Kouwelijke poolvorser die
opkikkert bij min 40°
Dr. FICUS KN IIILIARY
Auto zonder wielen is geen
wagen voorstadsverkeer
BALANS-OPRUIMING BIJ STOPPELMAN
TERLENKA
10.90
5.90
1.39
Adviseur van kampioenen
zwerft al 22 jaren door
verbijsterende koude
KOLLEN Aa-Be RUITEN
PARNAVAL SATIJN
1.20
ZWANENDONS KEPERFLANEL
Levensvatbaar, maar met beperkt gebruik
DE FRANSE VLAG HOOG IN POOLGEBIEDEN
Nieuwjaar in het
eeuwige ijs
.Grootste probleem:
^sturing, remm<
en aandrijving
Prijzenslag met uitsluitend onze COURANTE GOEDEREN en MERKARTIKELEN
TÜEICÜERS RUITEN Zuiver katoen, 100 cm breed van 1.95
UNIE KRISTALZIJDE oud-rose - zacht-groen - middelgrijs, 90 cm breed van 2.95
RUITENKATQEN met flanelrug, 80 cm breedvan 1.95 centen
5.90
Uitsluitend: Bosstraat 20
Tel. 5779
Superkoffie
Goud merk
Roodmerk
Blauwmerk
Oranjemerk
Oploskoffie
Oploskoffie
CoHeïne-vrijfc Oploskoffie
EN BOVENDIEN 10°/o KORTING
DE KOFFIE- EN THEEZAAK SINDS 1818
Woensdag 21 januari 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 6
PAUL-
Op 24 december hij wilde met
zijn tocht- en lotgenoten van de
komende maanden per se de beide
Kerstdagen doorbrengen arri
veerde aan boord van het Noorse
Poolschip Norsel de Franse pool
vorser Paul-Emile Victor, die reeds
22 jaar door de beide poolgebieden
heeft rondgezworven. Met zijn
grote ervaring, kennis en organi
satievermogen zal hij als adviseur
optreden van de negende Zuidpool
expeditie, die vlak voor Nieuwjaar
in de richting van het antarctische
vasteland zal vertrekken.
PARIJS Het huis is gastvrij en warm. De herfst, die zich
zojuist gevestigd heeft in deze romantische uithoek van
het Bois de Boulogne, tooide het met goud en dempte
met zijn vochtige adem alle lawaai uit de wereld, dat met vlagen
het hos probeerde te bestormen en te bezetten. Slechts een paar
Kraaien in de majestueuze bomen schenen het huis te bewaken.
Zij kwamen tenminste pas tot leven, toen ik de klopper liet vallen
op de deur, die mij vertelde, dat hier „De poolexpedities van
Paul-Emile Victor''
gevestigd waren.
Het interieur bezat de nuch
terheid van een belastingkan
toor. Een tiental bureaulisten
zaten gebogen over dossiers, die
daarna als vers gewassen en ge
streken linnengoed keurig in de
kasten langs de wand werden
opgetast. En de kelders zijn ge-
De grote organisator van Pool
expedities, Paul-Emile Victor, raakt
zelf in vervoering, als hij met zijn
medewerkers nieuwe exploraties op
touw zet.
vuld met de tot pure wetenschap
getransformeerde even ijzige,
als ijselijke avonturen op de
beide polen.
NIETTEMIN is een druk op de
bel voldoende om binnen een
minuut een detail van een
vroegere expeditie te voorschijn te
halen. Het is een wonder van or
ganisatie en nauwkeurigheid, die
Belgische, Japanse en Amerikaan
se poolvorsers reeds met open
monden hebben doen staan en die
dr. Fuchs en Hillary tot grote be-
bewondering bracht.
Paul-Emile Victor is hun gids,
hun adviseur geworden.
DE baas verwacht u!"
De baas is een robuste man,
middelmatig lang. Het is het eni
ge middelmatige dat hij bezit. Zijn
heldere, grijze ogen tintelen en zijn
zilvergrijze haren dragen de weer
schijn van het poolijs. Zijn handdruk
is mannelijk en zijn welkom haast
vrouwelijk charmant.
