kerk van Hoek werd M%™l^knaar
Eerste
350 jaar geleden
gebouwd
KERKELIJKE RUBRIEK!
Lezers grijpen naar de pen
BAAYENS
Correcties op de nieuwe
Psalmberijming zijn nodig
Chr. woningstichting Walcheren
door P.v.dLA. Souburg miskend
DE KERKKLOK ROEPT
RIJDENDE BIJBELHUIZEN
BEZOEKEN OOK ZEELAND
Nieuw dorp bij Mauritsfort
Jfiutferiututotermtit
w&nöeLinqen öoor öe zeeuwse histoRie
De Braakman
Gemeente Borssele
over de muziek
De speciaalzaak voor uw Bril
Felle kritiek
Dankbare tonen
Kuit je zingen,
zing dan mee
Zaterdag 31 januari 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 4
Figen nieuwsdienst
RUIM 3% eeuw geleden kreeg
het dorpje Hoek in Zeeuws-
Vlaanderen zijn eerste kerk
(1608). Deze kerk bestaat niet
meer. Ze is in 1905 afgebroken.
Toen werd de tegenwoordige Ned. j broer Frëderik Hendrik" stadhouder.
Hervormde kerk gebouwd. Van het oude fort zijn op 't ogenblik
Het dorp Hoek is ontstaan on- nog- maar .een paar lage wallen wer-
vijand in bedwang te houden en zo
mogelijk te verdrijven, bouwde Prins
Maurits in de Koudepolder een fort.
Van hieruit deden zijn solda*-- voort
durend aanvallen op de plaatsen, die
door de Spanjaarden waren bezet. Hetvrachtje te pakken te krijgen,
heeft echter nog tot 1633 geduurd, eer'
Philippine werd veroverd. Toen was
Maurits al enkele jaren dood en zijn
ben ze tenslotte gemaakt tot een ge
vaarlijke binnenzee.
Er was zelfs een geregelde veer
dienst tussen Mauritsfort en Philippine.
In elk van deze twee plaatsen was een
veerschipper. Niet altijd boterde het
echter tussen deze twee collega's: ze
probeerden elkaar wel eens een paar
reizigers af te snoepen, of een extra-
Advertentie
geveer 1600 ten gevolge van het
vergaan van twee andere dorpen:
Willemskerke en Vremdijke (ook
gebleven. Hiertussen staat een flinke
boerderij, waarvan het woonhuis de
vroegere kazerne is, natuurlijk hele
maal gemoderniseerd. Die enkele wal
letjes bieden in onze tijd niet de min-
door L. van WaHanburj
wel Vreemdijke geschreven). Van
deze twee was Vremdijke het
grootste. Het had ook een eigen,
klein kerkje. Toen deze dorpjes
overstroomden, zochten de bewo-
ste veiligheid meer aan de
dat begrijpt u wel.
bewoners,
Eigen nieuwsdienst
YERSEKE. De Franse autoriteiten
hebben besloten een verruiming van de,
import van oesters uit Nederland toe te
staan. Het betreft zowel zaaioesters als
consumptieoesters. Weliswaar is de im
port uit Nederland hiermede nog niet ge
komen op het peil, overeengekomen in
de O.E.E.S.-bepalingen, doch het Franse
besluit, genomen na onderhandelingen
met Nederlandse instanties, betekent toch
dat belangrijk meer naar dit land kan
worden uitgevoerd dan de laatste tijd het
geval is geweest. In kringen van de oes
terkwekers toonde men zich gisteren zeer
ingenomen met deze exportverruiming.
De magistraten van Terneuzen en
van Philippine moesten er soms aan te
pas komen, om de vrede te herstellen
door de tarieven vast te stellen, zodat
de concurrent niet tegen verminderde j
prijs mocht varen; of door het verbod
om retourvracht mee t e nemen: de
veerman van Mauritsfort mocht wel rei
zigers naar Philippine brengen, maar
vandaar niemand mee terug nemen;
die van Philippine mocht alleen met
passagiers naar Mauritsfort varen en
dan leeg terugkomen.
Vooral na het einde van de 80-ja-
rige oorlog is men begonnen met het
indijken van de Braakman. Inplaats
van het woeste water ontstond de ene
polder na de andere. Wat er overbleef,
werd ten slotte een onschuldig schor
ren- en slikkengebied. Een paar jaar
geleden is het definitief ingepolderd.
Waar vroeger de veerschippers hun rei
zigers vervoerden, rijden nu de auto's
De Braakman tussen Hoek en Philip-;over de nieuwe wegen. Waar eens de
pine was in de tijd van het ontstaan golven met hun schuimkoppen dreig-
ners een onderkomen op een hoek, j van Hoek een grote en diepe zeearm, den, staan nu mooie moderne boerde-
\x,**r Hp KmdpnnnlHpr T,nvpn- Door overstromingen werd deze inhamrijen. De schrik van Zeeuwsch-Vlaan-
waar ae fvouaenpoiaer, Loven steeds groter GeweIdige stormen heb. deren is veranderd in een belofte.
polder en Oud Westenrijkpolder
bij elkaar kwamen. Vandaar de
naam Hoek, die aan dit nieuwe
dorp werd gegeven. „Den 'Oek",
zeggen de Zeeuwen in hun streek
taal. ,,Er is in verband met de zo nabij zijn-
de verkiezing alle aanleiding eens terug
ïen kerk was er die eerste tijd niet.te zien op de veertien jaar, die sinds de
Er werd kerk gehouden in een schuur, bevrijding zijn verlopen!"
tot dan in 1608 een nieuwe kerk werd Aldus lezen wij in het hoofdartikel
gebouwd. Op 21 december werd het van het „Zeeuwsch Dagblad" van zater-
Godshuis in gebruik genomen met een dag 24 jan. j.l.
predikatie door Ds. Johannes Bollius, Inderdaad, aanleiding daartoe is er ze
de laatste predikant van Vremdijke, de.kerl
eerste van Hoek De klok uit de kerk Maar het is dan alleszins gewenst de-
van Vremdijke werd in deze nieuwe ze terugblik objectief te doen zijn en
kerk van Hoek opgehangen Ze was ge- minder negatiefl) dan o.i. ïti „Veertien
goten in 1503 en droeg als opschrift: I jaar" is geschied. Zeer in het kort en
Maria heet ick en sal bevriën j veelal vragenderwijs wil ik naar aanlei
den armen sondare fallen tiën dmg van bedoeld artike de zaken wat
Als u het jaartal hierboven ziet. zal objectiever trachten te benaderen,
het u niet verwonderen, dat „Maria Eerstens wat betreft het gedeelte waar-
altijd de zondaren zal bevrijden": alle j m wordt gesproken over het streven dat
mensen waren toen Rooms. De in-1 na de oor-log bestond om te komen tot
vloed van Luther en Calvijn zou zich een geheel andere politieke constellatie,
pas vele jaren later doen gelden. Meent U dat werkelijk. Bent U met
In 1645 werd de gemeente Hoek bij (met mij van gedachten, dat veel politici
de classis Walcheren gevoegd, zoals j en waarlijk met alleen degenen, die uit
trouwens de meeste gemeenten van het de S.D.A.P. kwamen, het volstrekt eer-
iand over de Westerschelde. Nu hoort U)k meenden, dat het oude veel-partij-
ze bij de classis IJzendijke. enstelsel met doelmatig meer zou zijn?
