MAAN MELDT NIEUWS
Kunstmanen
geven geld
Ceta-Bever VLEKKENPASTA1
Geld naar de maan - niet in het water
KAPPIE en de SUPERSKOOP
Zaterdag 22 augustus 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 2
WERELDOMVATTEND
40.000 KILOMETERS
ANGST VERDWIJNT
SNELHEID
TE GROOT PUBLIEK
RENDABEL?
DE
TINTELS
Dahliatentoonstelling in
Hillegom gaat niet door
Jack
Dunkley
miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Zelf aan de slag
De Schouwse duiven
hadden de wind mee
Vogt: Voorzichtig
Enkelaar: Interessant
Lensink: Heden
Enige weken geleden schreyen wijDe planetaire televisie komt er vlugger dan u denkt. In vier arti
kelen vertelden wij u hoe Amerikaanse technici die droom tot werkelijkheid hopen te maken. Inmiddels
is in de Verenigde Staten voor het voorbereidende werk al een bedrag van verscheidene miljoenen dol
lars uitgetrokken
Alleen daaruit blijkt al, dat de mannen en vrouwen, die in het Amerikaanse Congres bepalen hoe de belasting
gelden besteed zullen worden, er van overtuigd zijn dat het plan, kunstmanen te gebruiken voor het relayeren van
televisie-uitzendingen, geen hersenschim is.
Wie hebben de Amerikaanse volksvertegenwoordigers die overtuiging geschonken? Mannen met klinkende na
men, wier stem ook buiten de Verenigde Staten groot gezag heeft. Onder hen bevinden zich niet alleen ruimte
vaartpioniers, maar ook hoogleraren en grootindustriëlen.
25
7IJT ge niet van oordeel dat hij
daar hij een heiden is de
gelegenheid moet krijgen zich tot
ons geloof te bekeren?"
„Natuurlijk", zei Santorini, „is
het zeer edelmoedig van u dit te
overwegen, signor. Ik zal hem voor
een jaar tot de galeien veroorde
len. Op die wijze zal hij gelegen
heid hebben de genade van Chris
tus te leren kennen, en misschien
de dwalingen zijns weegs in te
zien voordat hij tenslotte wordt te
rechtgesteld."
„Fra Mauro heeft me verteld dat
El Hakim een kundig kaartenma
ker is en vele reizen heeft ge
daan", vervolgde Di Perestrello.
„Mijn prins, Dom Henrique, zoekt
mensen die hem behulpzaam kun
nen zijn bij een bestaand plan om
de wereld in kaart te brengen, en
aldus te helpen bij het ontdekken
van nieuwe landen waar zij, die
niets van onze Heer en Verlosser
weten, kunnen worden onderricht."
De rechter haalde de schouders
op. „Venetië en Portugal zijn con
currenten, signor. Waarom zouden
we uw prins helpen de overhand op
ons te behalen?"
Hierop wist Dom Bartholomeu
niet direct een antwoord, maar Do-
na Leonor nam snel het woord, en
Andrea was ervan overtuigd dat
haar vader's tussenkomst te zijnen
gunste haar werk was. „Als de
Turken het Westen aanvallen, Uwe
Excellentie", merkte ze op, „zul
len we zo veel mogelijk omtrent
hun land en hun strijdkrachten te
weten moeten komen. Het zou jam
mer zijn Hakim terecht te stellen
voordat alles wat hij weet in kaart
zou zijn gebracht en beschreven
tegen de tijd dat de Turken inder
daad tot de aanval overgaan."
„Dat is inderdaad een krachtig
argument, madonna", gaf Santori
ni toe. „De Raad van Tien maakt
zich ernstig bezorgd over de Turkse
dreiging."
„Maak hem dan tot slaaf in
dienst van Prins Henry," drong zij
aan. „Fra Mauro zal hem inwijden
in de geheimen van de Kerk, zodat
zijn onsterfelijke ziel zal worden
gered. En de kaartenmakers van
de Prins zullen de inlichtingen die
hij ons kan verstrekken, gebruiken
teneinde de Turken en de Moren
te verslaan."
Santorini aarzelde. „Zoals ge
zegt", zei hij, „het zou prachtig
zijn als zijn kennis ertoe zou bij
dragen de Turken en Moren te be
keren tot het Christendom."
