In het zelfbewuste hart van Rotterdam
nachtegaal niet zingen
Ongebroken strakke lijnen
Vreemdeling
in Spanje
Maar Brouwer krijgt
zijn zwaarden... V PM
Geen winst ten behoeve
van bestuurders
Veel dorpen in
Nieuw-Guinea
vormen raden
ZAANSE KLAS
NAAR ITALIË?
Maandag 4 mei 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 9
Gekker en gekker
In de piepzak
Neem Langweer
Niet overal
komt or niets mooi
NIEUWE WET OP DE STICHTINGEN
D1
"VrU SPANJE als toeristenland in de
mode is gekomen, verschijnen de
reisgidsen en landbeschrijvingen van het
Iberische schiereiland in groten geta
le. Ook van Nederlandse auteurs, want
de menigvuldige aantrekkelijkheden van
het land ten zuiden der Pyreneeën
hebben ook duizenden Nederlanders der
waarts gelokt.
Bij H. P. Leopold is een Nederlandse
vertaling verschenen van H. V. Mor
tons boek over Spanje. Het heet Vreem
deling in Spanje, is goed vertaald door
C. Groot en versierd met aantrekkelij
ke foto's van J. van Male.
Morton is een ervaren reiziger, die
al meer boeken over zijn tochten heeft
geschreven. Voor de Nederlandse lezer
lijkt het ons enigszins een bezwaar dat
hij de toeristische geneugten van Span
je in dit boek wel heel sterk meet aan
Engelse normen en maatstaven.
De Nederlander zwerft in het al
gemeen gesproken duidelijk op een
andere wijze door vreemde landen dan
de Engelsman; zijn voorliefden, zijn ge
woonten etc. zijn totaal verschillend,
zijn oordeel over land en volk vermoe
delijk ook alweer: generaliserend
sterk afwijkend van dat van een En
gelse reiziger.
Wie zoals schrijver dezer regelen
Spanje goed kent, is het herhaalde
lijk met Mortons conclusies oneens.
Niet met zijn beschrijvingen; die zijn
wel juist en exact en geven de toerist
die naar Spanje wil gaan volop infor
matie.
HOL.LANDIA (ANP). —De idee
van een dorpsraad, ter behartiging
van gemeenschappelijke belangen, be
gint in verschillende delen van Ne
derlands Nieuw-Guinea meer en meer
ingang te vinden. Geïnspireerd door
het voorbeeld van Weraboer in de
hals van de ..Vogelkop" besloten vier
dorpen van de onderafdeling Bintoeni
onlangs eveneens een raad in het le
ven te roepn.
Een van de belangrijkste gemeen
schappelijke belangen is wel de aanleg
van cacaotuinen, waaraan alle dorpen
samen zullen meedoen. Onder leiding
van de voorlichtingsdienst voor de land
bouw worden op het ogenblik gezinstui-
nen in het bos uitgezet. Met de ontgin
ning zal nog in mei worden begonnen.
Inmiddels is de bevolking van Wera
boer (onderafdeling Ransiki) onder lei
ding van een zeer actieve dorpsraad
reeds enige tijd bezig met het openleg
gen van een strook bosgrond, ter grootte
van ongeveer vijftig hectaren, met de
bedoeling dit areaal binnen vier jaar
met cacao te kunnen beplanten. Tot dus
ver is 6,5 hectare schoongekapt, op welk
gedeelte al in maart de eerste lantoro-
schaduwbomen werden geplant.
Onlangs werd ook in het dorp Jembe-
kiri op het eiland Roemberpon (onder
afdeling Ransiki) een dorpsraad in het
leven geroepen. Hoewel de formele in
stallatie nog niet is geschied, is het toch
verheugend dat ook in dit deel van het
eiland de inheemse bevolking tot een ze
ker verantwoordelijkheidsbesef begint te
geraken.
ZAANDAM. De kinderen uit de hoog
ste klas van de Duinjagerschool in
Zaandam hebben het in de eerste
plaats te danken aan hun onderwijzer,
de heer C. J. Braam, als zij deze zo
mer een schoolreisje gaan maken naar
het Italiaanse plaatsje Torre del Greco.
Zelf op vakantie kwam de heer Braam
met zijn Italiaanse collega Antonio
Ascione overeen een uitwisseling te or
ganiseren tussen de lagere scholen,
waaraan zij les gaven. Het idee werd
verder uitgewerkt en de oudercommis
sie van de Duinjagerschool voert nu
verscheidene acties om het nodige geld
voor het uitstapje van de dertig jon
gens en meisjes bijeen te krijgen.