In de oorlog voelden wij ons een.
Dat de mensen uit de overstroomde Vandaar dat men terugkeer in de oude
dorpen zich juist hier vestigden, is hokjes- en vakjespolitiek funest vond. Ik
niet te verwonderen. Omstreeks dezelf- moge U aanbevelen er de memoires van
de tijd werd hier het Mauritsfort ge- Dr. Drees eens op na te slaan. Dan leest
bouwd. De naam van het fort zégt al, U hoe men heeft geworsteld met diverse
dat Maurits de sterkte heeft -esticht. problemen en getracht heeft 's lands be-
In 1586 had hij Axel veroverd en van lang en met het partijbelang te dienen,
hieruit wilde hij zijn veroveraren uit- Of twijfelt U aan de weergave van de
breiden. Aan de andere kant van het gebeurtenissen van die dagen?
brede en - soms gevaarlijke water de U schrijft, dat het voor velen een te-
Braakman lag Philippine, dat nog door leurstelling is geweest dat de P.v.d.A. in
de Spanjaarden was bezet. Om deze 11946 niet de absolute meerderheid kreeg.
Inderdaad, met echter omdat die ab
solute meerderheid er niet was. Wel, om
dat zij moesten toezien dat ons volk
zich weer in grotere en kleinere groe
pen splitste. Met alle gevolgen van
dien2).
„Het is in die jaren goed gegaan", al
dus lees ik in Uw artikel. En verder:
AANTEKENINGEN VAN DE HOOFD
REDACTEUR.
O De schrijver haalt hier twee be
grippen door elkaar. De tegenstelling van
objectief (voorwerpelijk) is subjectief
(onderwerpelijk)Ons uitgangspunt is,
evenals trouwens dat van de heer Don,
subjectief, omdat wij de feiten geven,
zoals wij ze ervaren hebben, waartoe we
ruimschoots de gelegenheid hadden.
Daarom is ons standpunt stellig niet ne
gatief, afwijzend, maar positief, aanwij
zend in welke richting naar ons oordeel
de feiten, die velen en blijkens zijn brief
ook de heer Don niet kent, wijzen.
2> Die „eenheid in de oorlog" is een
fictie, een droombeeld van mensen, die
de werkelijkheid van het verzet maar
gedeeltelijk kenden en hun visie aan het
volk willen opleggen. Wij schrijven daar
over nader in ons hoofdartikel van he
den.
De heer Don moet eens nadenken
over het begrip „overbesteding". Deze is
in de jaren 1945—1956 op alle fronten
opgetreden. Men deed of het niet op kon.
Dat kon, zolang het goéd ging. Boven
dien verzuimde men te bedenken, dat
niet alleen de overheid moet bouwen,
maar ook de industrie. Industriële op
bouw vraagt investering van grote kapi
talen. Maar die kunnen alleen bijeen ko
men als ze bespaard worden. Als men
de winst afroomt door (hoge) bedrijfs
belastingen, kan gedurende de eerste tijd
wel de staate nog bouwen, maar slacht
men de kip, die de gouden eieren legt en
neemt de toekomstige levenskansen voor
het volk weg.
4) De geleide loonpolitiek was direct
na 1945 noodzakelijk. Wij hebben die
toen ook van harte gesteund. Maar ze
heeft zichzelf overleefd. Daardoor werd
zé een keurslijf, dat loonsverhoging ont
houdt, waar ze mogelijk is en gevaar
loopt de verschijnselen daarvan wa
ren er reeds op de duur ook de be
stedingsaanwijzing van het loon te ko
men. Wij handhaven hier de vrijheid,
dat elk gezin dat zelf mag bepalen.
5) Ieder weet, dat de P.v.d.A. heeft
tepoogd, alle eer voor de resultaten van
e eerste opbouw, die ons volk eendrach
tig ter hand nam, aan zich te trekken.
Maar dan moet zij ook aanvaarden, dat
de schadelijke gevolgen van de rege-
ringspolitiek. die nu aan de dag treden, j
op haar rekening komen. De P.v.d.A. i
moet daar niet zo klagelijk over doen.
Tijl Uilenspiegel kon de wijsheid op
brengen te begrijpen, dat iedereen wat te
gen hem had.
De fakkeldragersdag bewees dit.
Men lette voorts op de kandidering van
de ministers daar. waar ze het minst be
kend zijn.
Wij helpen het de heer Don wen
sen, maar het is niet zo.
8) Dit is een frase, die de P.v.d.A.
graag propageert De heer Don moest
eens een lijst nemen van alle sociale wet
ten van de laatste honderd of vijftig
jaar. waarbij ook die welke de basis zijn
van de na de oorlog aanvaarde. Hij zou
dan dit zijn nu objectieve feiten
tot de wetenschap komen, dat het over
grote aantal der sociale wetten tot stand
gebracht is door Christelijke kabinetten
en dat voor de andere de grondslag daar
voor gelegd is.
o) Men zie ons hoofdartikel en punt
2 en 5.
io) Hiermee zijn we het nu van harte -
eens. Wij streven dit altijd na. onwaar-j H.K.H. Prinses Beatrix zal de Chr. Fan-
achtigheden te bestrijden. Maar men zoe-fare „Hosanna" te Axel hedenavond om
ke de basis van die onwaarachtigheden iialfacht een nationaal programma uit-
dieper dan de heer Don doet. voeren op de trappen vati het stadhuis.
beloven alles te doen wat de partij, in
casu de fractie, van hen verlangt?®).
De stelling als zou de P.v.d.A. zich te
ruggetrokken hebben toen er moeilijkhe
den dreigden werd tegelijkertijd door de
feiten achterhaald. Immers de grootste
moeilijkheden waren wij te boven"). En
juist toen de ergste moeilijkheden voor
bij waren werd het hun onmogelijk ge
maakt verder te werken.
In het stuk wordt verder de indruk
gewekt, dat de P.v.d.A. slechts de resul
taten zou hebben geoogst van voor de
oorlog door andere (bedoeld zijn hier
natuurlijk de confessionele politieke par
tijen) gelegde fundamenten.
Dat is toch wel een erg boute bewe
ring. Waarom, zo is mijn vraag, hebben
die partijen dan voor de oorlog, toen zij
de vrije hand hadden, geen sociale maat
regelen e.d. doorgevoerd? 8).
Bovendien ziet men voorbij aan het
onweerlegbare feit, dat door de P.v.d.A.
voorgestane sociale maatregelen steeds
schoorvoetend door anderen werden ge
volgd.
Men kan het leuk vinden of niet. een
feit is dat. juist mede door de invloed
van de P.v.d.A. ons volk weer opveerde
na de geleden ontberingen van de jaren
'40—'45
Het ware beter dit objectief te bezien
dan te vervallen in een verkiezingsstrijd
vol onwaarachtigheden en uitlatingen
waarvoor ondergetekende niet gaarne
zijn hand in het vuur zou steken1!)).
