Alle geld voor Wim
'itausü
TIJS, PIET EN ARIE VALLEN HUN
„WERKGEVER" (BANKASTRAAT) AAN:
In oktober valt de
hoofdprijs van f 30.000.-!
Toestand in Laos wordt
met het uur slechter
vruchtenlimonade
Rijke oogst
kost geld
KASJMIR MELDT MEER
CHINESE INFILTRATIES
Penose hield
zich rustig
Belgische minister voor
de Kongo afgetreden
Klare taal maar
er bleven vele
vraagtekens
Wie zal de meeste
van deze kroonkurken
verzamelen
Vrijdag 4 september 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag.
Wiltlcn helpen
petroleum
DE HAARDOUE
Max minnetjes
Stoot voor kaïius
Impasse in overleg over
ambtenarensalarissen
VERWARRING ALOM
„Russische spion"
was Duitse
opschepper
GOED GEWAPEND
RADIO ZWIJGT
PANIEK
gevitaliseerd
Studenten bouwden
speeltuin bij Linz
VAN HEMELRIJCK WILDE SPOED
Niemand wenst crisis
Trage manier
Op drie plaatsen - van Tibet uit
Sarrende nozems
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM. Ze wilden de Nederlandsclie bank over
vallen. De vier jongemannen, die gisteren de tweede dag van hun
strafproces beleefden omdat zij hoofd- of bijrollen hadden ge"
speeld in de zaak Bankastraat een oude winkelierster werd op
8 maart in de nacht in haar woninkje overvallen en stierf enkele
uren daarna aan een hartverlamming gaven het grif toe.
Ja, ze wilden de Nederlandsclie bank plunderen en ook een
internationale trein op het Centraal station. Het was alles het idee
van Wim, de cafetariahouder. Wim van V. een bleke 28-jarige
man in een zwart pak, schudde hardnekkig van neen. Het was
niet zijn idee geweest, de jongens Tijs en Piet, hoofddaders bij de
overval op de winkelierster, waren er zelf mee komen aandragen.
Celebesstraat laten liggen. Eigenlijk had
hij het naar het hoofdkantoor van zijn
firma moeten verzenden maar dat was
hij, zo zei hij, vergeten.
Het was gisteren dè dag van Wim.
Dinsdag waren de beschuldigingen te
gen zijn kornuiten behandeld. Hij was
er niet aan te pas gekomen omdat de
tijd op was Bovendien ontkende hij de
hem ten laste gelegde medeplichtigheid.
Heling van de buit van verschillende
inbraken, ook aan die van de Banka
straat, wilde hij wel toegeven, maar er
was geen kwestie van dat hij hoe dan
ook de hand in de wandaden zou heb
ben gehad.
Tijs en Piet en ook Arie, een achttien
jarige loodgieter die ervan werd ver
dacht dat hij op de uitkijk had gestaan
tijdens de overval op de winkelierster,
wisten het gisteren voor de Amsterdam
se rechtbank anders te vertellen. Wim
van de cafetaria had een grote, heel
grote invloed op hen gehad. In de nacht
van de overval, toen Tijs en Piet in zijn
zaakje in slaap waren gesukkeld had
hij hen gewekt met de kreet: „wij wil
len bolletje". Hij zat er helemaal ach
ter, was de geestelijke vader van het
snode spel.
De rechters maakten Tijs, Piet en Arie
er steeds op attent dat zij onder ede
stonden en dat een zware gevangenis
straf zou volgen als zij onwaarheid
spraken, maar de jongens bleven erbij.
Wat wilden de heren in toga toch? Ze
hadden toch na iedere kraak al het geld
aan Wim afgedragen?
Waarom die belangeloosheid, wilde
een van de rechters weten.
Zomaar, zeiden de jongens, we wilden
Wim helpen.
Maar jullie zijn toch geen filantropen,
hield de magistraat aan.
Neen, gaven de jongens toe, dat wa
ren ze niet.
Was er dan iets tussen Wim en de
anderen dat niet in het openbaar kon
worden besproken, vroeg de rechter
weer.
Dat was er niet, zei Arie Piet en Tijs
knikten instemmend.
