EAU DE COLOGNE
KUIS 3Craó
Veel belangstelling voor
bouwgrond in Zoutelande
Internationale belangstelling voor
Z.L.M.-dagenAardenburg
cMjoedefó
£iefate
Vierhonderd jaar geleden:
Middelburg werd bisdom
door Zeeland
Exposities en demonstraties op
terrein van tien hectare
Zeeuwscli Dagblad
V erantwoordelijk
Vroede vaderen van
Terneuzen boos over
een raadsverslag
Gevarieerde show van
landbouww erktuigen
In de bouwvakken een verbetering Schouwse veestapel
O unnr RO rrrncpri f ivfpr n
voor 80 procent weer op
peil van voor ramp
Weg naar Antwerpen
wordt anti-slip
Motorspuit kan
worden aangeschaft
in Goes
Terecht
Zaterdag 9 mei 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 3
MJDE COLOGNE
tfSLNÏSCH WASSER Wsf
"SffNBASSEH.*™
SpRS*14* CNBHINE
Protestants-Christelijk
J JET TREFT, dat in deze tijd op aller
lei terrein de verantwoordelijkheid
van de mens in het geding is.
Wat is feitelijk verantwoordelijkheid?
Wij zouden het zo willen zeggen, AARDENBURG De commissie, die de landbouwtentoonstelling;
dat verantwoordelijkheid is de plicht van de Zeeuwse Landbouwmaatschappij, die op 18, 19 en 20 juni in
tot het geven van antwoord op de Aardenburg wordt gehouden, voorbereidt rekent op een zeer grote
roeping, die God in het leven aan ons belangstelling. In de eerste plaats worden natuurlijk de leden van
stelt. Als God reeds in de Hof van de Z.L.M. verwacht, doch daarnaast ook vele anderen en in ver-
E.den aa" Ada® ?.n,E.va vraagt: »;waar band met de streek, waar dit jaar de manifestatie van de Z.L.M.
Zijt gy. as 11 a er aan Kaïn de j t vindt, verwacht men ook veel bezoek uit België. Bii het
vraag stelt: „wat hebt gii gedaan?"
dan vraagt Hij hun, voor Zijn aan- voeren van propaganda wordt aan Belgle speciale aandacht gewijd,
gezicht verantwoording af te leggen Het programma voor de drie dagen omvat behalve de tentoon-
over hun daden. Het is alsof Hij hun stelling, sportwedstrijden, turndemonstraties, behendigheidswed-
vraagt: heb gij die hof, die Ik u toe-i strijden en een openluchtspel.
Advertentie
TERNEUZEN. In de gisteravond
gehouden spoedeisende vergadering van
I pese integratie, en op 19 en 20 .juni zal ae Terneuzense gemeenteraad zijn ver-
de Amsterdamse politiekapel optreden, schillende gemeenteraadsleden van leer
Men krijgt voorts de beschikking over getrokken tegen de wijze waarop een
j een^speeltuin voor de jeugd en^ over het j correspondent van een te Vlissingen ver-
I schijnende courant verslag had gegeven
van een vorige raadsvergadering. De
in de nabijheid gelegen zwembad.
PROGRAMMA
correspondent had het ondemocratisch
genoemd, dat de gemeenteraad infor-
T7-.ncnrtuumms matieve besprekingen wilde houden, en
zaEtt nmi om haff twee deof de
ficiële opening van de landbouwten- udt t h"v
toonstelling plaatsvinden door de voor-
Het raadslid Fijnvandraat tWDi
betrouwde, beheerd, zoals dat behoor
de en (aan Kaïn) hebt gij met uw
broeder geleefd, zoals Ik dat van u
vroeg?
Staan deze vragen reeds aan het
begin van de geschiedenis der mens-
De kring West-Zeeuwsch-Vlaanderen
zittp-r van dè Z L M ir M A Geuze" °Pende de rij van klagers en noemde
genoemde bewering een aperte onjuist-
v=n rfa V i M if, heid. Ook de wethouders De Vos en De
oudge St Baafskerk geh°Uden ln deMeyer uitten hun misnoegen over dit
öl' BaaISKerK- geschrijf. Wethouder De Vos schreef de
Op 19 juni vinden de keuringen plaats inhoud van dit verslag toe aan ondes-
en wordt in auto's en bussen een rond-1 kundigheid, geschreven door iemand die;
rit door West Zeeuwsch-Vlaanderen ge-absoluut niet weet waarover hij het
maakt, 's Middags vindt het défilé van Jheeft. De heer S. Henry (PvdA) wilde
de dieren plaats en geven de boeren i nie,t aannemen, dat er van opzettelijke
van West Zeeuwsch-Vlaanderen in een j verdraaiing sprake is geweest. Hij nam
optocht een beeld van de in sterke ma- aan, dat de correspondent het niet had
te gemechaniseerde bedrijven in dit ge-1 begrepen.
bied. Men beweert dat Wes't Zeeuwsch-1 Liet voorstel tot het afsluiten van een
eldlemng a 1 miljoen per 1
werd z.h.s. aangenomen. Ook
aan deze wedstrijden deelnemen.
