Supralux Amerikaans eredoctor zijn levenswerk maakte van DE NATUUR D DRIE SLEPERS HALEN BRITS REUZENDOK Bestrijding van pijn belangrijkverbeterd! Chefarine4 KAPPIE en de Kletzkische vlam Vrijdag 8 mei 1959 ZEEUWSCH DAGBLAD Pag. 2 Een woord Klein begonnen I Naar Amerika Eredoctor D' Voorzien PLASTICLAK Botter aangereden I Totale automatisering eind 1961 een feit Nieuwe Amerikaanse luchtdienst op Djakarta Griekse vlieger in ongelijk gesteld Rotterdam wil hoger gehalte van stadsgas Burgemeester opende rusthuis in en om uw huis DE TINTELS Jack Dunkley O Van een onzer redacteuren P de deur naar het privé-kantoor van dr. H. van der Horst te Hilversum staat „Binnen zonder kloppen". Dat is als een visitekaartje van de eredoctor in de wetenschappen die achter die deur zetelt in een prachtig betim merde werkkamer. Hij heeft daar de tropheeën verzameld die getuigen ^an^e,9rote momenten in zijn leven van zijn roem in Amerika, waar hij bijdroeg aan de overwinning der geallieerden. Voordat hij één woord heeft gesproken imponeert hij al. Hij zal dat waarschijnlijk in elk gezelschap doen, ook al was hij in overall gestoken, zoals vroeger toen hij speurde naar nieuwe vindingen. Wie en wat is deze doctor Van der Horst, die in vroeger jaren zijn eigen piloot was op lange vluchten boven de U.S.A.? Mensen van zijn staf zeggen: Hij is een man met één hobby die zijn levenswerk werd, de techniek, culminerend in de scheepsdiesel- motor. Hij is ons, academici, in gedachten allemaal ver vooruit. Ondanks zijn 68 jaren volgt hij de techniek als een jonge kerel op de voet. En het lukt hem nog ons een stap vóór te zijn ook. HIJ zelf: Ik draag nu wel een doctorstitel, maar ik ben geen gestudeerd mens. Ik heb alleen een paar dingen in de gaten gekregen die anderen niet zagen, bijvoorbeeld dat chroom een technische toepassing zou kunnen vinden om slijtage tegen te gaan. Maar ik heb een hekel aan het woord uitvinder. De meeste van hen blijven arm, omdat zij iets niet commercieel kunnen opzetten. Mijn succes is niets anders ge weest dan de gave, mijn vindingen technisch en commercieel goed uit te werken. En het laboratorium natuur lijk, want research is heel belangrijk. Ik heb er 25 mensen zitten, dat is meer dan één op tien van het hele personeel. Waarom zou ik er dan zelf nog werken, al heb ik wel weer eens zin in proeven nemen IN" de bedrijven van dr. Van der Horst Hilversum. Zwolle en Olean in de staat New York heerst maar één woord: chroom en kent men maar één procédé: chroom harden. Denk daarbij vooral niet aan een aansteker of een deurknop. Der gelijke simpele zaken komen bij Lemet Chromium niet de deur in. Wel uit bijna alle windstreken cylinders van scheepsmotoren, knapen van twee, drie meter lengte en een diameter van 6075 centimeter. Reders uit Ja pan, Tanger en Algiers sturen die he lemaal naar het kleine Holland, om hun binnenste hier te laten voorzien van een zeer bijzondere soort chroomhuid, die een levenlang mee zal gaan. De naam én faam van Le met Chromium zijn als een magneet! NATUURLIJK is ook dit klein be gonnen. Wel was de toen nog jonge Van der Horst de eerste ln Nederland, die het vernikkelen ver ving door chroom harden. Hij deed dat in een klein werkplaatsje in Hil versum. Overigens studeerde hij in die tijd tot diep in de nacht in allerlei buitenlandse vaktijdschriften, „maar soms ging het wel wat boven m n petje". Bovendien had hij nog tijd voor het vinden van nieuwe mogelijk heden. Jarenlang heb ik geleefd van het verchromen van walsen voor roto- gravuredruk.r Het was buitengewoon lastig werk, maar het lukte wel. La ter heb ik eens zes maanden lang proeven genomen voordat ik slaagde in het verchromen van de punt van grammofoonnaalden. De radio was er in die dagen rond 1930 gek op, want zij gingen zestig maal langer mee. Vinding en installatie heb ik voor vijf honderd pond plus royalties verkocht aan een Engelse maatschappij. Dit en een chroompunt in plaats van irridium