van zijn voorkeur voor de Moderne School teruggekomen. IN" 1918 stelt de dan optredende consu lent, ds. E. van Ruijtenberg in de kerkeraad de vraag of het vaststaat, dat men een predikant van gematigd orthodoxe richting zal zoeken. Hij krijgt van de kerkeraad ten antwoord, dat, hoewel de kerkeraad liever een vrijzin nig predikant had en de gemeente eigenlijk vrijzinnig is, de kerkgangers rechtzinnig zijn. Daarom acht men het beste voor de gemeente terwille van de kerkgangers een gematigd orthodox predikant te zoeken. Zulks is sedertdien ook steeds ge beurd, tot de dag van vandaag. Eén grote gebeurtenis deed zich tussen de beide wereldoorlogen nog voor. De oude pastorie werd afgebroken en vervangen door een nieuwe. En dat deed men in de dertiger jaren, jaren van werkloos heid en zorg. Men is er in geslaagd om de uitvoering van dit plan tot een goed einde te brengen. mei hel hoogste rendement zuinig - geen rut meer warmte MIDDELBURG. Een gevangenis straf van vier maanden met aftrek en on voorwaa rdeli jke terbeschikkingstel ling van de regering eiste de officier van justitie bij de Middelburgse recht bank, mr. J. L. Andreae, gisteren te gen de kok A. H. uit Balkbrug, omdat hij goederen had ingeslagen en deze niet had betaald. De strafmaat werd mede bepaald door het feit, dat H. reeds eerder was veroordeeld en dat hij ook in Duitsland en België zich aan misdrijven van dergelijke aard had schuldig gemaakt. België had hem als ongewenste vreemdeling uitgewezen. H. had kennis gekregen aan éen meisje in 's Heer Arendskerke. Hij wekte bij haar de indruk te willen trou wen, ofschoon hij in feite gehuwd was, zij het dan dat hij in een echtschei dingsproces was verwikkeld. Tegenover het meisje had H. zich ook uitgegeven als een belangrijk functionaris van een scheepvaartmaatschappij. Voor de „in- prichting van hun woning" had H. reeds verscheidene, artikelen gekocht, maar een deel hiervan verkocht hij in het buitenland, terwijl die artikelen nog niet eens waren betaald. Ter zitting verklaarde verdachte meer te hebben gekocht an in zijn vermo gen lag. Hij had evenwel ruzie met het meisje gekregen en had de wijk geno men naar Duitsland. D§ president, mr. P. v. Empel, noem de het strafregister van verdachte zeer verontrustend. ,,Uw onverwoestbaar op timisme houdt u blijkbaar op de been", merkte hij op. De officier Zei in zijn requisitoor, dat H. schermde met een bankrekening waar geen cent op stond en dat hij on gedekte cheques afgaf. Gelukkig is de verloofde met de betrokken winkeliers tot een regeling kunnen komen. Mr. An dreae beschreef de verdachte als een individu, dat de laatste tien jaren niet anders gedaan had dan de mensen be driegen. Een langnrige afzondering is hier op zijn plaats. De officier sprak daarna zijn eis uit. H's raadsman, mr. W. H. Vermaas, wees er op dat een psychiater in Utrecht een terbeschikkingstelling niet gewenst achtte. Pleiter vroeg alles overwegende de rechtbank een nader onderzoek in te stellen. Uitspraak 24 stqptember RETRANCHEMENT In het gymna stieklokaal is een tentoonstelling gehou den van kamerplanten en sierstukjes. De planten werden enige maanden geleden door de oudercommissie aan de school jeugd en door de maatschappij voor Oost en Ttuinbouw aan de bejaarden uitge reikt. Na afloop van de tentoonstelling waarvoor veel belangstelling bestond, wérden Zowel aan de jeugdige inzenders, als aan de ouden van dagen prijzen uit gereikt. Sportmiddag ZLM en LJG in St. Maartensdijk THOLEN. Leden van de .ZL.M. en de L.J.G. houden vanmiddag op het sportterrein van St. Maartensdijk een sportmiddag. Het