Oostkapelle. A. DON.
Van onze correspondent.
BORSSELE. In de gemeenteraad is
uitvoerig gesproken over het verzoek van
de muziekvereniging Oefening Kweekt
Kunst, waarin de gemeente gevraagd
werd een renteloos voorschot te verschaf
fen van f 7500 voor de aankoop van nieu
we muziekinstrumenten. Jaarlijks zal een
bedrag van f 400 afgelost worden. De ver
eniging staat er financieel zwak voor. Al
le raadsleden waren van mening, dat de
leden eerst maar eens moeten laten zien,
wat zij zelf doen, zoals het organiseren
van een bazar, verhoging der contributie
en?. De subsidie werd van f 400 op f 500
gebracht. Volgend jaar zal deze materie
nader bezien worden.
De cal. polder Borsselepolder gaf dege-
meente voor vijf jaar de concessie het
rioolwater op de polderleidingen af te
voeren. De heer S. Wagenaar had voor de
verbouw van zijn woning om subsidie ge
vraagd uit het Terlingfonds. De raad kon
zich hier echter niet mee verenigen.
De heer M. Verhulst werd aangesteld
tot gemeentewerkman in vaste dienst. De
havenmeester kreeg voor zyn vele werk
in de bietentijd een gratificatie vajv f 50
en de heer G. Almekinders ontving een
gratificatie van f 100.
Alle raadsleden waren unaniem van
oordeel, dat de hall van de o.l. school niet
langer gebruikt kan worden als kleedlo
kaal voor de sportverenigingen. Zo spoe
dig mogelijk moet een kleedlokaal op het
sportterrein komen. Ook de voetbalclubs
zal gevraagd worden hiervoor een finan
ciële bijdrage te leveren.
De bouw van de woning voor het hoofd
van de o.l. school zal spoedig kunnen be
ginnen. Voor 1959 zal de kantine van het
verenigingsgebouw opnieuw worden be
heerd door de heer J. de Loof.
In de rondvraag vroeg de heer de Mey
of het mogelijk is de putten uit de trot
toir te halen en de heer van de Ende
zou graag zien dat het reglement van or
de wat beter gehandhaafd kon worden.
Aan het begin der vergadering had
burgemeester Dominicus een Nieuwjaars
rede uitgesproken, die werd beantwoord
door de heer De Mey.
De begroting 1959 kon met moeite slui
tend worden gemaakt en dit jaar zal dan
ook de uiterste zuinigheid betracht moe
ten worden
De C.J.M.V.-vereniging ,.Ora et Labo-
ra" te Nieuw en St. Joosland zal op dins
dag 3 en donderdag 5 februari a.s. het
jaarfeest houden in het verenigingsge
bouw aan de Veerstraat.
Zeeuwsch Vlaanderen
VOOR DE NIEUWE psalmberijming is interkerkelijk een Stichting
en een Werk-commissie gevormd. Zitting hierin hebben vertegen
woordigers van de Ned. Hervormde kerk, de Gereformeerde kerken,
de Evangelisch Lutherse kerk, de Remontstrantse Broederschap en
de Doopsgezinde Cociëteit, terwijl de deelneming aan de Stichting
ook voor andere kerken nog ten volle openstaat.
Van onze correspondent
OOSTKAPELLE. De raad van Oost
kapelle zal woensdagavond, om half acht,
het uitbreidingsplan van de gemeente
gaan behandelen. Het betreft hier een
plan tot uitbreiding van de dorpskern en
sanering van de bebouwing in de omge
ving van de Hervormde kerk en bebou
wing van de Duinweg,
chologie van de mode".
„Sinds twee jaar is er een kentering".
Mijn vraag nu is: „Hoe ontstond die
kentering en wat was hiertoe mede de
aanleiding"?
Naar mijn mening het conservatisme,
dat weer de kop opstak en dat nog in de
jaren '54 en '55 reeds merkbaar werd.
Al in 1955, dus nog voor de verkiezing
van 1956, kwam dit tot uiting in de Ka
mer. Om een vooruitstrevende politiek
te kunnen voeren, en we denken dan
aan de diverse sociale voorzingen, aan
het Deltaplan, aan het onderwijs, de in
dustrialisatie, de aanvullende werken,
de ruilverkaveling enz. enz., is er nu
eenmaal geld nodig. Aan de ene kant
vroeg en vraagt men om steeds meer ac
tiviteit der regering, terwijl men ander
zijds de lasten omlaag wil hebben. Hier
tegen is herhaaldelijk door de socialisten
gewaarschuwd. Dat moest verkeerd af
lopen! Dan de geleide loonpolitiek.
Met al zijn bezwaren onmisbaar.
Maar nee, steeds opnieuw werd hieraan
getornd. Bij herhaling wees de P.v.d.A.
op het onlogische in deze gang van za
ken. Echter tevergeefs
Daarbij kwam dan nog de eindeloze
kabinetsformatie waardoor vele maatre
gelen op zich lieten wachten. Niettemin
heeft de P.v.d.A. mede de verantwoorde
lijkheid gedragen.
Wat zien we nu gebeuren in 1958? Te
midden van allerlei onplezierige maatre
gelen is er verkiezing. De P.v.d.A. krijgt
de schuld van de dreigende werkloos
heid, van de bestedingsbeperking enz.
Alles en allen richtten zich tegen haar 5)
Maar zij blijft zichzelf. De wens is de
vader van de gedachte, vandaar de het
ze, dat de eenheid in de partij niet sta
biel is.
Wat dacht U, dat een levende partij
gegn discussie kent in eigen kring? Als
het waar is dat in de P.v.d.A. ministers
door hun fractie gedwongen werden om
heen te gaan, hoe verklaart U het dan
dat zij allen weer als lijsttrekkers voor
de twaalfde maart fungeren?
Of zegt men straks, dat zij moesten
GEMEENTEONTVANGER
WEMELDINGE GAAT
MET PENSIOEN
Van onze correspondent
WEMELDINGE De gemeenteraad
van Wemeldinge heeft vrijdagavond be
sloten eervol ontslag te verlenen aan de
gemeenteontvanger, de heer H. Dekker.
De heer Dekker legt zijn functie neer,
wegens het bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftijd, per 1 april 1959.
In zijn plaats heeft de raad benoemd
de heer J. Kroon, thans commies-ont
vanger.
De raad besloot voor de school_ voor
christelijk volksonderwijs voor 1959 een
voorschot beschikbaar te stellen van
f 6021.42. Voor de school voor christelijk
onderwijs aan schipperskinderen is dit
bedrag f 4201.33.
Van een onzer verslaggevers
SOUBURG De Christelijke woning
stichting Walcheren geniet niet het ver
trouwen van de socialistische raadsleden
van Oost- en West-Souburg. Dit bleek
gisteren tijdens de raadsvergadering,
waarin een voorstel aan de orde kwam
om 150 woningen aan deze stichting over
te dragen. Zij verleenden dan ook niet
hun stem aan het voorstel. Toch werd het
aangenomen, doordat de overige acht
raadsleden zich wel stelden achter de
woningstichting.
