Koninklijke/Shell Groep
ruim 29 pet. lagere winst
De boer in Oost-Duitsland
tornt tegen kolchozen op v^^^silflkes.nparp
Suprahix*
Lét,
Tekort aan specialisten
op alle niveaus dreigt
Brabantse jeugd
studeert weinig
verder
Winst Amsterdamsche Droogdok
over 1959 vermoedelijk lager
Krachtige Stijging Uitgifte converteerbare
van winst R.V.S. aandelen tegen 100%
Steeds raindér zelfstandigen hebben de moed
O
MifïEiwë Nederlaricbè ^ocketboekêii
Dividend over 1958 blijft 'gehandhaafd op 5
Winstdaling vooral gevolg van lagere prijzen)SSe uSavenjen'
Trekking premielening
Amsterdam 19561
Van Nelle 7% dividend
Resultaten Philips
ook dit jaar hoger
Emissie Verschure a 110%
Ir. Otten over aütomatie s
Verstandig vooruitziend sociaal beleid kan
veel wrijvingswerkloosheid vermijden
Amerikaanse dividend-en
Hollandsche Beton 14%
Stevig aangepakt
Wurgende greep
De vraag
WORDT U GEKWELD
Timmeren, zelfs voor
prille amateurs
PL A S T IC L AK
Shylock in zakformaat
Wie gaat er mee
naar Ierland varen?
DE ZONDEBOK
Vrijdag 3 april 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 9
DEN HAAG Aan de op 20
mei te houden algemene verga
dering van aandeelhouders in
de Koninklijke Nederlandsche Pe
troleum Maatschappij zal wor
den voorgesteld over 1958 een on
veranderd dividend in contanten
uit te keren van 5 op elk van de
per 31 december 1958 uitstaande
68.420.565 aandelen van 20 no
minaal. In het bedrag van 5 is
begrepen een interimdividend
van 1.50, dat in oktober betaal
baar werd gesteld.
Het nettoresultaat van de Ko
ninklijke/Shell Groep over 1958,
2.621 miljoen in 1957.
an de groep in
van met haar
n- I verbonden niet geconsolideerde maat-
e ln «ezeschappijen 48 miljoen. De kapitaaluit-
totale ontvangsten begrepen omzetbc- j gaven voor de groep waren dus nagenoeg
lasting, accijnzen en dergelijke heffin- gelijk aan die van de voorgaande twee
gen stegen met 49 miljoen tot 592 jaren.
miljoen. Het netto bedrijfskapitaal bedroeg eind
./"irgDir oO4Yï"kTIf T*F 1958 733 miljoen. Kasmiddelen en kort-
LAGJCiKIi I KUDLIV 1 IJL lopende beleggingen stegen met 142 mil-
De brutoproduktie van ruwe olie, met|i°e" tot £.491 miljoen. Deze stijging is
inbegrip van olie ontvangen op grondhoofdzakelijk toe te schrijven aan 126
van bepaalde leveringscontracten, bedroeg miljoen nieuw kapitaal, ontvangen van de
2.216.000 barrels per dag in 1958 en was
derhalve. IVi procent lager dan de pro-
duktie in 1957 van 2.251.000 barrels per
dag.
De in 1958 verwerkte hoeveelheid ruwe
olie was 2.194.000 barrels per dag in
1957. De bedrijfs- en andere kosten be
droegen 1.471 miljoen en waren 26
miljoen lager dan in 1957.
De afschrijvingen bedroegen 210 mil
joen tegen 217 miljoen in 1957. De af-
iischrijvingen op duurzame produktipmid-
na aftrek van belastingen, delen waren hoger, doch bepaalde boor-
bedroeg 150.683.381 tegenkosten vertoonden een daling als gevolg
919 791 021 in 1QÓ7 Pm Halino van verminderde boorwerkzaamheden.
t 2iZ.tzi.udi in I90f, een aaiing De feelBStjngen naar de winst bedroe.
derhalve van ruim 29 procent, gen 130 miljoen tegen 147 miljoen
Deze vermindering is vöorname4^^.^b^it^ltf-decker
lijk veroorzaakt door de daling in;zuela verhoogd. Als gevolg hiervan is
de verkoopprijzen van oliepro- m b§t|.!?ec'1l?6 voor 1958 een extra last
moedermaatschappijen uit hun emissies
in 1958. Aan het eind van 1958 beliepen
de verschuldigde belastingen naar de
winst 153 miljoen.
Uil het nettoresultaat van 151 mil
joen zijn aan de moedermaatschappijen,
de N.V. Koninklijke Nederlandsche Pe
troleum Maatschappij en The Shell Trans
port and Trading Company Ltd. dividen
den uitgekeerd van 46 miljoen. Het niet
uitgekeerde gedeelte is 'toegevoegd aan
het bedrijfsvermogen.
