OOST EN WEST SAMEN OP ONDERZOEK
Patiënt
ontsnapt
-TWAALFDE MUZENFESTIJN-
Rusland doet slap terug in slepend Geneefs gesprek
ZWIJGENDE DRENKELING
BLEEK EILANDBEWONER
Botsing in kusjes gesmoord
STAKINGSPAROOL
INGETROKKEN
naar ontdekkingskans
voor kernproeven
Overdracht van
Drakestein
met hindernis
De BiltFris
(TE ELFDER URE)
Henri Wintermans genève 22
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Dinsdag 16 juni 1959
OPENINGSAVOND VAN HET HOLLAND FESTIVAL
VEROORDEELD!
VOOR MOORD
VOOR TWEEDE
KEER IN JAAR
Veluwe vol pluisjes
VERZET TEGEN
ROOD BEWIND
ROZETTEN WAREN ZOEK
Haai verslindt
zwemmer voor
de ogen van
badgasten
Conferentie zonder lioop
Twee staatssecretarissen
voor O.K.W. aangezocht
Nog deze zomer rapport
commissie-Piekaar
AUTO UIT DE BOCHT
Franse vakbonden
halen bakzeil
Grondwerker langs
spoorbaan gedood
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, telefoon 01100-2438;
bij geen gehoor: Hoofdredacteur 01100-2503; Chefred.
01100-3991; Postbus 4, giro 116666.
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009-
Vlissingen, Rembrandtlaan 24, tel. 01184-3224- Terneuzen'
Nieuwstraal 38, tel. 01150-3189. Zierikzee, Ha'vermark 24'
tel 01110-299! enparu -e,
Directeur: J ACQ DE SMIT - Hoofdredacteur: R. HAGOORT
Zeeuwsch Dagblad
Abonnementsprijs S 0,56 per week, 1 7,— per kwartaal
Losse nummers 13 cent.
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter»
7 cent per woord met een minimum van f 1,
lie Jaargang no 4281
Eigen nieuwsdienst
EINDHOVEN. Voor de tweede
maal in ruim een jaar tijds is de 25-
jarige J. S. ontsnapt uit de Rijkspsy-
chiatrische inrichting te Eindhoven.
S. was al gedurende enkele jaren in
de inrichting opgenomen. Hij werd
tot één jaar gevangenisstraf en terbe
schikkingstelling van de regering ver
oordeeld voor de moord op een 17-
jarig Enschedees meisje op tweede
Kerstdag 1955.
Alle politiebureaus in Nederland en
de posten aan de grens zijn gewaar
schuwd. Het signalement van de man is
verspreid. S. is in mei vorig jaar ook
uit de inrichting gevlucht. Terwijl be
wakers de bossen en het park om het
gebouw afzochten, keek hij toen uit een
boom de bedrijvigheid aan. In de avond
is hij daarna naar Beek en Donk gegaan
waar hij kletsnat bij de politie om on
derdak kwam vragen. De politie vond zijn
optreden zonderling, en ontdekte na een
verhoor wie hij was.
EVEN WEG
De directeur-geneesheer van de in
richting, dr. Schreinemacher, deelde ons
gisteren over de tweede ontvluchting
mee, dat S. zaterdagavond omstreeks half
zeven is ontsnapt. Hij vroeg die avond
aan zijn bewaker of hij zich even mocht
verwijderen. Dat werd hem toegestaan
en van die gelegenheid heeft S. gebruik
gemaakt om weg te lopen.
U moet wel bedenken, zo zei de direc
teur-geneesheer ons. ö'at de mensen, die
bij ons komen patiënten zijn, die wij
trachten beter te maken. Het is natuurlijk
vervelend dat de jongeman is wegge
lopen, maar men kan van ons toch moei
lijk verwachten, dat wij de patiënten
allemaal in een cel stoppen. Dan zou het
ontvluchten inderdaad zo goed als uit
gesloten zijn.
Het zal u duidelijk zijn, dat wij te
maken hebben met zieke mensen, waar
onder ook wel eens mensen kunnen zijn,
die zoals deze ontsnapte jongeman, een
misdrijf oo hun geweten hebben. Maar
wil men trachten ook deze patiënten te
genezen, dan kan men ze evenmin in
een cel stoppen.