voor vulpennen was alle maal nog klein werk. Ik bedacht me, dat ik al die tijd beter had kunnen gebruiken voor commercieel grotere dingen. Ik ben toen begonnen aan scheepsmotoren. Neen, vertelt de grijs-gekuifde man van nu, het is me gelukt poreus hard chroom te maken, dat de olie* in zijn nerven vast houdt. Dit is mijn grootste vinding geweest, die over de hele wereld wordt toegepast. Zijn grote geheim is de hechting van het chroom op de laag electro- lytisch ijzer er onder. Die lagen zijn niet meer te scheiden en afbladderen is uitgesloten. Een stuk of zes fabri kanten buiten Nederland hebben het systeem gegapt", maar zij doen het niet best, stelt de doctor vast, die hechtingen weet u.... Met dat al was hetgeen in Hilver sum werd gemaakt goed en stukken goedkoper dan een nieuwe voering. Van der Horst ging naam maken, Ame rika kreeg belangstelling. N 1939 kwam ik in Amerika in contact met de marine. De heren hadden, zonder dat zij mij ooit hadden gezien, al een heel dossier over me.... Ik heb er de overall maar weer aangetrokken en ben in Philadelphia cylinders voor duikboten gaan verchromen. De licentierechten heb ik goedkoop verkocht, want als ik de marine heb komen de anderen ook wel, dacht ik. 5 mei 1940 zou ik terug naar Ne derland, maar de boot was er niet en daar stond ik met m'n 1100 dollar. Het is een hele strijd geworden tegen de bevoorrechting van de eigen industrie, maar ik heb het dik gewonnen. In drie fabrieken hebben we met 750 man personeel 250 motoren per dag behandeld. E Nederlander Van der Horst werd er eredoctor, hij kreeg het recht een eigen vlag op de fa brieken te voeren, ieder lid van het personeel droeg een speldje als on derscheiding. Na de oorlog bleef alleen de fabriek in Olean over, Hilversum werd opge- Uit alle delen van de wereld sturen reders cylinders van scheepsmotoren naar Nederland, waar zy by Lemet Chromium worden voorzien van een byzon- dere soort chroomhuid. Hier in de fabriek te Zwolle een knaap van een paar meter lengte. bpuwd, Zwolle kwam er in 1952 Üij voor het grote" werk. Waar eens de Jumbo's van de N.S. werden op geknapt, beschermen nu Nederlandse arbeiders dieselmotoren uit de hele wereld tegen hun vijanden zwavel en warmte. Geen werkstuk is er hetzelf de, de precisie viert er hoogtij, want het gaat om langere levensduur, gro tere bedrijfszekerheid en lagere kos ten van onderhoud. We hebben de wind de laatste tijd niet mee, bepeinst de 68-jarige. De scheepvaart gaat achteruit, maar toch ben ik optimistisch gestemd. Wij hebben nu vijftien procent van het potentieel der wereldscheepvaart. Het moet mogelijk zijn, dat we er 25 pet. van maken. Aldus de man, van wie de Ameri kaanse marine in de oorlog getuigde, dat zijn werk voor haar ,,van het grootste belang" was. 173 i E kruisen, die langs alle wegen stonden, waren zwart van de raven en op de bergtoppen loerden de goeren. De boogschut ters vonder er vaak plezier in, de hongerende Joden, die op de be graafplaats hokten, als mikpunt te gebruiken. Andere Romeinse solda ten begaven zich alleen of in troe pen naar de muren, zodat ze wel buiten schot waren, maar de ande ren hen toch zien konden: dan toon den ze hun hun overvloed. Sinds het begin der belegering waren zeven weken verstreken. De Joden vierden nu hun Pinksteren, een beklagenswaardig Pinksteren en niets werd anders. De Joden deden uitvallen tegen de nieuwe wallen, doch zonder resultaat. Des ondanks knaagde deze veldtocht sterker aan de zenuwen der Ro meinse legionairen dan andere veldtochten, die zwaarder en ge vaarlijker waren geweest. Langza merhand maakte zich van de be legeraars een onmachtige woede meester tegen de stille en stinken de stad. Gelukte het de Joden, de vier nieuwe wallen te vernietigen, dan bleef er geen mogelijkheid over andere belegeringswerken te bouwen en was al het hout ver bruikt. Grimmig keken de soldaten naar de tempel, die steeds gelijk, onaangetast, in wit en goud bo ven op