DE VEERBOOT
SLOEG OP
Ritthem wordt nauwelijks „aangetast"
door ontwikkeling in Zuid-Sloe
N.C.R.V. had vorig jaar
een goed reisseizoen
BURGEMEESTER DANIËLSE VERWACHT
Dorp veel dank verschuldigd
aan herverkaveling
Uit de kerken
Boerenleenbank Hoedekenskerke
viert vijftigjarig jubileum
Zeeuwsch Dagblad
r)E VOORZITTER van de Zeeuws-
Vlaamse Kamer van Koophandel
heeft in zijn jaarrede enkele opmer
kingen gemaakt, die breder aandacht
verdienen dan alleen in een verslag
van die rede, waarom we ze hier nog
eens naar voren willen halen.
Sint Maartensdijk
wordt zetel van
waterschap Tholen
Russisch kerkkoor zong
In tien jaar steeg
omzet met tien miljoen
Pakhuis afgebrand
te Kruiningen
Incident
Zwakke motor
Wie
verantwoordelyk?
Vragen
Slootje.
Woensdag 4 februari 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 3
Protestants-Christelijk
Probleemgebied?
Deze opmerkingen zijn een uitvloei
sel van de eigenaardige positie, waarin
Zeeuws-Vlaanderen leeft. Het is door
een brede barrière van overig Zeeland
en daardoor te meer van overig Ne
derland afgesloten. Daardoor liggen
bepaalde problemen er uiterst gevoe
lig. Wij denken aan de verenkwestie,
die helaas vertroebeld werd door de
wijze van optreden van het actie
comité, waarvoor men echter alleen
een bepaalde groep in Zeeuws-Vlaan
deren aansprakelijk kan achten. Maar
er zit een diepe grond achter, die men
noch in Middelburg, noch in Den Haag
zal mogen voorbijzien. Zeeuws-Vlaan-
deren wil Nederlands zijn en het
heeft bij de bevrijding daarvoor een
zware tol betaald doch het gevoelt
zich daarin door zijn afzondering dik
wijls miskend.
Daar komt nog iets bij. Dit gedeelte
van Nederland valt feitelijk in drieën
uiteen: het westen en het oosten en
de kanaalzone. In elk van die gedeel
ten ligt een eigen problematiek. In het
westen, om met het moeilijkste te be
ginnen, heerst een structurele werk
loosheid; daarom zal dit gebied bij de
werkgelegenheidspolitiek speciale aan
dacht moeten hebben. In het oosten
dreigt dit eveneens; reeds nu moet
daarom de belangstelling zich op deze
streek richten. De kanaalzone, het le
vendigste deel van Zeeuws-Vlaande
ren, waar de industrie al vele jaren
van vestiging kent, heeft zijn eigen
type.
l^JAAR JUIST DIT GEBIED, waarin
actieve industriëlen wonen ir.
Horstmann is één van hen voelt de
miskenning begrijpelijkerwijs zwaar.
Is het niet voor een belangrijk deel
buitenlands kapitaaal, dat de industrie
in deze streek heeft gevestigd? En
klinkt het dan niet schril, als in deze
tijd de klacht wordt gehoord dat, langs
het Belgische deel van het kanaal de
industrie groeit, maar dat dit langs het
Nederlandse niet het geval is? Waar
om heeft het Nederlandse kapitaal
geen oog voor deze streek?
Er Is een factor, die hier verband
mee houdt. Over de toekomst van de
haven van Terneuzen, over de, toe
komst van het kanaal hangt een zekere
sfeer van onzekerheid. De onderhan
delingen hierover worden in Dm
Haag gevoerd. Maar zou het niet wen
selijk zijn, dat de leiders van de in
dustrie in de kanaalzone althans
enigermate op de hoogte konden
blijven door directe informatie van de
ontwikkeling? Zij kunnen daar dan
met hun plannen voor de toekomst
rekening mee houden. Het zou hen
kunnen prikkelen tot uitbreiding,
waartoe zij dan wellicht met goede
argumenten een beroep ook op de
Nederlandse kapiaalmarkt zouden kun
nen doen.
Dit zou voor geheel Zeeuws-Vlaan
deren van betekenis zijn in verband
met de werkgelegenheid. Sinds de
inham van de Braakman uit dit ge
deelte onzer provincie is gelijkgetrok
ken, zou de kanaalzone te gemakke
lijker arbeidskracht uit de beide an
dere delen kunnen trekken. Hoewel
dan toch alle waarde blijft behouden
de opmerking van de heer Horstmann,
dat bij de verdeling van het woning
bouwvolume rekening dient te wor
den gehouden met de plaatsen, waar
werkgelegenheid is. Al zei hij het wat
hard, er zit juistheid in zijn stelling,
dat men de mensen niet door het aan
bod van een goede woning moet bin
den aan een gemeente, waarin zij in
de toekomst geen werkgelegenheid
vinden. Wij zouden daarnevens plaats
willen laten aan de mogelijkheid, dat
mensen, die gebonden zijn aan de
plaats, waarin zij geboren werden, in
de gelegenheid moeten gesteld wor
den. daar te blijven wonen, als zij
daa -voor zichzelf het offer van de tijd
en de kosten van de dagelijkse ver
plaatsing naar de streek, waar zij
werk kunnen vinden, willen dragen.
