Spreiding van verenigingen voor Amateurtoneel gewenst maastrichts Grootste Zeeuwse korfbal vereniging 25 jaar Anderhalve eeuw geleden Engelse troepen in Zeeland IDEAAL Als schooljuf houw valt er nog heel wat te leren in de klas Oostburg weer mooier geworden IJ mts sndm heht mntm échte fats zoét U uit hj Uw BATAVUS Oudste zus van Marijke trouwt Woensdag 5 augustus 1959 ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 3 Zeeuwsch Dagblad Oestercultuur Swiftgaf uitstekend verzorgd jubileumnummer uit CONCLUSIES UIT RAPPORT STICHTING ZEELAND Te veel drijft men op provinciaal adviseur „Het Zwin" leverde goede prestaties Diploma's vakopleiding uitgereikt te Terneuzen P. J. Meertens vierde jubileum P.V. „De Telegraaf" Jaarvergadering afd. Zeeland K.N.V.B. JACHT-RASHOND WERD ZWERVERTJE Jeugdsamenkomst MV's en JV's op GG Frankrijk liberaliseert consumptie-oesters Meer subsidie voor restauratie kerk Nieuwe straatnamen te Souburg w&nöeLinqen öoor 6e zeeuwse histoRie Naar Zuid-Beveland STRALEND HUMEUR DE KATER Spaar Si-Si kroonkurken gevitaiiseerd Prov. ploegwedstrij den op 26 september IN SEPTEMBER GROTE VOGELSHOW Feest in Hoedekenskerke MIDDELBURG Vorig jaar heeft de Stichting Zeeland voor Maatschappelijk en Cultureel werk een rapport samengesteld over het amateurtoneel in Zee land. Thans zijn de beleidscon clusies bekend gemaakt. In deze conclusies lezen wij, dat een be tere spreiding van amateurto neelverenigingen over de provin cie aanbeveling zal verdienen. In Oost-Zuid-Beveland en op de noord rand van dit schiereiland zijn haast bijv. 's-Heerenhoek, Yzendijke en Drei- schor zijn er, gerekend naar inwoner tal, weer te veel. Ook Tholen verdient bijzondere aandacht, omdat de activi teit van de bestaande verenigingen niet erg groot is. Ook Schouwen-Duiveland levert een ongunstig beeld op. In Zie- rikzee bijv. is maar één vereniging en die is de laatste jaren niet meer actief. Over het algemeen wordt het aantal Protestants-Christelijk pESSIMISXEN beweren dat het over een aantal jaren gedaan zal zijn met de schelpdierencultuur in Zeeland. De afsluiting van de Oosterschelde zal tot gevolg hebben dat het karakter van Yerseke bijv. geheel zal verande ren. liet is nog een vraag of de oester teelt kan worden verplaatst naar een ander gebied; naar de Grevelingen De proeven in het Veerse Gat zullen straks een deel van het bewijs daar voor moeten leveren. Inmiddels echter dreigen de oester kwekers reeds eerder in moeilijkheden te komen. Het pessimisme, dat t.a.v. het behoud van deze tak van visserij by een aantal kwekers heerst, heeft o.a. tot gevolg dat er onder de jonge ren voortdurend minder belangstelling gaat bestaan voor een baan in de oes tercultuur. Men kiest geen beroep als de kans zeer groot is, dat men over tien jaar moet worden omgeschoold. Daarom is het niet denkbeeldig dat geen toneelverenigingen. ïn plaatsen als over een aantal jaren en nog voor de invloed van het zoete water de oes terteelt in de Oosterschelde onmoge- iyk maakt er een gebrek aan ar beidskrachten voor deze bedrijfstak ontstaat. „Is er perspectief voor mij?" vragen de jongeren. Het is daarom van be lang dat er op korte termijn indien mogelijk concrete mededelingen worden gedaan over de resultaten van de oesterproeven in het laboratorium te Wemeldinge. Vooral is het van be lang dat gezegd wordt of er kans op bestaat dat in de Grevelingen de oes-1 terteelt op economisch verantwoorde wijze wordt beoefend. Zullen de oes ters uit de Grevelingen voor de afne mers betaalbaar zijn? De proefnemingen kunnen interes sant zyn, maar zal de oesterprijs straks ook interessant zijn op de buitenlandse markt? Een andere vraag is of de regering inderdaad zal besluiten tot het nemen van proeven in het Veerse Gat. In principe is daartoe reeds besloten, maar men heeft nog een slag om de arm gehouden: het krediet voor deze proeven, die zullen moeten bewijzen of verplaatsing der schelpdierencul tuur mogelijk is, moet bij de volksver tegenwoordiging worden aangevraagd. Het zou van belang zijn ook voor de jongeren, die nu en in de komende jaren een beroep moeten kiezen te vernemen of de regering van zins is een krediet aan te vragen. Het is namelijk ook mogelijk, dat de minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening tot de conclusie meent te