BONDA BINDT DE KAT DE BEL AAN Nedersaksen is bezorgd 'aiTiri"l|i;r>; over teruggave van gebied „Als er maar geld was" De klaelit van zieken en verbitterden Vrijdag 21 augustus 1959 ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 5 ~m j v u/t r Van Vlissingen Katoen slechts een voorbeeld Wojciech Als.... Eén angst Wat God wil Nederlander die inbreker doodde gaat vrijuit Buitenland kan heel Nederland leegkopen. maar laat het dan de goede prijs betalen Orchideeën In de herinnering Toespraken Rijkdom Via „Rotterdam" naar Rotterdam Goed voorbeeld Herkapitalisutie Hij wist het niet Terecht trots Variété UiitiiiiiiiiiiitiititiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiitiiiiiiitiitiiiiiiiitiiiitiiiiiiiiiiiitiiiiiiitttiiiiiitiiiiiiiiNiiiiiitiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiitniiitiiiiiiiiiiiiinitittniiiHiitfiiiifijiiijijiiijjjiiiiniiiiiiiiiiniiiiiiiiiunitiiiiiiiiiiiiititiitiitiiiiHinuiiiitiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini I ïïlensen zonder Uitzicht Inroep g Van onze speciale verslaggever I LDENBURG (Duitsland) Laten we ff hem Peter noemen. De kinderen van het I kamP Friedrichsfeld roepen het hem na 1 en schrijven het met hun kleine Poolse vingertjes in het Duitse zand: Peter is gek. De g volwassenen zijn het daarmee eens, en ze spre- g ken er schande van tegen de kampleider: zo'n I man hoort hier niet thuis. De kampleider knikt, g Maar hij weet het: er valt weinig aan te doen. g Want Peter is niet gek genoeg om te worden op- li gesloten. En daarom moet men er maar niet te veel van denken als hij eens naakt door het kamp loopt, zich in het bijzijn van meisjes gaat staan wassen of bij boerderijen in de omgeving zakken vol aardappelen van het land rooft. De psychia- g ters hebben gezegd: zodra hij gevaar oplevert voor 1 zichzelf en zijn omgeving kan hij in een inrichting i worden opgesloten. Maar zover is het nog niet. B Peters levensgeschiedenis B is gelijk aan die van zovelen. B In 1940 of '41, hij herinnert j= het zich niet meer, kwamen §f de vreemde soldaten in zijn dorp en namen hem mee. 3 Hij werkte bij een boer, had 3 het niet al te slecht en be- landde in een kamp. Dat is j§ zo ongeveer alles wat hij weet. Er is nog één ding dat hem zeer helder voor ogen B staat: vrouwen zijn leuk en aardappelen kun je eten of verkopen. En verder: hij leeft al heel lang. Een paar 3 maanden heeft de rechter 3 hem bij wijze van proef la- ten opsluiten. Het was te dol =s geworden. Maar de artsen lieten hem na zes weken weer gaan. Daarna probeer- 3 de men het in een tehuis voor ouden van dagen. Maar daar maakte hij tachtigjari- ge besjes het hof, drong "s nachts hun kamertjes bin- nen en zette hel hele huis met zijn liefdesverklaringen op stelten. Nu sjouwt hij weer door Friedrichsfeld, op blote voeten, de aardap- pelen bij bundels op de rug. Van de vroege ochtend tot 5 de late avond beschrijft hij opgewekt mompelend grote kringen rond de kleine ne- derzetting. Gekke Peter lachen de kinderen. hartaanval. De anderen kwa men onder de verschrikke lijke heerschappij van de S.S., bij uitstek Hitiers beu len. Wojciech werd ziek aan zijn been water in mijn knie, zegt hij en lag in een hospitaal toen de geal lieerden hem bevrijdden. Een operatie verloste hem van zijn kwaal, maar was er tevens oorzaak van dat zijn ene been korter bleef dan het andere. Spoedig na de bevrijding, in 1948, werd hij in een sanatorium opge nomen: t.b.c. Wojciech Stefan Flem- ming was 11 jaar oud toen hij met zijn ouders, broertje en zusje in 1944 bij de grote opstand uit Warschau werd verdreven