programma vermeldt voetbal, kogelstoten, loopspringen, volks dansen, verspringen, hardlopen en het optreden van de Eendrachtruiters uit Oud-Vossemeer en St. Maartensdijk. De middag is bedoeld voor leden van de eilanden Tholen en St. Philipsland. Kand. C. Wisse doet zijn intrede in H.I. Ambacht THOLEN. De Heer C. Wisse te Tholen, kandidaat in de theologie, zal donderdagmiddag intrede doen als pre dikant van de gereformeerde gemeente te H.I. Ambacht, hij zal worden beves tigd door ds. C. Rijksen te Rotterdam- West. Omdat het kerkgebouw van de gereformeerde gemeente te klein is, wor den de diensten, die aanvangen om 3 uur en 7 uur, in de gereformeerde kerk aan de Paulusweg gehouden. GOES. De Zeeuwse fruitweek 1959 is begonnen. Drie charmante MIDDELBURG Op het bouw werk van de in aanbouw zijnde nieuwe provinciale griffie in Middelburg gebeurde op donder dag 15 januari jl. een ernstig on geluk. De Middelburgse timmer man S. viel vroeg in de morgen nadat hij zojuist zijn dagtaak had aangevat, van een steiger van acht meter hoogte. S. liep bij deze val een hersenschudding op, waarvan hij thans de gevolgen nog niet geheel te boven is. Zijn toenmalige werkgever, de uit voerder J. H. uit Middelburg, stond gisteren voor de rechtbank terecht wegens niet voldoende in achtneming van de veiligheids voorschriften. Deze voorschrif- ten houden o.m. in, dat een stei ger beveiligd moet zijn met zgn. kantplanken, scheerhouten en leuningen. Het ging in de zitting van gisteren in het bijzonder om de kantplanken. De zaak diende voor de rechtbank. Men kan zich dus niet verbazen over de even later volgende mededeling, dat er in die jaren te Zuidzande vaak geen kerkdienst gehouden werd. In 1796 is er weer een predikant, die echter slechts één jaar blijft. In deze jaren blijkt het predikantstraktement van 750 op 850 gebracht te zfón. In 1805 werd de beroeping van ds. J. F. Henry door Napoleon goedgekeurd. Later, in 1829 bevestigde deze predikant zijn zoon Joh. Mattheüs als predikant in Zuid zande. Eén van de eerste dingen die Henry Jr. in zijn eerste gemeente te verwerken krijgt, is behalve de Belgi sche opstanden een optreden tegen sectariërs, die zich schuldig maken aan - t ti ij nabootsing van het H. Avondmaal. Zij de ordmans 5 ponden Vlaams als daar- krijeen e|n berlsDinz op betaald moesten wo-den aan de KrlJ&en een berisping. Eerwaarde Classis voor het mbren- Het ieven roit nu genoeglijk verder gen van het beroep. Bijzondere dingen zijn er blijkbaar nip te vermelden. Het oude armenhuis wordt in 1870 voor 500 verkocht aan I. Katsman en H. Huibregtse bouwt voor 928 een nieuw. Het predikants traktement wordt op 1000 gebracht. Het volgend jaar reeds ontvangt ds ter Sweege een beroep naar Zaamslag. Hij mag echter niet gaan voordat een andere herder en leraar zal zijn be roepen ,,en hetzelve beroep zal hebben aangenomen en dat betaalt sullen sijn de kosten van 't beroep". Ook de vol gende predikant, ds. Kogelenberg, laat men niet vertrekken, ofschoon hij ruim drie jaar te Zuidzande stond, voordat een ander een beroep naar Zuidzande heeft aangenomen, evenwel „tensij er een tussenval is". Dat tussenval heeft zich blijkbaar voorgedaan, want Koge- zich blijkbaar voorgedaan, want Koge lenberg vertrekt naar Serooskerke voor dat zijn opvolger het beroep had aan genomen. De m de vacature beroepen proponent bedankte voor Zuidzande en ging naar Baarland (dat was ds. N. van de Wijnperse.) Toen ds. van Savoyen in 1755 naar Ritthem beroepen werd. nadat hij 5 jaar te Zuidzande gestaan had. moest hij bovendien voor eigen rekening in het consulentschap