GROOTSE AANPAK BIJ „GEVECHT
OM NIEUW-GUINEA'S ERTSEN
TABAKSPRIJS ZAL
DALEN DOOR
VERPLAATSING
""ROME
BAAYENS
Bremen voorspelt:
Putten wil zijn
geld terug
pannes
Ook Armstrong
naar Blokker
Zaterdag 14 februari 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 2
Door drie Nederlandse en één Amerikaanse firma
B etsontiverp
Eerst groot onderzoek
Krachtbronnen nodig
Nevenactiviteiten
Pasternak is boos
over publikatie
De speciaalzaak voor uw Bril
Maandelijkse dienst
Rotterdam-Montreal
handen
Dr. W. P. Berghuis in
de Eerste Kamer
Honden verdronken
langzaam in doos
Zelf aan de slag
yZwvwX,'. I,
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Het onderzoen naar en mogelijke ontginning van
de ijzer-, nikkel- en kobaltertsen op Nederlands Nieuw-Guinea zullen
gioots worden aangepakt. Tussen drie Nederlandse bedrijven en een
Amerikaans concern is overeenstemming bereikt over een vorm van
samenwerking in dit gebied.
De namen van de vier bedrijven kunnen op hun eigen verzoek
nog niet bekend worden gemaakt aldus zei men van de kant van
het ministerie van zaken overzee. Het contract is nog niet geheel in
kannen en kruiken, al zijn de vier het in beginsel eens. Wel gaf men
te verstaan, dat het Amerikaanse concern een van de grootste op het
gebied van de verwerking van ertsen is in de wereld.
kan de gewonnen olie of een te bouwen
waterkrachtstation ook de nodige ener
gie leveren.
Volgens de Indische mijnwet moet de
te verlenen concessie worden goedge
keurd door de Staten-Generaal. Een
wetsontwerp daartoe kan dan ook wor
den tegemoet gezien.
De gevraagde concessie omvat het
eiland Waigeo met omliggende eilanden
en het gebied van het Cycloopgebergte.
Bij het onderzoek in deze gebieden zijn
aanzienlijke hoeveelheden ertsen aan
getroffen met relatief een hoog gehalte
aan nikkel en kobalt.
Wanneer de ontginning gaat beginnen,
betekent dit een grote stap in de ont
wikkeling van het land. Het zal echter
nog even duren voor het zover is, om
dat de ondernemingen eerst een meer
uitvoerig heronderzoek willen uitvoeren.
Het gaat hun namelijk niet alleen om
de ontginning van de ertslagen, maar
ook om de verwerking van het gewon
nen erts. Met de bouw van een ver
werkingsinstallatie alleen is een kapitaal
gemoeid in de orde van grootte van
honderd miljoen dollar.
Er zijn verschillende procédés voor
de verwerking van de ertsen en de
scheiding van de delfstoffen. Het meest
praktische systeem is de vervaardiging
van een nikkel-ijzer verbinding.
Voor een dergelijke installatie is de
aanwezigheid van krachtbronnen nood
zakelijk. Steenkool in de vorm van
bruinkool en glanskool is op Nieuw-
Guinea aangetroffen, maar nog niet in
voldoende mate geëxploreerd. Wellicht
Naast deze werken verwacht men tal
van nevenactiviteiten, zoals de bouw
van huizen, aanleg van wegen, kleine
industrie en winkelbedrijven, etc. Per
soneel voor de ertsontginning zal zeker
ook onder de plaatselijke bevolking
worden gezocht. Nieuw-Guinea staat
voor een nieuw tijdperk.
MOSKOU (U.P.I.) Boris Paster
nak is zeer teleurgesteld over de pu
blikatie van zijn gedicht Nobelprijs in
de Londense Daily Mail.
Het gedicht gaat over zijn weige
ring van de Nobelprijs en Pasternak
zegt het gedicht in een bui van neer
slachtigheid te hebben geschreven.