Maar als de werkgelegenheid zou kun
nen groeien door de toewijzing van
woningen, zou het een dwaasheid zijn.
daar bij de toewijzing geen rekening
mee te houden.
HPOT SLOT: er heerst in de laatste
jaren een zekere geprikkeldheid
tussen Middelburg en de Zeeuws-
Vlaamse Kamer van Koonhandel Dat
is te betreuren. En het is gewenst, dat
moeite gedaan wordt, die weg te ne
men. Wij geloven, dat de weg daartoe
is: met elkaar spreken. Men staat
voor dezelfde zaak, al heeft men daar
bij een verschillende taak en ook al
zou de visie op de te bewandelen weg
wel eens kunnen verschillen. Men
moet er daarbij ook voor oppassen,
wederzijds niet al te gevoelig te zijn.
doch het meest te letten op de (goede)
bedoelingen, die men heeft.
Wij hebben er ons in verband hier
mee over verwonderd, dat men met
het oog op deze geprikkelde ve'fiou-
ding zelfs opponeerde tegen een eigen
informerend optreden van de Kamer
van Koonhandel bij d» Eerste Kamer
Men vreesde, dan de indruk te wek
ken, dat men Ged Staten passeerde.
Bij ons weten hebben verscheidene
kamers van koophandel meermalen
de vrijheid genomen, zich tot allerlei
instanties te wenden met hun inlich
tingen, wensen en opmerkingen. Om
een zeer recent voorbeeld te noemen:
de Kameirs van Koophandel in Am
sterdam en Rotterdam hebben zich
dezer dagen gewend tot de EKGS
met hun bezwaren tegen de discrimi
nerende kolennolitiek van Duitsland,
die voor Nederlands grote havens
allerlei gevaar oproepen. Niemand zal
zeggen: daarmee hebben ze de pro
vinciale besturen van Noord- en Zuid-
Van een onzer verslaggevers
RITTHEM Dertig gulden boete eiste de officier van justitie
destijds tegen werklieden, die eenden- en andere vogeleieren hadden
meegenomen uit het Ritthemse natuurreservaat. De arbeiders konden
het ook niet helpen, dat de ambtenaar van het openbaar ministerie
zo n uitstekende vogelkenner is, die gewoon is regelmatig met andere
ornithologen een bezoek aan het reservaat te brengen. Want dit
stukje schone natuur aan de boorden van de Westerschelde en in
een streek van Walcheren, die door de toeristen nu niet direkt ge
liefd is, is voor het publiek niet toegankelijk. Uitsluitend erkende
natuurhistorische gezelschappen en ingewijden mogen de grond van
het reSejpiaat betreden. Daar is iets voor te zeggen, omdat anders
wellicht de schoonheid van het gebied geweld zal worden aangedaan.
het electriciteitsnet van de PZEM. De
burgemeester hoopte dat dit van de zo
mer nog voor elkaar zou komen.
We kwamen nog even terug op
het Sloeplan. „Denkt u niet, bur
gemeester", vroegen we, „dat
straks arbeiders uit het Zuid-Sloe
in het Ritthemse zullen neerstrij
ken?" De heer Danielse antwoord
de: „U moet niet vergeten dat we
bij gebrek aan bouwvolume veel
al gedwongen zijn tot premiebouw
over te gaan. Bijna iedereen koopt
hier een huis We hebben de werk
nemers van de industrie in het
nieuwe gebied dus geen woningen
te bieden. Daarom verwacht ik
heus niet, dat we hier een invasie
zullen krijgen. Ik geloof veel eer
der, dat men naar Borssele trekt
of naar Nieuwland. Maar dat ligt
allemaal nog in het verschiet.
Burgemeester P. Daniëlse van Rit
them, met wie wij kortgeleden een on
derhoud hadden, is buitengewoon trots
op dit brokje „Yellowstone", dat aan
de oostzijde grenst aan een depot van
de marine en verrukkelijk is gelegen
in de schaduw van het eeuwenoude
Fort Rammekens. En dat is ook te be
grijpen. Het zou dan ook helemaal niet
te verwonderen zijn indien de heer Da
niëlse bange gevoelens koesterde om
trent de toekomst van het reservaat.
Maar dit doet de burgemeester van
Ritthem nu juist niet, om de eenvoudi
ge reden, dat hij eerst nog moet zien
wat er van het Sloeplan terechtkomt.