moeten komen, dat de kosten van het experiment in het Veerse Gat niet verantwoord zijn. Het is te hopen, dat op korte termyn de nogal mistige toekomst van de oesterkwekers eniger mate wordt opgeklaard. Vooral ook terwille van de jongeren. verenigingen dat slechts een nominaal de N.A.T.U, en het W.K.A. Het bestaan leidt, hcger geschat in aantal, dan in het rapport tot uitdrukking komt. De spreiding naar beroepen ver toont een te eenzijdig beeld. Mede om de vormende waarde van het amateur toneel blijft het betreurenswaardig, dat de industrie-arbeiders, de boeren en de landarbeiders zo weinig belangstelling voor het amateurtoneel tonen. Ongeveer de lelft der verenigingen heft geen contributie, terwijl de con tributiebedragen der leden van de an dere helft zeer laag genoemd mag worden. Minder dan de helft der verenigingen geniet de financiële steun van donateurs. De toneelacccmmodatie laat veel te wensen over. Wellicht verdient het aanbeveling om bij de inrichting van dorpshuizen e.d. een toneeldeskundAge om advies te vragen. Uit het rapport blijkt verder, dat 32 van de 42 regisseurs nimmer een regie cursus hebben gevolgd. De toneelvere nigingen verkiezen een raam-regie ter plaatse boven een centrale regie-cursus. Door deze duidelijke voorkeur voor raam-re,gie wordt er roofbouw gepleegd op de toneeladviseur, want deze is avond aan avond bezet en komt als rondreizend (raam) regisseur niet toe aan bijv. de vorming van een groep goede regisseurs, die het zonder raam- regie zouden kunnen stellen. Het door breken van deze cirkel wordt erg be moeilijkt door het financiële beleid van MIDDELBURG. De Middelburgse korfbalclub Swiftis ter gelegenheid van haar vijfentwintigjarig bestaan met een uitstekend verzorgd jubileum nummer voor de dag gekomen. Daarin wordt op luchtige, originele en onop- REINCHEMilhT. Onder zeer gun stige weersomstandigheden werden te Retranchement de onderlinge wedstrijden van de atletiekvereniging „Het Zwin" ge houden. Burgemeester en wethouders woonden de wedstrijden bij. Het district Zeeland van de K.N.A.U. werd vertegen woordigd door de heer J. Boone uit Mid delburg. Voor een bijzondere prestatie zorgde het B.-meisje N. van Hanegem, die alle drie de nummers waaraan zij mee deed, won. De andere uitslagen zijn: 60 meter meisjes i 1: le serie 1 M. L. v. d. Luyster 8.9 sec.; 2 j. de Ridder 9.8 sec.; 3 E. van Houte 9.9 sec. 2e serie: 1 M. Lourens 9.1 sec.; 2 J. Ver- couteren 10.2 sec. 60 meter meisjes C 2: le serie: 1 R. Bril 8.8 sec.; 2 M. Hennekey 8,9 sec.; 3 N. de Regt 9.8 sec; 2e serie: 1. M. de Mey 9.1 sec.; 2 M. van Dale 9.2 sec.; 3 J. v. d. Walle 9.4 sec. 80 meter meisjes B en A: le serie: 1 H. van Hanegem B 10.7 sec.; 2 T. Bril A 10.9 sec.; 3 J. van Houte B 11.4 sec.; 60 meter jongens C: le serie: 1 H. Simpe- laav 8.7 sec.; 2 A. Vasseur 9.4 sec.; 3 W. Wuyts 9.6 sec. 60 meter jongens D: le serie: 1 A. Dierings 8.4 sec.; 2 L. Cijsouw 8.8 sec.; 3 A. Leen houts 9.1 sec. Hoogspringen meisjes C 1: 1 E. Dierkx l.Lü m.; 2 M L. v. d. Luyster 1.10 m.; 3 M. Lourens 1.05 m. 600 meter jongens C: l p. van de Voorde 1.44 min.; 2 H. Simpelaar 1.53. 2min.; 3 A. Leennouts 1.53.6. Verspringen meisjes b en A: 1. H. van Hanegem B 4.97 m.; 2 T. BriL A 4.62 m.; 3 S. Bill A 4.35,5 m Hoogspringen jongens A en B seniores: 1 J. Wuyts 1.50 m.; 2 L. Basting A 1.40 m,; 3 J. Dierkx B 1.35 m. Kogelstoten meisjes C 2: l M. Hennekey 8.95 m.; 2 R. Bril 8.34 m.; 3 M. de Mey 8.24. verspringen meisjes C 1: l M. Lourens 3.79 m.; 2 M. L. v. d. Luyster 3.74 m.; 3 E. van Houte 5.42 m. Hoogspringen jongens D: l A. Dierings 1.20 m.; 2 H. Pleyte 1.05 m.; 3 A. Leenhouts 1.05 m. Kogelstoten jongens C: 1 H. Simpelaar 8.64 m.; 2 A. Robijn 6.75 m.; 3 Sj. van Dale 6.40. Verspringen meisjes C 2: l R. Bril 4.35 m, 2 M. Hennekey 3.92 m.; 3 M. de Mey 3.78 m. Discuswerpen meisjes A en B: 1. H. van Hanegem B 24.10 m.; 2 S. de Winne B 23.58 m.; 3 T. Bril A 23.28 m. Koppelwedstrijd over 2000 meter: Gebroe ders Wuyts-Wuyts 5.551.4 min.; Gebroeders Leenhouts-Leenhouts 6.03.5 min,; Van de Voorde-Simpelaar 6.04.8 min. Estafettes meisjes: Zwin I 37.2 sec.; Zwin II 37 sec.; Zwin III 37.5 sec., 4 x 60 meter. Estafette jongens: Zwin I 38 sec.; Zwin II 37.4 sec., 4 x 60 meter. Kogelstoten jongens A en B Senioren: 5 kg J, Dierkx B 9.53 m. Verspringen