Cyprus: strijd gestreden
voor vrijheid en armoe
NEDERLAND ONTWAA KT IN DE LENTE
Een nieuwe
pruikentijd
in Amerika
Grootvader, u vergeet
uw hoed", zegt zijn
JJ kleindochter als hij met
de knop van de deur in zijn
hand staat om uit te gaan.
De moiis keert terug naar «Ie natuur, naar plassen, strand en zwembad
Politie waarschuwt
tegen oplichter
Cyprus is nu op weg naar zelfstandigheid en het aantal pro
blemen dat samenhangt met het proces van volwassen
worden groeit met de dag. Om te beginnen is er het vraag
stuk van het naakte bestaan. Waarvan moet dit eiland
leven wanneer het geheel op eigen benen staat?
Mijnen uitgeput
Communisme
T oerisme
Zaterdag 28 maart 1959 ZEEUW SCH DAGBLAD - Pag. 9
MDoeuAMDsezce
imagusf»
Umassol
lama ka
TURK'JE
iypbus:
-HIDDflLAHDSe It I.
EGYPTE St
DE BONTJAS de koelkast
in en dan een nieuwe jurk.
Dat betekent: de lente is
in het land.
De mensen stromen de straat
op om de prinses der jaargetij
den te verwelkomen. De vrou
wen zijn vlaggen, rood-wit ge
streept, blauw-rose gespikkeld
en groen-geel gebloemd. De
mannen vormen het publiek, zij
roepen hoera met hun ogen en
genieten het meest.
Waar komen in het voorjaar
toch al die mooie meisjes van
daan? Wel, gewoon van thuis.
Alleen verbergen zij hun schoon
heid 's winters onder jassen,
truien, broeken en sjaals. Zij
schuwen dan het buiten en
warmen hun konen aan de cen
trale verwarming in de kantine
of aan de kachel bij moeder. In
het voorjaar pellen zij hun
schutbladen ai en ontluiken.
EEN JONGEN in een donker
paars manchester jasje en
op sandalen hompelt onbe
wogen door de mensenzee, maar
dan ineens wordt zijn tred ve
rend en een roes van opwinding
stijgt in zijn borst omhoog. Hij
ziet een meisje, omarmd door
twee vriendinnen.
„Dag", zegt hij met een brede
glimlach-
Zij blijft staan, maakt zich los
uit de greep van haar vriendin
nen en kijkt ademloos in af
wachting naar hem.
„Dag", kaatst zij spottend
terug.
De jongen maakt een grijns
en loopt door. Het meisje stort
zich proestend en met een blo
zend hoofd terug in de armen
van haar vriendinnen.
Amor had hier willig wild
voor zijn pijl, maar hij was er
niet. Had het elders druk ge
noeg.
Hij monstert haar met een
schalkse blik, slaat de ogen
neer en zegt dan afgemeten: „Ik
ben hem niet vergeten."
Even later zit grootvader op
een bankje in het park en hij
laat de zonnestralen tussen zijn
schaarse haren door zijn hoofd
in priemen. Hij voelt het win
terse vocht en de kou. langzaam
zijn merg uittrekken. Hij is een
poffende kastanje zonder ge
dachten. Grootvader sukkelt in
een diepe dut-
HIJ ZIET NIET hoe een paar
geel gedonste kuikens pie
pend door het gras schar
relen, moeder eend achterna.
Hij ziet niet hoe een hagelwit
lammetje, naar voren geknakt,
de achterpoten trillend probeert
te strekken.
Hij ziet evenmin hoe een
kreukelig groen blaadje zich
bevrijdt uit de kleverige knop
aan een boomtak.
Grootvader hoeft dat allemaal
niet te zien om het te weten.
Hij heeft al zoveel lentes door
gemaakt.
Eigen nieuwsdienst
SAN FRANCISCO De pruikenma
kers beleven in Amerika op het
ogenblik een gouden tijd. Kale
Amerikanen worden zeldzaam: zij
behoeven immers alleen maar een bon
in te vullen en hun dollars neer te tel
len
Het woord pruik" wordt niet ge
bruikt, en ook het woord toupee"
wordt als ouderwets beschouwd. De
Amerikanen spreken nu van ..stukken
haar" (hair pieces).
