Treinen hebben voorrang
boven kunstmanen
SPOORBOEKJE REGEERT RAKETTEN
RINGWEGEN
OM LEIDEN I
KAPPIE en de zeezeef
ZEEUWSCH DAGBLAD
t&füp-
Tekort bij burgerlijk
pensioenfonds
Nieuwe commandant
eerste legerkorps
PROF. SAMKALDEN:
Stakingsrecht mist
ivettelijke basis
Geen dwangsom
Ambtenaren cel in
Nci val overleden
Zelf aan de slag
Snel succes voor
blindenactie
Jack
Dunkley
Uit de kerken
„Gaatjesboorder" vier
jaar cel in
Zaterdag 24 januari 1959
Pag. 2
TT.W onnirAI] Ai era. ennAMiiKM
EEN eenvoudige spoorweg
beambte speelt een belang
rijke rol in de serie kunst
maan-lanceringen op de nieuwe
basis Vandenberg aan de kust
van de Grote Oceaan, ongeveer
halverwege Los Angeles en San
Francisco.
Die man is Charles H. Neil, de
stationschef van Surf, een badplaatsje
aan de kustspoorlijn van de Southern
Pacific. Elke dag passeren elf treinen
van die grote spoorwegmaatschappij
het kleine stationnetje van Surf. Zeven
van San Francisco naar Los Angeles en
vier in omgekeerde richting.
De lange gestroomlijnde treinen, die
over een afstand van meer dan 160
kilometer de kust van de Grote Oceaan
volgen, rijden dwars door de nieuwe
lanceerbasis heen.
De reizigers kunnen op hun gemak
de machtige lanceertorens van de
nieuwe basis bekijken. De treinen
rijden er vlak langs. Wij hadden het
dus op 12 november, toen wij een uit
voerige nabeschouwing "gaven van de
indrukwekkende serie lanceringen van
kunstmanen die Vandenberg in het
middelpunt van de belangstelling zul
len plaatsen, niet helemaal bij het
rechte eind toen wij schreven, dat het
grote voordeel van Vandenberg boven
Canaveral is dat de pottekljkers op gro
te afstand van de nieuwe basis moeten
blijven.
Wie er de kosten van een retourtje
Santa BarbaraSan Luis Obispo voor
over heeft kan in de gestroomlijnde
trein van de Southern Pacific de basis
Vandenberg rustig bekijken. De ramen
DEN HAAG Toeslagen, huurcom-
pensatie en A.O.W.-compensatie op de
pensioenen hebben voor 1958 een bedrag
van 95,5 miljoen gulden gevraagd ten
laste van het burgerlijk pensioenfonds.
Dit bedrag is berekend na aftrek van
de aanpassing van het pensioen ten
gevolge van de ouderdomswet, hetgeen
67,5 miljoen aan het fonds bespaarde.
Minister Struycken heeft bij de Tweede
Kamer in een aanvulling van de begro
ting het niet voorziene bedrag van ruim
17,5 miljoen gulden alsnog aangevraagd.
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. Aan luitenant-gene
raal J. H. Couzy, commandant van het
eerste legerkorps is op zijn verzoek
met ingang van 1 februari ontheffing
verleend- uit zijn functie. Hij zal worden
opgevolgd door generaal-majoor P. Gips,
plaatsvervangend chef van de generale
staf, die met ingang van 1 februari
wordt bevorderd tot luitenant-generaal.
Kolonel E. J. C. van Hootegem. hoofd
van de sectie G 3 (opleidingen en ope
ration) van het hoofdkwartier zal het
werk van generaal-majoor Gips als
sous-chef van de generale staf overne
men.
jllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllM
Dwars door de nieuwe Ameri
kaanse lanceerbasis voor raketten
en kunstmanen, Vandenberg, loopt
de kustspoorlijn van de Southern
Pacific van Los Angeles naar San
Francisco. De inzet laat zien dat
Vandenberg ideaal is gelegen voor
de lancering van kunstmanen in
pal zuidelijke richting.
behoeven tijdens de rit door de grote
lanceerbasis heus niet geblindeerd te
worden. De rit tussen beide steden
duurt maar twee en een half uur.