En zelfs al zouden er in het Zuid-Sloe
havens worden gegraven en fabrieken
verrijzen, dan nog is de heer Daniëlse
niet bevreesd dat de gemeente Rttthem
wat men noemt ernstig zal worden
„aangetast". Het natuurreservaat zal
heus wel blijven, zegt hij, en het fort
uiteraard ook, en wat het dorp zelf be
treft, „och ik geloof niet, dat het dorp
Ritthem zoveel zal veranderen. De hui
dige gemeenschap zal heus wei blijven
bestaan. Hier wonen voornamelijk agra
riërs, die hun werk hebben in en om
het dorp, en maar een heel klein per
centage werkt bijvoorbeeld op „De
Schelde".
Naar de mening van burgemeester
pamelse gaat de ontwikkeling in het
Zuid-Sloe voor een belangrijk deel aan
Ritthem voorbij. Bovendien en de
heer Daniëlse zei dit met nadruk is
het nog een open vraag of de gemeen
te Vhssingen en dan in het bijzonder de
haven van deze stad een flinke sprong
vooruit maakt wanneer het Zuid-Sloe
«enmaal in de industriële sector is ge
trokken. Men is allerwegen enthousiast
maar men moet niet vergeten, dat een
bedrijf als „De Schelde" een uiterst
conjunctuurgevoelig bedrijf is en dat
dit bedrijf voor Vlissingen een levensbe
lang is. De Ritthemse burgemeester
had echter wel zoveel werkelijkheids
zin, dat hij heel goed wist dat de an
nexatie van Ritthem door Vlissingen
een kwestie van enige jaren is. In dat
geval dus zal Ritthem zeker in de Vlis-
singse invloedssfeer worden getrokken.
Maar dat Ritthem een soort tuindorp
van de Scheldestad zou worden, betwij
felde hij. Ritthem blijft gewoon zijn ei-
gén leventje leiden: een leventje' zoals
net al zovele jaren heeft gesleten.
Toch is er in en om het stille vlek
met de merkwaardige toren iets veran
derd, eigenlijk heel veel. En dan den
ken we in dit verband aan de herver
kaveling, waarover burgemeester Da
niëlse uitstekend is te spreken. Ritthem
heeft volgens hem enorm veel aan de
verkaveiingswerken te danken gehad.
Hij bracht dan ook een eresaluut aan
de herverkavelingscommissie. Prachti
ge landbouwwerken werden aangelegd
met een uitstekend wegdek, terwijl de
waterafvoer zodanig werd geregeld, dat
thans alle boeren hiervan profijt onder
vinden. Sinds 1955 zijn alle boerderijen
aangesloten op het waterleidingnet. Een
jaar daarvoor was er geen enkele af
gelegen landbouwer meer, die geen te
lefoon bezat. Er waren zo een dertig
van die boeren.
Het ogenblik is niet ver meer, dat
Ritthem volledig zal zijn aangesloten op
NED. HERV. KERK
Benoemd tot hulpprediker te Eindho
ven (wijk Woensel oost) J. G. de Pa
ter te St. Oedenrode. Idem te Kralin
gen (wijk Vredeoord) G. Baldee, zen
dingspredikant met verlof. Benoemd tot
vicaris te Thamen aan de Amstel J. H.
ten Broecke, kandidaat te Amsterdam.
Te 's Gravenhage (voor het jeugdwerk)
J. Visser kandidaat te Rotterdam. Te
Nunspeet R. E. Kuus, kandidaat te
Zeist. Te Rotterdam-Charlois (wijk Car-
nisse) M. Ruster, kandidaat te Borsele.
Bedankt voor Genève dr. W. Nijen-
huis te 's-Gravenhage-Loosduinen.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Appingedam H. Pestman
te Terneuzen.
GEREFORMEERDE KERKEN
(VRIJGEMAAKT)
Bedankt -voor Houwerzeil A. v. Krij-
tenburg te Zaamslag. Geslaagd voor het
proponentexamen: T. O. G. M. Bosma
te Goes en J. Struy te Langerak. Ge
slaagd voor het kandidaatsexamen aan
de theologische hogeschool A. Geelhoed
te Hoek.
CHR. GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Opperdoes H. v. d.
Schaaf te De Krim (O).
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Tweetal te Dordrecht Chr. van Dam
te Rotterdam Zuid en L. Rijksen te Rot
terdam Noord. Te Veen Chr. Van Dam
te Rotterdam Zuid en A. Verhagen te
Gouda.
Na gehouden examen hebben de he
ren L. Huisman en G Schipaan boord,
studenten aan de theologische school te
Rotterdam, toestemming ontvangen in
de gemeenten te proponeren.
GEREF. GEM IN NED.
Bedankt voor Ederveen H. Ligtenberg
te Rotterdam west.
Het dorpje Ritthem, dat zo vredig
rust aan de grote Sciieldedijk en
waaromheen zoveel grootse dingen
staan te gebeuren.
SCHERPENISSE, In de gemeente
St. Maartensdijk zal de „centraalpost"
van het nieuwe waterschap Tholen wor
den gevestigd. Dit besluit is genomen
tijdens de in het Holland Huis gehouden
eerste gewone algemene vergadering
van het waterschap Tholen.
Dit onderdeel van de agenda, die ver
der niet veel om het lijf had, dreigde
echter uit te lopen op een twistpunt.