De schrijver beweert het gedicht
in goed vertrouwen aan de Engelse
journalist te hebben meegegeven om
het te overhandigen aan een vriendin
in Parijs. Hij wist niet dat het gedicht
gepubliceerd zou worden. Hij zei ver
der geen journalisten meer te willen
ontvangen.
De Dailly Mail heeft gisteren in een
hoofdartikel geschreven dat Paster
nak openlijk met de correspondent had
gesproken, wetende dat zijn woorden
en ook het gedicht gepubliceerd zou
den worden.
frappeerde mij een tragisch be
richt op de voorpagina van ons
aller Zeeuwsch Dagblad: de me
dedeling, dat Vincent Auriol, de
vroegere president van de Fran
se republiek, na 50 jaren lidmaat
schap bedankte als lid van de so
cialistische partij. Er was één
punt, dat me verwonderde. Het
was nooit tot me doorgedrongen
(hoewel ik het wist, maar je
krijgt pas goede aandacht voor
zoiets, als je met de neus
erop wordt gedrukt) dat de
president van de Franse repu
bliek lid was van een partij,
althans lid kan zijn. Dat is nu
iets, waarin een republiek ver
schilt van een koninkrijk. De vorst
staat boven de partijen, is de
goede regel. Maar in een repu
bliek behoeft dat niet zo te zijn.
Daar wordt een partijman tot
staatshoofd gekozen en blijft
partijman, hoewel hij als staats
hoofd toch boven de partijen moet
staan. Een dubbelzinnige positie,
die ik niet kan bewonderen. Mis
schien zegt men: een zakelijke
kwestie. Maar er schuilt een diep
principe achter. Het verval van
de positie van het staatshoofd.
Tragisch is het, dacht ik verder,
dat een man. die 50 jaar lid was
van een partij, die daarin en daar
door in het staatkundig leven
groot werd, op zijn 75e jaar te
gen die partij moet zeggen: ik kan
niet hier langer ademhalen, jullie
vormt een ineenstortende groep,
die met-socialistisch is. Ondanks
zijn geslaagde leven, dank zij
zijn lidmaatschap van de socia
listische partij hij heeft toch
de allerhoogste sport in zijn land
bereikt moet de heer Auriol
nu zeggen: het was een vergis
sing. Dat is de grote tragiek. En
voor het socialisme èn voor de
heer Auriol. Ik moest hier denken
aan de socialistische partij te on
zent. Uit allerlei onbekookte com
munistische en anarchistische
strevingen kwam tenslotte een 60
jaar geleden de SDAP voort, die
velen begeesterde en die groot
werd. De communisten gingen
daaruit, maar dat zou men als
een zuivering kunnen zien. Na de
oorlog zou men het nog beter
doen en de partij voor heel het
volk vormen, de partij van de
arbeid, die op zijn minst de meer
derheid zou halen. En in deze tijd
is het almaar afbraak. Neen, oud
minister-president Drees bedankt
niet voor de PvdA. Maar het
moet hem toch wel hard vallen,
nu. als hij op het verkiezingspad
gaat, een aantal dingen anders te
moeten zeggen, dan hij tot voor
kort als minister-president deed.
Als hij het zelf nog niet doet,
wordt het toch door zijn parij,
dus mee namens hem, gedaan.
Advertentie
Eigen nieuwsdienst
PUTTEN Om de gevolgen van de
radio-actieve besmetting van het huis
van de familie Haanschoten ongedaan
te maken heeft de gemeente Put
ten elfduizend gulden uitgegeven. Po
gingen om dal bedrag terug te krijgen
van het stads- en akademisch zieken
huis te Utrecht en zijn assuradeuren
zijn op niets nitgelopen. De gemeente
zal nu om de elfduizend gulden een pro
ces beginnen. De gemeenteraad heeft
B. en W. machtiging verleend om zich
tot een advocaat te wenden.
BREMEN De eerste reactie in handelskringen
te Bremen en Hamburg op de toewijzing van de In
donesische tabaksmarkt aan Breinen is er een van
gereserveerdheid. Men beseft dat men de verdere gang
van zaken, althans op dit moment, nog niet geheel
kan overzien.
