Regering buigt
voor de Gaulle
Caballero
Artistiek lawaai begeleidde
start van Dam-tot-Dam-race
PEIL VAN ONDERWIJS
DAALT MET SPRONGEN
HET BEZOEK AAN ALGERIJE
Werknemers dringen
met rug tegen de
A
Nieuwe storingen
met Boeings-707
GijsbrechtVaarwel o brouwerskar
maar ik kom morgen weer
Vrijdag 28 augustus 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Een tragische geschiedenis
in één aflevering
Zoekt U iets beters?
Wit boord
Iets
H
Selectie
Onbillijkheid
Onder de maat
Schildersbedrijf op
Geen toespraken
Niet juist
De enige
lief nieuwe
nummer
v\
Wortel
ONDER WATER
NET ALS DE PONT
RUMOER
BEKEURING
Pag. 5
Het stiefkind
Advertentie
Het verontrustende gevolg van het lerarentekort is
dat het peil van het voorbereidend hoger en middelbaar
onderwijs met sprongen daalt. Nog krijgen de meeste
leerlingen wel les, nog staat er altijd wel iemand voor
de klas, maar voor bijna vijfentwintig proeent is die
iemand geen leraar. Het is een bezitter van een akte
m.o. A, hoewel een akte B hem pas bevoegdheid geeft.
Het is een student die zijn kandidaats heeft, hoewel hij
eigenlijk zijn doctoraal zou moeten hebben. Het is in vele
gevallen zelfs iemand zonder akte A of kandidaats: een
onderwijzer met hoofdakte van een lagere school, een
eerstejaarsstudent, ja een bakker met een middenstands
diploma. Een lerares met een akte A voor Engels, wordt
gevraagd ook maar Franse les te geven, een leraar oude
talen daarnaast Nederlands.
DE directeuren en rectoren
kronkelen zich in aller
lei bochten, passen en
meten, strijken en bui
gen, om hun pupillen
maar niet de straat op
te hoeven sturen.
Deden ze het maar wel!
Dat zou een schok ge
ven. De ouders zouden te
hoop lopen. En de minister zou zijn
staatssecretaris in antwoord op vragen
van het Tweede-Kamerlid Tans over
het lerarentekort niet kunnen laten
zeggen:
.Jk zal op korte termijn nagaan,
welke voorzieningen nog ge
troffen zouden kunnen worden
ter tegemoetkoming in de moei
lijkheden hij het voortgezet on
derwijs
misch gevormde ambtenaren. „Waar
deloos" noemen de leraren dat rapport
omdat men bij het onderzoek alleen
de leraren met een volledige betrek
king, dus alleen de hoogst betaalden,
heeft betrokken en bij de ambtenaren
ook de lager gesalarieerde groepen
heeft mee laten tellen. Dat onder
scheid is des te belangrijker gewor
den omdat men niet het gewogen re
kenkundig gemiddelde als vergelij
kingsbasis heeft genomen, maar van
beide beroepen het middelste salaris
naar grootte (de mediaan). Hoe zeer
de minister zelf voelt dat er van een
onbillijkheid sprake is, blijkt uit het
feit dat het overleg over de salarissen
is hervat.
DAT ZOU EEN SCHOK GEVENv
De maatschappelijke waardering
voor het beroep van leraar is gedaald.
Het getal der leerlingen dat de
middelbare scholen bezoekt, is sterk
toegenomen. Voor zover dat een ge
volg is van de toenemende bevolking,
tijdelijk versterkt door de geboorte
golf van de naoorlogse jaren, zou dat
geen nood geven, omdat dan ook het
aantal kandidaten voor het leraar
schap zou toenemen. De afschaffing
van het schoolgeld, de uitbreiding van
het aantal scholen, de hogere wel
vaart, de toegenomen zucht bij de
ouders naar het spierwitte boord
brachten mee dat ook minder uitge
sproken studiehoofden naar de mid
delbare school gingen. Het gemiddelde
intelligentie-quotiënt daalde dus en
daarmee naar verhouding het aantal
geschikten voor leraar.
Het bedrijfsleven en de overheid
zijn een steeds groter beroep gaan doen
op de academici. Dat geldt in het bij
zonder voor de exacte vakken, maar
ook doctorandi van andere studie
richtingen worden steeds meer ge
vraagd voor hoge posten (waar vroeger
veel ..selfmade-men" zaten).
