GROMYKO STELT HET WESTEN TELEUR
Verkoop uitgesteld
tot september
Met Pinksteren
overwegend droog
Kussen houden vast aan oude zienswijze over Duitsland
„Snel verdrag desnoods
Dok nadert
Nederland
met Oost-Duitsland"
Volksgezondheid naar
Sociale Zaken
De Bilt: Drooi
gt
Rode Kruis krij
parachutisten
DUITSE HANDEL HUIVERIG
VAN INDONESISCHE TABAK
FAILLISSEMENT
VAN HACO
AANGEVRAAGD
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Zaterdag 16 mei 1959
FOTO f NIEUWS L
K.A.B. pleit voor
vrije loonvorming
Ongelofelijk
Boodschap van Engeland
via maan naar Amerika
OLIEBOREN
NOORDZEE
Kind op step onder auto
Notectoppen
Spanning
J
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, telefoon 01100-2438;
bij geen gehoor: Hoofdredacteur 01100-2503: Chefred
01100-3991; Postbus 4. giro 116666
Bijkantoren Middelburg, Korte Delft 50. tel 01180-2009;
Vlissingen. Rembrandtlaan 24, tel 01184-3224: Terneuzen!
Nieuwsiraat 38. tel 01150-3189, Zierikzee, Havenpark 'M
tel. 01110-2991
Directeur: JACQ DE SMIT Hoofdredacteur: R. HAGOORT
Zeeuwsch Dagblad
Abonnementsprijs 0,56 per week, 1 7,per kwartaal
Losse nummers 13 cent.
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter!
7 cent per woord met een minimum van 1,
14e Jaarg. Nu. 1599
Eigen nieuwsdienst
GENÈVE Met teleurstelling lieeft het Westen gisteren kennis
genomen van een tegenvoorstel dat Gromyko indiende in antwoord
op het Amerikaans-Frans-Britse plan voor oplossing van het Duitse
vraagstuk en de Europese veiligheid in etappes. De rede waarin
Gromyko het Russische plan uiteenzette was gematigd van toon,
maar behelsde niets nieuws. Het was een nauwkeurige weergave van
een reeds in januari door het Kremlin gelanceerd plan. dat toen
zeer weinig geestdrift verwekte.
Gromyko verzocht de minis
ters van buitenlandse zaken van
de Westelijke Grote drie, zijn
voorstel nauwkeurig te bestu
deren en het te aanvaarden als
uitgangspunt voor een discussie.
Het Westelijke plan, een etmaal
tevoren ingediend, verwierp hij
niet; het eist nog bestudering
van Russische zijde en Gromyko
zal er volgende week op terug
komen.
Het opnieuw door Gromyko naar
voren gebrachte Russische plan
heeft geen betrekking op de veilig
heid in Europa. Gezien de toestand
van het ogenblik, zo luidt Gro
myko's standpunt, ziet de Sowjet-
unie geen andere mogelijkheid dan
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM. Vanmiddag zul
len op het vliegveld Zuid-Limburg
vier helpsters en elf helpers van het
Nederlandsche Roode Kruis hun bre
vet als parachutist ontvangen. Samen
zuilen de helpsters het Parachutisten-
kommando Rode-Kruiskorps vormen.
De ervaringen gedurende de waters
nood hebben ertoe geleid, dat men be
hoefte gevoelde aan een parachutisten
korps zoals ook andere Rode-Kruisver
enigingen elders in de wereld hebben
geformeerd. Deze parachutisten verle
nen bijvoorbeeld hulp in bergachtige of
andere moeilijk begaanbare gebieden.
In Nederland wordt gedacht aan hulp-1
verlening in terreinen, die door het
wegvallen van de normale verbindingen, I
van de buitenwereld zouden worden af- j
gesloten.