Zijn gastvrijheid, zijn. kalmte, kun
nen niet beletten te verbergen, dat
hij het druk heeft, dat hij gehaast
is.
Het geofysisch jaar loopt ten ein
de. Maar in de loop van deze maand
vertrekt hij opnieuw per vliegtuig naar
Australië en vandaar naar Terre Adé-
lie, waar hij zich bij de negende Zuid-
pool-expeditie zal voegen, die op het
ogenblik aan boord van de Norsel, een
Noors poolschip, in de richting van het
antarctische vasteland koerst. Na zijn
terugkeer in maart gaat hij onmiddel
lijk door naar Groenland om een groot
aantal nieuwe gegevens te verzame
len.
„Uw voorkeur? De Noord- of de
Zuidpool?"
„Dat blijft me hetzelfde. Hoewel ik
me in Groenland beter op mijn gemak
voel."
Tweede vaderland
HET is begrijpelijk. Groenland
heeft hij doorkruist op de slee
met de poolhonden in alle rich
tingen, hij heeft er gewoond en hij kent
deze ijswoestijn, zoals hij zijn vader
land, Frankrijk kent.
„Om een idee te geven van de ijs
korst, die Groenland bedekt Wan
neer men deze van Groenland zou wil
len verwijderen, zou men gedurende
een geheel jaar elke minuut aan iede
re bewoner van de wereld (het zijn
er maar twee en een half miijard)
twee ton ijs moeten geven.
Wat de Zuidpool betreft: elke we
reldbewoner zou gedurende een jaar
elke seconde een ton ijs moeten weg
halen, wil men dit deel ijsvrij ma
ken."
Veertig graden onder nul waren de
normale wintertemperaturen, maar
leden van de expeditie hadden in het
binnenland al een koude gemeten van
66 graden onder nul. Maar het recoid
boekte toch Sovjetskaya, een Russi
sche expeditie, die in augustus 1958
in het zuidpoolgebied de bijna onge
loofwaardige koude van 87 graden on
der nul registreerde.
..Herhaal die cijfers alstublieft niet,
want ik ben kouwelijk van nature".
Waarom heeft u dan de poolstre
ken als arbeidsterrein gekozen?"
„Tja, dat is een hele geschiedenis"
Levensloop
J is geboren in Genève, omdat
XJ. 'tad het dichtste lag in de buurt
ran het ontoegankelijke berg
dorp in de Juva, waar zijn moeder
bij de bevalling te weinig hulp kon
krijgen. Zijn jeugd was gelukkig en
zorgeloos, evenals zijn jongelingsja
ren, die hij doorbracht in het zolder
kamertje, dat zijn ouders hem ga
ven en dat voor hem een paradijsje
werd, waar hij zijn dromen kon be
leven. In dat fantastisch atelier, schil
derde hij, tekende en las. Hij leefde
er met de legendarische helden van
Jack London en captain Mayne-Reid.
Maar hij luisterde er ook naar het
wanhopige snikken en naar de klach
ten van Baudelaire; Verlaine en Je-
han Rictus brengen hem in de war.
De onrechtvaardigheid brengt hem in
opstand, het lijden van anderen over
weldigt hem.
In die jaren wordt het hem duide
lijk zonder het zich bewust te wor
den dat hij niet kan. leven in een
Van onze medewerker
IN de techniek staat men teg'em
woordig voor niets meer. Ideeën -i
die een paar jaar geleden nog JJCStUriIl^ 1*0111111011
met een nonchalant schouder- O
ophalen als pure fantasie zouden zijn
verworpen, blijken thans uitvoerbaar
wereldje die slechts zijn wonden likt,
zonder deze te kunnen helen.
Opnieuw vlucht hij naar zijn droom-
paleis en hij behangt er de muren
met landkaarten, zoals jongens van
zijn leeftijd ze' gewoonlijk bedekken
met foto's van hun geliefde filmster
ren en sportkampioenen.
Nieuwe wereld
ZIJN nieuwe wereld is Polynesië
de eilanden in de Stille Oceaan.