jongens D: 1 A. Dierings 4.39 m.; 2 H. Pleyte 3.76 rn.; 3 A. Leenhouts 3.76. Finale 60 meter meisjes C 1: 1 M. L. v. d. Luyster 9 sec.; 2 M. Lourens 9.2 sec.; 3 J. de Ridder 9,9 sec. Finale 60 meter meisjes C 2: 1 R. Bril 8.8 sec.; 2 M. Hennekey 9 sec.; 3 M. de Mey 9.6. Discuswerpen jongens B en C Senioren: 1 J. Wuyts Senior 29.92 m. 1,5 kg; 2 J. Dierkx B 24.01 m. 1,5 kg; 3 H. Simpelaar C 22.55 m., 1 kg. gesmukte wijze het wel en wee van het verenigingsleven in de afgelopen kwart eeuw beschreven. Hoewel er in de oor logsjaren veel materiaal uit het Swift archief verloren is gegaan, heeft de redactie toch nog zoveel historische wetenswaardigheid bij elkaar vjeten te vergarendat er een uitvoerige levens beschrijving het licht heeft kunnen zien Oostburp -heeft; na de restauratie werkzaamheden aan de wallen, en kele njgwuiz g&ntrekkelijke plekjes gekregen, o.a. nabij de Kraanwijk. Het gemeentebestuur van Oostburg ijvert zeer voor het verhogen van de aantrekkelijkheid van de gemeente. Swift ontstond in 1934, toen men in Middelburg plotseling tot de ontdekking kwam, dat korfbal een gemengde sport was. Wel waren er al twee clubjes in de Zeeuwse hoofdstad, maar het ene had een groot tekort aan dames en het an dere kampte met herengebrek. Men stak de koppen bij elkaar en besloot samen te gaan. Dat is dan ook geschied. Uit de personeelsverenigingen van de PZEM, waarin de dames zaten, en de heren club van de Chr. Kweekschool (Sportief) werd Swift geboren. Een vereniging, welke later uitgroeide tot de grootste korfbalclub in Zeeland, de op een na grootste vereniging met de meeste ad- spiranten in Nederland, en waarvan het eerste twaalftal een serieuze kandidaat voor het eersteklasserschap van de KNKB is. In het begin van de oorlog beleef de Swift een grote bloei. Misschien was het oranje-sporthemd een trek pleister voor velen? Hoe dan ook, de houding van de Middelburgse sportlie den, die het in 1942 presteerden in een massale optocht met het oranjeshirt op te trekken, was waarschijnlijk mede de oorzaak dat de bezetter het niet langer kon aanzien, dat Swift bleef be staan. De vereniging werd officieel ver boden. Officieel, want KV Swift" dook bij een zustervereniging onder. Na de bevrijding kwam Swift weer in oude glorie voor den dag. Uit het niets (er was geen veld meer, geen mate riaal, het spelerskorps was her en der verspreid) is de vereniging opnieuw opgebouwd. Twee seizoenen werden de wedstrijden op de Markt gespeeld, ter wijl er getraind werd op een stukje puingrond, de plaats waar nu de r.k. j kerk staat. Het succes klom met de ja ren. Kampioenschappen kwamen aan de; lopende band en thans is Swift uitge-l groeid tot een vereniging met niet min-j der dan 15 twaalftallen! Aan deze op-i bouw verleenden een belangrijke bijdra- j ge Henk en Ans Bruggeman, die als hetj ware ,,dag en nacht" voor Swift op de' bres stonden. In de afgelopen vijf jaren ging het nog steeds still going .strong". Het eer ste twaalftal van Swift promoveerde naar de derde klasse Zuid-Holland van de KNKB, een jaar later reeds naar de tweede klasse en speelde in deze klas se direct een vooraanstaande rol. Dit jaar was het een dubbeltje op zijn kant of de Middelburgse ploeg had haar in trede in de eerste klasse gedaan. Het zou een waardig jubileumgeschenk zijn geweest, ofschoon Swift naar onze en ve ler mening nog niet rijp is voor de eer ste klasse. De wedstrijd tegen Ons Eiber-: nest wees dit duidelijk uit. Het tweede twaalftal van Swift presteerde het en kele jaren terug het kampioenschap van de Zeeuwse Korfbalbond te veroveren. In september zal het 25-jarig bestaan op feestelijke wijze worden gevierd, met o.m. een receptie in het clubhuis TERNEUZEN. De heer S. J. Mielen, van de Nederlandsche Aannemers pa troonsbond in Oost Zeeuwsch Vlaanderen kon tijdens de diplomauitreiking in de L.T.S. te Terneuzen de verheugende me dedeling doen, dat het diploma van de Stichting Vakopleiding Bouwbedrijf door 21 van de 22 leerlingen is behaald. Als beste slaagde H. J. M. Jonkheijm uit Stoppeldijk. Hij ontving een boek en een waardebon ter bekostiging van de opleiding tot gezel timmeren. Tweede was F. Hamelink uit Zaamslag, die eenzelfde prijs kreeg. Een waardebon van de AFB. was voor J. Walhout, de derde leerling. De burgemeester van