Verder zijn altijd bestaand hebbende
bezwaren tegen het leraarsambt zwaar
der gaan wegen- te vermoeiend rooster
(29 uur onafgebroken aandacht voor
de klas plus correctie); niet spectacu
lair genoeg (je ziet nooit het resul
taat); weinig promotiekansen (je kunt
alleen directeur of rector worden) en
afkeer bij de geslaagde voor het leraar
schap.
NIEUWE opleidingsmogelijkheden
geschapen voor de akte m.o. aan de
universiteiten;
DE BELONING voor de extra les
uren verhoogd;
DE 55-JARIGE en oudere leraren
met slechts akte A ontslagen van de
verplichting nog de akte B te halen;
DE STUDIERECHTEN voor het gym
nasium alfa en beta uitgebreid;
EEN BEROEP op de leraren gedaan
extra lessen te geven.
WAT ZOU DE
MOETEN DOEN?
MINISTER NOG
Om te beginnen de salarissen ver
hogen, roepen de leraren. Vooral de jon
geren met weinig dienstjaren, zonder
volledige betrekking, verdienen niet
best, gemeten naar de levensstandaard
die zij moeten ophouden, naar hun
jarenlange studie, naar vergelijkbare
functies elders. Én zelfs als ze een
volledige betrekking hebben, dus ge
zien hun geiinge ervaring boven hun
krachten, moeten werken, liggen de
verhoudingen scheef. Is er bij deze
groep dikwijls sprake van een mini
male bestaansmogelijkheid, bij het
klimmen van de jaren stijgt wel de
welstand Al wordt wat men welstand
noemt, meestal pas verkregen door
bijlessen onderwijs aan avondscholen,
lidmaatschap van examencommissies
enzovoort, dus door extra arbeid. De
ouderen van dertig jaar zullen dan wel
geen honger lijden, maar daar spreekt
weer meer het verongelijkt zijn ten
opzichte van academici in andere
betrekkingen.
LLE bezwaren tezamen vormen
wel een goede selectie. Degenen die
tegen de verdrukking in leraar worden,
behoren dan wel bij uitstek tot de
geroepenen. Zal de klasse van de leraar
dus toenemen, daar komen er niet méér
mee.
Wat heeft de minister tot nu toe
gedaan om het lerarentekort te ver
kleinen? Hij heeft:
MEER renteloze voorschotten voor
universitaire studie en studie voor
middelbare akten toegekend met de
bepaling dat een vijfde van het totale
bedrag wordt kwijtgescholden bij ieder
jaar dat men als leraar bij het v.h.m.o.
werkzaam is;
IJ zou ook niet kunnen wachten
op een tijdrovende enquête door
het Centraal bureau voor de statis
tiek. Hij zou dan iets moeten doen,
terstond.
BIJVOORBEELD.
De lerarensalarissen zonder vijven
of zessen gelijk trekken met die
van de hogere ambtenaren;
premies toekennen aan tot lesge
ven bevoegden die zich alsnog bij
het onderwijs melden;
lessen in de avonduren zetten op
dat bezitters van akte B en aca
demici uit het bedrijfsleven inge
schakeld kunnen worden;
radio- en televisieuitzendingen
voor het middelbaar onderwijs in
stellen en misschien nog andere
dingen doen.
Hij zou in ieder geval moeten han
delen om de huidige nood te over
bruggen en tegelijkertijd alle mid
delen direct aangrijpen om de studie
voor ieraar aan te moedigen. Dus niet
zoals in 1956 57 pas op ruimer schaal
renteloze voorschotten toekennen en
nieuwe opleidingsmogelijkheden
scheppen, op zijn minst vier jaren na
dat de leraren hem voor een tekort
hadden gewaarschuwd.
Maar neen, de directeuren houden
het schip nog drijvende door de ga
ten te stoppen met middenstandsdi
ploma's, aktes A en kandidaatspapie
ren en zij recruteren hun bemanning
zelfs uit de gepensioneerden.
NU kunnen de onbevoegden ook wel
les geven, er zitten vaak heel
goede leerkrachten bij, maar zij blij
ven onder de maat van de academici
en de bezitters van akte B. Zij staan
niet genoeg boven de stof, zij kunnen
de leerlingen minder vertellen bui
ten het boekje om, hun visie is be
perkter. kortom zij missen de eigen
schappen die meer dan het Leerpro
gramma, het karakter van het mid
delbaar onderwijs bepalen en boven
het lagere onderwijs stellen. Het
v.h.m.o. verschaalt daardoor.
