SETEL
GAAT
HAWKS
MAKEN
SJAH ZAG HOLLANDS GLORIE
Bezwaren tegen scheiding
niet tegen moord
Prinses Margriet liet tanker (voor Perzië) te water
EXECUTIE
OP LAATSTE
OGENBLIK
UITGESTELD
De Bilt: Zonnig
Klap van het bijltje
was niet voldoende
Geen pont, dan
plunderen
ELFTAL
ZONDER
DEBUTANTEN
WALVISGESPREK
MISLUKT
Prins Philip
gaat Notting
Hill bezoeken
Philip s een
van de vijf
Diner in Perzische
ambassade
Hollandse nieuwe
te betalen
„LAFAARD, ZEG
HET DAN"
Tegen Schotland
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Tanker bleef zitten
Met jaloezie
Rustig overwogen
Mm
DEN HAAG Het Nederlands
elftal, dat woensdag in het Olym
pisch Stadion te Amsterdam
('s middags om v^f uur) tegen
Schotland speelt, is als volgt sa
mengesteld:
DOEL: De Munck (DOS);
ACHTER: Wiersma (PSV) en
Kraay (DOS);
MIDDEN: Notermans (Fortuna),
v. d. Hart (Fortuna) en Klaassens
(VW);
VOOR: v. d. Kuil (Ajax), Rij
vers (Feijenoord), Canjels (NAC),
v. d. Linden (DOS) en Moulün
(Feijenoord)
Reserves: Pieters Graafland
(Feijenoord), Brull (Rapid JC), De
Koning (Sparta) en C. v. d, Gijp
(Fejjenoord)
In vergelijking met het elftal, dat
de Balkan-tournee maakte, ver
vangt, in tegenstelling met de ont
moeting tegen Bulgarije, Kraay de
nog steeds geblesseerde Kuijs. Hier
door is het mogelijk geworden, dat
Wiersma zijn eigen (rechtsachter-)
plaats krijgt, terwijl Kraay links
achter zal spelen. Een oplossing, die
velen onzer in een gesprek met
trainer Schwartz te Sofia logischer
voorkwam dan de opstelling van
Brull als rechtsachter en Wiersma
links van hem.
Wat de voorhoede betreft, hier
in is in vergelijking met de ont
moeting tegen Turkije geen wij
ziging gekomen, nu Moulijn weer
hersteld is. Van der Linden heeft
zijn binnenplaats teruggekregen en
zowel Bosselaar als De Vries, die
te Sofia speelden, zijn niet meer
in het elftal, noch bij de reserves
opgenomen.
Het Nederlands elftal bevat dus
geen debutanten. Kraay speelde
reeds eerder mee en maakte zijn
laatste optreden op 28 september
1958 te Antwerpen tegen België.
Voor drie spelers betekent de
ontmoeting met Schotland iets
meer, dan alleen maar „weer een
interlandwedstrijd". Jan Klaassens
die op 7 maart 1953 te Rotterdam
tegen Denemarken debuteerde
zal zijn 40e internationale wed
strijd spelen. Hij is pas 27 jaar.
Rijvers gaat tegen Schotland zijn
25e interlandwedstrijd tegemoet en
Notermans zijn 20e.
TOKIO (Reuter) De delegaties van
Noorwegen, Nederland. Engeland en
Japan hebben geen overeenstemming
kunnen bereiken over de verdeling van
de te vangen walvissen in het komende
seizoen. Men heeft in Tokio nu een week
vergaderd, maar niettegenstaande ern
stige pogingen, zo luidt het officiële
communiqué, kon geen resultaat worden
geboekt.
Toch is alle hoop op een oplossing nog
niet vervlogen. Op 22 juni zal in Londen
de conferentie over de quota worden
voortgezet. Voor deze vergadering zal
ook Rusland worden uitgenodigd.
LONDEN (U.P.I.) De hertog van
Edinburgh zal maandag een bezoek
brengen aan Notting Hill, de Londen-
se wijk waar door de moord op een
West-Indiër de spanning tussen blank
en bruin opnieuw ten top gestegen is.