De vijftien Zuidlimburgse Rode Kruis-!
helpers hebben in de afgelopen maan-1
den een degelijke opleiding als parachu-i
tist gekregen in het centrum van de Eer-
ste Nederlandse Parachutisten Club in
Beek.
UTRECHT. Drs. Th. Coppes, ad
junct-directeur van het wetenschappe
lijk adviesbureau van de Katholieke ar
beidersbeweging, heeft gisteren op een
vergadering van de verbondsraad van
de KAB te Utrecht nog eens gepleit
voor vrijere loonvorming.
Nu de SER unaniem heeft vastgesteld
dat de bestedingen in de komende jaren
kunnen worden verruimd, komt het hen:
uitermate vreemd voor dat een gedeel
te van de SER op loongebied niet ver
der wil gaan dan een verwerking van
de huurbijslag en een zekere vrijheid
voor enige afrondingen en aanpassingen
in verband met de in de bedrijfstak
meest wenselijk geachte loonstructuur.
Als men wederom de vrijere loonvor
ming vraagt, zal men volgens de heer
Coppes niet weer de fout mogen be
gaan een spoedig eind aan de vrijheid
te maken door het noemen van percen
tages. Vrijere loonvorming betekent, dat
de loonvorming voor de toekomst open
blijft, voortdurend en niet tot een vol
gend onderzoek van de SER.
De vrijere loonvorming, zo ging de
heer Coppes voort, kan de doorstroming
van werknemers van improduktievere
naar produktievere beroepen bevorde
ren. De belangrijkste spelregel noemde
hij dat de loonsverhogingen moeten
kunnen worden betaald uit de economi
sche mogelijkheden van de bedrijfstak.
De heer Coppes betreurde het dat er
geen gezamenlijke gedachtenvorming is
geweest met het NW, hoewel ook van
de zijde van het NW de feilen van de
geleide loonvorming worden erkend.
Van onze parlementaire redacteur
DEN HAAG De Sjah van Perzië
zal niet hebben vermoed dat zijn be
zoek aan ons land een vertraging be
tekent voor onze staatszaken. Het
nieuwe kabinet-De Quay zal namelijk
zijn eerste officiële optreden in het
openbaar op Schiphol dienen te maken
bij de aankomst van de Sjah volgende
week woensdag en niet in de Tweede
Kamer met de regeringsverklaring.
Eerst op dinsdag 26 mei zal minister
president prof. dr. J. E. de Quay zich
zelf en zijn nieuwe kabinet aan de
volksvertegenwoordiging voorstellen.
Dat is gisteren beslist in de eerste ver
gadering die hij met het twaalftal kan
didaten voor de nieuwe ministers
functies heeft gehouden op het depar
tement van algemene zaken aan het
Plein 1813 in Den Haag.
Vijf uur lang is daar gesproken, over
het regeringsprogram, dat zijn defini
tieve vorm kreeg. Voorts is besloten,
dit in tegenstelling met de aanvanke
lijke plannen die tijdens de formatie
al zo ongeveer in kannen en kruiken
leken, dat volksgezondheid voorlopig
bij sociale zaken zal blijven.
Het departement voor zaken overzee
zal toch niet blijven voortbestaan, maar
op welke manier de belangrijkste
onderdelen van dit departement, na-
meliik Nieuw-Gumen en de West. zul-
het sluiten van vredesverdragen
met de beide delen van Duitsland
apart. De Sowjetunie wenst met
het sluiten van een vredesverdrag
niet langer meer te wachten. Wach
ten tot hereniging is bereikt, zou
uitstel voor onbeperkte tijd bete
kenen.
Wenst West-Duitsland niet mee
te werken, dan zal de Sowjetunie
alleen met Oost-Duitsland een vre
desverdrag sluiten. Met het sluiten
van dat verdrag zouden ook de be
zettingstroepen uit Berlijn moeten
verdwijnen.
West-Berlijn zou dan, overeen
komstig het beruchte oorspronke
lijke plan van Kroesjtsjef, een vrije
stad worden.