„Mijne heren, ik heb al enige stuk
ken haar van u betrokken, zodat mijn
maat u dus bekend is. Ik ga nu bin
nenkort een zeiltocht maken en zou
hiervoor een wat sportievere haar
dracht willen hebben. Wilt u mij zo
spoedig mogelijk een zeer kortgeknipt
borstelhoofd in een prettige kleur bruin
toezenden?"
Grote omzet
TAERGELIJKE brieven komen dage-
lijks binnen bij de grote pruiken
makers in New York en San Francis
co.
In 1958 had één firma een omzet van
meer dan een miljoen dollar aan „stuk
ken haar", en de helft daarvan was
op postbestelling. De klanten sturen
hun hoofdmaten en -vorm (door een
stukje gebogen ijzerdraad), een recente
foto, en, indien voorradig, een lok van
het nog aanwezige haar.
Een der pruikenmakers zegt: „De ge
middelde leeftijd van onze klanten ligt
dichter bij de dertig dan bij de veertig.
Mannen beginnen te beseffen dat je
haar moet kopen vóór je kaal bent.
Kale plekjes moeten bedekt worden,
je koopt toch ook een bril om zwakke
ogen te helpen?"
Zakelijk
IAIKWIJLS zijn de redenen voor het ko-
pen van een pruik zuiveV zakelijk.
De directeur van een verzekeringsfir
ma, die zelf een welige haardos heeft,
beval onlangs zes van zijn vertegen
woordigers zich een stuk haar aan te
laten meten, op kosten van de firma
natuurlijk. De nieuw-behaarde verte
genwoordigers boekten daarna 40 pet.
méér bestellingen! Een andere, ty
pisch Amerikaanse success story: een
begrafenisondernemer in Colorado had
een vrolijk vollemaansgezicht en een
hoofd als een biljartbal. Hij zag er veel
te gezellig uit vooi* zijn werk, en be
stelde een degelijke, grijze pruik. ,,En
nu bezit ik al drie filialen", schreef hij
dankbaar.
Fuifnummers
DE zeilboot is uit zijn doeken gewikkeld die hem moesten
beschermen tegen vocht en vorst. Sterke armen tilden
hem van zijn schragen en lieten hem op de grond neer.
De hand van de eigenaar zwierf stralend en kloppend over
de kiel, een diagnose stellend zoals de dokter doet. Tok,
tok, tok, klonk het, maar plots was daar een dof geluid:
een rotte plek, drie latten moesten er uit om plaats te
maken voor nieuwe. Meten, zagen, schaven, schroeven, en
breeuwen, weer een hechte kiel. De oude verf wordt afge
krabd en de huid wordt geplamuurd en geschuurd totdat
hij glad is als die van een zuigeling. Als de verf droog is,
gaat het schip te water, de zeilen worden gehesen. En dan
die eerste windstoot in de fok. De ruk snelt door de schoot
naar de arm van de man. Zijn spieren spannen, de Apollo
wordt met een schreeuw in hem wakker. Zijn boot is de
zonnewagen, de wind de paarden. Zo ijlt hij de wateren op.
MET holle ogen kijken de geraamten van consumptie
tentjes-over strand en zee. Zij wankelden in de harde
wind. Stap voor stap worden zij bekleed met planken,
deuren en ramen. De houders van de tentjes werken hard.
Gezeten in het nog koele zand schuren zij de ruiten schoon,
steken bladders verf los en halen er een verse kwast over
heen, vernieuwen een gebarsten stijl. Zij moeten opschie
ten, want de zon krijgt met de dag meer kracht. Vóór de
stedelingen komen, moeten de vlaggen op het dak. Mensen
in badpak, druipend van het water of met plakken zand
op het lijf, zullen op de stoeltjes neervallen. Zij willen
limonade en ijs, zuurtjes en koeken, want zee, zand en zon
maken dorstig en hongerig. Zij hebben de tijd aan zich,
maar toch hebben ze haast. Snelle bediening wordt ge
vraagd. Komt in orde, zeggen de obers, de rinkelende
kassa levert ons de schoonst klinkende arbeidsvitaminen.