Het vorstelijk bezoek aan deze wijk
zal er mogelijk toe bijdragen dat de
spanning vermindert; tevens zal hier
door aan de buitenwereld duidelijk wor
den gemaakt dat de rassenrelletjes het
werk zijn van enkelingen, niet van de
gehele bevolking van Notting Hill.
De hertog zal twee jongensclubs in
deze wijk bezoeken, waarvan jongens van
allerlei ras en huidskleur lid zijn. De
leider van een dezer clubs verklaarde
gisteren; „De leeftijd van onze leden
varieert van 11 tot 18 jaar; wij hebben
absoluut geen rassenmoeilijkheden."
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, telefoon 01100-2438;
bij geen gehoor: Hoofdredacteur 01100-2503; Chefred
01100-3991; Postbus 4, giro 116666.
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009-
Vlissingen, Rembrandtlaan 24, tel. 01184-3224; Terneuzen
Nieuwstraat 38, tel. 01150-3189, Zierikzee, HavenDark 24'
tel. 01110-2991. P
Directeur: JACQ DE SMIT - Hoofdredacteur: R. HAGOORT
Zeeuwsen Dagblad
Abonnementsprijs t 0,56 per week, 1 7,per kwartaal
Losse nummers 13 cent.
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters
7 cent per woord met een minimum van 1,
14e Jaarg. No. 1604
Zaterdag 23 mei 1959
Van onze correspondent
PARIJS Voor de produktie In
Europa van de Amerikaanse
luchtdoelraket Hawk en wel
licht andere raketten, hebben
vijf grote ondernemingen,
waaronder de N.V. Philips'
Gloeilampenfabrieken, een ge
meenschappelijke maatschappij
gesticht met een kapitaal van
een miljoen gulden.
Daaruit kan men opmaken dat de vijf
ondernemingen, gevestigd in evenzo-
vele landen, spoedig de produktie van
de Hawk op gang zullen brengen.
Franz-Joseph Strauss, de Westduitse
minister van defensie, gaf onlangs
in Washington al een aanwijzing in die
richting toen hij de hoop uitsprak, dat
die produktie al omstreeks het einde
van dit jaar zou kunnen beginnen.
Zetel in Parijs
Aan de nieuwe maatschappij, de Société
Européenne de Téléguidage (SETEL),
nemen deel de Compagnie Frangaise
Thomson-Houston (Frankrijk). Tele-
funken GmbH (West-Duitsland). Ate
liers de Constructions Electriques de
Charleroi (België), Finmeccanica (Ita
lië) en N. V. Philips (Nederland). De
zetel van de SETEL zal zijn gevestigd
in Parijs. Daar is ook het hoofdkan
toor gevestigd van Thomson-Houston,
de onderneming die naar onlangs ver
luidde de hoofdaannemer van het nieu
we miljoenenprojekt zou worden.
Besparing
Zoals wij reeds op 4 oktober van het vo
rige jaar berichtten is Philips ge
ruime tijd gereed om een belangrijk
aandeel te nemen in de produktie van
de luchtdoelraket Hawk, een voor de
strijd tegen laagvliegende doelen bij
uitstek geschikt wapen. De Hawk zal,
zo menen sommige Nederlandse opper-
officieren, een zeer drastische vermin
dering van de sterkte van het perso
neel van de luchtdoelartillerie moge
lijk kunnen maken en voor de Neder-'
landse schatkist neerkomen op een
grote besparing.
Voor de Nederlandse industrie kan het
deelnemen van Philips aan dit pro-
jekt naar wij al in oktober aangaven
van grote betekenis zijn omdat tal
van toeleveringsbedrijven er van mee
zouden kunnen profiteren. Afgewacht
moet echter nog worden hoe groot
het aandeel van Philips in het projekt
zal zijn. In Eindhoven heeft men zich
daarover sedert het einde van het vo
rige jaar in zwijgen gehuld.
Opmerkelijk is het dat Philips en de an
dere deelnemende maatschappijen de
volledige technische kennis know
how zeggen de Amerikanen gratis
krijgen van de fabrikant en ontwerper
van de Hawk, de Amerikaanse onder
neming Raytheon.