De jaarverslagen van de moedermaat
schappijen zullen later in de maand ver
schijnen.
Eigen nieuwsdienst
TILBURG. Meer dan de helft
57 procent van de jongens in Noord
brabant, die de capaciteiten hebben om
door te studeren, doet dat niet. Bij
de meisjes bedraagt dat percentage 67.
Een rapport in opdracht van de
Provinciale staten van Noordbrabant
uitgebracht over de intellectuele reser
ve van de Brabantse bevolking con
stateert een groot rendementsverlies bij
het voortgezet onderwijs, doordat op de
scholen geen speciale aandacht kan
worden geschonken aan de kinderen, bij
wie de individuele gezinssfeer moeilijk
heden bij de studie oplevert.
Duidelijk blijkt volgens* het rapport
dat het sociale milieu, waaruit de kin
deren afkomstig zijn, geen enkele in
vloed oefent op de prestaties bij de
studie.
Vijftig jonge Nederlandse boeren
gaan tien maanden naar Canada om daar
op boerenbedrijven ervaring op te doen.
Vanmiddag vertrekken zij met het
regeringsschip Groote Beer uit Rotterdam.
dukten.
De verkoop van ruwe olie en olle-
produkten bedroeg in 1958 2.340.000
barrels per dag en was 5 procent ho
ger dan in 1957. Deze stijging was ech-1
ter niet voldoende om de prijsdaling:
te compenseren. De opbrengst van ver-
kopen en andere bedrijïsinkomsten be
liep 2.547 miljoen, vergeleken met
van 19 miljoen begrepen voor Venezo
laanse belastingen.
De kapitaaluitgaven en opsporingskos
ten van groepsmaatschappijen bedroegen
in 1958 in totaal 339 miljoen. Daarenbo-
The Shell Transport and Trading Com
pany boekte over 1958 een nettowinst
van 18.830.697 tegen 17.750.432 in
1957. De maatschappij zal een slotdivi-
dend voorstellen van 2 shilling 9 pence
per aandeel, waardoor de totale uitke
ring op 3 shilling 9 pence komt, het
geen gelijk is aan 1957.
ROTTERDAM Het verzekerde be
drag van de Rotteidamsche Verzekering-
Societeiten iR.VS.) is in 1958 gestegen
tot 2.180,19 (v.j. 2040,21) miljoen.
Aan nieuwe verzekeringen werd voor
275,85 (v.j. f 275,22) miljoen afgesloten.
Het Belgische bedrijf ging vooruit met
trs. 297,53 miljoen Hier is het verzekerde
bedrag de viji miljard francs gepasseerd.
De R.V.S. heeft 1958 afgesloten met een
batig saldo van f 5.99 (v.j 3,70) miljoen,
waaruit een onveranderd dividend van
9 pet wordt voorgesteld. Aan de extra
reserve wordt 3,87 miljoen toegevoegd.
Het totaal van de zichtbare extra waar
borgen voor vei zekerden is gestegen lot
28,45 (v j. 24,43) miljoen
De beleggingen zijn toegenomen tot
ruim .f 489 (v.j 4531 miljoen. De ge
kweekte rente, berekend over de gemid
delde waarde van de beleggingen, bedroeg
4.07 (v.j. 3.95) procent De premiereserve
werd weer berekend op een rentevoet
van 3 pet
Zoals al vermeld zal aan de komende
aandeelhoudersvergadering levens wor
den voorgesteld een herkapitalisatie uit
te voeren van 25 pet. onder gelijktijdige
uitkering van een zg belastingdividend
van 6V4. pet.
AMSTERDAM. Het exploitatie
overschot over 1958 van de Amsterdam
sche Droogdok Mij. is gedaald tot 6,63
(v.j. 7,30) miljoen. Na aftrek o.m.
van afschrijvingen ad 1,84 (v.j. f 3.54)
miljoen, reserve vernieuwingen ad 2.40
(v.j. 1,25) miljoen en reserve gratifi
caties ad 1,18 (v.j. 1.15) miljoen,
resteert een winstsaldo van 1.663.182
(v.j. 1.511.392). Voorgesteld' wordt een
dividend van 20 pet. Vorig jaar werd
eveneens 20 pet. uitgekeerd, waarvan
10 pet. in aandelen.
De cijfers zijn gunstig beïnvloed door
winsten op omvangrijke reparatie-orders.
De directie verwacht dat a'e bedrijfs
resultaten van dit jaar wel achter zullen
blijven bij die van 1953. De bedrijfsbe
zetting iri het eerste kwartaal van 1959
was gunstig door de zeer omvangrijke
verbouwing aan de Johan van Oldenbar-
nevelt.
