Tudderen wilNederlands blijven H KAPPIE en de SPREKENDE PAPEGAAI I Uit de kerken Dinsdag 30 juni 1959 ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 2 N1 „DE PRV1S HEEFT NOG NOOIT IETSVOOR DE ZELFKANTERS GEDAAN" Willekeurig I ,1 iy _ ..L„, Naar staartje Dankbaar Geen krimp Sittard heelt pech § Vandaag begint gen.synode Geref. kerken Kostbare Nederlandsepostzegels verkocht DIS GRENSCORRECTIE in hetgebied van de Zelfkant op 23april 19491 bracht weinig belangrijke veranderingen meevoor de bewoners van dit ook voorDuitse begrippen totaal afgelegengebied. Zij waren al van oudshergeheel op Sittard georiënteerd enhadden mt alleen geen pas meernodig. Het gebied heeft een oppervlakteva» 42 km2; er woonden 5600 inwoners, waarvan 10 pet. de Nederlandse nationaliteit had. In de diepte ishet gebied ongeveer 7 km enaet is 10 km lang. THANS wonen er 6100 mensen,waarvan 1&% Nederlanders. Erliggen If dorpen en gehuchten inde Zelfkant, waarvan het plaatsjefudderen met 1099 inwoners hetgrootst is, gevolgd door Susterseelmet 973 inwoners. Het kleinste gehucht is Kleinwehr-hagen met slechts 78 inwoners. Denamen van de andere dorpjes zijn:Grosswehrhagen (115 inwoners), Ha-vert (355), Stein (170), Heilder (207),Hillenberg (376), Hoengen (865),ïsenbruch (285), Millen (417), Min-iergangelt (87), Schalbruch (540),Wehr (589). Er werden in de tien jaar van Nederlands beheer 402 nieuwe huizengebouwd; in tegenstelling met Eltenwas daarbij geen enkele woningwetwoning. JEDERLAND gaf kredieten voordeze particuliere bouw en verstrekte daarop de wettelijke premies. Er werden enkele wegen verbeterd; Rijkswaterstaat legde denieuwe snelweg tussen Koningsbosen Schinveld aan en de zogenaamdeRode Beek, belangrijk voor de afvoer, werd gekanaliseerd tussen (Eigen nieuwsdienst) ■ ET IS NOG NIET TE LAAT voor Nederland, zeggen dievan Tuddern, ook dan nog niet wanneer tussen de Ministers van Buitenlandse Zaken overeenstemming is bereiktover de teruggave van de Zelfkant aan Duitsland. Het isvoor Nederland ook dan nog mogelijk de Zelfkant te behouden,omdat de Kamers na de principiële overeenstemming eerst nogde daarop betrekking hebbende wetsontwerpen tot wet moeten verklaren. En in die tussentijd is nog van alles mogelijk, bijvoorbeeldeen geheime volksstemming. Deze zou ongetwijfeld in het voordeel van ons land uitvallen, zo isde mening van meer dan 80 petvan alle 6000 Zelfkanters; een mening die veel openhartiger wordtuitgesproken dan in Elten. ,,DePruus heeft zich nog nooit wat aandeze uithoek van Duitsland gelegenlaten liggen. Het is hier altijd armoe troef geweest en als we toenSittard niet hadden gehad dan waren we helemaal van alles verstoken geweest. „Zelfs waterleiding hebben we hiernog niet eens", zo zegt een der fervente Duitse voorvechters van definitieve aansluiting van de Zelfkant bij Limburg. Hij is oprecht,als hij zegt: Wij zijn geen Hollanders, maar ook geen Duitsers; wijzijn Limburgers en voelen ons methart en ziel verwant aan die vanSittard en omgeving, waarmede wetrouwens in de lijd van de hertogenvan Gülich een gemeenschap hebben gevormd. De grenzen zijn 100 jaar geledenvolkomen willekeurig getrokken,door een paar rijke heren achter" een glas wijn. De bevolking is nimmer gevraagd en wordt ook nu nogniet gevraagd. Wij voelen ons net6000 stuks vee, waarmede op demeest erbarmelijke manier gehandeld wordt. „Willen zowel Nederland alsDuitsland de naam van echte democratieën