zijn heuvel stond. Ze spra ken niet over „de tempel", maar alleen vol angstige bevreemding, woede en afschuw over „dat", „dat ding." Zou men nu eeuwig voor deze witte, onbehaaglijke ves ting moeten liggen? In het Romeinse kamp heerste een sombere, vertwijfelde span ning. Geen andere stad had ooit zolang tegen burgertwisten, hon ger en oorlog stand gehouden. Zou men deze krankzinnige uitgehon gerde vlegels dan nooit tot rede kunnen brengen? Onmogelijk kon men nu tijdig voor het feest van het Oktoberpaard in Rome terug zijn. Van de generale legioenen tot de laatste treinsoldaat van de af delingen der bondgenoten barstte iedereen bijna van woede op deze God Jahve, die verhinderde, dat de Romeinse krijgskunst het fana tisme va: won. Op een der laatste dagen van ju li nodigde Titus Jozef uit, hem op een inspectie te vergezellen. Zwij gend liepen beide mannen, de veld heer zonder enig teken van zijn waardigheid en Jozef zonder, wa pens, door de grote stilte. Gelijk matig vroegen de wachtposten het parool en gelijkmatig beantwoord den zij met het wachtwoord: Ro me bovenal. In een omtrek van twintig kilometer lag nu de omge ving van Jeruzalem leeg en kaal voor hen en het woord van de Hei lige Schrift was nu vervuld: „Daarom zegt de Here Here al zó: Zie, mijn toorn en mijne grim migheid zal uitgestort worden over deze plaats, over de mensen en over de beesten en over het ge boomte des velds en over de vrucht des aardrijks en zal branden en niet uitgeblust worden." Ze kwamen bij een ravijn, waar in de mensen uit de stad hun lij ken pleegden te werpen. Een bij tende stank steeg omhoog en be nauwde hun adem. Overal in het rond lagen lijken opgestapeld. Ti tus bleef staan. Ook Jozef bleef gehoorzaam staan. Titus keek zijn begeleider, die geduldig op deze af schuwelijke plek bleef staan, eens van terzijde aan. Nog pas van daag had de prins weer vertrou welijke mededelingen ontvangen, dat Jozef spioneerde en geheime verbindingen met de belegerden onderhield. Titus geloofde daar geen woord van. Hij wist heel goed, hoe moeilijk Jozefs positie was en dat zowel de Joden als de Romeinse soldaten hem voor een verrader hielden. Hij was erg op hem gesteld en meende dat hij hem als vriend kon vertrouwen, maar er waren toch ogenblikken, waarin hij hem even vreemd en onbehaaglijk vond als zijn solda ten. Hij zocht nu bij dit lijkenra vijn of hij op Jozefs gelaat een spoor van afschuw en droefheid kon ontdekken. Jozefs gelaat bleef onbewogen en het werd de prins kil en vreemd tc moede. Hoe kon Jozef dit uithouden? In waarheid werd Jozef door een onweerstaanbare drang naar plaatsen gedreven waar de gruwe len der belegering zich op een bij zonder afzichtelijke manier open baarden. Hij was hierheen ge stuurd als het oog, dat al deze el lende in zich op nam. Zich hier over uiten was gemakkelijk ge noeg, maar zwijgend toekijken was veel moeilijker. (Wordt vervolgd) Advertentie "Jék-wat? 'Jebienkat veerkrachtig-ploo'ihoudend- wasbaar HET klinkt heel eenvoudig zo, maar insiders weten wat er aan vast zat. De stookolie (met zwa vel) had zijn intrede gedaan, in tien jaar tijd was het vermogen van de motoren opgevoerd van 8000 tot 24.000 pk. Van der Horst had die ontwikke ling vlijmscherp voorzien en ook wat het gevolg zou zijn: hoge slijtage aan de cylinders. Toen het zover was had hij zijn produkt klaar. Geen gewoon glad chroom, want dat laat zich niet smeren. Advertentie is beter kost mindert AMSTERDAM (ANP) De recht bank in Amsterdam heeft de 49-jari- ge vishandelaar J. K. uit Monniken dam veroordeeld tot twee weken ge vangenisstraf en een jaar ontzegging uit de rijbevoegdheid. Half februari was de man 's nachts vlak bij zijn huis met zijn auto van de dijk afgereden. Over een dunne ijslaag was de auto 25 meter van de wal gegle den en tegen een botter terechtgeko men. Na de botsing was de wagen door het ijs gezakt. De vishandelaar werd gered. Hij was dronken. (Advertentie) Vier werkelijk