Anderhalve eenw landbouw
in de Wil hel mi na|'older
Aspirin
Tempo! nog sneller!
Kerngezond bedrijf met
vaste hand opgebouwd
Nieuwe c.a.o. voor Tachtig procent van de Zeeuwse
Zeeuwse tuinbouw jeug(| krjjgt antj.p0lj0 prikjes
Zeeuwsch Dagblad
Goes moest een kanaal hebben
Gods Leiding
Vlotte medewerking
Jaarlijkse spuitdag
te Goes
SNELST GROEIENDE DAGBLAD OOK HET EERST BEZORGD
Grootse viering
van jubileum
Eigen nieuws
In de snelkeuken
van Uw dagblad
Tem po
Voorspel
Altijd laai
Altijd eerst
Ziezo
Zaterdag 14 februari 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 3
Protestants-Christelijk
f EZtR, WAT HIER VOORAFGING,
komt op ieder persoonlijk af en
plaatst ons allen voor de vraag of wij:
bereid zijn, het heil, dat Christus ons
biedt, te aanvaarden en of wij ons
willen voegen naar Gods Vaderlijke
ordening. Thans beschouw ik mijn1
opdracht vervuld, namelijk u een
beeld te geven, hoe alles in mijn le
ven is geleid en betekenis heeft ge
had in Christus' hoge plan. Niet,
dat daarmede het eindpunt bereikt
zoude zijn van de Leiding die mijn
leven bestiert; die
ken voort, evenals mijn taak. Deze
Gaat maandag
reeds in
laatste gaat, als Christus mij tot Zich
roept, mee in het nieuwe leven, dat
mij wacht."
Wij namen hier twee alinea's over,
één van de voorlaatste en één van de
laatste bladzijde van het boek „Een
zaam maar niet alleen", dat in de af
gelopen week verscheen van de hand
van prinses Wilhelmina, onze vroege
re Koningin. Wij doen dat, omdat we
nog eens de aandacht willen vestigen
WILHELMINAPOLDER. Rond 1800 nam de verzanding van de
haven van Goes ernstige vormen aan. Een kanaal zou de enige uit
komst betekenen, maar dat kon alleen gebeuren als de schcrren
gaat ononderbro- ingedijkt werden. Zo werd ook gehandeld. In 1809 werd de eerste
mim taak n*™ spade [n jg grond gestoken voor het graven van het kanaal. Vanaf
de Goese haven. Een kanaal kan nu
eenmaal niet buitengaats gegraven wor
den. Indijking was zodoende noodzake
lijk. waardoor vruchtbare grond ter be
schikking kwam. Over deze grond is
op de gouden hoofdlijn, die door het lang en breed gepraat. Uiteindelijk
boek loopt, de aanwijzing, dat God hel
leven van de hoge schrijfster heeft ge
leid in al die jaren, dat zij bekwaam
werd gemaakt voor haar taak, dat
zij regeerde en ook in de jaren daar
na. Zij laat haar lezers In dit boek
een blik slaan in de diepste roerse
len van haar leven. Zij doet dit, om
dat zij, zoals ze in de aanhef van het
laatste hoofdstuk zegt, alle mensen
wil brengen tot Christus.
/li HEEFT STRIJD MOETEN VOE
REN, om dat geloof in die Leiding
te veroveren. Door haar moeder, Ko
ningin Emma, opgevoed in het een
voudig bijbels geloof, kreeg zij op 13-
jarige leeftijd een aanval van ernsti
ge twijfel te doorstaan, toen door een
wetenschappelijke proefneming voor
haar besef het scheppingsverhaal
werd omver geworpen, wat nog er
ger werd, toen niemand we leefden
toen midden in een rationalistische
tijd haar toevoegde; je hebt toch
niet werkelijk geloofd, dat de wereld
in één week geschapen werd? Het
werd een donkere tijd in haar leven,
waarin niemand haar kon helpen, tot
dat ze zich weer van Gods nabijheid
bewust werd en zag, hoe onvrucht
baar twijfel en aarzeling zijn. Ze nam
zich voor, het gezag over haar leven
toe te vertrouwen aan haar heiligst
geloof, voorrang te geven aan ziel en
hart en pas de tweede plaats toe te
kennen aan haar verstand.
De Grote Onbekende was sindsdien
de Bekende voor haar. De Godverla
tenheid, zo ervoer zij ook later, is
slechts schijn, want God verlaat ons
nooit. Ze leefde sinds die tijd in het
besef van de aiomheerschappij van
God. De verbondenheid met Hem was
de kracht, die haar staande hield, ook
in de zo moeilijke oorlogstijd.
dit jaar begint ook de geschiedenis van Wilhelminadorp. Een reken
sommetje leert ons dus, dat deze polder met zijn rijke akkers en
goede opbrengsten, dit jaar 150 jaar bestaat. En met de polder tevens
Wilhelminadorp. Op 10 en 11 juni zal dit feit feestelijk gevierd worden.