Het zou niet juist zijn te denken dat de betrokken
kringen de nog te overwinnen moeilijkheden onderschat
ten. Men beseft hier zeer wel dat men in de eerste jaren
niet die faciliteiten en dat deskundig advies zal kunnen
bieden als Amsterdam dat door de jaren heen heeft
ROTTERDAM De Saguenay shipping
limited te Montreal, in Nederland ver
tegenwoordigd door Meyer en Co's
scheepvaartmaatschappij n.v. zal van
midden april af een maandelijkse dienst
van Rotterdam naar Montreal openen.
De schepen in deze dienst zullen even
eens te Antwerpen en Hamburg laden,
maar gedurende dit jaar zullen zij de
havens aan de Grote Meren nog niet
rechtstreeks bedienen.
Advertentie
PSL-sa HAMFA-f
ruw of schraal
HAMEA-GELElUüm
104
LAAT u maar niet verontrusten",
zei hij tegen Jozef en grinnikte
zo vriendelijk, dat» zijn ge
zonde witte tanden in zijn vierkan
te baard te zien kwamen. „Ieder
een, die verstandig zijn wil, moet
daar voor boeten."
Hij ging zijns weegs. Statig en
welgedaan, met een zorgelijke
trek om zijn fris gezicht, liep hij
tussen de kramen door. Een poos
je later zag Jozef hoe hij bij een
handelaar kwarts kocht en met
zijn hand heel voorzichtig en teer
over het fijne stof streek. Hij had
dat kostbare materiaal voor zijn
geliefde kunst wel heel lang moe
ten ontberen.
Jozef moest vaak met gemeng
de gevoelens aan dit onderhoud te
rugdenken. Al in Jeruzalem, was
hij v?n mening gewe'est, dat Alex-
as een helderder kijk op de din
gen had dan zijn vader Nachum,
maar Jozefs hart was toen bij de
dwaze Nachum geweest en niet bij
de helder denkende Alexas. Nu
ware® allen tegen hem en was al
leen de helder-denkende Alexas
met hem.
Zijn ketenen drukten en schuur
den hem, hoewel hij gedacht had,
dat hij er nu wel aan gewend was.
Zeker had de Prediker gelijk, die
zeide, dat een levende hond beter
was dan een dode leeuw. Maar
vaak wenste hij, dat hij in Jota
pat samen met de anderen ge
sneuveld was.
Marcus Licinius Cr.assus Mucia-
nus, de generaal-gouverneur van
Syrië, liep zenuwachtig door de
witte vertrekken van zijn paleis in
Antiochië. Hij was ervan over
tuigd geweest, dat Vespasianus
ditmaal geen voorwendsel meer
kon vinden om de veldtocht nog
langer op te schorten. Toen de
terreur van de „wrekers van Is
raël" de ge-matigde elementen in
Jeruzalem had uitgemoord, waren
de muiters het onder elkaaj: on
eens geworden. Er heerste nu een
burgeroorlog in Jeruzalem, dat
viel klaar en duidelijk uit de be
richten te lezen.
Het zou absoluut zinloos zijn een
dergelijke kans ongebruikt te la
ten voorbijgaan. Vespasianus
moest nu eindelijk op deze stad
aanrukken, haar innemen en een
einde maken aan deze oorlog. Vol
spanning had Mucianus het be
richt van de krijgsraad afgewacht,
waarin nu aan het einde van de
winter de maatregelen voor de
voorjaarscampagne zouden wor
den bepaald. Dit bericht lag nu
voor hem. Verreweg' de meeste
heren van de krijgsraad, zelfs de
zoon van Vespasianus, de jonge
generaal Titus, waren van mening
geweest, dat men dadelijk naar
Jeruzalem moest oprukken. Maar
de leider van het zaakje, die on
beschofte boer, had er een ande
re draai aan weten te geven. Hij
had beweerd, dat door de onder
linge twisten van de Joden de
stad met veel minder offers kon
worden veroverd. Nu naar Jeru
zalem oprukken betekende bloed
van dappere Romeinse legioensol
daten vergieten, dat men had kun
nen sparen. Hij stelde dus voor
nog te wachten en intussen de ge
bieden in het zuiden, die nog niet
in hun macht waren, te bezetten.