blijven behouden dan zullenze ons vrijwillig en geheim moetenlaten kiezen", zo besluit een vooraanstaand Zelfkanter zijn pleidooivoor aansluiting bij Nederland, miiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiL | tf&a&i ■ i*S| | S iMiiSIESftSAHBMBa & dacht ik: ik moet in elk gevalditmaal wat verder teruggaan eniets zeggen over de krant van zaterdag. Hebt u toen met mij dieplaat bewonderd van die boer,dankend voor de regen, die hij ookover zich liet heenplensen? Dieplaat is heus niet gefantaseerd. Zotrof de fotograaf een boer. Ik koner haast niet genoeg naar kijkenen nam haar telkens weer terhand. Die plaat ontroerde me: deboer. de vorst van het land. zoals ik hem juist vorige week opde CBTB-dag door ds. Korevaarhoorde tekenen, de Vorst vanhemel en aarde dankend voor dcweldaad van de regen, die Hijop het land deed neerdalen. Maarnu haast ik me naar de krant vangisteren, waarin ik ook iets vond,dat me heel erg verheugde. Datwas dat artikel over die Indiër,die zijn doctoraat kreeg op eenboek over „het familieleven inNederland". Wat heeft die dr. Ish-waran daar een waardering voor!Ik vind dat zo belangrijk, omdathier een vreemdeling aan hetwoord is. Iemand, die dus allichtgeneigd is kritisch te staan tegenover zijn onderwerp, ook omdat hij het van buiten af, onbevooroordeeld. benadert en toch allicht de neiging heeft, te zeggen:bij ons is het beter. Maar neen.Blij heeft grote waardering. „Uwland", zegt hij. „is een belangwekkende maatstaf voor de Westerse cultuur als gevolg van hetfeit, dat religie een dominerenderol speelt, zowel op maatschappelijk terrein als in het gezinsleven.Sterker dan in andere landenDie heterogeniteit (tegenstellingiheeft zich gekristalliseerd inwat jullie „verzuiling" noemen." Leest u het? Zo zegt heteen objectief buitenstaander. Hijvindt het een kracht van ons volk.Zoals wij ook altijd meenden, dathet een bewijs van sterkte is, datde tegenstellingen in ons land zichop het geloof baseren. Het is, alsof hij spottend lacht: en dat noemen jullie „verzuiling" De orthodoxie is volgens deze Indischedoctor een goede voedingsbodemvoor een hecht gezinsleven. Begrijpt u nu. waarom ook wijeraan vasthouden? En dan zegt hijaan het slot: „Naar mijn oordeel zouden de sociologen zichzelfinternationaal moeten herzien opbasis van het familieleven in Nederland. Welk een lof. Het is omer beschaamd bij te staan. Latenwe ons er niet op verheffen. Hetgeloof is een gave Gods. En alsdaar goede dingen op gebouwdkunnen worden, dan komt die zegen ook van Hem. Laat zo'nwoord van zulk een objectief toeschouwer ons alleen versterken inons geloof en in ons vasthoudenaan die orthodoxie, aan dat bouwen van ons gezins- en organisa;tieleven in staat en maatschappijop de religie, die een kracht is. Illlllllllïï waarin hij overigens ons land verweet dat het sinds de correctiepraktisch geen officiële en openbare belangstelling voor dit gebiedheeft getoond. Vanuit Den Haag hebben we nognooit iemand gezien, maar DuitseMinisterialrate, Kreisbeamten, Ab-geordnete e.d. hebben we in de tienjaar van Nederlands beheer, meergezien dan in de honderd jaar daarvoor. En zo blijken overal in de Zelfkant de opvattingen te zijn, alworden ze vaak niet zo overtuigenden met meer schroom en terughouding uitgesproken. Op de vraag of men dan niet bevreesd is voor represailles, wanneer zo hardop gedacht wordt, halen de ondervraagden de schouderop: Men mompelt dat er in Geilen-kirchen (de dichtstbijzijnde grotereDuitse plaats) een zwarte lijst is.