en in een Duits concentratiekamp werd op- gesloten. Zijn vader, een in het Poolse land wijd en zijd bekend bouwmeester, stierf tijdens het transport aan een In 1952 werd hij als gene zen ontslagen. Maar de Amerikanen, die wel zijn moeder, broer en zuster als immigranten wilden toela ten sloten hun grenzen voor Wojciech. De jongen zwierf, strom pelend op zijn horrelvoet, van het. ene vluchtelingen kamp naar het andere, In 1955 belandde hij in Frie drichsfeld. Maar weer was het mis met zijn longen. Twee jaar lag hij opnieuw in een sanatorium. Daarna keerde hij naar Friedrichs feld terug. Daar woont hij nu in een eenzame kamer en bladert wat in tijdschrif ten en oude Poolse boeken af en toe neemt hij de stapel ansichtkaarten ter hand die zijn moeder voor de oorlog van haar vele reizen heeft meegenomen. Er zijn ook stadsgezichten van Warschau bij. Hij heeft daar als kleine jongen het ghetto zien op bouwen en is getuige ge weest van de helse brand, die de Duitsers er aansta ken om de Joodse opstand te smoren. Al die herinne ringen staan helder in zijn brein gegrift. Want daar ligt voor hem het begin van alle ellende, van zijn eenzaam heid en stille verbittering. Als.Hij laat een brief van zijn moeder zien die nu in Amerika een schamele, maar gelukkige boterham verdient. Haar handschrift is dat van een vrouw uit de betere kringen, beschaafd en exact. Als men Polen zijn vrijheid had gelaten had zij haar zoon opgevoed tot een geslaagd jongmens. voor wie de toekomst veelbelo vend zou zijn geweest. Maar nee, de nazi's moesten zo nodig de jonge republiek overweldigen, zij moesten per se bewijzen hoe supe rieur het herrenvolk wel was. Nu zit Wojciech gela ten in het slordige kamp, en hij zoekt geze^chap van de genen voor ook geen uit zicht meei „utaat. Als er maar geld was", zegt hij in zijn zangerige, gebroken Duits. ,,Als er maar geld was". Wat dan? Hij weet het eigenlijk niet. De geallieer den hebben hem een cursus voor imker laten volgen, hij heeft de papieren in zijn zak: „Bienenmeister Felm- ming" staat er op. Maar wie betaalt de imkerij, waar hij eigenlijk toch ook weer geen zin in heeft? Talen le ren, dat zou misschien wat zijn. Maar waar en hoe? In strumentmaker misschien, daar kun je bij zitten. He lemaal naar Zwitserland voor 'een opleiding? ,,Dat kost geld", herhaalt hij zijn refrein. Dat de hoge com missaris voor de gevallen waartoe hij behoort geld ter beschikking heeft is hem nooit verteld. Als ik het hem zeg haalt hij de schouders op. „Het zal wel. Er is al zoveel beloofd". Het oude Poolse vrouwtje dat met haar invalide man Wojciech in haar barak aan de rand van het kamp een beetje bemoedert, zit er wat triest bij te kijken. Zij bezaten in Polen een eigen boerderijtje en haar vader had een eigen werkplaats. Haar man werd in '41 a1<? dwangarbeider weggevoerd zelf moest in '42 het lanr iten. Een jaar geleden krt ie man in een fabriek een ongeluk. Zijn been werd geamputeerd. Nu moeten ze van 127 Dm onder steuning per maand rondko men. In zekere zin is het een geluk dat de jongen Flem- ming in het kamp is achter gebleven. want hij legt zijn 138 Dm bij in de huishoude lijke pot. Zij luistert naar zijn verhalen van vroeger, toen zijn ouders ^in de grote stad naar de theaters en cabarets gingen. Bij haar op het land ging het anders toe. Daar moesten de jonge kinderen 's nachts naar de fabriek, win ter of geen winter. Af en toe zakte er een te diep weg in de sneeuw onder de bomen van de hoge bossen. Het oude vrouwtje heeft in 1939 de Russen nog meegemaakt, die in haar deel van Polen krach tens het onzalige