Die Vespasianus was toch een
sluw heer. Hij was gierig, maar
nooit als het op uitvluchten aan
kwam. En spoedig het commando
aan iemand anders overdragen
zou hij zeer zeker ook niet.
Mucianus, die nogal mager was,
liep met zijn stok achter zijn rug
en zijn smal, lang hoofd voorover
gebogen woedend heen en weer.
Hij was niet jong meer, had de
vijftig al achter de rug en een le
ven vol ondeugden, waarover hij
nog nimmer berouw had gevoeld,
vol studies over het nooit eindigen
de aantal merkwaardige weder
waardigheden der natuur, een le
ven vol splendeur en van rijkdom
en ondergang.
Hij was nu, nog juist in het be
zit van zijn volle kracht, gebieder
over dit oeroude Azië geworden,
dat hem in zijn ban had en kook
te van woede, dat de jonge keizer
hem die vette hap met die walge
lijke boerenpummel liet delen. Bij
na een heel jaar had hij die
vrachtrijder nu al als gelijke naast
zich moeten dulden. Ni was het
genoeg. Hij doorzag de bedoelin
gen van de maarschalk natuurlijk
even goed als die van de keizer.
Die kerel mocht hem niet langer
in de weg staan. Hij moest uit zijn
Azië verdwijnen. Dat moest en
zou. Eindelijk moest er nu maar
eens een eind komen aan die oor
log.
Haastig en vol woede dicteerde
Mucianus een hele stapel brieven:
aan de keizer, aan de ministers,
aan bevriende senatoren. Het was
.onbegrijpelijk, dat de veldheer, na
'zovele voorbereidingen en nu de
tegenstanders door onderlinge on
enigheden zo zwak waren gewor
den, de stad Jeruzalem, ook in het
begin van deze zomer nog altijd
niet rijp achtte voor een bestor
ming. Hij wilde liever niet op een
verbitterde toon mediteren over al
deze kwesties, maar moest toch op
merken, dat deze zo weinig krach
tige -manier van oorlogvoeren de
plannen voor de Alexander-zege-
tocht geen goed deed. In ieder ge
val was het zeker, dat het prestige
van de keizer, van de senaat en
het leger in het hele oosten op het
spel stond, als men hij deze me
thode van telkens weer aarzelen
bleef.
Wordt vervolgd.
rJIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
oxr />W3Z6,Sa*a..
DIT IS ONZE LAATSTE
CIIMTe. WIJ KUNNEN
kunnen doen.
Men zegt het te betreuren dat Indo
nesië op grond van politieke over
wegingen zich genoodzaakt heeft, ge
zien economische sancties te treffen
tegen Nederland, waarbij Djakarta
blijkbaar het offer wil brengen niet de
hoogst mogelijke prijzen te maken. De
geforceerde verplaatsing zal naar op
goede gronden wordt aangenomen, zeer
prijsdrukkend werken.
Oog op Antwerpen
Voor de eventuele moeilijkheden bij
de verhandeling van tabak, afkomstig
van „voormalige" Nederandse onder
nemingen, volgt men met grote belang
stelling wat er in Antwerpen, als toe
komstige markt voor Indonesische
thee, gaat gebeuren. De voorzichtige
reactie van de Amsterdamse theehan
delaren, zover deze althans in Bremen
bekend worden, heeft de indruk geves
tigd dat na de eerste boze reacties
tegenover Antwerpen, de normale han
del wel zijn loop zal vinden.