De voorzitter, dijkgraaf H. van Gorsel
deed nl. mededeling van het feit, dat
pas een aanbieding uit Tholen was bin
nengekomen om huize „Nieuw Molen
vliet", de pastorie van de gereformeer
de gemeente, te kopen. Ook van de zij.
de van St. Maartensdijk lag een aan
bieding op tafel.
In eerste instantie lag het in de be
doeling om Thoien als zetel voor het
nieuwe waterschap te kiezen. De Prov.
Staten voelden echter meer voor St.
Maartensdijk. Uiteindelijk is het zo,
dat Ged. Staten een beslissende stem
hebben in deze zaak.
Nu was in hef Thoolse land enige
beroering ontstaan over de vraag: St.
Maartensdijk of Tholen. Ook in de ver
gadering van de hoofdingelanden dreig
de deze beroering zich voort te zetten.
In het dagelijks bestuur hadden de stem
men gestaakt over de plaats van de ze
tel.
Nadat de hoofdingeland ir. M. A.
Geuze en ook de voorzitter enige wij
ze woorden hadden laten horen wer
den de gemoederen gesust en werd de
plaats van de zetel (Tholen of St.
Maartensdijk) in stemming gebracht.
Het resultaat vas, dat de meeste
hoofd-ingelanden de voorkeur gaven
aan St.-Maartensdijk, zodat deze plaats
in de toekomst de zetel krijgt van het
waterschap.
Een rekening-courant-overeenkomst
van 200.000 werd aangegaan met de
coöp. boerenleenbank te St. Maartens
dijk en tot hoofd van de technische
dienst werd benoemd de heer J. D. Jagt
te St. Annaland, zijn plaatsvervanger
wordt de heer J. A. Nortier te Stave-
nisse.
Van onze muziekmedewerker
GOES. Wie enkele jaren geleden
de Ikonententoonstelling in Middelburg
bezocht, wie wel eens iets gelezen heeft
over de Russisch-Orthodoxe Kerk of
misschien een kerkdienst van deze kerk
heeft bijgewoond weet, dat zich in deze
kerk een sacrale kunst ontwikkeld heeft,
die een geheel eigen mystieke sfeer heeft;
een kunst, die een deel is geworden van
de „gods-dienst", van het dienen van
God en die ten doel heeft, de gelovigen
in inniger contact met de geloofswaar
heden, ja met God zelf te brengen. Nog
juister gezegd: die de heilsfeiten niet al
leen ver-.,beeld", maar ze tot werkelijk
heid maakt. Het optreden van het kerk
koor van het Russisch-Orthodox seminarie
te Parijs mag dan ook niet als concert
worden beschouwd, evenmin als men bijv.
een Ikoon als wandversiering in de huis
kamer zal hangen en die aan de kritiek
van iedere bezoeker zal blootstellen. We
willen hier dan ook geen opmerkingen
maken over timbre van de verschillende
stemmen of over stemmenverhouding in
dit kleine koor, maar slechts dankbaar
vermelden, dat wii getuige zijn geweest
van het feit. dat leden van een andere
kerk op plechtige en indrukwekkende
wijze hun geloof uitgezongen hebben en
liederen van aanbidding, lofprijzingen en
blijdschap: blijdschap vooral in de lie
deren uit de Paasliturgie, waarin de Rus
sische Kerk haar blijdschap over de Op
standing van Christus op extatische wijze
tot uitdrukking brengt.
De avond werd geopend met een kort
woord van de voorzitter van de com
missie voor bijzonder kerkewerk der
Hervormde Gemeente te Goes, en verder
gaf de heer A. Kousemaker een waarde
volle bijdrage in de vorm van enkele op
het orgel gespeelde werken van Joh. Seb.
Bach.
Van een onzer verslaggevers
HOEDEKENSKERKE Vrij
dag 6 februari a.s. zal het 50 jaar
geleden zijn, dat de coöperatieve
boerenleenbank te Hoedekens
kerke werd opgericht. Deze feeste
lijke mijlpaal in de geschiedenis
van de bank zal echter pas in de
zomermaanden gevierd worden.
Heel klein begonnen is de bank
thans uitgegroeid tot een der groot
ste in de Zak van Zuid-Beveland.
Vooral in de na-oorlogse jaren
maakte de bank een ongekende
groei door. In tien jaar tijds (1947
1957) steeg de omzet met tien
miljoen gulden.
Alle begin is moeilijk. Zo ook voor de
bank. In één der oude, vergeelde notulen
boeken vonden wij een opmerking, waar
in ongenoegen werd geuit over het feit,
dat de meer gegoede inwoners van de
gemeente zo weinig interesse toonden
R. voor deze instelling. De jonge bank had
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG Uit het jaarverslag
van de Ned. Chr. Reisvereniging, welke
organisatie zoals gemeld op zaterdag 7
februari in Middelburg haar algemene
jaarvergadering zal houden, blijkt, dat
1958 voor de vereniging een goed reis
seizoen is geweest. Wel werd niet de
hoogte van het topjaar 1957 bereikt, maar
gelet op de remmende faktoren, die de
N.C.R.V. met alle andere instanties op
reisgebied gemeen had, kan het bestuur
beslist tevreden zijn.