betrouwbare middelen helpen elkaar en... doen wonderen I ten heeh ontdekt, dat bepaalde combi naties van geneesmiddelen een bijzonder weldadig effect hebben. Olschoon de werking van elk middel afzonderlijk bekend was, bleek zulk een combinatie krachtiger te werken dan kon worden verwacht. Eén der bestanddelen zorgt dat - niettegenstaande de krachtige werking ook de zwakste maag niet van streek raakt. Chelarine „4' is dan ook hèt middel bij uitstek tegen pijnen en griep. en griep. DEN HAAG (ANP) Einde 1961 zal de totale automatisering van het lande lijke telefoonnet een feit zijn. Inmid dels wordt begonnen aan een driejaren plan om althans voor de grootste ste den van ons land automatisering van te lefoonverbindingen met België en Duitsland mogelijk te maken. Van en kele grote Belgische gemeenten uit kan men reeds automatisch met diverse de len van ons land telefoneren. DEN HAAG. (ANP). Pan Ameri can Airways zal met ingang van 5 juni een nieuwe luchtdienst op Djakarta ope nen. De dienst zal eenmaal per week worden uitgevoerd met „stratocruisers' van San Francisco via Honoloeloe, Ma nilla, Saigon en Singapore naar Djakar ta. De vliegtuigen van de dienst zullen des vrijdagsmorgens vroeg in Djakarta arriveren en na een oponthoud van iets meer dan een uur de terugvlucht via de genoemde plaatsen aanvaarden. Eigen nieuwsdienst ROTTERDAM. De drie nieuwste schepen van de zeegaande vloot van L. Smit en Co's internationale sleep dienst te Rotterdam brengen volgen de week het grootste ooit versleepte dok van Engeland naar de Rotter damse Droogdokmaatschappij. Deze scheepswerf heeft dit dok met een hefvermogen van 54.000 ton gekocht van de Britse Admiraliteit. De sleepboten Elbe met 4000 pk (kapi tein A. Poot), Schelde met 2500 pk (kapitein P. J. van der Snoek) en Tasmanzee met 1650 pk (kapitein C. J. Broek) hebben de zorg voor deze 240 mijl lange reis van Portsmouth naar Rotterdam. Het plan is om vol gende week donderdag te vertrekken. Onder gunstige weersomstandigheden kan het 260 meter lange, bijna zes tig meter brede en haast twintig me ter boven zee uitstekende gevaarte op de ochtend van eerste Pinksterdag voor de Nieuwe Waterweg arriveren. Voor een goede gang van zaken op het dok zullen twintig runners zorgen onder leiding van eerste stuurman Schonerberg. Het commando over het transport het betreft tegelijk de honderdste belangrijke sleepreis van Leen Smit berust bij kapitein Poot, die behalve gezagvoerder van de grootste sleper ook de oudste kapitein in dienstjaren is. Dit 54.000 tons dok is groter dan het beroemde Singaporedok, dat indertijd in tweeën, telkens met vier boten, werd gesleept. Het voorgaande groot ste dok, dat in zijn geheel op trans port ging, had een hefvermogen' van 46.000 ton. Dit gebeurde in 1920. De sleepboten Humber, Schelde, Seine en Donau (waarvan geen enkele meer in de vaart is) brachten dit dok van Hamburg naar Wilton-Fijenoord te Schiedam. legen pijnen en griep. Geschikt voor de gevoeligste maag, want die wordt heschermd door het bestanddeel Chelarox. Eigen nieuwsdienst Eigen Nieuwsdienst ROTTERDAM. B. en W. stellen de gemeenteraad voor de calorische waar de (het gehalte) van het stadsgas te verhogen. Voor producent zowel als voor consument zou dat, menen B. en W.. voordelen hebben. Een verhoging van ca. 4.000 cal. op ca. 4.500 kcal. per m3 achten B. en W. gewenst. De kosten van de grondstoffen zouden daardoor dalen. Zonder bezwaar voor de branders van de normale huishoudelijke toestellen zal stadsgas van de voorgestelde calorische waarde kunnen worden gebruikt. Een verandering in de methode van vaststelling van het tarief zal noodzake lijk blijken te zijn. DEN HAAG. De Haagse kanton rechter heeft de vordering van de 41- jarige Griekse piloot B. K„ die herstel in zijn functie van tweede piloot bij de KLM had gevraagd, afgewezen. K. was in februari 1958, nadat hij zes jaar bij de KLM had gewerkt, ontslagen wegens ongeschiktheid. Dat feit vormde