„Es soil min >'n Zorg sin". Zo denken we erover en daarmee basta. Maar dan komt ook nog een economisch staartje aan het gesprek.In het Duitse achterland is er geenindustrie. Driekwart van de bevolking van de Zelfkant werkt sindsde grenscorrectie in Limburg; derest verzorgt de eigen kleine boe-renbedrijfjes. waar lager dan in Duitsland, maar In Nederland zijn de lonen welis-daar staat tegenover dat het levensonderhoud minstens 25 pet. goedkoper is. Bovendien zijn de betere sociale voorzieningen en kinderbijslagen ook wat waard. Ook na teruggave van de Zelfkant aan Duitslandzullen de bewoners daarvan in Nederland moeten blijven werken. Dat betekent dat de sociale voorzieningen wegvallen en dat ze voorhun in Nederland verdiend geld inDuitsland minder zullen kunnen kopen. Slaat de conjunctuur in Nederland om, dan zijn het de Zelfkan-ters die het eerst op straat wordengezet. En dan, zo vragen ze zich af.Er zijn nu al moeilijkheden met dekolenafzet. De Duitsers zullen dus zo spoedigmogelijk in dit gebied en het aangrenzende arbeidsplaatsen moetenscheppen. Maar daar is voorlopiggeen kans op, want er is geen water, er zijn geen spoorwegen ennauwelijks berijdbare autowegen.Welke fabrikant komt zich onderdeze omstandigheden hier vestigen?En dan de interne familie-moeilijkheden die ontstaan? Het is van oudsher de gewoontein deze streek dat bejaarde oudersgaan inwonen bij een der kinderen,dat dan ook voor hen zorgt. Sindsde grenscorrectie krijgen deze bejaarden de Nederlandse A.O.W.-uit-kering. Daarmede kunnen ze zichredden, betalen iets bij aan de huishouding van de zoon of dochter bijwie ze inwonen en houden dan nogvoldoende over om de andere kleinkinderen ook af en toe eens een cadeautje te geven. Wanneer ze deze ondersteuningniet meer krijgen; de meesten waren zelfstandige keuterboertjes enhebben in Duitsland geen Altersren-te-uitkering dan moeten ze weer helemaal leven van de goedgeefsheidvan hun kinderen, die zelf ook nietveel hebben. Welke toestanden erdan tussen de broers en zusters, dieplotseling voor hun ouders meemoeten betalen, ontstaan laat zichmakkelijk raden. Hoe dankbaar sommige ouderenwaren voor de A.O.W.-uitkeringbleek wel, toen kort na de grenscorrectie een postbode bij een derDuitse oudjes het geld kwam brengen en deze vrouw ongelovig naarhet geld in haar handen keek entoen met tranen in de ogen spontaan uitriep Leve de Koningin. Goed, het zijn sentimenten, zo,zeggen die van Tudderen, die deze ,verhalen doen, maar ze typeren devolledige ommekeer die in de Zelfkant heeft plaatsgehad, een ommekeer, die wij allen tot een blijvende gemaakt zouden willen zien. DeNederlanders in dit gebied zijnnuchterder. Zij bespelen minder het sentiment dan het gezonde verstand.Limburg, zo zeggen zij is hier bijSittard op zijn smalst: er is geenruimte meer voor het verkeer, datnog steeds toeneemt. Deze ruimteis er wel wanneer de Zelfkant bijNederland blijft. Het beste zou zijn,zo is zowel van Duitse air van Nederlandse zijde de eenstemmigemening dat een smalle strook van ! Schinveld, Zelfkant en Niemvstad. Met Inbegrip van de ƒ 400.000voor het herstel van de oorlogsschade (De Zelfkant was maandenlang frontgebied) heeft Nederland ongeveer 4 millioen gulden indit gebied geïnvesteerd. TWEE scholen werden nieuw gebouwd; twee andere nieuwe scholen zijn in aanbouw. Er is in deZelfkant praktisch geen