De landbouwwerktuigen zullen een
belangrijk onderdeel vormen van deze ^iV=w.
tentoonstelling. Het défilé van deze 1 Vlaanderen het sterkst gemechaniseer-1 vaste
hcid, door heel die geschiedenis heen ^f"ei5Le om'^eze^iamlbou^tentotnstei1 ganiseert een grote modeshow, de L.J.G.
is te zien. dat God de mens verant- jffl7met Mles wat dafraarrs ve?bot" vo?fl ff 0P™^chtspel op' waarin een
woordelijkheid geeft, dat wil zeggen, den tot een succes te maken. De expo- U1 00 mg W0ld gegeven van de Euio-
werktuigen zal. meent de commissie, de deel van Nederland is. AvondsJuni a.s
een lengte hebben van twee k.m.
De Bond van Plattelandsvrouwen or-
dat Hij 'die mens een taak geeft, die fitie wordt gehouden op een prachtig ge-
hij vervullen moet en waarvoor hij
gemeentebestuur
aan God verantwoording moet afleg- van Aardenburg heeft dit terrein, in
gen. Daaruit vloeit voort, omdat God totaal ongeveer tien ha groot, ter be
werkt in de middellijke weg, dat men
sen door mensen tot verantwoordelijk
heid geroepen kunnen worden en dat stelling worden ingericht over
zij daarom ook aan mensen verant
woording zijn verschuldigd.
,,l)e Elderschans", centrum van de Z.L.M.-
tenloonstelling te Aardenburg.
wordt het openluchtspel opgevoerd. De
derde dag zal beginnen met sportwed
strijden tussen de leerlingen van de ne
gen Zeeuwse landbouwhuishoudscholen.
Daarna volgen de trekkerbehendigheids-
wedstrijden. 's Middags zijn er turn
demonstraties en wordt weer het spel
van de L.J.G. opgevoerd.
schikking gesteld. In het huis, waarvan
een gedeelte wordt gebruikt als lagere j
landbouwschool, zal o.a. een tentoon-
de ont
wikkeling van de landbouwmechanisatie.
De rijkslandbouwvoorlichtingsdienst zal
in een zaal van het gebouw films ver-
„rvu ir.v - tonen en het waterschap Het Vrije van
JAE MENS KAN hij is zo door sluis" zal er, aan de hand van oude,
God geschapen verantwoorde- kaarten, laten zien hoe de waterstaat-
lijkheid dragen. En hij kan en moet zich in Zeeuwsch
daarom verantwoording afleggen.
Door heel de geschiedenis heen ziet
men echter deze merkwaardige lijn,
dat enerzijds de mensen verantwoor-
Vlaanderen in de loop der jaren heeft
ontwikkeld.
Het tentenkamp zal een oppervlakte1
van 5000 vierkante meter beslaan en
het open terrein, waarop o.a. land
bouwmachines geëxposeerd worden
delijk willen zijn, zonder anderen ver- heeft een oppervlakte van 20.000 meter,
antwoording af te leggen en dat ook waarvan ongeveer 14.000 vierk. meter
aan God te weigeren, terwijl zij ander-
reeds is verhuurd.
rijk en België zullen groepen jongeren
M. P. Lanooy 70 jaar
zijds elkaar de verantwoordelijkheid sporUe^'einlu/Jen div^sé^ma^festatïes
traehten te ontnemen, teneinde op die plaatsvinden, o.a. behendigheidswcd-
manier de anderen als willoze werk- strijden met tractoren. Hiervoor bestaat
tuigen te gebruiken. Die anderen Frank-
mogen slechts uitvoeren, wat hun is
opgedragen. Medespreken daarover
wordt hun niet toegelaten. Zij mogen
zelf niet toetsen, of wat zij moeten
doen in overeenstemming is met wat SINT ANNALAND De heer Mars. P
God van hen vraagt, want die God Lanooy vierde zijn 70ste verjaardag. De
wordt ontkend en de verantwoorde- i"bda["j*'a Sr(lt /}nna'and be'kcn-
>•-, 1 i. 1. de persoonlijkheid. De heer Lanooy, d e
lijkheul bestaat alleen tegenover hun reecis jarenlang een smederij in de Voor
menselijke opdrachtgever, die de ge- straat heeft, was vroeger lid van de
hele verantwoordelijkheid neemt, zo ï- olldcrfommissie van de openbare lagere
i i f i school en tevens lange tijd dirigent van
der nochtans te erkennen, dat hy op [ie plaatselijke muziekvereniging Aece-
zijn beurt verantwoording moet af- lerando" In verband met zijn vele ver
leggen.