voorzien, als hij ten minste binnen vier maanden na aanne- WANNEER ds. Hage in 1877 afscheid neemt van de gemeente, besluit de Kerkeraad, die zichzelf aanvult, geen gematigd orthodox predikant meer te beroepen. De moderne richting had school gemaakt en daaruit wenste men een predikant. Men ging „uit horen". Dat bleek niet zo eenvoudig. Op reis naar een der te horen predikanten, be sloot de kerkeraad om het lot maar te laten beslissen. Er werd geloot, maar de gelukkige bedankte voor het beroep In 1878 deed, met ds. J. C. IJ Bussingh de Vries de eerste moderne predikant zijn intrede te Zuidzande. Na zijn ver trek in 1883 moet men 14 beroepen uit brengen om zich van een nieuwe pre dikant te voorzien. Dat het traktement TN oktober 1944 trof de grootste ramp 1 uit haar geschiedenis de gemeente: de beschieting. Verschillende leden der ge meente lieten het leven, alle huizen van het dorp, op twee na, liepen beschadi gingen op of werden verwoest. De kerk lag in puin, de pastorie werd bescha digd, de diakonie-woningen eveneens. Men vond een tijdelijk onderkomen voor de kerkdiensten in een garage, die echter ook dienst moest doen als gemeentehuis en die door eigen krach ten met gevonden en voorhanden ma teriaal in een voor de eredienst bruik baar gebouw werd herschapen. Dit duurde zeven jaar. Toen stond er de nieuwe, door de dit jaar in Oosten rijk omgekomen architect Joh. Groene- wegen gebouwde kerk met zijn ruime consistoriekamer-catechisatielokaal. Nieuwe moeilijkheden dreigden in 1958, toen het onmogelijk leek om, na het ve-trek van ds. Kuilman, voldoende fondsen bijeen te krijgen om een te be roepen predikant een minimumtrakte ment te garanderen, De gemeente heeft er zich toe gezet dit voor elkaar te krij gen en is daarin geslaagd. Als zovele malen, toonde Zuidzande zijn doorzet tingskracht en zijn offerzin: de Kerk moet er zijn. Binnen korte tijd hoopt men ds. J. Eijgendaal van Hoofdplaat als 38e predikant van Zuidzande te kun nen bevestigen in zijn dienst. Werd de stichting van de ge meente gevierd met het vooruit zicht spoedig een eigen predikant te zullen hebben, de 300ste her denkingsdag kan gevierd worden met dank in het hart en op de tong voor de weg waarlangs God de gemeente tot hiertoe geleid heeft en met hoop op Zijn toe komst waarvan het Evangelie verkondigd mag worden door weer een eigen predikant. Acht jaar is er gedokterd om in Zeeuwsch-Vlaanderen een B.L.O.- school te krijgen. Maandag wordt dan toch gestart met 35 leerlingen in de debielen-afdeling, terwijl er ook naar wordt gestreefd aan deze school een imbecielen-afdeling te verbin den. In de Gratamastraat te Oost burg is een aantal noodwoningen omgebouwd tot een houten nood schoot; in afwachting van een defi nitief gebouw. Binnenkort is de be noeming van de heer P. v. d. Velde, B.L.O.-onderwijzer uit Tiel, door de gemeenteraad, die in de gemeen schappelijke regeling de benoemings bevoegdheid heeft, te verwachten. nadat aan het licht was gekomen, dat er na het ongeluk maar vóór de ver schijning van de politie veranderingen aan de steiger hadden plaatsgevonden. De politie en enkele andere deskundigen hadden voordien zich afgevraagd hoe het mogelijk was dat een dergelijk on geluk kon gebeuren. Aanvankelijk verklaarden bouwvakar beiders van bet werk, dat er niets aan de hand was en dat het ongeluk voor hen een groot raadsel was, maar bij een derde .verhoor door de politie bleek, dat men vóór het arriveren van de Her mandad tegen elkaar had gezegd: „la ten we de steiger in orde maken, an ders komt er rottigheid van...!" Het re sultaat van dit