woningnood.Het plaatsje Tudderen is telefonischgeheel aangesloten bij het distrietSittard; enkele andere plaatsjes bijhet district Echt. Er loopt een Duitse autobusdienstvan het Duitse Geilenkirchen naarSittard, over Tudderen, waar echtergeen passagiers opgenomen mogenworden. De VAD AH uit Echt onderhoudt een dienst van Sittard overTudderen naar Koningsbosch; deLTM laat bussen lopen op het traject Schinveid-Susterseel-Wehr-Sit-tard. HET adviescollege van de Landdrost Dr. J. Dassen, burgemeestervan Sittard, bestaat uit 9 door debevolking zelf gekozen Duitse Zclf-kanters. In 1949 kregen de bewonersvan Tudderen Nederlandsgeld en met dat geld Nederlandse sociale voorzieningen, Nederlandse zorg en zekerheid. Eindel-k was voordeze mensen een tijd van normaal leven aangebroken. Zewerken in Sittard bij Nederlandse bedrijven. Ze woondennu ook in Nederland. Alles wat ze verworven hebben zullen ze weer verliezenals ze terugkeren naar Duitsland. Weer zullen de handeneen pantomime vol symboliekopvoeren. Weer zal het enegeld vervangen worden doorhet andere. Maar nu weten deontvangers zeker dat zij erslechter van zullen worden. moeten missen. Zo liggen hier deproblemen, minder zwaar misschien dan in Elten, maar van groter menselijke aard al neemt hetzangerige Limburgse dialect dat„Hüben und Drübe" precies gelijk klinkt veel weg van de bittereondertoon in de gesprekken overhet toekomstig lot van de Zelfkanten haar bewoners. AAN de muur was een met goudbespoten beeldje van gips bevestigd. Het mannetje met pijlenkoker en boog zag er uit zoalsieder zich de kleine Cupido voorstelde. Het goud op zijn voetjes wasweggesleten, het witte gips wasduidelijk te zien. De ober verteldedat het was gekomen doordat bezoekers er over hadden gestreeld.Ze geloofden dat het liefde zouaanbrengen. Mijn vingers begonnen te tintelen. Ook ik wilde het beeldje aanraken, want ik voelde me alleen.Maar ik durfde niet. Op het moment dat ik mijn blikvan het Cupidootje afwendde, zagik mijn gravinnetje zitten. Ikschrok en mijn hart begon wild tebonzen, ik bloosde zelfs. Ik wasverliefd geworden op die jongevrouw die daar alleen aan een tafeltje zat. Haar gezicht, nee gelaat, vertoonde edele trekken. Trotse, rustige ogen van fluweel, hoge jukbeenderen, een scherpe iets gebogen neus en een grote mond metwat bleke lippen. Allen haar hoogoplopende wenkbrauwen warenaangezet. Met over elkaar geslagen benen,zat ze daar als een verbannenprinses. Voor haar stond een glassherry- Rustig rokend zag zij naarmij. Ik vroeg me af of ze naarme keek of dat haar blik slechtsmijn richting uit was gewend. Ik werd hopeloos verlegen. Ikstak een sigaret op omdat mijnhanden me plotseling te veel waren geworden. Ik betrapte me erop dat ik toneelspeelde, mij zogunstig mogelijk voordeed. Als vanzelf begon ik haar te werven. Zij had zich laten werven en nustond ik op haar te wachten. Ikhervatte mijn spel met de rotteuien en de stukken hout op destroom van de rivier. Ik keek op mijn horloge. Patricia was te laat. Mijn gedachten gingen weer terug naar de vorige avond. Velevragen hadden me bestormd. Watzat ze daar alleen? Wachtte zeop iemand? Op een man? Op eenman die ze kende of die ze nogmoest leren kennen? Ik wist hetniet. Ik kreeg antwoord doordat haar Een waar verhaal dat eeuNederlandse vlieger verteldeaan D. C. Seip jr. gelaten rust plaats maakte voorspanning, zonder dat ogenschijnlijk iets in haar houding veranderde. Zij