Bovendien in aanmerking nemende, dat
naast de N.C.H.V. hier en daar concur
rerende organisaties of stichtingen ver
rijzen, die menen hetzelfde werk onder
eigen vlag te mogen of zelfs te moeten
doen, mag het bestuur zich gelukkig prij
zen dat de N.C.R.V. nog steeds in leden
tal toeneemt en zich als de oude chris
telijke organisatie op reisgebied in ons
volksleven weet te handhaven. Ook dit
jaar werd in samenwerking met de Ned.
Chr. Radio Vereniging en de Chr. Boe
rinnen- en Plattelandsvrouwenbond een
reis naar Canada uitgeschreven. Onge
veer 146 personen werden op deze wijze
in de gelegenheid gesteld hun verwanten
overzee te bezoeken.
Voor het eerst was er in 1958 geen zo
genaamde verenigingsreis. De belangstel
ling voor een groepsreis van zo'n grote
omvang was al enkele jaren tanende en
als het getij verloopt moet men de ba
kens verzetten. Voortdurend houdt het
hoofdbestuur het oog gericht op het eigen
karakter van de organisatie, zowel wat
betreft de reisdoelen als de eigen stijl van
reizen. Het leggen van allerlei kontakten:
met geestverwanten in de ruimste zin des
woords in het buitenland, wordt steeds
intensiever. Met vele protestantse ge
meenten en mede-christenen in de door
de N.C.R.V. bereisde gebieden kwamen
de deelneemsters en deelnemers van de
N.C.R.V.-reizen in aanraking. Een spre
kend voorbeeld hiervan was de N.C.R.V.-
aanwezigheid bij de ingebruikneming van
de Evangelische Kerk van Reutte (Oos
tenrijk).
Aan het einde van het vorige vereni
gingsjaar bedroef het ledental van de N.
C.R.V. 27.349, aan het einde van dit ver
enigingsjaar 29.532. Een vooruitgang dus
van 2.183 leden. De afdeling Zeeland tel
de op 30 september 1958 780 leden (574
gewone leden, 132 echtgenootleden, 62 ge
zinsleden en 12 jeugdleden).
De grootste belangstelling van de leden
ging bg de buitenlandse reizen uit naar
Duitsland.
Jaarvergadering te
„Het land van Cadzand"
OOSTBURG De Postzegelvereniging
„Het Land van Cadzand" hield te Oost
burg onder leiding van de heer A. D.
de Best zijn jaarvergadering. Herkozen
werden de aftredende bestuursleden A.
D. de Best en P. la Gasse.
De kascontrole-commissie werd samen
gesteld uit de heren de Feijter en de
Kunder. Uit het jaarverslag van de secre
taris, de heer F. Bloem, bleek dat de
belangstelling voor de vereniging in de
streek sterk groeit want het ledental is
toegenomen in 1958 van 37 tot 50.
Na het huishoudelijke gedeelte volgde
de gebruikelijke veiling van verschillen
de kavels.
Hobbyhuis te Terneuzen
TERNEUZEN. Gisteren heeft bur
gemeester Teilegen van Terneuzen een
nieuwe winkel in d'e Nieuwstraat („Het
Hobbyhuis") geopend. Knutselaars vin
den in deze winkel, die een grote aan
winst voor Terneuzen is, een grote hoe
veelheid artikelen.
TSieuivdorp
Nieuwe correspondent
NIEUWDORP Wij delen onze lezers
mede, dat de heer Nic. Baljé voortaan
het correspondentschap voor ons blad op
zich genomen heeft. Zijn adres is Lewe-
dijk 9.
in het begin zodoende wel met de nodige
moeilijkheden te kampen.
Vooral wijlen de heer Johs. Boone, die
de eerste secretaris van de bank werd,
heeft zich beijverd voor de oprichting
van de bank. Samen met de toenmalige
gemeente-secretaris, de heer J. Ermerins
(tevens de eerste kassier), heeft hij de
stoot gegeven tot de totstandkoming van
de boerenleenbank.
Naast de heer Boone hadden in het
eerste bestuur zitting wijlen de heren
J. D. Elenbaas, voorzitter en M. G. Ver
beek. In 1922 werd heer Elenbaas als
voorzitter opgevolgd door de heer A.
Oele, die in 1932 plaats maakte voor de
heer P. J. Verburg. Sedert 1947 hanteert
de heer J. Traas van Baarland de
voorzittershamer.
De bank heeft in deze 50 jaar drie
kassiers gehad. De heer Ermerins be
kleedde deze functie tot 1945; hij werd
opgevolgd door de heer M. A. van der
Have en op 1 juli 1947 trad de heer C.
Hoogerheide in dienst als kassier. En hij
behartigt nog steeds op trouwe wijze de
belangen van de bank.