Voor hem zijn al deze door het
blauwe water omspoelde eilanden de
parels van een zuiver collier.
„Zij fluisteren hun namen in mijn
oren, zoals de schelpen dat doen. En
als ik ze uitsprak, dan kreeg ik het
huiverende gevoel een geheime taal
te spreken, die ik slechts kende Oahu,
Kanaï, Pukapuka, Manikiki, Raraton-
ga".
Hij besluit naar Christmas Island
te gaan, niet alleen omdat het zo dicht j
onder de evenaar ligt, maar ook om-1
dat het zo nauw verbonden is met de i
legenden van zeerovers en verbor-
gen schatten.
Paul-Emile Victor heeft Polynesië
nooit gezien, noch de Stille Oceaan.
Kinderdromen zijn broos als zeep
bellen.
Eerste expeditie
NA zijn studiejaren te Lyon komt
hij naar Parijs om zijn doctoraal
in de letteren te halen. De etno
logie is zijn grote passie. Hij ontdekt
er zijn vrienden, de Polynesiërs. In
1934 is hij verbonden aan het museum
voor etnografie
Op een zondg wordt hij uitgenodigd
voor een lunch bij de heer Joseph
Kergomard, een aardrijkskunde-leraar
een oude familievriend. „Maar als je
zin hebt om de wereld in te trekken",
zegt Kergomard, „waarom vraag je
dan niet aan Charcot om je mee te
nemen?"
Charcot, de Franse'poolvorser, de'
leider van tal van expedities met zijn
beroemd geworden schip „Pourquoi
Pas?" Victor ziet zich zelf reeds aan
boord, temidden van ijsbergen, ge
kleed in het bont. discussiërend met
deze fascinerende grijsaard met zijn
wit baardje.
In die luttele seconden van grootste
verbazing op deze vraag, waarop hij
het antwoord moest schuldig blijven,
droomde Paul-Emile Victor de
droom van zijn gehele verdere leven.
De „Pourquoi Pas?" lichtte het an
ker met Victor aan boord en op 10
augustus 1936 liet Charcot hem
op zijn eigen verzoek achter te
Kanguersetoatsiak met een poolkara-
vaan van 25 honden en voldoende
leeftocht.
jjj jj Volgende keer: Geld en
1§ comfort maken zwaar werk
H m mogelijk.
te zijn en levensvatbaarheid te hebben.
Op de automobieltentoonstelling van
Chicago, welke vandaag wordt ge
opend, heeft de Ford Motor Company
een werkend model geëxposeerd van
een auto zonder wielen.
Het gaat hier om een bijzonder
interessante proefneming van Ford's
research-afdeling. Een project dat tot
stand kwam onder de directe leiding
van Ford's chef-constructeur, Andrew
A. Kucher. De „Glideair", zoals dit
revolutionaire voertuig wordt ge
noemd, verkeert uiteraard nog in het
experimentele stadium.
Wat echter niet wegneemt, dat de Ford-
technici met dit werkende model de
praktische uitvoerbaarheid van de idee
om een wagen te bouwen zonder wielen
overduidelijk hebben bewezen. Al wil dit
niet zeggen, dat daarmee nu de mogelijk
heid is geschapen om voortaan alle auto's
zonder wielen te bouwen. Want er zijn
nog vele problemen, speciaal in verband
met de besturing, de aandrijving en de
remmen, die de geleerden nog niet heb
ben weten op te lossen.
Maar, zoals gezegd, in de techniek staat
men voor niets meer. En misschien zullen
wij het over enkele jaren heel gewoon
vinden, wanneer de auto's als laag vlie
gende strap 1 jagers over de autobanen
scheren.
Mogelijkheden
Fords Glideair lijkt meer op een reus
achtige vis of een vliegtuig zonder vleu
gels dan op een auto. Het is een fraai
gestroomlijnd projectiel met geweldige'
staartvinnen, dat er uitziet of men er zo
mee naar de maan zou kunnen gaan.
Maar deze toekomst-auto is dan ook be
doeld voor snelheden van 800 a 900 km.