dronk sneller dan tevorenen met kortere tussenpozen namzij een trekje van haar sigaret.Zij wilde me wel, dacht ik. Nu was ik oud genoeg gewordenom iets van de aantrekkingskrachtder sexen te begrijpen. Een poging tot toenadering, hoe subtielook, lokt onontkoombaar een tegenactie uit. Een vergissing is het,daar zonder meer conclusies uit tetrekken, want hoe vaak gebeurthet niet dat men de man of vrouwmet wie men enig contact vermoedde, even later ziet verdwijnenmet een andere man of vrouw. Twijfel woonde in mijn hart.Wat zou ik doen? De drank hielpme beslissen, want naarmate ik ermeer van dronk, verflauwde de tragiek van het vliegtuigongeluk ennam mijn driestheid toe. Ik stapte op haar toe, stelde me voor,verklaarde de bijeenkomst metmijn collega's en nodigde haar uitons gezelschap te delen. Met haarogen gesloten knikte zij flauwtjes nee, nog voordat zij had gesproken. — Het spijt me, heel vriendelijkvan u, maar ik kan geen gebruikmaken van uw uitnodiging, zei zein een Engels dat evengoed Portugees kon zijn. * Normaal zou ik zijn afgedropenmaar door de gebeurtenissenvan de afgelopen dag, de dranken de opkomende liefde was ik inzulk een opgewonden roes geraaktdat ik mij niet meer bekommerdeom wat hoorde en wat met. Ikliet me niet afschepen, hield aan,vleide, beval dan haast totdat zijniet anders kon dan mij volgen. Alsof ik haar jarenlang kende,voerde ik haar bij de hand naarons tafeltje en stelde mijn vrienden voor. Terstond fleurde destemming op. We schertsten enhadden veel plezier. Wat mij hetmeest verheugde was, dat mijncollega's mijn prinsesje, dat latereen gravinnetje bleek te zijn, beschouwden als bij mij te behoren. Ik bracht haar naar huis, praatte honderduit. Waarom? Dat weetik niet meer. Ik sprak met haaraf voor vanochtend. De anderenpikte ik later op in de Oasebarwaar we het tot sluitingstijd volhielden. Wordt vervolgd de Zelfkant en wel vanaf de nieuwe weg tussen Koningsbosch enSchinveld aan Duitsland teruggegeven wordt. In deze strook liggen de gehuchten: Gross en Klein Wehrhagen,Mindergangelt en een deel van Heilder en de bewoners daarvan hebben geen belang bij de Limburgseindustrie. Douanetechnisch zou datook de beste oplossing zijn. Deze weg zou geneutraliseerdmoeten worden, omdat het voor Nederland een hoog noodzakelijke verbinding is tussen het oude. bijnauitgeputte mijngebied bij Heerlenen het nieuwe mijngebied bij Vlodrop. Bovendien is deze weg heteerste belangrijke deel in de groteautosnelweg van Aken naar Roermond, waarop reeds thans 1500auto's per dag passeren, aangeziende bestaande weg Heerlen—Sittardoverbelast is. Maar de Duitsers voelen nietsvoor neutralisering. Zij willen controle uitoefenen. Bovendien zijn erminstens een zestal overgangen tussen de Oostelijke strook van deZelfkant en de rest van dit gebied.Deze overgangen zouden via tunnels of bruggen moeten voeren,wanneer de weg zelf exterritoriaalgebied wordt. Er is nog een belangrijk probleemwanneer de Zelfkant teruggaat endat is de recreatie voor de bewoners van Sittard en omgeving, diedan de enige bossen in de nabijheid, n.l. die in de Zelfkant zullen UTRECHT. — In de Westerkerk vangthedenmorgen de gewone zitting van degenerale synode der Gereformeerde Kerken, samengeroepen door de kerk vanUtrecht-Oost aan. Gisteravond werd eenUre des Gebeds gehouden, waarin traditiegetrouw voorging de praeses vande vorige synode (Assen 1957), ds. P.N. Kruy-swijk te Amsterdam. Nadat