„Hij zal zich wel hoeden moei
lijkheden te veroorzaken als hij
zich daarmee van de doodstraf kan
redden," merkte zij op.
Santorini's gezicht klaarde op.
„De Prins kan hem altijd direct
laten terechtstellen. Ik zal Uw ver
zoek inwilligen, madonna." Hij
wendde zich nu tot Andrea. „El
Hakim - ge zijt veroordeeld tot
eeuwige slavernij in dienst van
Signor di Perestrello en Prins Hen
ry van Portugal. Maar vergeet
het niet één misstap uwerzijds
kost u het leven!"
Andrea onderdrukte zijn woede
over de onrechtvaardigheid van de
ze uitspraak. Wat het vonnis be
treft, hij besefte volledig hoe dicht
hi] bij de dood was geweest, en dat
alleen de aanwezigheid van Dom
Bartholomeu en zijn dochter en
vooial Dona Leonor's krachtige ar
gumenten hem dit hadden be
spaard. Het zou zeer zeker ver
standiger zijn niet opnieuw Santo
rini's woede te wekken door te pro
testeren dat hij onschuldig was en
daarom besloot hij zo erkentelijk
mogelijk te zijn voor deze veran
dering.
„De gevangene blijft in zijn cel
tot uw schip gereed is voor de
reis." zei Santorini tot Di Peres
trello. „We mogen geen moorde
naar vrij laten rondlopen door de
straten van Venetië zelfs niet
om uw prins een genoegen te
doen!"
„Daar stemmen we gaarne mee
in," verzekerde Dom Bartholomeu
hem. "Ge kunt ervan verzekerd
zijn dat Uw vonnis stipt zal worden
uitgevoerd."
Andrea Bianco stond aan de boeg
van de karveel Santa Paula en zag
de omtrekken van Venetië lang
zaam vervagen in het schemer
licht.
Wordt vervolgd
Advertentie
SOMMIGE van die meningen, die
de doorslag hebben gegeven,
toen het er om ging hoeveel
miljoenen het Congres zou uit
trekken voor het voorbereidende
werk, geven wij hief weer. Dat
van dit voorbereidende werk eerst
de Amerikaanse strijdkrachten zul
len profiteren is begrijpelijk. Ook
de burgerluchtvaart is immers uit
de militaire voortgekomen!
Aan die Amerikaanse opinies voe
gen wij drie Nederlandse toe. In
de ene, van de grote radiopionier
Willem Vogt, klinkt het vermaan
dor Mat haastige spoed zelden goed
is e tweede, van Carel Enke-
laa de hoofdredacteur van het
NTS-journaal, geeft blijk van be
langstelling voor de mogelijkheden.
In de derde, van de televisie-regis
seur Ton Lensink, blijven de tele
visievraagstukken van het ogenblik
primair.
KUNSTMANEN zullen, afgezien
van hun grote nut voor de
wetenschap, al heel gauw hun
geld kunnen opbrengen." Deze me
ning kregen de leden van het
Amerikaanse aardrijkskundige ge
nootschap onlangs te horen van dr.
Lloyd V. Berkner, oud-voorzitter
van de internationale federatie van
wetenschappelijke organisaties.
..De recente kerstboodschap van pre
sident Eisenhower", zo vervolgde dr.
Berkner, „heeft de aandacht geves
tigd op de mogelijkheden van het ge
bruik van kunstmanen als tussensta
tions in het berichtenverkeer." Dr.
Berkner doelde op de draadloze her
uitzending naar de aarde van de
boodschap van de Amerikaanse pre
sident, die aan het einde van het vo
rige jaar werd opgevangen door een
Amerikaanse raket van het type At
las, die toen als kunstmaan om de
aarde draaide.
„Het is zeker op allerlei wijzen mo
gelijk de beschikking te krijgen over
duizenden nieuwe kanalen voor het
berichtenverkeer over grote afstanden
door het benutten van relayerende
kunstmanen die hun energie zullen
onttrekken aan het zonlicht.
De waarde van dergelijke kana
len voor vtlerlei doeleinden, waar
onder internationale televisieuitzen-
dingcn, overtreft verre de kosten
van de kunstmanen zelf."
OP dit financiële aspect ging dr.