Zoals de naam het al zegt, rolt de Gli
deair niet op wielen over de grond, maar
glijdt hij voort over een dun luchtkussen.
Of beter gezegd een „luchtfilm", welke
ontstaat doordat via een drietal grote
geperforeerde stalen schijven, die in de
wagenbodem zijn ondergebracht en „Leva-
pads" worden genoemd, zoveel lucht on
der het voertuig wordt geperst, dat het
geheel een tweetal centimeters los van
de grond komt.
Aangezien de oppervlakte van de Leva-
pads nogal royaal bemeten is, behoeft,
om dit te bereiken, de luchtdruk niet eens
zo geweldig groot te zijn. Het grote voor
deel van deze luchtfilm boven wielen is,
dat men geen rolweerstand heeft. Terwijl
men bovendien snelheden kan bereiken,
die met normale banden onmogelijk
zouden zijn.
Deze beide factoren beperken de ge
bruiksmogelijkheden van het ontwerp tot
een soort van lange-afstandsvoertuig.
Meer een plaatsvervanger van de trein
dus. dan de auto zoals wij die kennen.
De Ford-technici zelf zien de Glideair
dan ook als de voorloper van een geheel
nieuw soort vervoermiddel en verklaren
openhartig, dat zij niet verwachten dat
een dergelijke luchtkussen-auto ooit de
gewone op wielen rijdende wagen zal
kunnen verdringen, omdat deze volmaakt
ongeschikt is voor normaal locaal ver
keer.
Het voornaamste probleem van de auto
zonder-wielen is, dat men het directe con
tact met de weg verloren heeft. De Leva-
pads hebben nl. geen enkel richtingge
vend vermogen en voor zowel de aan
drijving, het remmen, als de besturing
dient men dus naar andere oplossingen
om te zien dan de tot nu toe gebruikelijke.
Drie problemen
De aandrijving op zichzelf geeft de
minste moeilijkheden. Men kan gewoon
een straalmotor gebruiken en zelfs zijn
toevlucht nemen tot een zuigermotor met
een luchtschroef.
Uiteraard zijn geen van beide aandrijf-
mogelijkheden ideaal voor stadsverkeer.
Zij zullen nl. zoveel luchtturbulentie
veroorzaken, dat de wandelaars en fiet
sers gewoon van de weg worden geblazen.
Om te remmen zou men gebruik kun
nen maken van remkleppen, zoals bij
vliegtuigen, samen met een luchtstuwirig
tegen de rij-richting in. bijvoorbeeld door
de stuwkracht van de straalmotor door
middel van kanalen tijdelijk door de
neus van de wagen te laten uitkomen.
Voor de besturing heeft men de keuze
tussen rails, zoals de Ford Glideair ge
bruikt, of een combinatie van straalpijpen
en richting-roeren zoals bij vliegtuigen.
Deze laatste zijn echter alleen bruikbaar
bij hogere snelheden, wat ook alweer
grote problemen voor normaal gebruik
geeft.
Een andere factor is nog, dat men voor
een dergelijke luchtkussen-auto. die
slechts twee centimeter boven het weg
dek „zweeft", volkomen gladde en schone
wegen moet hebben, omdat iedere onef
fenheid het ding zou kunnen doen vast
lopen. Zelfs een lucifersdoosje is in staat
zo'n Glideair te doen stranden.
Hoewel het ontwerp van de Glideair
uit technisch oogpunt interessante
perspectieven opent en zeer zeker levens
vatbaarheid heeft, mag men toch niet al
te voorbarig zijn met de conclusie, dat
dit nu de ideale oplossing is voor de auto
van de toekomst. Voorlopig zullen we het
nog maar bij auto's met wielen moeten
houden.
Beperkt
Bij Ford heeft men het plan om de
voortstuwing van de Glideair te laten
geschieden door middel van straalmoto
ren, terwijl men voor de besturing ge
dacht heeft aan een centrale rails op
de weg.
Zal ik onderwijzer (es)
worden?