CTRIJD OM DE VERANTWOORDE-
k RIJKHEID tegenover God en on
derling onder de mensen, het is één
der facetten van heel de ontwikkeling
der menselijke samenleving. We willen
dit op enkele terreinen concreet aan
geven.
diensten als zodanig werd de'heer Lanooy
enkele jaren geleden koninklijk onder
scheiden.
IV. A. Kieboom overleden
verklaarde de raad zich akkoord met I
de suggestie van de voorzitter, locobur-|
gemeester M. de Vos. om B. en W. te
machtigen een tweede aanbieding van
een soortgelijke lening" te aanvaarden,
omdat meestal op korte termijn moet
worden beslist.
Besloten werd de garantie voor de
woningbouwver. „Wenkomansbelang"
voor de afgesloten rekening courant
(max. crediet van 150.000) te verlen
gen tot 30 juni 1960.
In antwoord op een vraag van de
heer R. Hol (PvdA) werd bij de
rondvraag meegedeeld, dat van het
indienen van aanvragen voor vergoe
ding zoutschade nog niets officieel is
bekend geworden. Per 1 juli zullen de
papieren afkomen, die waarschijnlijk i
op het gemeentehuis zullen moeten j
worden ingeleverd, aldus de voorzit
ter.
MIDDELBURG. Gisteren is ter
aarde besteld het stoffelijk overschot van
de heer N. A. Kieboom, sinds 1 mei 1955
Staatkundig is de absolute monarchie, (een zeer gewaardeerd administrateur van
waarin de vorst naar zijn wil beschikt ^fngfcgionale werkplaats voor vak'opïei-
over allen, die onder hem staan, zon
der enige verantwoordingsplicht* te De heer Kieboom trad augustus 1943
erkennen, de ene pool, waartegenover !-!\rPli0nf„ et gewestelijk arbeids-
1 bureau en werkte ook aan het Districts-
staat de anarchie, waarin een ieder bureau arbeidsvoorziening, totdat hij naar
alleen tegenover zichzelf verantwoor-jzijn laatste functie overging. Hij bereik-
delijkheid draagt. Daartussen staat te de leeftijd van 49 jaar.
dan de democratie, waarin ieder aan
allen verantwoording schuldig is en
allen hun verantwoordelijkheid dragen
als het goed is in het besef, dat
ieder zichzelf steeds moet afvragen:
Here, wat wilt Gij, dat ik doen zal. *1 laar liet werklooshcidsbeeld blijft somber
Maatschappelijk is de strijd der ar
beiders in de vorige en het eerste deel
GOES Zoals wij dezer dagen
van deze eeuw er op gericht geweest, al aangaven, is de daling van de
de verantwoordelijkheid voor de socia- werkloosheid in Zeeland in de
le omstandigheden, waarin zij moesten maand april achtergebleven bij
leven, te herkrijgen en vragen zij thans'die in het land. Toch mag met
ook, medeverantwoordelijkheid te dra- dankbaarheid gewag gemaakt
«rpti vnnr rln ppnnnmisphp viirln van o o
gen voor de economische zijde van hetworcjen
bedrijfsleven.
van een enigszins gun-
In het gezin is het enerzijds de taak stiger ontwikkeling. Daalde vorig
der ouders, om verantwoordelijkheid Jaar van maart op april het aan-
te dragen voor elkaar en voor hun tal werklozen van 4.240 op 3.713,
kinderen en anderzijds die kinderen met 537 dus, dit jaar was de da-
voor te bereiden op het dragen van ver- ling er een van 4 286 op 3 515
antwoordelijkheid waarbij met.namet m duSj een kleine 2g0 meeri
bij het ouder worden der kinderen de
vraag van de verschuivende grens tus- "''f1*, 1
sen die lieide naar voren treedt. uitstek gunstige
In het geestelijk leven staat voorop
de verantwoordelijkheid, die dé mens
draagt tegenover God. zijn Schepper,
waarbij echter God de mens tegemoet
treedt. Want zou de mens verantwoor
ding moeten doen en de last van zijn
zonde moeten dragen, dan zou hij
Men mag rekenen, dat het bij
weer voor de
landbouwwerkzaamheden hierbij
een rol speelt; de vraag van een
pessimist zou dan zijn: hoe lang
zal dat aanhouden, want die werk
zaamheden duren door de mecha
nisatie steeds korter. Het aantal
daaronder bezwijken. Maar Gods barm-1 e Jozen Per 1000 loontrekken
hartigheid heeft die last van hem af en daalde over het gehele land
willen nemen, om die te leggen op de:van 35 op 28, met 20% dus. Voor
schouders van Zijn Zoon. Die'daartoe Zeeland is de daling er slechts
een van 74 op 61, een daling met
17%%. Zeeland blijft daardoor
de menselijke gestalte aannam.