TEKORT
Wii hebben verder met een groot te
kort aan oersoneel te kampen en daar
door kan 'het wel eens gebeuren, dat de
bewaking iets minder streng is. Nu kan
men er veel ophef van maken dat er
een misdadiger is ontsnapt, maar zo moet
u de zaak toch niet zien. Het zijn voor
ons allemaal patiënten.
Prof. Römke heeft onlangs nog in het
openbaar gezegd, dat psychiatrische in
richtingen waar wel eens mensen ont
snappen goede gestichten zijn. Het wijst
op een zeer humane behandeling van de
patiënten. Toen S. eenmaal kans had
gezien de verpleger voor de gek te hou
den, was het weglopen uit onze inrichting
een vrij eenvoudige zaak.
Ons terrein is 25 hectare groot en in
zo'n omgeving is ei natuurlijk alle kans
om weg te lopen.
Omdat de inrichting geen gevangenis
is, bestaat er ook geen beveiligings
systeem en is niemand van het verple
gend personeel gewapend.
Tijdens de pauze van Tristan en Isolde werden de vertolkster van de Isolde-rol, Martha
Mödl, de regisseur Wieland Wagner (links) en de dirigent Ferdinand Leitner aan koningin
Juliana voorgesteld.
Van onze speciale
verslaggever
DEN HAAG Met de ge
bruikelijke pracht en praal
van staatsiegewaden en
avondtoilettten is gisteravond
in het Gebouw-voor Kunsten
en Wetenschappen in Den
Haag het Holland Festival of
ficieel geopend.
Koningin Juliana was naar
de Hofstad gekomen om de
intrede van het twaalfde fes
tijn der muzen, die werd ge
vierd met een uitvoering van
Richard Wagners opera Tris
tan und Isolde, mee te ma
ken.
Aan haar zijde schaarden
zich de ministers Cals, Van
Aartsen, Marijnen, Van Rooij
en Beerman. Ook de ministers
van Staat Beel en Gerbrandy
waren aanwezig, evenals o.a.
de ambassadeurs en gezanten
van Australië, Siam, Colum
bia, Turkije, Zweden, Rusland
en Duitsland.
De minister-president prof.
De Quay liet verstek gaan,
omdat hjj moest aanzitten aan
een diner, dat door de voor
zitter van de Tweede Kamer,
dr. Kortenhorst, werd aange
boden.
Koningin Juliana ontving
tijdens de eerste pauze van
de Tristan de medewerken
den aan de voorstelling, o.a.
de dirigent Ferdinand Leitner,
de regisseur en kleinzoon van
Richard Wagner, Wieland
Wagner, en de hoofdrolspe
lers Ramon Vinay en Martha
Modi.
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM. De door de bemanning van de Franse tankboot Ashtarak
uit de Indische oceaan geredde drenkeling heet Mohammed Abdul Jahai en
hij blijkt afkomstig te zijn van de Malediven-eilanden, van Fadijur Hinawar
bij Mahaie.
Op 18 mei was hij met zijn vriend
Ajji Adam gaan vissen en overvallen
door een plotseling opstekende storm.
Ajji Adam is vermoedelijk verdronken,
maar Mohammed Abdul Jahai dob
berde vijf dagen rond in het lekge
slagen bootje en werd toen gered.
Het heeft de vreemdelingenpolitie te
Rotterdam wel enige moeite gekost
om achter deze bijzonderheden te ko
men. Er kwamen twee tolken aan te
pas die hun uiterste best hebben ge
daan om Jahai te begrijpen.
Tot vlotte gesprekken kon het niet
komen want Mohammed Abdul Jahai,
die vermoedelijk nog jonger is dan
hij voorgeeft te zijn toont zich een
angstig en eenzaam mensenkind in
een hem volmaakt vreemde wereld.
De opvarenden van de Ashtarak
hebben hem van kleren voorzien: een
wollen trui. een wit overhemd, een
spijkerbroek en een heel grote vilten
deukhoed. Slechts bij benadering kan
men bevroeden wat er in hem omgaat.