De Raad van Toezicht bestond in de
eerste jaren uit de heren C. Boogaard,
P. W. Woutersen en P. J. Verburg.
De heer Ermerins kreeg voor zijn
werk als kassier een jaarwedde van.
50. Rond 1920 werd dit bedrag ver
hoogd tot 250.Een schamel loontje.
De huidige kassier verzekerde ons, dat
dit bedrag nu heel wat hoger ligt.
De groei van de bank is langzaam op
gang gekomen. Met een klein ledental is
gestart. Maar ja, in 1909 was er ook enige
risico om lid te worden van de bank,
want bij eventuele stroppen moesten de
leden bijspringen. Wel werd in de eerste
jaren een rijkssubsidie genoten van
175.—.
De eerste eindrekening liet een bedrag
zien van 13.779,42 en de balans een
totaal van 6.321. In 1922 bedroeg
de reserve 752,79, in 1947 gestegen tot
28.000 en tien jaar later tot 100.000.
De crisis in de dertiger jaren was ook
van invloed op de eindcijfers van de
bank. In 1934 liet de rekening een totaal
zien van 401.000 en de balans 205.000.
Deze bedragen zijn zelfs minder dan in
de jaren twintig.
Na de oorlog zette de groei pas goed
door. In 1947 was de omzet een miljoen
en in 1957 tien miljoen, balanstotaal
3.759.000. Een toename dus in een
tijdsbestek van tien jaar van tien miljoen
gulden.
Ook het ledental steeg in de loop dei-
jaren en bedraagt thans 440. Momenteel
telt de bank ongeveer 2000 spaarders.
Ook kenmerkte de groei van de bank
zich in de uitbreiding van het „ambts
gebied". Begonnen in Hoedekenskerke
en Kwadendamme, kwam in 1920 Baar
land er bij, enkele jaren later gevolgd
door 's-Gravenpolder, waar elke week
zitdagen worden gehouden.
Sedert 1946 bezit de bank een eigen
gebouw op de plaats van het vroegere
postkantoor, dat in de oorlogsjaren ern
stig beschadigd was. Reeds in 1930 was
over de stichting van een eigen bank
gebouw gepraat
Van onze correspondent
KRUININGEN. Gisteravond is door
onbekende oorzaak een pakhuis aan de
Achterstraat te Kruiningen, dat werd ge
bruikt als opslagplaats van pootuien
afgebrand. De brandweer was spoedig
ter plaatse en bestreed het vuur met tien
stralen. Er ontstond een enorme rook
ontwikkeling. Tegen half elf was men de
brand, die ongeveer kwart voor negen
werd ontdekt, meester. Ongeveer 100
ton uien gingen verloren. De eigenaar,
a'e heer A. Dek te Kruiningen, was ver
zekerd.
Hoogwater donderdag 5 februari 1959
Vlissingen: 12.20 u. 190 m., u. m.
Terneuzen: 0.10 u. 176 m., 12.47 u 206 m.
Wemeld.: 0.10 u. 176 m., 12.47 u.' 206 m.
Zierikzee: 0.55 u. 129 m., 13.36 u. 132 m.
Gistermiddag heb ik noodgedwongen en half uur rondgedobberd
op het Zandkreekwater tussen Wolphaartsdijk en Kortgene. Met
fotegraaf en auto voor een-guldig-veertig. Niet duur voor een half
uur varen, zegt u? Het scheelde niet veel of het was me wél duur te
staan gekomen. Onze boot raakte namelijk op drift, dobberde van
de ene kant naar de andere, dreef honderden meters af en overvoer
en passant een tweetal boeien. Een rare boot, vindt u? Wacht even
het was de veerboot „Zeeland", varende onder de vlag van de
Prov. Stoombootdiensten in Zeeland
"m
Men kent de situatie. Elk uur vaart
er een provinciale veerboot van Wol
phaartsdijk naar Kortgene en terug.
Sinds vorig jaar is er een half-uur-
dienst gekomen, doordat er een „tussen-
boot" werd ingelegd. Deze tussenboot,
de „Zeeland", eigendom van een parti
culier uit Middelburg, werd dan ook
ondanks alle gemis aan acccommodatie,
met gejuich door de geregelde passa
giers begroet. Sinds gistermiddag de
„Zeeland" op hol sloeg, welke dobber
partij toevalligerwijs zonder schade af
liep, zijn. er echter enkele vragen ge
rezen.
Holland gepasseerd. Zelfs denkt er
niemand aan, om te zeggen: maar om
zich te wenden tot dit bovennationale
lichaam hadden ze toch gebruik moe
ten maken van de regeringsorganen.
De kamers van koophandel hebben
een eigen bevoegdheid om te spreken
namens het bedrijfsleven in Imn
ambtsgebied. De vrees van sommige
leden der Zeeuws-Vlaamse Kamer
was een vrees, om zich aan koud
water te branden. En voor koud water
is men in Zeeuws-Vlaanderen niet
bang. Men moet zich er juist toe zet
ten en men zet zich ertoe om de
koud-waterbarrière, die dit deel van
Nederland van het overige deel
scheidt, te onder- of te overkluizen.