pact Stalin- Hitler de zaken eens op orde kwamen stellen. En wat ze ook van de Duitsers heeft meegemaakt: alles is beter dan de Russen. Haar man knikt. En de jongen Wojciech bevestigt het. De Polen in Duitsland hebben maar één angst: dat er weer een oorlog zal komen die hen onder Russische heerschappij zal brengen. Daarom begrijpt nie- j mand in het kamp Bronislaw i Sokolowski, een eenzame vrij- gezel, die een paar jaar gele- den naar Canada emigreerde en v/eer in Friedrichsfeld te- rugkeerde omdat het hem in het verre land te koud was. Als ik het donkere kamer- tje van Wojciechs oude kamp- s gezellen verlaat, het gezoem van de stervende vliegen aan de lijmstrook boven de ta- fel nog in mijn oren, komt een klein jochie op me af, „Holland", vi-aagt hij in duidelijk Nederlands. „Ja", zeg ik. „Goedendag, ga je mee?" Vraagt hij dan. Zijn broekje hangt op zijn knieén In zijn armen houdt hij een B speelgoedbeest geklemd zoals ze dat alleen maar in Holland maken. Hij is met een groep kindei'en naar Groningen ge- weest. Een eindje verderop zit een oude man met een prachtige snor vriendelijk tegen de zon te glimlachen. Naast hem hurkt zijn vriend met wie hij nu bijna twintig jaren ge- leden voor de dreigende ge- weerlopen uit naar Duisland kwam. Die houdt nu de kamp- 3 kerk voor meneer pastoor schoon. De man met de snor gelooft het wel. Als iemand hem voorbijgaat steekt hij zijn hand omhoog met het- zelfde berustende gebaar dat B Wojciechs oude pleegmoeder- tje maakte toen ze zei: De g toekomst?Wat God wil". ïïiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii ijiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiipiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijjï, OCOSMBOli£> ln Hel kort ZATERDAG 22 AUGUSTUS BONN De regering van Nedersaksen geschikt belang. Het gaat om vijf correc- is bezorgd over het voorstel van de ties, die qua omvang in het niet vallen Nederlandse regering om slechts 65 pro- bij de correcties Elfen en ^Tudderen, cent van de 235 hectare grensgebied terug het land die I Noordrijnland- te geven, aldus heeft een woordvoerder van de Nedersaksische regering ver klaard. Hij zei dat aan Noordrijnland- Westfalen 95 procent van het na de oorlog aan Nederland overgedragen gebied was beloofd. Nedersaksen wil in het bijzonder terug gave van een onbewoond gebiied van zestig hectare in Oost-Friesland. De Nedersaksische gedelegeerde Nederlands-Duitse overleg is opgedragen H dri' de kwestie andermaal ter sprake te brengen. I Onze Haagse redactie tekent hierbij aan: Het Nederlandse ministerie van bui tenlandse zaken meent in het huidige stadium van de onderhandelingen tussen beide landen op dit bericht geen com mentaar te moeten geven. Wel is zeker dat men in Den Haag onaangenaam ge troffen is door deze openbare mede delingen. De afspraak was dat de Duitse delega tie wel overleg zou plegen met de rege ringen van de ..Lander" maar dat dit overleg achter gesloten deuren zou blij ven en dat er geen publiciteit aan zou worden gegeven. Aan dat laatste wordt te meer belang gehecht, omdat bij de onderhandelingen nu een bepaald sta dium is bereikt en op 1 september dr. Lahr en staatssecretaris Van Houten weer bijeenkomen. De aanvankelijke standpunten van beide delegaties hielden in dat Duitsland de teruggave van Elfen en Tudderen. In dit Duitse standpunt zou het protest van Nedersaksen dus niet passen. De grenscorrecties waar Nedersaksen mee te maken heeft zijn overigens van onder grenzen aan Westfalen. alle bewoonde gebieden terugwenste en dat Nederland bereid was te praten over AMSTERDAM. —In