3laan wacht wel
Wat stationschef Neil met dit alles
te maken heeft? Wel, in zekere zin
geeft hij en niet de leider van de
lanceringsoperatie het teken dat
alles vrij is voor de start. Dat zit zo.
De Amerikaanse luchtmacht en de
directie van de Southern Pacific zijn
overeengekomen dat op lanceerdagen
de treinen, die door de lanceerbasis
lopen voorrang hebben boven kunst
manen.
Wanneer stationschef Neil via een
speciale telefoonlijn de commandant
van Vandenberg bericht dat tot zijn
spijt de trein uit Los Angeles vertra
ging heeft, dan zal men, indien op dat
moment een kunstmaanraket voor lan
cering klaar staat, op Vandenberg met de
lancering moeten wachten tot de ver
traagde trein de lan
ceerbasis is gepas
seerd.
In geen geval zal
een kunstmaanraket
of welke andere raket
dan ook gelanceerd
worden op het ogen
blik waarop er een
trein passeert. Hierbij
geldt meer de zorg
voor de veiligheid van
de treinreizigers dan
het streven naar we
ring van pottekijkers.
De kunstmaan
experts van de Ame
rikaanse luchtmacht,
die een heel druk jaar
voor de boeg hebben,
moeten dus werken
met het spoorboekje
van de Southern Paci
fic in de hand. Zij
zullen er ongetwijfeld
voor zorgen dat zij
goede maatjes blijven
met de stationschef
Neil. Voor deze kaal-
hdofdige man, die tot
dusverre in zijn hou
ten stationsgebouwtje
vlak ten zuiden van de lanceerbasis
een rustig bestaantje heeft geleid, gaan
grote dagen aanbreken.
Hij zal, nu kunstmaan-lanceringen
niet meer met veel bombarie wor
den aangekondigd maar in alle stilte
worden voorbereid, een van de weinige
bevoorrechten zijn die weten dat er
op Vandenberg „wat op komst" is.
Wanneer zoals deze week be
kend is gemaakt dat een lancering een
etmaal is uitgesteld zal in zijn kan
toortje de gehele dag de telefoon
rinkelen. „Charles", zo zullen zijn
vrienden hem vragen, „wat denk je,
is het zover?"
Zwijgplicht
Charles Neil zal zich beroepen op
zijn zwijgplicht en ontwijkende ant
woorden geven. Wanneer de nieuws
gierigen blijven aandringen zal dat zijn
ijdelheid strelen. Kwalijk kunnen wij
hem dat niet nemen. Wie had ook ooit
kunnen denken dat de chef van een
klein stationnetje ergens langs een
spoorlijn in Californië nog eens een
sleutelpositie zou krijgen in een groot
kunstmanenpro j ekt?
stond ik weer voor de keus, waar
over ik vandaag zou schrijven. Er
waren zoveel onderwerpen. De
ontmoeting tussen Koningin en
Poolreiziger, de „dieven met
spijt", die het gestolene terug
stuurden, waarschijnlijk, omdat ze
er geen weg mee wisten en toch
in de armen van de politie vielen
of spoedig zullen vallenMaar
er was een betrekkelijk kort be
richt, op één der laatste bladzijden
van de krant, dat me weer de
wonderlijke ontwikkelingen in deze
tijd liet zien en daarom boeide.
In Bussum is een kerkelijke groe
pering, die 16 huizen wil bouwen
voor jonggehuwden. Alles was ge
reed, De gemeenteraad moest
alleen nog de grond toewijzen en
daarvoor was de aandacht geval
len op een deel van een terrein,
waar nog wel 650 woningen ge
bouwd kunnen worden. En wat
zeggen nu de fracties van de PvdA
en de KVP. die precies over de
meerderheid in de Bussumse raad
beschikken? „We staan die grond
voor dit doel niet af....Kijk, de
PvdA en de KVP 2ijn nu precies
de twee partijen, die sinds 1945
ten aanzien van woningbouw en
sociale zaken de touwtjes in han
den hebben gehouden, dacht ik.