Opdrachten voor de bouw van nieuwe
schepeÏT.'werd'en in 1958 niel ontvangen.
Dit jak'h- is evenwel een opdracht ver
kregen voor de bouw van een zuster
schip van de in 1958 afgeleverde Medon.
Met de lopende opdrachten is de nieuvv-
bouwafdeling tot 1961 volledig bezet.
Verwacht wordt dat de vergroting van
dok-3 dit jaar gereed komt. Hierdoor
wordt tegemoet gekomen aan de behoef
te aan dokcapaciteit voor grotere sche
pen.
Het bedrijf wordt uitgebreid. Binnen
kort kan een terrein in het westelijk
havengebied van de gemeente Amster
dam worden gekocht. Gezien de ver
wachte bedrijfsbezetting werd besloten
hét vijfde dok zef te bouwen.
Emissie
Hoewel de liquiditeit zeker niet on
gunstig is en de voor de bouw van het
nieuwe dok en de koop van het. terrein
benodigde gelden ruimschoots aanwezig
zijn. wordt gemeend, dat het aantrekken
van middelen ter financiering van fa
brieksgebouwen en verdere outillage
van het tweede bedrijf gewenst is.
Aan aandeelhouders zal worden voor
gesteld voor 2.904.000 5 pet. conver
teerbare aandelen uit' te geven tegen
100 pet. uitsluitend voor aandeelhouders.
Deze stukken zullen van 1 januari 1964
af zonder bijbetaling in de verhouding
1 op 1 kunnen worden omgewisseld in
gewone aandelen. De converteerbare
aandelen, waarvan ook onderaandelen
zullen worden uitgegeven, zullen voor
dividend en nominale waarde preferentie
genieten boven de gewone resp. onder
aandelen.
100.000 op no. 2 serie 16408
AMSTERDAM (ANP1) ln de gisteren
gehouden üitloting van de 21'2co. premie
lening Amsterdam 1956 I viel de prijs van
f 100.000 op nr. 2 van serie 16408. die van
50.000 op nr. 2615/5, 25.000 op nr. 15181/7,
10.000 op nr 10307/1 en 5.000 op nr.
16039/10.
De volgende vijf obligaties werden uit
geloot met een premie van 1.000 elk: nr.
7 van serie 12350, nr. 9574/5, nr. 2615/1,
8881/2 en nr. 5291/4. Een premie van 500
viel op nr. 11045/2, 9574/3, 104/3, 104/5,
1274/9, 9125/2, 16408/3, 16408/7, 18531/10 en
nr. 9324/8.
Voorts werden 480 niet hierboven ge
noemde nummers uitgeloot met 125 elk,
De volgende trekking is op 2 april 1960.
ROTTERDAM De Erven de Wed.
J. van Nelle zaJ over 1958 een onveran-
derd dividend van 7 pet. voorstellen.
EINDHOVEN. De Philips Schouw
burg ir. Eindhoven, waarin de laatste
jaren de aandeelhoudersvergaderingen
van Philips werden gehouden, was gis
teren te klein om de meer dan 1.300
aandeelhouders en certificaathouders te
herbergen, zodat dit keer de vergade
ring in de veel grotere Jubileumhal
werd gehouden.
Op de verscheidene vragen werd mee
gedeeld:
De resultaten over januari en fe
bruari van dit jaar zijn in dezelfde
geest als die van de overeenkomstige
maanden van 1958 ook ten aanzien van
het accres;
In geen geval zal Philips dit jaar
met een emissie komen. Er wordt
naar gestreefd ook in 1960 niet te
emitteren;
De andelen van 50 zijn al in de
notering. Beursnotering in eensgevend
geld, die zeker zal komen, wordt
voorlopig niet overwogen, teneinde
niet de indruk te wekken, dat de aan
delen spoedig op de New Yorkse beurs
worden geïntroduceerd. Vooralsnog
ligt dat niet in de bedoeling.
Het bestuur ziet de verhuizing van
grote pakketten aandelen naar Amerika
met zeer betrekkelijke verheugenis. Wij
kunnen, zo betoogde ir. Otten. de men
sen niet zeggen hun stukken vast te
houden. Wij ku n slechts een zo snel
en zo goed mogelijke voorlichting geven.
De jaarstukken en de agio-uitkering
per 20 mei werden goedgekeurd. De
heren mr. L. A., Nypels en mr. H. F.
van Walsem werden als commissaris
herbenoemd evenals de heer O. M. E.
Loupart tol lid van de raad van be
heer van Gemeenschappelijk Bezit.
AMSTERDAM. Verschure Co's
Scheepswerf en Machinefabriek gaat
nominaal 525.000 gewone aandelen uit
geven tegen een koers van 110 pet.,
welke ten vc"e zullen delen in de resul
taten over 1959. Het bezit van 1.000
oud aandeel geett recht tot inschrijving
op 500 nieuw. Het desbetreffende pros
pectus zal volgende week verschijnen.