In feite dankt de Wilhelminapolder i laris en sociale lasten. Voor de oorlog
het bestaan dus aan de verzanding van'lag dit cijfer op 260.000, maar dan
voor 300 man. De polder heeft ook se
dert 1913 een eigen pensioenfonds",
In 1934 werd de eerste tractor aan
geschaft. later aangevuld met enkele
rupstrekkers. In de dertiger jaren had
de polder verder de beschikking over
180 werkpaarden. Thans telt de polder
dertig trekkers met 62 werkpaarden. In
middels werden ook een aardappelsor-
teergebouw. een tractorenwerkplaats en
enkele graansilo's gebouwd.
Ook op dit terrein ging de polder dus
met de tijd mee.
LODEWIJKSPOLDER.
Het zal velen onbekend zijn, maar
de polder heeft eerst een andere naam
gekad. De Lodevvijkspolder was de eer
ste benaming, genoemd naar een broer
van Napoleon. Maar toen de Fransen
ons land inlijfden was men deze naam
beu. Enige tijd later werd een brief
naar Koning Willem I geschreven met
het verzoek om een andere naam. Wil
helminapolder kwam uit de bus, naar
de naam van zijn gemalin, Frederika.
Louisa Wilhelmina.
Deze vorstelijke naam is nog steeds
de trots van de polder, evenals het
wapen met een groen, goud en zwart
blok. Voorstellende het zwarte schor
met het goud groen (bouwrijp) ge
maakt. Door de blokken loopt een zil
veren balk, (het kanaal van Goes).
Tenslotte: in 1836 werd de eerste di-
werd een oplossing in die zin gevonden,
dat de exploitatie in handen kwam van
24 personen, grondeigenaren. Een van
deze mensen. Gueltherus Jacob van den
Bosch, koopman, werd de eerste direc
teur. die deze functie heeft bekleed van
18131836. Hij trok een boer uit de
reeds bestaande oost-Bevelandpolder
aan. de heer J .van Leerdam, die aan
gesteld werd als overopziener. zoals dat
in die tijd werd genoemd (later opge
volgd door de heer J. Koert).
Deze figuren zijn feitelijk de gang
makers geweest bij het in cultuur bren
gen van de polder.
Op 17 april 1809 werd de eerste
vergadering gehouden van de geïn
teresseerden, zoals in de officiële no
tulenboeken vermeld staat. Deze da
tum wordt dan ook beschouwd als het
begin van de historie der polder. In
dat jaar werd ook een begin gemaakt
met de aanleg van het kanaal naar
Goes, hetgeen tien jaar in beslag
nam.
ALLEEM MAAR GELD.
In de jaren rond 1830 heeft de ex
ploitatie van de polder alleen maar
geld gekost. Vele bedragen, die niet
voorzien waren, moesten geïnvesteerd
worden. De sluis vooral kostte enorm
veel geld. In de loop der jaren ging
het echter steeds beter.
recteur opgevolgd door zijn zoon Iman,
die in 1364 zijn taak overdroeg weer
aan een Van den Bosch. In 1894 diende
Henry Adriaan Hanken de polder tot
1936. Toen kwam de heer A. Minder
houd, die de leiding in 1957 overdroeg
aan zijn zoon, ir. J. Minderhoud. Deze
jonge directeur weet zich de leider van
een kerngezond landbouwbedrijf, dat 150
jaar geleden met vaste hand werd op
gebouwd.
In de sociale commissie van de ge
westelijke raad Zeeland van het Land
bouwschap is gisteren overeenstemming
bereikt over de nieuwe collectieve ar
beidsovereenkomst voor de tuinbouw,
De „Commissie voor de Hygiëne van
!het Kind" in ons gewest heeft in de af-
I gelopen jaren enorm veel werk verzet om
|de inenting vlot te doen verlopen. Toen
Van een onzer verslaggevers
GOES. - Eind volgend jaar zullen ah
gehad voor inenting tegen kinder- ^eI^ feIll vool. ine„ting. Zo spoedig
verlamming. Ongeveer 64.500 Zeemde k «j daarom tart met een
kinderen zullen dan de prikjes, die h„t oerst
weerstand bieden tegen de
polio, hebben ontvangen.
V ro uwengebedsdag
GOES. In de meeste plaatsen van
Zeeland zijn gisteren de vrouwen bijeen
geweest, om met elkaar en de andere
vrouwen over heel de wereld te bidden
voor de vrede. Hoe afwisselend de be-
langstellng daarbij was, kan wel blijken
uit het feit, dal ons berricht werd, dat
in de Herv. Kerk te Serooskerke (W.)
meer dan 250 vrouwen bijeen waren,
terwijl dit aantal in Zoutelande om
streeks 40 bedroeg, zodat men daar in
de consistorie bijeen kon zijn.