Het is niet bepaald een succes ge
worden in de overwinning op
„volksvijand nummer één", die
nog maar weinig van zijn kracht
heeft ingeboet. Die twee partijen
staan zo op het standpunt: de
overheid moet alles doen en dan
komt 'net best in orde. Ik geloof
het ook. Als je tenminste maar
lang genoeg wacht. En ik wil wel
graag wat sneller opschieten. Zo
dat ik zou zeggen: als er nu eens
een groep is. die zelfstandig wat
doen wil, dan is dat van harte
welkom en geef ik alle medewer
king. Zo niet de PvdA en de KVP
in Bussum. Dit getuigt van een
verpolitiektheid, die geen billijk
heid kent. een verzuiling, die al
leen de zuil van de overheid wil
laten bouwen, maar het particu
lier initiatief volkomen wil dood
drukken. Verblijdend was, dat
daar in Bussum de vertegenwoor
digers van de Prot.-Christelijke
partijen naast elkander stonden.
En had nu maar één doorbreker
in de gelederen van de PvdA zijn
zelfstandigheid laten blijken, dan
had hij de schaal kunnen do^n om
slaan. Maar ook de doorgebroke-
nen hoe kan het anders
schikten zich in het partijgareel...
Eigen nieuwsdienst
HAARLEM Oud-minister prof.
dr. I. Samkalden heeft op een verkie
zingsbijeenkomst van de P.v.d.A. te
Haarlem donderdagavond verklaard
dat de betekenis van de vakvereni
ging wordt beknopt, doordat het sta
kingsrecht in ons land een wettelij
ke basis mist.
Hij was van oordeel dat de contrac
tuele arbeidsverplichting wettelijk zou
moeten kunnen worden geschorst, gedu
rende de tijd dat de arbeider deelneemt
aan een werkstaking die is opgezet on
der auspiciën van een vakvereniging.
De werkstaking zou dan echter niet
gericht mogen zijn tegen bepaalde be
staande wetten en dus een strikt legaal
karakter moeten hebben, terwijl de sta
king ook niet zou moeten ingaan tegen
de bepalingen van een collectieve ar
beidsovereenkomst, waaraan ook de
werkgever zich heeft gebonden.
Tegelijkertijd zou dan bij de wet on
mogelijk moeten worden gemaakt dat
een arbeider op dwangsom wordt ver
plicht zijn werk te hervatten. Volgens
de oud-minister moeten in geval van
werkstaking, beide partijen in de gele
genheid worden gesteld het arbeidscon
tract onmiddellijk op te zeggen.
Prof. Samkalden was van oordeel dat
geen enkele vakvereniging van een der
gelijke wettelijke regeling zou mogen
worden uitgesloten omdat het ten slotte
gaat om het stakingsrecht van de indi
viduele arbeider.
Niet bestaande leges geïnd
ARNHEM (ANP) Het gerechts
hof te Arnhem heeft gisteren de 52-
jarige T. A. R. C. G tot een maand
en de 34-jarige M. A. A. tot een
week gevangenisstraf veroordeeld.
Beiden zijn gewezen ambtenaren van
de provinciale griffie te Arnhem; de
eerste was chef van de afdeling pas
poorten en rijbewijzen en de twee
de was commies.
De arresten zijn conform de eis van
de procureur-generaal die bevestiging
van het vonnis van de rechtbank had
gevraagd.
G. heeft afschriften van rijbewijzen-
registers aan rijschoolhouders verstrekt
en daar leges voor geïnd, die niet be
staan. De andere ambtenaar had ze te
gen betaling overgetypt. Ook zou G.
meermalen de originele registers heb
ben verduisterd om ze aan een rijbe-
wijzencentrale te Rotterdam ter inzage
te geven.