De Koninklijke Nederlandsche Grof
smederij zal voorstellen over 1958 een
onveranderd dividend van 8 pel. uit te
keren.
EINDHOVEN. Ik geloof dat de au
tomatte de mensheid iets goeds kan
brengen. Immers, na de vervanging van
spierarbeid door machines kondigt zich
nu een nieuw middel aan dat routine
denkwerk kan verrichten en de mens
dus vrij kan maken voor scheppend
werk. Dit verklaarde de president van
Philips, ir. P. F. S. Ottèn, in de giste
ren gehouden aandeelhoudersvergade
ring.
Het is duidelijk dat de machines der
automatte in hun ontwerp, vervaardi
ging. bediening en onderhoud om des
kundig personeel van grote yakbe-
kwaamheid vragen. Een aantal nieuwe
vakrichtingen begint zich al af te teke
nen, waarvoor speciaal opgeleide, men
sen nodig zullen zijn. zoals nuifïerieke
wiskundigen, wetenschappelijke .reke
naars, programmeurs en analisten," elek-
tronici en mecaniciens, zowel voor ont
werp als bediening en onderhoud.
Werkloosheid
Toch mag men de ogen niet sluiten
voor het lot dat de enkeling kan tref
fen, omdat hij het slachtoffer kan 'wor
den van in bepaalde sectoren optreden
de wrijvingswerkloosfoeid. Hier ligt en
grote verantwoordelijkheid voor over
heid, werkgevers en werknemers om
deze ongewenste gevolgen zoveel moge
lijk te voorkomen. Bij een verstandig
vooruitziend sociaal beleid mag men op
timistisch zijn ten aanzien van de ge
volgen voor de werkgelegenheid, zo
meent ir. Otten.
Bij Philips wordt in de technische sec
toren geen overcompleet aan ongeschool
de of geschoolde arbeid tengevolge van
aütomatie verwacht. Ir. Otten maakt
zich wel bezorgd over een eventueel te
kort aan elektronische specialisten en
mathematici op alle niveaus. Met voor
uitziende blik zijn er aan enkele inrich
tingen van hoger onderwijs opleidingen
gecreëerd om in de te'verwachten ge
boefte te voorzien.
Herscholing 5
In de administratieve sectoren kan
men op den duur met relatief minder
menselijke werkkracht volstaan. Dit zal
de werkgelegenheid echter niet in volle
ofrivang nadelig beïhvloeden eri wel
door de compenserende invloed van de
expansie en dd intensivering van de
vraag' naar administratieve gegevens.
Bovendien vertrouwt.ir, Otten. dat een
eventueel overschot ten dele .'na .her
scholing elders in het. bedrijf kan
worden geplaatst.
In de fabricage bij Philips doet de
automatic nog; maar .langzaam ..haar in
trede, juist omdat de vérgaande me
chanisatie van de massaproduktie de di
recte voordelen' van de aütomatie ver
mindert. Het is het gebied'- van d'e- en
kel- en seriefabricage en niet 'dat van
de massafa-bricage dat allereerst voor
aütomatie in aanmerking komt.
Dit spruit voort uit het feit- dat de
automatic, een veel grotere flexibiliteit
heeft dan mechanisatie. Men kan bij de
aütomatie namelijk wait prödukt veran
deren door het inbrengen van een an
dere instructieband en- dus met dezelf
de gereedschap-machine vers chili end e
werkstukken,maken, terwijl de mechani
satie steeds op een bepaald- pródukt is
'afgestemd. Daardoor is de mechanisa
tie voor kleinere series in vele gevallen
uiet rendabel.
Betere rentabiliteit
Hel belangrijkste facet van de automa
tte voor Philips wordt nog gevormd
door haar betekenis voor de leiding. De
snelheid waarmee .de automatte gege
vens verwerkt, rubriceert en in onder
ling verband brengt, maakt het nemen
van snelle en "doeltreffende beslissingen
mogelijk. Bijvoorbeeld bij de voorraden
is het streven erop gericht dooi- een
versnelling van liet bestehvezen de om
vang van de voorraad grondstoffen, half
fabrikaten en eindprodukten relatief te
verminderen. Zelfs met een betrekkelij
ke geringe tijdwinst en' een daarmee ge
paard gaande vergroting van de omloop
snelheid van hét vermogen kan' lïiër al
een belangrijke verbetering- van dé ren
tabiliteit, worden verkregen, aldus ir. Ot
ten.