Louis G. Dunn, de leider van een
van de belangrijkste Amerikaanse
ruimtevaartlaboratoria, in een ver
klaring die hij aflegde voor de Con
grescommissie voor de ruimtevaart,
wat dieper in.
..Ik ben van oordeel", zei hij, ,,dat
het belangrijkste resultaat van de ve
le ruimtevaartprojekten het gebruik
van kunstmanen voor een de gehele
wereld dfovattend berichtenverkeer
zal zijn."
Een vergelijking met de kapitalen
die nu worden uitgegeven voor het be
richtenverkeer, waaronder ook de te
levisie gerekend wordt, valt volgens
hem gunstig uit.
,,Een zorgvuldige analyse van de
relatieve kosten van kunstmanen en
van het huidige berichtenverkeer
toont aan, dat zelfs nu een relaye-
ringskunstmaan per kanaal minder
zou kosten dan onze onderzeese tele-
foonkabels en ongeveer evenveel als
de tegenwoordige overzeese radiover
bindingen.
Het allerbelangrijkste is echter
dat mét kunstmanen bereikt kan
worden, wat nu nog niet mogelijk
is: de bandspreiding die vereist is
voor televisie, voor het verwerken
van zeer vele telefoongesprekken
langs een kanaal en voor een be
richtenverkeer, waarop men zich
steeds kan verlaten."
Dr. Dunn doelde, sprekend over de
betrouwbaarheid, op de onderbrekin
gen in het radioverkeer door de tel
kens terugkerende uitbarstingen op
de zon (de zogeheten zonnevlekken)
en op breuken in onderzeese telefoon-
en telegraafkabels.
,,Men kan veilig voorspellen", zo
vervolgde hij, ,,dat deze speciale toe
passing van raketten meer directe in
vloed zal hebben op de gewone man
dan welke andere ontwikkeling in de
ruimtevaart ook."
WANNEER zal het zover zijn? Een
van de weinigen die zich aan
een voorspelling heeft gewaagd
is Frederick C. Durant, oud-voorzitter
van de internationale federatie van
ruimtevaartverenigingen:
,,Ik ben er zeker van dat wij in
1968 een de gehele wereld omvattend
berichtenverkeer zullen onderhouden
met behulp van een stelsel van kunst
manen die op ongeveer 40.000 kilome
ter van de aarde in een etmaal om
de aarde draaien. De practische eco
nomische voordelen van dat met
overheidsgelden te financieren stelsel
zullen dan zijn bewezen en men zal
dan overgaan tot commercieel ge
bruik ervan."
ZODRA de mensheid van kunst
manen gaat profiteren, zo meent
dr. Arthur Kantrowitz, de direc
teur van het laboratorium voor ruim
tevaartonderzoek van de Avco Corpo
ration, zal de angst voor de militaire
aspecten van de ruimtevaart verdwij-
al op aarde tegelijk naar een televi
sieuitzending gekeken zal worden,
stelt Vogt de vraag of er wel behoef
te is aan wereldomvattende televisie.
„Alles wat straks kan, doen we
nog niet. Het moet zin hebben,
kunstmanen moeten ons in staat
stellen te doen, wat hier op de
aardbodem niet, of moeilijk gaat."
GEEN KRINGEN I
■35 PER TUBE
DE hoofdredacteur van het NTS-
journaal, Carel Enkelaar, verge
lijkt de plannen die in Amerika
gemaakt worden met het huidige stre
ven naar overbrugging van de Atlan
tische Oceaan.
,.Bij een van die proeven heeft men
vliegtuigen de lucht ingestuurd die het
beeld van de aarde opvingen en door
zonden zodat het signaal op vrij gro
te afstand ontvangen kon worden. Hoe
hoger het vliegtuig des te groter de
reikwijdte. Waarom dus geen kunst
maan die het zelfde doet en waardoor j
een behoorlijke afstand kan worden
overbrugd!"
Al vindt Enkelaar niet elke directe
Amerikaanse televisie-uitzending in
teressant genoeg „om er op het oos
telijke halfrond een nacht voor op te
blijven", toch boeien hem de moge
lijkheden van een snellere nieuws-
voorziening.