LEIDEN. Het gemeentebestuur
van Leiden is voor de dag gekomen
met een plan voor een stelsel van
ringwegen in en om de stad, dat de
binnenstad van zo veel mogelijk ver
keer moet ontlasten.
M n wil dit bereiken door vier ring
wegen aan te leggen, die een steeds gro
tere cirkel om de stadskern beschrijven.
De eerste de binnencityring
loopt om het hart van de stadskern;
de tweede de cityring om het he
le stadscentrum. Van deze twee ring
wegen gaan tal van straten de stad in.
De bedoeling is, dat het verkeer voor
het centrum de ringbanen volgt tot het
zo dicht mogelijk bij zijn doel is en
dan daarnaar afslaat.
Vierkant
Door de buitenwijken van Leiden
komt de derde ringweg de gordelweg.
Hier moet het verkeer tussen de bui
tenwijken onderling gebruik van maken.
Om de hele stad heen loopt tenslotte
een vierkant van autowegen, dat het
doorgaande verkeer moet verwerken.
Vooral de laatste twee ringwegen zul
len veel verkeer, dat nu dwars door
het stadscentrum gaat, kunnen opvan
gen.
De vier ringwegen worden onderling
verbond--) door invalswegen; daardoor
kan het verkeer gemakkelijk van het
vierkant van autowegen naar het bin
nenste stadscentrum rijden, terwijl het
ook vlot van het centrum naar de bui
tenwijken kan komen, zij het dan mis
schien met een kleine omweg.
SITTARD. De 22-jarige L. Smeets
uit Geleen maakte donderdagavond
een ernstige val toen op de Rijksweg
Zuid te Geleen het achterwiel uit zijn
scooter vloog. Zwaar gewond werd hij
in een ziekenhuis te Sittard opgenomen
waar hij gisteren is overleden.
86
TAE keizer zuchtte en ging weer
voor het manuscript van
het openluchtspel zitten en
schrapte hier en daar een zin
met een ontevreden gezicht. Die
de zon op en onder laat
gaan naar zijn wil. Juist de
beste regels moesten geschrapt
worden. Hij kan het er nu ook niet
meer op aan laten ko nen de slot
scène aan een toneelspeler over te
laten. Hij zelf moet de God spelen.
Neen, in geen geval mag hij die
Mucianus te veel macht geven.
Men mag niemand in verleiding
brengen. Het is nu al laat in de
nacht en hij kan zich niet meer
concentreren en de slotscène weer
in orde brengen nu de verzen over
de God geschrapt zijn. Hij schuift
het manuscript ter zijde. Nog
maals overweegt hij voor en tegen.
Deze kwaliteiten spreken voor Mu
cianus. Maar die eigenaardighe
den spreken tegen hem. De keizer
wil er nu ook niet langer aan den
ken. Hij heeft alle argumenten on
der ogen gezien en verder is het
nu een kwestie van geluk. Van zijn
geluk. Nu wil hij zich verder al
leen met het openluchtspel bezig
houden. Morgen, na afloop van de
feestelijkheden, zal hij beslissen.
In Rome wacht men vol span
ning op de beslissing. Ze viel reeds
vóór de feestelijkheden waren af
gelopen. In zijn kleedkamer kreeg
hij, toen hij met het zware masker
van de God voor en in diens hoge
schoenen zat te wachten tot hij
moest opkomen, plotseling een in
geving. Ja, hij zal Mucianus benoe
men, maar hij zal hem niet alleen
benoemen. Hij zal nog iemand an
ders benoemen ook, die hem dan
kan controleren. Hij weet reeds
wie. Al die jaren reeds loopt hem
altijd een oude generaal voor zijn
voeten, die vaak de hoogste baan
tjes bekleedde, maar dadelijk weer
moest aftreden als lij ze had. Die
man was met zijn voortdurende
pech soms bijna een humoristische
figuur. Vespasianus was zijn naam.