De liturgie, die over heel de wereld
voor dit doel verrspreid is, werd in al
deze samenkomsten gevolgd.
Kapelle
Noocjasyl voor dieren
KAPELLE. Zeeland Noord van de
Vereniging voor Dierenbescherming
hoopt on korte termijn te komen tot het
stichten van een noodasyl voor dieren
in onze gemeente. De bedoeling is, dit
asyl te laten fungeren als doorgangs-
asyl voor Middelburg.
Dit deelde de heer E. J. Glerum, uit
Middelburg, mede op de vrijdagavond
in Kapelle gehouden propaganda-film-
avond van de Vereniging voor Dieren
bescherming.
Glerum zei, er dankbaar voor te zijn
dat de dierenbeschermingsaetie in Ka
pelle sterk toeneemt; vooral de jeugd
leeft actief mee. Hulde bracht hij de
familie's Van den Berge en Welleman,
die zoveel doen voor dit werk.
's Middags hebben honderden school
kinderen de dierenbescherming-films
gezien, 's Avonds, toen er een voor
stelling voor ouderen was, had de be
langstelling groter kunnen zijn. Zeer
aardig was de vertoning van een korte
kleurenfilm over het dierenbescher-
mingswerk in Kapelle.
campagne, die zich uiteraard het eerst
gevrecsue op het ..inhalen" van de diverse
jaarklassen van jeugdigen.
Grote medewerking werd hierbij ont
vangen van het personeel van de ge-
I meentesecretarieën, dat enorm veel ad
ministratief werk extra verzette, van de
vier districtsverpleegsters, die het vac
cin, dat steeds op een bepaalde tempe
ratuur moet blijven, vervoerden en zorg
droegen voor de organisatie in de diver
se rayons, van de artsen, de wijkver
pleegsters en de kruisverenigingen.
waarin de drie werkgevers en de drie le kinderen beneden de leeftijd van vijf-I^ee^vacctn1 weS"mtge^vonden ter tie"
die'^fficYeeT'op "de 'ïofdelerIt in ben «trijding van deze ziekte, bestond grote
werkelijkheid op maandag a.s. ingaat.
Deze c.a.o. past uiteraard in het lan
delijke mantelcontract, doch voor Zee
land moesten in verband met de invoe
ring van de werkclassificatie enige bij
zondere regelingen getroffen worden.
Voor de toepassing der c.a.o. geldt
dezelfde indeling naar de functieklasse,
die voorheen t.a.v. de vakbekwaamheid
gold, nl. de indeling in vakarbeiders,
geoefende arbeiders en ongeschoolden.
Als vakarbeiders worden beschouwd:
de fruitteeltarbeider A, de voorman sor- j
teerinrichting en voor de groenteteelt!
de bekende vakarbeiders. De geoefenden
zijn de fruitteeltarbeider B en C en de
seizoenarbeider.
Voor Zeeland bleek het nodig, een na
dere verduidelijking te geven van de
fruitteeltarbeider A. In de werkomschrij-
ving staat, dat deze belast is o.m. met
snoeien en veredelen. Dit laatste vindt
op de fruitteelbedrijven in Zeeland nage
noeg niet plaats. Indien er moet worden
geënt, geschiedt dit meestal door vak
arbeiders met boomkwekerijervaring.
Maar het komt zo weinig voor, dat ui
terst bekwame fruitteeltarbeiders niet in
de gelegenheid zijn, dit werk te leren.
De organisaties van werkgevers en
werknemers die de C.A.O. 19591960
voor de Tuinbouw in Zeeland hebben
afgesloten zijn daarom overeengekomen,
dat een arbeider die het veredelen niet
verstaat, doch overigens geheel voldoet
aan eerder genoemde werkomschrij-
ving, als fruitteeltarbeider A dient te
worden aangemerkt en dus het loon
van de vakarbeider moet ontvangen.
De invoering van deze c.a.o. betekent
voor verscheidene groepen arbeiders een
verhoging. Zo is het loon van een vaste
vakarbeider van 15 februari 15 no
vember thans 69.62 (zonder compensa
tie huurtoeslag) en wordt dit 74.25.
De c.a.o. moet uiteraard nog de goed
keuring van Rijksbemiddelaars hebben,
doch wij vermoeden dat dit niet meer
is dan een formaliteit.