het museum van Albany in Amerika wordt 10 septem- j j ber een tentoonstelling De Nederlanders uit de tijd van Henri Hudson gehou- ■rxn .»0lden Het Rijksmuseum in Amste-dam j hu itlt heeft twint'S schilderijen in bruikleen J nfffestaan. het Manritshnis in Den i RADIO HILVERSUM I 402 ni ochtend VARA: 7.00 Nws; 7.10 Gym; 7.20 Gram; 8.00 Nws; 8.18 Gram; 8.50 V d jeugd; 9.05 Gym v d vrouw; 9.15 Gram (9.30 9.40 Waterst) VPRO 10.00 Tijdelijk uit geschakeld, caus; 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20 V d vrouw; 10.30 Gram: 10.55 Cabaret; 11.25 Buitenl weekoverz; 11.40 Harpkwint. middag 12,00 Promenadeork; 12.30 Land- en tuinb meded; 12.33 Orgel en zang; 13.00 Nws; 13.15 Instr kwint. 13.40 Muziekre- vue: 14.20 Streekuitz; 14.45 Gram; 15.05 Boekenwijsheid; 15.25 Koren, Residentie- Advertentie ld pa te stoffen! Royal Zaaiuerg, reeds eeuwen meester in het kiezen van de mooiste materia len.. koos Draion... verwerkte die met wol tot de fijnste modestoffen! Kokken en blouses! Lichter, zachter, warmer! Zelden persen of strijken! Dankzij Bayer's wonder- vezel Draion, dankzij het. stoffenmeester- schap van Royal Zaalberg de wereld beroemde' Let bij stof-per-jneter en rokken en blouses op het Zaalberg-Dralon etiket ork en sol; 16.25 Vers van de pers; 16.55 Vakantietips; 17.30 Act. avond 18.00 Nws en comm; 18.20 Gram; 19.00 Artistieke Staalkaart. VPRO: 19.30 Wie A zegt, moet B zeggen, caus; 19.40 Het Bij bels Paradijsverhaal door de eeuwen, caus; 19.55 Deze week. caus. VARA; 20.00 Nws; 20.05 Gram: 20.40 Dansmuz; 21.15 Soc comm; 21.30 Hoe was het ook weer? 22.00 Sportnws; 22.30 Dansmuz; 23.00 Nws; 23.15—24,00 Taptoe Delft 1959. HILVERSUM II 298 m ochtend KRO: 7.00 Nws; 7.15 Gewijde muz; 7.30 Gram; 7.45 Morgengebed en lit kal; 8.00 Nws; 8.15 Gram; 8.50 V d vrouw; 10.00 V d kleuters; 10.15 Gi-am; 10.30 Ben je zestig? 11.00 V d zieken; 1145 Gram. middag i 12.00 Middagklok - noodklok; 12.03 Gram i 12.30 Land- en tuinb meded; 12.33 Gram: 12.50 Act: 13.00 Nws; 13.15 Zonnewijzer; 13.20 Gram; 14.00 V d jeugd; 14.10 Lich te muz; 14.30 Kron v letteren en kunsten; j 14.55 Residentie vrouwenkoor en orgel: 15.15 Gram; 15.30 Boekbespr; 15.40 Gre goriaanse zang; 16.10 Rep Europese roei- kampioenschetpeen te Macon; 16.20 V d jeugd: 16.50 Lichte muz; 17.10 Amus progr. avond 18.00 Journalistiek weekoverz: 18.10 Filmmuz; 18.30 V d jeugd; 18.45 Vragen- beantw; 19.00 Nws; 19.10 Act. 19.25 Licht baken. caus; 19.40 Omr ork; 20.35 Gram; 21.10 Licht progr; 21.40 Gram; 22.35 Wij luiden de zondag in, Daarna: Avondgebed en lit kal; 23.00 Nws; 23.15 Nws in Es peranto; 23.22—24.00 Nouveauté's. WENEN (AP). De heer A. de Zeeuw zal niet worden vervolgd voor een middernachtelijke schietpartij, waax-bij in zijn villa in de Weense voorstad Doebling een Oostenrijkse in breker wex-d gedood. De zaak is geseponeerd, omdat de heer De Zeeuw ,,uit gerechtvaardigde zelfvex-dediging handelde." De lieer De Zeeuw .schoot in de nacht van 1 juni twee maal toen een inbre ker doende was via een balcondeur het huis binnen te dringen. Tegenover de politie heeft hij ver- klaai'd dat hij eerst een waarschuwings schot had gelost en dat ook het tweede schot dat de inbreker dodelijk in het hoofd trof als waarschuwing was be doeld. Op de inbreker werden tal van inbx-ekerswerktuigen en een paar boks beugels gevonden. In de twee jaar dat de heer De Zeeuw in Doebling woont is er al vier maal bij hem ingebroken. Hij is directeur van de Erste Oesterreidhische-Glanzstoffwer- ke A.G., die tot het AKU-coneex-n be hoort. Eigen nieuwsdienst ROTTERDAM Nederland is be^jg