H1^
IS HET, dat de menselijke G" f, V
hoogmoed zich verzet. Wie niet i «Je J^loosheid betreft, de
voor God wil buigen, doch zichzelf getroffen provincie in ons
wil handhaven, weigert, die offerande na. Drente (114), Groningen
Christus te aanvaarden. Hij zal, 80) en Friesland (70).
e i t» cii ra vnnerfiai,?ii-T« ui:
Rayonsgewijze gezien, blijft Oostburg.
Het is miin eer te S1^110 werklozen op de 1000 loontrek-
Het ,s mijn eer ic kenden aan de kop gaan. Hier treft de
met de vrijzinnige prof. dr. P. Smits
onlangs, zeggen
Een belangrijke daling geeft de land
bouw te zien, nl. van 1085 op 825. Ook
voor de losse arbeiders is de daling van
814 op 653 niet ongunstig. Hoe een en
kele factor hier van invloed kan zijn,
bewijst het feit, dat hierin zitten 30
man, die tewerk kwamen bij de spie-
gelglasfabriek te Sas van Gent, die mede
in verband met de vervaardiging van de
ruiten voor de DAF-auto's 100 man
vroeg. De aanvraag voor 20 ervan staat
nog open.
Somber stemt het aantal werkloze
,,mmder-geschikten", vorig jaar 671, nu
806, of maar drie minder dan een maand
geleden. Daaruit is af te lezen, dat ook
de landbouw slechts weinigen dezer ge
handicapten aantrekt.
Tekenend is ook, dat de conjunctuur
werkloosheid in onze provincie nauwe
lijks daalt. Liep het aantal landelijk te
rug van 6000 op 4000, voor Zeeland liep
het slechts terug van 1500 op 1400.
Het aantal openstaande aanvragen van
werkgevers, dat vorig jaar 232 bedroeg,
is nu gestegen tot 267, maar toch weer
lager dan vorige maand, toen het 293
beliep.
Het hoogst is het aantal aanvragen in
Middelburg (51, waarvan 33 voor de
bouw), Zièrikzee met 50 aanvragen
(waarvan 41 grondwerkers voor de de-
lingsdij'k) maakt geen slecht figuur.
Maar in de andere plaatsen is het aan
tal geringer: Terneuzen 40 (waarvan 23
voor het metaalbedrijf), Goes 38, Sas
van Gent 37, Vlissingen 23(1), Hulst 14.
Oostburg 9, Kruiningen 5 en Tholen
zelfs geen.
Voor de vrouwen daalde de werkloos
heid slechts van 275 op 257 (v.j. 262),
terwijl er 315 aanvragen openstaan;
maar die zijn voor een groot deel voor
beroepen, waarvoor weinig aanbod is.
ZIERIKZEE. In de raadszaal van
het stadhuis werd gister-middag onder
voorzitterschap van burgemeester mr.
F. Th. Dijckmeester de algemene ver
gadering gehouden van de vleeskeurings
dienst Schouwen en Duiveland.
De heer J. Stevens, hoofd van deze
dienst, deelde mede dat de veestapel op
het eiland zich zodanig had hersteld
sinds de ramp, dat ongeveer 80 procent
van het peil van voor de ramp was be
reikt. In de vergadering werd waarde
ring geuit over het jaarverslag 1958,
waaaruit een goede voorlichting werd ge
geven. De jaarrekening 1958 werd vast
gesteld, evenals de begroting voor 1960.
De ontwerp-overeenkomst met de N.V.
Destructor Zeeland werd goedgekeurd.
De heer Stevens zegde toé een regeling
te zullen openstellen voor de dienst.
BERGEN OP ZOOM. De ANWB
heeft zich tot de Directie van de Rijks- i
waterstaat gewend met een verzoek tot
verbetering van de weg van Bergen op
Zoom naar Korte ven, die een onderdeel!
is van de verbindingen Bergen op Zoom- i
Antwerpen en Bergen op Zoom-Middel-
burg. l
Reeds sedert jaar en dag i.s de ver
keerssituatie hier hoogstgevaarlijk, het
geen door de ANWB wordt toegeschre
ven aan een onjuiste wegindeling rij
wielpaden ontbreken en aan de glad
heid van de keibestrating.