Motor
De man die voor Nederland een groot
aandeel in de voorbereiding van dit
produktieprojekt heeft gehad, gene-
raal-majoor W. J. Reijnierse, is on
langs door de Navo aangezocht voor
de functie van produktie-coördinator.
Voorts is in verband met de komende
geleidelijke overgang naar raketbewa
pening in Nederland de onlangs afge
treden voorzitter van het comité van
chefs van staven, luitenant-generaal
H. Schaper, geheel vrijgemaakt voor
de taak, die overgang voor te berei
den.
Eigen Nieuwsdienst
NEW YORK. Een uur voordat de
negentienjarige Amerikaan Charles
Starkweather vrijdagmorgen naar de
elektrische stoel zou worden geleid om
te worden terechtgesteld, bereikte hem
het bericht dat zijn executie veertien
dagen is uitgesteld.
Dat is gebeurd om Starkweather, die
ter dood veroordeeld is wegens het ple
gen van moord op negentien mensen, in
de gelegenheid te stellen alsnog in beroep
te gaan. Hij is donderdag niet in de
gelegenheid gesteld om te worden voor
geleid en acht zijn grondwettelijke
rechten geschonden. Hem is toen ook de
nodige juridische bijstand geweigerd om
dat toe doen.
ONVERWACHT
Na een nacht lang over deze kwestie
te hebben geconfereerd heeft de federale
rechter in de staat Nebraska Stark
weather veertien dagen uitstel van exe
cutie verleend.
Het uitstel van executie kwam volko
men onverwacht. Journalisten en ande
ren die de terechtstelling van de jonge
moordenaar zouden bijwonen arriveerden
al bij het gevangenisgebouw in de stad
Lincoln, toen telefonisch het bericht
binnenkwam dat Starkwather nog veer
tien dagen zijn geschonken om in beroep
te gaan.
AFSCHEID
De dag tevoren had hij al afscheid
genomen van zijn ouders. Zijn vijftien
jarige vriendinnetje Caril Fugate heeft!
hij niet meer willen zien. Het meisje is
wegens medeplichtigheid tot levenslange
gevangenisstraf veroordeeld.
Tot de slachtoffers van Starkweather
behoren o.a. de gescheiden ouders van
zijn meisje, haar stiefvader en een kind
van twee jaan
Het K.N.M.I. in
De Bilt berichtte
gisteravond om
2315 uur:
Droog en over
wegend zonnig.
Dezelfde tempe
raturen als gis
teren of iets
lagere. Matige
tot krachtige
noordoostelijke
wind.
MIESJE:
Kan er best mee
door, voor het
weekeinde.
Van onze weerkundige
medewerker;
Gisteravond zat er nog geen
grote verandering in de lucht. Het
gebied van hoge druk tussen
IJsland en Noorwegen blijft opper
machtig, het heeft gisteren zelfs
verbinding gekregen met een ge
bied van hoge druk tussen de
Azoren en Portugal. De toegangs
poort voor de depressies tot West-
Europa zit zodoende stevig op slot.
De enige kwade kans voor het
weekeinde vormen zodoende' de
onweersbuien, die de laatste da
gen zowel in België, Frankrijk en
Duitsland als in Engeland zjjn ge
vallen, maar die gisteren overdag
veel minder talrijk waren, het
geen verband hield met het feit,
dat de toegevoerde lucht droog
was. Omdat de wind wat meer
naar het noorden zal draaien en
er zodoende lucht uit Scandina
vië zal worden aangevoerd, zal het
weer er niet warmer op worden,
maar de kans op een bui is niet
groot meer nu de lucht zo droog
is geworden, vooral niet in de
noordelijke provincies.
1i _L1
Scheepsbouwer C. Verolme vraagt de Koningin, de Prins, prinses
Margriet, Rozenburgs burgemeester en anderen het glas te heffen
op Perzië.
door P, W. Russel
ROZENBURG. Wat een bijltje in de gracieuze meisjes
hand van prinses Margriet niet vermocht, heeft een oer-
krachtige hydraulische pers volbracht: een schip van 33.000
ton kreeg de vrijheid en gleed als een soepele vis in het water
van Het Scheur. Tweeduizend mensen, onder wie een Keizer,
een Koningin en een Prins, wuifden een brok stoer Nederlands
mannenwerk na en in de lucht hingen nog de helder gesproken
woorden van prinses Margriet: „Ik noem u Mohamed Reza
Shah en wens u behouden vaart".