de vrucht van zijn arbeid ver beneden de reële waarde aan het buitenland te verkopen. Dit is de mening van de heer drs. H. J. Bonda, de Rotterdamse groot industrieel, die mede namens een groep kortgeleden het bekende bod van 350 procent op de aandelen in P. F. van Vlissingens Co's Katoenfabrieken heeft gedaan. Ons land behoort tot de dichtst be volkte landen ter wereld. Wij moe ten daarom veel actiever zijn dan vele andere landen. Wij hebben hier een industrieel apparaat opgebouwd, dat zeker zo modern en solide is als vele buitenlandse. Onze financieel- economisclie politiek is evenwel zo conservatief, dat het buitenland in de gelegenheid wordt gesteld tegen te lage prijzen onze aandelen weg te kopen. Duitsland en de Verenigde Staten bijvoorbeeld zouden gemakke lijk in staat zijn om op deze manier onze voornaamste Industrieën op te kopen. Wij moeten, aldus de heer Bonda, de goede Nederlandse bedrij ven voor Nederland behouden en mocht het buitenland hiervoor be langstelling tonen, dan zal het bui- Dank aan medewerkers in feeërieke omgeving Vervolg' van pag'. 1 Niettemin, zo zei prof. De Quay, zijn er enkelen geweest, die een zeer bijzondere presta tie hebben geleverd. Als eerste noemde hij ir. K. van der Pols, directeur van de werf R.D.M., aan wie hij meedeelde te zijn onderscheiden tot ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw. Architect C. J. Engelen en ir. G. van Veen, beiden van De Holland-Amerika Lijn, maakte hij bekend met hun be noeming tot ridder in de orde van Oranje-Nassau. Dan is het hier afgelopen, zo besloot de heer De Monchy deze pakkende plechtigheid. Wel afgelopen daar, op liet bovendek, maar van dit moment af begon het schip pas goed te leven. De zon daalde ter kimme, zonk bloedrood in de effen waterspiegel en langzaam kleurde de hemel zich in donkere tin ten. De hondex-den genodigden ver spreidden zich over de paar honderd meter lange scheepsdekken om een ver frissende dronk te genieten. Onder hen waren ook de ministers mejuffrouw Kiompé, Beerman, Cals, Van Aartsen, De Pous. Marijnen, Van Rooij en Pos (gevolmachtigd minister van Suriname) de staatssecretaris Veldkamp, Van den Berge en De Jong, elf ambassadeui-s, negen zaakgelastigden, vele hoge amb tenaren, bui-gemeester-s, directeuren van rederijen en werven. Een groot aantal genoot de eer te worden vooi-gesteld aan het koninklijk paar. Toen de Koninklijke gasten aan boord werden verwelkomd door kapitein C. Bouman, maakten eerst de commissaris sen van de Holland-Amerika Lijn hun opwachting; daarna de directieleden van de R.D.M. Op de brug stelde de gezagvoerder zijn staf aan de vorstelijke gasten voor. Na de vlagwisseling be gaven de buitenlandse diplomatieke vertegenwoordigers zich naar de eerste klas rooksalon om daar hun opwachting te maken bij koningin Juliana en prins Bemhard. Langzamerhand werd het toen stiller in de grote salons en in de hars. Ieder begaf zich naar zijn hut om zich te kleden voor liet feestelük diner, dat om kwart over negen een aanvang zou nemen. Toen het zover was, geleken de twee grote, aaneensluitende eetzalen een zeldzaam sprookje. De dames droegen prachtige toiletten, modern en opvallend dikwijls; de heren in rok als passende achtergrond. Aan de zoldering straal den honderden en honderden lampen over de met bloemistukken versierde tafels, waarop het splinternieuwe kris tal duizenden vonken schoot. Op de hoofdtafel tegenover de plaatsen van het Koninklijk paar pronkte een bloem stuk van tere orchideeën. tewaterlating en nu heeft zij ook wer kelijk meegeholpen bij de vlagwisse ling. In de