Vliegtuig of landmachine
Van een onzer verslaggevers
G?ES~ In_ "De V-r-j"S van Oranje" J In oktobe, 1957 werd een begin ge
werd vrijdag de jaarlijkse spuitdag ge- maakl met het vaccineren tegen kindir-
houden, waarvoor spuiters e" andere be- j verlamming, Eerst kwamen de in 1955
ianghebbenden uit heel Zeeland naar j geboren kil?dei.en in aanmerking .Het re-
Goes waren gekomen. Ir. H. J. <3e suita.a.t hiervan is geweest dat van de
Bruin, rijkslandbouwconsiilent te Wage- 5.257 aa,1wezige kinderen van deze groep
ningen, sprak over de mogelijkheden in Zeeland er 4 263 nu drie injecties
van bespuitmg met behulp van eenihebben gehad, dat wil zeggen dat ruim
vliegtuig; de heer K. Schipstra, zijn as-131 procent aan de vrijwillige oproep tot
sistent, voerde het woord over verschil-1 vaccineren gevolg heeft gegeven. Daar-
lende bestrijdingsmiddelen. !na kwamen de jaarklassen 1952 tot en
Ir. De Bruin beschreef in het begin van! met 1957 aan de beurt. Het opkomst
zijn causerie de opkomst van het be- percentage was hier ruim 79 procent,
spuitenvanuit de lucht. Begon deze i In de tweede helft van 1958 werden
methode in Nederland tien jaar geleden nog de eerste twee prikken gegeven aan
met behulp van een vliegtuigje vanide jaarklassen 1951 en 1950. Hier was
Prins Bernhard, thans zijn er zes be
drijven, die zich met het vliegend-spui
ten bezig hopden. Nog steeds echter
heerst bij velen een gevoel van onze
kerheid tegenover het spuiten per vlieg
tuig.
Ir. De Bruin woog het voor en tegen
van een vliegtuig tegenover een
landmachine af en kwam tot de conclu
sie, dat het nadeel van per vliegtuig
spuiten is, dat men minder zeker kan
zijn van de tijd, omdat de weersom
standigheden voor het vliegtuig meer
van invloed zijn. De landmachine heeft
echter als nadeel, dat aan het gewas
rijsehade kan ontstaan, die soms drie
a vier procent kan bedragen. Voor de
YERSEKE. Door de vorst stag
neert de mosselaanvoer. Dinsdag kwa
men slechts twee kleine vrachtjes, sa
men 200 ton binnen. Van de Waddenzee
is er in het geheel geen aanvoer. In
Duitsland schijnt het beter te gaan, want
vandaar komen nog steeds mosselen op
de markt.
Advertentie
JTR WAS VEEL GEBED NODIG in
haar leven en daar leefde ze bij.
„Voor alles gaat mij de verborgen
omgang met Christu".
Ze troostte zich aan het voorbeeld
van Job, die ook door de beproeving
heen moest gaan, om de ware instel
ling ten opzichte van God te vinden.
Inmiddels was men ook overgegaan
tot het neerzetten van bedrijfsgebouwen.
In 1820 werd de eerste meestoof ge- j
kocht en overgebracht naar de polder. I
De meekrapcultuur was in de beginja
ren een der belangrijkste gewassen. Ook 1
koolzaad en vlas werd veel geteeld. De- i
ze produkten zijn minder zoutgevoelig
en konden bovendien zo van het land j
verkocht worden, zodat geen bedfijfs-
gebouwen nodig waren.
Jarenlang is ook met los personeel
1 gewerkt, met name uit Zeeuwsch-Vlaan-
deren en uit België. Aan de dijk, die
I zich uitstrekte over 7 a 8 kilometer,
werkten niet minder dan 1600 arbeiders.
I Na de dichting van de dijk is on
middellijk begonnen met het verkave
len en begreppelen. Dat dit werk op'
moderne wijze werd uitgevoerd moge
blijken uit het feit, dat in deze 150
jaar practisch geen wijzigingen zijn
aangebracht in deze methode.
Directeur Van den Bosch was in die
tijd de mening toegedaan dat er een
woonkern moest komen midde» in de
polder.
Hij pakte deze zaak energiek aan.
Reeds in 1830 woonden 350 mensen in
Wilhelminadorp. De eerste woningen
verrezen echter bij de kostbare sluis.
verkoudheid?
ER IS GEEN
ASPIRIN ZONDJER
- BAYERKRUIS V ff J
het opkomstpercentage ruim 80 procent.
Voor wegblijvers om godsdienstige re
denen kan men in ons gewest ongeveer
tien procent rekenen, terwijl de reste
rende tien procent niet opgekomen is te
wijten aan ziekte en andere redenen. In
andere provincies was het aantal weg-
blijvers in de regel minder dan in Zee
land. In Limburg en in Drenthe werden
vrijwel alle opgeroepen kinderen ingeënt.
In de loop van de maand- januari is
begonnen met aan de kinderen, die in
de eerste helft van 1958 twee injecties
ontvingen, de derde prik te geven, ter
wijl eind februari en volgende maanden
de kinderen, geboren in de jaren 1945
tot en met 1949 en 1958 de eerste twee
volksgezondheid levert het spuiten per j injecties zullen ontvangen,
vliegtuig geen noemenswaardig gevaar
op, mits men niet spuit op een land.
Tenslotte zullen dan in de periode mei-
juli 1959 de jaarklassen 1951 en 1950 nog
dat grenst aan tuintjes of aan een wei-|de derde prik ontvangen
de
dé.