Wel heeft speciaal de aandacht ge
trokken de uitspraak dat in bijzondere
gevallen zal worden overwogen be
slag te doen leggen op de te Antwer
pen te verhandelen thee. Westduitse
tabaksfabi'ikanten, gewaarschuwd door
duidelijke advertentiecampagnes van
Nederlandse tabaksfirma's, verkeerden
tot nu toe in de veronderstelling, dat
DEN HAAG. De voorzitter van het
Centraal stembureau heeft in de vacatu
re van wijlen prof. dr. W. Rip benoemd
verklaard tot lid van de Eerste Kamer
dr. W. P. Berghuis, voorzitter van het
Centraal comité der A.R. partij en bur
gemeester van Kampen. Het ligt in de
bedoeling van dr. Berghuis zijn be
noeming aan te nemen.
Boete voor de dader
AMSTERDAM, De politierechter te
Amsterdam heeft de 61-jarige fabrieks
arbeider J. V. uit Broek in Waterland
gisteren veroordeeld tot een boete van
25 gulden. De man had eind vorig jaar
acht jonge hondjes in een kartonnen
doos gestopt en die in een vaart gegooid,
zodat de diertjes heel langzaam waren
verdronken.
De man had geen geld om de diertjes
door een veearts te laten afmaken en
voor het verdrinken had hij geen zak
kunnen vinden. Op het aanbod van een
schilderes in Broek in Waterland, die
het afmaken van de hondjes had willen
betalen, had hij niet willen in gaan.
zonder meer bij iedere aanbieding van
tabak beslag zou worden gevorderd
om de eigendom vast te doen stellen,
waar-door normale handel volkomen
zou worden gestagneerd.
Oog op Nederland
Door de laatste reacties rondom
-Antwerpen houdt men thans wel reke
ning met eventuele acties van Neder
landse zij-de in bepaalde incidentele
gevallen, wanneer er sprake kan zijn
van een aanwijsbaar eigendom, doch
voor het overige meent men dat de
handel daarvan weinig last zal onder
vinden. Niettemin acht men een ge
rechtelijke uitspraak inzake een proef
proces als precedent uiteraard van
belang.
Intussen hebben verschillende Ne
derlandse tabaksmaatschappijen om ten
deze geen misverstand te laten ont
staan, ook aan hun Duitse contacten
laten weten dat de „nationalisatie"
van hun bedrijven in Indonesië niets
wijzigt aan de juridische aanspraken
van deze maatschappijen op hun pro-
dukten.
Geen eigendommen
Uit Djakarta meldt het Franse pers
bureau A.F.P., dat de leider van de
Westduitse handelsdelegatie in Djakar
ta heeft verklaard dat de Westduitse
firma's alleen tabak willen ontvangen
van genationaliseerde Nederlandse on
dernemingen. Tabak van „overgeno
men" Nederlandse ondernemingen zul
len zij weigeren.
Het is nooit de bedoeling van de
Westduitse tabakshandelaren, zei hij,
om aan Nederlandse eigendommen te
komen. West-Duitslan-d, zette hij uiteen,
dingt alleen mee naar een belangrijke
rol op de Europese tabaksmarkt.
AMSTERDAM De grootmeester
van de klassieke jazz, Louis Armstrong,
zal op zondag 10 mei zijn tourfiee door
Italië onderbreken voor een exclusief
concert in het Noord-Hollandse dorp
Blokker. Armstrong zal er in de be
kende veilinghal met zijn „all stars"
een concert geven, dat volgens bereke
ning van de burgemeesterszoon van
Blokker, Ben Essing, door minstens
achtduizend mensen zal worden bij-ge
woond.
Het optreden van Armstrong wordt
het hoogtepunt van een vierdaags mu
ziekfestival, dat op 7 mei wordt ge
opend door het ballroomorkest van
Victor Silvester.
De volgende dag treden Mieke Tel-
kamp, Frans Popty en het trio van
Pim Jacobs met vocale medewerking
van Rita Reys op en weer een dag
later wordt het, uit fruitkisten opge
bouwde podium bezet door de Ober-
landler Kapelle „Maier Hias".