Weliswaar is onlangs een gedeelte van
deze weg onder Bergen op Zoom voor
zien van een nieuwe klinkerbestrating,
zegt de ANWB, doch het tempo waarin
de verbeteringen hun beslag krijgen doet
vrezen, dat het nog wel geruime tijd zal
duren, voordat ook het resterende gedeel-j
te zal worden verbeterd.
Aannemende dat een algehele recon
structie van de weg niet in een snel
tempo kan worden uitgevoerd is de Bond
van mening, dat het noodzakelijk is om
althans het slipgevaar van de keibestra
ting te beteugelen b.v. door het aan
brengen van een asfaltdeiklaag.
De Directeur-Generaal van de Rijks
waterstaat deelt de ANWB thans mede,
dat he't in de bedoeling van de Provin
cie Noord-Brabant ligt. de reconstructie
Kwaliteit
het
Wereldmerk
van
f. 1.65
tot
f. 23.25
f HAVW-GOUD iriKET
Juist vier eeuwen geleden, op
12 mei 1559, verscheen de nieuwe
pauselijke,bul: Super universas.
Het was een belangrijk besluit
voor de Rooms-katholieke be
woners der Nederlanden. En dat
was toen nog het overgrote deel.
De oude indeling van bisdommen
werd geheel veranderd; er zou
den nu drie aartsbisdommen en
vijftien bisdommen komen. Die
vroegere regeling was in de
loop der eeuwen totaal ver-,
van het wegvak nog di: jaar tot nabij jouderd: er werd geen rekening
het kruispunt Korteven voort te zetten.
Getracht wordt het uitwerken van degehoildeil met provinciale en
plannen voor de verbetering van dat ifaalgrenzen en met de toenemen-
kruispunt zodanig te bespoedigen, dat
deze verbetering in hetzelfde bestek kan
worden opgenomen.
Voor het geval het niet mocht geluk
ken de reconstructiewerken nog dit jaar
te voltooien, zal voor de winter, als de
beschikbare fondsen dit toelaten, op de
slipgevaarlijke keibestrating een opper
vlaktebehandeling worden aangebracht.
De P.V. te Oud-Vossemeer hield een
wedvlucht uit Venlo. Uitslag: C. van
Tilbourgh 1; A. Lindhout 2, 4 en 6; W.
Burgers 3; G. Hoek 5; C. v. d. As 7 en
8; D. Lindhout 9; Jac. Boogaart 10.
De collecte voor het „Het Hooge-
land" heeft te Oud-Vossemeer f 134,25 op
gebracht.
Onder grote belangstelling vierde het
echtpaar J. v. d. Klooster-Gunst uit de
Kalisvaart te Oud-Vossemeer de gouden
bruiloft. Het echtpaar, dat geen kinderen
heeft, geniet nog een goede gezondheid.
Beiden zijn 74 jaar.
Het echtpaar Wondergem-Bosschaart
teGapinge vierde het gouden huwelijks
feest. Beiden zijn nog zeer vitaal en
genoten op feest veel belangstelling.
Van onze correspondent
ZOUTELANDE. Er blijkt, ook van
buiten de gemeente, veel animo te be
staan om bouwgronden in Zoutelande
te kopen teneinde daar permanente wo-
ningen te kunnen bouwen. Dat bleek gis-
jj A» o Jcvprea rlcritl!". toen
na, dat iemand voor mijn schuld zou .structuurwerkloosheid zwaar. De tweede
boeten. Ik wens te staan voor de ge- Plaats heeft Hulst met 93. de derde
volgen van mijn eigen daden". Waarop ™en met Gaa„g we^verde^dan
hij dan, geheel in de trant van gen met 52. Terneuzen met 47, Krui-
denkwijzc, plat liet volgen: „en geel ningen met 44. Goes met 41. In al deze
dan wat Pauius betreft mijn portie rayons is de werkloosheid dus ook nu
maar aan fikkie"
nog boven de befaamde 3 pet, die .nor
maal" zou zijn. Rechts in Zierikzee met
Hier treedt de hoogmoedige mens, I feneendeSas van GeitKmet 14 ligt ze daar
.1 itaIIa vrakoivfiiranv/Inlïilr nmrl lXfll T*r
die de volle verantwoordelijkheid wil
dragen, maar geen verantwoording
aan God wil afleggen, ten voeten uit
te voorschijn.