Een ideale pombinatie noemde
heer De Bruin die van vliegtuig
landmachine in het bezit van een maat-1 £fassen 1945
schappij.
Ook de heer K. Schipstra, die in de(
In de loop van 1960 zal dan nog als
sluitstuk van de „inhaalcampagne" de
derde prik worden gegeven aan de jaar
tot en met 1949 en 1958.
Daarna zal de inenting tegen polio op
middagvergadering sprak, wees op het ;(?ee consultatiebu-
grote belang van op tijd spuiten. Eenjreaus Plaats vinden.
regematige herhaling van het versprei-!
den van het vergift achtte hij ook nood
zakelijk voor een goed resultaat. Hij be-; D 1 1
sprak voorts de hoedanigheden van een ISl OlïlllCtS 162011 llClïtllï«lSt
groot aantal bestrijdingsmiddelen.
Voor een te Stavenisse door de Bond
van Plattelandsvrouwen gehouden vis-
demonstratie bestond weinig belang
stelling.
De heer C. Verwijs te St.-Philips-
land slaagde te Rotterdam voor schipper
op rivieren, kanalen en ruimere vaar
waters en voor het Rijnpatent.
MIDDELBURG. De heer B., urt
's Heerenhoek, reeds gistermorgen met
zijn bromfiets tegen een lichtmast op de
Blauwe Dijk. Hij werd zo ernstig aan
het hoofd gewond, dat hij naar het zie
kenhuis vervoerd moest worden, waar
hij nog' nie tverhoord kon worden over
de oorzaak van he ongeval.
De vorm van exploitatie, die in de
eerste jaren werd gekozen, wordt heden
ten dage nog nageleefd. De grondeige-
De grote eenzaamheid, schrijft zij naren benoemen een directeur, die de
op een bepaald moment, was mijn
kans met God. Daarom was zij, kun
nen we hieruit lezen, in haar een
zaamheid nooit alleen.
Over Gods leiding en wijsheid om
mij te bekwamen voor mijn taak
word ik stil van eerbied en bewonde
ring, schrijft ze.
Uiteraard ging dit alles niet buiten
mensen om, die invloed hadden op
haar levensontwikkeling. Zij bestu
deerde het Réveil, ze ondervond de
invloed van de Geneefse predikant!
Frank Thomas, van de Waldenzenpre-
diker Balmas, van de baptist Saillens
en andere Franse predikanten. Ze
kwam in aanraking met de zendings
mensen baron Van Boetzelaer van
Dubbeldam, John Mott, Nathan Södcr-'
blom. Daardoor kreeg ze een grote
liefde voor de zendingsarbeid en een
grote sympathie voor de beweging,
waaruit later de Wereldraad van ker
ken zou ontstaan. Ze was zeer onder
de indruk van het optreden van de
Sadhu Soendar Singh, wiens bezoek GOES. In de „Prins van Oranje"
aan ons land in 1927 ouderen zich nog verd de personeelsavond gehouden, wel-
polder exploiteert.
In de polder wordt 1427 ha geëxploi
teerd, waarvan 1206 ha voor akkerbouw.
100 ha weiland en 30 ha boomgaard.
Momenteel zijn er zes akkerbouw- en
een veeteeltbedrijf met in totaal 183 man
personeel, onder wie 172 arbeiders.
MECHANISATIE
..Voor de oorlog hadden wij 300 ar
beiders in dienst, maar na de oorlog
kwamen honderd man niet terug.
Wij moesten toen wel gaan me
chaniseren, omdat wij geen mensen
hadden. Wij passen ons in dezen aan.
Niemand wordt bij de polder ontsla
gen, omdat er machines aangeschaft
worden. Ook hebben wij alleen vaste
arbeiders in dienst" verklaarde ons
ir. J. Minderhoud. de huidige directeur
van de polder.
,.Op het ogenblik keren wij gemiddeld
per jaar één miljoen gulden uit aan sa-
zullen herinneren en in wiens arbeid de
zij zag de levende verhouding, die c1
een mens met Christus kan hebben.
In diezelfde tijd maakte de beke-Urad het gezelschap „Klaveren Vijf
ring van Prins Hendrik, die voordien !Roosendaal met veel succes op.
maatschappij „De Wilhelmina-
jaarlijks haar personeelsleden
I aanbiedt.
Voor de derde achtereenvolgende maal
uit
al een mensenvriend De avond werd bijgewoond door het
ai een mensenvriend was. maar voorhoofdbesfuur van de maatschappij. De
wie toen het helpen van anderen een directeur de heer J. Minderhoud be-
levensdoel werd, diepe indruk op sprak jn grote trekken het programma
haar.