alles was dat de uitvoer der gisteren voor het hekje moest ver schijnen en een groot aantal getuigen a charge en a décharge in deze zaak op heldering moest brengen. De president, mr. P. v. Empel, vroeg verdachte: „Hoe verklaart u de val van uw timmerman?" H.: ,,'t Was mistig. Hij moet kennelijk voorover zijn geval len. Ik weet het niet. Naar mijn mening was de steiger voldoende beveiligd. Ik kan echter niet positief verklaren, dat de kantplanken er waren, maar als ze er niet zouden zijn geweest, moest het me zijn opgevallen. S. moet een merkwaar dige tuimeling hebben gemaakt". De eerste getuige a charge, de hoofdagent van politie C. W. zei, dat hij was teruggekomen naar aanleiding van geruchten. Van een zekere K., metselaar in Zoutelande, die na hem als getuige optrad, had hij vernomen, dat de planken enige tijd vóór de komst van de politie waren aange bracht. K. verklaarde ter zitting, dat er op het moment van het ongeluk geen planken aan de steiger waren bevestigd, maar dat H. later opdracht gaf materialen aan te dragen. Later had K. gezien, dat de planken eraan zaten. Getuige W., metselaar te Souburg, drukte zich in dezelfde geest uit. Alleen wist hij niet, wie de opdracht had gege ven. Getuige H. S.. die destijds loodgie ter op het werk was, maar nu adspi- rant-agent van politie in Arnhem, en de opperman-steigerbouwer Van B. uit Ar- nemuiden, zeiden hetzelfde. Daarna tra den vijf getuigen a décharge op, van wie opperman-molenbaas B. uit Vlissin- gen pertinent verklaarde, dat de onder ste kantplank eraan zat. In zijn requisitoor zei de officier van justitie, mr. G. J. B. v.d. Dussen, dat de arbeiders aanvankelijk onder druk van de uitvoerder, in casu de verdachte, hadden gestaan. „Later zijn ze gelukkig van de dwalingen huns weegs terugge keerd", aldus de officier. Hit de positieve getuigenverklaringen Meek, ging hij verder, dat de kantplan ken-ontbraken, waardoor het ongeluk is ontstaan. De officier konstateerde een ernstig verzuim en eiste tegen H. een boete van vijfhonderd gulden. De raadsman, mr. M. Terwoert, meen de dat de hele zaak in het onzekere was gebleven. Het is bijvoorbeeld niet komen vast te staan, dat de hersenschudding bij het neerkomen op de grond, is opge treden. Na het pleidooi verklaarde H. zich desgevraagd niet schuldig te achten. Uitspraak 24 september. De drie fruitfeeën, die op het ogenblik furore maken in Goes meisjes zijn gisteravond tegen acht uur met kloppend hart de stoep van het oude Goese stadhuis onge- schreden en hebben, gezeten in de raadszaal tegenover het college van burgemeester en wethouders en te midden van de leden van de ge meenteraad der ganzestad, de lof van het Zeeuwse fruit horen ver kondigen uit de mond van burge meester Michaëlis. Daarna heeft de fruitfee van een ritselend papiertje een officiële speech gelezen, die door een uitbundig handgeklap werd gevolgd: ook de fruitfee roemde de produkten uit de Zeeuwse boomgaarden. Nadat nog de heren A. J. van Willegen, voor zitter van de Stichting Zeeuws Fruitcorso en de heer C. Nijsse uit Heinkenszand, erelid van het co mité, fee, hofdames en fruit langs oratorische weg op een voetstuk had geplaatst, merkte burgemees ter H. K. Michaëlis op, dat het begin van de Zeeuwse fruitweek wordt gekenmerkt door grote harmonie. Ina de Jonge uit Kapelle, de fruitfee van dit jaar, en haar beide hofdames Lony Hoondert uit Baarland en Blly Moens uit Goes zullen vandaag en vol gende week in 'het centrum van de be langstelling staan. Zij hebben er ook op gerekend. In prachtige japonnen schre den zij gisteren de stadhuisstoep op: Ina in