Misschien accepteert de minister;
dat nu maar. Liever dan allerlei i 1 i 1 i 1 l 1.
noodmaatregelen te nemen, aanvaardt ÖCllUClerSpatrOOn lUCllt Zllll IiaiT Dl] (Ie TCCMer
hij misschien dat het peil van het l
middelbaar onderwijs een aantal ja-,
ren onder het gewenste blijft, dat
leerlingen in bepaalde vakken geen
eindexamen kunnen doen en voor yy
hen dan maar het eindcijfer van de
afgelopen cursus als geldend wordt
genomen in de hoop dat het na 1965
gaat dagen, na de vloed van de ge
boortegolf en de resultaten van de le
rarenopleidingen.
Maar uit de huidige bevolking van
de middelbare scholen moet dan ook
weer een lerarenkorps worden ge-
recruteerd! Het is statistisch bewezen
dat de aard van het middelbaar on
derwijs beslissend is voor de duur en
het rendement van de universitaire
studie. Door het huidige slechte on-
derwijspeil zou voor een tiental jaren
OED, stel: de salarissen worden
f verhoogd. Wat moet er meer ge
beuren?
De leraren zeggen: De onbillijkheid
wegnemen dat na vijf jaar leraarschap
ieder jaar een vijfde van het kwijt
gescholden bedrag van het renteloze
voorschot bij het salaris wordt geteld,
waarna over het aldus ontstane in
komen nog eens belasting wordt ge
heven. Volgens de belastingwetten is
dat correct, in zoverre, dat het juister
zou zijn indien het vijfde deel bij het
salaris zou worden geteld in het jaar
dat het als kwijtgescholden kan worden
beschouwd; de leraar betaalt dan min
der belasting omdat hij dan nog geen
vijfjaarlijkse salarisverhogingen heeft
gehad. Maar afgezien daarvan blijft het
een vreemde figuur dat het Rijk per
jaar een vijfde kwijtschelding belooft,
ofschoon het in feite minder kwijt is
Indien voor deze zaak een oplossing
zou worden gevonden, zou een deel
van het onbehagen bij de leraren wor
den weggenomen Zoals het indertijd
ook ten dele werd weggenomen toen
de leraren na veel strijd net als de
ambtenaren verblijfsvergoeding kre
gen, al bleef de betaling met terug
werkende kracht tot op heden nog uit.
Onbehagen bij de leraren is fnuikend
voor de sfeer van het korps en dat
houdt adspii'ant-leraren weg. Minder
onbehagen, meer adspiranten.
Verbetering van de salarissen en het
wegnemen van andere achterstellingei.
zullen op korte termijn altijd een hap
uit het lerarentekort nemen, maar zij
zullen pas na verloop van jaren goed
uitwerken.
VOOR de lange termijn zal de minis
ter het evenwel niet nodig vinden
meer maatregelen te nemen dan hij al
heeft genomen omdat hij door de aan
tallen studenten aan de universiteit en
de belangstelling voor de studie voor
een akte m.o. voor" de jaren van 1965
tot 1970 hoopvolle perspectieven ziet.
Als zijn „hoopvol" wil zeggen dat er
geen onbevoegden meer nodig zijn
voor het middelbaar onderwijs en hij
krijgt gelijk, dan zullen meer maat
regelen ook niet nodig zijn. Daarbij
aangenomen dat hij het slechte studie
rendement in zijn hoopvolle perspec
tieven heeft verwerkt.
Geen onbevoegden meer. dat zal dan
moeten inhouden dat er een groot per
centage van akte B-bezitters onder de
leraren zal zitten. Dat zal een vooruit
gang zijn vergeleken met nu.
Voor degenen die terugverlangen
naar het oude gedegen academische
peil, schijnt de commissie-Dalmulder
de perspectieven nog mooier te zien
dan de minister. In naar rapport „De
ontwikkeling van het aantal academici
tot 1980" komt zij tot de verwaching
dat na 1970 aan de behoefte aan aca
demici in ons land zal kunnen worden
voldaan. Ten aanzien van hef middel
baar onderwijs is het alleen de vraag
of onder de behoefte wordt verstaan:
volledige bezetting door academici.
Of alle ramingen uitkomen of niet,
er zijn op het ogenblik niet wel andere
maatregelen te verzinnen die zouden
moeten worden genomen, mocht het te
zijner tijd falikant uitlopen. Wat dat
betreft moeten we er maar het beste
van hopen.