Terneuzen, mr. P. H. W. F. Tellegen, zei blij te zijn dat de opleiding te Terneuzen was gehouden, maar zich erover te verwonderen dat er uit Terneuzen zo weinigen hebben deel genomen. Na de diplomauitreiking was er gele genheid de werkstukken te gaan bezich tigen. Geslaagde leerlingen: Timmeren: J. Baart, Kloosterzande; H. F. Boogaard, Sluis; P. A. M. Boogert, Kuitaart; J. L. Breepoel, Sluiskil; W. J, Corijn, IJzen- dijke; Th. Celie, Koewacht: M. F. de Fouw, Axel; F. Hamelink, Zaamslag; H. A. Her man, Zuiddorpe; H. J. M. Jonkheijm, Stop- pelsdijk; J. P. Marin, idem; G. N. R. van Poucke, Sluis; F. J. Risseeuw, Spui (Ter neuzen); J. F. Risseeuw, idem; C. M. M. Scherbeijn, IJzendijke; K. de Schrijver, Clinge; A. A. Tas, Oostburg; J. M. Ver- morken, Kloosterzande; A. J. W. de Waal, Sluiskil; J. Walhout, idem; E. Boogert, Kloosterzande. De V.V.V. te Oostkapelle organiseert woensdagavond de jaarlijkse lampion- optocht vöor versierde groepen. Crescen do en het tamboerkorps verlenen mede werking. Advertentie zal noodzakelijk zijn deze organisaties op deze voor de regiecursussen ongunstige gang van zaken te wijzen, aldus één der conclusies. De verenigingen in de grote plaatsen nemen verhoudingsgewijze in grotere getale deel aan het Landjuweel dan de verenigingen in de kleine plaatsen. De vaak zeer gebrekkige accommodatie en de geringe spelersselectie doen vaak het zelfvertrouwen ontbreken. Ook hier zal er bij voortduring op gewezen moeten worden, dat het niet gaat om het meedingen, maar om het meedoen. Een nadere bestudering van de gangbare klassenindeling en de ver deling der prijzen dient in dit verband overwogen te worden. HERNEUZEN. In intieme kring vierde de heer P. J. Meertens te Ter neuzen zijn 23-jarig ambtsjubileum als assistent bij 's Rijksbelastingen. De heer J. v. d. Linden bood hem namens de collega's van Inver en accijnzen een pentekening van het afgebroken douane, wachthuis aan. 's Middags wenste het hoofd van de Invoer en Accijnzen, m» L. W. van Os, de jubilaris geluk en bood hem d'e bekende enveloppe aan. Het tamboer- en pijperkorps „Irene" bracht een serenade. De tamboer-maïtre F. D. Hamelink vertolkte de gelukwensen van zijn korps. MIDDELBURG. Uitslag wedvlucht Roermond, 169 km. Jonge duiven: 1 f 4 8 F. Klaayssen, 3 L. v. d- Roost, 5 P, Pijnen, 6 C. Daane, 7 10 "W. Walraven, 9 S. Kodde, Zelfde vlucht met oude dui ven: 1 J. Jonkheer, 2 10 M. Walraven, 3 4 8 A. v. Schaik, 5 9 C. Daane, 6 7 R. Dirven. Van onze sportredactie MIDDELBURG. De algemene jaar vergadering van de afdeling Zeeland van de KNVB zal op zaterdag, 12 sep tember a.s. worden gehouden te Goes in het Schutter-shof. Naast de gebruikelijke jaarstukken bevat de agenda geen bijzondere pun ten. De aftredende bestuursleden, de heren J. Allaart, J. J. Platteeuw en A. L. Dikkenberg zijn herkiesbaar, terwijl moet worden voorzien in de bestuurs- vacature die is ontstaan do-er het ver trek van de heer J. Bom naar 's-Gra- venhage. SINT LAURENS. Bij de postcom- mandant van de rijkspolitie te St. Lau rens kan men inlichtingen verkrijgen over een loslopende rasechte jachthond. Ter aeruststelling van de eigenaar wordt nog medegedeeld, dat het dier zich vei lig en wel in het asiel op het Arnemuids Voetpad te Middelburg bevindt. SEROOSKERE'E. De Walcherse kringen en ringen van MV's en JV's op GG houden op zaterdag 8 augustus a.s. in Oranjezon een jeugdsamenkomst. Bij ongunstig weer zullen de jongeren bijeenkomen in de Geref. Kerk van Serooskerke. Ds. A. Vos uit Londen zal spreken over het onderwerp ,,Het .ge loof' en de Bijbelhet zegt me niets" Drs. J. Vlaardiingerbroek te Grijpskerke verzorgt de sluiting. Muzi kale medewerking verleent „Melodia" uit Middelburg. De aanvang is om half drie. YERSEKE. In de Moniteur, de of ficiële staatscourant in Frankrijk is een nieuwe O.E.E.S.-liberalisatielijst opgeno men, welke een aanzienlijke uitbreiding inhoudt. Wat de visserijsector betreft zijn in deze lijst opgenomen consumptie oesters, zoetwatervis en sardines. Voorts vernemen wij, dat het oester seizoen vermoedelijk zal aanvangen op i september a.s. Advertentie Aan de oevers van de maas Daar staan nu de uitgestrekte fa briekscomplexen van de N.V. Sphinx-Céramique, waarin ruim 4000 mensen werken aan de ver vaardiging van MAASTRICHTS AARDEWERK. 