Dat dit gevolgen heeft ook in de
menselijke verhoudingen, spreekt van
zelf. We schrijven daarover nog wel
nader.
j nmgen te Kunnen nouwen.
n 11 1 If J17 Hot teravond in de raadsvergadering, toen
11/ II mU UHgUII I Uil (le gemeenteraad besloot bouwgronden
O aan een aantal gegadigden.
Wat de bedrijfstakken betreft, geven
de bouwvakken een meevaller te zien.
Het aantal werklozen daalde van 777
tot 547. Het is daarbij verblijdend,
dat de werkgelegenheid 'het sterkst
daalde in de burgerlijke en utiliteits
bouw, dus niet in de officiële sector
van de wegenbouw en al wat daar-i
mede verwant is. En er stonden zelfs I
nog 118 aanvragen van werkgevers!
open.
De metaalnijverheid, die elders in het1
land tekenen van goede opleving geeft,
vertoont helaas dit beeld niet in onze
IAE NCRV heeft geweigerd, haar tele- provincie. Het aantal werklozen daalde 1
i-J in deze branche slechts van 145 tot 131..
waardoor het 19 groter is dan een jaar
geleden. Er staan bovendien slechts 69
aanvragen van werkgevers open, waar
van 13 in Vlissingen, onze metaalstad".
Men hëëft dp ^CRV de verantwoor-Dit aantal is ncg nlet. v°Idoende voor de
yeraniwuoi normaIe mutaties bij een onderneming
delykheid voor de televisieuitzendmg ais Qe Schelde".
op zondagavond tocbetrouwd. Zij heeft
die aanvaard, na ernstige overweging.
NCRV heeft geweigerd, haar tele
visiezendtijd op Eerste Pinksterdag
af te staan voor een direkte uitzen
ding van een Duitse operette.
We zouden zeggen: terecht!
Van een onzer verslaggevers
GOES Of het nog onder kunstge
not kan worden gerekend, wat de to
neelvereniging Onder ling Kunstgenot"
vrijdagavond in „De Prins van Oran
je" te Goes de volle zaal heeft voor
geschoteld, menen we te mogen be
twijfelen. Grappig was het echter wel.
De toneelvereniging voerde „En zo be
gon het...," van Philip King op.
In het algemeen werd in dit kluch
tig toneelstuk iets te stijf gespeeld.
Hadden figuren als juffrouw Skillon
(Ems Warmenhoven) en Lionel Toop
(Siem Berrevoets) daarvoor krachtens
hun rol een zeker excuus, voor Pene
lope (Kitty Haasdonk) kan epn derge
lijk pardon niet worden gevonden.
Niettemin had mej. Maasdonk bijvoor
beeld in haar eerste treffen met kor
poraal Clive Winton (Albert Reichardt)
geslaagde mementen.
Ida, het dienstmeisje (Albertien --~
Wiersma), maakte van haar door de heer over te nemen van het Waterschap
auteur wat in het onzekere gelaten rol Walcheren.
een aardig en vrolijk stukje toneel-' Aan de heer M. Koster werd voor vijx
spel. Juffrouw Skillon was vooral te jaar het visrecht verleend tegen beta-
waarderen in de scène, waar zij blijk iling van ƒ10.per jaar. Aan de heer
geeft van enig alcoholisch genot. Siem J. Vos werd vergunning verleend voor
Berrevoets kwam in plechtige momen- het plaatsen van een reclamebord op
te verkopen aan een aantal gegadigden.
Er werd grond verkocht aan fa. Pag-
■ter en Van Sluijs te Domburg (192 en
298 m2), J. de Visser (298 m2), fa. K.
J van Loo te Middelburg (660 m2), P.
J. van Etten (575 m2), C. Louwerse te
Delft (275 m2), A. Blankenburg^, Nieuw-
dorp (275 m2), J. Olyslager (551 m2),
de Ver. het Groene Kruis (192 m2). Al
deze grond tegen 10.per m2. In het
vervolg zal aangevraagde bouwgrond m
het uitbreidingsplan worde n verkocht
voor 15.— per m2. Burgemeester D.
Kodde kon aan de raad mededelen, dat,
het college van Ged. Staten machtiging
heeft verleend tot het doen van een uit
gave van 7.500 voor het aanschaffen
van een motorbrandspuit.
Het voorstel van B. en W. om de oude
school te verkopen voor oOOO werd
teruggenomen, aangezien er meerdere
gegadigden ingeschreven hebben. Het
college zal zich beraden of de verkoop,
openbaay dan wel met briefjes zal ge-;
schieden.
De raad besloot te zullen .trachten een
gedeelte van de Duinweg en van dei
Westkappelse weg in eigendom en be
ter werd vastgesteld op 14.000.