Maar: teruggekeerd tot het nu: het
middelbaar onderwijs wemelt van de
onbevoegden: het peil zit onder het
vereiste niveau. Wat doet de minister
daar nu aan?
Het hoofd in de schoot leggen en zo'n
170.000 leerlingen vijf jaar laten mod
deren?
Of:
Noodmaatregelen nemen?
Van onze correspondent
PARIJS Premier Debré heeft
gisteren de fractieleiders van de re
geringspartijen gezegd dat de samen
hang van de NAVO wel eens ge
schaad zou kunnen worden wanneer
Frankrijks bondgenoten geen begrip
wilden tonen voor Frankrijks posi
tie in Algerije. Men zou kunnen zeg
gen dat zijn woorden niet erg ge
lukkig waren aan de vooravond van
Eisenhowers bezoek aan Parijs en
op het ogenblik dat president de
Gaulle een bezoek brengt aan Alge
rije een bezoek waarvan belang
rijke resultaten mogen worden ver
wacht.
De Gaulle heeft de eerste dag al een
bezoek gebracht aan het zuidelijke deel
van het departement Oran.
Hij heeft daar o.a. de befaamde kolo
nel Bxgeard, een van de militairen, die
zich niet in het politieke avontuur van
de 13de mei van het vorige jaar heeft
verloren en toen bij zijn superieuren
uit de gratie was, ontmoet.
HET ligt in de bedoeling, dat de gene
raal met vele officieren en onderof
ficieren zal spreken. Officiële toespra
ken zal hij niet houden.
Na het uiterst korte communiqué,
dat volgde op de ministerraad van
woensdagmiddag (die door officiële
woordvoerders van te voren als „de
belangrijkste van de nieuwe republiek"
was gekenmerkt) blijven er slechts
veronderstellingen. Daaraan heeft de
Parijse pers van gisteren zich met voor
zichtigheid overgegeven. France Soir,
als regel zeer goed ingelicht, meent te
weten, dat in de ministerraad is geble
ken dat een meerderheid van de mi
nisters van oordeel is, dat er inder
daad nieuwe stappen moeten worden
gedaan, door bijv. nieuwe verkiezingen
in Algerije te houden.
DIE meerderheid is ook van oordeel,
dat vele tot nu toe in Algerije ge
volgde militaire en administratieve me
thoden niet juist zijn gebleken en dat
ook daarin verandering moet komen.
Verder zou de Franse regering een
stemmig hebben besloten:
dat er voor Frankrijk geen sprake
van kan zijn de Navo te ver
laten;
Bdat Frankrijk zelfs bij een veroor
deling van de Verenigde Naties
in de Algerijnse kwestie niet uit
de Verenigde Naties zal treden. Het
moet trouwens niet uitgesloten worden
geacht, dat generaal de Gaulle zelf tij-
Rook dan morgen eens
(CONSTANTE KWALITEIT)
dens een bezoek aan Eisenhower een
rede in de Verenigde Naties zal houden
om de door Frankrijk gevolgde poli
tiek in Algerije te rechtvaardigen;
Cdat men wil overwegen de Fran
se Gemeenschap om te zetten in
een confederatie van onafhanke
lijke staten.
IN ieder geval heeft de regering aan
president de Gaulle carte blanche ge
geven voor Algerije, omdat zij wel be
seft, dat hij de enige is, die voor de
Algerijnse problemen een oplossing kan
vinden.
Het staatshoofd wordt op zijn reis
vergezeld door een aantal Franse jour
nalisten. Men begrijpt dat ook bij hen
het maken van gissingen hoogtij viert.
De meest voor de hand liggende en
daardoor ook de meest logische schijnt,
dat de Gaulle in een of andere vorm,
vroeg of laat, een nieuw aanbod om
te komen tot het staken van het vuren
zal doen.
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM Met veel opgewonden heen-en-weer geren over en onder IJ en Noordzeekanaal,
met schallende reclameleuzen, artistiek rumoer en met ongelijk lopende start- en finishklokken
is gisteren de eerste dag verstreken van de Dam-Dam-race. de wedstrijd tussen de centra van
Amsterdam en Zaandam, waaraan veel prominenten uit de sector van overheid, bedrijf, radio en
sport deelnemen.