aanwezigheid van de Prins zag ir. van der Pols een blijk van zijn grote belangstelling voor het Neder landse bedrijfsleven in het algemeen en voor de scheepvaart en scheepsbouw, twee zo bij uitstek Nederlandse be drijvigheden, in het bijzonder. Tot de leden van de regering wendde hij zich als volgt: Wij weten, dat de bouw van dit schip slechts mogelijk geweest is door de medewerking van u, dan wel van uw ambtsvoorgangers. Het verheugt ons u het resultaat van deze beslissing thans te kunnen tonen. Wij hopen en vertrouwen, dat het u tot tevredenheid stemt. De directeur van de R.D.M. richtte zich vervolgens tot het bestuur van de Holland-Amerika Lijn: Thans is een periode afgesloten van grote samenwerking, waarin ieder zijn uiterste best heeft gedaan om een zo goed mogelijk schip te bouwen. Moeten wij in het algemeen dit schip zien als resultaat van wat wij tegenwoordig teamwork plegen te noemen, ik wil toch hipr naar voren brengen, dat van de heer .De Monchy enige gedachten afkoms.tig zijn, die een zeer, bijzonder stempel op het ontwerp varr dit schip hebben gedrukt en het gemaakt heb ben- tot wat wij wel als „het ideale passagiersschip" kunnen betitelen. Nog vele andei-en beti-ok de dii-ecteur in zijn dank voor de medewerking, waai-na hij besloot: Het schip is nu gereed en heeft de werf verlaten. Het laat een ledige plek na, die fysiek wel snel opgevuld zal woi-den. Wij hebben nog vier grote tankei-s in aanbouw, die op de zelfde helling en de zelfde af- bouwplaats zullen liggen, maar naar de geest is er toch niet direct een ver vanger van gelijke belangrijkheid aan wezig. Ik geef u de verzekering, dat de bouw van de Rotterdam nog jaren lang in de herinnering van allen, die eraan meewerkten, zal blijven voortleven. Commodore Bouman wenste hij als eerste gezagvoerder van dit trotse schip toe, dat het een gelukkig schip moge zijn, dat het onder zijn com mando en onder dat van zijn opvol gers met zijn officieren, bemanning en zijn duizenden passagiers steeds gelukkig moge varen en zodoende het aanzien moge verhogen van de Holland-Amerika Lijn, van de stad die zijn thuishaven is en welker naam het schip voert, en van ons vaderland. Pas laat in de avond werden enkele toespraken gehouden. Aan het diner was eerst het woord aan ir. K. van der Pols, directeur van de Rotterdamse Droogdokmij. Hij toonde zich diep er kentelijk voor de aanwezigheid van koningin Juliana en prins Bernhard op deze officiële proeftocht. De Koningin verleende al haar medewerking bij de TELEVISIE NEDERLAND NTS: 20.00—20.20 Journ en weeroverz. VARA: 20.20 Trio, litt progr: 20.50 Tele- recording v Louis Armstrong and his All Stars; 21.15 Quizprogr. BELGIË VLAAMS 16.30—18.30 Sportuitz; 19.30 Nws, act en weerber. 19.45 Weekjourn; 20.15 Film- progr; 21.00 Gevar progr: 22.15 TV-feuil- leton; 22.40 Sportuitz; 23.10 Nws. EELGIË FRANS 16.30 Zwemwedstrijden; 18.40 Amus orogr vanuit Cannes: 19.40 Sherlock Hol mes; 20.00 Journ; 20.30 V d vrouw; 21.00 „Als wij in de buurt van Zes tienhoven komen, vaart de Rot terdam al een heel stuk in zee" zei de ene Rotterdammer gister avond op Croydon tegen de ande re. „Ja", zei die met een scheef oog naar de piloot van Morton Air Service die ze naar Zestien hoven zou brengen, „misschien kunnen we haar heel in de verte wel zien". De piloot van het „Rotterdam se" lijntje had aan die wenk vol doende. Om kwart voor acht vloog hij zijn toestel met een wij de bocht over het vlaggeschip van de H.A.L.. dat toen noordwest van Hoek van Holland in volle zee voer. Le Quadrille des diamants, tv-spel; 21.55 In de Music-Hall. DUITSLAND 