DE NATUUR IN EN OM UW HUIS
0UPe,-PROG6 6-RONO I
Tussen t>e WOOTÊLS,
UlTSCWuODEH
Fuchsia's die men over gehouden
heeft staan nu kaal en bladerloos; ze
zullen nu spoedig opnieuw aan de
groei gebracht moeten worden en men
dient hen ook te verpotten. Haal zo n
plant uit de pot en alle oude en droge
grond dient men tussen de wortels uit
te schudden. Daarna opnieuw oppotten
in voedzame bloemistengrond. Fuchsia's
kunnen nogal wat voedsel hebben en het
is daarom wel nuttig nog een beetje
oude koemest door de potgrond heen te
roeren: verse mest mag men er in geen
geval voor gebruiken.
Fuchsia's die men verpot heeft dient
men ook kort terug te snoeien- de jon
ge, licht bruine bladerloze scheuten
dient men tot op enkele centimeters bo
ven het oude hout terug te snoeien.
Het verschil tussen oud en jong hout is
gemakkelijk genoeg te zien. Als fuch
sia's niet terug gesnoeid worden zullen
ze op de duur veel te hoog opgroeien
en weet men er straks geen raad meer
mee en zullen ze ook onvoldoende bloei-
en.
Fuchsia's kan men ook heel goed
voortkweken door middel van stekken;
als de planten straks jonge scheutjes
vormen kan men wel enkele wegnemen.
Jonge scheutjes ter lengte van onge
veer zeven centimeter kunnen uitste
kend als stekjes gebruikt worden. Die
stekjes zet men in een potje met zan
derige grond, doch ze kunnen ook aan
de wortel gebracht worden door ze in
een flesje water te zetten. Ze zullen na
dat ze wortels gevormd hebben spoedig
opgepot moeten worden.
«Illiiijli;
52. De meester vond het bij nader in
zien maar beter, om de professor niet
meer aan de schakels te laten komen,
waarmee de zeezeef werd bestuurd.
,,U mag dan als uitvinder erg knap
zijn," sprak hij. „Maar van sturen hebt
u net zoveel verstand als een droog
staand smeerpotje. Wie weet wat die
arme Kappie en Tjeerd daar beneden
allemaal moeten meemaken."
Pruttelend boog hij zich over het in
strumentenbord en probeerde voorzich
tig een aantal knoppen, waarvan hem
de bedoeling niet geheel duidelijk was.
„Splijtmodulator" las hij moeilijk.
„Frequentie contra-reactor"Ik ben
een poetsdot als ik daar iets van
snap."
De professor liet een laatdunkend ge
snuif horen, maar daar trok de meester
zich niets van aan.
„Ahavervolgde hij. „Dit hier
geeft meer houvast.Stijgen-dalen.
Dat is tenminste duidelijk!"
En zonder aarzelen draaide hij de be
wuste knop op „Stijgen".
Op hetzelfde moment maakte de zee-
zeef, tientallen meters onder de Kraak,
een scherpe bocht omhoog en schraap-
1 daarbij knerpend langs de verweer
de koepel van een der runes....
NED. HERV. KERK
Te Willige Langerak, J. H. Vlijm, vi
caris te Lunteren.
GEREF. KERKEN
Examens: de classis Zaandam heeft
praep. geëxamineerd en beroepbaar ge
steld de heer A. HeUzeveldt te Amster
dam-Noord, die terstond beroepbaar is.
Aan de V.U. is geslaagd voor het kan
didaatsexamen theologie A. G. Ver
beek. 's-Gravenhage.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal: wegens bijzondere omstan
digheden heeft Ouderkerk a.d. Amstel
het gestelde tweetal terug-genomen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Benthuizen C. Molenaar
te Leiden. Te Kapelle aan de IJssel J.
A. Zijderveld te Paterson (U.S.A.).
VRIJE EVANG. GEMEENTEN
Beroepen te Groningen P. J. Mietes
te Amsterdam.
DOOPGEZ. BROEDERSCHAP
Aan de Doopsgez. Kweekschool te Am
sterdam slaagde voor het prop. ex. eer
ste gedeelte de heer E. Borren te Am
sterdam.
NED. PROT. BOND
Benoemd tot voorganger van de aid.
Huizen (Nh D. A. Werner te Zwom
loo, die de benoeming accepteerde.