Een krediet van 26.690 werd ver
leend voor de aanleg en riolering van
een verbindingsstraat tussen de Duin
weg en de Bosweg.
De vroede vaderen hadden geen be
zwaren tegen het voorstel om het aan
tal schoolartsen op Walcheren, c.a. van
twee op drie te brengen.
Het voorstel van B. en W. tot invoe
ring van een vreemdelingenstatistiek
werd met 52 stemmen verworpen.
Voor stemden de heren K. de Wolf
(SGP) en P. Leijnse.
Nu steeds meer en op steeds meer
plaatsen in de gemeente gekampeerd
wordt, besloot de raad enkele gebieden
aan te wijzen waar dit niet mag plaats
hebben. Voortaan zal het verboden zijn
te kamperen binnen 100 meter afstand
van een woning, pension of hotel en
op de terreinen die in het uitbreidings
plan voor bebouwing zijn aangewezen.
de bevolkings aanwas. Een nieu
we regeling was dus wel go-
wenst en kwam niet te vroeg.
De nieuwe indeling kwam in 1559 ook
niet zo maar uit de lucht vallen. Ja
renlang was men er al mee bezig. Paus
Adriaan, de enige Nederlander die
paus geweest is, had in 1523 al plan
nen. Toen is er niets van gekomen,
misschien ook wel doordat deze paus
slechts één jaar de pauselijke stoel in
Rome heeft bezet.
Het is paus Pauius IV geweest, die de
reorganisatie eindelijk tot stand heeft
gebracht. De bekwame Brabantse theo
loog Franciscus Sonnius was al een
jaar in Rome om de nieuwe regeling
voor te bereiden ('hij is de eerste bis
schop van 's-Hertogenbosch geworden).
In sommige geschiedenisboekjes is te
lezen, dat de bekende Granvelle (bis
schop van Atrecht) de bewerker ervan
is. Tocti schijnt dit niet waar te zijn.
Volgens sommige geschiedschrijvers zat
hij zelfs niet in de commissie van
voorbereiding. Maar hij kreeg nu een
maal overal de schuld van. Zijn invloed
in regeringszaken was ook heel groot.
De nieuwe landvoogdes Margaretha
van Parma liet zich geheel door hem
leiden.
Hier volgt de nieuwe indeling:
Het Frans-sprekende deel van de zui
delijke Nederlanden had Kamerijk als
aartsbisdom en als bisdommen Doornik,
Atrecht, Namen en St. Omaars.
In de Vlaamse gewesten was Meche-
len een aartsbisdom, waartoe behoor
den de bisdommen Gent, Brugge, Ant
werpen, IJperen en de plaatsen die nu
bij" ons land btAioren: 's-Hertogenbosch
en Roermond.
Utrecht was het aartsbisdom in de
Noordelijke Nederlanden met als bis-
I dommen Haarlem, Middelburg, Leeu-
j warden, Groningen en Deventer.
Tot het bisdom Middelburg behoorde
geheel Zeeland ten noorden van de
Westerschelde. Het land ten zuiden er
van was een deel van Vlaanderen,
waarvan het westen tot het bisdom
Brugge en het oosten bij Gent behoor
de.
Het verzet tegen deze nieuwe kerke
lijke indeling was groot. Allereerst bij
de aanhangers van de zogenaamde
„nieuwe leer", de Luthersen en de Cal
vinisten. Het toezicht op hun leven, hun
doen-en-laten op godsdienstig gebied
zou nu scherper worden, met de vrese
lijke gevolgen ervan. Men was bang
voor de invoering van de Spaanse in
quisitie, een woord dat alleen al bij het
uitspreken ervan schrikbeelden van
Eén der onbeschadigd gebleven poortjes
naar het Abdijplein,
helemaal niet blij mee. In de oprich-
fcings'bul stond namelijk, dat alleen een
doctor in de theologie of het kerkelijk
recht tot bisschop benoemd kon worden.
Vroeger waren dikwijls adellijke perso
nen bisschop geworden. Sommigen van
hen hadden wel aan een universiteit
gestudeerd, maar een graad behaalden
ze gewoonlijk niet en het waren bis
schoppen met meermalen een sterk
wereldse instelling. Zomaar uit gunst
of door goede connecties bisschop
worden, zou er onder de nieuwe inde
ling niet meer bij zijn.
Maar ook de lagere geestelijken wa
ren ontevreden. Het toezicht op hun
werk en leven zou strenger worden. En
dat konden ze lang niet allemaal ver
dragen. Vooral die geestelijken met,
van wie op het zedelijk leven wel een
en ander viel aan te merken. Of zij,
die niet veel verstand hadden van ge
loofszaken, evenmin als van de kerk
taal, het Latijn.