Hij lijkt meer op een zakenman
dan op een generaal als men hem
ziet, maar hij heeft zich in de En
gelse veldtocht uitstekend gedra
gen en geldt voor een buitenge
woon kundig militair. De kerel
heeft de keizer anders vaak ge-
ergerd ook. Al herhaalde malen
had hij nauwelijks voor zich
gehouden, dat het hem moei
lijk viel naar het reciteren van
de keizer te luisteren en ïog
onlangs drie dagen geleden,
is hij eenvoudig in slaap ge
vallen; ja, terwijl de keizer de
prachtige verzen van Danaël en de
bladeren, die door de wind heen en
weer werden bewogen sprak, kon
men hem duidelijk horen snurken.
De keizer had er eerst over ge
dacht hem te straffen, maar eigen
lijk had hij aan de andere kant
meer medelijjden met de arme
bliksem, wie de Goden het orgaan
voor iets hogers hadden onthou
den. Hij had tot nu toe dus nog
geen maatregelen tegen hem ge
nomen. Men had hem alleen niet
meer bij hem toegelaten. Vandaag
en gisteren had de keizer hem zien
staan, toen hij langs hem ging en
gemerkt, dat hij erg verlegen was
en alles in het werk wilde stellen
om zijn fout goed te maken. Ja, dat
was een man voor hem. Die zou
wel niet op al te vermetele ge
dachten komen. Hij zal hem naar
Judea sturen. In de eerste plaats
is hij het gezicht van die vent dan
een hele poos kwijt en in de twee
de plaats is deze gewiekste, poti
ge kerel juist de geschikte man
om de elegante Mucianus op de
vingers te zien als het nodig is.
Hij zal de volmachten, die Mucia
nus tot veldmaarschalk van Syrië
en Vespasianus tot veldmaarschalk
in Judea benoemen, splitsen. De
een zal geen militaire bevoegdhe
den en de andere geen politieke be
voegdheden bezitten en zo zullen ze
dus elkaar moeten bespioneren.
Wordt vervolgd
DE NATUUR IN EN OM UW HUIS
Het snoeien van heesters en bomen
lijkt erg moeilijk, doch is toch vrij een
voudig, doch men moet enige kennis
van het materiaal hebben. Heesters kan
men in twee grote groepen verdelen; de
soorten die op het oude hout bloeien en
die dat op het jonge doen en dat ver
schil moet u kennen. Heesters die op het
oude hout bloeien doen dat bp takken
die verleden jaar of jaren daarvoor al
gegroeid zijn; op die takken zitten dus
de dikke bloemknoppen nu al. Let u
maar eens op de seringen; de gouden
regen; de meidoorn, de Japanse kersen.
Allemaal heesters die nu niet gesnoeid
mogen worden.
Heesters die op het oude hout bloeien
doen dat ook over het algemeen in het
vroege voorjaar of in de voorzomer;
denkt u maar eens aan de zoeven ge
noemde soorten en voeg daar bij de
Chinese klokjes, de toverhazelaar en
meer dergelijke. Als men het weer mee
heeft kunnen die nu bloeien en begrij
pelijk dat ze dus nu of over enkele we
ken niet gesnoeid mogen worden. U kunt
hoogstens zo'n struik iets verjongen als
die te dicht in het hout zit, doch ver
der mag er pas na de bloei gesnoeid
worden; dus in de voorzomer of in de
I eigenlijke zomer.
Moeten heesters die op het jonge hout
bloeien wel gesnoeid worden? Dat moet
men nu direct na de strenge vorst wel
doen want zij bloeien op de takken die
ze nog deze zomer moeten vormen;
denkt u maar eens aan de struikrozen;
ze worden in maart of eind februari
kort terug gesnoeid en zullen dan pas
bloeien op de scheuten of takken die ze
deze zomer vormen. Heesters die op het
jonge hout bloeien doen dat ook niet
vroeg in het voorjaar dat kan niet
die bloeien in de zomer en in de
herfst; denkt u maar eens aan de vlin
derstruik en daarom mogen zulke hees
ters wel tot op enkele centimeters bo
ven het oude hout terug gesnoeid wor
den.