Vier weken geleden is het dat hij de
hut van zijn ouders verliet om te gaan
vissen. Thuis zal iedereen hem dood
wanen en misschien twijfelt hijzelf aan
de mogelijkheid om ooit nog eens naar
zijn eiland te kunnen terugkeren.
In de beschaafde wereld gelden ech
ter vaste wetten: de Franse rederij
aan welks schip en bemanning de
drenkeling zijn leven heeft te danken
heeft de verplichting hem naar zijn
geboorteland terug te brengen.
I
MOHAMMED ABDUL JAHAI
ver van huis
BARNEVELD (A.N.P.) De be
woners van bijna de hele Veluwe, van
de Gelderse vallei en zelfs van het
Sttclit hebben ueet last uan grote
wolken kleine pluisjes. Soms lijkt het
wel of het sneeuwt. De'pluisjes drin
gen ook door tot in de huizen.
Ze komen aanwaaien vanuit het
IJsselmeer en schijnen afkomstig te
zign van de rietvelden in de nieuwe
Zuiderzeepolder,
NEW DELHI (Reuter). Terwijl
eenheden van het Indische leger maan
dag de deelstaat Kerala binnentrok
ken die zucht onder het bewind van
een communistische regering, duur
den de woelingen daar onverminderd
voort. Vier mensen verloren gisteren
het leven als gevolg van de onrust
die nu al drie dagen duurt.
De regeringstroepen hebben opdracht i
de eigendommen van de centrale re
gering te beschermen tegen vernie
ling. De olie-installaties in Ernakulam
aan de westkust van Indië, eveneens
in Kerala, zijn onder bescherming van
Indische marine-eenheden geplaatst.
Eigen nieuwsdienst
SOEST. De overdracht van het
kasteel Drakestein in de Lage Vuursche
dat onlangs door prinses Beatrix is
aangekocht, is niet zonder moeilijkheden
verlopen. De vertegenwoordiger van de
Prinses, jhr. mr. C. Dedel, intendant
van het paleis Soestdijk, berichtte
maandagmorgen aan notaris B. E.
Koenderink te Baarn, dat hij de over
dracht uitgesteld wilde zien.
Bij zijn laatste inspectie had hij ont
dekt, dat een onbekende hand alle
zwaar koperen rozetten van de deuren
had geschroefd. De moeder van jhr. F.
L. Bosch van Drakesteyn, die zich
steeds tegen de verkoop van het kasteel
heeft verzet, gaf toe. de rozetten van de
deuren te hebben gehaald. Zij weigerde
evenwel te vertellen waar zij waren
verborgen.
Later op de dag zijn de rozetten toch
terechtgekomen, zodat de overdracht
maandagavond heeft plaats gehad. „Ik
heb de zaak in pais en vree kunnen
regelen", zo luidde de commentaar van
jhr. Dedel, „maar het is een vervelende
geschiedenis voor de Prinses".
Van onze correspondent
GENÈVE De Sowjetunie
heeft in de conferentie over een
verbod van proeven met kern
wapens bakzeil moeten halen.
Dat land heeft het tot nu toe
zo voorgesteld dat alle proe
ven met behulp van instrumen
ten ontdekt konden worden en
is zich onder dat voorwendsel
steeds blijven verzetten tegen
een stelsel van internationaal
toezicht op naleving van een
verbod. De twee westelijke
kernwapenmogendheden, de
Verenigde Staten en Engeland,
hebben de Sowjetunie nu zo ver
gekregen dat op 22 juni des
kundigen van de drie landen
bijeen zullen komen om na te
gaan op welke wijze op zeer
grote hoogte genomen proeven
met kernwapens zouden kun
nen worden ontdekt. Het ligt
in de bedoeling dat de deskun
digen een week later hun be
vindingen zullen mededelen
aan de politieke kernwapen
conferentie.
SAN FRANCISCO (A.P.) Een
grote menigte heeft gisteren
werkloos moeten toezien hoe een
badgast aan het strand van La
Jolla door een grote grijze haai
naar de diepte werd meegesleurd.