De tweede procesdag van de affaire-
Bankastraat heeft het stadium van net
requisitoor niet gehaald. Twee van de
zes a decharge van Wim gedagvaarde
getuigen waren niet op komen dagen,
en mr. Jeljer de Jong, de verdediger
van de cafetaria-eigenaar, wilde de
zaak laten aanhouden.
De officier van justitie vond dat hij
dan ook tegen Tijs, Piet en Arie geen
eis kon formuleren. De president van
de rechtbank wees daarom 1 oktober
aan als derde zittingsdag.
Magic Hilly
De trage voortgang van het strafge
ding verhinderde overigens niet dat de
atmosfeer in de rechtszaal gisteren af
en toe angstig hoog werd gespannen.
Op een gegeven ogenblik kwam een
getuige voor het hekje die expeditie
chef was geweest bij een bedrijf waar
Tijs en Piet enkele dagen voor de over
val op het komenijswinkeltje hadden
ingebroken. De jonge man, die luisterde
naar de bijnaam „het konijn" onder
het pseudoniem van Willy Magic goo
chelde hij in zijn vrije tijd met konijnen
had in de eerste dagen van maart
geld in een la van zijn kantoor in de
Advertentie
voor
oliehaarden
mef hef hoogste rendetnenf
zuinig - geen roet - meer warmte
Toevallig
Uitgerekend die dag werd er in
gebroken. Blijkens de gevonden
sporen in het kantoor waren de
dieven regelrecht op de bewuste la
afgegaan. Er moest dus een tipgever
in het spel zijn geweest. Had „hei
konijn" die rol gespeeld?
Willy Magic ontkende het. Hij had
ook nooit Piet of Tijs gezien. Ja
toch, Tijs had hij als kleine jongen
gekend, maar in de laatste tien jaren
had hij hem nooit meer ontmoet,
hoewel ze in dezelfde buurt woon
den.
„Gek hè", vond de verdediger
van Wim, mr. Jelger de Jong: „dut
je mekaar zo maar ineens weer kunt
ontmoeten".
Ja, gaf „het konijn" toe, het was
gek. De angst voor de meineed had
ieder in de rechtzaal in de greep.
Toen Max van de film als getuige
voorkwam hij moest verklaren dat
Wim van de cafataria op een bepaalde
dag nooit kon zijn betrokken geweest
bij een wandaad van Piet en Tijs
tekende de officier van justitie protest
aan. De vader van Max had hem nl.
een brief geschreven waarin stond dat
zijn zoon niet geheel toerekeningsvat
baar was en de ernst van de eed niet
besefte. Een verklaring van het hoofd
van een schooi voor b.l.o. ging bij de
brief als bewijs.
Mr. Jeljer de Jong had Max laten
dagvaarden en hij dreef tegen de zin
van de rechtbank door dat zijn getuige
toch zou worden gehoord.
Uit het verhaal van de jongen bleek
dat Wim op een kwade dag na een
feestje in de cafetaria hem een schuld
bekentenis van 750 gulden had laten
tekenen: de totaalsom van wat er was
verteerd. Die schuld stond er nog.
De rechters keken Max wat mee
warig aan. Hij mocht snel gaan zitten.
Men wilde hem het vuur niet na aan de
schenen leggen, zoals dat was gebeurd
met Thijs en Piet.
Piet had toen hij de belofte aflegde
om de waarheid te spreken achter zijn
rug naar Thijs een gebaar met zijn
hand gemaakt: ze kunnen me wat en
Tijs beloofde enkele ogenblikken later
een „stoot voor je kanus" aan een
journalist die achter hem fluisterend
overleg met een collega pleegde.
Het was gisteren een dag vol vraag
tekens.
VIENTIANE (Reuter, A.P.)
Elk ogenblik verwacht men in
Laos de afkondiging van de nood
toestand voor het gehele land.
De regering was donderdag bijna
voortdurend bijeen om de met het
uur weer slechter wordende toe
stand te bespreken. De commu
nistische opstandelingen, ge
steund door Noord-Vietnam, zijn
namelijk plotseling opnieuw tot
de aanval overgegaan.