Het gezwoeg met motoren, raceboten, voorhistorische vehikels en extra-treinen heeft een diepe
achtergrond: het feit, dat anderhalf miljoen Nederlanders in een zich intens uitbreidend industrie
gebied samenleven, terwijl de ene helft de andere slechts kan bereiken via een uiterst trage pont
verbinding.
ving van de bestaande overeenkomst,
die schriftelijk is vastgelegd. De schil
ders moeten herstelwerk verrichten aan
I 1*1 1 deuren, die al geplamuurd van de fa-
Lumo'AITlPn APfl /<h*4nW briek komen maar die door het bijscha-
JIC/11 CC/II v flKTUo yen later worden beschadigd. Voor dit]
extra plamuurwerk verlangen de schil-!
AMSTERDAM (ANP). Voor de der.s eeri beloning. De firma Oosterom I
later weer een tekort worden gecre- president van de rechtbank te Amster-
eerd. Nog afgezien van de omstan-dam, mr. U.W.H. Stheeman. heeft h*Xrl£fr bez* gewe™'o™tot over-
d'gheid. dat leraren die zich financieel gisteren een kort geding gediend dat eenstemmmg te r?k!n. De schilders heb-
acbtergesteld voelen, les moeten ge- het Amsterdamse schildersbedrijf J. ben dus niet direct het werk neergelegd. I
v,c,f? .V.®e' ™eer c,an c,e 29 Oosterom tegen zeven bij deze firma De staking zal echter doorgaan als aan
olliciele streefgetal voor een volledige dienst riin-"- --kiu--- j__
betrekking, eensdeels klagen over dc 1 rv
van dp stand door df> n&u öemaaKt.
Dinsdag is het echtpaar Van Male-
ste.in-van Meerveld uit Barneveld zestig
jaar getrouwd; uit het huwelijk zijn ze
ven kinderen geboren; er zijn nu 24
kleinkinderen en vijftien achterkleinkin
deren.
Advertentie
aanhangighun eisen niet tegemoet zal worden ge
komen.
onbevoegden, andersdeels minder ver
trouwen wekken, slechte ambassa
deurs zijn. Bovendien dient de hoop
op nieuwe academici niet te hoog te
worden gesteld omdat de statistiek
leert dat slechts ongeveer zestig pro
cent van de studenten binnen zes en
een half jaar slaagt voor het kandi
daatsexamen.
De schilders waren wegens een loon-
geschil vorige week dinsdag in staking
gegaan. De firma eiste nu dat de schil
ders op straffe van een dwangsom van
honderd gulden per dag terstond hun
werk zouden hervatten.
Mr. J. M. Iïoofien. de advocaat
van het schildersbedrijf, herinnerde er
aan dat de schilders zijn aangenomen
Volgens de eigenaar van het bedrijf,
de heer Oosterom, die gisteren eveneens
ter zitting aanwezig was, ,,is het al ja
ren in het schildersbedrijf op loongebied
een chaos".
,,Wij worden gedwongen aan de eisen
van de schilders toe te geven. Wij krij
gen van het bedrijfschap onze taneven
<7EL of geen
noodmaatregelen,
uua. vjlai vatr ooiiiiuci j ai lil r— x 11
op de voorwaarden van de c.a.o. 1958 "PDaar moeten wij aan vasthouden,
volgens welke als loon niet meer dan Is echter nlet mogelijk omdat bij
113 gulden per woning mag worden uit-klk"'eX ^k andere eisen worderge-
betaald. Dit loon is echter bij zijn cliënl Nu heeft de EV- m Amsteidam
ivtv/.j .O evi iicri ui i f\ II yncj, 111
dc opgevoerd tot 178.40 gulden per woning a»»e patroons gekneveld en ik ben de
- - v 6 enige mijlpaal die nog in de weg staat.
deze is ondersteboven gelopen dan
wortel van het kwaad van het Le- hetgeen een overtreding betekent
rarentekort moet worden uitgerukt de o.a o. en het bedrijf al een boete van
opdat dat onkruid niet weer de kop: 5000 gulden heeft gekost. De betrokken
kan opsteken. Daartoe dienen de oor-schilders verlangen nu 190 gulden per
zaken van het tekort te worden be-1 woning en bovendien zaterdags vrij.
zien. j Pleiter bestreed het stakingsrecht. In
Welke zijn die oorzaken? deze geordende maatschappij moeten de
partijen zich aan de regels houden.
De leraren zijn in 1956 uitgezon
derd van de verhoging van de eind- Vpf>l werk
salarissen van de hogere ambtenaren
De regering heeft dat willen argumen- De heer Oosterom heeft zeer veel werk
teren met het rapport van de werk-} en dreigt door de staking in een impas-
onderzoek
Als
is er voor de heren geen rem meer. Ik
betaal al veel meer dan is toegestaan.