ds.Kruyswijk de Geloofsbelijdenis van Ni-cea had gelezen, alsmede enkele verzen uit Romeinen 13, koos hij als tekstvoor de overdenking de woorden uit Romeinen 13 vers 14a: ..Doet de HereJezus Christus aan". Aan het eind van de prediking lietds. Kruyswijk de gemeente als inleiding tot het gebed zingen Gezang 48vers 4, waarna hij de belangen van desynode aan God opdroeg. De ontvangende kerk bood daarna ide synodeleden een begroetingssamen-komst aan. Ds. H. W. H. van And-el |zal vanmorgen de synode namens dejroepende kerk openen. ïïlllllllllllllltlllllllillllllllllllllllillpilllilllllllllillllllillllllliillllllllllllllilillllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllM LONDEN (Reuter). — Een blok vanvier zeldzame Nederlandse postzegels isgisteren op een veiling te Londen voor370 pond (bijna 4000 gulden) verkochtaan een Engelse verz.melaar. De zegels — de vijf cents van 1852— behoorden tot een collectie, die eigendom was van wijlen mr. R. R. van Lessen en wijlen mr. E. N. Wiersema, bei-.den te Haren in Groningen. Gisteren iseen deel van hun collectie geveild voorin totaal 6286 pond (ongeveer 66.000 gulden). De veiling wordt vandaag voortgezet. VOSS (UPI). — De toestand van deNederlandse mevrouw M. Mulder, diewerd gewond bij de hotelbrand aan hetVossestrand in Noorwegen, is verslechterd. De dokters vrezen nu voor haarleven. 33. Terwijl de maat en de meesterverblijd op de groene papegaai toesnelden, kreeg Okki juist de vogel te pakken, die zij zo lang achtervolgd hadden.„Glimpiepers, Kappie! Ik heb hem!"riep de scheepsjongen opgetogen. „Donderbussen en Krrruidnagelen!"riep de vogel uit. „Leve de vrijheid,leve de grroene papegaai en de Schrrikderr Diepe Oceaan!" „Jaja," sprak Kappie naderbijkomend.„Leve de vrijheid, beest, maar je moeihet ons maar niet kwalijk nemen, dat weje eerst ja een tijdje aan een touw leggen! Als je ons dan het een en anderover de vindplaats van de schat hebtverteld, krijg je de vrijheid hoor!" „Schat!" herhaalde de papegaai krassend. „Vindplaats van de schat. Ja.,ja., hierr zullen ze hem niet vinden!" „Waar?" informeerde Kappie ongeduldig. „Drrrie bomen! Grraven onder drriebomen!" legde het dier gewillig uit. En dat deden ze toen maar. Toevalligbevond zich vlak in hun nabijheid eengroepje van drie bomen, dus dat kwamgoed uit. Inmiddels waren ook Klaas Zeesop enKarei Kneuk elders doende de aanwijzingen van hun papegaai op te volgen . NED. HERV. KERK Aangenomen naar Zundert en alstweede predikant voor Princenhage M.J. van der Berg te Etten-Leur. Benoemd tot bijstand in het pastoraatte Leiden voor de geestelijke verzorgingvan Oosterse studenten: B. Arps. voorheen zendingspred. thans wonende teOegstgeest. GEREF. KERKENAangenomen naar Leeuwarden G,Meyster te Ede. Bedankt voor Rijswijk H. J. Kouwen-hoven te Rotterdam-Detfshaven, voorDen Haag-Loosduinen J. Wilschut teZeist, voor Zwolle A. L. Janse de Jongete Oostvoorne. GEREF. GEMEENTENTweetal te Aagtelcerke. te Apeldoorn-Beekbergen, te Klaaswaal, te Melisker-ke. te Oude Mirdum en te Tholen P.Blok, kand. te Rotterdam en C. Wisse,kand. te Tholen. Beroepen te Aagtekerke, te Apeldoorn-Beekbergen. te Klaaswaal, te Melisker-ke, te Oude Mirdum, te Tholen en teVlissingen P. Blok kand. te Rotterdam.DOOPSGEZINDE BROEDERSHAPBeroepbaar. Voor het tweede gedeeltevan het prop. examen zijn geslaagd enmitsdien beroepbaar verklaard mej. C.A. Schipper en de heer E. Borren, beiden te Amsterdam.