Het nieuwe offensief van de rebellen
richt zich op de plaats Sam Neua, hoofd
stad van de gelijknamige provincie, in
het noordoosten van Laos. In de dicht
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG In het overleg met de
ambtenarenorganisaties over de salaris
sen van het rijkspersoneel heeft minister
Toxopeus gisteren nog geen concrete
voorstellen gedaan De, regering heeft nog
te weinig inzicht in de algemene lijn van
de salarisherzieningen, zo meent de
minister, dan dat zij voor de ambtenaren
salarissen een bepaalde verhoging kan
bespreken.
Hij is dan voorlopig ook niet kunnen
ingaan op de wens van de ambtenaren-
organisaties. om aan te sluiten bij de
loonontwikkeling in de metaalindustrie,
hetgeen een verhoging van vijf procent
zou inhouden. Het salarisoverleg zal
worden voortgezet, zodra meer gegevens
over de loonontwikkeling bekend zijn.
Een herziening van het georganiseerd
overleg, waarover in de vergadering van
gisteren eveneens is gesproken, blijft
tevens op de agenda staan. Een der af
delingen van de centrale commissie gaat
zich in het bijzonder met deze reorgani
satie bezig houden.
Van onze correspondent
BONN Bij de stad Prüm in de Eifel
is gisteren een man gearresteerd die
beweerde een Rus en dan nog maar
liefst een Russische spion te zijn.
Hij zou met vier collega's door een
vliegtuig uit Kief naar de Eifel zijn
gebracht en in de nacht van woensdag
op donderdag zijn neergesprongen met
de opdracht in dit gebied, waar tal
rijke Amerikaanse vliegvelden liggen,
naar troepenbewegingen te spioneren.
Nu liggen er in de Eifel geen „troepen"
maar alleen vliegers, bommenwerpers
en geleide projectielen als Maca's en
Matadors.
PER STRAALJAGER
De parachutisten zouden zijn vervoerd
met een straaljager. Ook dit luidde niet
erg geloofwaardig, want in een straal
jager is geen plaats voor een piloot en
vijf passagiers.
De man is gearresteerd in een café, waar
de waard verdenking had gekregen
door het vreemde gedrag van zijn gast.
De politie vond een „vervalst" Duits
identiteitsbewijs bij de man, die gebro
ken Duits met een Russisch accent
sprak. Volgens zijn verklaring was hij
met vier collega's uit het vliegtuig ge
sprongen; waar de overige vier waren
wist hij niet. De valschermen had men
verbrand.
ZWIJGEN
Nadere inlichtingen waren bij de be
trokken autoriteiten niet te krijgen. De
regering van het land Rijnland-Palz,
waartoe de Eifel behoort, zou vandaag
een officiële bekendmaking publiceren.
Het Westduitse ministerie van defensie
zweeg voorshands tot het nadere bij
zonderheden kende. Men neigde er
daar echter toe, het verhaal van de zg.
Rus zeer sceptisch te beoordelen.
Wel werd door de regeringsradioluister-
dienst vastgesteld, dat de Zweedse
radio, toen zij in de zg. Avondecho een
commentaar op het voorval in de Eifel
wilde geven, op alle frequenties hevig
werd gestoord.
ONTHULLING
Kortom, de man heeft nogal deining
veroorzaakt. Thans blijkt, volgens de
informaties die de politie van Prüm
ons heeft verstrekt, dat de Rus geen
Rus is, maar een Duitser en dat zijn
identiteitsbewijs niet vals maar echt
was. De Duitser wilde wat opschep
pen en verwarring stichten.
Dat laatste heeft hij zeker bereikt. Het
Westduitse ministerie van defensie
heeft uit alle delen van wereld tele
foontjes ontvangen, uit Londen, Rome,
Parijs en uit de Verenigde Staten. Na
de onthulling heeft het ministerie de
kranten in de omtrek opgebeld om de
ware toedracht mee te delen.
Maar bij verschillende couranten was de
eerste editie al de deur uit. Bij één
blad waren 50.000 exemplaren gedrukt
die niet meer konden worden achter
haald.
met bossen begroeide bergen rond Sam
Neua zijn de communisten tot op min
der dan 30 kilometer doorgedrongen
Over het aantal opstandelingen dat
Sam Neua bedreigt tast men in het duis
ter. Vermoed wordt dat een divisie van
het leger van Noord-Vietnam de aan
vallers steunt. Ze zijn uitstekend gewa
pend. De luchtmacht van Laos liet gis
teren parachutisten neer in de bergen
rond Sam Neua, in een poging de re
bellen een halt toe te roepen. Aan een
groot deel van de 2500 inwoners van het
stadje zijn wapens uitgereikt.