Ik betaal tot het oneindige. De ene
keer is het een deur en dan zijn het de
kozijnen. Er is altijd wel een reden om
aan te vallen. Wij zijn nu gekomen op
178 gulden, maar zij moeten 185 gulden.
Dat wordt je afgedwongen. Nu kan ik
niet verder. Ik sta met mijn rug tegen
de muur. Het bedrijfschap zegt: ..hand
haaf uw tarieven, anders krijgt u boete".
Op het ogenblik ben ik de enige in deze
Het september nummer van het popu-
lair-medische maandblad SPREEKUUR
THUIS is buitengewoon interessant. Er
staan legio artikelen in, voor U van
belang. Er wordt o.a. geschreven over:
Erfelijkheidsproblemen
0 Een nieuw vaccin tegen kinderver
lamming.
Het eerste schooljaar
Hel beroepsgeheim van de dokter
0 Het verkeersongeluk
Het hart in het centrum
SPREEKUUR THUIS geeft U elke maand
commissie voor het onderzoek naar se te raken daar de woningen moeten
de salarispositie en het carriérever-worden opge'everd. De oorzaak van al grote strijd die tegen deze terreur stel
loop bij het middelbaar onderwijs in'deze moeilijkheden is het tekort aan i ling neemt"
vergelijking met de academisch ge- schilders Na deze hartekreet van de heer Oos-
vormde ambtenaren in diverse over- Als woordvoerder van de schilders terom volgde nog een korte discussie tus- een gezonae kijk op uw gezonaneia.
heidsdiensten De conclusie daarvan trad op de heer A. Korlaar. bestuurslid sen de president en beide partijen waar- Koop het nieuwe nummer,
is dat het gemiddelde salaris van de van de EVC'58. De firma beroept zich bij mr. Hoofien vasthield aan de ei--
leraren over de gehele loopbaan ge-!op de arbeidsovereenkomst, aldus de
rekend, ligt boven het gemiddelde sa-i heer Korlaar, maar de achtergrond van
laris van de totale groep van acade-ihet conflict ligt juist in de niet nale-
Eerst een vonnis en als de gedaagden ,^et js verkrijgbaar bij kiosken, boek-
aan hun verplichtingen voldoen dan kan»
verder worden gepraat.
jen tijdschriftenhandelaren.
Burgemeester G. J. D. Franken van
Zaandam onderstreepte dit gisterochtend
door een demonstratie: de voettocht over
de bodem van het Noordzeekanaal op de
plaats, waar eens de door hem zo be
geerde Coentunnel moet worden aange
legd. Hij startte als deelnemer aan de
race op de Dam te Amsterdam, uitge
leide gedaan door zijn hoofdstedelijke
ambtsgenoot mr. G. van Hall, die liever
een IJtunnel wil aanleggen.
Op zijn kanaaltocht werd de heer Fran
ken vergezeld door de radio-verslagge
ver Dick van Riin, die evenals hij in
een duikerpak van de Koninklijke ma
rine was gestoken. Een schout-bij-nacht
hield aan de wallekant een oogje in het
zeil bij de onderneming, die in het druk
ke vaarwater nogal wat opzien baarde.
Deed de Zaanse burgemeester geen
serieuze gooi naar een snelheidsrecord,
zijn diepwatergezel deed dat later op de
dag wel. Hij boekte met motoren en
speedboat een (officieuze) tijd van twaalf
minuten en dertien seconden. De jonge
Wout Bruynzeel stak hem de loef af met
een tijd van tien minuten en 25 secon
den. Hij werd winnaar van de dag.
4»
Teddy (Een beetje) Schol ten, voor wie
men een speciale aquavion (vleugelboot)
had laten aanrukken, snelde in twaalf
minuten en 51 seconden van Dam tot
Dam Bij aankomst in de Zaanstreek ont
stond er even verwarring over de ge
maakte tijd. Zij was op dat ogenblik
verreweg de snelste, maar de organisa
toren konden het er niet over eens wor
den of zij nu 12.12, 13.09 dan wel 12.51
minuten had geboekt. Men besloot tot
het laatste.
Deze tijd zal echter ook wel weer een
wijziging ondergaan, nu is gebleken, dat
in Amsterdam twee wedstrijdklokken
ruim een minuut verschilden en een
derde ongeveer twintig seconden afweek.