De heer De Wolf opende de discussie
door op te merken, dat hoewel hij geen
klachten kon aanvoeren, het in de toe
komst mogelijk zou kunnen zijn dat er
over partijdigheid kan worden gesproken
bij het verdelen van de woningen van
deze stichting. Het bestuur van deze
instelling staat namelijk sterk onder in
vloed van het C.N.V. Hij achtte dit een
groot bezwaar, omdat anders-denkenden
dan benadeeld zouden kunnen worden.
De heer W. Huson (A.R.) bestreed de
bezwaren van de heer De Wolf; welke be
zwaren hij zuiver theoretisch noemde.
Wethouder M. A. v. d. Putte gaf toe.
dat het bestuur van de woningstichting
onder bepaalde invloed van vertegen
woordigers van besturenbonden staat,
maar hij achtte een dergelijk wantrou
wen niet op zijn plaats, temeer niet om
dat de heer De Wolf zei geen klachten
te hebben gehoord. De voorzitter, bur
gemeester A. H. S, Stemerding, verdui
delijkte dat de Chr. woningstichting Wal
cheren nog onlangs door de Nationale
Woningraad ten voorbeeld werd gesteld
voor andere stichtingen. Zakelijk zag de
voorzitter geen enkel bezwaar het voor
stel af te wijzen. De gemeente zou er zelfs
verstandig aan doen toet verzoek van de
In verband met de verjaardag van)0 |b
rs t, o...,„1 Chr fan. V°slDllIe-
Huisartsen
De huisartsendienst voor het komende
weekend is als volgt geregend: Middel
burg: C. F. Frumeau, Groenmarkt 17, tel.
2635. Vlissingen: H. C. A. Detmar, Bad
huisstraat 25, tel. 2233. Goes: T. F. v. d.
Werff, Wijngaardstraat 43, tel. 2121. Ter-
neuzen: A. v. Breda Vriesman. Heren
gracht, tel 2004. Zierikzee: P. W. J. Voge
laar, Touwbaan 20. tel. 2280. Oostkapelle,
Serooskerke en Veere: G. Scheps, Seroos-
kerke, tel. 01189212. Koudekerke, West-
kapelle en Zoutelande: L. Sloos, Koude
kerke, tel 0'185231; Hansweert, Krab-
bendijke, Kruiningen en Rilland: J. P.
Roos, tel. 01134544. Hoedekenskerke en
Kwadendamme: G. Wöstmann, tel. 01194-
337. Borssele en Nieuwdorp: H. M. J.
Kiviet, Borssele, tel. 01105—203. Driewe
gen en 's-Heerenhoek: J. H. Lucas Luyckx
's-Heerenhoek, tel. 01105280. Kapelle,
Biezelinge, Kloetinge en Wemeldinge: dr.
E. F. Facee-Schaeffer, Kapelle, tel. 01102-
260. Heinkenszand, 's-Heer Arendskerke
en Wolphaartsdijk: A. I. Vos, Wolphaarts-
dijk, tel. 01198-231. Tholen, Poortvliet,
Oud-Vossemeer, Nieuw-Vosmeer en St.
Pliilipsland: Looijsen, Tholen. tel. 49 en
Renes, Oud-Vossemeer, tel. 19. Aarden-
burg en Oostburg: De Bruijkere, tel. 505,
woningstichting in te willigen. Voor par
tijdigheid behoeft de heer De Wolf niet
te vrezen, aldus de burgemeester, om
dat met name in de toekomst de woning
bouwverenigingen bij een vrije markt
wellicht blij zullen zijn een huurder
te hebben.
Voorzitter van de Stichting is ds. P.
D. Kuiper, Geref. pred. te Sassenheim
en secretaris is ds. F. H. Landsman, se-
Geref- .io en 3 ds. Gras-1cretaris voor algemene zaken der Herv.
ooa "Vë V- 10 vic* ^en Blaauwen; Tn Ha wArlu-pnmmissie werken
ds. Penmngs; 7.15 ds. Coenraad (jeugd.
dienst); Gerei. io en 3 ds. vain Leeuwen;
Geref. (vnjgem.) lo en 2.30 ds. Kuiper
biervliet: Herv. 10 ds. Evenhuis; BRES-
KENS: Herv. 10 dr. van Beusekom; 4 ds.
Happee (streekjeugdd.); Geref. l Oen 3 ds.
Brederveld; Vrij Evang. Gem. 10 ds. v. d
Molen; C ADZ AND: Herv. 10 ds. ten Cate;
Vrij Evang. Gem. 6.30 ds. v. d. Molen
GROEDE: Herv. 10 ds. de Jong; HOEK-
Herv. 10 ds. van Meeuwen; 2.30 vic. Brezet*
Geref. 10 en 2.30 ds. Ros te Hoofddorp;
Geref. (vrijgem.) 10 en 2.30 ds. Bijl; HOOFD
PLAAT: Herv. 10 ds. Eijgendaat; HONTE-
NISSE: Herv. 10 ds. Verbeek; HULST- Herv
10 ds. Timmers: NIEUW VLIET: Herv. 9.30
ds. van Evert: Vrije Evang. Gem. 10 ds
Praas; OOSTBURG: Herv. 10 ds. Hugo van
Dalen; Geref. 9.30 en 2.30 ds. van Botten
berg: Geref. (vrijgem.) 10 en 2.30 leesdienst;
RETRANCHEMENT: Herv. 10 ds. Tijmstra
SCHOONDIJKE: Herv. 10 ds. Brinkman;
Geref. 9.30 en 2.30 ds. van Bottenburg;
SLUIS: Herv. 2 ds. Blom; SLUISKIL: Herv.
10 en 2.30 ds. Cupédo; TERNEUZEN: Herv.
Noordstraat 10 ds. Scholten; 3 ds. van Meeu
wen; Kerkhof laan; 10 vic. Brezet; Geref.
10 en 3 ds. Pestman; Geref. (vrijgem.) 10 en
3 ds. Smit; Oud-Geref. Gem. 9.30. 2 en 6
de Reuver; Geref. Gem. (Vlooswijkstr.) 9.30
2 en 6 leesd.; Geref. Genf. (Pro Rege) 10 en
2.45 leesd.; L. des H. 10 en 7.30 kapt. Gout;
Ned. Prot. Bond 10.30 ds. Vis; WATER
LANDKERKJE: Herv. 10 ds. Bergsma;
IJZENDIJKE: Herv. 11 ds. van Evert;
ZAAMSLAG: Herv. 9.30 ds. Becht; 2.30 dhr
Heijboer; Geref. 9.30 en 5 kand. Polman te
Kampen; Chr. Geref. 9.30 en 2.30 ds. Zwier;
Geref. (vrijgem.) 9.30 en 2.30 ds. Krijten-
burg; ZOUTEPUI: Geref. 10 en 2.30 ds. v.
Dijk te Krommenie; Geref. (vrijgem.) 10 en
2.30 ds. v. d. Jagt; ZUIDZANDEHerv. 10
ds. Kuylman.