Gisteren was het radiocontact tussen
de hoofö'stad van Laos, Vientiane en het
noordoosten, waar d'e strijd zich voor
namelijk afspeelt, bijna de gehele dag
verbroken. Vermoed wordt dat de aan
vallers rond Sam Neua d'e militaire ra
diozenders daar in handen hebben.
De laatste dagen hebben de opstan
delingen ten noorden en ten oosten van
Sam Neua een groot aantal plaatsen en
bergforten bezet.
De regeringsstrijdkrachten trokken
zich in allerijl terug. Een groot deel dei-
bevolking geraakte door deze plotselin
ge terugtocht in paniek. Het vliegveld
van Sam Neua is overvol vrouwen en
kinderen die geëvacueerd willen wor
den. Vlug gaat nikt want er zijn maar
weinig vliegtuigen voor hen beschik
baar. Versterkingen komen thans zeer
sporadisch binnen.
De meeste bureaus van de overheid
'in Laos waren donderdag voor de twee
de achtereenvolgende dag gesloten in
verband met het Boeddhistische feest der
doden. Dit werkte de algemene verwar
ring zeer in de hand; inlichtingen wer-
d'en vrijwel niet verstrekt.
Na 12 september 1959 ongeldig!
11 september laatste dagprijs van f lOO.-.
12 september laatste zaterdagprijs van f I.OOO.-.
Na 12 september gaat het om de hoofdprijs van
f 30.000.-.
Doe nog mee! Hebt u nog kroonkurken waar GE of VI of TA of
LI of SEERD in staat? Stuur dan snel uw briefkaart met opgave
van het aantal series in. Op 11 september wordt de laatste dagprijs
jan f 100.- toegekend. En op 12 september de laatste zaterdag
prijs van f 1 .OOO.-
Zend geen kroonkurken! Stuur een briefkaart naar Si-Si, Post
bus 1, Bunnik. Zet naast dit adres alleen het aantal dat aangeeft
hoeveel series u heeft Weet u 't nog? GE-Vt-TA-LI-SEERD is één
serie, en Si-Si is óók een serie waard. Daaronder uw eigen naam
en adres. U doet mee op de dag, dat uw briefkaart in Postbus 1 te
Bunnik ontvangen is. Zorg, dat dit uiterlijk 12 september 1959 is.
Voor de rest van de
wedstrijd, voor de
hoofdprijs, gelden al
leen maar kroonkur
ken met Si-Si erin.
Die ziet eraan de on
derkant zó uit;
Hoofdprijs f 30.000.-
Wie aan het einde van de wedstrijd
op 30 september 1959, de meeste
kroonkurken met Si-Si (zie afbeel
ding) erin heeft, ontvangt f30.000.-
Laat uw kans op een eigen huis niel
voorbij gaan. Spaar Si-Si kroon
kurken! Op iedere fles zit een ge
merkte kroonkurk. Van alle letter
grepen zijn er evenveel. Maar., denk
er om! Na 12 september hebben
GE en VI en TA en LI en SEERD
geen waarde meer. Dan zijn alleen
nog kroonkurken waarin Si-Si
staat geldig voor de hoofdprijs van
f 30.000.-
Prijswinnaars vanaf
17 augustus!
Van f lOO.-
H.C. Leenders, Bussum;
Mej. J. Petersen, A'dam;
B. Melgers, Ede;
M. Verschuur, Den Helder;
Hr. Oosting, Emmen;
H. Janssen, Bemmel;
Mevr. van Gent, Rotterdam
G. A. Reiz, Amsterdam;
H. P. L. Bartels, Amersfoort;
Van f 1.000.-
C. van Nunen, Kaatsheuvel
Si-Si fabrieken - Bunnik
LINZ (APA). De 28-jarige Neder
landse student H. de Vries van de Vrije
Universiteit in Amsterdam heeft giste
ren in het kamp Haid bij Linz het
grootste kamp voor vluchtelingen in
Europa een speeltuin voor vluchte
lingenkinderen aan de Oostenrijkse
autoriteiten overgedragen. De speeltuin
is door 44 Nederlandse studenten ge
bouwd.