zachtgroen kant en Lony en El- ly in dezelfde stof in lila kleur. Prach tige stola's lagen losjes om de schou ders der meisjes, die de bewondering genoten van de helaas niet tal rijke belangstellenden bij het stadhuis. „Dft is het eerste jaar. dat fruitfee en hofdames pettycoats dragen", zeiden de op de markt aanwezige dames, die hun ogen goed de.kost gaven. In het stadhuis sprak burgemeester Michaëlis de ambassadrices van het Zeeuwse fruit hartelijk toe. Hij wees op de belangrijke taak die zij hebben te vervullen. Het fruiteorso is een manifes tatie ten bate van 'het Zeeuwse fruit. Burgemeester Michaëlis betreurde het, dat voor het corso van de zijde der fruitkwekers niet die belangstelling be staat die het z.i. verdient. Ina, de fee, zei o.a. dat het feit, dat het corso zijn eerste lustrum mag vie ren er een bewijs van is, dat een gToep ingezetenen van Goes in samenwerking met vertegenwoordigers uit de fruitwe- reld getoond heeft te weten wat vast houdendheid is. Zij noemde het corso een unicum in West-Europa en merkte op dat niet alleen uit Nederland, doch van ver over de grenzen eik jaar meer belangstellenden voor het corso naar Goes komen. De leden van het college van burge meester en wethouders en de gemeen tesecretaris werden daarna verrast met een prachtige fruitmand. Hierna spra ken nog de heren A. J. van Willegen, voorzitter van de Stichting Zeeuws Fruitcorso. en C. Nijsse Gzn. uit Hein kenszand. erelid van het corsohestuur. Beiden merkten op dat fruitweek en -corso v-oor het Zeeuwse produkt van grote propagandistische betekenis zijn. Advertentie Stop met kneedbaar bout van Ceta-Bever Advertentie DE SPECIAALZAAK VOOR UW BRIL Van onze correspondent ANTWERPEN. De Schelde- maquette in de grote, nieuwe hall van het waterbouwkundig laboratorium te Antwerpen, die broederlijk naast de Kongostroom ligt om te spotten met de wereld delen en de afstanden, is op het eerste gezicht voor iedere leek Grieks en Latijn. Men ziet een enorme plas, met een betonnen bodem van wisselende diepte, waarop wat steentjes liggen en witte strepen zijn getrokken. Maar toen ir. Theuns van het la boratorium de nodige uitleg ver schafte zagen we Bath liggen. Het stukje betonnen „oever" is er juist groot genoeg om plaats te bieden aan enkele belangstellen den „U ziet hoe de stroom hier doorstoot en aan de Nederlandse bodem knaagt „Wat betekenen die witte lijnen?" ..Die geven de feitelijke vaargeul aan. Hier bij Bath, zoals u op dit model dui delijk kunt zien, moet de scheepvaart een gevaarlijke knik maken. De bocht is te kort. Daarin zou verandering moe ten kunnen komen. Om de vaargeul in de Schelde op diep te te kunnen houden moet er jaarlijks braaf worden gebaggerd. Onze zuider buren knappen dit karwei grotendeels op eigen kosten op, ook op het Neder landse gebied. Ze hebben er ook alle belang bij, want zonder nuttige vaargeul zou het er voor de Antwerpse haven slecht uitzien. In 1923 kwam het voor, dat schepen van veel geringere diep gang vast liepen. De ev-olutie rond dat jaar was toen uitermate slecht. Nu wor. den er jaarlijks een kleine zes miljoen kubieke meter baggerzand opgezogen, waarvan alleen in het Nauw van Bath al 2,5 miljoen, want van de drie obsta kels blijft Bath de eerste, Walsoorden de tweede en de Wielingen (bij Vlis- singen) de derde. Indien men nu de baggerprijs rekent op dertig B.F. per kubieke meter, heeft men een idee wat onze zuiderburen kwijt zijn voor de toe gang tot de Antwerpse haven. De narig heid was tot nog toe, dat met meeste baggerzand, uiteraard elders terug ge spoten ill de Schelde ter zijner