American Can
Am. Home
Products
Atch. Topeka
G.amewell
Gimbel
Pittsfon
Reading
Shaw. Water
Toledo Edison
Traqsamerica
Corp
Wrigley
kwart. 0,50 Eetaalbaar
maand.
kwart.
verl.
kwart.
kwart.
regelm.
verh.
regelm.
regelm.
maand.
0,25
0,30
0,20
745
,30
,25
0,20
0,17 Va
0,20
0,25
1 mei
1 juni
15 april
25 april
27 april
14 mei
25 mei.
28 april
30 april
1 mei, 1 juni
1 juli, 1 aug.
Treinen, autobussen en personenauto's voerden gisteren meer dan 1300 aandeelhouders -naar Philips in'
Eindhoven voor het bezoeken van de jaarlijkse algemene vergadering. Het was de groötstê en drukst
bezochte aandeelhoudersvergadering, die ooit in Nederland is gehouden. Op het podium de raad van bestuur,
het presidium en een deel van de directie van 1dit wereldconcern.'
ui i.'.'•Tffiffi V;, li, ft l .-nf,
DEN HAAG. De Hollandsche Be
ton' Maatschappij stelt voor over 1953
een dividend van -14 pet. uit te keren.
Hiervan is' reeds 5.pet. ais interim-di
vidend Jjetaald; s
Van een onderredacteuren I kleiner worden, fiat staat vast. Pre- JYC'C'l kJllCllYCO IJ^Cll C
cies zeals het. de kleine zelfstandieé
BERLIJN De zelfstandige tjoer in Oost-Düitsland 'heeft het
niet gemakkelijk. Hij kan het steeds minder bolwerken tegen de
geweldige concurrentie van de Landwirtschaftliche Produktions-
genossenschaften (coöperaties), zoals de kolchozen in de Duitse
Democratische Republiek heten, anderzijds tegen de staat die hem
tot steeds grotere leveringen van zijn produkten verplicht.
Ongeveer de helft van de totale op
pervlakte aan landbouwgrond in de i
D.D.R. wordt op socialistische wijzei
bewerkt en beheerd, heeft Walter Ül-
bricht in Leipzig) meegedeeld. Vol
trots, want zijn ideaal is het socialis-l
tisch lleês: communistische) dorp
zonder zelfstandige boeren. In Leipzig!
sprak de Oostduitse partijleider en vi
ce-premier- op het zesde congres van
dè kolchozen in Oost-Duitsland.
Er zijn reeds 9700 van dergelijke
collectieve landbouwondernemingen in
dé D D.R., een landbouwareaal om
vattend van meer dan 2,4 miljoen hec
tare. Met andere woorden ruim 38 pro
cent van de totale oppervlakte aan
landbouwgrond. De socialistische sec
tot omvat behalve de kolchozen nóg
Volkseigenen Güter en staatsbedrij
ven.
HÖE snel de socialisering van de
landbouw zich in de Oostzone
voltrekt blijkt uit de toeneming
van het aantal kolchozen in 1958 met
3300 In percentages van het totale
oppervlak aan landbouwgrond: van on
geveer 25 pet. tot 38 pet.86.000 boeren
en boerinnen gingen in dat jaar op in
de L.P.G.'s.
Reeds kort na het einde van de
oorlog in 1945 zijn de communistische
bazen in Oost-Duitsland begonnen
me* hun strijd tegen het prlvé-bezlt in
de landbouw. Aangevangen werd met
de onteigening van landbouwbedrijven
met meer dan honderd ha grond.
Van-af 1948 werden de boeren met
landerijen van twintig tot 100 ha ste
viger aangepakt. Op alle mogelijke
manier begonnen zij achterstelling te
gevoelen in vergelijking met hun col
lega's in staatslanribouwbedrijven. Meer
no?' zij moes,en hoe langer hoe meer
van hun produkten aan de staat af
storm
V- E laatste fase begon in 1932 met
de instelling van de eerste Land
wirtschaftliche Produktionsge-
nosn-nschaften. Onmiddellijk kregen
dezr kolchozen fiscale voordelen, rui
me kredieten van de staat, voorrang
or de zelfstandige boeren bij de toe
wijzing van machines, mest en zaden.
Steeds drukkender werd in de loop
der laren de wurgende greep rond de
keel van de boeren die de concurren
tie van de L.P.G.'s probeerden te
weerstaan
Bleven zij nalatig bij de verplichte
leveranties, dan volgden in zeer veel
gevallen arrestaties en de veroorde
ling tot langdurige gevangenisstraf
fen. Op hulp van de staats-maohines
en tractorenstations behoefden zij
r.iet te rekenen. Velen van hen zijn
aan het eind van hun krachten.