Bij Oosterbaan Le Cointer N.V. te
Goes is de tweede, herziene, druk ver-
schenen van een brochure van de heer
J. A. van Bennekom. directeur van de
Chr. Kweekschool te Middelburg over de
opleiding voor onderwijzer (es). De heer
Van Bennekom geeft in dit geschriftje
beknopt en zeer duidelijk een overzicht
van de studie voor het behalen van de
gevoegdheid om les te mogen geven bij
het lager onderwijs. Jongelui, die er voor
voelen een betrekking te vervullen bij
het onderwijs raden wij'aan deze bro
chure te lezen. Ook voor ouders van a.s.
onderwijzers en onderwijzeressen zijn dé
informaties, die de heer Van Bennekom
geeft, van grote betekenis.
SLECHTS KORTE TIJD TOEGESTAAN!!
DE MODE, IDEAAL VOOR ROKKEN
in grijs - beige - marine, van 14.90 NU
UITSLUITEND GEDURENDE DE UITVERKOOP:
en de voordelige breedte voor die vlotte teen-agers pakjes van 4.95, 80 cm breed, NU
de wereldberoemde, moderne Aa-Be Ruiten, sterk, wasecht, plooi-
houdend en volledige fabrieksgarantie. Slechts zeer korte tijd, inplaats
van de vastgestelde prijs 8.50, 135 cm breed, NU 6.90
3.90
MELTON
PANTALONSTOF
ook voor rokken
donkergrijs, 140 cm br., QO
van 6.90 nu L #0
Prachtige WHIPCORD
PANTALONSTOF
50% kamgaren
anthraciet en grijs, L QA
150 cm br., van 10.90 nu v./U
KAMGAREN
PANTALONSTOF
in grijs, petrol en d.groen
van 10.90 nu 5.90
BLAZERSTOF
zuiver wol, marine-bl. k Qfl
140 cm br., van 9.50 nu
MELTON STREEPJES
voor pantalons k Qfl
140 cm br.. van 7.90 nu
korenblauw, wit, geel, zwart en rood
90 cm breed, van 2.25 nu
COCKTAIL STOFFEN
bepaal uw keuze uit vele dessins
Van 3.95, 90 cm breed 1.98
SANFOR POPELINE
100% KATOEN
10 mode kleuren 4 IQ
90 cm breed, van 2.50 nu I
TWEED voor rokken
in ruitdessin, extra mooi
100 cm breed QO
van 7.90 nu ,J.70
Mohair Mantelstoffen
exclusieve kwaliteit
fraaie kleuren, pletvrij O QA
140 cm br., van 14.50 nu 0.7U
schattige bloemetjes
reuze koopje, 80 cm breed, van 1.85 nu
FANTASIE
JAPONSTOFFEN
NIEUWE WEEFSELS
ZELDZAAM VOORDELIG
Diverse dessins
van 9.50 nu
ZEER FIJN
JAPONSTOFJE
unieke kwaliteit
VOOR het VOORJAAR
in 20 modetinten 1 CA
130 cm breed, van 4.90 nu
Zuiver wollen Jersey
nieuwe pasteltinten, Q CA
135 br.. van 12.50 nu Jw
Wevenit Jersey streep
kamg. kwal., div. kleuren Q OA
150 br., van 18.50 nu #.0w
Blouse Jersey
alleen zwart, buitengew. C QA
koopje, 135 br., v. 10.90 nu^«7w
Kamgaren Ruiten
20 pracht dessins, 130
br., norm. pr. 8.50, nu
Jaquard Rokstof
groen/zwart, zwart
wit, beige/zwart, geel/
zw., 130 br., v. 14.50 nu
STOPPELMAN VERKOOPT UIT ZOLANG DE VOORRAAD STREKT
H8IQTHBSTCM yCDEKlQTAEECN ^e beste kwaliteiten, gegarand. 100% kamgaren, div. Q AC
fllnd I nil I CU lICllEaUw I vlTbll dess. De norm. prijs is ver boven de f 20, nu 150 br. vivfl
Gedurende de uitverkoop is
het onmogelijk om stalen te
verzenden.
Postorders worden zo snel
mogelijk verzonden in
Bergen op Zoom volgorde van binnenkomst.
DEGRUTTER