NAGEKOMEN
BIEZELINGE: Herv, 10 en 2 ds. Schneider;
Chr. Geref. 10 en 2 ds. van Dijken; Geref.
Gem. 9.30, 2 en 6 leesd.
kerk. In de werk-commissie werken
taalgeleerden (prof. Beek, Gispen en
Vriezen), dichters (Ad den Besten, Guil-
laume v. d. Graft, W. J. v. d. Molen, J.
W. Schulte Nordholt en Jan Wit) en en
kele musicologen (Geerink Bakker en
prof. Heeroma) samen. Zij hebben als
vrucht van hun arbeid deze bloemlezing
samengesteld, terwijl de berijming van
de overige 40 psalmen spoedig zal volgen.
Prof. Gispen schrijft in het Gereform.
Weekblad, dat alle psalmen van regel
tot xegel gekeurd en soms grondig om
gewerkt zijn, als zij niet voldeden aan
de eis, de bedoeling van Gods Woord
zuiver weer te geven. Ten aanzien van
de samenwerking met de dichters merkt
hij op, dat de meeste dichters, die mee
werkten aan "deze bundel, niet in de
werk-commissie zaten. Als een psalm
door één van hen berijmd was en aan de
orde kwam, woonde de berijmer ervan
de vergadering bij. De dichters bleken
voor kritiek op hun berijming, die werd
uitgebracht op grond van de Hebreeuw
se tekst, zeer gevoelig. Telkens is er dan
door hen gepoogd, iets beters te bieden,
iets dat meer aansloot bij de tekst. Zij
werkten, zoals zij het zelf uitdrukten, als
„ambachtslieden" en luisterden naar de
Hebraïci. Soms moesten gehele psalmen
worden omgedicht.
Reacties op deze bundel zijn niet uit
gebleven. Heet van de naald zijn zij zeer
uiteenlopend. Soms fel, soms hoog-ge-
stemd.
Het oordeel van Fedde Scburer, de
dichter van de Friese psalmberijming,
Zondag 1 februari
Walcheren
AAGTEKERKE: Herv.: 10 ds Panhuise;
2,30 ds. Theurvlssen; Geref. Gem: 9.30, 2 en 6
leesd.; ARNEMUIDEN: Herv.: 10 en 2.30 ds.
Verweij; Geref.: 10 en 2.30 ds. Poelman;
DOMBURG: Herv.: 10 ds. van Vliet; 7 ds.
Strating; Geref.: 10 en 2.30 GAPINGE:
Herv.: 8 ds. de Boer; Geref.: 9.30 ds. Boot;
2 ds. Spoelstra te Tilburg; GRIJPSKERKE:
Herv.: 10 en 2.30 ds. Wisse: Geref.: 10 en
2.30 drs VlaardingerbroekKLEVERSKERKE
Herv.: 2 ds. Wieringa (H.A.); KOUDEKER
KE: Geref.: 9.30 en 2.30 drs Elshout; ME-
LISKERKE: Geref.: 9.30 en 2.30 ds.. van Til;
Geref. Gem.: 9.30, 2.30 en 7 ds. Kersten;
MIDDELBURG: Herv.: Nieuwe Kerk: 9 ds.
Aalders: 10.30 ds. v. d. Linde-, 7 ds. Dijck-
meesteï; Koorkerk 10 ds. Dijckmeester; En
gelse kerk: 10 ds. Enker; CJMV-geb.: 10 jon-
gerenkapel; Waalse Gem.: 10.30 ds. Cabanis
de Leyde; Geref.: Hofpleinkerk: 9.30 ds. van
Til; 2.30 en 5 ds. Ytsma; Noorderkerk: 9.30
ds. Ytsma, 5 ds. van Til; Geref. Gem.: 9.30,
2 en 6.30 ds. Hage; Chr. Geref.: 9.30 en 3
ds. v. d. Molen; NIEUW EN ST. JOOS
LAND: Herv.; 10 en 2.3Ö" ds. van Haarlem;
OOSTKAPELLE: Herv.: 10 ds. Richard: 2.30
dr. v. d. Linde; Geref.: 10 leesd.; 2.30 ds.
van Til; Geref. Gem.: 10 en 2.30 leesd.;
RITTHEM: Herv.: 10 ds. Kwast; 7 ds. Al-
tena (jeugdd.); SEROOSKERKE: Herv. 10 en
2.30 ds. v. d. Wind; Geref.: 10 en 2.30 ds.
van Wouw; ST. LAURENS: Herv.: 10 en 2.30
ds. Kok (HA); Geref.: 10 en 2.30 kand. Riet
veld te Den Haag; SOUBURG: Herv.: 9.30
en 11 ds. Kwast; 7 ds. van Duijne; 9.30 jon-
gerendienst in „Concordia''; Geref.: 9.30 en
2.30 ds. Bohlmeijer; Geref. (vrijgem.): 8 en
4.45 ds. Douma; VEERE; Herv.: 10 (HA) en 7
(jeugdd.) ds. Wieringa; Geref: 10 en 2.30 ds.
Streefkerk; Geref. (vrijgem.): 5 ds. van Be-
veren; VLISSINGEN: Herv.: St. Jacobskerk:
10 ds. Kloosterman; 5 ds. Kwast; Johannes-
kerk 9.30 ds. v. d. Schoot; 7 ds. Oostenrijk;
HAVENDORP: 10 ds. van 't Hof; Engelse
kerk: 9.30 jeugdkerk; Ver. van Vrijz. Herv.
10.45 ds. v. d. Wall; Geref. 9.30 en 5 drs.
Verschoor; Geref. (vrijgem.): 9.45 ds. Dou
ma; 2.30 leesd.; Chr. Geref.: 9.30 x 5 leesd.;
Ecvang. op G.G.: 10 en 5 ds. Grisnigt te
Gouda; Leger des H.: 10 heiliging, 18.45
openFucht; 19.30 verlossing; VROUWENPOL
DER: Herv.: 10 ds. de Boer; Geref.: 10 en
2.30 ds. Spoelstra; Geref. (vrijgem.): 9.30 en
2.30 ds. van Beveren; WESTKAPELLE Herv.
9.30 ds. van Woerden; 2.30 ds. Richard: Ger.
Gem.: 3 x leesd.; Geref.: 9 ds. de Groot,
2.30 ds. Dondorp; ZOUTELANDE: Herv. 9.30
ds. van Dullemen; 2.30 ds. van 't Hoff; Ger.
Gem.: 10 en 2.30 leesd.
Bevelanden
BAARLAND: Geref. 10 en 2.30 ds. Veld-
huijzen: BORSSELE: Herv. 10 en 2.30 ds.
Vrijlandt; Geref. 10 en 2.34 ds. v. d. Veen;
Geref. Gem. 9.30, 2 en 6 ds. Heerschap;
COLIJNSPLAAT: Herv. 2.30 en 6.30 ds.
Veldman (jeugdd.); Geref. 10 en 2.30 ds.