Er was in Gromyko's woorden
geen enkel nieuw element te ont
dekken en vooral de Amerikaanse
delegatie was daarover bitter teleur
gesteld. Gromyko's verzekering dat
het Westelijke voorstel met zorg zal
worden bestudeerd kon daaraan
niets veranderen, vooral omdat men
begrijpelijkerwijze geneigd is, daarin
weinig meer te zien dan een be-
leefdheidsfraze.
„Het klinkt ongelofelijk", werd van
Amerikaanse zijde in Genève opge
merkt, „dat de Sowjetunie oprecht
naar hereniging van Duitsland zou
streven, terwijl zij in ernst voorstelt,
een vredesverdrag met beide delen
van Duitsland te sluiten. In geen
enkel opzicht heeft Moskou gepro
beerd tegemoet te komen aan de
zienswijze van het Westen, terwijl
het Westen zich juist zoveel moeite
heeft getroost om een voorstel te
ontwerpen dat voor de Sowjetunie
op zijn minst aanvaardbaar zou zijn
als basis voor verdere onderhande
lingen. Het heeft er alle schijn van
dat de Sowjetunie voortzetting na
streeft van de verdeling van Duits
land".
Hoewel de sfeer op de vergade
ring van gisteren, die werd voor
gezeten door de Britse minister Sel-
wyn Lloyd, zeker niet slechter was
dan de voorgaande dagen, heerste
er een zekere bitterheid over de
Russische houding. In het Weste
lijke kamp werd dan ook reeds ge
zinspeeld op de onmogelijkheid om
deze zomer een topconferentie te
houden tenzij de Sowjetunie binnen
zeer korte tijd van houding ver
andert.
LONDEN (Reuter) Via d« maan is
deze week een boodschap in morse van
Engeland naar de Verenigde Staten uit
gezonden.
De morseseinen legden de weg af van de
grote Britse radiotelescoop Jodrell
Bank naar het onderzoekingscentrum
van de Amerikaanse luchtmacht in
Cambridge, Massachusetts.
Dit was de eerste van een serie proef
nemingen om radioverbindingen via de
maan tot stand te brengen, werd gister
avond in Londen bekend gemaakt.
Er is al vastgesteld dat het mogelijk is
ook het geluid van menselijke stemmen
via de maan uit te zenden, op zodanige
wijze dat deze goed kunnen worden op
gevangen.
ALKMAAR. Ook Alkmaar zal de
kerkenbouw subsidiëren. De raad heeft
na ampele discussies besloten aan het
kerkbestuur van de Don Boscoparochie
in afwachting van de wettelijke rege
ling een renteloos voorschot van maxi
maal honderd gulden per zitplaats te
verlenen.
W
len worden ondergebracht is nog niet
komen vast te staan.
Vandaag zal prof. dr. J. E. de Quay
naar Soestdijk gaan om de Koningin
ervan in kennis te stellen dat hij zijn
opdracht tot het vormen van een
kabinet aanvaardt.
Hoe formeel dit bezoek is, blijkt wel
uit het feit, dat reeds gisteravond be
kend was dat vandaag in de buiten
gewone staatscourant zal verschijnen
het koninklijke besluit van de benoe
ming van de ministers. De voorberei
dingen waren daarvoor reeds getroffen.
De Koningin zal de nieuwe ministers
dinsdagochtend beëdigen en die middag
zal de overdracht plaats hebben van
de portefeuilles door de demissionaire
ministers die niet zullen aanblijven.
De constituerende vergadering van
het nieuwe kabinet zal in de loop van
de volgende week zijn, waarschijnlijk
voornamelijk afhankelijk van de ver
plichtingen die verscheidene ministers
hebben bij het bezoek van de Sjah.