Het heeft to,t 1561 geduurd, voor de
eerste bisschoppen werden benoemd. In
ditzelfde jaar werd Granvelle, die tot
aartsbisschop van Mechelen was be
noemd, door de paus bevorderd tot kar
dinaal. In zijn aartsbisschoppelijk paleis
omgaf hij zich met kunstschatten en hij
maakte het tot een middelpunt van
kerkelijk en staatkundig leven.
Op 26 december 1561 wijdde hij hier
Nicolaas de Gastro tot bisschop van
Middelburg. Drie Middelburgse gedepu-
Nicolaas de Castro tot bisschop van
teerden, waaronder de burgemeester,
kwamen hun nieuwe bisschop afhalen.
Op kosten der stad werd hij naar Mid
delburg gebracht. Hij ging wonen m de
Abdij; het kasteel Westhove was zijn
zomerverblijf.
Hij was de eerste bisschop van Mid
delburg en tevens de laatste. De Zeeuw
se hoofdstad is lang in Spaanse handen
geweest. Reeds in 1572 kozen Vlissingen
en Ve'ere (en het platteland van Wal
cheren) de zijde van Prins Willem.
Toen begonnen de Geuzen Middelburg
te belegeren. Pas in februari lo74 gaf
de stad zich over. Tijdens dit beleg is
de bisschop gestorven. Als zijn opvol
ger werd benoemd Joh an van Strijen.
i tt" a1.v n ttti
was trouwens ook de bedoeling van de
ze nieuwe regeling, om de „ketters"
beter te kunnen uitroeien.
Ook de Roomse edellieden waren er
De Abdijgebouwen in Middelburgzoals
se er oudtijds uitzagen
ten tot aardige resultaten.
Bert Haanebrink, die de leiding had,
bleek, naast de raamregie van Jan Le-
i maire jr., frisse vondsten te hebben
gen dat deze overeenstemt met het ka- haar goed recht en klopt op de haar gedaan Het decor van Piet Rornijn
rakter van de zondag. Dat zij nu niet toebetrouwde verantwoordelijkheid. was origineel en doelmatig.
omdat zij meent, deze uitzending op toestemt, haar tijd te geven voor een
een zodanige wijze te kunnen verzor- ander programma, is naar ons oordeel
de hoek Langedam-Bosweg.
Aan de chr. vereniging Het Groene
Kruis werd een verhoogde subsidie toe
gekend van 75 cent per inwoner per
jaar. Het bedrag voor de aankoop van
de te bouwen woning voor de wijkzus-
brandstapels en schavotten opriep. Het voorheen pastoor te Koudekerke. Hij
vestigde zich te Leuven en noemde zich
wel bisschop van Middelburg, maar is
nooit in zijn bisdom geweest. Dat ging
niet meer. De situatie was helemaal
veranderd. Het Calvinisme kreeg de
overland in Noord-Nederland en de
openbare uitoefening van de Roomse
godsdienst werd verboden. Deze toe
stand heeft geduurd tot 1853, toen de
kerkelijke hiërachie werd hersteld.
Utrecht werd een aartsbisdom met de
bisdommen Haarlem, 's-Hertogenbosch,
Breda en Roermond. Deze regeling ver
ontrustte de protestanten zozeer, dat er
een beweging in het land ontstond
(Aprilbeweging)die de val van liet
ministerie Thorbecke ten gevolge had.
Zeeland benoorden de Westerschelde
kwam bij het bisdom Haarlem,
Zeeuwsch-Vlaanderen bij Breda. En
kele jaren geleden (1956) is er weer
een nieuwe indeling gekomen: heel Zee
land ressorteert nu onder het bisdom
Breda.
Noot van de redactie. Deze bijdrage van
onze gewaardeerde historie-medewerker
komt, zoals gewoonlijk, te goeder tijd. Dat
blijkt ook wel hieruit, dat „Passepartout" in
„De Volkskrant" van 5 mei over hetzelfde
onderwerp schreef. Hij spreekt over de pau
selijke bul als over „een rampzalige vergis
sing", die „het Protestantisme in de hand
werkte". Hij zoekt de oorzaak in het feit, dat
gehele abdijen aan de bisschoppen geschon
ken werden, met al hun inkomsten en dat
deze tevens grote invloed kregen in de staten-
provinciaal. Daartegen kwam verzet. Het
merkwaardige feit blijft dan, dat in de stre-
jken, waarvoor hij dit verzet noteert: Vlaan
deren en Brabant, de Roomse hiërarchie
zich heeft kunnen handhaven.