DE badmeester is nog maar de enige ziel in het zwembad.
Hij sjouwt de loodzware vlonders uit de beschutting
van de schuur en past ze op de steiger. In een roei
bootje doorkruist hij het water en vist met een net takken
en bladerén op. De kleedhokjes krijgen een verse laag kalk.
Het gras wordt geschoren. De pomp die voor een door
stroming' van het water moet zorgen wordt aangesloten.
De badmeester heeft heel wat te doen voor hij zijn laatste
inspectietocht kan maken. Maar hij doet het graag. V ooi-
al die waterrotten die zich straks met hun rolletjes badgoed
onder de arm voor de hekken verdringen. En als ze na wat
voorzichtige spetjes op borst en rug een duik nemen,
proestend bovenkomen en schielijk weer naar de kant
sturen om bibberend op het droge te kruipen, zal hij lachen:
,,'t Valt nog niet mee hè, de eerste keer."
OOK artsen en musici, die bij hun
werk dikwijls afhankelijk zijn van
de uiterlijke indruk die zij maken, zijn
goede klanten, evenals fuifnummers,
die overdag op kantoor netjes gescho
ren moeten zijn, maar die op hun nach
telijke uitstapjes er liever wat wilder
uitzien, met een artistiek baardje ai
bakkebaarden.
De pruikenmakers vrezen Yul Bryn-
ner, de kaalgeschoren filmster, niet.
Zij zeggen: „Sommige mannen hebben
hem geïmiteerd en hun hoofd kaalge
schoren. Maar de volgende dag staan
zij dan bij ons voor de deur. want niet
iedereen ziel er uit als Yul Brynner.'-
Trouwens, hij is ook een klant van ons,
in de film De Tien Geboden, bijvoor
beeld. droeg hij een van onze stukken
haar."
AMSTERDAM De hoofdcommissaris
van politie te Amsterdam waarschuwt
zakenlieden in het land tegen de heer A.
Swaalep. De laatste dagen heeft hij bij
verscheidene winkeliers, onder meer te
Amsterdam, Den Haag en Rotterdam,
goederen gekocht met ongedekte chèques
op het girokantoor der gemeente Amster
dam.
Swaalep gebruikt een oud giroboekje
dat op zijn naam en op zijn laatste adres
Rozenstraat 129 tweehoog te Amsterdam
staat. De chèques zijn genummerd 153101
tot en met 153150.
Het signalement van Swaalep is: veer
tig jaar oud, lang 1,71 m, donkerblond
gegolfd achterovergekamd haar, bruine
ogen, ovaal gezicht, gezonde gelaats
kleur, vastgegroeide oorlellen.
Wie de lente niet buiten kan opzoeken, moet dat in
de stad doen. Terrasjes maken het vinden gemakke
lijk. Dienstertjes zetten de stoelen recht en de parasol
op. V bent welkom, zeggen zjj. Maar is er ook wat
te drinken?
Voor lafenis zorgt de limonadefabriek. Rinkel $e-
kink hoeff pioeshh plok rinkeldekink gaat
het de ganse dag. Dat wil zeggen: een flessebuik
wordt gevuld. Maar is er op een terrasje met een
glaasje ook wat te zien?
Voor een schoon gezicht zorgen de mannen van de plantsoenendienst. Zij werken snel op hun hurken. Hun
de dank voor de vervolmaking van het lentebeeld. En nu naar bulten, terstond:
A 'OORLOPIG is er nog een deel van
de bijna acht miljoen pond over die
de Britse regering had uitgetrokken
met het oog op de noodtoestand op Cy
prus. Maar de noodtoestand is geëin
digd en als dat bedrag op is, komt er
natuurlijk niets voor in de plaats.