Kracht en oprechte Hollandse fierheid spraken er uit de gebeurtenissen
van gistermiddag, tijdens de derde en laatste dag van het officiële bezoek
van de Perzische keizer. Klapperend wapperden de vlaggen in een wind
kracht vier en de dichtgeknepen ogen en omhoog waaiende haren gaven een
vertrouwd beeld in dit land van wind en water.
MET de korrels van het honderden meters wegstuivende zand in dil Botlek-
gebied de toekomst voor onze kinderen tussen de tanden, stond
ik op Rozenburg en bij een drijvende steigèr. Een gladde cocosloper, waarop
rappe handen nog snel latjes-voor-houvast spijkerden, voerde over een brede
loopplank van de wal schuin naar het water toe en daar was de witte
Erasmus, hoog en nogal statig, na die tocht van anderhalf uur over de
Waterweg.
Prinses Margriet, van Soestdijk per auto naar dit Rozenburg gekomen,
stond haar ouders en de Sjah op te wachten. Samen met de heer C. Verolme,
die op deze middag gedachten moet hebben gehad, die behalve tot tevreden
heid zeker ook tot trots strekten.
r-EN klein wit kapje droeg onze derde prinses op het hoofd boven een
gebloemde, wijd uitstaande zomerjurk; en zij moest dat kapje af en toe
krachtig steunen, om het niet aan de golven te verliezen.
Koningin Juliana, de Sjah en prins Bernhard met hun uitgebreid
gevolg kwamen van boord en weer waren het opstapwagens, die hen
naar de werkelijke werf brachten. Maar niet dan nadat zjj onder een veertien
meter brede en zeven meter hoge gele erepoort waren gelopen, waarop de
keizer uit dat verre land in zijn eigen taai kon lezen: „Welkom aan de Sjah".
De weg op die opstapwagens was kort en voerde langs honderden
auto's, tientallen bussen en nog eens honderden fietsen. Het waren er ruim
twee duizend, wel en niet genodigden, die zich het komende schouwspel
niet wilden laten ontnemen.
WEL, zij hadden gelijk. Na de woorden die de heer Verolme op zijn werf
tot de gasten sprak, kwam dan het moment. Halzen rekten zich, golven
parfum deinden van de tribune waar het corps diplomatique zat over de
massa, hier en daar werd een bontstola strakker om een fraai uitgesneden
japon getrokken, de prinses had zojuist de „doopwoorden" gesproken en
zij hield de fles champagne al in de hand.
Met een glimlach opende zij die hand en de fles hing in de ruimte.
Even een kort „Oh!" van enkele geschrokkenen, omdat het glaswerk
eerst een ijzeren omheining raakte, maar toen uitbundig handgeklap:
met een ferme knal sloeg de fles stuk en het vocht der vochten stroomde
over de huid van de Mohamed Reza Shah.
De Perzische keizer en natuurlijk ook ons Vorstenpaar had met de
grootste nauwlettendheid de ceremonie gevolgd. Nu voldeed hij aan het
verzoek tot Zijne Keizerlijke Majesteit gericht en gaf prinses Margriet een
bijltje, waarmee zij de laatste verbindingsdraad naar de klink doorhakte;
een ferme, korte klap en het was gebeurd.
DE tanker deed echter niets en prins Bernhard kon een uitgebreide lach
niet onderdrukken. Met de Koningin boog hij zich over de tribune en
zag hoe ver weg. beneden, de mannen van het vak een hydraulische pers
aan het werk zetten.
Een paar seconden maar en toen gleed, als een majesteit zelf, het meer
dan tweehonderd meter lange schip elegant in het hem toegedachte element.
Zonder een storing, feilloos, machtig en imposant.
Van om» Haagse redactie
DEN HAAG. Het driedaagse statie-
bezoek van de sjah van Perzië vond
gisteren zijn einde met een diner ten
huize van de Perzi9ehe ambassadeur in
Wassenaar. Voor het eerst tijdens zijn
bezoek was Zijne keizerlijke Majesteit
dus zelf gastheer.