In Zaandam werd er maar twee seconden
verschil geconstateerd. De klokken wa
ren net als de pontnooit op tijd.
De Nederlandse spoorwegen overigens,
die buiten mededinging deelnamen, wa
ren iedereen te snel af. Een van de
employés, die gebruik maakte van twee
motoren en een extra-trein, stoof in
zeven minuten, zestien seconden naar de
Zaanstreek.
Er waren er die minder haast hadden.
Een paar leden van de roemruchte Am
sterdamse artiestensociëteit ,,De Kring"
hadden met ernstige gezichten inge
schreven en het inschrijfgeld van vijftig
gulden neergeteld, maar ze waren nog
maar enkele seconden van start of zij
onthulden hun ware bedoelingen. Op hun
auto werden plotseling grote plakkaten
zichtbaar, waarop zij hun afschuw over
de race hadden neergeschreven.
Onder grote hilariteit van een tijdens
de middag-pauze volgepakte Dam daal
den vanuit hoge winkelpanden in de
buurt van het Nationaal Monument
20.000 pamfletten neer.
De Amsterdammers werden in gekrui
de taal gewaarschuwd tegen deelneming
aan de Dam-Dam-race. „Er is maar één
Dam", zo luidde een van de leuzen
Verder werd de lezers vanaf het fraai
volgeteken.de papier toegeroepen: ,,Volk
van Nederlnd. Wat moeten wij aan de
Zaan? Wij lusten geen koffie met koek
jes. Op onze hoofden geen boter en
ontbijtkoek. Laat u niet beetnemen." En
zo meer.
De in witte overalls gestoken kunste
naars onderbraken hun reis naar de Zaan
streek dan ook vrij spoedig. Een van hen
kreeg een proces-verbaal, omdat hij en
zijn kornuiten met hun ontelbare pam
fletten de straat hadden bevuild.
Dit artistieke incident, dat voor de
Zaanse industriëlen het lichtpunt ople
verde, dat velen van hen op het pamflet
met naam en toenaam werden genoemd,
veroorzaakte op de Dam een ware ver
keerschaos.
Het duurde enige tijd voor het wed
strijdspektakel rustiger vormen kon aan
nemen.
Een in oud-Nederlands kostuum gesto
ken echtpaar, dat per dilligence van Am
sterdam naar Zaandam vertrok om daar
behalve met de prikklok ook met de
ernst van de echtelijke staat te worden
geconfronteerd, ontsnapte nog juist op
tijd het lawaai. Het verging hun beter
dan de slee van een bierbrouwerij, waar
van de paarden op een gegeven ogenblik
op hol sloegen. Een auto en een brom
fiets werden zwaar beschadigd en een
zinnebeeldige Gijsbrecht van Aemstel, die
op de slee de tocht naar het noorden had
aanvaard, moest met een reuzesprong een
goed heenkomen zoeken. Vandaag zal hij
een nieuwe poging wagen.
Voor enkelen heeft de eerste dag van
de race een bittere teleurstelling opgele
verd. 's Ochtends moest een deelnemer,
wiens motorrijder een tegenligger had
„gesneden", onverrichterzake huiswaarts
keren, 's Avonds werd een personeelslid
van Bruynzeel wegens het overschrijden
van de vijftig kilometergrens in Zaandam
afgewezen.
programma's
1
ln het kort
WASHINGTON (UPI). - Kort nadat
Eisenhower veilig op het vliegveld Wahn
was geland met zijn Boeing-707 werd
bekend dat er zich weer twee storingen
met dat type straalvliegtuig hadden
voorgedaan.
Een toestel verloor tijdens een proef
vlucht een vleugelklap, maar kon veilig
te Los Angeles landen.
Een tweede Boeing-707, met niet min
der dan 107 passagiers aan boord, kon
aanvankelijk niet landen omdat het lan
dingsgestel weigerde naar buiten te ko
men. De reis werd gerekt tot de boord
werktuigkundigen gelegenheid hadden
gehad het met de hand naar buiten te
pompen. Daarna maakte het reusachtige
toestel een perfecte landing.
In enkele weken hebben zich bij de
Boeing-707, waarmee ook Nixon zijn reis
naar de Sowjetunie heeft gemaakt, zeker
tien storingen voorgedaan. Ongelukken
zijn tot dusverre echter steeds uitgeble
ven.
Bij het bezoek van Eisenhower aan
Europa zijn drie van deze vliegtuigen
in gebruik: een voor de president zelf
(de Columbine IV), een als reserve en
een voor de Amerikaanse journalisten
en fotografen uit zijn gevolg.