Bij de uitgifte van nominaal 2.904.000
5% preferente in gewone aandelen con
verteerbare aandelen Amsterdamsche
Droogdok-Maatschappij hebben nagenoeg
alle houders van claims van hun recht tot
inschrijving gebruik gemaakt.
uit over het bestuur, en hebben an
derzijds tegenover de vereniging be
paalde verplichtingen. Een vereniging
bestaat pas als van te voren haar
statuten door de overheid zijn goed
gekeurd, zodat de positie van de le
den aan een zekere controle door de
overheid is onderworpen. Voor de op
richting van een stichting is echter
geen goedkeuring van overheidswege
vereist.
INGEVOLGE de nieuwe wet moet
I de stichting wél een vermogen
hebben, welks omvang verband houdt
met het doel van de stichting; maar
niet nodig is dat al direct bij de op
richting dit vermogen afgezonderd
kan worden, als maar duidelijk is,
dat binnen afzienbare tijd het vermo
gen bij elkaar kan worden gebracht.
Is aan een van deze eisen niet vol
daan, dan is de stichting niet nietig,
maar kan de rechtbank haar ontbin
den. Maar oude stichtingen kunnen
om een van deze redenen pas ont
bonden worden 5 jaar na het in wer
king treden van de wet, dus na 1 ja
nuari 1962. Voor die tijd echter kun
nen zij op vereenvoudigde wijze wor
den omgezet in een naamloze ven
nootschap, een vereniging of een
coöperatieve vereniging, al naar ge
lang een van die organisatievormen
het beste aan de aard van de be
trokken stichting beantwoordt.
TAE WET op stichtingen is overi-
gens lang niet op alle stichtin
gen van toepassing, b.v. niet op kerk
genootschappen en op kerkelijke stich-
tingen. Ook niet op de instellingen
van weldadigheid" die in de Armen
wet worden opgesomd en op de
spaarfondsen, die krachtens de Pen
sioen- en Spaarfondsenwet zijn goed
gekeurd; voor deze stichtingen wordt
de in de genoemde wetten gegeven
regeling voldoende geacht. En op
stichtingen die tot doel hebben het
u«*eren van studiebeurzen, is de wet
van 1956 ook in het algemeen niet
van toepassing, want daarvoor wer
den reeds in de eerste helft van de
vorige eeuw per Koninklijk Besluit re
gelingen uitgevaardigd. Verder vallen
door de overheid opgerichte stichtin
gen niet onder de wet; er is een
commissie ingesteld ter bestudering
van de speciaal met overheidsstich-
tingen samenhangende problemen
Voor al deze stichtingen geldt dus
ni.eX hetgeen hierboven over oude
stichtingen is gezegd.
O TEEN, staal, glas. Het montere
hart van Rotterdam is ervan ge
maakt. Het klopt in het strenge ritme
van zelfbewuste voetstappen. Het is
nieuw. Het tintelt van leven en kracht,
maar de nachtegaal kan er niet zingen.
Niet alleen 's avonds, wanneer een mens
in het centrum van de stad vergeefs zoekt
naar park en nachtegaal, is er iets benau
wends in de betonnen straklijnigheid van
Rotterdam. Ziet de voortjagende stroom van
mensen eens aan in het middaguur tussen de
stenen wanden, langs de vlakke open plekken.
Zie, hoe twee jonge mensen, hand in hand,
zich losmaken uit die stroom en afdwalen
naar een bank. Het is behagelijk weer. Zon.
Op de gezichten staat het verlangen naar wat
koesteren te lezen. Ze gaan zitten. Vóór hen
het fascinerend lijnenspel van een lange tegel
vloer. Rechts, keurig gerangschikt, kleine,
ordelijke bomen in een smalle grasmat. Links
de gevel van een hoog, plat bankgebouw.
Een man. moe van de uren achter een
bureau, strijkt neer op een terrasje. Zijn oog
rust op een zee van auto's op een parkeer
plaats, op kleine ordelijke bomen in een nette
grasmat, op gebouwen.
Een kind speelt op een ruime binnenplaats
tussen hoge flatgebouwen. Het trekt een
autootje voort over een van de twee brede
tegelpaden, die de ruimte in vier strakke
grasvierkanten verdelen. Het kind komt op
het kruispunt van de paden. Onwillekeurig
speelt de toeschouwer een wiskundig spelle
tje. waarin het kind middelpunt is- Kijk, de
diagonalen door het kind getrokken eindigen
in de vier hoekpunten precies in vier kleine,
ordelijke bomen. De loodlijnen door het kind
getrokken lopen van de ene kleine groep
struiken naar de andere. De schaduw van
een flatgebouw verdeelt het vlak in twee
gelijke helften. Ziedaar de gegevens. Ge
vraagd: Hoe kan dit kind vrijuit diep adem
halen?