Schippers; Geref. Gem. 3 x leesd.; DRIE
WEGEN: Herv. 2 ds. Das; Geref. 9.30 en
2 ELLEWOUTSDIJK: Herv. 9.30 ds. Blok;
GEERSDIJK: Herv. 10 en 2.30 dhr Kraak;
Geref. 10 en 2.30 ds. van Aller; GOES:
Herv. Grote Kerk 10 ds. Coenraad; 5 ds.
Nijssen; Aula: 10 ds. Nijssen; jeugdkerk (P.
v.O.): 10 ds. Strating; jeugdkapel (P.v.O.):
10 dhr Vleugel; Geref. Westerkerk 10 ds.
Jansen; 5 ds. Homburg; Oosterkerk 10 ds.
Homburg, 5 ds. Jansen; Geref. Gem. 9.30, 2
en 6 ds. Honkoop; Chr. Geref. 10 leesd.;
5.30 ds. van Dijken; Geref. (vrijgem.) 2.30
leesd.; 6.30 ds. v. d. Bos; Vrije Evang. Gem.
10 en 5 ds. Karelse; Doopsgez. Gem. 10.30
mej. de Bakker; 's-GRAVENPOLDER Herv.
9.30 en 2.30 vic. van Hoogstraten: Geref. 10
en 2.30 ds. de Ruijter: Geref. Gem. 9.30, 2
en 6 leesd.; HANSWEERT: Herv. 9.30 en
2.30 ds. Bronsgeest; 's-H. ABTSKERKE
Hevr. 10 en 2.30 ds. Warffemius; 's-HEER
ARENDSKERKE: Herv. 10 ds. Koole, 2.30 ds.
van Woerden; 's-H. HENDRIKSKINDEREN;
Herv. 10 ds. van Liere, 7.30 ds. Amesz;
HEINKENSZAND: Geref. 10 en 2.34 ds. Hei-
ner; HOEDEKENSKERKE: Herv. 9.30 en 2
dsa Hulsbergen; Geref. Gem. 9.30, 2 en 6
leesd.; KAPELLE: Herv. 10 en 2.30 ds. Jeb-
bink; Geref. 10 en 2.30 ds. v. d. Leek; KAM
PERLAND: Herv. 10 ds. Postma; 2.30 ds.
Morreau; Geref. 10 en 2.30 ds. Radder;
KATS: Herv. 10 ds. Morreau, 2 dhr Alle-
wijn; KATTENDIJKE: Herv. 10 en 3 mej.
Stok: KLOETINGE: Herv. 10 en 2.30 ds.
Kloosterman; KORTGENE: Herv. 10 en 2.30
ds. van Schuppen; KRABBENDIJKE: Herv.
9.30 en 2.30 ds. van Leeuwen; Geref. 9.30 en
2.30 ds. v. d. Klaauw; Geref. Gem. 9.30, 2
en 6 ds. Bel; KRUININGEN: Herv. 10 en
2.30 ds. v. Burgeier; Geref. 10 en 2.30 ds.
Koolstra; LEWEDORP: Herv. 10.45 ds. Zoods-
ma; Geref. 9.15 en 2.30 NIEUWDORP:
Geref. 10 en 2.30 ds. Goedendorp: NISSE:
Herv. 10 ds. Don; Geref. Gem. 9.34, 2 en
5.30 leesd.; OVEZANDE; Herv. 9.30 ds. Das;
RILLAND-BATH: Herv. 10 en 2.30 ds. den
Engelse; Geref. 10 en 2.30 ds. Moolhuizen
le Leiden; WAARDE: Herv. 9.30 en 2 ds.
Huizing: Geref. Gem. 9.30, 2 en 6 leesd.;
WEMELDINGE: Herv. 10 en 2.30 ds. Slik:
Geref. 10 en 2.30 ds. Oegema; Vrij Evang.
Gem. 10 en 2.30 ds. Niewöhner; Geref. Gem.
10, 2 en leesd.; WILHELMINADORP: Herv
10 ds. Cornelder; WISSENKERKE: Herv.
2.30 en 6.30 ds. Koole; Geref. 10 en 2.30
ds. Kersten; WOLFAARTSDIJKHerv. 10
en 2.30 ds. van Liere; Geref. 10 en 2.30 ds.
Bouwknegt; Geref. Gem. 9.30, 2 en 6 leesd.;
Geref. (vrijgem.) 10.30 en 2.30 ds. v. d. Bos;
YERSEKE: Herv. 10 en 2.30 ds. Reijenga;
Geref. 9.30 en 2 ds. Booij; Vrij Evang. Gem.
10 en 2.30 ds. Timmerman.
Tholen
Tijdens de eerste algemene ver
gadering van het Waterschap Tholen
heeft de Commissaris der Koningin,
jhr. mr. A. F. C. de Casembroot,
mededeling gedaan van het feit, dat
het H.M. de Koningin heeft be
haagd. de heer E. C. W. A. Geuze,
oud-Dijkgraaf van het Waterschap
Advertentie
U VERSPILT
TOCH ÓOK
NIET GRAAG
UW DURE
BRANDSTOF?
i' rijden van februari
tot eind november twee
auto's door Nederland, die
stad na stad, dorp na dorp
en van gehucht tot ge-
Apotneken [hucht bij ieder huis en
De volgende apotheken hebben van he.iedere boerderij Bijbels
denavond tot en met vrijdagavond avond-
en nachtdienst: Middelburg: Van der N,euwe Testamenten, Bij
Harst. Korte Delft 12, tel. 2789. Vlissingen
!J. H. v. d. Sande, Badhuisstraat 22, tel.
12066. Goes: La Porte, Gr. Markt 10, tel.
2529. Terneuzen: Haman, Noordstraat 69.
tel. 2060.
EEN BECKERS HAALT ER ALLES UIT WAT ER IN ZIT!
belgedeelten, geïllustreerd
en ongeïllustreerd, aan
bieden.
Deze „Rijdende Bijbel
huizen" verkochten in
r,. r, 1055 voor f60.000.in
Ziekenauto (,oes 1956 voor f 89.000.—in
De ziekenauto Goes is te bereiken on- 1957 voor f92.000.en in
der nummer 01100-2907. 1958 voor f 110.000,—Het
zijn geen grote sommen
die huis aan huis worden
besteed. Het kleinste be-
Dierenartsen Zuid-Beveland Joh. draagt ongeveer 25 cent,
Klaassen, Heinkenszand tel. 01106-288 en het grootste bedrag om en
G. Boneschanser. Kruiningen, tel. 011*0- nabij f 10,—. Het doel van
233. Oost-Zeeuvsch-Vlaanderen Van het Nederlandsch Bijbel-
[Roon, Westkade 119a, Sas van Gent, tel genootschap is immers te
il 58588. West-Zecuwsch-Vlaanderen: gen de goedkoopst moge-
I W. v. Veen, tel. 141, Oostburg. lijke prijs de Bijbel onder
Dierenartsen
het bereik van „iedereen'
te brengen en in ieders
taal te kunnen leveren!
Hoe is het mogelijk, dat
in Nederland, waar toch
verreweg de meeste ge
zinnen een Bijbel in huis
hebben, een dusdanige
verkoop te bereiken is?