-van de feestelijkheden van het 150-ja-
jrig bestaan van de Wilhelminapolder,
'/E ZAG HET CHRISTELIJK LEVEN welke op 10 en 11 juni a.s. gehouden
Zj l txaa -w zullen worden. De eerste dag zal een
met beperkt tot een richting, zoals officieel karakter dragen, 's Morgens
hieruit wel blijkt, maar voelde zich! zal door de vennoten een rondrit door
zelfs wereldburgeres. De eenheid en de polders worden gemaakt. Om drie
uur zal het nieuwe dorpshuis officieel
verbroedering in Christus voor
ieder één en hetzelfde avondmaal
ELKE NACHT tussen twee en drie is het zover. Het geboorte-uur van
de jongste Zeeuwsch Dagblad-telg. Met het nieuwste nieuws, vers van de
pers. Een merkwaardige geboorte. Geen stille kraamkamer met witte la
kens, maar een bijenkorf vol bedrijvige mensen: typografen en journalisten,
met op de achtergrond het oorverdovend gedender van de machtige rotatie
persen. Het zijn mannen, die de baby ter wereld helpen. Maar met even
veel vreugde wordt hij steeds weer begroet en er gaat een zucht van ver
lichting op, als het een welgeschapen spruit is gebleken.
Het publiek stelt hoge eisen aan het
moderne dagblad. Terecht. De tijd is
voorbij, dat men genoegen moest ne
men met het krantje waarin alleen de
nieuwtjes uit de directe omgeving in
extenso werden uitgesponnen. De we
reld is kleiner geworden. De lezer wil
het nieuws uit heel Nederland, uit heel
de wereld. Niet zo'n beetje bij elkaar
geharkt van persbureaus en uit bui
tenlandse bladen. Neen, men wil een
eigen up to date berichtgeving. Kort
om: men wenst een provinciale krant
met het allure van een groot, lande
lijk dagblad. Met actuele foto's en
een levendige opmaak. Terwijl andere
Zeeuwse kranten nog zwoegen om een
oplossing te vinden, is het Zeeuwsch
Dagblad reeds enkele maanden bezig
aan de wensen van de moderne dag
bladlezer te voldoen. Dank zij de enor
me technische apparatuur van het
grootste dagbladconcern in Rotterdam,
waarvan reeds talrijke vooraanstaan
de dagbladen profiteren, zoals Trouw,
De Rotterdammer en het Algemeen
Dagblad.
Daar. in het hartje van Rotterdam,
zetelt de nachtredactie van onze
krant. Als een vooruitgeschoven
Zeeuwse post, om het oor te luister
te leggen hij de harteklop van liet we
reldnieuws. Daar ratelen tien telexap
paraten en melden zij het nieuws van
de eigen correspondenten uit heel de
wereld. Daar wordt ook het Zeeuwse
nieuws van de centrale redactie te
Goes per trein, auto, telefoon en telex
binnengebracht. Het laatste nieuws
van de afgelopen dag en nacht. De
Zeeuwse eindredacteur staat voor hete
vuren. Aan hem de beslissing wat er
op de valreep wfel of niet in de krant
komt die nacht.
Lttr-l/"
worden geopend en overgedragen aan
een nog tevormen stichting. De elfde
(le wil om Christus te dienen vormen ibni is een feestdag voor het personeel
de inhoud van mijn getuigenis,
schrijft ze dan.
Andere godsdiensten streven een
leer na, zegt ze, alleen Christus is de
Weg, de Waarheid, het Leven, het
hoogste antwoord op de diepste vra-
gen. Dat uit te dragen is (1e diepste jhet verleden en heden
bedoeling van haar bock.
Middags worden volksspelen gehou
den en daarna, om vijf uur, zullen alle
werktuigen, wagens enz. van de Wil
helminapolder in een défilé voorbij de
genodigden trekken.
's Avonds zal een revue worden op
gevoerd. geschreven door mevr. Huijs-
man-Griep uit Rilland. Deze revue zal
tonen van de
Wilhelminapolder. De revue zal worden
Zelfs haar ontspanning haar schil- gespeeld door eigen personeel, s Avonds
v zullen er vele soorten van amusement
i zijn.
De jubileumcommissie is als volgt sa
mengesteld; voorzitter C. Burger, secre
taris J. Mazure. penningmeester J. Noo-
teboom en voorts de leden B. J. van
i Oost, M. van Nieuwenhuyzen. P. La-
beur, S. de Groene, J. P. van Waarde;
1 en G. van Loo. De straten in Wilhel
minadorp worden versierd.
derkunst, ziet ze in dit licht. „De
kunst is voor mii een stuk religie."
Maar ze bedoelt dat in deze zin, dat
ze daardoor poogt weer te geven,
wat de Schepper in de natuur heeft
gelegd; de hoofdzaal' daarin is de
verbondenheid met Hem.
In dat licht ziet ze ook de dood.