Het is.dan ook geen. wonder dat de
industrie een grote zuigkracht heeft
uitgeoefend op de- boeren die êr nog
een eigen bedrijfje op na hielden,
vooral ook omdat in de fabrieken vrij
llöge forten- lokten. Veel landerijen
raakten ontvolkt. Tal van boeren die
tot nog toe aan de socialisering wis
ten te ontkomen hebben schreeuwend
gebrek aan werkkrachten, vooral ook
omdat zeer velen van hen vooral
veel jongeren de vlucht naar Wést-
Duitsland hebben gekozen boven het le
ven in de Oostduitse dicfat,uur,staat.
OK de socialistische sektór van
de Oostduitse landbouw kampt
met een enorm gebrek aan ar
beidskrachten. Er zijn- veel tegensla
gen geweest, moest Ulbricht op het
congres in Leipzig toegeven. Er zullen
dan ook meer vróuwen dan tot nu
toé op de collectieve boerenbedrijven
moeten gaan werken. Scholieren en
studenten, arbeiders uit de fabrieken,
militairen en ambtenaren moeten het
tekort aan werkkrachten -helpen goed
maken.
Ma-ar er is meer: er bestaat ook
een tekort aan tractoren en andere
landbouwmachines. Er zullen nog min
stens 75.000 landbouwtractorên nodig
zijn. schatten deskundigen in West-
Duitsland,. voordat de door de commu
nistische leiders gestelde doelen kun
nen worden bereikt.
kleiner worden. Dat staat vast. Pre
cies zoals het de kleine zelfstandige
handwerkslieden, de timmerlieden, de
loodgieters en al die anderen die een
eigen werkplaats hebben onmogelijk
wordt gemaakt hun ambacht uit te
oefenen, zullen ook de boeren zich hoe
langer hoe meer moeten aansluiten bij
de machtige collectieve bedrijven. De
door Moskou bevolen hervorming van
de Oostduitse landbouw zal daarmee
haar beslag hebben gekregen.
Vijftien boerenfamilies woonden
en werkten eens in het dorpje
Kuhbriicke. Elk op een eigen be
drijfje. Met hard werken kon men
van een edelijk bestaan verze
kerd zijn daar in dat Oostduitse
dorpje vlak bij Berlijn. Tot de
communisten anders beslisten.
Tot de onafwendbare ópmars van
de kolchozen begon.
In Kuhbrücke woont nu nog
maar één boer met een éigen
landbouwbedrijf: Tien boeren zijn
met hun gezinnen naar het Wes
ten gevlucht: een boer is overle
den. Slechts één is bezweken
voor de druk van de communis
ten en is toegetreden tot een col
lectief boerenbedrijf.
De overige twee boeren van
Kuhbrücke zitten in de gevange
nis. Zij kregen vorig jaar res
pectievelijk dertien en acht jaren
tuchthuisstraf. Ze onderhielden
contact met een radiostation in
hot Westen
Advertentie
TEGEN het eind van het jaar. zo
riep Ulbricht met grote stellig
heid in Leipzig uit, zal de Duit
se Democratische Republiek voor zich
zelf kunnen zorgen wat vlees, vet en
melk betreft, Of dat lukken zal is nog
zeer de vraag, zeggen kenners in de
bondsrepubliek van de Oostduitse land
bouw.
Het aandeel dat de zelfstandige
kleine boeren nog hebben in de
landbouw van de Oostzone zal steeds
door rheumatlék, spit. ischias, hootd- en
zenuwpijnen, neemt dan uw toevlucht
tot TOGAL. Het middel dat kan baten,
waar andere falen. Laat u dus niet langer
kwellen, maar gebruik TÖGAL. TOGAL
zuivert de nieren en is onschadelijk voor
hart en maag. Bij apotheek èn drogist
0,95, 2,40 en 8.83.
De heer F. H. Aarts, leraar van cle
technische school te Bergen op Zoom,
heeft in de serie Hoe doe ik het zelf?
van de uitgeverij Mulder en Co. te Hil
versum het boekje Timmeren geschreven,
dat tal van tips. wenken, voorschriften
en inlichtingen bevat, die zelfs de prilste
amateur met hamer en spijker een eind
op weg zullen helpen.
Advertentie
is beter'kost mindert
tfttlNK pro.l.iH
BIJNA tegelijkertijd
verschenen vier
pocketboeken, die ge
wijd zijn aan het werk
van William Shake
speare, dat nog altijd
op het repertoire van
het wereldtoneel blijft
en ook in ons land her
haaldelijk wordt op
gevoerd.
\[OOR het Holland
V Festival van dit
jaar is een voor Neder-
land tamelijk onbe- jf
kend stuk als Neder- fe
landse toneelprestatie
gekozen. Het is Troilus
en Cressida, vertaald
door Bert Voeten, die
al meer dan twintig
stukken van Shake
speare voor Neder
landse toneelgezelschap
pen Vertaalde.