Over de staatssecretarissen is nog
geen beslissing gevallen. De ministers
zullen zich hierover eerst nog eens be
raden, voor zover het hun departement
aangaat althans, zodat volgende week
in gezamenlijk overleg een besluit zal
kunnen worden genomen. Het is echter
niet te verwachten dat alle staats-
Van onze correspondent
BREMEN De Deutsch-Indo-
nesische Tabakhandèlsgesell-
schaft m.b.H., de Duitse combi
natie van firma's, die de van Ne
derlandse ondernemingen in In
donesië afkomstige tabak op de
Duitse markt brengt, heeft be
sloten de verkoop van 8000 balen
tabak uit te stellen tot september.
Als reden voor dit uitstel wordt
opgegeven, dat men wil wachten
tot de uitspraak van het Ober-
landesgericht in het hoger beroep,
dat door de Deli- en de Senembah-
Maatschappij is aangetekend.
De oorzaak van dit uitstel ligt even
wel dieper. De uitspraak in hoger be
roep zal vermoedelijk op zijn laatst
half juni vallen, dus deze factor wet
tigt het lange uitstel niet.
Wachten
De Duitse handel is ten aanzien van
deze zaak nog steeds huiverig. Dit is dan
ook de oorzaak, dat er in tegentselling
tot voorheen geen belangrijke voor
verkopen zijn geweest. De grote kopers
willen toch maar liever wachten op de
uitspraak en hebben zich daarom van de
belangrijke en kostbare partijen voor- -- - - --- -
lonie gedistancieerd. De Deutsch-Indo- zomer voor de Zuidhollandse kust hoopte
i i i e, __i i l i lrimnm-i TTorri r»V">+an rfa-jt Hut- imovlnrtirf
niet prettig zijn. Naar verluidt is men
in Indonesië met de verzending nogal
slordig omgegaan. De voorsorteringen
voldoen niet aan de verwachtingen, die
de Duitse handelmaatschappij had ge
koesterd. Een en ander zal ongetwijfeld
een prijsdrukkend effect hebben.
Bovendien heeft de Hamburgse tabaks-
handel zich beraden over een gezamen
lijke houding ten aanzien van deze tabak.
Dit feit schakelt een belangrijk concur-
rentie-element uit. En bovendien zijn de
voorwaarden, die gesteld zijn voor de op
slag van de tabak de Duitse handel
maatschappij ook nogal tegengevallen.
Het' tarief is namelijk ongeveer het dub
bele van dat in Amsterdam.
Al deze factoren: de hangende uit
spraak, de slordige verwerking, de hoge
kosten en bovendien de terughoudend
heid bij vele kopers, hebben tot gevolg
gehad dat de veilingen zijn uitgesteld.
Een exclusieve luchtfoto: het door de Rotterdamsche Droogdok
Maatschappij in Engeland aangekochte dok. De foto is genomen, toen
de sleep in Het Kanaal voer, ongeveer ter hoogte van Ostende. De
sleepboten zijn: de Tasmanzee (links), Elbe (midden), Schelde (rechts).
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. Het is gebleken, dat
het verplaatsbare olieboorponton Sea-
shell niet zo snel beschikbaar zal zijn,
dat daarmee voor de versleping naar de
Perzische Golf nog een experimentele
boring in de Noordzee kan worden ver
richt. De boring, die de N.A.M. deze
Van onze speciale verslaggever
AMSTERDAM Nadat alle pogingen
om uitbetaling van rente op de achter
stallige coupons 1957 en 1958 van de
Haco te verkrijgen zijn mislukt, heeft
de Vereniging Effectenbescherming het
sterke wapen van de faillissementsaan
vrage ter hand genomen.
Via haar advocaat heeft de vereniging
nl. de faillissementsstatus van de Haco
aangevraagd, teneinde op deze wijze
uitbetalingen te kunnen afdwingen.
Donderdag 21 mei zal de zaak dienen.