Gevraagd bovenal: waarom kan in dit
mooie nieuwe hart van Rotterdam niet érgens
het groen van bomen en struiken de gelegen
heid krijgen om onder de overheersing van
het steen uit te komen? Waarom is er niet
ergens een park. dat al deze strakke lijnen
doorbreekt? Waarom komt men niet tegemoet
aan de noodzaak van een beetje fluisterende
sfeer van wat wild groeiende struiken en
statige bomen tussen al dat hard terugkaat
sende lawaai?
D OTTERDAM is geen stad zonder longen.
J l Verre van dat. Waar er ook maar even
plaats voor was, is een strookje groen aan
gebracht. Overal staan de ordelijke bomen.
Maar je ziet ze niet.
Een paar mooie singels zijn er. In de
nieuwere straten zijn perkjes, bloembakken,
boompjes. Ieder driehoekje, dat niet be
bouwd wordt, is begroeid.
Maar nergens heeft in dat nieuwe centrum
iets ruimere park-
aanleg de ordening
doorbroken. Ner
gens verademing.
Alles is onderge
schikt gemaakt aan
wetten, door lijnen
en vlakken gesteld.
De stadsmens
heeft juist in het
centrum van zijn
stad behoefte aan
een plek waar rus
tige gedachten de
jachtigheid kunnen
verjagen. Natuur
lijk, er is het park
achter Museum
Boymans, maar het
wordt door de ge
vel van het gebouw
van het centrum
weggehouden.
Waar ruimte is,
is parkeerterrein.
Waar een park zou
kunnen zijn staan
auto's. Waar geen
auto's staan, staar
op papier al een
gebouw.
Waar moeten die
mensen naar toe,
die even uit die
stroom willen bre
ken? Die twee, hand
in hand, die man,
dat kind? Zij wil
len ontkomen aan
het dynamische,
aan het krachtige,
aan de haast.
Rotterdam is mooi, sterk- Indruk
wekkend. Maar zo'n kleine mens uit de
grote stroom getreden voor een ogen
blik rust is soms wat zielig verloren.
nROUWER moet zijn zivaurden hebben, meneer, maar zorgen
geeft het wel. Kijk het ivas zo: het Skütsje silen in Friesland
was nergens. Er waren er nog maar een stuk of vier over, nou?
Skütsje silen is voor de particuliere schippers niet meer te doen
de andere Friese steden zwerven veel
Langweerderszeggen ze in Lang
weer Moet dat nou zo blijven? Wij
willen ook een Skütsje. Maar waar moet
het geld vandaan komen? Enfin ze pra
ten erover.
De Drie Zwaantjes gonzen ervan, maar I
ze zijn er nog niet aan toe. Eerst moett
Brouwer zijn zwaarden hebben. Het!
schijnt erom te houwen, maar ze wor
den er gekker en gekker mee, de Erie
zen met hun Skütsjes.
Maar ja, je moet ook de men
sen maar zien te vinden. Ze moeten
zich maar vrij kunnen maken. Want een
wedstrijd kost toch altijd twee dagen er
er komen er steeds meer. En het draai!
altijd om de centen
'n Stel zwaarden kost meer
dan 1200 gulden en die moeten er ko
men. Ten slotte was het Brouwer, die
het Skütsje silen uit de mo'eilijkheden
geholpen heeft. Hij kon het zo druk
niet hebben of het kon hem niet zo
veel geld kosten, maar hij moest
en zou mee doen. Het werd hem wel
eens te zwaar hoor, maar als we dan
een beroep op hem deden, was Brou
wer d'r altijd bij
En nou zit Brouwer in de piep
zak en nu moet-ie geholpen worden. Dat
kan niet anders, je kunt Brouwer toch
niet zonder z'n zwaarden laten varen.
Met alle kosten, die hij al heeft....
't Is rtiei. maar in Friesland leeft het
Skütsje silen al. Je kunt nergens komen
in dit wonderschone ;and met zijn on
overtrefbare vergezichten, met zijn hel
dere luchten, waar het altijd is als was
de atmosfeer luchtiger, prikkelend als
champagne, of na tien woorden inlei
ding valt het woord Skütsje.
't Raakt er meer en meer bezeten
van, dit land. Neem Langweer, het
dorp, dat eigenlijk alleen maar een met
bomen overhuifde straat is. Een straat
met bomen en de Wielen. Hoeveel men-
sen wonen er helemaal. Achthonderd,
negenhonderd? Misschien. Maar het j
brengt vorig jaar me: veel pijn er vppJ
moeite de vijftig gulden per Skütsje
startgeld bij elkaar voor een wedstrijd i
op de Wielen.