In de literaire pocket- f
serie van de Bezige Bij s
verscheen onlangs zijn
vertaling van The mer
chant of Venice, die ge
bruikt wordt door Cecs
Laséur bij de opvoe
ring van de Haagse Comédie. In 1951
maakte Voeten voor de eerste keer in
zijd leven een vertaling van een werk
van Shakespeare. Het was die van de
Koopman van Venetië. Thans heeft hij
die vertaling grondig bewerkt als
resultaat van nauw contact met regis
seurs en acteurs, voor wie hij in de
afgelopen jaren tientallen toneelwerken
vertaalde. In deze
nieuwe vertaling
heeft Voeten ge
tracht het oor
spronkelijk Engels
van Shakespeare
te vatten in mo
dern Nederlands.
Zonder aan het
wezen van het
originele werk ook
maar iets te kort
te doen, klinkt
het in de taal van
Voeten alsof het
oorspronkelijk in
onze eigen taal ge
schreven is. Zon
der twijfel is het
daardoor voor de
hedendaagse lezer
beter leesbaar ge
worden en is het
zowel voor de
acteurs als voor
de schouwburg
bezoekers gemak
kelijker in de
figuur van Shy-
lock te geloven.
HOE goed de
vertaling van
Bert Voeten is.
ziet men onmid
dellijk bij een
vergelijking met
moderne Engelse
of Amerikaanse
bewerkingen. In de Dell-pockets ver
scheen nu eveneens The merchant of
Venice.
De Amerikaanse hoogleraar in de
literatuurgeschiedenis, Francis Fergus-
son verzorgde de uitgave en gaf het
drama, een inleiding mee, waarin h(j de
historische achtergronden beschrijft en
het zowel literair als dramatisch
aan moderne critische beschouwingen
onderwerpt.
Ook voor de uitgave van Julius i
Caesar in dezelfde reeks schreef pro
fessor Fergussón een dergelijke inlei
ding. Bovendien vertelde hij in beide!
pockets over het leven en werk van
Shakespeare en j
over het ontstaan j
en de ontwikke-1
ling van diens
theater te Strat-1
ford.
Ieder stuk wordt
ook nog vooraf
gegaan door een
bijdrage, waarin
een modern ac
teur-regisseur
voor The mer
chant of Venice
is dat Morris
Carnowski en voor
Julius Caesar Phi
lip Lawrence
zijn inzicht op de
speelbaarheid van
Shakespeare's
werk gééft. Door
een woordenlijst,
waarin woorden
zijn opgenomen
die de lezer niet
zo gemakkelijk in
een woordenboek
kan vinden, zijn
de Dellpockets bij-
zonder handige i
gidsen voor ieder-
een, die het werk
van Shakespeare
D.vp, ook in de oor-1
spronkelijke taal i
wil lezen.
IN een pocketboek van ongeveer 3001
pagina's (Mentorbooks) heeft dej
Amerikaanse schrijfster Marchette
Chute alle dramatische werken van
Shakespeare in proza naverteld.
De schrijfster, die in Amerika naam
heeft als deskundige op het gebied van
de Engelse literatuur en die ook al
w - i.R
Prismaböekeii
W. Wielek-Berg -verzamelde eu ver
taalde Prismaboeken een aantal Duitse
verhalen. Het oudste daarvandateert
uit 1910 en het laatste is David.uit 1956
van de in 1911 geboren schrijfster Lui-,
se Rinser.
Daartussen in staan de verhalen van
Franz Werfel, Joseph Roth. Richard
Friedenthal en andere, die typerend
zijn voor het Duitse korte verhaal van
een halve eeuw.
DE blijmoedige reisgids voor. Ierland,
die de jonge Duitse schrijver Hein-
rich Böll oeft samengesteld, laat wei
nig heel van de illusie van het groene
eiland met de shamrock.
Böll maakte enkele jaren geleden
naam met een aantal geciseleerde .kor
te verhalen en in Wie gaat er mee haar
Ierland varen? toont hij zich weer een
meester op het gebied van. het kenmer
kende détail.
Hij heeft slechts een veiligheidspeld
nodig om het Ierse volkskarakter vast
te prikken tegen de achtergrond van het
eindeloze veen en de eeuwige regen.
Dan is er de thee op ieder uur van de
dag en van de nacht, de gelaten gedra
gen armoede, de verlaten dorpen, de
emigratie die als een mes door het Ier
se volk heeft gesneden, de ."troostende
whisky en de oude wijsheid dat het er
ger had kunnen zijn.
Zo geeft dit reisverhaal zonder Bae-
dékerbijzonderheden een treffend en
boeiend beeld van dit nog altijd weinig
bekende eiland. Wérumeus Bulling, zorg
de nog voor een sfeervolle vertaling.