BRUSSEL. (Reuter) Van He-
melrijck, de Belgische minister voor
de Kongo, is gisteren afgetreden als
gevolg van verschillen van mening
binnen het kabinet over de wijze
waarop in de Kongo politieke hervor
mingen moeten worden ingevoerd.
Na een onderhoud met koning Bou-
dewijn heeft premier Eyskens be
kend gemaakt dat er geen sprake
van is dat het gehele kabinet zijn
ontslag zal indienen.
De meningsverschillen binnen de re
gering staan geheel los van de politie
ke overtuigingen in de rooms-liberale
coalitie-regering, zoals blijkt uit het feit
dat Van Hemelrijck (die bespoediging
wenst van het programma voor de
Kongo) tot de liberale partij behoort
net als zijn voornaamste tegenstander
op dit punt, de minister van buiten
landse zaken Wigny.
Van Hemelrijck werd in zijn mening
door ten minste vier ambtgenoten ge
steund, maar premier Eyskens heeft
weten te voorkomen dat de regering
uiteen zou vallen. „Niemand, noch de
politieke partijen, noch het volk. wenst
een politieke crisis naar aanleiding van
Kongolese vraagstukken", zei hij.
De meningsverschillen over de in de
Kongo te volgen politiek broeiden reeds
enige tijd. De zaak werd echter acuut
toen minister Van Hemelrijck vorige
week vrijdag verslag uitbracht over de
toestand in de kolonie en erop aandrong
na de provinciale verkiezingen die in
maart zullen worden gehouden meteen
een grondwetgevende vergadering en
een voorlopige regering in te stellen
Hij moet toen ook hebben gewezen
op de groeiende ontevredenheid in de
Kongolese politieke partijen over de
VAN HEMELRIJCK
trage manier Waarop de regering.
Brussel uitvoering geeft aan haar ver
klaring van 13 januari inzake de toe
komst van de Kongo.
Wigny en zijn volgelingen zijn ech
ter van mening dat de vorming van
een voorlopige regering voorbarig zou
zijn en daarop werd er een compro
mis gevonden dat inhield dat na de
provinciale verkiezingen in maart een
algemene en een wetgevende raad zul
len worden ingesteld als voorlopers van
een huis van afgevaardigden en een se
naat. Dit compromis ging minister Van
Hemelrijck kennelijk niet ver genoeg,
waarop hij zijn ontslag indiende.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. De overvloedige en
van goede kwaliteit zijnde tarweoogst
heeft het Produktschap van granen, za
den en peulvruchten doen besluiten
meer inlandse tarwe in ons brood te
laten vermalen.
De verplichte bijmenging van inland
se tarwe tot 35 procent van het meel
en bloem wordt met ingang van 13 de
cember gesteld op 38 procent. De ver
plichting geldt voorlopig alleen voor de
tarwe, oogst 1959, die een record op
brengst heeft van ruim een half mil
joen ton.
In hoeverre deze verplichting er toe
zal leiden dat de broodprijs voor de
consument zal worden verhoogd, is nog
niet te zeggen. Het lijkt echter niet on
waarschijnlijk. Nederlandse tarwe kost
31 gulden per ton; de ingevoerde tar
we uit Amerika, Canada en Rus
land rond 18 gulden per ton. Voor
de consument brengt dus het feit dat
Nederland een hoge tarweproduktie be
reikt, de consequentie mee dat zijn
brood duurder dreigt te worden.
Dit wat wonderlijk aandoende ver
schijnsel ligt besloten in de beslissing
dat geen verdere fondsen uit het land-
bouwegalisatiefonds voor de tarwever-
bouw ter beschikking worden gesteld.
Zou men nu besluiten de Nederlandse
tarwe niet voor -het brood te bestem
men maar voor veevoeder, dan wordt
op die „gedenatureerde" tarwe een toe
slag betaald. Het geld voor zulk een
toeslag komt weer uit heffingen op de
geïmporteerde tarwe.... en daarmee
sluit de cirkel: wat er ook gebeurt, de
prijzen van meel en bloem gaan stij
gen.