Eerst het incident. De boot van 13.05
uit Wolphaartsdijk, de Zeeland. Aan
boord een kapitein en enkele dek-
knechten, allen uiteraard zonder uni
form, want zij staan niet in dienst van
de P.S.I.Z.
Iets eerder dan het officiële vertrek
voer de Zeeland weg. Halfvol, terwijl
over boei 1
op de wal nog een rjj hoogopgeladen
wagens- stond te wachten. Door de
drukte was de provinciale boot Noord-
Beveland een paar minuten verlaat,
zodat de Zeeland reeds bfj de steigers
van Kortgene arriveerde toen de andere
boot daar nog lag. Op de stroom,
oostelijk van de steiger, ging de Zee
land liggen wachten. Plotseling raakte
de boot evenwel op drift, dreef geheel
dwars, voer nu eens voor-, dan weer
achteruit en kwam bijna in conflict met
een passerende motorboot. De Zeeland
dreef terug naar de Zuidbevelandse
kust en belandde 500 meter westeltfk
van de veerhaven, onder de wal. Een
groene boei, een zg. zinker, werd zonder
pardon overvaren, kwam onder de
veerboot terecht en miste amper de
schroef. Daarna werd ook nog een
tweede zinker geramd. Inmiddels was
de provinciale boot al weer aan de
Wolphaartsdijkse kant terug. Een
nieuwe poging van de Zeeland gelukte
beter en om 13.35, precies 25 minuten
te laat, meerde de boot.
„Hoe is zoiets mogelijk?", heb ik aan
de kapitein van de particuliere boot
gevraagd. Hij zei dit ervan:
„Ik had nog niks gezegd, maar die
mannen zagen de schroef van de boot
aan de overkant al draaien, zeiden ze
en gooiden daarom de trossen los. Ik
kon moeilijk anders doen dan maar be
ginnen met varen. We waren wat te
vroeg aan de overkant en omdat de
Noord-Beveiand" wat laat was. moest
ik wachten. Ja en dat is mislukt. De
motor bleek niet sterk genoeg om op
de sterke stroom te blijven liggen. Dat
is de oorzaak dat we op drift ge
raakten."
Om de kapitein van de provinciale
boot niet in moeilijkheden te brengen
heb ik hem terwijl hij niet wist wat
er met de andere boot gebeurd was
alleen de volgende (neutrale) vragen
gesteld:
„Als uw boot voor de steiger moet
wachten, is de motor dan krachtig ge
noeg om de Noord-Beveland op stroom
op z'n plaats te houden?"
„Jazeker. Natuurlijk kan dat. En dat
moet ook kunnen."
„De Zeeland kon dat vanmiddag
niet
„O, nou daar weet ik niets van. Daar
Iaat ik me ook niet over uit."
„Een andere vraag: mag u die groene
boeien omver varen?"
„Nee. beslist niet."
„Is dat gevaarlijk?"
„Dat kan gevaarlijk zijn. Je kunt zo'n
Zinker lekstoten en dan zinkt ie. Je
kunt ook zelf lek slaan en da's ook niet
best. En als je'm in je schroef krijgt
ben je ook niet jarig."
„Weet u dat de Zeeland er zojuist
twee heeft overvaren?"
„O ja? Daar houd ik me buiten, hoor.
Dat kunt u beter met de directie op
nemen."
De directeur van de Prov. Stoom
bootdiensten in Zeeland, mr. J. Nieu-
wenhuis, was uitstedig. Zyn plaatsver
vanger, inspecteur G. H. Vierhout, stond
my daarom te woord.
,,Mag ik u eens vragen, meneer Vier
hout,: wie is verantwoordelijk voor de
gang van zaken met de vaarten van de
„Zeeland"?"
„Wij zijn daarvoor verantwoordelyk.
Wij hebben een contract met de eige
naar van die boot, de firma Kesteloo
te Middelburg."
Voldoet de Zeeland aan alle eisen
d ieaan een veerboot gesteld mogen
worden?"
„Hij is beproeft door de Scheepvaart
inspectie en goed bevonden."
„Voldoet het personeel van de Zee
land ook aan de eisen?"
,,Ook dat is een zaak van de Scheep
vaartinspectie."
„Acht u het verantwoord deze ge-
improviseerde veerboot te laten varen
met een zo zwakke motor.
„We hebben nog nooit van moeilijk
heden met de Zeeland gehoord. Boven
dien heeft Kortgene genoegen geno
men met deze boot."
De burgemeester A. A. Schuit van
Kortgene zei mij daaromtrent, toen
ik hem opbelde:
„Wij hebben het inlassen van een
tussenboot uiteraard toegejuicht. Wé
begrepen ook wel dat we nu we
nog maar twee jaar de boten meer no
dig hebben geen eisen konden stel
len aan de accomodatie.