Zoals bekend hebben de publicaties in
onze courant over de zonderlinge gang
van zaken bij de Haco tot gevolg gehad
dat mensen uit alle delen van ons land
contact zochten met vde Vereniging
Effectenbescherming. Het aantal der
thans daar geregistreerde gedupeerde
obligatiehouders loopt al in de duizen-1
den.
De vereniging heeft nu voor een deell
van de opgezonden coupons uitbetaling
geëist. Daarmée zal in eerste instantie
ongeveer zesduizend gulden zijn ge
moeid.
Het is wel de bedoeling, aldus de ver
eniging, regelmatig grote hoeveelheden
coupons ter betaling aan te bieden, ten
einde op deze wijze de achterstallige
renteschulden in handen van de recht
hebbenden te doen komen.
Ondertussen blijkt de actie nog steeds
voortgang te vinden. Nog dagelijks komt
als gevolg van onze publikaties een
stroom nieuwe aanmeldingen bij het
secretariaat van de vereniging binnen.
HARDINXVELD-GIESSENDAM.
De vierjarige Jan Hendrik van den He
rik uit Hardinxveld-Giessendam is daar
gisteren met zijn step onder een vracht
wagen terecht gekomen en gedood.
Het jochie speelde vlak achter de stil
staande wagen. Toen de chauffeur een
eindje achteruit moest rijden, kwam het
onder de achterwielen.
Van een speciale
verslaggever
-IJ zijn gister
middag '«-we
relds meest
opzienbarende
sleep tegemoet ge
vlogen om u een
blik op het giganti
sche droogdok in
volle zee te gun
nen.
Terwijl drie ro
buuste Rotterdamse
sleepboten het
54.000 tons droogdok
door Het Kanaal
stuurden, koerste het
snelle vliegtuig
hoog boven de
Zeeuwse eilanden in
de richting van Do
ver.
Wij waren de
eersten, die de moe
dige slepers met hun
machtige dok zou
den gaan verwelko
men. Feilloos kruis
te de vlieger
de koers van
de sleep. Ons vlieg
tuig dook omlaag en
in de heiige vaag
heid doemde het
drijvende eiland op.
De doorgewinter
de fotograaf, de vlie
ger en ik keken in
stille bewondering
naar het fascineren
de schouwspel. Gro
te schepen, die in
de buurt voeren, le
ken dwergen. Het
was alsof kleine no-
tedoppen een mas
sieve muur door het
water trokken.
Wij trokken een
wijde bocht om de
sleep. Op de heldere
sleepboot wuifden
mannen naar ons.
„Als ze dit goede
weer nu maar hou
den", zei de vlieger
en we keken wan
trouwig naar de wol
ken in het oosten.
We maakten con
tact met de sleep
dwars voor North
Foreland, een plaats
je op de zuid-oost
punt van de Engel
se kust. Pas toen ik
keek naar de witte
snorren van de
sleepboten, zag ik
dat er beweging in
het gevaarte zat en
kon ik me voorstel
len, dat dit dok om
de hele zuidpunt van
Engeland was heen-
gesieept.
De hele lange weg,
die ons vliegtuig in
zeventig minuten
had afgelegd, zul
len die mannen aan
boord van de drie
slepers en het dok
nog in spanning zit
ten of het weer het
houdt. Daar boven
die eindeloze, zwar
te zee konden we
ons voorstellen, wat
het moet betekenen
als het weer omslaat en grimmige gol
ven het gevaarte gaan bestormen. Wij
zullen nu ook de barometer met Argus
ogen gadeslaan tot de sleep binnen is.
Wij waren blij, dat wij met ons vlieg
tuig dat kleine troepje mannen op Het
Kanaal een zichtbaar blijk van belang
stelling uit het vaderland konden geven.
Als alles vlot verloopt arriveert het
dok vanavond voor Hoek van Holland
en zal het zondagmorgen vroeg de Wa
terweg op worden gesleept.