10.00—13.00 Filmprogr; 14.00 Rep; 14.30 V d kind; 15.0015.55 Gevar progr; 16.00 17.45 Sportrep; 18.0018.45 Schoolcaba- ret. (Regionaalprogr; WDR. 13.00 Hier und Heute, weekjourn, NDR; 18.45 Die Nord- schau. WDR: 19.25 Quizprogr. NDR: 19.30 Sehpferdchen zeigt); 20.00 Nws en act; DaarnaEpiloog. Tot antwoord zei de heer W. A. de Monchy, hoofddirecteur van de Hol landAmerika Lijn, dat de rederij binnen 2y2 jaar nu voor de vierde maal een Koninklijk feest beleeft. Wie kan zich een grotere rijkdom aan feiten voorstellen, zo vroeg hij. Maar de directie van de H.A.L. beseft ook dat deze koninklijke belangstelling een zware plicht op de schouders legt. Wij zullen doen, zei hij, waartoe wij bij machte zijn om van het schip dat uit Uw handen de naam Rotterdam kreeg, en waarvan Uwe Majesteit zoëven de rederijvlag heeft gehesen, een succes te maken. De heer De Monchy herinnerde er aan dat lang is onderhandeld met de rege ring teneinde te komen tot de finan ciering van de bouw van dit schi.p. Ik wil openlijk zeggen dat de H.A.L. elke medewerking heeft gekregen van de verschillende departementen die hierbij waren betrokken. In het Frans vervolgde de heer De Monchy met te zeggen dat Frankrijk geïnspireerd heeft tot het algemene plan voor een passagiersschip Rotter dam. De gedachte voor de centrale dubbele trap is mij ingegeven door het beroemde kasteel van Chambord. Ik ben er zeker van, zei de heer De Monchy, dat wanneer men tegen koning Frans I zou hebben gezegd dat zijn kasteel Chambord zou dienen als voor beeld voor de constructie van een grote transatlantische passagiersboot in de twintigste eeuw, de koning zeer verbaasd zou zijn geweest. Hij vervolgde met zijn dank te uiten aan allen die aan dit schip hebben ge werkt. Hij zei te weten dat hij het iedereen niet altijd gemakkelijk heeft gemaakt. Ook het werk van architecten en beeldende kunstenaars weten wij te waarderen, zei hij. Dit schip werd geen museum en mocht het ook niet worden, doch wel is het een goed voor beeld van wat de Nederlandse kunste naarswereld vermag te presteren, al dus de hoofddirecteur van de Holland- Amerika Lijn. Tot de Rottei'damse Di'oogdokmaat- schappij zei hij: ons ontwerp week sterk at van het conventionele, maar u hebt het weten uit te voeren op zo danige wijze dat de enkele technische bezoekers die het schip reeds hebben ten la nd ook een reële prijs moeten betalen. Reële basis Daarom hebben hij en zijn groep ihet veelbesproken bod op de aande len Van Vlissingen Katoen gedaan. Hierdoor zijn directie en bestuur wakker geschud en mede door hun publikaties is de koers van dit prach tige bedrijf, dat op zijn gebied een van de voornaamste en best geoutil- leex-de in Europa is, op een meer reële basis gekomen. Schaarse mededelingen van de di rectie, balans en verlies- en winst rekeningen, die zó gecomprimeerd zijn, dat moeilijk een juist oordeel over de werkelijke resultaten en de wex-kelijke waarde van de zaak te vormen is en te lage uitkeringen, zijn oorzaak, dat de aandeelhouder veelal in het duister tast. Daarbij komt, dat de Nederlander van na ture zeer voorzichtig is, niet over één nacht ijs gaat en zich dikwijls niet durft te wagen buiten de me dedelingen van de dii-ectie. Dit alles heeft tengevolge, dat een juiste koersvorming te wensen overlaat. Eigenlijk, aldus de heer Bonda, moest de regering de stoot geven tot belangrijke herkapitalisaties. Een conjunctuurreserve van circa 50 procent van het geplaatste aandelen kapitaal acht de heer Bonda normaal. Het aandelenkapitaal moet evenwel in verhouding staan tot de omvang van