En als ze dat met haar man in een
heid van geloof kan bespreken, zien
ze beiden, dat de dood geen ver-
Hoogwater zondag 15 februari 1959
Vlissingen: 6.34 u. 168 m., 19.09 u. 151 m. i
Terneuzen: 7.00 u. 186 m„ 19.32 u, 169 m. I
schrikking is, maar een ingang in het i Wenreld.: 8.07 u. 139 m., 20.38 u. 144 m.
Leven. Daarom menen zij dat - Zierikzee: 736 U' 118 m" 20 09 U' 124 m'
een
begrafenis in het wit de mooiste be
grafenis is.
Er zou op dit gebied nog veel meer,
uit dit boek zijn samen te lezen. We,
eindigen hier echter. Met de verkla-i
ring, dat prinses Wilhelmina ons in
dit boek veel nader is gekomen. En
dat we ons verheugen over de predi
king, die zij erdoor wilde geven.
Maar dan begint een nieuwe fase.
De operatie-Tempo. Het gevecht met
de secondenwijzer, waaraan snelle au
to's en honderden rappe handen te
pas komen. De jacht om het nieuwste
nieuws nu ook op tijd bij treinen,
postauto's, bussen en boten te bren
gen. Want de Zeeuwsch Dagblad-le
zers moeten bij het ontbijt huai krant
je thuis hebben. Het snelstgroeiende,
maar ook het snelst bezorgde dagblad
van Zeeland.
Er stort 's nachts om één uur een
vliegtuig neer in Italië. U kunt het le
zen in het Zeeuwsch Dagblad van de
volgende ochtend. Naast het verslag
van de Kamervergadering, die pas na
middernacht eindigde. En om dichter
bij huis te blijven: wie heeft zich
nooit verwonderd over het feit dat het
verslag van de belangrijke bijeen
komst gisteravond laat in Zeeland
reeds vanmorgen om vijf uur bij de
eerste lezers in de bus plofte?
Hoe dat kan? Omdat het Zeeuwsch
Dagblad een nieuwsvoorziening heeft,
zo wijdvertakt en met zulke goede
verbindingen, dat geen enkele Zeeuw
se krant daaraan kan tippen. Dat is
dan ook het geheim, dat het Z.D. in
de afgelopen maanden niet honderd of
tweehonderd, maar met vele, véle
honderden nieuwe abonnees is ge
groeid.
U bent het niet gewend, in deze
rubriek een lofzang op de eigen
krant te horen. Dat is ook nu, niet
de bedoeling. Ik wil u alleen even
een blik gunnen in de keuken, de
snelkeuken van ons Zeeuwsch
Dagbladwaar journalisten, foto
grafenmachinezetters, opmakers
drukkers en expediteurs de koks
muts dra.gen en met pollepel
zwaaien.
Overdag hebben redacteuren op 01
ze bureaus het recept van de volger
de dag reeds bekeken, verschillend
ingrediënten afgewogen en klaarg<
maakt, maar 's avonds laat komt e
pas werkelijk leven in de brouwerij
Reporters komen binnen met versla
gen, interviews en nieuws dat ze zwei
vend door Zeeland hebben opgepikt
redacteuren en correspondenten uit al
le delen van onze provincie bellen zó
veel nieuws door dat de telefoons ee:
overspanning nabij geraken. Trein
brieven komen binnen, de po^tbu.
spuit een grote stapel post en di
avondredacteuren moeten maar zien
dat ze dat allemaal kwijtraken in die
ene krant, die toch heus niet van elas
tiek ii.
55
De zetmachines ontfermen zich
over al die getypte vellen papier.
Het nieuws stolt in loodgroeit aan
tot kolommen en dan is daar de
opmaakredacteur van het Zeeuwsch
Dagblad om aan te geven, hoe de
typografen de verschillende pagina's
moeten samenstellen. Opmaken
heet dat in krantenjargon.
Uur-U" is aangebroken. Elke «ach*
tussen twee en drie uur. Haastige
mensen rennen door elkaar, wagen
tjes met in lood gegoten berichten en
artikelen zetsel") komen aanrijden,
rappe handen stellen samen, verand-'c-
ren, grijpen hier en daar. Tempo",
roept een chef. ,,nog drie minuten,
dan moet-ie zakken!"
,,Ik wacht nog op de moord in Ven-
lo!" antwoordt de opmaker, „en waar
blijft de kop van Drees?"
,,Gooi maar weer open! Hier komt
nog een laatste nieuws!"
De seccmdenwijzers draaien onver
biddelijk. ,,Tijd!" klinkt het. Bellen
rinkelen en daar rijdt de loden pagina
al, op weg naar heneden, waar de
enorme rotatiepersen op de laatste cy
linders wachten. Dan draait de krant.
Zodra de eerste kranten van de trans
portbanden komen, komt de expeditie
in actie: banderolleermachines, inpak
kers, hup!
Gapende muilen. In Roosendaal slaan
de PTT-ers al klaar. Rappe handen grij
pen de pakken en zakken met kranten
om ze over te laden in de postauto's.