125 Jaar geleden legde Petrus Re- gout hier de grondslag van de aarde werk-industrie. Sedertdien is Maas tricht in de hele wereld bekend als de aardewerkstad. Volgens de aloude, geheime pro- cédé's wordt ook het modern Maas trichts aardewerk hier gemaakt. Sterk van kwaliteit, hoog van glans, mooi van vorm, aantrekkelijk van kleur en decoratie. Kortom waardewerkLet op deze merken, dan heeft U een goed product. AARDEWERK en dan natuurlijk van de H.V. SPHINX-CÉRAMIQUE VIH PETRUS RE60UT. MAASTRICHT BIGGEKERKE. De kosten van de restauratie der Ned. Herv. kerk blijken beduidend hoger te zijn dan aanvankelijk was geraamd, in hoofdzaak in verband met het feit, dat de consistorie moet ver nieuwd worden. In de te houden verga dering van de gemeenteraad zal worden gesproken over eventuele verhoging van de subsidie met 2300 gulden. Het rijk heeft inmiddels een verhoogde subsidie toegezegd. SOUBURG. Donderdagmiddag om twee uur komt de gemeenteraad in openbare vergadering bijeen. Op de agenda staat o.m. een voorstel tot het geven van enkele straatnamen. B. en W. stellen voor de namen Middenhof singel en Doornluststraat te handhaven voor de straat tussen het Koopmans voetpad en het Oranjeplein, omdat daar voorheen de buitenplaats Doornlust heeft gestaan, alsmede de hofstede Mid denhof, het gedeelte van de tegenwoor dige Middenhofsingel bij zuster Ver maas en mevrouw Van Raalte voort aan Oudewaterlaan te noemen, het te genwoordige Oudewaterlaantje en Nieu wer Amstelstraat de naam Nieuwer Amstelstraat te geven, de naam Steen wijkstraat te handhaven, aan de te genwoordige Van Stevenickstraat de naam Cornells van Perestraat te ge ven en de nieuwe straat tussen de Jan de Priesterstraat en de Zeewijksingel ne naam Van Steveninckstraat te geven. Voorts zijn er voorstellen tot vaststelling van de uitbreidingsplannen ,,De Burg", „Middenhofsingel" en „Zeewijksingel", en om te besluiten tot de bouw van een tweeklassige openbare kleuterschool. doer l. van Wallenburg AXEL. „De vooruitgang van de streek staat of valt met goede verbindingen". Dit zei de burgemeester van Axel, de heer P. L. D. J. van Oeveren in de raads vergadering van de gemeente Axel, naar aanleiding van vragen van de heer D. J. Oggel (g.p.v.) over de woningtoewijzing en het aantrekken van kleine industrieën. De burgemeester achtte het overbodig, voor deze zaken een speciale ambtenaar aan te stellen. Voor de viering van het derde lustrum van de bevrijding werd 7550,uitge trokken, terwijl voor het aanbrengen van het wapen van Axel in het nieuwe Pro vinciehuis 1000,beschikbaar werd ge steld. 0,05 per inwoner werd gegeven voor wandversiering in het provinciehuis. Over de nota van het Centraal kasbe heer en de Centrale boekhouding in de gemeente werd langdurig gesproken. B. en w. wilden de door dit bureau uitge brachte voorstellen voor invoering van een wijziging op administratief gebied ,niet direct overnemen, om dat dit moei lijkheden zou geven op de secretarie. De heer Oggel vond het onjuist de nota ter zijde te leggen, omdat het bureau er veel werk aan heeft besteed. De burgemeester zeide echter, dat men een voorstel niet kan aannemen op grond van de hoeveel heid werk, die ter voorbereiding hiervan, is verzet. De muziekvereniging „De Volharding" te Zaamslag bracht een serenade aan de heer J. Kaijzer in de Koepoortstraat, die 85 jaar werd. De heer Kaijzer is vroeger zelf ook muzikant geweest. Men is geneigd direct te denken aan de landing der Engelsen en Canadezen in 1944, dit jaar vijftien jaar geleden Toch gaat het in dit artikel hierover niet. In een paar ar tikelen wil ik over de landing der Engelsen vertellen van 150 jaar terug, dus uit het jaar 1809. Wel interessant om de oorlog voering en bombardementen van toen eens te vergelijken met wat de laatste jaren is vertoond. In anderhalve eeuw heeft het mens dom geweldige vorderingen ge maakt in de kunst om elkaar zo volmaakt en grondig mogelijk te vernietigen. Op zaterdag 29 juli 1809 stroomde Vlissingen leeg. Idereen begaf zich naar de boulevard waar iets bijzonders te zien was: een grote Engelse vloot lag voor de mond van de Wester schelde, zodat de zee een mastbos geleek. In de afgelopen nacht waren met westenwind de schepen uit Rams>gate weggezeild, volgens ooggetuigen waren er wel zes honderd zeilen. Nog nooit was zo'n gro te expeditie