Al vier honden
De actie van de Rotterdamse
lichtdrukker en fotocopieerder
de heer P. A. Booy om tenminste
elf Nederlandse blinden aan een
eigen geleidehond te helpen
één in elke provincie heeft
in luttele dagen, grote weerklank
gevonden.
In onze rubriek Gehoord en Ge
zien van 17 januari werd melding
gemaakt van dit warmhartige plan
en gisteren, nauwelijks een week
later, kon de heer Booy al met
gepaste vreugde vertellen, dat er
vier honden binnen zijn.
De circulaire, die de initiatief
nemer aan zijn collega's rondstuur
de, heeft dus wel gewerkt. Daar
overheen kwam nogeens de aan
beveling van onze P. W. Russel.
die her en der in het land bedragen
losmaakte. Gisteren was er ruim
veertienhonderd gulden ontvangen
Collega's-lichtdrukkers tekenden
spontaan voor een hele hond; een
directeur in het zuiden van het
land nam er ook een voor zijn
rekening en de heer Booy ver
wacht dat zijn actie, die hem ber
gen extra werk kost, naar een
gelukkig einde zal leiden.
34. Professor Zifter was het hele
maal niet eens met het voorstel van
Kappie om de Kraak weer te water te
laten. En dat liet hij ook duidelijk
horen
„Uw belangen kloppen niet met de
belangen van de wetenschap!" riep bij
opgewonden. „Het gaat in de eerste
plaats om de zeezeef te beproeven. Dat
dit tegelijk een beproeving van uw
schip wordt is van geen belang! De zee
zeef gaat de lucht in en wij gaan mee!"
„Wel alle kniezebieters!" riep Kappie
uit. ..Denk je dat wij zin hebben om ja
nog langer achter die overgehaalde
zeef van jou door liet luchtruim te zwie
ren? Als dat ding dan met alle geweld
de lucht in moet, mij best, maar ga
dan zelf, meneer Zifter... De Kraak
hoort als ieder fatsoenlijk schip op de
golven thuis en zo is het maar net!"
Driftig stampte hij het laboratorium
uit, de maat met zich meeslepend.
„W-wat g-ga je d-doen, Kappie?" gil
de d'e stuurman boven het gehuil van
de wind uit. Maar Kappie kreeg de kans
niet om uitleg te geven. Want juist op
dat ogenblik bereikte de zeezeef het wa
teroppervlak. Er klonk een geweldige
plons en watermassa's spoten meters
hoog op. Vlak daarop klonk een nog
hardere plons; dat was, toen de goede
sleepboot Kraak weer in zijn element
belandde. Kappie en de maat werden
daarbij als poppetjes van het dek ge
slingerd en belandden met een sierlijke
boog juist op de plaats, waar de uit
vinding van Professor Zifter in de gol
ven was verdwenen...
NED. HERV. KERK
Beroepen te Opheusden P. J. F. La-
mens te Kamerik. die bedankte voor
Ouderkerk a. d. IJssel.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Heerlen (2e pred
pl. en 2e beroep): A. ter Hoeve te West-'
Terschelling.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Benthuizen: W. C La-
main te Grand-Rapids, Michigan, U.S.A.
UTRECHT (ANP) De rechtbank
te Utrecht heeft gisteren de 59-jari-
ge grondwerker J. N. uit Amsterdam
verooTdeeld tot vier jaar gevangenia-
De grondwerker stond bij de politie
bekend als de gaatjesboorder; hij had
de naam te danken aan de bijzondere
wijze, waarop hij door het hele land in
braken had gepleegd. In oktober ii hij
dij een inbraak in Meern in handen van
de politie gevallen.