Tempo!
Foto Zeeuwsch Dagblad)
De chauffeurs kijken bedenkelijk.
We zijn laat vannacht. We zijn altijd
laat. Zoals elke krant, die het laatste
nieuws wil brengen. Maar als de per
sen eenmaal draaien is het zaak tijd
terug te winnen en als eerste met dat
laatste nieuws onder de lezers te ko
men. Als het erg laat is, moeten er
meer krantenauto's rijden, om de
vracht te verdelen over de verschil
lende centraalposten.
,,De laatste!" Nog een plof in de
laadruimte, deuren klappen dicht en
daar gaat-ie. Op weg- naar Zeeland!
Tempo-tempo! We jagen door de uit
gestorven Maasstad. Gelukkig knijpt
de politie begrijpend een oogje toe
Naar Roosendaal! Op het NS-station
staan de postauto's al met gapende
muilen te wachten. Terwijl de kran
tenauto nog rijdt, worden de eerste
pakken er al uitgesmeten. Voor West-
Brabant en voor de postabonnees,
wier kranten per nachttrein de plaats
van bestemming zullen bereiken.
We zijn anderhalve minuut achter
op het schema. De postauto voor Tho-
lerv is al weg. ..Misschien pikken we
'm nog net vóór Bergen op Zoom",
zegt chauffeur Jan van Sabben en
trapt het gaspedaal nog wat dieper
in. Honderdtien, honderdtwintig;.. Het
lukt. In Bergen staat-ie nog. Weer het
zelfde smijtwerk. Alle agentschappen
op Tholen, St. Philipsland en Schou-
wen-Duiveland krijgen hun pakken.
Ook de bezorgers in Bergen op Zoom
zelf.
Rijden maarweer. Snel, sneller.
Een jachtig, zenuwslopend nachtwerk.
Een gevecht met seconden. Maar
meestal wint de chauffeur. En dan
ploffen in de eerste plaatsen van Zee
land reeds om vijf uur in de ochtend
de kranten bij de lezers op de deur
mat. Zeelands snelst groeiend dag
blad ook het snelst en het eerst be
zorgd.
Lossen in Rilland, in Krabbendijke.
in Kruiningen. Via de veerhaven,
waar de boot de pakken voor oostelijk
Zeeuwsch Vlaanderen meeneemt. Bij
mistig weer gaat de verzending per
speciale auto's over Antwerpen. Veel
extra kosten en inspanning, maar de
krant móét op tijd zijn.
Een gesloten spooroverweg brengt
ons drie minuten achterop. In Goes
staan de bezorgers in het nachtelijk
duister al te wachten. Maar de post
auto's voor de dorpen op de Bevelan-
den zijn weg. Drie taxi's onderweg
reeds gewaarschuwd staan klaar
om de Bevelandse lading over te ne
men. Alles mee? En wég stuiven ze
al.
Dan naar de verdeelpost voor Wal
cheren: Middelburg. Tempo! De ach
terstand is teruggebracht tot een hal-
De laatste pakken voor vannacht,
naar ZeelandTempo'.
(Foto Zeeuwsch Dagblad
ve minuut. ,.'t Zit er nog in", zegt
Van Sabben. Gewillig trekken de ster
ke motprpaarden hun last steeds snel
ler voort. In Souburg' langs de hoofd
weg staat een bezorger in kou en
mist. We racen voorbij. Geen tijd te
verliezen. Op de terugweg maar.
Eerst naar de boot.
Daar is de veerhaven. De slag
boom is al dicht. Gierend stopt de
krantenauto. Geren en geroep
Bereidwillige honden grijpen de
pakken voor westelijk Zeeuwsch
Vlaanderen. De laatste wordt aan
boord gegooidals de boot reeds
wegvaartMaar 't is gelukt. ..Ziezo,'
zegt Van Sabben laconiek als had
hij de hond' even uitgelaten, „dat
was dat."
Het is weer gelukt. Mocht u eens
uw krantje wat later krijgen, nu onze
expeditie 's nachts keer op keer
kampt met gladde wegen of dikke
mist, dan weet u er tenminste iets
van. Ook dan zijn honderden mensen
die nacht voor u in actie geweest. Al
leen is het die keer nu eens niét ge
lukt. Dan heeft de klok het een keer
tje g-ewonnen. Als u danmoppert
en dat hoop ik, want daaruit blijkt dat
het Z.D. iets voor u betekent weet
dan, dat er in de afgelopen nacht al
heel wat meer is gemopperd. Maar
als het alleen van de koks en kelners
van de nachtelijke snelkeuken afhangt,
dan ligt uw krant ook vandaag weer
keurig op tijd op de deurmat. De
Zeeuwse krant, bereid in de eigen
Zeeuwse keuken, gebakken in een Rot
terdamse oven en tóch toch als eer
ste Zeeuwse krant in uw brievenbus.