de aanleiding voor de actie van de Ver eniging van KLM-vliegers, die resulteer de in het ontslag van twee bestuursle den c^tarvan en de daarop gevolgde sta king van vliegers. De kantonrechter overwoog, dat het enige criterium voor de rechter in deze zaak de vraag is, of het ontslag „kenne lijk onredelijk" is geweest, zoals de wet stelt. Hij beantwoordde de vraag ont kennend, want volgens hem bestond er gezien de overgelegde rapporten over K. gegronde twijfel aan zijn bekwaamheid. Dat derden van mening zijn, dat K. wel had kunnen worden gehandhaafd, vond de kantonrechter van geen belang omdat de KLM daarover moet oorde len. De verantwoordelijkheid voor de veiligheid berust immers alleen bij haar. DRIEBERGEN De vroegere bui tenplaats in Driebergen van de familie De Beaufort, huize Leeuwenburgh, is woensdag als rusthuis van de stichting voor Kerkelijk sociale arbeid te Rotter dam geopend door burgemeester mr. G. E. van Walsum. Coniferen die men verleden herfst of dit voorjaar heeft gepoot of verplant kunnen het nu wel eens te kwaad krij gen met de droogte. Als het voldoende regent zullen ze zich zelf wel redden, doch veel krijgen ze over het algemeen niet mee; de struiken zijn te dicht en er komt onvoldoende water bij de wor telkluit terecht en daarom is het nut tig er éénmaal per week een emmer water bij te gieten. Dat zal hen goed doen en dat geldt vooral voor struiken die op de volle wind staan. Vrij naar 1 Maurice Lebtanc Üiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiuimi piiniiiiniiiHiiniiiiiiiiiiiiniiiiiii §j door 51IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII |IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|llllllll||l|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||i|||||||g 57. Prins Kletzky was juist bezig een voetenbankje te plaatsen op de stoel die op een kist op de tafel stond, toen hij boven zich in het dak een hand ont waarde, die in het stro van de bedek king rondwoelde en grote plukken los trok. „Hé! Wat moet dat?" riep de vorst streng naar boven. Toen verscheen het jeugdige gelaat van Okki in de opening. „Sssti" fluisterde de scheepsjongen met stralende ogen. „Wij komen u red den eh, ik bedoel ik kom gij eh..ik!" „Gij komt ons redden," kwam de prins hem te hulp. „Belangrijk! Dat is het, jofel hè?" glunderde de scheepsjongen. .Welzeker. Zulks komt ons zeer ge legen," beaamde Kletzky terwijl hij minzaam met het hoofd knikte. „Maak het gat maar fluks wat groter, zodat wij er onze gestalte doorheen kunnen wringen. Ban Bijt Sm «en béste knaapl" Okki toog weer ijverig aan het werk. „Reken maar dat dit een sappige ont snapping wordt!" sprak hij tevreden. „Die lefjas van een Bandelos zal nog eens even een beetje opkijken, hè vorst?" Maar de vorst antwoordde niet. Er was een klein strosprietje op zijn lamp gevallen, dat langzaam brandend naar beneden dwarrelde en neerdaalde op -het petroleum-oppervlak, KERKNIEUWS NED. HERV. KERK Bedankt voor Oud-Alblas: P. de Jong, Kootwijkerbroek; voor Oosterwolde (G.): J. C. Schuurman te Bleskensgraaf. Ongeldig beroep. Vorige week ontving ds. Van Estrik, Ned. Herv. predikant te Nieuwland, een beroep naar Klundert (N.-Br.), Door een administratieve onvol komenheid is dit beroep ongeldig. Er wordt geacht, dat ds. Van Estrik geen beroep van Klundert heeft ontvangen. GEREFORMEERDE KERKEN Beroepen te Klazienaveen: Joh. Dijk stra te Schermerhorn. GEREF. KERKEN (vrijgemaakt) Beroepen te Stadskanaal: D. Berghuis te Grootegast. CHRIST. GEREF. KERKEN Bedankt voor 's-Gravendeel: J. H. Carlier te Zutphen. Een tweejarig kindje van de familie W. Braam uit Lobith is daar woensdag onder een vrachtwagen geraakt en ge dood. De heer P. Laddrak, de fabrieksdi recteur van de Verenigde fabrieken van L. J. Heijmeijer te Edam, is zaterdag zestig jaar bij het bedrijf in dienst. Hij is zijn loopbaan begonnen aLa veertien jarigs jongen.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1959 | | pagina 2