Jong en oud uit Wassenaar stonden
op de berm van de Rust en Vreugdlaan
met Perzische vlaggetjes te zwaaien toen
de sjah tien minuten achter op het pro
gramma de poort van het ambassade
terrein binnenreed. Men zag slechts een
flits van hem, de auto reed te snel.
Kort tevoren waren al enkels andere
gasten binnengereden: de Britse ambas
sadeur en lady Mason in hun Rolls Royce
het eerst en daarna onder andere de
Amerikaanse ambassadeur, de Turkse
ambassadeur, de voorzitters van de
Eerste en Tweede Kamer, de minister
president prof. De Quay en minister
Luns.
Om vier minuten voor negen reed de
hofauto met de Koningin, de prinsessen
Beatrix en Irene en prins Bernhard naar
binnen, gevolgd door twee volgauto's.
Ook van hen kon het publiek slechts een
flits zien.
De tafel Sn de ambassade was gedekt
voor 45 gasten. Het menu bestond uit ze
ven gangen, beginnend met wodka en ka
viaar en eindigend met champagne en
fruit. Een klein strijkje zorgde voor de
muziek.
OP DE EERSTE DAG!
Eigen nieuwsdienst
SCHEVENINGEN - Het rood, wit
en blauw is op de Nederlandse ha
ringstalletjes verschenen. Dit klas
sieke teken van de Hollandse nieu
we kon gistermorgen van Schevenin-
gen uit over het land worden ver
spreid, nadat daar even over half tien
de sterke motorlogger Noorderkroon
SCH 55 als winnaar uit de haringrace
was te voorschijn gekomen.
Het schip liep gisternacht met zijn
750 paardekrachten zo hard, dat schip
per Arie de Graaff bereid was enig
risico te nemen en door te varen naar
Scheveningen inplaats van koers te
zetten naar IJmuiden. Daar liep om
kwart voor elf de Tonny SCH 72 bin
nen om en passant de zilveren leg
penning der gemeente Velsen te ver
overen.
De allereerste aanvoer van de Noor
derkroon 110 kantjes was inmid
dels stevig genoeg, om de prijs beneden
de duizend gulden per kantje te
houden.
Doordat de vangsten vooral van de
Scheveningers opvallend ruim zijn ge
weest en er verscheidene schepen na
de winnaar zijn binnengevallen, zijn
de prijzen bij de detaillist met een
vaart gezakt: gisteravond kostte de
Hollandse nieuwe in Den Haag niet
meer den 35 cent per stuk.
Eigen nieuwsdienst
ZUTFEN Er staat een kleine
man in de verdachtenbank van
de Zutfense rechtbank. Hij is
wat grijs aan de slapen en zijn
groene kostuum hangt wat los
om hem heen. Hij beeft, hij trilt
als een riet.
Zeg het dan, lafaard, kom er dan
voor uit, zeg het dan dat je je
vrouw wilde vermoorden om
met een jong meisje te kunnen
trouwen. Sta niet te draaien en
beken je plan zoals je het bij
de politie hebt gedaan.
De president van de rechtbank, mr. A.
H. van der Giessen, roept het hem toe.
Jantje K. uit Winterswijk, verdacht van
poging tot moord op zijn nog jonge
vrouw, zwijgt evenwel. Soms praat hij
even. Het gaat moeilijk en het duurt
lang voordat hij toegeeft dat de be
schuldiging juist is. Zo zal ik het wel
gedaan hebben, zegt hij. De president
laat dan de officier van justitie aan
het woord. Vijf jaar met aftrek. De
verdachte reageert niet.. Hij huilt en
hij doet dat nog als ruim een uur later
de zitting wordt gesloten.
Heel Winterswijk is er ondersteboven
van geweest. Iedereen zou zijn vrouw
kunnen vermoorden, maar Jantje K.
niet, zo geloofde iedereen. Langzamer
hand is de waarheid echter te voor
schijn gekomen. Er was een secreta
resse, een jong meisje, amper 22 jaar.
Zij wilde trouwen maar het kon niet
want er was een vrouw. Scheiden kon
hij niet, want het meisje was gelovig
en wilde geen man die al een huwelijk
achter de rug had. De vrouw moest
dood, vonden ze allebei. Het achter
volgde hem weken en maanden lang.