De 33-jarige Robert Pamper in
werd door andere zwemmers ge
waarschuwd dat de haai in cir
kels om hem heen zwom. Hij riep
naar zijn vrouw, die op het strand
stond, dat zij zich niet ongerust
moest maken, en wist de haai op
een afstand te houden door zich
in het water steeds om te draaien
en met de vlakke hand op het
water te slaan als de haai hem
naderde. Steeds kleiner werden
echter de cirkels die het dier
maakte. Toen de haai eindelijk
toesloeg zagen de toeschouwers
hoe het water een ogenblik in wil
de beweging was; het schuim
kleurde zich rood. Helikopters en
reddingboten hebben daarna uren
lang vergeefs naar hem gezocht.
Door het bijzonder warme weer
zwemmen voor de kust van Cali-
fornië op het ogenblik grote scho
len vis. Hierdoor worden de haaien
aangetrokken.
Deze nieuwe wending geldt als een overwinning van de twee westelijke
grote mogendheden op de starre houding van cje Sowjetunie en als een
persoonlijk succes voor president Eisenhower, die enige tijd geleden pre
mier Kroesjtsjef het voorstel deed de mogelijkheid van ontdekking van
proeven op zeer grote hoogte en de ondergrondse proeven opnieuw onder
de loep te nemen.
In maart, een half jaar nadat de drie
kernwapenmogendheden hun proeven
hadden gestaakt ter gelegenheid van
het begin van het kemwapenoverleg,
kwam Amerika met het nieuws dat in
september 1958 Amerikaanse kernproe
ven op ongeveer 500 kilometer hoogte
waren gehouden. In de vele maanden
die daarna waren verstreken bleek de
Sowjetunie daarvan niets te hebben
ontdekt, hoewel toch na die explosies
een gordel van radioactieve stralingen
op grote hoogte om de aarde was ko
men te liggen.
IN STUDIE
Enige dagen geleden heeft de Ame
rikaanse delegatie bovendien een uit
voerig rapport ingediend waarin staat
dat ondergrondse proeven ook heel wat
moeilijker te ontdekken zijn dan wel
wordt gedacht. Ook daarover zullen de
deskundigen, naar het zich laat aan
zien, opnieuw moeten gaan praten.
Op 22 juni zullen zij, aan de hand
van* de conclusies die in augustus van
het vorige jaar werden getrokken en
die niet meer geheel houdbaar blijken
te zijn. aan het werk gaan om te trach
ten nieuwe aanbevelingen op te stel
len. Het is hun taak alle moderne mid
delen te bestuderen die zouden kunnen
worden toegepast om de ontdekking
van proeven op zeer grote hoogte mo
gelijk te maken. Tot die middelen re
kent men ook kunstmanen. De weste
lijke mogendheden hopen dat de Sow
jetunie voor dat doel met kunstmanen
verkregen waarnemingsresultaten be
kend zal willen maken. Zij zijn ge
sterkt in die hoop omdat de Sowjetunie
in mei zelf heeft voorgesteld kunstma
nen voor dat doel te gebruiken.
GEEN VOORUITGANG
Tegenover dit bescheiden Geneefse
resultaat staat dat. in de ministerscon
ferentie nog steeds geen schot zit en
dat het er naar uitziet dat, tenzij er
de komende dagen nog resultaten wor
den bereikt, deze conferentie deze week
zonder iets te hebben opgeleverd zal
eindigen.
Van de westelijke delegaties schijnt
alleen de Engelse bereid te zijn ook na
een mislukken van de ministersconfe
rentie een topconferentie met de Sow
jetunie te beleggen. De andere grote
westelijke landen willen zich houden
aan de afspraak dat de ministersconfe
rentie de weg voor een topconferentie
moet bereiden en dat er na een mislukte
ministersconferentie geen topconferen
tie zal kunnen komen.
NOG SOLIDAIR
Men verwacht dat de Sowjetunie de
ministersconferentie niet op niets wil
laten uitlopen en daarom zal streven
naar een gemeenschappelijke verkla
ring waarbij de westelijke grote mo
gendheden zich zouden verplichten in
afwachting van een topconferentie
niets te ondernemen dat de toestand in
Berlijn zou kunnen verslechteren.