Ze praten er nu nog over. daar in
Langweer. Maar ja, op de Skütsjes uit
Het is niet overal zoals in de
Lemmer, waar ze de dijk kunnen af
zetten en waar ze geld kunnen heffen.
Neem eens Geastmar nou? Vorig jaar
hebben ze daar ook hun Skütsje silen
gehad, 't Was spannend, maar 't heeft
eigenlijk alleen maar centen gekost nou?
Ja, ja, ja. d'r komen d'r wel
steeds meer. Nou gaat Philips in
Drachten ook al mee doen. Het zijn er
nu ai een twaalf of een dertien Er
goeie. Allemaal. Da's prachtig nou?
Frieslandwat een land. wat eer
rust, en we zouden willen, dat de Frie
se zorgen de onze waren....
Maar Brouwer krijgt zijn zwaardei
Ze hebben nog maar vijftig gulden no
dig nou? En als die er niet komen, kom.
er niets meer op deze wereld.
door mevr. mr. E. J. A. Fiseher-Keuls
HP 1 JANUARI 1957 is de wet op stichtingen in werking getre-
den. Deze wet bracht zekerheid op tal van punten, waarover
daarvóór, bij het ontbreken van een wettelijke regeling, grote on
zekerheid bestond. Een stichting is een organisatievorm, waarbij
een vermogen wordt bestemd voor een bepaald doel, b.v. voor de
bevordering van de huisvesting van studenten; het vermogen wordt
bestuurd door in de statuten aangewezen personen.
Vóór de nieuwe wet nu was niet
zeker, of voor de oprichting van zo'n
stichting, als dat niet bij testament
gebeurde, een notariële akte nodig
was; of een stichting ook een niet-
ideëel, maar een commercieel doel
kon hebben; of de stichting alleen kon
worden opgericht als tegelijkertijd het
vermogen beschikbaar werd gesteld
en zo ja, of dit vermogen dan di
rect al een zekere omvang, naar ge
lang van het doel van de stichting
noest hebben. Al deze kwesties zijn
n de «ieuwe wet geregeld.
Vóór 1 januari 1957 opgerichte stich-
ingen moeten met ingang van 1 ja-
luari 1960 aan bepaalde in deze wet
gestelde eisen zijn aangepast. Dan
moeten hun statuten in een notariële
akte zijn neergelegd, zodat gewaar
borgd is dat deze statuten bevatten
letgeen op dat moment ook de statu-
'en van de oude stichtingen moeten in-
ïouden. O.a. moet uit de statutci.
dijken, dat het woord stichting" in
Ie naam van de stichting is opgeno-
nen; het thans veel gebruikte woor^
.fonds" is niet voldoende om in dc
iaam het karakter van de organise.
ïevorm aan te geven. De statuter
noeten ook het doel van de sticntir.g
?n de wijze van benoeming van dc
bestuurders omschrijven, en een aan
vVijzing bevatten van de zaken die
haar kapitaal vormen of van de mid
delen, waarmee een kapitaal zal wor
den verkregen. De notariële akte
moet voorts worden ingeschreven in
het stichtingenregister. Oude stichtin
gen die op genoemde datum aan de
ze vereisten niet voldoen, verliezen
hun rechtspersoonlijkheid. Dit houdt
o.m. in, dat haar bestuurders per
soonlijk aansprakelijk zijn als zij
daarna namens de stichting optreden
DESTUURDERS van oude stich-
D tingen er bestaan stichtingen
van een paar honderd jaar oud
dienen dus wel na te gaan, of er
een stichtingsakte aanwezig is en of
deze' aan de nieuwe eisen voldoet. De
notarissen zullen dit jaar wel het een
en ander te doen hebben met het op
maken van nieuwe stichtingsakten
voor oude stichtingen.
Winst
)E NIEUWE WET bepaalt voorts,
dat de stichting niet ten doel
mag hebben het behalen van wins;
ten behoeve van de oprichters of dc
bestuurders; en aan andere personer
mogen alleen uitkeringen worden ge
daan, indien die uitkeringen een ide
ele of sociale strekking hebben. Dc
stichting mag dus wel commercieel
verkzaam zijn, b.v. een onderneming
drijven, als maar niet de winst aar.
de oprichters of de bestuurders zelf
ten goede komt.
lE STICHTING mag ook niet
leden hebben zoals een vereni
ging die heeft. De leden van een ver
eniging oefenen enerzijds zeggenschap