Er werden verdovende middelen ge
kocht maar hij gebruikte ze niet. Er
werden plannen beraamd, maar hij
voerde ze niet uit.
Eindelijk stelde hij koelbloedig de datum
waarop het vonnis zou worden vol
trokken vast. Het meisje had er druk
op geoefend. Toen hij niet wilde maak
te ze hem jaloers.
De jaloezie laaide hoog in hem op.
Nu gaat het gebeuren, zei hij. Uit de
schuur haalde hij een hamer die hij
op een tafel in de logeerkamer legde!
Toen draaide hij de kraan van de gas
kachel open en liet wat gas in de ka
mer stromen. Met zijn vrouw beleef
de hij daarop een van de gezelligste
dagen uit hun huwelijksleven. Zo
prettig was de verhouding nog nooit
geweest, vertelde de. officier van jus
titie. Zij dronken koffie met cognac,
zij lachten wat en zij dronken weer
wat. Hij stelde voor naar boven te
i gaan. Dmr lag da hamer klaas.
■Het ruikt hier naar gas, zei hij ver
baasd. Toen zij beiden boven waren in
de logeerkamer bukte zijn vrouw zich
om te ruiken of er een lek was. Hij
greep de hamer, sloeg haar tegen de
slaap en zag bloed. Dat had hij niet
verwacht. Hij raakte erdoor in de war
en was totaal overstuur toen hij
merkte dat de slag te zacht was ge
weest.
De vrouw was niet bewusteloos, maar
verzette zich en bleef dat doen toen
hij langzaam haar keel dichtkneep..
Voor de deur van de slaapkamer stond
het achtjarig dochtertje te kijken en
te huilen. Moeder vluchtte weg, de
vader was radeloos, niemand keek
naar het kind.
Ik wilde het laten voorkomen alsof
zij zelfmoord had gepleegd. Ik had
haar bewusteloos willen slaan en zou
dan de gaskraan hebben geopend. Hoe
lang ik weg zou zijn gebleven weet
ik niet, vertelde hij de rechters.
Rustig overwogen poging tot moord,
vond de officier van justitie, mr. A.
N. Messchaert.. Het aandeel van het
meisje mag niet worden vergeten,
maar hij is ervoor verantwoordelijk.
Rekening houdend met de omstandig
heden is vijf jaar gevangenisstraf met
aftrek een gepaste straf.
Mr. Schmidt uit Enschede sprak voor de
verdachte. Het huwelijk is nog intact
maar de kans dat het verbroken wordt
is bij zo'n lange straf niet denkbeel
dig. Een jaar zou voldoende zijn, wan
neer de psychiater hem onder handen
neemt. Hij is geen moordenaar, maar
een knoeier, vond de raadsman.
Wat later stond het meisje terecht. Een
22-jarige typiste, die zich al vanaf de
eerste dag op het kantoor door hem
het hof liet maken. Eigenlijk nog een
kind dat wat verwonderd door de
rechtszaal keek. Het verhoor was niet
openbaar, want de rechter wilde uit
voerig over de achtergronden praten.
Mevrouw mr. Onland pleit voor haar.
Een vreemd kind. zeggen ze in Win
terswijk. De officier eist anderhalf
jaar met aftrek..
RIO DE JANEIRO (A.P.). Ook
de hoofdstad van Brazilië kent pon
tenmisère, maar ontevredenheid over
lange wachttijden uit zich daar direct
op bijzonder gewelddadige wijze.
Toen gisteren een grote stroom foren
zen uit de voorstad Niteroi geen veer
ponten naar Rio vond, raakten de ge
moederen zo verhit dat het drie uur
duurde voor ae menigte uitgeraasd was.
Troepen moesten het vuur openen toen
de forenzen plunderend en brandstich
tend de stad introkken om hun misnoe
gen kenbaar te maken; een persoon werd
gedood, vijftig werden gewond.
Dagelijks maken ongeveer 18.000 men
sen gebruik van de veerdienst om de
vijf kilometer brede baai over te steken
en in Rio te gaan werken.
v-y-