Aan de mogelijkheid van bilaterale
besprekingen met de Verenigde Sta
ten, waarop in het Sowjetrussische
kamp is gezinspeeld, geloven maar wei
nigen. Daarvoor is dé solidariteit van
de westelijke mogendheden nog te
hecht.
De vier ministers van buitenlandse
zaken hebben gisteren besloten de con
ferentie een dag te verdagen opdat zij
kunnen zoeken naar een nieuwe com
promisregeling voor de Berlijnse kwes
tie. Dit werd bekend gemaakt na af
loop van de geheime vergadering van
gisteren, die twee en een half uur
duurde.
De ministers belegden daarna nog
een privévergadering in de villa van
minister Couve de Murville. Hun Sow
jetrussische collega was de eerste die
die vergadering verliet. De westelijke
ministers bleven toen nog bijeen.
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG De Bredase wethouder
voor kunst en onderwijszaken, drs. G.
C. Stubenrouch (41), lid van de Katho
lieke Volkspartij en de uit Amsterdam
ofkomstige voorzitter van de AMVJ, mr.
Y. Schollen (eveneens 41 jaar), die po
litiek gezien als geestverwant van de
OHU moet worden beschouwd, zijn cloor
minister Cals aangezocht om op te tre
den als staatssecretarissen bij het minis
terie van O., K. en W.
De mogelijkheid wordt overwogen aan
dr,s. Stubenrouch een deel van de onder-
wijsaangelegenheden op te dragen. Mr.
Seholten zou de taak van o> voormalige
staatssecretaris mr. Höppener overne
men en zich belasten mét jeugdzaken,
.pers, sport, monumentenzorg en natuur
bescherming.
Het K. N. M. I.
in He Bilt be
richtte gister
avond om 23.15
uur:
Veranderlijke be
wolking met en
kele verspreid
voorkomende bui
en. Matige, later
a£ en toe krach
tige wind tussen
noordwest en
west. Gematigde
temperaturen.
Mies je: Zit er
voor de boer een
buitje in?
PROVINCIALE COMMISSIE:
Zwolle geschikt als
universiteitsstad
Eigen, nieuwsdienst
ZWOLLE. Uit het rapport van de
provinciale commissie, die opdracht had
gedeputeerde staten van Overijssel te
adviseren omtrent de meest geschikte
plaats waar eventueel in het oosten des
lands een universiteit zou kunnen wor
den gesticht, blijkt dat ,,na een objec
tieve vergelijking" de keus inderdaad
op Zwolle is gevallen.
Met de publikatie van het rapport
is een eind gekomen aan de steeds ster
ker wordende geruchten in het oosten,
als zou er over de plaats van de univer
siteit verschil van mening bestaan tus
sen de leden van Gedeputeerde Staten.
De gedeputeerden hebben het rapport
van de commissie zonder commentaar
aan minister Cals gestuurd; zij achten
zich niet bevoegd om in dit geval een
standpunt in te nemen.
Uit het rapport blijkt ook, dat deze in
stelling van hoger onderwijs een andere
structuur zal krijgen dan de bestaande
universiteiten. Overeenkomstig de plan
nen voor een Rotterdamse universiteit,
zou men in hetoosten een universiteit
willen die sterk is gericht op de prak
tische behoeften van de hedendaagse
maatschappij, een „hogeschool voor
toegepaste wetenschappen".
ENSCHEDE. Nog deze zomer zal
de commissie-Piekaar een rapport uit
brengen over de vraag of en waar in
het oosten van het land nieuwe uni
versiteiten moeten worden gesticht.
In het rapport zullen ook de bevin
dingen worden opgenomen van de
commissie Neher, die onderzoekt welk
programma een nieuwe technische
hogeschool moet hebben en waar zij
moet worden gevestigd.