Een paar miljoen pond zal ook nog
binnen komen uit hoofde van een ont
wikkelingsplan dat de Engelsen bezig
waren uit te voeren in weerwil van de
onrust. Men hoopt nu maar dat Groot-
Britannië, Griekenland en Turkije voor
lopig royaal over de brug zullen ko
men om Cyprus althans de eerste ja
ren bij te staan.
Het eiland is niet bepaald arm van
nature. Er is veel landbouw, de druiven
leveren een redelijke wijn en er zijn
verscheidene mijnen. De toekomst van
de mijnbouw schijnt echter niet schitte
rend te zijn, want men verwacht dat
binnen enkele tientallen jaren de lagen
mineralen uitgeput zullen zijn. Boven
dien zal er aanzienlijk geïnvesteerd
moeten worden wil men van de mijn
bouw een belangrijke bron van inkom
sten voor het gehele eiland maken.
De Britse militaire basis vormt ook
een aanzienlijke bron van welvaart,
vooral wanneer er op grote schaal moei
worden gebouwd aan kazernes, hui
zen of vliegvelden. Vele honderden Cy
prioten vinden vast werk bij de Engel
sen.
Industrie maakt vrijwel geen kans.
Wanneer men afziet van de opbrengst
van de mijnen op Cyprus zelf. moeten
alle grondstoffen worden ingevoerd. De
havens hebben onvoldoende capaciteit
en bovendien geeft de bevolking er de
voorkeur aan, elders werk te zoeken.
de bevolking is gastvrij en hët eiland
biedt veel afwisseling.
Het tragische is dat juist de noodtoe
stand heeft bijgedragen tot de wel
vaart, omdat er voor de tienduizenden
Engelsen meest militairen veel
extra werk moest worden verzet. Er
waren haast geen werklozen meer op
het eiland, dat in normale tijden juist
berucht is om zijn gebrek aan werkgele
genheid. Wanneer het garnizoen wordt
teruggebracht tot de gewone sterkte,
verdwijnt daardoor een van de grootste
bronnen van welvaart en wat er voor
in de plaats komt, zoals eventuele uit
breiding van het toerisme, kan moeilijk
meer zijn dan een druppel op een
gloeiende plaat.
Duizenden Cyprioten zijn de laatste ja
ren naar Engeland gegaan om daar te
werken. Een deel van hun inkomsten
zenden zij, net als Italianen. Grieken
en Chinezen, naar het moederland,
waai- zij op die manier hun grote fa
milies in het leven houden.
Veel verwachting heeft men van het
toerisme als bron van inkomsten. Voor
het begin van de opstand brachten
vreemdelingen twee miljoen pond per
jaar in hel laatje. Tijdens de noodtoe
stand liep dat tot nagenoeg niets te
rug. maar men hoopt, nu de rust is
teruggekeerd, het toerisme te zien op
leven. Het land heeft een goed klimaat.
Het gevaar bestaal dat door verdere
daling van de welvaart het communis
me op Cyprus aan kracht zal winnen.
Het is bekend, dat er zich onder de
naaste medewerkers van aartsbisschop
Makarios vele communisten bevinden,
zoals het ook bekend is, dat het niet
alles koek en ei is geweest bij het ver
zet tegen de Engelsen. Er waren ver
zetsgroepen die van communistische
invloed niets wilden weten en er wa
ren er ook, die bijna geheel uit commu
nisten bestonden.
Het is, zowel bij de Turken als bij
de Engelsen, een punt van groot be
lang geweest dat het eiland niet onder
communistische invloed zou komen.
Ten slotte is het nog altijd een belangd
rijk steunpunt van de Navo. De gang
van zaken in het na-oorlogse Europa
heeft duidelijk aangetoond dat men
communisme het effectiefst bestrijdt
door te zorgen voor een zo groot moge
lijke mate van welvaart. Wanneer Cy
prus zelf die welvaart niet kan ver
schaffen, zal het de taak zijn van de
betrokken mogendheden om door
krachtige financiële hulp de bevolking
te behoeden voor de invloeden van het
communisme. Dat zal slechts kunnen
geschieden dooe grote investeringen en
leningen.