ZATERDAG 29 AUGUSTUS
I" RADIO 1
HILVERSUM I 402 m
ochtend
VARA: 7.00 Nws: 7.10 Gym; 7.20
Gram; 8,00 Nws; 8.18 Gram; 8.50 V d
jeugd; 9.05 Gym; 9.15 Gram; (Om 9.35
—9.40 Waterst); VPRO: 10.00 Tijdelijk uit-
geschakeld, caus; 10.05 Morgenwijding.
VARA: 10.20 Voor U en Uw gezin, caus;
10,30 Gram; 10.40 Lichte muz; 11.20
Buitenl. weekoverz; 11.35 Luit en zang.
middag
12.00 Orgelspel en zang; 12.30 Land
en tuinb. meded; 12.33 Gram; 13.00 Nws;
13.15 Jazzmuz; 13.40 Muz. caus; 14.05 V d
jeugd; 14.40 Lichte muz; 15.05 Boekbespr.;
15.25 Concertgeb. ork; 16.05 Vragenbe-
antw; 16.20 Dansmuz; 16.50 Vakantietips;
17.30 Weekjourn.
avond
18.00 Nws en comm; 18.20 Gram; 18.45
Hammond-trio; 19.00 Artistieke staalkaart:
VPRO: 19.30 Passepartout, caus; 19.40
Het Nederl Bijbelgenootschap, caus; 19.55
Deze week, caus; VARA: 20.00 Nws; 20.05
Gram; 20.35 Metropole ork; 21.15 Soc.
comm; 21.30 Gram; 22.00 Sportnws; 22.30
Zigeunermuz; 23.00 Nws; 23.1524.00
Gram.
HILVERSUM II 298 m
ochtend
KRO: 7.00 Nws; 7.15 Gewijde muz;
7.30 Gram; 7.45 Morgengebed en lit kal;
8.00 Nws; 8.15 Gram; 8.50 V d huisvr.;
10.00 V d kleuters; 10.15 Gram; 10.30
Ben ie zestig?; 11.00 V d zieken; 11.45
Gram.
middag
12.00 Middagklok noodklok; 12.03
Gram; 12.50 Act; 13.00 Nws; 13.15 De zon
newijzer; 13.20 Gram; 14.00 V d jeugd;
14.10 Vocaal dubbelkwart; 14.30 Kron v.
letteren en kunsten; 15.05 Gram; 15.40
Boekbespr; 15.50 Gregoriaanse zang; 16.20
V d jeugd; 16.50 Gram; 17.00 Lichte muz;
17.20 Mannenkoor; 17.50 Gram.
avond
18.00 Journ. weekoverz.; 18.10 Strijkork;
18.30 V d jeugd; 18.45 Gram; 19.00 Nws;
19.10 Act; 19.25 Lichtbaken, caus; 19.40
Kamerork en solist; 20.30 Gram; 21.00
Cabaretprogr; 21.30 Mannenkoor en har-
monie-ork; 22.05 Lichte muz; 22.35 Wij
luiden de zondag in. Aansluitend: avond
gebed en lit kal; 23.00 Nws; 23.15 Nws
in Esperanto; 23.25—24.00 Nouveauté's.
TELEVISIE
NEDERLAND
NTS: 20.00 Journ en weeroverz.; KRO:
20.20 Anno. 20.35 Sportact; 21.00 Gevar.
progr.; 22.00 Ftlmprogr; 22.25 Epiloog.
BELGIË VLAAMS
19.00 Kath. uitz; 19.30 Nws, act en
weerber; 19.45 De week in beeld: 20.15
Filmprogr; 21.00 T.V.-feuill: 21.35 V. d.
autoliefhebbers; 22.05 Overname v d TV
v Monte Carlo: Cone 23.10 Nws;
BELGIË FRANS
19.30 Film; 20.00 Journ; 20.35 TV-spel;
22.20 Operamuz; 23.10 Wereldnws.
DUITSLAND
16.00 Progr. over bet wilde Westen;
16.3018.00 Documentair progr (Regionaal
progr WDR: 14.00 Hier und Heute week
journ.; NDR: 18.45 Die Nordschau; WDR-
18.45 Hier und Heute; 19.25 Vader is
dobeste. NDR: 19.30 Tekentruckfilms).
20.00 Nws en act; 20.20 TV-spel; 21.20
Gevar. progr. Daarna: Het woord voor
de zondag.
9