HOEK. Even voorbij de kom van
het dorp is een auto, bestuurd door
B. W. uit Rotterdam in een tuin gere
den, omdat de bestuurder niet tijdig
de vrij scherpe bocht in de weg be
merkte. De auto liep niet onaanzien
lijke schade op en moest door een
kraanwagen weer op de weg worden
gebracht.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Met een oorver
dovende klap reden gisteravond op
de hoek van de Frederik Hendrik
laan en de Weede van Dijkveld
straat in Den Haag een grote et:
een kleine personenauto frontaal
legen elkaar. Uit de brokstukken
van de grote auto maakte zich een
meisje los, uit de resten van de
Advertentie
kleine een jongeman. De verbijster
de voorbijgangers, die na de botsing
alleen nog maar gewonden ver
wachtten zagen het meisje op de
jongeman afrennen en hem om de
hals vliegen met de uitroep: „O, wat
erg. Dit is al de tweede keer".
De jongen, vol begrip met zoveel
pech, sloeg zijn armen om het meis
je. Hij stelde haar gerust met talloze
kusjes op de arm. het aan de po
litie overlatend, de verplichte metin
gen op en om de twee wrakken te
verrichten.
De schuld van de aanrijding
zonder gewonden is nog niet vast
gesteld. maar een botsing met een
dergelijk slot ljjkt veelbelovend...*
Van onze correspondent
PARIJS. De staking van hetj
Franse spoorwegpersoneel, welke
vanochtend om vier uur zou zijn be-
gonnen, gaat niet door. Zij is gister-
middag door de gezamenlijke vak
bonden afgelast, nadat de regering
had toegezegd dat voor het einde
van dit jaar besprekingen over de
lonen zullen worden gehouden en
nadat zij had beloofd haar oude toe
zeggingen over de bonussen, een uit
kering uit de brutowinst, gestand
te zullen doen.
Voor wie van beide partijen, rege-
ring of vakbonden betekent deze voor
lopige oplossing een succes? Onge- j
twijfeld voor de regering, al kan men i
erkennen dat de vakbonden zich van
hun verstandigste zijde hebben ge-
toond. Zij hebben, zoals wij gisteren
reeds veronderstelden, zeer duidelijk i
ingezien dat zij er niet voor honderd
procent zeker van konden zijn, dat
het spoorwegpersoneel de oproep tot
staken zou volgen en zij wisten dat
bij de andere vakbonden met name
bij die van de Air France en van de
Parijse verkeersmaatschappij een
dergelijke stemming eveneens be
staat. Zij hebben dus de wijste weg
gevolgd en gisterochtend de regering'
laten weten dat zij bereid waren de
staking op te schorten, wanneer de
regering reeds thans de besprekingen
over de salariëring van het spoorweg
personeel wilde hervatten.
TRIOMF
Op dat ogenblik wist Robert Buron,
de minister van verkeer, dat de vak
bonden ervan overtuigd waren niet
algemeen te zullen worden gevolgd
door hun leden en hij was zeker van
de triomf van de regering. Hij heelt
die overigens niet uitgebuit en in een
verklaring voor de radio heeft hij zeiis
hulde gebracht aan het verstandig
inzicht van de vakbondleiders.
De vakbonden van het personeel
van de Parijse Metro en autobussen
en die van het grondpersoneel van
Air France had'den hun besluit tot het
uitroepen van een staking afhankelijk
gesteld van dat voor het spoorweg
personeel. Ook die stakingen gaan
niet door en evenmin kan de commu
nistische vakbond nog op sympathie-
stakingen in andere sectoren van het
openbare en bedrijfsleven rekenen.
RUSTIGE ZOMER
Voorlopig is de staking dus van de
baan. En bedriegen de tekenen niet,
dan zullen de zomermaanden geen.
sociale moeilijkheden van grote om
vang te zien geven. Maar het pro
bleem der loonsverhogingen nood
zakelijk omdat de regering de prijzen
toch niet in de hand heeft c.q. niet
kan hebben blijft bestaan. In dat
opzicht zal dus het najaar tijd en
raad moeten brengen. In elk geval
hebben de vakbonden met hun ver
standig besluit van gisteren het
vreemdelingenverkeer een uitnemende
dienst bewezen en waarschijnlijk ook
hun eigen aanzien en reputatie.
HAARLEM: De 48-jarige C. van
Oostrum uit Laren is gisteren toen
hij bezig was met grondwerk langs de
spoorlijn, door de trein IJmuidenAm
sterdam aangereden en op weg naar een
ziekenhuis in Amsterdam overleden.