tijd op nieuw in de drie knelpunten kon ver zielen, waarmee dus de bekende cirkel werd gesloten. Om nu te kunnen uit vissen waar men het zand kan terug storten zonder dat het met de stroom wordt meegevoerd heeft men het ge noemde Schelde-model gebouwd. De stroom wordt hierin nauwkeurig nage bootst. maar, aldus ir. Theuns, het zal tot einde 1960 duren voor de studie ge reed is. Momenteel is men pas zover, dat men de betrouwbaarheid van het model aan het onderzoeken is. Men is het er in beginsel over eens, dat er in het Nanw van Bath aanzien lijke werken moeten worden uitgevoerd Men wil een nieuwe vaargeul scheppen en via zinkwerken de begrenzing er van voor altijd vast leggen. Bij de vele moeilijkheden voegt zich nog de kwes tie hoe deze nieuwe vaargeul kan wor den aangelegd zonder dat de scheep vaart in de bestaande wordt gestrand. Om hiervoor is het modelonderzoek. Ook de evolutie rond de drempel van Hansweert en bij de vaargeul voor Walsoorden is verre van gunstig. De Plaat van Valkenisse schuift naar het zuid-westen en de bestaande vaargeul wordt hierdoor steeds verder naar de oever gedrongen. De scheepvaart moet ook hier een gevaarlijke bocht maken en indien men met de bekende Schelde- loodsen spreekt weet men wat zulks zeg gen wil. Iedere grote tegenligger veroor zaakt risiko's. Men zoekt ook hier een oplossing met behulp van zinkwerken, maar deze kwestie komt.evenals de ver betering van de Wielingen pas later aan de orde. Eerst Bath. De Schelde, aldus J»' The9ns heeft nog andere drempels. Maar die van Zandvliet en de nog zuide lijker gelegen hinderpalen spelen straks geen overwegende rol meer daar men bij Zandvliet immers de vierde zee sluis, de grootste ter wereld, gaat bou wen en via een kanaal deze sluis ver bonden wordt met de bekende petro leumhaven en de andere dokken. De baggercijfers geven een Juist beeld van de moeilijkheden: bij Hansweert heeft men jaarlijks af te rekenen met 350.000 kub cm, bij Walsoorden met 280.000 kub cm en bij Walkenisse met 567.000 kub cm. bij Zandvliet was het zelfs 800.000 kubieke meter. Het genoemde Schelde-model dient fligt voor het bestuderen van de Deltawerken. BRUINISSE. Hoe droog het -eigen lijk wel is na al die zonnige dagen, wordt wel liet beste geïllustreerd door "etfeit, dat de landbouwers wachten met rooien van de aardappelen. De rooimachines zijn namelijk niet berekend om te werken in een zo harde bodem. Er wordt ook gevreesd voor stootblauw als de aardappelen, zonder het gebrui kelijke slikaanhangsel, door de machine worden getransporteerd in de zakken met de zg. zakkenrooiers. Deze zijn dan ook buiten gebruik gesteld. Hoe het moet met het rooien van de bieten is nog een vraag. Als dit met de bietenspade gebeurt, is het vrijwel zeker, dat veel bieten, die ook al door de droogte van de zomer diep in dp grond zitten, zullen afbreken. Ook bij machinaal rooien zal het moei'lijk zijn de bieten behoorlijk uit de grond te krij gen. Scheepvaart Vlissingen Vlissingen aangek. 10-9 Zwed. Kengis (bunkeren), Ned. Atlantis (bunkeren! 11-9 Eng. Kindat (reparatie), Ned. Mo- rag, Cr. Mincy (bunkeren), Ned. Hudson met hr. ms. „Noord-Brabant" Vlissingen vertr. 10-9 geen, 11-9, Ken- gis, Atlantis, Morag en Hudson, gepass nr. Antwerpen, 10-9 Ned. Koenraad K, Oosterburg, 11-9 Pandora (nr. Terneu- zen), Zonnewijk, Libelle. Westpolder, Prins Frederik Hendrik, Liberty en Delft. Gepass, naar zee: 10-9 Giessenkerk, Marian H, Hado, Martinistad, 11-9 Isia, Appingedam, Cornelis B. Waal, Schij* persgracht, Silva Plana.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1959 | | pagina 4