„Men zou een directe uitzending of
een journaalfilm uit Amerika via een
kunstmaan naar Europa kunnen re
layeren, teneinde de beelden daar op
filmstroken vast te leggen, zodat zij
op een geschikt ogenblik door elk te
levisiestation kunnen worden uitge
zonden. Ongeveer op de manier dus
die enkele malen tijdens de experi
mentele nieuwsuitwisseling via het
technisch coördinatiecentrum in Brus
sel is toegepast.
De vraag is dan wel waar de
nieuwscoördinator moet zitten: in het
Palais de justice in Brussel of op de
kunstmaan."
„Relayerings-kunstmanen zullen de
meningen over de ruimtevaart gron
dig tüijzigen, en wel omdat men dan
duidelijk kan zien welk nut de
ruimtevaart kan hebben
Ook dr. Kantrowitz gelooft dat op
de kosten, hoe hoog ook, de baten
zullen volgen:
,,Men bedenke, dat onze huidige uit
gaven voor het electronische berich
tenverkeer (radio, telefoon, etc.) jaar
lijks miljarden dollars bedragen. Het
is daarom duidelijk, dat een daaraan
superieur berichtenverkeer met behulp
van kunstmanen jaarlijks veel meer
waard zal zijn."
HET is niet onmogelijk met die
kunstmanen", meent de Neder
landse radio-pionier Willem Vogt,
„maar zal deze maanlicht-televisie
rendabel zijn? We moeten het dan
met „echo"-energie stellen. Deze zal
altijd een fractie zijn van wat men
oorspronkelijk uitzendt.
Rust men de kunstmaan (duur en
tijdelijk!) uit met relaiszenders, dan
is menselijk toezicht op die zenders
nog niet geheel te missen.
Maar zelfs kunstmanen lossen het
vraagstuk niet op van de aardse taal
barrières. Er zijn dus zoveel klank
kanalen nodig als er talen zijn."
Na te hebben gewezen op de gebon
denheid van de mensheid aan de wis
seling van dag en nacht, waardoor
het wel zelden zal gebeuren dat over-
DE televisie-regisseur Ton Lensink j
verdiept zich liever nog niet in
de toekomstmogelijkheden al be
seft hij wei dat daarmee een veel
groter publiek bereikt zal kunnen wor
den. „Het zou ook veel moeilijker
zijn", meent hij, „dat zoveel grotere
.publiek tevreden te stellen. Die ge
dachte maakt me wel wat bang.
Voor reportages en dergelijke
lijkt wereld-televisie me inderdaad
heel belangrijk. Maar voor mijn
eigen werk zou het van weinig in
vloed zijn. Je werkt met je drie of
vier camera's, je maakt je uitzen
ding, en op dat moment is het van
minder belang of er twintig of twin
tig miljoen mensen zitten te kijken.
Waar het mij om gaat, dat is: ge
woon heerlijk televisie-maken."
Sllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllil
ziet u merieerj
nu de BABY
KOMT en ZO...
ALS het MIS
SCHIEN MOGE
LIJK ZOU Z UN
JAJAjIKSNAP
HET, PAUL,
ik zal ea «es
OVER DAN
KEN
LISSE. De op zaterdag 29 en zon
dag 30 augustus vastgestelde jaarlijkse
nationale dahliatentoonstelling, die dit
jaar in Hillegom zal worden gehouden
zal niet doorgaan. De reden daarvan is
dat een aantal van de grootste inzen
ders zich bij gebrek aan bloemen heeft
moeten terugtrekken.
alsjeme gezien i gelukkig
hadschat ik ipan z.un WE
Ging naar binnen) uit dezor-
en ik heb hem PRE") gen/wat
hl™oi™a-ïvmr] heb je.
het op staatgekregenp
door
inn
DE NATUUR IN EN OM UW HUIS
In vochtige
lEnssre GSONO
"SPINAZie ZJ»«lEH
22 AUGUSTUS
Dahlia's hebben nogal eens last van
zwarte luizen en die kunnen het gewas
veel schade toebrengen. U zult er du*
iets tegen moeten doen. Er zijn velf
middelen die gebruikt kunnen worden
Poliflor zomer is een handig middeltj.
dat men voor dit doe! wel gebruiker:
kan. Het wordt in kleine flesjes ver
kocht en men dient een oplossing van
twee en een half procent te maken; be
sproei uw planten daarmee tegen de
avond en dan liefst op een droge dag
en na tien dagen zal men dat nog eens
moeten herhalen.