het bedrijf. Daarom moet de staat de bedrijven fiscaal in de ge legenheid stellen te herkapitaiiseren. Zelfs zou zij dit kunnen doen door herkapitalisatie verplicht te stellen. Op deze manier kunnen de aande- lenkoei'sen op een reëel peil woi'den gebracht en wox-dt zodoende het bui tenland de gelegenheid ontnomen om in ons land koopjes weg te halen en zo een belangrijk aandeel in de Ne derlandse economie te verkrijgen. Ai deze denkbeelden en ook de wijze van uitvoering, zoals in het geval van Van Vlissingen Katoen, heeft de heer Bonda uitgewerkt in zijn enige jaren geleden uitgekomen boek: Volkskracht door Zelfwerkzaamheid en Overheidszorg. Watir schuiving Mede door het optx-eden van de groep Bonda blijft P. F. Van Vlis singen en Co's Katoenfabrieken in Nedei-landse handen. Dit optreden houdt een waax-schuwing in voor be sturen van vele goede Nederlandse bedrijven om iets minder conserva tief te zijn in hun publikaties en zo doend de wei-kelijke waarde van het Nedei'lands industrieel apparaat be ter naar voren te laten komen. Het buitenland zoekt intensief be legging van overtollig kapitaal. Maar wil het buitenland kopen, laat het dan de wei'kelijke waai'de betalen. Toen professor De Quay het strikje van de onderscheiding in het knoopsgat van de heer Engelen wilde drukken, bleek dit niet opengeknipt te zijn. De chef van de architectenafdeling van de Holland-Amerika Lijn was dus ge heel onkundig van zijn op handen zijnde onderscheiding. Prins Bernhard, die de hard nekkige poging zag van de minis ter-president, snelde toe met een zakmesje en zei: zal ik het even opensnijden. Maar prof. De Quay bleek stevige handen te hebben en het sti-ikje zat weldra muur vast op de linkerrevers van de glunderende scheepsinterieurarchi tect. gezien, er vol bewondering voox- staan. Van hoog tot laag heeft de R.D.M. er alles op gezet om dit schip op tijd te kunnen leveren, hetgeen gelukte; meer dan dat, de werf leverde dit schip een maand vroeger dan was bedongen. Een prestatie waarvoor elk scheepsbedrijf het gx-ootste respect zal hebben. De heer De Monchy eindigde met het verzoek aan de Koningin en de Prins en aan alle anderen om te willen di-inken op al die duizenden die hun energie, bekwaamheid en toewijding gaven jaren lang aan de bouw van de Rotterdam, ons vlaggeschip, het vlagge schip van de Nederlandse koopvaardij. Als derde spreker voerde minister president De Quay het woord. Hli zei dat ongetwijfeld alle Nederlanders mee leven met het in de vaart komen van dit prachtige schip. U bent er terecht trots op meneer De Monchy, met al uw medewerkers; ook u meneer Van der Pols. ook met alle medewerkers en waarschijnlijk ook alle Rotterdammers, hoe bescheiden zii van nature ook mogen zijn, aldus prof. De Quay met een kwinkslag. Hij vervolgde met te zeggen dat wij in dit schip mogen zien een samen groeien van zeevaart en industrie. Daarom wordt het niet alleen gewaar deerd als scheepvaartobject en als wel vaartsbron. maar ook als een visite kaartje. Naast luchtvaart en Konink lijke Marine zijn dergelijke passagiers schepen de beste ambassadeurs voor ons. Het bouwen van de Rotterdam is ongetwijfeld een wonderlijke prestatie. De scheepsbouw is een compromis, heeft hij eens door prof. Jager hóren zeggen, maar een compromis waarin men streeft naar het volmaakte. Omstreeks middernacht werd een begin gemaakt met een variété voorstelling, waaraan onder meer medewerkten de zangei-es Rita Reijs, een goochelaai-, een Spaans danspaal en de radio-imitator Jan Oradi.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1959 | | pagina 5