ROTTERDAM. De negentienjarige
ijzervlechter Andries Botbijl is gisteren
op de Stadionweg te Rotterdam eerst
tegen een voor hem rijdende wielrijder
en vervolgens tegen een bromfietser, die
van de andere kant kwam, gebotst. Hij
overleed aan zijn verwondingen op weg
naar het ziekenhuis.
nesische Tabakhandelgesellschaft zal het
dan ook voornamelijk van de openbare
inschrijvingen moeten hebben.
Niet best
Doch ook hierbij doen zich factoren
secretarissentegelijk zullen worden I voor, die voor beide partijen
benoemd. Deutsch-Indonesisch© en de P.P«N. Baru
te kunnen verrichten, gaat dus voorlopig
niet door.
Na de afbouw en de overneming van
het platform door de opdrachtgever
Bataafse internationale petroleummaat-
schappij n.v. (Koninklijke/Shell groep)
zal het naar de Perzische Golf worden
versleept op de korst mogelijke termijn
DEN HAAG. Het Haagse gerechts
hof heeft het vonnis van de rechtbank
tegen de 29-jarige Surinamer P. R. D.
bevestigd. D. was met ontslag van rechts
vervolging ter beschikking gesteld van
de regering, omdat hij op 30 december
1957 zijn hospita in de Joh. Gramstraat
v^^w^- v.w in Den Haag van het leven had beroofd
in verband met de weersomstandigheden door haar met een broodmes te steken.
Van onze weerkundige medewerker
DE BILT. De maand mei, die de
naam heeft de mooiste van alle maan
den te zijn, heeft tot nu toe eer van
haar werk, ondanks een koud begin.
De eerste zes dagen waren al te koud.
Daarna zijn er, te beginnen met Hemel
vaartsdag, zes heerlijke dagen gevolgd
met overvloed van zon en warmte en
slechts heel plaatselijk een bui.
Sedert het begin van deze week is
het verrukkelijks echter opnieuw van
het weer af gegaan, ofschoon de tempe
ratuur boven normaal is gebleven. Het
weer dat juli soms nauwelijks in staat
is te brengen, maar waarvan het vorig
weekeinde al volop kon worden geno
ten, heeft plaats moeten maken voor
iets frissers, ja zelfs kwam het in De
Bilt donderdagnacht alweer tot nacht
vorst.
Zo gaan wij nu Pinksteren tegemoet.
Hoe het weer dan precies zal zijn?
Voorlopig is er nog niets wat met de
zomer in verband staat in zicht. Het
gebied van hoge druk heeft zich naar
het westen verplaatst, zodat het cen
trum gisteravond boven het zeegebied
tussen IJsland en Noorwegen was ko
men te liggen. De wind is daardoor bij
ons langzaam van het oosten naar het
noorden gedraaid, met alle gevolgen
van dien voor de temperatuur.
Het gebied van hoge druk heeft gis
teren weer versterking gekregen. Dat
heeft enerzijds tot gevolg dat de re
gen tot een zeer plaatselijke bui be
perkt zal blijven, maar anderzijds ook
dat de wind in de noordhoek zal blij
ven, waardoor de temperatuur niet hoog
wordt en het vooral aan de kust fris
zal zijn" vooral als mistbanken of lage
wolken van de Noordzee komen bin
nendrijven
Er mogen echter ook zonnige perio
den worden verwacht en daarvan zul
len wij het dus moeten hebben. Pink
steren ziet er over het algemeen geno
men dan ook niet slecht uit.
L
Het K.N.M.l. in De Bilt berichtte
gisteravond om 23.15 uur;
Zonnige perioden
en droog, behou
dens enkele ver
spreid voorkomen
de buien in het
binnenland. Zwak
ke tot matige wind
tussen noordoost
en noord. Weinig
verandering in
temperatuur, aan
de kust echter
kans op binnendrijven van mist en
lage wolken, en lage temperaturen.
MIESJE: Toch d'r maar op uit.
A