Oleanders die men binnenshuis kweekt
zitten nogal eens onder de schildluisjes
er zitten dan kleine, bruine oneffen
heden op het blad daar zal men iets
tegen moeten doen Men kan de blaad
jes éénmaal per week met een zacht
zeepsopje liefst van groene zeep -
afwassen, op den duur zal men ze be
slist kwijtraken Oleanders die 's zomers
met pot en al in de tuin worden inge
graven zullen er veel minder last van
hebben. De bloemknoppen komen ook
veel beter open als ze 's zomers bui
ten kunnen staan.
Spinazie is een echte voorjaarsgroen
te; nu kan ze echter ook voor het ge
bruik in de herfst gezaaid worden. Dat
kan men als een welkome afwisseling
van de snij- en spercieboontjes beschou
wen. Spinazie moet wel in een goed
vochtopgevende grondsoort gezaaid wor
den en spit ook wat oude mest onder
en na opkomst zal men een lichte over
bemesting moeten geven; de bekende
roze tuin- en gazonmest kan men uit
stekend voor dit doel gebruiken.
29. Bij het verkeersmuseum aangeko
men, voorzag Kappie zich allereerst
van een museumgids, die hij, gezeten
op de stoep van het gebouw, mompelend
begon door te bladeren.
„Automobielen vaarraderen
koetsen prevelde hij. „Diligence
trekschuit.Drommels, daar heb ik
ja niks aan! Vliegtuig.. stoomfiets.
dat komt er dichter bij Hm, ah,
hier heb ik het."
Bij die laatste woorden was hij opge
vlogen en duwde Bizniz en de meester,
die niet-begrijpend hadden staan luiste
ren, voor zich uit het gebouw in.
„Afdeling vijf Al" riep Kappie' een
der museumdienaren toe.
„Deze kant uit, Heer," antwoordde
deze met een geeuw en duidde met een
lui gebaar in onbestemde richting. Biz
niz scheen nu langzamerhand in de ga
ten te krijgen, waar Kappie heen wilde.
En omdat hij, zoals al zijn landgenoten,
zeer bedreven was in het hollen door
musea, nam hij als vanzelfsprekend de
leiding. Terwijl Kappie en de meester
zich juist naar boven wilden begeven
om de tweede van de vier verdiepingen
te bezichtigen, suisde Bizniz reeds alle
trappen af om tenslotte de kelderver-
trekken te gaan inspecteren. Vandaar
galmde zijn blijde stem omhoog.
„Gevonden! Ik heb hem het eerst ge
vonden!" klonk het hol. En toen Kappie
en de meester ter plaatse arriveerden,
wees hun opdrachtgever schaterend op
het groen uitgeslagen en door motgaten
ontsierde uniform van een hooggeplaatst
treinbeambte uit een romantisch verle
den.
BRUINISSE. De Schouwen-Duive-
landse duiven hadden in letterlijke zin
de wind mee en zij sloegen dan in het
concours uit Troisdorf geen slecht figuur,
al is het naburige St. Philipsland toch
altijd nog juist iets beter!
De eerst aankomende duif van de Bruse
Trekker had een snelheid van 1463.90
meter, terwijl de winnaar van het con
cours, een duif uit Tholen, een snelheid
van 1522,63 meter wist te behalen.
De uitslag voor de Bruse Trekker was
als volgt: Ph. Steketee Bru 1, 5; A. S.
de Koning Bru 2, 4; C. Bal Sjl. 3; T.
Dalebout N.kerk 6, C. Dalebout N.kerk
9; C. S. Capelle Bru 10.
Intussen is het vliegseizoen zo ver ge
vorderd dat de kampioenschappen be
kend zijn.
Kampioen Fond bij de Bruse Trekker
werd de heer T. Dalebout te Nieuwer-
kerk, die zowel eerste duifkampioen als
eerste hokkampioen werd.
De heer C. de Jonge, Bruinisse, werd
tweede duifkampioen en de heer J. Fol-
mer, Nieuwerkerk tweede hokkampioen.
Derde duifkampioen werd de heer T.
Dalebout, Nieuwerkerk, derde hokkam
pioen de heer Ph. Steketee, Bruinisse.