uit een Engelse haven ver trokken. Een menigte transportschepen moest 40.000 soldaten en 6000 paarden aan de Nederlandse kust aan land zet ten. Bovendien voerden de schepen zwaar belegeringsgeschut en een grote voorraad munitie met zich mee. Ze werden beschermd door 36 linieschepen» negentien fregatten en tal van kleinere vaartuigen. Enkele namen van schepen zoals Royal Oak, Ajax, Achilles, Re pulse hebben we ook in de laatste oor log ontmoet. Het plan om bij Zoutelande voet aan wal te zetten moesten ze opgeven. Bij Domburg ging het evenmin omdat door de hevige westenwind op beide punten de branding te sterk was. Daarom zeil de een deel der vloot noordwaarts. Op het Breezand bij Vrouwenpolder, op een kwartier afstand van het fort Den Haak gelukte het werkelijk de soldaten te ontschepen. Daar moest generaal Osten, een geboren Hollander die in Franse dienst was gegaan, hen tegenhouden. Met zijn kleine troepenmacht gelukte het 'hem niet en hij trok terug. Zonder één man verlies stonden de Engelse troepen weldra op de Walcherse duinen en veroverden het fort. Veere was de eerste plaats die een bombardement van die vloot had te door staan. Doordat de schepen nogal slin gerden, werd er veel misgeschoten en was de schade niet groot. Luitenant kolonel W. Bogaert wilde dan ook de stad niet overgeven. Terwijl de Raad in de kelders van het stadhuis verga derde werd de beschieting echter he viger. Vooral de afgeschoten vuurpijlen begonnen branden te veroorzaken. Om verdere schade te voorkomen vond men het toen beter zich over te geven. Een deel der vloot zeilde verder en zette bij Wemeldlinge tweeduizend man aan land. Een dag later reeds was Zuid-Beveland in Engelse 'handen. Zelfs het belangrijke fort Bath, van waar uit men de Schelde kon bestrijken, werd veroverd. De Hollandse luitenant-gene raal Bruce, die het moest verdedigen, sloeg op de vlucht nadat 'hij het ge schut onbruikbaar had gemaakt. Hij ging naar Bergen op Zoom, maar daar weigerde men hem binnen te laten: hij had op zijn post in Bath moeten blij ven! Nu maakte de opperbevelhebber Lord Chatham een grote strategische fout. Deze Engelse admiraal was trouwens berucht om zijn traagheid. Het doel van de landing was de verovering van Ant werpen. Vijf jaar geleden had Napoleon hier 1500 huizen laten afbreken om plaats te maken voor nieuwe scheeps werven. Hier was hij bezig een nieuwe vloot te bouwen, die een ernstige be dreiging voor Engeland vormde. Alles was tot nu toe prachtig gelukt voor de Engelsen. Ze waren Antwerpen al vrij dicht genaderd. Maar de altijd aarzelende vlootvoogd durfde niet ver der gaan, bang als hij was vanuit Vlis singen in de rug te worden aangeval len. Daarom moest deze stad eerst ver overd worden. Zodoende liet hij de kans om Antwerpen in bezit te nemen ver loren gaan. Inmiddels waren de Engelsen op Wal cheren pok verder getrokken. Op 31 juli capituleerde Middelburg, waar de En gelsen de volgende dag binnentrokken. Er was veel volk in de stad. Toen een paar dagen terug de vloot voor de kust verscheen waren de voorname Middel burgers van hun buitenplaatsen naar de stad gekomen. Ook boeren uit de om geving vonden het in de stad veiliger. Bovendien was het kermis, zodat er veel vreemd volk aanwezig was. Lord Chatham vestigde hier zijn hoofdkwartier. Hij zelf ging in de Abdij wonen in het Prinsenhuis zijn officie ren werden bij de burgers ingekwartierd de soldaten vonden een verblijf in ba rakken en openbare gebouwen. De Frans gezinde burgers toonden geen sympa thie voor de Engelsen, hoewel ze hen ook geen last veroorzaakten. De Engelse troepen rukten inmiddels naar Vlissingen op. Het fort Ramme- kens werd genomen en van alle kanten werd de stad ingesloten. Hier lagen vierduizend soldaten, weldra nog met 2500 man uit Breskens versterkt, aan wie het gelukt was de Schelde over te steken. Dit legertje was een mengel moes van volkeren: meest Fransen en Nederlanders, maar er waven ook Ieren, Pruisen, Spanjaarden, Polen en zelfs koloniale troepen bij. Sommigen hadden nog nooit gevochten of een geweer in handen gehad. Iedere dag hadden er scher mutselingen plaats ten koste van veel doden en gewonden aan weerskanten. Om de Engelsen geen gelegenheid te geven zich te verbergen had de vijand een vijf tigtal huizen en boerenwoningen opzettelijk