Het is alleen mogelijk
omdat er een grote vraag
naar Gods Woord is en een
ontzaglijke leeshonger.
Deze Rijdende Bijbelhui
zen, die dag aan dag, weer
of geen weer, Nederland
doorkruisen, zijn bemand
door een vaste kern van
twee man; daarnaast wor
den plaatsgewijze helpers
gevraagd te assisteren. En
altijd zijn er mensen, da
mes en heren en leerlin
gen van kweekscholen,
gymnasia en lycea enz,
enz., bereid hun schouders
onder deze vorm van
evangelisatie te zetten.
Evangelisatie, dat is dit
ANNA JACOBAPOLDER: Gerei. 10 en 2.30
ds. van Duinen te Zwijndrecht; BERGEN
op ZOOM: Herv. 10 ds. Elseman. 7 ds. Wis-
j se: Geref. 9.30 en 5.30 ds. v. d. Stoel: Geref.
(vrijgem.) 8.30 en 5 ds. Keizer: Evang. Luth.
Gem. 10 ds. v. d. Meij: OUD-VOSSEMEER:
Herv. 10 en 6.30 ds. Breure: Geref. 10 en
r\ 2.30 ds. Koning; Chr. Geref. 3 x leesd.:
m de Orde van Oranje-Nassau. De Geref. Gem. in Ned. 3 x leesd.: poort-
Vliet: Herv. 10 en 2.30 kand. Kortleve te
Papendrecht: Geref. 10 leesd., 2.30 ds. de
Wit te Rotterdam: Geref. Gem. 10, 2 en 6
leesd.; SCHERPENISSE: Herv. 10 en 2.30 ds.
Brons; Geref. Gem. 10, 2 en 6 leesd.; ST.
ANNALAND: Herv. 10 en 6 ds. Westland:
Geref. Gem. 9.30, 2 en G leesd.; Vrije Geref.
Gem. 9.45, 2.15 en 6.15 leesd. ST. MAAR
TENSDIJK: Herv. 9.30 en 2 ds. v. d. Haar:
Rehoboth 6.30 ds. van Vliet; Oud-Geref.
Gem. 9.30. 2 en 6 leesd.: Oud-Geref. Kerk:
9.30, 2 en 6 teesd.; ST. PHILIPSLAND: Herv.
9.30 en 2.30 ds. van Dieren: Geref. Gem.
9.30, 2.30 en 6 leesd.: Oud-Geref. Gem. 9.30,
2.30 en 6 ds. Gebraad; STAVENISSE: Herv.
10 en 6 dhr Mulder: Oud-Geref. Gem. 9.30.
2 en 6 dhr. Slager; THOLEN: Herv. 10 en 3
ds. Den Hoed: Geref. 10 en 5 ds. de Wit:
Geref. Gem. 10. 2.30 en 6.30 leesd.; chr.
Geref. 10 en 6.30 ds. van Doorn (H.A.).
Poortvliet, te benoemen tot Ridder
commissaris speldt hem de versier
selen op. De heer Geuze heeft een
zeer belangrijke plaats ingenomen
in het Polder- en Waterschapuiezen
van Tholen.
werk van de twee Bijbel
huizen op wielen! De
plaatselijke evangelisatie
verenigingen, de plaatselij
ke predikanten doen mee
met de planning en de
voorbereiding en 't „aan
de man (of vrouw) bren
gen" en dikwijls ontstaan
gesprekken, die nieuwe
gezichtspunten openen en
waaruit evangelisatie
voortkomt.
Op de volgende dagen
komt de Bijbelauto in Zee
land:
16 tot 18 februari: Krab-
bendijke; 19 tot 20 febr.:
Groede; 23 tot 24 febr.:
Nieuwvliet; 25 tot 27 febr.:
Zuidzande/Cadzand; 2 tot
4 maart: Sluis, St. Anna
ter Muiden, Retranehe-
ment; 5 tot 6 maart: Aar-
denburg; 12 tot 13 maart:
Sehoondijke; 16 tot 20
maart; IJzendijke, Bier
vliet, Hoofdplaat, Water
landkerkje; 23 tot 27 mrt:
Viisisngen,
Schouwen
BROUWERSHAVEN: Herv. 10 ds. Groot;
Geref. 10 en 2.30 kand. van Belzen; BRUI
NISSE: Herv. 10 ds. v. d. Brink; 5 ds. Rijks,
Geref. 10 en 5 ds. Wielemaker; Geref. Gem.
10 en 5 leesd.; Oud-Geref. kerk 10 en
leesd.: BURGH: Herv. 10 (jeugdd.) en 7
(jeugdd.) ds. Swaak; DREISCHOR: Herv. 10
ds. Duijvendak; ELKERZEE: Herv. 10 ds.
v. d. Ban; HAAMSTEDE: Herv. 10 en 7 ds.
Boer: Geref. 10 en 3 kand. v. d. Berg te
Arnhem: Chr. Geref. 10 en 3 leesd.; KERK-
WERVE: Herv. 10 ds. v. d. Grift (HA): Chr.
Geref. 10 ds. Meijering, 6 leesd.; NOORD-
WELLE: Herv. 7 ds. van Liere: NOORD-
GOUWE: Herv. 10 ds. Buinink; NIEUWER-
KERK: Herv. 10 ds. Westerhof: Geref. 10
en 3 ds. v. d. Klis (HA); OUWERKERK:
Herv. 10 ds. Franke; OOSTERLAND: Herv.
10 en 6 ds. Rijks: Geref. 10 en 2.30 ris. Melse:
Geref. Gem 10. 2.30 en 6 leesd.; Oud-Geref.
kerk 9.30, 2 en 6 leesd.: RENESSE: Herv. 10
ds. van Liere: SEROOSKERKE: Herv. 2.30
ds. v. d. Grift (HA): SIRJANSLAND: Herv.
10 dhr van Pel: 6.30 ds. den Hoed: SCHA-
RENDIJKE: Geref. 10 en 2.30 ds. Kapteijn
te Amsterdam: ZIERIKZEE: Herv. Grote
kerk 10 ds. Bezemer; Gasthuiskerk 10 ds
Bierman te Breda: 7 ds. Bezemer; Geref. 10
en 5 ds. Tiemersma: Chr. Geref. 10 leesd
6 ds. v. d. Klis; ZONNEMAIRE: Geref. 10
en 2.30 ds. Boerma, legerpred.
hebben wij reeds in dit blad kunnen le
zen. Hij sluit zijn oog niet voor de goe
de kwaliteit van enkele liederen (ps. 22,
36, 39, 40. 48, 49. 50, 51, 63. 66 en 90).
Maar als geheel bezien, vindt hij deze
bundel een zwakke proeve van collec
tieve kunstbeoefening, te veel bedacht
en te weinig spontaan. Het is meer her
senwerk dan hartewerk geweest.