Hierover slechts dit: woorden als zi-
geunster en beheerdster kennen wij niet.
(Uitg. Ad. Donker, Rotterdam).
DE mens wil het goede, maar hij staat
machteloos tegenover een zich onaf
wendbaar voltrekkend noodlot. Dit pro
bleem boeide de Duitse schrijfster
Luise Rinser blijkbaar zo sterk dat
zij er t,a haar opmerkelijke debuut Da-
niela nog een boek aan heeft gewijd:
De zondebok, in een gevoelige vertaling
door J van Rees bij Leopolds uitgevers
maatschappij in Den Haag) verschenen.
Het thema van schuld en boete is
verwerkt in de figuur van een oude
dienstbode, wier enige drijfveer is om
tenminste één lid van de familie geluk
kig te maken, zoals zij het zelf uitdrukt:
Haar moederlijke bezetenheid voor het
enige dochtertje uit het mislukte gezin
waar zij werkt, leidt echter tot een vol
ledige catastrofe, zo volledig dat er ei
genlijk meer sprake is van een groots
en geheimzinnig vonnis over menselij
ke tekortkomingen.
De tragiek van dit gebeuren plaatste
de schrijfster tegen de achtergrond van
de beklemmende sfeer in een kleinbur
gerlijk stadje. Het mysterie van de
schuld, die wel beleden maar niet- meer
volgens menselijke maatstaven gestraft
kan worden, is door Luisé Rinser met
grote liefde en' beheerste toewijding be
schreven. Uitgave H. P. Leopblds. Uitg.
Mij. Den Haag.
Moderne Nederlandse v.erhalen uit de
'na-obrlpg'se jaren. w-erdem .bijeenge
bracht. door C. J. Kelk. Dit prisma-
boekje bevat zowel reisimpressies Van
Bertus Aafies, een vertelsel van Coolen,
een psychologische novelle van Ves".-
dijk als. korte verhalen, die typerend
zijn.,.vqQr het.werk.van Anna Blam.an
en Harry Mulisch. Met de bundel Ne
derlandse verhalen die enkole jaren ge
leden reeds verscheen,' geeft dit nieuwe
pocketboek een .overzicht van de ver
scheidenheid, .die d'e.fièdendaagse Neder
landse literatuur' te zién geef!.
Mickey Mouse en het parelsnoer ven
P. G. Wodehouse is weer een verhaal
vol dwaze gebeurtenissen. Spannend en
met humor-verteld, zoals de lezers'dat
van WodehoiiSe gewend 'zijn. De film-
magnaat, die voor zijn vl-ouw een kost
baar parelsnoer Amerika moet 'bin
nensmokkelen is .met een. speelgoed
Mickey-Mouse de hoofdfiguur van dit
kostelijke veAa'aT.
John Dickéon Carr 'schreef De moord
met het scheermes. Mét een mooi be
werkt scheermes wordt een meisje ver
moord aan boord' van het Engelse ofce-
aanschip Queen Victoria.Er verdwijnt
ook nog een. kostbare smaragd en er
is sprake van een voor dc internatio
nale politiek zeer,gevaarlijk filmpje.
Carr's beroemde detective 'dr. Feil
brengt al die schijnbaar losstaande za
ken met elkgar in verband en lost. het
raadsel van de moord 'vanzelfsprekend
op.
In Marie Antoinette werpt' dèEngel
se historieschrijver Hilaire Belloc zijn
eigen licht op de Franse revolutie waar
over hij vakèi- gezaghebbende 'boeken
schreef. Met de tragische koningin .als
middelpunt Van, de dramatische ontwik
keling der revolutie, geett Belloc een
historisch verantwoorde bewogen schil
dering van dit altijd nog boeiende brok
Franse geschiedenis.'
enkele boeken heeft gewijd aan Shake
speare. vertelt niet alleen op levendige
wijze de inhoud van drama's en blij
spelen, maar door beschrijving van
historische achtergronden en door het
uitrafelen van de intriges, geeft zij van
eik werk een duidelijke karakteristiek.
Daardoor vormt haar boek voor
iedereen het lijkt ons bijzonder ge-
eigend voor schoolgebruik die-
Shakespeare wil lezen of gaan zien een'
prachtige inleiding, waardoor het ge
not van lezen en kijken ongetwijfeld
wordt verhoogd.
Annet yaw'Bjïttum seln-eef RIJMPJES
EN VERSJES' VERTELD, dat origineel
geïllustreerd' ,bij' J', M. Meulenhoff te
Amsterdam vprsghèëlS.Zij ging uit van
bekende k-iftdervëi's'jés'als In Den Haag
daar woont een graaf, Er liep een oude
vrouw op straat en nog zes 'andere, en
schreef naar aanleiding van die versjes
een verhaaltje met veel fantasie.