vernield. Maar de Engelsen hadden zich zo goed verschanst, dat iedere poging vanuit de stad om ze te verdrij ven mislukte. Dreigend openden 32 kanonnen, 20 mortieren, 4 houwitsers en enkele vuurpijl batterijen hun monden in de richting van Vlissingen. Advertentie Naar men zegt hebben mensen, die te diep in het glaasje gekeken hebben, daags daarna een kater. Vandaag is me gebleken, dat li monade dezelfde uitwerking heeft als dat andere vocht in bovenge noemd glaasje. Nu ik de eerste zinnen nog even bekijk, maken ze wel een heel Zo het mp nu voorkomt is het trouwen Wonderlijk begin, en dat van een 1 van de grote zus maar een bijkomstige eerzame schooljuffer, die aan een omstandigheid, maar wat zou het feest Zeeuwse dorpsschool haar werk heeft, en die gewoon is „Uit" haar klas te schrijven. En u denkt na tuurlijk, dat we met „glaasjes" in die klas niets te maken hebben. Toegegeven, maar met limonade wel. Eigenlijk zit alles deze keer wat wonderlijk in elkaar, doch vast Marijke heeft het me in vertrouwen mee gedeeld en je woord van geheimhouding móét je houden. Dat ik ook zeer nauw keurig wist, hoe ons Marijke er als bruidsmeisje uit zou zien behoeft geen nader betoog. Dit alles was wekenlang, bijna van begin april af, hét onderwerp van gesprek tussen Marijke en mij. Leo had me zakelijk verteld, dat zijn zus ging trouwen en dat hij dan die dag lekker niet „naar school most". Enig verschil is airede wel op te mer ken. Vanmorgen komt .Marijke netjes op tütl naar school In een stralend humeur en ze springt haast uit elkaar, zoveel nieuws zit er binnen dat kleine meisje. Om on gelukken te voorkomen leen ik een luis terend oor. staat, dat het regelrecht met mijn klas te maken heeft. Gister is de oudste zus van Ma rijke de Wit getrouwd en het zelf de was het geval met de oudste zus van Leo de Groot. Nu wist ik te voren reeds alles af van het bruidstoilet van Marijkes zus. Ja, ik weet zelfs wat die mooie witte schoentjes gekost hebben, maar dat bedrag trekt u met geen zeven paarden uit me, want geweest zijn zonder het bruidsmeisje in rooskleurig jurkje? Daar het op het plein te rumoerig is voor zulk een verhaal, is Marijke maar met mij mee naar binnen getrokken en ze staat naast mijn tafeltje, druk geba rend te vertellen. Ik weet wel, dat er aan dat feestverhaal geen einde zou komen, als dadelijk de bel niet abrupt zou af breken. Jammer genoeg komt die interruptie al eer, want mijn collega uit twee duwt Leo voor zich uit de klas binnen, met de woorden: „Juffrouw u hebt heel wat op te knappen aan deze kerel, want Hij „bloeit" verschrikkelijk. Maar het is zijn eigen schuld, want hij heeft gevochten als een dronken vent. U moet hem dus van binnen en van buiten een beurt gel ven, want vechten is erg. Leo, snikt hartbrekend en in een wip ben ik op weg naar hem toe, want inderdaad loopt een straaltje bloed uit zijn neus. Terwijl ik de patiënt onderhanden neem bij het fonteintje, geeft mijn col lega verslag van hetgeen op het plein voorviel en dat verslag is zeer bezwa rend voor Leo, die niet alleen patiënt, doch ook verdachte is in een openbaar gevecht, waar hij, dat is duidelijk uit het verhaal, de aanvaller was, zonder dat er oorzaak aanwezig was. Of Leo zo kermt over zijn bloedneus, of dat het een afleidingsmanoeuvre is, weet ik niet, want met die bloedneus zal het wel loslopen, al zal die neus wel een paar dagen een eigenaardige tint be houden. Alsc de bel gaat, is Leo weer toonbaar en ik laat hem naar zijn plaats gaan. Zo zijn slachtoffer geen ernstige bles sures heeft, zal ik het geval verder laten lopen, want over speelpleinvoorvallen maak ik me meestal niet druk. Een beetje verbaasd kijkt Leo mij aan en waar hij vermoedens krijgt, dat het verder wel zal loslopen, kikkert hij gauw op en hij is er klaar voor om wat over gister te vertellen. Alsof het gloednieuw voor me is, zegt hij, dat gister zijn zus getrouwd is en dat hij wel, „tien glasies limmenade heit gdronke." Daar heb je het, denk ik. Te diep in het glaasje gekeken en nou de kater. Als de hele bende binnen is, komt ook Leo's bankbuur naast hem te zitten. En die zal me eens gauw inlichten over wat Leo op zijn kerfstok heeft. We moeten beginnen en vlak voor de Bijbelse ge schiedenis kan ik geen rel gebruiken, dus ontneem ik de mededeelzame burger het