Intussen meent de interkerkelijke
tichting voor deze berijming, dat een
prachtig stuk oecumenisch werk bezig is
tot stand te komen, waarvan de waarde
moeilijk is te overschatten, te midden
van veel, wat ons kerken nog gescheiden
houdt. Fedde Schurer toetst echter van
uit een dichterlijk oogpunt deze bundel
op haar eigen mérites en dan blijft er,
volgens hem. niet veel goeds over. Hij
is meer geporteerd voor een dichtwerk,
dat het stempel draagt van één persoon
en dat niet de indruk maakt van een
schilderijenten-toonstelling, waar de
werken der schilders op verschillende
plaatsen door amateurs zijn bijgeflikt".
Hij ziet zoveel fouten en gebreken, ge
brek aan vaart en dichterlijke bezieling,
dat, naar zijn ordeel, de oude berijming
niet onderdoet voor de nieuwe proeve.
Daarom hoopt hij, dat de kerken deze
slechte gedichten, op een enkele gunsti
ge uitzondering na, zullen afwijzen, even
als die van Hasper. Want het gaat hier
om het loflied der kerk, in de dienst des
Heren, voor Wie het beste nauwelijks
goed genoeg is.
Van een geheel andere gedachte is ds.
Touw, die in het tijdschrift „Wending"
deze proefbundel een verrassend Kerst
geschenk noemde. Hij zag deze bundel
als een belangrijke stap verder naar de
vernieuwing van het kerklied in de ver
schillende Nederlandse Protestantse ker
ken. „Het wordt een nieuwe vreugde, de
oude lofzangen van Israël als kerklied
tp her-ontdekken en in deze nieuwste
liederen de oude psalmen opnieuw lief
te krijgen".
Prol. G. Kuiper, hoogleraar in de Ne
derlandse literatuur-geschiedenis aan de
V.U. en voorzitter der Werkcommissie,
liet in het „Centraal Weekblad" ook een
dankbaar geluid horen.
Nu is, zo zegt hij, een proeve van 110
psalmen voorgelegd aan die kerkforma-
ties in Nederland, welke voor kerk,
school en gezin streven naar éénheid in
de psalmzang.
Bij het zoeken naar een dichtvorm,
die de hedendaagse gemeente het best
ligt, werd soms aan de psalmberijmer
een gebiedend halt toegeroepen. Zo bij
psalm 42. Het woord „hert" is veel meer
gangbaar dan het woord „hinde", het
heeft een vertrouwdere en voor poëzie
geschiktere sfeer. Hier vertoonde zich
echter een der typische moeilijkheden
voor de nieuwe psalmberijmer: de op
nieuw bestudeerde en vertaalde Bijbel
verbood hem aansluiting bij het oude en
vertrouwde.
De dichter, aan wie psalm 42 Opgedra
gen was, heeft zich de psalm opnieuw
ingedacht en zijn doorleving eryan kwarh
tot uitdrukking ih "èëh aanli'ëf; diei'-voor
de diepe gevoelstoon van de oude bun
del geenszins onderdoet;
Evenals 1 een moede Hinde
naar het klare water smacht,
schreeuwt mijn ziel om God te vinden,
Die ik ademloos verwacht.
Al het goede uit de berijming-1773 be
hoefde gelukkig niet te vervallen. Op
zichzelf jammer, dat dit soms met het
allermooiste, zoals in psalm 42 gebeuren
moest. Maar andere gedeelten bleken
met zulk een dichterschap geschreven te
zijn, dat zij na meer dan anderhalve
eeuw ook in deze bundel zijn geplaatst.
Daarvan geeft psalm 87 ons een heel
goed voorbeeld.
In de proefbundel kon dan ook het
bekende: ,.Zo zullen wij, de schapen
uwer weide" aan het slot van psalm 79
zijn plaats handhaven, evenals het ge
hele laatste coupletvan psalm 130 en
midden in de over het algemeen geheel
vernieuwde 118de psalm het veelgezon-
gen: „De steen, die door de tempelbou
wers, verachtelijk was een plaats ont
zegd".
Wat de proefbundel eveneens ken
merkt, is de zorg van de dichters voor
het behoud van de gevoelstoon van de
tekst. Steeds werd gezocht naar 't woord,
dat de gloed, de weemoed, het verlangen,
de rust, het ontzag, of wat ook het ge
moed van de oorspronkelijke dichter
mocht hebben ontroerd, kon opvangen,
De psalmberijming van 1773, gloed
nieuw in haar tijd (ze ontvonkte Bilder-
dijk tot poëzie) aldus prof. Kuiper, is
oud geworden. Dichters droegen nü hun
toonbrood aan; ze legden het elkaar voor.
Het werd zelfs aan commissies voorge
legd. De laatste comissie legt het de ker
ken voor. Is het waardig toonbrood? Zo
ja, dan geve God, dat het tot de heilige
dienst worde gebruikt en spreide de ge
meente het priesterlijk uit voor Zijn aan
gezicht.
Wie deze proefbundel voorleest aan
anderen en ze ook met hen meezingt, in
de hele en halve noten, krijgt nieunwe
klanken te horen. In de kerken zijn er
vooral onder de jongeren, die juist de
nieuwe woordvorming en melodie op
prijs zullen stellen. Anderen zullen niét
zo gemakkelijk afstand doenvan liede
ren, die hen in het gehoor liggen en
waarmee zij vertrouwd zijn geworden
door de troost, die zij hun hebben gege
ven. Dit laatste geldt ook voor de nieu
we bijbelvertaling.
Dit neemt niet weg, dat deze bundel
ook troost kan spreiden en prachtige lie
deren telt, die de gemeente zullen aan
spreken, als zij er meer aan gewend is
geraakt. Een verbetering is de meer bij
belse verantwoorde versie, de woordkeus
en de gevoelswaarde der klanken, waar
in het geheel is gezet. De ene psalm is
dan wel niet in schoonheid aan de an
dere gelijk, noch naar inhoud, noch naar
dichtvorm. Zo staat b.v. in psalm 2;
Kust dan de zoon, opdat hij niet in toren
U zal verstoten, enz.
Het woord „toren" is gekozen voor de
melodie en voor het rijm op het woord
„verloren" dat volgt, maar betekent iets
geheel anders dan het vereiste ..toorn".
In psalm 62 is „keermuur" in de zin van
„tegenweer" minder fraai, evenals het
rijm in psalm 13:
Mijn hart juicht om Uw zegeningen,
Den Heer zal ik mijn loflied zingen.
Onbillijk is, naar mij voorkomt, de kri
tiek van Fedde Schurer, als hij laat gel
den, dat deze berijming niet is het oeu
vre van een man, maar van een werk-
commissie van verschillende dichters, die
in®ers^e plaats en terecht zich tekst-
gebonden wisten en daarom aan hun
dichterlijke verbeelding niet de vrije
teugel konden vieren.
Correcties zijn nodig. Het laatste woord
is aan de kerken. Van hoog belang blijft
dat gestreefd is in oecumenische, geest
3«" een bijbels verantwoorde berijming.
Wij hopen dat de kerken èn de scholen
niet uiteen zullen gaan in hun psalmge
zang en dat ouderen en jongeren elkaar
mogen erkennen en herkennen in de lie*
deren, welke zij zingen ter ere van God.
Het wordt tijd, dat wij ons gaan oefe
nen. Daarom: wie zingen kan, zinge me4
Om