CONFECTIEINDUSTRIE WIL
Loonsverhoging en
werktijdverkorting
DEN HAAG. De werkgevers- en
werknemersorganisatie in de confec-
tie-industrie hebben overeenstemming be
reikt over de verhoging van de basis
uurlonen van de volwassenen met vier
procent en verwerking van de huur-
bijslag 1957. De jeugdlonen zullen daar
aan worden aangepast.
Eveneens werd overeengekomen met
ingang van 1 januari 1960 een begin te
maken met een geleid'elijke verkorting
van de werktijd. De partijen zullen zich
nog nader beraden over de verbetering
van bepaalde secundaire arbeidsvoor
waarden.
Er zal naar worden gestreefd de goed
keuring van het College van rijksbemid
delaars vóór 1 november te verkrijgen
teneinde op die datum de nieuwe c.a.o.
voor de confectie-industrie te kunnen
invoeren.
Eigen nieuwsdienst
NEW DELHI. Kort nadat pre
mier Nehroe donderdag het parle
ment van Indië verzekerde dat de
organisatie van de grensverdediging
an goede handen was en dat er vol
doende regelingen getroffen zijn,
kwamen er weer nieuwe meldingen
binnen over Chinese infiltraties. Dit
maal niet uit het noordoostelijk
grensgebied van de staat Assam,
maar uit het noordwesten. Op drie
plaatsen, aldus meldt de regering
van de staat Kasjmir, zijn de Chi
nezen van Tibet uit daar weer bin
nengedrongen.
Al deze infiltraties zijn aan de gang
in het gebied Ladakh. Ook zouden Chi
nese militairen zich meester hebben ge
maakt van een Indische enclave Min-
sar ruim 160 kilometer van de grens
op Tibetaans grondgebied.
ZELFS VLIEGVELD
De Tibetaanse plaatsen Roedok en
Gartok worden door de Chinezen ge-
Advertentie)
bruikt als bases voor hun operaties in
Kasjmir. Zij hebben zelfs, aldus ver
luidt in New Delhi, op Indisch gebied
een vliegveld aangelegd. Voorts een
netwerk van wegen in het hooggelegen
en voor een groot deel onbegaanbare
terrein van deze streken.
Dwars door Indisch territoir hebben
de Chinezen de hoofdverkeersweg aan
gelegd, waar premier Nehroe vorige
week van repte in zijn verslag in het
Indische parlement over de Chinese in
filtraties. Deze weg loopt van de pro
vincie Sintsjang in het verre westen
van China naar Tibet.
Ook de grote meren, die eens ge
heel Kasjmir voorzagen van zout, be
vinden zich thans in handen van de
Chinezen.
Ladakh in het noorden van Kasjmir
vormt reeds jaren lang een twistappel
tussen China en Indië. Volgens een in
1842 gesloten verdrag behoort het bij
de staat Kasjmir. Rood-China evenwel
zegt oude landkaarten te bezitten, waar
uit blijkt dat Ladakh bij China behoort.
Gisteravond wist men in de Indische
hoofdstad te vertellen dat het Indische
leger opdracht heeft gekregen de grens
post Longjoe in het Noordoostelijk ter
ritoir zonder gebruik van wapenen
weer in bezit te nemen. Slechts in uiter
ste noodzaak en dan nog alleen als
verdedigingsmiddel mag er gescho
ten worden. Longjoe is vorige week
door Chinese infiltranten bezet.
De echte Engelse sigaret
van distinctie en goede smaak
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM De nozems hebben
gisteravond angstvallig de burgwallen en
dijken van Amsterdam gemeden. Het
dreigement dat de penose aan hun adres
heeft geuit is blijkbaar ingeslagen.
De benden jonge herrieschoppers trok
ken sarrend en joelend juist langs de
periferie van de door de onderwereld ge
regeerde gebieden van de hoofdstad. Op
de Nieuwezijds Voorburgwal werden
enkele ruiten van een in staat van ver
bouwing verkerende woning vernield. Op
het Singel namen de nozems een vrouw
van lichte zeden onderhanden.
De politie hield zich bij de ommegang
van de baldadige kwanten totaal afzijdig
Een overvalwagentje hield hen in de
gaten, doch de bemanning ging niet tot
handelen over.
Een aantal kopstukken van de penose
had zich gisteravond in het café Plein-
zicht aan een van de Oudezijdswallen
verzameld. Zij hielden zich rustig.