woord, zeggend dat ik alles al weet. Maar de bonkige stemming van Leo, die hij op het plein botvierde, komt weer boven en met een fikse uitval van zijn elleboog, weet hij zijn buurt te vloeren, zomaar vlak onder mijn ogen. Dan is de grens bereikt en Leo krijgt toezegging, dat hem wel iets te wachten staat. Het is menens bij me. Het gezamenlijk zingen brengt ons ge lukkig in een andere en betere stemming en zo kan ik in de goede sfeer vertellen gaan. Na het speelkwartier moeten we schrij ven. Dat is een ernstige en rustige bezig heid al kan die toch wel zweet kosten. Ze schrijven, op bevel, telkens een regel „schoonschrift" en ik doorwandel de gan gen, controlerend, prijzend en misprij zend. Terwijl ze weer een regel verder gaan, toef ik lang bij Chiel, die met pen, papier en inkt altijd overhoop ligt. Ik bemoedig en help. Toch glijdt mijn blik waarkzaam door de klas en zo zie ik op eens, dat Leo, de balsturige klant, met zijn bol op de armen in alle rust en vree ligt te slapen. Is dat een roes uitslapen of niet? Zo ziet ge maar weer, dat alle dorps- gebeuren zijn weerslag heeft in zijn eigen klein rijkje. En ik heb dan zelf geleerd, dat je van limonade ook een roes moet uitslapen. Elke werkdag f 100.- Elke zaterdag f 1000.- Hoofdprijs f 30.000.- Vraag uw leverancier om inlich tingen over deze Si-Si wedstrijd. De winnaars van f 100.- van vorige week waren: J. H. Wigman, Ede; C.Takken, Ede; C Koeman, Den Helder; W. van Zeijl, Kwintsheul; Mcj. E. Griek» Tilburg; van f 1000.-: M. J/van der Sluijs, Tilburg. If Si'Sij) mchimliinoMtfi GOES. Ook dit jaar zullen weer de provinciale ploegwedstrijden worden gehouden. Als datum hiervoor is vast gesteld zaterdag 26 september a.s. De directie van de Wilhelminapolder heeft in principe reeds toegezegd een terrein beschikbaar te stellen. Aan deze wedstrijd mogen alleen georganiseerden deelnemen. Op 12 september zullen de selectie-wedstrijden in de verscheidene gewesten van onze provincie plaatsvin den. De regelings-commissie staat thans onder leiding van de heer A. van Dijke, reeds vele jaren een „kei" op het ge bied van ploegen. Volgend jaar zullen waarschijnlijk de nationale ploegwedstrijden in Zeeland worden gehouden. Zo mogelijk op een terrein in de Wilhelminapolder. GOES. „De Vogelvrienden". deGoe- se afdeling van de Nederlandse bond van Vogelliefhebbers, houdt van hl tot en met 19 september inde zaal Krijger een grote show. Zeldzame vogels zullen er te zien z»tn terwijl ook andere dieren, zoals apen, in de dagen die vooraf gaan aan de fruitweek in zaal Krijger zullen verblijven. Bloemkwekerij Dekker uit Middelburg zorgt voor de floralia. Men verwacht dat het aantal bezoe kers dat van de vorige show, die werd gehouden in samenwerking met de Kon. Maatschappij voor Tuinbouw en Plant kunde zal overtreffen. Het vorig jaar bezochten 11.000 mensen de tentoonstel ling. HOEDEKENSKERKE. Op het plein voor het gemeentehuis was zaterdagavond grote drukte in verband met de viering van het zestigjarig bestaan van de mu ziekvereniging „Con Amore". De muziek verenigingen van Baarland en Kwaden- damme verleenden hun medewerking en gaven een concert. In een bijeenkomst in de raadszaal zei de burgemeester, Mr. H. M. J. Stieger, dat een muziekvereniging voor een dorp onmisbaar is. Voorzitter Jac. Uitterhoeve dankte de burgemeester en sprak de hoop uit, ook in de toekomst op de gemeente te mogen blijven rekenen. De muziekvereniging die te gast waren kregen beide een lauwerkrans. Raad Kloetinge vergadert KLOETINGE. Op vrijdagavond om acht uur komt de gemeenteraad in open bare vergadering bijeen. De agenda vermeldt o.m. voorstellen om met in gang van het jaar 1959 de subsidie voor de C.J.M.V. bibliotheek te verho gen van vijf tot tien cent per boek, om aan het Leger des Heils een sub sidie toe te kennen van 10 tot be schikbaarstelling van een bedrag van vijf cent per inwoner voor een ge schenk in het nieuwe provinciehuis vaststelling van het door de P.Z E M opgestelde streefplan voor de straat-' verlichting en verlening van eervol ont slag, ingaande 1 oktober a.s. aan de heer J. C. M. Glerum, als gemeente secretaris in verband met diens benoe- ming tot hoofdcommies A ter griffie va» hel waterschap De Brede Watering.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1959 | | pagina 3