Trouwens op onze provinciale boot
is ook geen accomodatie. De tariefs
verhoging voor personenauto's van 60
op 90 cent per vaart hebben we maar
op de kop toegenomen. We praten lie
ver niet te veel over de Zeeland, uit
vrees dat we hem anders weer kwijt
raken. Hoe slecht die boot ook is, je
komt er in elk geval mee aan de over
kant.
Nog wel tenminste.
de heer Kesteloo als oud-varensman
geen personeel aanstelt dat nog nooit
water heeft gezien.
Wat men in Vlissingen moeilijk kan
constateren maar rondom het Noord -
Bevelandse veer wel en van zeer nabij,
is dat de Zeeland niet alleen alle ac
comodatie mist, maar bovendien nogal
eens verstek laat gaan. De meeste
mensen die ik interviewde, o.w. per
sonen die heus wel eens meer water
onder hun voeten hebben gevoeld,
hoorden er niet vreemd van op dat de
tussenboot op drift was geslagen. Het
is algemeen bekend, dat deze boot een
veel te zwakke motor heeft.
Dorgewinterde varensmensen hui
ten de personeelskring van de PSIZ
zeiden mij:
„Het is geen beste boot en de motor
is beslist te zwak. Of de mannen van
de Zeeland goede varenslui zijn, weten
we niet. Maar als je ziet met wat voor
onhandelbaar materiaal ze moeten
varen, dan moet je toegeven dat ze
het heel aardig doen. En zolang het
goedgaat, gaat het goed
en toen nog boei 2
„Jazeker, maar voor die sloot kon
het volgens ons wel."
„Mag ik u dan vertellen, dat het
vanmiddag niet ging?"
„Oohoe bedoelt u dat?"
„De Zeeland is een half uur lang op
drift gegaan en heeft al dobberende
nog even twee boeien overvaren
„Tja, dat is mogelijk. Wij hebben de
boot destijds wel geschikt bevonden,
maar ja, wij varen er natuurlijk niet
onder alle omstandigheden mee. En
dat is ook al weer een tijd geleden.
Maar goed, ik zal het eens opnemen
met de fa. Kesteloo in Middelburg.
De heer W, Westeloo, aannemings-
en constructiebedrijf, was niet thuis,
toen ik mij aanmeldde. Wel vernam
ik van goéd geïnformeerde zijde, dat
Advertentie
Aan de heer A. M. Kok van de
Scheepvaartinspectie te Vlissingen
vroeg ik vervolgens:
„Voldoet de Zeeland aan de gestelde
eisen?"
„Vorig jaar is die boot door ons ge
keurd. Toen voldeed-ie wel. Och ja. 't
is ook maar voor dat slootje, als u
wist wat voor bakken er varen bij
sommige baggerbedrijven en op de ri
vieren, nou
„Het maakt toch wel enig verschil
of er modder en vrachtgoed worden
vervoerd of mensen, dacht ik zo
'n klasse
apart!
IVoor 2 Neveda
wikkels 6 leuke
borduurkaartjes.
Dat is het verhaal van de Zeeland.
Ter plaatse vastgelegd met eigen pen
en camera, en daarna van verschillende
kanten toegelicht.
Ik heb respect voor wat er door het
personeel van de P.S.I.Z. wordt ge
presteerd. En als vrijwel de gehele
Nederlandse pers meent ons vlagge-
schip „Prinses Beatrix" te moeten
doodverven als een kostbare maar niet
al te beste boot, dan doe ik daar niet
aan mee en (men zal zich het Babbe
laar-interview herinneren) onderstreep
ik de woorden van mr. Nieuwenhuis:
„Het is een pracht-schuit, alleen met
wat kinderziekten."
De goede naam van de Prov. Stoom-
bootdienst is er ook thans weer mee
gemoeid. Een gezonde openbare instel
ling als deze Zeeuwse dienst schuwt
het daglicht niet. Daarom vraag ik
vanaf deze plaats, namens het reizend
publiek:
1 is het waar, dat onder de vlag van
de Prov. Stoombootdiensten in Zee
land personeel op belangrijke posten
werkzaam is waarvan de beoordeling
op bekwaamheid en bevoegdheid aan
een particulier wordt overgelaten?;
2 is het waar dat, terwijl dagelijks
honderden passagiers met de Zeeland
vervoerd worden, de reeële kans be
staat dat deze veerboot op drift slaat,
waarbij onder ongunstige omstandig
heden mensenlevens ernstig in gevaar
kunnen komen?
3 indien het antwoord op 1 en 2 be
vestigend moet luiden, is het dan niet
de hoogste tijd dat van bevoegde zijde
een onderzoek wordt ingesteld en zo
spoedig mogelijk maatregelen worden
genomen? Niet door deze boot uit de
vaart te nemen (waardoor het reizend
verker ernstig zou worden gehandi
capt) maar door het ge vaarselemen!
op aanvaardbare wijze drastisch te vee.
minderen?
Neveda, Rokln 118, Amsterdam
